nr. vorig doc.: 14354/04 FIN 502 RESPR 10 CADREFIN 118 Betreft: Discussienota over de eigen middelen van de Europese Gemeenschappen

Transcriptie

1 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 11 november 2004 (12.11) (OR. en) 14537/04 FIN 510 RESPR 11 CADREFIN 127 NOTA van: het voorzitterschap aan: de Raad nr. vorig doc.: 14354/04 FIN 502 RESPR 10 CADREFIN 118 Betreft: Discussienota over de eigen middelen van de Europese Gemeenschappen 1. Op 22 en 23 juli 2004 heeft de Commissie twee wetgevingsvoorstellen en een verslag over het stelsel van eigen middelen bij de Raad ingediend 1. De Groep eigen middelen en de ad hoc Groep financiële vooruitzichten hebben deze Commissievoorstellen en het verslag besproken, hetgeen resulteerde in een nota van het voorzitterschap (doc /04) die aan deze discussienota is gehecht. 2. De opmerkingen van de lidstaten over het stelsel van eigen middelen waren slechts indicatief van aard, omdat definitieve standpunten over de ontvangsten afhankelijk zijn van de inhoud van het algehele akkoord dat over het financieel kader moet worden bereikt. 1 Voorstel voor een besluit van de Raad betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Gemeenschappen; voorstel voor een verordening van de Raad betreffende de uitvoeringsmaatregelen voor de correctie van begrotingsonevenwichtigheden overeenkomstig de artikelen 4 en 5 van het besluit van de Raad van [ ] betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Gemeenschappen (doc /04 + REV 1); verslag van de Commissie "Financiering van de Europese Unie"; verslag van de Commissie over de werking van het stelsel van eigen middelen - deel I/II en deel II/II en technische bijlage (doc /04 + ADD 1 + REV 1) /04 cle/yen/fb 1 DG G III NL

2 3. In deze fase van het proces zou het zinvol zijn dat de ministers een gedachtewisseling houden over het stelsel van eigen middelen in het licht van de besprekingen tot nu toe. Dit oriënterend debat kan vervolgens worden gebruikt als bijdrage aan de beginselen en richtsnoeren die door de Europese Raad in december 2004 kunnen worden aangenomen. Het voorzitterschap stelt voor de volgende vragen te gebruiken om de besprekingen over dit punt te sturen: I. Wat vinden de ministers van de werking van het huidige stelsel van eigen middelen? II. Aan welke eventuele verbeteringen in het huidige stelsel denken de ministers? III. Hoe denken de ministers over het Commissievoorstel om naar de invoering van uit belastingen gefinancierde eigen middelen toe te werken? IV. Wat vinden de ministers van de werking van het huidige correctiemechanisme? Hoe beoordelen de ministers het Commissievoorstel om buitensporige begrotingsonevenwichtigheden binnen het stelsel van eigen middelen te corrigeren? 14537/04 cle/yen/fb 2 DG G III NL

3 BIJLAGE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 3 november 2004 (11.11) (OR. en) 13618/04 FIN 449 RESPR 8 CADREFIN 83 NOTA van: het voorzitterschap aan: het Comité van permanente vertegenwoordigers/de Raad nr. vorig doc.: 13429/04 FIN 442 RESPR 7 CADREFIN 73 nr. Comv.: 11741/04 FIN 362 RESPR 4 CADREFIN 27 + REV 1 (en) 11752/04 FIN 364 RESPR 5 CADREFIN 29 + REV 1 (de, es, fr, nl, pt) + ADD 1 Betreft: Voorstel voor een besluit van de Raad betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Gemeenschappen Voorstel voor een verordening van de Raad betreffende de uitvoeringsmaatregelen voor de correctie van begrotingsonevenwichtigheden overeenkomstig de artikelen 4 en 5 van het Besluit van de Raad van ( ) betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Gemeenschappen Verslag van de Commissie "Financiering van de Europese Unie" Verslag van de Commissie over de werking van het stelsel van eigen middelen Deel I/II en deel II/II, technische bijlage 1. De Commissie heeft de bovengenoemde voorstellen en het bovengenoemde verslag over het stelsel van eigen middelen op 22 en 23 juli 2004 bij de Raad ingediend. 2. Het verslag is ingediend overeenkomstig artikel 9 van het huidige besluit betreffende het stelsel van eigen middelen 2, op grond waarvan de Commissie een algemeen onderzoek instelt betreffende het stelsel van eigen middelen. 2 Besluit 2000/597/EG, Euratom van de Raad betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Gemeenschappen (PB L 253 van , blz. 42) en document 10646/ /04 cle/yen/fb 3

4 Beide voorstellen strekken ertoe het huidige stelsel van eigen middelen en het huidige mechanisme voor correctie van begrotingsonevenwichtigheden te wijzigen op basis van de resultaten van het bovengenoemde verslag. De voorstellen sluiten aan bij de algemene aanpak die de Commissie voorstelt in haar mededeling "Bouwen aan onze gemeenschappelijke toekomst: Beleidsuitdagingen en begrotingsmiddelen in de uitgebreide Unie " De Groep financiële vraagstukken (eigen middelen) heeft de voorstellen en het verslag van de Commissie besproken in haar vergaderingen van 17 en 29 september en 12 oktober De ad hoc Groep financiële vooruitzichten heeft een en ander op 15 oktober 2004 besproken. Geen van beide heeft vooralsnog een uitvoerige, artikelsgewijze bespreking aan de ontwerpteksten gewijd. De bespreking van het Commissieverslag over de werking van het stelsel van eigen middelen spitste zich vooral toe op kwesties in verband met de werking van het huidige stelsel van eigen middelen en de voorgestelde alternatieven voor de financiering van de EU-begroting in de toekomst. Wat de twee wetgevingsvoorstellen betreft, ging de aandacht uit naar de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van het huidige besluit. De delegaties benadrukten dat navolgende opmerkingen slechts indicatief van aard zijn, omdat een definitief standpunt over de ontvangsten afhankelijk is van de inhoud van het algehele akkoord dat over het financieel kader moet worden bereikt. Verslag van de Commissie over de werking van het stelsel van eigen middelen 4. De Commissie is bij haar evaluatie van het huidige stelsel van eigen middelen uitgegaan van zeven criteria: 1) zichtbaarheid en eenvoud, 2) financiële autonomie, 3) doeltreffende toewijzing van middelen, 4) toereikendheid, 5) kosteneffectiviteit, 6) stabiliteit en 7) billijkheid. Wat de vervulling van deze criteria betreft, is de Commissie van oordeel dat de financiering weliswaar toereikend en stabiel is, maar dat het huidige stelsel transparantie ontbeert en slechts een uiterst beperkte financiële autonomie biedt. 3 ECOFIN 224 RESPR 9 FIN 306 ADD 1. Doc. 6232/1/04 CADREFIN 1 REV /04 cle/yen/fb 4

5 Sommige delegaties beschouwden het Commissieverslag als een nuttige basis voor de besprekingen. Andere delegaties daarentegen waren van oordeel dat het verslag te ver gaat in het aanreiken van fiscale alternatieven voor het huidige stelsel van eigen middelen, en wensen deze weg niet verder te bewandelen. Het merendeel van de delegaties ging akkoord met de meeste criteria, maar vroeg zich af welk gewicht de Commissie aan elk daarvan toekent. De meeste delegaties waren van mening dat de Commissie te veel gewicht toekent aan "financiële autonomie" en "zichtbaarheid", in vergelijking met de overige criteria. Veel delegaties wezen op het belang van de criteria "billijkheid" en "eenvoud", en hadden ernstige twijfels bij het gebruik van de criteria "financiële autonomie" en "doeltreffende toewijzing van de middelen". 5. De Commissie stelt drie alternatieven voor de financiering van de EU-begroting in de toekomst voor, waarbij zij opgemerkt dat de traditionele eigen middelen bij alle alternatieven worden gehandhaafd: - het huidige financieringsstelsel, dat ongewijzigd wordt gehandhaafd; - een louter op het BNI gebaseerd stelsel, dat afschaffing van de BTW-bron inhoudt; - een stelsel dat gebaseerd is op fiscale middelen. De Commissie pleit voor een stelsel met een groter aandeel van fiscale middelen en een beperktere BNI-bron (maximaal 40% van de begroting) als resterende bron van evenwicht. De Commissie stelt voor geen nieuwe belasting in te voeren, maar gebruik te maken van een percentage van een bestaande nationale belasting. In dit verband stelt zij voor om hetzij een deel van het energiebelastingtarief, hetzij een deel van het BTW-tarief of het vennootschapsbelastingtarief te gebruiken. Een aantal delegaties beklemtoonde dat het hier om een hoofdzakelijk politieke kwestie gaat, die op lange termijn moet worden bezien. Nagenoeg alle delegaties maakten ernstige bezwaren tegen een stelsel dat gebaseerd is op fiscale middelen, zoals voorgesteld door de Commissie. Enkele lidstaten steunen evenwel de aanpak van de Commissie /04 cle/yen/fb 5

6 Een groot aantal delegaties sprak zijn voorkeur uit voor een louter op het BNI gebaseerd stelsel, dat huns inziens het eenvoudigst en billijkst is. Enkele delegaties waren van mening dat ook aandacht moet worden besteed aan opties waarbij de traditionele eigen middelen worden uitgesloten. Enkele delegaties verklaarden dat de BNI-bron moet worden bezien in termen van koopkrachtpariteit. Voorstel voor een besluit van de Raad betreffende het stelsel van eigen middelen van de Europese Gemeenschappen 6. De groep en de ad hoc groep hebben zich eerst gebogen over de wijzigingen die de Commissie voorstelt om de uitvoering van het huidige stelsel te actualiseren en te vereenvoudigen. De belangrijkste technische wijzigingen zijn: - schrapping van het onderscheid tussen invoerrechten op landbouw- en nietlandbouwproducten; - vereenvoudiging van de berekening van het BTW-afroepingspercentage; - schrapping van de verwijzingen naar "reserves"; - definitie van de maxima van de eigen middelen. Er werden ook opmerkingen gemaakt over het voorgestelde artikel 9, dat verwijst naar een Commissievoorstel voor de invoering van een nieuwe fiscale bron vanaf De Commissie stelt voor om de tijdens de Uruguay-ronde gesloten overeenkomsten in de EU-wetgeving te integreren door het onderscheid tussen invoerrechten op landbouw- en nietlandbouwproducten te schrappen. De meeste delegaties hadden er geen problemen mee dit onderscheid te schrappen. 8. De Commissie stelt voor de berekening van het BTW-afroepingspercentage te vereenvoudigen door het uniforme BTW-afroepingspercentage vast te stellen op percentage van 0,30%, wat neerkomt op het huidige maximale BTW-percentage (0,50%) na aftrek van het gemiddelde bevroren percentage, dat staat voor de impact van het huidige correctiemechanisme over de periode /04 cle/yen/fb 6

7 De Commissie presenteerde een evaluatie van de effecten van het Commissievoorstel op de afzonderlijke lidstaten. Verscheidene delegaties gaven te kennen zich te kunnen aansluiten bij het doel van de Commissie, te weten vereenvoudiging van het huidige stelsel voor de berekening van de BTW-bron. Veel delegaties konden zich weliswaar vinden in dit doel, maar wilden de BTWbron afschaffen en door de BNI-bron vervangen. Bovendien had een aantal delegaties twijfels bij het niveau van het vaste percentage dat de Commissie voor het BTW-afroepingspercentage voorstelt. 9. De Commissie stelt voor alle verwijzingen naar de reserves te schrappen om de huidige tekst te actualiseren, of rekening te houden met de in het ontwerp voor een IIA voorgestelde wijzigingen. De meeste delegaties gingen hier vooralsnog niet nader op in. 10. De Commissie stelt voor de huidige BNI-percentages voor de maxima van de betalings- en vastleggingskredieten uitdrukkelijk te vermelden en, tegelijkertijd, een generieke formule in te voeren voor de berekening van deze percentages wanneer een wijziging in het Europees stelsel van economische rekeningen (ESER 95) wijzigingen in het BNI met zich meebrengt. De meeste delegaties maakten geen bezwaren. 11. De Commissie stelt een nieuw artikel 9 voor, dat bepaalt dat de Commissie een voorstel indient voor een nieuwe fiscale bron van eigen middelen vanaf Nagenoeg alle delegaties maakten ernstige bezwaren of verzetten zich tegen artikel 9 zoals voorgesteld door de Commissie. Invoering van een algemeen correctiemechanisme 12. Het voorstel van de Commissie voor een algemeen correctiemechanisme is gebaseerd op het verslag over de werking van het stelsel van eigen middelen en is het voorwerp van twee wetgevingsvoorstellen (de artikelen 4 en 5 van het voorstel betreffende het stelsel van eigen middelen en een specifiek voorstel betreffende maatregelen ter uitvoering van dit mechanisme) /04 cle/yen/fb 7

8 De Commissie stelt voor het beginsel van correctie van buitensporige netto begrotingslasten van de lidstaten te veralgemenen op basis van het besluit van de Europese Raad van Fontainebleau van Het mechanisme zou van toepassing zijn wanneer begrotingsonevenwichtigheden van nettobetalers 0,35% van hun BNI overschrijden, en de terugbetaling zou geschieden tegen een maximumpercentage van 66%, dat automatisch zou worden verlaagd wanneer het maximaal terug te betalen bedrag van 7,5 miljard euro wordt overschreden. Alle lidstaten zouden deelnemen in de financiering van de totale correcties, en voor het Verenigd Koninkrijk en andere lidstaten zou gedurende 4 jaar een aantal overgangsmaatregelen gelden. Nagenoeg alle delegaties benadrukten dat het hier een politieke kwestie betreft, die in het licht van een algeheel akkoord over het toekomstige financieel kader moet worden bekeken; zij achtten besprekingen hierover dan ook voorbarig. De parameters voor het door de Commissie voorgestelde algemene correctiemechanisme werden nog niet diepgaand besproken. De meeste delegaties plaatsten vraagtekens bij de aanpak van de Commissie op dit punt en bij het voorstel om de conclusies van de Europese Raad van Fontainebleau toe te passen. Verscheidene delegaties plaatsten eveneens vraagtekens bij de door de Commissie voorgestelde definitie van "netto begrotingssaldo", en zelfs bij het begrip zelf. Enkele delegaties waren van mening dat rekening moet worden gehouden met de kosten van het innen van de traditionele eigen middelen. De meeste delegaties brachten in herinnering dat de huidige situatie niet bevredigend is en waren het met de Commissie eens dat het huidige mechanisme verstoringen veroorzaakt. Een delegatie steunde het bestaande correctiemechanisme. De meeste delegaties maakten ernstige voorbehouden of verzetten zich tegen een correctiemechanisme. Een aantal delegaties steunde evenwel het concept van een algemeen correctiemechanisme /04 cle/yen/fb 8