VUmc-compas master geneeskunde. Excellente artsen in wording

Transcriptie

1 VUmc-compas master geneeskunde Excellente artsen in wording

2 Voorwoord VU medisch centrum (VUmc) biedt met VUmccompas een onderwijsprogramma om excellente artsen op te kunnen leiden. Er wordt veel gevraagd van artsen; ze krijgen te maken met moeilijke situaties en ingewikkelde keuzes. Als arts moet je medisch competent zijn, zelfstandig werken, omgaan met werkdruk en beslissingen nemen onder tijdsdruk. Er wordt van VUmccompas artsen verwacht dat ze zelfvertrouwen hebben en dat ze in staat zijn om steeds naar hun eigen handelen te kijken en dit zo nodig te verbeteren. Ook schromen ze niet om collega s aan te spreken op hun gedrag als dat nodig is. De opleiding geneeskunde VUmc-compas wil bijzondere studenten aantrekken die dit willen en kunnen leren. VUmc biedt met haar programma de beste mogelijkheden om arts te worden én te blijven. VUmc-compas besteedt veel aandacht aan de landelijk vastgelegde competenties van de arts en het verwerven van deze competenties over een breed gebied van kennis en vaardigheden. VUmccompas legt daarbij in het bijzonder de nadruk op professionele ontwikkeling, professioneel gedrag en reflectie. Zo gaan de studenten goed voor bereid de praktijk in. Als enige geneeskundeopleiding in Nederland heeft VUmc daarom ook de witte jas ceremonie om de overgang van de student van de grotendeels theoretische bacheloropleiding naar de voornamelijk praktische masteropleiding te benadrukken. Tijdens de witte jas ceremonie spreken studenten een zelfgemaakte jaartekst uit over hoe ze met patiënten, collega s en zichzelf willen omgaan. Dat bewustzijn van alle facetten van het artsenvak typeert de VUmc-student. De opleiding VUmc-compas is tot stand gekomen door een intensieve samenwerking met partnerziekenhuizen, huisartsen en extramurale instel - lingen in de regio. Bij het opleiden van geneeskunde studenten staat het belang van de patiënt steeds voorop. Daarom hebben studenten van VUmc-compas vanaf de eerste dag contact met patiënten en horen zij hun verhaal. In de master opleiding staat het gefaseerd de praktijk in gaan centraal. In masterjaar 1 zijn er vóór en tijdens de leerstages veel activiteiten in het klinisch trainings centrum, hier bereiden de junior coassistenten zich voor op de praktijk en bespreken zij hun praktijkervaringen na. In masterjaar 2 werken de coassistenten als lid van een behandelteam in de praktijk. In het derde masterjaar werkt de coassistent in zijn semi-artsstage steeds zelfstandi ger en heeft hij, onder rechtstreekse supervisie van een staflid, een aantal eigen patiënten onder zijn hoede. Op deze manier kunnen de studenten in alle drie de masterjaren met de juiste begeleiding optimaal leren. Deze brochure geeft inzicht in de opbouw en het onderwijsprogramma van de masteropleiding VUmc die als doel heeft om excellente artsen af te leveren. Zo komen we met elkaar tot optimale zorg voor alle patiënten in onze regio. prof. dr. Wim Stalman, decaan en lid van de raad van bestuur 2

3

4 Opbouw masteropleiding Met VUmc-compas leiden wij studenten breed op. Naast het vergaren van kennis en het trainen van vaardigheden, is er veel plaats ingeruimd voor communicatie, samenwerking en reflectie. De VUmc-compas arts is medisch expert, academicus, communicator, samenwerker, organisator, gezondheidsbevorderaar, beroeps beoefenaar en reflector. Elke rol vraagt om specifieke competenties die de student profes sioneel kan inzetten in zijn werk als arts. Hij oefent deze rollen telkens in een medische context. VUmc leidt artsen op die hun werk met compassie uitvoeren. Het motto van het onderwijsprogramma is daarom: competent en met compassie. Vanaf het begin van hun opleiding worden de studenten getraind om professioneel om te gaan met patiënten, collega s en andere zorg verleners. Geleidelijk aan gaan de studenten steeds zelfstandiger functioneren, zodat ze goed voorbereid kunnen beginnen aan hun vervolg opleiding. De masteropleiding levert artsen af die optimaal zijn toegerust voor de taken die hen wachten in een voortdurend veranderende samenleving. VUmc-compas is opgebouwd uit een driejarige bachel oropleiding en een driejarige masteropleiding. VUmc, de vier topklinische partnerziekenhuizen (Medisch Centrum Alkmaar, Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, Spaarne Ziekenhuis en Kennemer Gasthuis), regionale ziekenhuizen, verpleeghuizen, huisartsen uit de regio en overige extramurale instellingen werken intensief samen. Deze intensieve samenwerking heeft als doel om de stages zo leerzaam mogelijk te laten verlopen en om de student zoveel mogelijk met patiënten te laten werken. In het klinisch trainingscentrum (KTC) van VUmc worden de studenten gedurende masterjaar 1 grondig getraind voor hun eerste stappen in de praktijk. In de kliniek van VUmc en de leerhuizen van de partnerziekenhuizen vinden de aansturing en de dagelijkse begeleiding plaats. In masterjaar 2 en 3 worden de studenten voornamelijk op de werkvloer begeleid. De student ontwikkelt zich in de loop van de master opleiding van een junior coassistent met gestruc tureerde taken naar een zelfstandig werkende semi-arts die een aantal patiënten onder zijn hoede heeft. De begeleiding in de master opleiding VUmc-compas is afgestemd op deze groei. In master jaar 1 zijn het voornamelijk specialisten en artsdocenten, die studenten begeleiden en feed back geven op de uitgevoerde taken. In master jaar 2 werkt de coassistent in het behandelteam samen met en onder supervisie van aios en specia listen. In de semi-artsstage in masterjaar 3 werkt de student zeer zelfstandig onder individuele supervisie van een specialist. Het Raamplan artsopleiding 2009 VUmc-compas bestaat uit een driejarige bachelor opleiding en een driejarige masteropleiding. Bij de ontwikke ling van het onderwijsprogramma is VUmc uitgegaan van de eindtermen voor de opleiding tot arts van het Raamplan Deze eindtermen zijn beschreven in de vorm van competenties in de rollen waarin de arts in diverse beroeps situaties moet kunnen functioneren. Het VUmc-profiel kent acht rollen: medisch expert, acade micus, communicator, samenwerker, organisator, gezondheidsbevorderaar, beroepsbeoefenaar en reflector. Daarnaast hanteert VUmc een lijst met klinische condities, de zogenaamde vraagstukken rondom gezondheid en ziekte, die als kader dient voor de medische inhoud van het onderwijs programma VUmc-compas. 4

5

6 Masterjaar 1 de junior coassistent Masterjaar 1 is een jaar waarin de transitie naar de kliniek veel aandacht krijgt. Alles in het eerste masterjaar is erop gericht de studenten grondig voor te bereiden op het werken in de praktijk in de masteropleiding. De junior coassistent (junior co) leert aan de hand van opdrachten op de werkvloer. De junior co s werken in duo s aan deze klinische taken. Dat vraagt een andere begeleiding dan bij de bekende coassistent, namelijk gerichter en met een meer gestructureerde terugkoppeling en beoordeling. Begeleiding In de partnerziekenhuizen vindt de begeleiding zowel in de kliniek als in het leerhuis van het betreffende ziekenhuis plaats. In VUmc verzorgen de betrokken afdelingen de begeleiding van de junior co s. de vijfde leerstage. Junior co s zijn in staat om vanaf de vierde leerstage onder supervisie venapuncties en intramusculaire- en subcutaneinjecties te verrichten en blaascatheterisaties te doen. Vaardigheden als infuus prikken, hechten en knopen zijn voorbehouden aan masterjaar 2 co s die daarvoor aan het einde van masterjaar 1 of tijdens masterjaar 2 getraind worden. Junior co s wonen activiteiten bij op de afdeling, zoals overdrachten, visites en multidisciplinair overleg en lopen mee met een spreekuur op de polikliniek. Ze kijken mee op de operatiekamers en op de verloskamers. Als ze hierbij aanwezig zijn, doen ze dat met een bepaald doel. Aan de hand van een opdracht (praktijktaak) beschrijven ze bijvoorbeeld hoe een overdracht is verlopen. Kennis en vaardigheden De junior co s hebben allemaal hun bachelordiploma behaald. In de bachelor zijn zij vooral theoretisch geschoold, echter zij hebben ook praktisch geoefend en enkele praktijkervaringen opgedaan in verpleeghuizen en bij een huisartsenpraktijk. Bij de start van het eerste master jaar volgen de studenten een voorbereidende training van twee weken, waarin zij kennis vergaren en leren toepassen in anamnese en algemeen lichamelijk onderzoek. In de eerste week van elke leerstage trainen ze dit nog eens, maar dan specifiek gericht op de betreffende discipline van de leerstage. Tijdens de junior coschappen leer je aan de hand van patiënten. Na de anamnese met een patiënt werk je de casus uit en presenteer je deze aan de rest van de groep. Ook het onderwijs wat gegeven wordt is vaak aan de hand van patiëntcasussen. Deze combinatie van patiëntcontact en leren aan de hand van de patiëntcasus spreekt mij erg aan. Victor van Bochove, student masteropleiding geneeskunde Wat doet een junior co? De junior co s voeren hun praktijktaken (anamnese/lichamelijk onderzoek) uit tijdens dagdiensten. De junior co s mogen het volledig lichamelijk onderzoek uitvoeren zodra ze in de kliniek starten, het rectaal toucher vanaf de tweede leerstage en het vaginaal toucher vanaf 6

7

8 Masterjaar 1 kenmerken leerstage Opbouw Masterjaar 1 begint met twee weken voorbereidend onderwijs in het klinisch trainingscentrum (KTC) van VUmc. Daarna volgen zes leerstages van elk zes weken, voorafgegaan door een week specifieke training. Elke week komen de studenten een dag terug in het KTC voor trainingen, werkcolleges, nabesprekingen en zelfstudie. Organisatie Elke drie weken beginnen circa vierentwintig studenten aan een nieuwe leerstage. Ze worden verdeeld over de deelnemende ziekenhuizen. De eindverantwoordelijkheid voor de begeleiding van de studenten ligt bij de medisch specialisten van het betreffende ziekenhuis. Deze nemen de begeleiding veelal zelf ter hand, maar kunnen ook delegeren aan anderen zoals (arts-)docenten en arts-assistenten. In de partnerziekenhuizen zijn leerhuizen ingericht van waaruit een groot deel van de begeleiding van de studenten plaatsvindt. onderwijs getoetst worden. Aan het einde van de overige leerstages krijgen de studenten een (digitale) stage klinisch redeneren- en kennistoets. Tevens heeft iedere leerstage een toets KTC waarin wordt getoetst op aanwezigheid en inzet tijdens het KTC onderwijs en in sommige leer stages ook op kennis en vaardigheden. Daar naast doen studenten mee aan de landelijke voortgangs toetsen. Op de ziekenhuisafdelingen of andere zorginstellingen beoordelen docenten en super visoren het functioneren van de studenten op basis van praktijktaken. Ook geven ze een oordeel over het professionele gedrag. Vóór de laatste leerstage vindt er wederom een stationstoets plaats, waarin de vaardigheden die zijn geleerd tijdens de voorgaande leerstages, worden getoetst. Gedurende de opleiding houden de masterstudenten een portfolio bij van hun vorderingen. Bewustwording van de integratie van kennis, vaardigheiden en houding, gekoppeld aan casuïstiek uit de praktijk, wordt vormgegeven in de training professionele ontwikkeling. Werkvormen Masterjaar 1 kent verschillende werkvormen. In het klinisch trainingscentrum vinden vooral werkcolleges, trainingen en practica plaats. Klinische docenten en docenten van het KTC doceren, begeleiden en toetsen deze activiteiten. Op de stageplek staat in het eerste masterjaar het uitvoeren van gestructureerde praktijktaken centraal. De studenten volgen bedside teaching, worden geobserveerd tijdens patiëntcontact in de vorm van anamnese en lichamelijk onderzoek, kijken mee in de (poli)kliniek en studeren en oefenen in de leerhuizen. Toetsing De voorbereidende leerstage wordt afgesloten met een stationstoets, waarin de diverse vaardigheden die aan bod zijn gekomen tijdens het In het klinisch trainingscentrum (KTC) worden studenten voorbereid op het contact met de patiënten. Ze leren vaardigheden die ze nodig hebben in de verschillende disciplines en bespreken hun ervaringen in de stages. Ze kunnen naar eigen behoefte specifieke vaardigheden nog een keer oefenen. De training in het KTC zorgt dat studenten goed voorbereid op de werkvloer komen. drs. Marianne Kooiman, arts en jaarcoördinator masterjaar 1 8

9

10 Masterjaar 2 de coassistent In masterjaar 2 ligt de nadruk op leren en onder supervisie werken in de praktijk. De coassistent maakt deel uit van het behandelteam op de afdeling of in de huisartsenpraktijk. De coassistent wordt frequent en systematisch geobserveerd en ontvangt op basis hiervan gerichte feedback. Daarmee is de toetsing transparant; de co assistent weet aan welke eisen is voldaan, maar ook op welke punten nog verbetering nodig is. Begeleiding Arts-assistenten, specialisten van verschillende disciplines en huisartsen begeleiden de co assistenten. Als geen ander kunnen zij het werk van de coassistent beoordelen en gerichte feedback geven. Zij zijn bovendien belangrijke rolmodellen voor de toekomstige artsen. Kennis en vaardigheden Door de gerichte voor bereiding in masterjaar 1 mag van deze coassis tenten zelfstandigheid worden verwacht. Master jaar 2 co s hebben al in de praktijk gezien hoe een klinische afdeling werkt; ze hebben in de leer stages geoefend met anamnese en lichamelijk onderzoek, het maken van een differentiaal diagnose en het maken van een farmacotherapie behandelplan. Bovendien is het klinisch redeneren ontwikkeld. De studenten hebben alle toetsen van masterjaar 1 met goed gevolg afgelegd. Wat doet een coassistent? De coassistent draait mee in het ziekenhuis, in de huisartsenpraktijk of extramurale instelling en wordt gesuperviseerd door een van de artsen of arts-assistenten. Hij neemt bij patiënten een anamnese af en verricht zelfstandig het lichamelijk onderzoek. De coassistent bespreekt zijn bevindingen met de begeleider en verwerkt deze in de status. Hij maakt een differentiaal diagnose, doet voorstellen voor aanvullend onderzoek en verdiept zich in de behandeling van de patiënt. Ook presenteert hij een patiënt tijdens een multidisciplinair overleg en refereert hij aan wetenschap pelijke literatuur rondom een speci fieke patiëntcasus. De coassistent neemt deel aan alle programma onderdelen van een klinische afdeling, zoals de ochtend- en weekendover dracht, de zaalvisites, etc. Op deze manier went de coassistent snel aan het werken op een klinische afdeling en levert hij een bijdrage aan de patiëntenzorg. Coassistenten zien zelfstandig patiënten onder strikte supervisie van artsen. De coassistenten verrichten hande lingen waar speci fieke vaardigheden voor nodig zijn zoals infuus prikken, arterie puncties en hechten onder super visie van een specialist, arts-assistent of verpleeg kundige. In principe draait de coassistent mee tijdens de dagdiensten; in beperkte mate zijn er ook avond-, weekend- en nachtdiensten. De coassistent oefent met de competenties van de VUmc-arts. De rol van medisch expert blijft onverminderd belangrijk, maar ook de andere rollen krijgen veel aandacht -ook in de feedback en toetsing. Het mooiste van de coschappen is voor mij dat je deel uitmaakt van een team van artsen, verpleegkundigen en paramedici die allemaal hetzelfde doel hebben: de patiënt beter maken. Je kunt eindelijk je steentje bijdragen. Kamar Belghazi, studente masteropleiding geneeskunde 10

11

12 Masterjaar 2 kenmerken werkstage Opbouw Masterjaar 2 omvat twee werkstages van elk negen weken, vier werkstages van vier weken, en een werkstage van zes weken. De stages zijn gestructureerd door praktijkwerk en klinische beoordelingen, gekoppeld aan beroeps situaties, zoals bijvoorbeeld een eerste poli klinisch consult of opname van een klinische patiënt. Er zijn gedurende masterjaar 2 op regel matige basis (maandelijks) terugkomdagen in het klinisch trainingscentrum van VUmc. Intervisie is een vast onderdeel van de terugkomdagen in masterjaar 2. Organisatie Elke week starten er coassistenten met een nieuwe werkstage. Zij worden verdeeld over de deelnemende ziekenhuizen en huisarts praktijken. Bij de werkstages ligt de eind verantwoor delijkheid voor de begeleiding van de studenten bij de medisch specialisten en huis artsen. Zij zullen deels zelf begeleiden en deels delegeren aan anderen (voornamelijk arts-assistenten). Werkvormen Naast het werkend leren in de kliniek vindt er plenair onderwijs plaats, zoals bedside teaching. Sommige afdelingen geven specifiek coassistenten onderwijs naast het terugkomonderwijs. Ook houden coassistenten tijdens elke stage een referaat over een patiënt probleem of een wetenschappelijk artikel. plaats aan de hand van situaties die een arts dagelijks meemaakt. Dit zijn bijv. het afnemen van een anamnese bij een patiënt, het verrichten van lichamelijk onderzoek of het uitvoeren van een specifieke vaardigheid zoals bijv. infuus prikken. Ook patiëntpresen taties, referaten of de patiëntenstatus kunnen worden beoordeeld. Coassistenten worden hierop gestructureerd beoordeeld en ontvangen feedback zodat ze kunnen groeien in hun ontwikkeling. Er is specifieke aandacht voor de ontwikkeling van het professioneel gedrag gedurende de masterstages. De eindbeoordelingen worden gedaan door huisartsen en medisch specialisten. In masterjaar 2 is de coassistent echt lid van het behandelteam. Hij doet mee aan alle activiteiten van artsen op de afdeling en krijgt hierdoor heel veel leermomenten. Daarnaast helpt het de coassistent een goed beeld van de betreffende discipline te krijgen zodat hij een weloverwogen loopbaankeuze kan maken. dr. Hester Daelmans, hoofd KTC en programmaleider master opleiding Toetsing Klinische beoordelingen vormen de basis van de toetsing van masterjaar 2. De studenten ontvangen voor aanvang van iedere werkstage een beoordelingsboekje waarin de eisen, gesteld aan de student tijdens de stage, zijn opgenomen alsook gestructureerde beoorde lingsformulieren. Dit beoordelingsboekje loodst de student door de werkstages. De klinische beoordelingen vinden 12

13

14 Masterjaar 3 Masterjaar 3 bestaat uit een stage sociale geneeskunde, een semi-artsstage, een wetenschappelijke stage en keuzeonderwijs. Het is een jaar waarin de student zelf de invulling van de stages kan kiezen. Het is aan de student om keuzes te maken in welke discipline, in welk ziekenhuis, binnen Nederland of erbuiten, hij stage wil lopen. Masterjaar 3 biedt daarbij volop de gelegenheid om kennis te maken met disciplines die niet in het reguliere programma zijn opgenomen zoals b.v. radiotherapie of anesthesiologie. Mocht de student al weten welke kant hij op wil na de geneeskundestudie dan kan hij zich op één of meerdere masterjaar 3-stages profileren. Tijdens het derde masterjaar nemen de studenten deel aan twee symposia die speciaal voor hen georganiseerd worden rondom actuele thema s in de gezondheidszorg en met nadruk op integratie van competenties. Daarnaast zijn er 3 dagdelen intervisie in masterjaar 3. Bij voldoende resultaat op alle onderdelen behaalt de student zijn masterdiploma. Daarna kan hij solliciteren naar een plaats op een vervolgopleiding bijvoorbeeld als specialist of huisarts. De opleidingen sluiten uitstekend op elkaar aan. Stage sociale geneeskunde Deze stage omvat 2 weken en heeft een voorbereidende en afslui tende dag in VUmc. De praktijkstage wordt onder meer doorgebracht bij de jeugd gezondheidszorg, bedrijfsgeneeskunde of verzekeringsgeneeskunde. Tijdens de stage vindt een kennismaking plaats met het sociaal geneeskundig beroepsveld en worden sociaal geneeskundige vaardigheden geoefend. Wetenschappelijke stage In de bachelor opleiding is de student door middel van het onderwijs academische vorming goed voorbereid op het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek in de masteropleiding. De wetenschappelijke stage duurt veertien weken, maar kan verlengd worden met tien weken keuzeonderwijs. VUmc biedt de studenten de unieke mogelijkheid om de masteropleiding te starten of juist af te sluiten met wetenschappelijk onderzoek. Het onderzoek kan variëren van toegepast patiëntgebonden onderzoek tot fundamenteel laboratoriumonderzoek binnen een door de student gekozen discipline en in een door de student gekozen universiteit of andere onderzoeksinstelling in binnen- of buitenland. De wetenschappelijke stage is hèt onderdeel van VUmc-compas waarin nagenoeg alle competenties van de rol academicus uitgebreid aan bod komen. Onder supervisie schrijft de student na uitvoering van een literatuuronderzoek een onderzoeksvoorstel over het zelfgekozen aspect van de geneeskundige wetenschap. Na goedkeuring van de stagelocatie en het onderzoeksvoorstel door de beoordelingscommissie, kan de stage starten en voert de student onder begeleiding het onderzoek uit, analyseert de resultaten en rapporteert de onderzoekgegevens mondeling en schriftelijk. De toetsing is enerzijds gebaseerd op de beoordeling door de stagebegeleider van de werkzaamheden tijdens de stage, het verslag en de mondelinge presentatie van de onderzoeksresultaten en anderzijds door toetsing van het verslag door de beoordelingscommissie. Jaarlijks wordt de StudentenOnderzoeksPrijs VUmc uitgereikt aan de student die de beste wetenschappelijke stage heeft gedaan. Door een abstract van hun onderzoek in te dienen kunnen studenten in aanmerking komen voor deze aanmoedigende geldprijs te besteden aan een studiedoel. Keuzeonderwijs Het keuzeonderwijs beslaat tien weken. Deze weken kunnen besteed worden aan verbreding en 14

15 verdieping in een of meerdere disciplines die de student kiest (b.v. radiologie en revalidatiegeneeskunde of interne geneeskunde). Er is een uitgebreid aanbod van keuzestages in VUmc en partnerziekenhuizen beschikbaar. De student heeft ook de mogelijkheid zelf een stage te organiseren. Stages in het buitenland zoals een stage tropengeneeskunde of een stage bij defen sie zijn mogelijk mits ze aan vooraf gedefinieer de kwaliteitseisen voldoen en verdieping bieden binnen één van de competenties van de VUmc-basisarts. De toetsing bestaat uit een stagebeoor deling inclusief een beoordeling van professioneel gedrag. Waar relevant wordt dit uitgebreid met een specifiek eindproduct zoals een verslag over het in het keuzeonderwijs uitgevoerde werk. In masterjaar drie is alles gericht op wat je na je opleiding wil gaan doen. Je krijgt veel vrijheid om zelf te kiezen wat je wil en ook waar je dat wil doen. Ik heb bijvoorbeeld een e-learningprogramma voor gynaecologie ontwikkeld bij VUmc. Na mijn wetenschappelijk onderzoek en een congres in Las Vegas, heb ik uiteindelijk mijn semi-artsstage bij dermatologie gelopen. Inmiddels weet ik het zeker: ik wil dermatoloog worden. Henk Jan Flinterman, student masteropleiding geneeskunde

16 Masterjaar 3 kenmerken semi-artsstage Semi-artsstage De semi-artsstage duurt zestien weken. De semiarts werkt zelfstandig onder directe supervisie van een staflid en heeft een eigen zaal met patiënten of doet eigen spreek uren. De semiartsstage kan gedaan worden in allerlei klinische en poliklinische specialismen, in de huisartsgenees kunde en extramuraal zoals in de ouderengeneeskunde. De semi-arts ervaart aan den lijve hoe het is om de zorg over eigen patiënten te hebben. Hij maakt het proces met de patiënt en zijn familie vanaf het begin van de opname of het eerste poliklinische consult actief mee tot aan het einde van de behandeling en zelfs het vervolg in de polikliniek. Het accent van onderwijs en toetsing ligt op integratie van alle competenties van de arts. Hoe goed is de semi-arts in staat deze competenties in de praktijk te ontplooien en op elkaar aan te laten sluiten? En in welke mate kan hij zijn eigen handelen bekritiseren en corrigeren? De semi-arts wordt gedurende de stage wekelijks beoordeeld met toetsen die ook in de vervolgoplei dingen gehanteerd worden. Voorbeelden zijn KPB s 1 en OSATS 2. Verder maakt de semi-arts een persoonlijk ontwikkelplan bij aanvang van de semi-artsstage en blikt hij met zijn begeleider aan het einde van de semi-artsstage terug op dit ontwikkelplan en stelt het bij. Hiermee heeft de student zijn aandachtspunten voor de vervolgopleiding geformuleerd. Kennis en vaardigheden De semi-arts heeft masterjaar 1 en 2 met goed gevolg afgelegd. Hij is getraind in werken onder tijdsdruk en heeft gewerkt aan een breed scala van vraagstukken rondom gezondheid en ziekte. In masterjaar 3 wordt expliciet een beroep gedaan op de zelf standigheid van de semi-arts alsmede 1 KPB = korte praktijkbeoordeling 2 Osat = objective, structured assessment of a technical skill op het geïntegreerd toepassen van competenties als bijvoorbeeld organisator, samenwerker en beroeps beoefenaar in werksituaties. Wat doet een semi-arts? De semi-arts heeft meer verantwoordelijkheid dan de (junior) coassistent in masterjaren 1 en 2. Hij is het eerste aanspreek punt voor de patiënt en zijn familie van het begin van het arts-patiëntcontact tot het ontslag uit het ziekenhuis. Ook heeft hij meer contacten met bijvoorbeeld verpleegkundigen dan in de andere masterjaren. Hij voert voorbehouden handelingen alleen zelfstandig uit in opdracht van een arts en mits hij hierin bekwaam is. Er wordt van hem verwacht dat hij de grenzen van zijn kennis en vaardigheden kent, weet te hanteren en te vergroten, maar niet overschrijdt. De semi-arts stage (SAS) in masterjaar 3 vormt de parel in de kroon voor de medische student. Hier komen de vijf voorgaande jaren samen: alle kennis en vaardigheden moeten nu geïntegreerd worden toegepast wanneer de semi-arts voor het eerst echt gaat dokteren. De kern van de SAS bestaat eruit dat de semi-arts gedurende zestien weken zelf verantwoordelijk is voor diagnostiek en behandeling van een aantal patiënten (in de kliniek, op een polikliniek, in een huisartsenpraktijk of in een verpleeghuis) die hij longitudinaal volgt. In feite fungeert hij als een aios (arts in opleiding tot specialist), zij het met iets minder patiënten. Hij neemt ook deel aan dezelfde opleidingsmomenten. De semi-artsstage kan bij talloze disciplines en op talloze plaatsen, in binnen- en buitenland, gelopen worden. prof. dr. Sven Danner, internist en coördinator semi-artsstage 16

17

18 Een bredere blik Stages in het buitenland In masterjaar 2 en masterjaar 3 is er volop gelegenheid stages in het buitenland te lopen. In masterjaar 2 zijn er voor alle werkstages (m.u.v. psychiatrie) mogelijk heden in het buitenland. Momenteel worden deze masterjaar 2 stages aangeboden op de vaste locaties Aruba, Sint Maarten, België en Zuid-Afrika. Daarnaast kunnen ook de wetenschappelijke stage en het keuzeonder wijs in het buitenland gevolgd worden. Ook zijn er enkele plaatsen voor de semi-artsstage in het buitenland. De student wordt geadviseerd om ongeveer een jaar van tevoren met de voorberei dingen voor een buitenlandse stage te beginnen en een en ander in samenspraak te doen met bureau internationale samenwerking (BIS) en met de coördinator van de betreffende stage in VUmc. BIS en de coördinator geven informatie over de mogelijkheden en de aanpak. Hun aandacht ligt bij de kwaliteit van het onderwijs en de veiligheid op de stageplek. Er is voor alle studenten die in het buitenland een stage gaan volgen een verplicht dagdeel ter voorbereiding waarin aandacht wordt besteed aan veiligheid op de werkplek en in het desbetreffende land. Studenten die reeds terug zijn van een buitenlandstage hebben een actieve rol in deze dagdeel ter voorbereiding. Tevens is er de cursus studeren in het buitenland die de student informatie en advies geeft. Professionele ontwikkeling Specifiek voor de onderwijslijn professionele ontwikkeling is de aandacht voor de integratie van competenties van de arts in de praktijksituatie vanaf masterjaar 1 t/m masterjaar 3. In de lijn training professionele ontwikkeling oefent de student en krijgt hij feed back op voor de arts noodzakelijke competenties en persoonlijke groei. Studenten brengen een eigen patiëntcasus in en bespreken, naast de medisch inhoudelijke kant, ook de verschillende competenties die bij de behandeling van de patiënt een rol spelen. In leerlijnen wordt de integratie van competenties nog meer gekoppeld aan de dagelijkse praktijk van de toekomstig arts. Een leerlijn bevat een thema dat de student als arts ook zal tegenkomen (bijv. leerlijn patiënt veiligheid met nadruk op samenwerking, organisatie en veilig werken in een team als academicus). Een onderdeel van de professionele ontwikkeling is ook de leerlijn professioneel gedrag. Profes sioneel gedrag wordt beoordeeld op basis van waarneembaar gedrag van de student met betrekking tot drie situaties: omgaan met werk en taken, omgaan met anderen en omgaan met zichzelf. In VUmc-compas is hier nadrukkelijk aandacht voor. Farmacotherapie De lijn farmacotherapie loopt eveneens als een rode draad door het master programma. In jaar 1 zijn er per leerstage praktijk taken die de studenten uitvoeren in de stage. Daarnaast is er in het KTC voorbereidend onderwijs en ook een nabespreking per leerstage. Hierin wordt verder geoefend met nieuwe casus en wordt de eigen casus nabesproken. In masterjaar 2 is er bij de patiëntcontacten expliciet aandacht voor farmacotherapeutisch handelen. Het farmaco therapeutisch consult is opgenomen in de toetsing tijdens de werkstages. In de semiartsstage wordt deze lijn afgerond. Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend 18

19 Als arts moet je beschikken over gespecialiseerde kennis, vaardigheden en attitude. Dit moet je kunnen toepassen binnen de regels opgesteld door de professie, de organisatie, de maatschappij en de overheid. VUmc leidt op tot een arts die naast medisch expert ook vaardig is in samenwerken, organiseren, communiceren, reflecteren. Een arts die ook wetenschappelijk kan denken, maat schappelijk kan handelen en professioneel is. Deze com petenties doen studenten op door uitgebreide training, studie en ervaring: de lijn professionele ontwikkeling. Dat maakt de VUmc-student tot de medisch professional van de toekomst. dr. Saskia Peerdeman, neurochirurg en examinator professionele ontwikkeling

20 Fotografie DigiDaan Eindredactie Marijke van der Eijk Ontwerp Edenspiekermann Druk DeltaHage juli 2012 uitgave VUmc Postbus MB Amsterdam Informatie masteropleiding geneeskunde Annet van den Berg en Renée Teunissen VUmc Instituut voor onderwijs en opleiden Klinisch Trainingscentrum KTC Postbus 7057, 1007 MB Amsterdam