Bijlage 7 Rekenmodel industrielawaai (Botlek/Pernis)

Transcriptie

1 Bijlage 7 Rekenmodel industrielawaai (Botlek/Pernis)

2

3 Bijlage 8 Berekeningsresultaten industrielawaai Botlek/Pernis

4

5 Bijlage 4 Geluidscontouren Oosterweg/ZuiderdreefBijlage 4 Geluidscontouren Oosterweg/Zuiderdreef

6 Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen Datum 6 augustus 2014

7 Projectgegevens Type onderzoek Naam plan Plaats Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch Gemeente Vlaardingen Opdrachtgever Contactpersoon Gemeente Vlaardingen De heer C. den Ouden Werknummer Datum 6 augustus 2014 Adviseur KuiperCompagnons Projectverantwoordelijke: Ing. J. Kraaijeveld Behandeld door: Ing. E.J. Verlaan Telefoonnummer: File: j:\355\437\06\3 projectresultaat\milieu\03 stemgeluid terras hoflaan - buizengat 6-augustus-2014\03 rapport en bijlagen\rapport - stemgeluid terras hoflaan-buizengat 6-aug-2014.docx

8 Inhoudsopgave blz. 1. Inleiding Wettelijk kader geluid Activiteitenbesluit Bouwbesluit Uitgangspunten Situatiebeschrijving Stemgeluid op het terras Berekeningsmethode geluid Resultaten en conclusie Langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus Maximale geluidsniveaus... 8 Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Overzicht rekenmodellen Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus Berekeningsresultaten maximale geluidsniveaus

9 1. Inleiding Binnen het bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch is op het voormalige evenemententerrein Hoflaan Buizengat de bestemming Gemengd-1 mogelijk gemaakt. Indien in deze bestemming een horecafunctie wordt toebedeeld, kan het zijn dat met name het stemgeluid op het terras van deze horecafunctie hinderlijk is voor de woningen in het nog te realiseren gebouw waarin ook genoemde horecafunctie wordt gehuisvest. Onderliggend rapport betreft het akoestisch onderzoek dat de consequenties in beeld brengt van het stemgeluid op het terras van genoemde horecafunctie. De horecagelegenheid met terras zal onder het toepassingsgebied vallen van het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (het Activiteitenbesluit). In dit besluit zijn geluidsvoorschriften opgenomen waaraan de horecagelegenheid moet voldoen. Echter, voor stemgeluid op een terras, niet zijnde verwarmd en overdekt terras, zijn er geen geluidsvoorschriften. De consequenties van het stemgeluid op het terras zijn derhalve in beeld gebracht voor de goede ruimtelijke onderbouwing. Let wel, muziekgeluid of installatiegeluid afkomstig van de horecagelegenheid is in onderhavig onderzoek niet beschouwd. Leeswijzer In de volgende hoofdstukken zijn achtereenvolgens het wettelijk kader, de uitgangspunten van onderzoek, de berekeningsresultaten en de conclusies behandeld. Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 6 augustus

10 2. Wettelijk kader geluid 2.1. Activiteitenbesluit De inrichting (de horecagelegenheid) valt onder het toepassingsgebied van het Activiteitenbesluit. In dit besluit zijn standaard geluidsvoorschriften opgenomen onder artikel 2.17, waarvan hieronder de meest relevante voorschriften zijn opgesomd: 1. Voor het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau (L Ar,LT ) en het maximaal geluidsniveau (L Amax ), veroorzaakt door de in de inrichting aanwezige installaties en toestellen, alsmede door de in de inrichting verrichte werkzaamheden en activiteiten en laad- en losactiviteiten ten behoeve van en in de onmiddellijke nabijheid van de inrichting, geldt dat: a. de niveaus op de in tabel 2.17a genoemde plaatsen en tijdstippen niet meer bedragen dan de in die tabel aangegeven waarden; Tabel 2.17a 07:00 19:00 uur 19:00 23:00 uur 23:00 07:00 uur L Ar,LT op de gevel van gevoelige gebouwen 50 db(a) 45 db(a) 40 db(a) L Ar,LT in in- en aanpandige gevoelige gebouwen 35 db(a) 30 db(a) 25 db(a) L Amax op de gevel van gevoelige gebouwen 70 db(a) 65 db(a) 60 db(a) L Amax in in- en aanpandige gevoelige gebouwen 55 db(a) 50 db(a) 45 db(a) b. de in de periode tussen en uur in tabel 2.17a opgenomen maximale geluidsniveaus L Amax niet van toepassing zijn op laad- en losactiviteiten; c. de in tabel 2.17a aangegeven waarden binnen in- of aanpandige gevoelige gebouwen niet gelden indien de gebruiker van deze gevoelige gebouwen geen toestemming geeft voor het in redelijkheid uitvoeren of doen uitvoeren van geluidsmetingen; d. de in tabel 2.17a aangegeven waarden op de gevel ook gelden bij gevoelige terreinen op de grens van het terrein; e. de waarden in in- en aanpandige gevoelige gebouwen slechts gelden in geluidsgevoelige ruimten en verblijfsruimten; en f. de in tabel 2.17a aangegeven waarden niet gelden op gevoelige objecten die zijn gelegen op een gezoneerd industrieterrein. Aanvullend is in artikel 2.18, lid 4, van het Activiteitenbesluit nog een regel gegeven ten aanzien van de maximale geluidsniveaus: 4. De maximale geluidsniveaus L Amax, bedoeld in artikel 2.17 zijn tussen en 7.00 uur niet van toepassing ten aanzien van aandrijfgeluid van motorvoertuigen bij laad- en losactiviteiten indien: a. degene die de inrichting drijft aantoont dat het maximaal geluidsniveau L Amax, genoemd in tabel 2.17a, niet te bereiken is door het treffen van maatregelen; en b. het niveau van het aandrijfgeluid op een afstand van 7,5 meter van het motorvoertuig niet hoger is van 65 db(a). Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 6 augustus

11 In het Activiteitenbesluit is ook aangegeven dat het akoestisch onderzoek uitgevoerd dient te worden overeenkomstig de Handleiding meten en rekenen industrielawaai (zie artikel 1.11, lid 9) en dat een aantal grootheden (de bedrijfsduurcorrectie C b, het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau L Ar,LT en het maximale geluidsniveau L Amax ) vastgelegd en beoordeeld dienen te worden conform deze handleiding (zie artikel 1.1, lid 1). Met betrekking tot stemgeluid op een terras is het volgende beschreven in artikel 2.18, lid 1a van het Activiteitenbesluit: Het stemgeluid van personen op een onverwarmd en onoverdekt terrein, dat onderdeel is van een inrichting, hoeft niet te worden beoordeeld, tenzij genoemd terrein aangemerkt kan worden als een binnenterrein Bouwbesluit 2012 In het Bouwbesluit 2012, artikel 3.2, is de normstelling voor de karakteristieke geluidswering voor nieuwe woningen opgenomen: een uitwendige scheidingsconstructie van een verblijfsgebied heeft een karakteristieke geluidswering G A,k met een minimum van 20 db. Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 6 augustus

12 3. Uitgangspunten 3.1. Situatiebeschrijving Het bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch maakt op het voormalige evenemententerrein Hoflaan Buizengat de bestemming Gemengd-1 (GD-1) mogelijk. Het voornemen is om binnen deze bestemming een gebouw te realiseren met een horecagelegenheid (rose gekleurd in figuur 1) op de begane grond en woningen ernaast. Direct westelijk van dit gebouw ligt een terrein van circa 100 m 2 met bestemming terras. Dit terras zal worden voorzien van 1,6 meter hoge terrasschermen. Zie onderstaand figuur. Bestemming Terras (100 m 2 ) Bestemming Gemengd-1 (GD-1) Figuur 1: Verbeelding (detail) van het bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch met het voormalige evenemententerrein Hoflaan Buizengat (oranje). Het stemgeluid afkomstig van het nog te realiseren terras kan hinderlijk zijn voor de nog te realiseren woningen die eveneens binnen het bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt. Let wel, muziekgeluid of installatiegeluid afkomstig van de horecagelegenheid is in onderhavig onderzoek niet beschouwd. Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 6 augustus

13 3.2. Stemgeluid op het terras Conform de Duitse richtlijn VDI 3770 (2011) heeft het menselijke stemgeluid de volgende equivalente en maximale geluidsbronvermogens L Aw,eq en L Aw,max per persoon: Type stemgeluid L Aw,eq in db(a) L Aw,max in db(a) Praten, met normale stem Praten, met verheven stem Praten, met zeer luide stem Roepen, normaal Roepen, luid Roepen, zeer luid Voor een situatie van mensen op het terras voldoet het normaal pratend stemgeluid van L Aw,eq = 65 db(a) met het volgende spectrum voor één persoon: Octaafband in Hz 31, Totaal L Aw,eq in db(a) 28,0 38,1 45,0 48,1 55,2 61,5 60,6 51,8 46,0 65,0 Voor onderhavig onderzoek zijn voor het stemgeluid op het terras de volgende uitgangspunten gehanteerd: - Het equivalente stemgeluid van vier personen wordt gesimuleerd door één puntbron met L Aw,eq = 71,0 db(a). Omdat één puntbron vier pratende personen voorstelt, is het gebruik van zo n rondom afstralende puntbron geoorloofd. De hoogte van elke puntbron bedraagt h bron = 1,2 meter boven maaiveld. - Omdat het terras circa 100 m 2 groot is, is verondersteld dat het terras niet meer dan negen tafels kan herbergen à 4 personen (gemiddeld zo n 3,3 x 3,3 m 2 per tafel à 4 personen). In de worst case situatie zijn er dus 36 personen aanwezig op het terras die stemgeluid kunnen veroorzaken. - Er zijn drie varianten beschouwd namelijk: - A. 36 personen op het terras van uur tot uur; - B. 36 personen op het terras van uur tot uur; - C. 36 personen op het terras van uur tot uur. Voor het bepalen van de maximale geluidsniveaus L Amax ten gevolge van het stemgeluid op het terras is een geluidsbronvermogen L Aw,max = 86 db(a) per persoon verondersteld met een bronhoogte van 1,8 meter, als worst case situatie, met het volgende spectrum: Octaafband in Hz 31, Totaal L Aw,max in db(a) 49,0 59,1 66,0 69,1 76,2 82,5 81,6 70,8 65,0 86,0 Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 6 augustus

14 3.3. Berekeningsmethode geluid Voor de bepaling van de geluidsbelasting ten gevolge van het stemgeluid op het terras is gebruik gemaakt van het rekenprogramma Geomilieu, versie 2.40, dat de geluidsniveaus berekent conform de Handleiding meten en rekenen industrielawaai. De volgende rekenmodellen zijn in dit rekenprogramma gemaakt: 1. Stemgeluid langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT ; 2. Stemgeluid maximale geluidsniveaus L Amax. In de rekenmodellen zijn de volgende items ingevoerd: puntbronnen, gebouwen, schermen en toetspunten. De standaardbodemfactor is hard (B f = 0,0) en er zijn verder geen bodemgebieden in de rekenmodellen ingevoerd. Omdat de directe (relevante) omgeving van het terras plat is, zijn er ook geen hoogtelijnen in de rekenmodellen toegepast. Puntbronnen De puntbronnen betreffen alleen het stemgeluid zoals eerder beschreven. Gebouwen De gebouwen betreffen relevante bestaande gebouwen en nog te realiseren gebouwen. Schermen Het enige scherm betreft het terrasscherm van 1,6 meter hoogte rondom het terras. Toetspunten De toetspunten zijn gelegen op de noordelijke, westelijke en zuidelijke gevel van het nog te realiseren gebouw met de horecagelegenheid op de begane grond en de woningen ernaast. De woonlagen in dit gebouw beginnen vanaf een vloerhoogte van 4,40 meter boven het maaiveld. Zodoende hebben deze toetspunten beoordelingshoogten van 6,40 meter, 9,40 meter, 11,40 meter, etc. boven het maaiveld. Ook zijn er toetspunten op de westelijke en noordelijke grens van het perceel met bestemming Wonen (W) oostelijk van de Hoflaan. De beoordelingshoogten zijn 2 meter, 5 meter, 8 meter, 11 meter, 14 meter en 17 meter boven het maaiveld, indien van toepassing. Berekend is telkens het invallend geluidsniveau. Als laatste zijn ook toetspunten gelegd voor de gevels van de meest nabijgelegen bestaande woningen. Hier zijn de beoordelingshoogten 2 meter, 5 meter en 8 meter, indien van toepassing. Op deze toetspunten wordt telkens het invallend geluidsniveau berekend. In bijlage 1 is een overzicht van de vervaardigde rekenmodellen gegeven Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 6 augustus

15 4. Resultaten en conclusie 4.1. Langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus In bijlage 2 zijn de berekeningsresultaten uitgebreid weergegeven van de langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT ten gevolge van het stemgeluid op het terras. Omdat van impulsachtig geluid, tonaal geluid of muziekgeluid geen sprake is, kan gesteld worden dat de in bijlage 2 getoonde equivalente geluidsniveaus L Aeq gelijk zijn aan langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT. In bijlage 2 zijn van de berekende langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT zowel de etmaalwaarde L etmaal als de L den -waarde gegeven. Normaliter wordt de etmaalwaarde gehanteerd voor toetsing van het geluid aan de geluidsvoorschriften uit bijvoorbeeld het Activiteitenbesluit. Echter, het stemgeluid van personen op een onverwarmd en onoverdekt terrein, dat onderdeel is van een inrichting, hoeft niet te worden beoordeeld, omdat het hier beschouwde terras geen binnenterrein is. Toetsing aan de geluidsvoorschriften uit het Activiteitenbesluit is hier dus niet aan de orde. Wel dient voor de goede ruimtelijke ordening het akoestisch klimaat in beeld te worden gebracht voor de omliggende woningen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de L den -waarde. Met een L den - waarde telt het geluid in de avond en nacht zwaarder mee, waardoor juist de mate van slaapverstoring beter wordt meegenomen. En voor het akoestisch klimaat is de mate van geluidhinder met name gebaseerd op slaapverstoring. Voor het akoestisch klimaat wordt de volgende tabel gehanteerd. De kleuren in deze tabel komen van toepassing in bijlage 2. Tabel 1: Het akoestisch klimaat per geluidsklasse Beoordeling akoestische klimaat Geluidbelasting in db(a) Goed 50 Redelijk Matig Tamelijk slecht Slecht Zeer slecht > 70 db Op basis van de resultaten uit bijlage 2 kan het akoestisch klimaat als volgt worden samengevat: Ongeachte welke variant, voor de gevels van alle nieuw te realiseren woningen en alle reeds bestaande woningen zijn L den -waarden berekend lager dan 50 db (A-gewogen). Het akoestisch klimaat ten gevolge van het stemgeluid van het terras is dus overal als goed te classificeren. Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 6 augustus

16 4.2. Maximale geluidsniveaus In bijlage 3 zijn de berekeningsresultaten getoond van de maximale geluidsniveaus L Amax c.q. de geluidspieken ten gevolge van het stemgeluid van het terras. Net zo als bij de langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT hoeven de maximale geluidsniveaus L Amax ten gevolge van het stemgeluid van het terras niet te worden getoetst aan de geluidsvoorschriften uit het van toepassing zijnde Activiteitenbesluit. De maximale geluidsniveaus zijn alleen in beeld gebracht voor de goede ruimtelijke ordening. Op basis van bijlage 3 kan het volgende worden geconcludeerd met betrekking tot de optredende maximale geluidsniveaus: Maximale geluidsniveaus L Amax zijn op de gevels van nog nieuw te realiseren woningen en bestaande woningen 55 db(a) of lager. Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras voormalig evenemententerrein Hoflaan-Buizengat Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 6 augustus

17 Bijlagen >>>

18 Bijlage 1 Overzicht rekenmodellen

19 100 KuiperCompagnons Bijlage 1 Puntbron Toetspunt Gebouw Scherm 0 m 40 m schaal = 1 : a b c Industrielawaai - IL, [6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid EQUI], Geomilieu V2.40 Figuur A: Compleet rekenmodel voor equivalente geluidsniveaus.

20 Industrielawaai - IL, [6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid EQUI], Geomilieu V2.40 Figuur B: Detail van figuur A Puntbron Toetspunt Gebouw Scherm 0 m 10 m schaal = 1 : 251 KuiperCompagnons Bijlage 1

21 100 KuiperCompagnons Bijlage 1 Puntbron Toetspunt Gebouw Scherm 0 m 40 m schaal = 1 : a c b Industrielawaai - IL, [6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX], Geomilieu V2.40 Figuur C: Compleet rekenmodel voor maximale geluidsniveaus.

22 Industrielawaai - IL, [6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX], Geomilieu V2.40 Figuur D: Detail van figuur C Puntbron Toetspunt Gebouw Scherm 0 m 10 m schaal = 1 : KuiperCompagnons Bijlage 1

23 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid EQUI 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Puntbronnen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel EQUIVALENTE GELUIDSNIVEA Naam Omschr. Hoogte Maaiveld Hdef. Type Richt. Hoek Cb(D) Cb(A) Cb(N) GeenRefl. GeenDemping GeenProces 01 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 1,20 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 -- Nee Nee Nee 02 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 1,20 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 -- Nee Nee Nee 03 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 1,20 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 -- Nee Nee Nee 04 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 1,20 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 -- Nee Nee Nee 05 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 1,20 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 -- Nee Nee Nee 06 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 1,20 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 -- Nee Nee Nee 07 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 1,20 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 -- Nee Nee Nee 08 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 1,20 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 -- Nee Nee Nee 09 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 1,20 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 -- Nee Nee Nee Geomilieu V :19:15

24 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid EQUI 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Puntbronnen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel EQUIVALENTE GELUIDSNIVEA Naam Lw 31 Lw 63 Lw 125 Lw 250 Lw 500 Lw 1k Lw 2k Lw 4k Lw 8k Red 31 Red 63 Red 125 Red 250 Red 500 Red 1k Red 2k Red 4k Red 8k 01 34,00 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Geomilieu V :19:15

25 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid EQUI 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Rekenpunten, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel EQUIVALENTE GELUIDSNIVEA Naam Omschr. Maaiveld Hdef. Hoogte A Hoogte B Hoogte C Hoogte D Hoogte E Hoogte F Gevel 01 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 02 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 03 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 04 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 05 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 06 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 07 Toetspunt zuidzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 10 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 11 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 12 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 13 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 14 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 08 Toetspunt noordzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 20 Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 21 Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 22 Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 0,00 Eigen waarde 2, Ja 23 Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 0,00 Eigen waarde 2, Ja 24 Westgevel bestaande woningen Buizengat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 30 Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 31 Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 32 Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 33 Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 15 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 16 Noordgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 25 Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 26 Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 27 Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja Geomilieu V :19:15

26 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid EQUI 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Gebouwen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel EQUIVALENTE GELUIDSNIVEA Naam Omschr. Hoogte Maaiveld Hdef. Cp Refl. 31 Refl. 63 Refl. 125 Refl. 250 Refl. 500 Refl. 1k Refl. 2k Refl. 4k Refl. 8k 100 Gebouw GD-1 [horeca en woningen] 3,50 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 110a Bestaande woningen Buizengat 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 110c Bestaande woningen Buizengat 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 110b Bestaande woningen Buizengat 5,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaand gebouw 10,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaand gebouw 10,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaand gebouw 10,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaand gebouw 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaande gebouwen 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Nog te realiseren woningen 12,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Gebouw GD-1 [horeca en woningen] 23,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Gebouw GD-1 [horeca en woningen] 1,40 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Gebouw GD-1 [horeca en woningen] 1,40 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Geomilieu V :19:15

27 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid EQUI 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Schermen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel EQUIVALENTE GELUIDSNIVEA Naam Omschr. ISO H ISO M Hdef. Cp Refl.L 31 Refl.L 63 Refl.L 125 Refl.L 250 Refl.L 500 Refl.L 1k Refl.L 2k Refl.L 4k Refl.L 8k 100 Terrasscherm 1,6 m hoog 1,60 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Geomilieu V :19:15

28 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid EQUI 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Schermen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel EQUIVALENTE GELUIDSNIVEA Naam Refl.R 31 Refl.R 63 Refl.R 125 Refl.R 250 Refl.R 500 Refl.R 1k Refl.R 2k Refl.R 4k Refl.R 8k 100 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Geomilieu V :19:15

29 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Puntbronnen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel MAXIMALE GELUIDSNIVEAUS Naam Omschr. Hoogte Maaiveld Hdef. Type Richt. Hoek Cb(D) Cb(A) Cb(N) GeenRefl. GeenDemping GeenProces Lw 31 Lw Terras stemgeluid [max] 1,80 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 0,00 0,00 0,00 Nee Nee Nee 49,00 59,10 52 Terras stemgeluid [max] 1,80 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 0,00 0,00 0,00 Nee Nee Nee 49,00 59,10 53 Terras stemgeluid [max] 1,80 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 0,00 0,00 0,00 Nee Nee Nee 49,00 59,10 54 Terras stemgeluid [max] 1,80 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 0,00 0,00 0,00 Nee Nee Nee 49,00 59,10 55 Terras stemgeluid [max] 1,80 0,00 Eigen waarde Normale puntbron 0,00 360,00 0,00 0,00 0,00 Nee Nee Nee 49,00 59,10 Geomilieu V :21:11

30 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Puntbronnen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel MAXIMALE GELUIDSNIVEAUS Naam Lw 125 Lw 250 Lw 500 Lw 1k Lw 2k Lw 4k Lw 8k Red 31 Red 63 Red 125 Red 250 Red 500 Red 1k Red 2k Red 4k Red 8k 51 66,00 69,10 76,20 82,50 81,60 70,80 65,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 69,10 76,20 82,50 81,60 70,80 65,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 69,10 76,20 82,50 81,60 70,80 65,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 69,10 76,20 82,50 81,60 70,80 65,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,00 69,10 76,20 82,50 81,60 70,80 65,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Geomilieu V :21:11

31 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Rekenpunten, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel MAXIMALE GELUIDSNIVEAUS Naam Omschr. Maaiveld Hdef. Hoogte A Hoogte B Hoogte C Hoogte D Hoogte E Hoogte F Gevel 01 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 02 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 03 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 04 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 05 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 06 Toetspunt westzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 07 Toetspunt zuidzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 10 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 11 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 12 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 13 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 14 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 08 Toetspunt noordzijde gebouw 0,00 Eigen waarde 6,40 9,40 12,40 18,40 21,40 -- Ja 20 Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 21 Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 22 Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 0,00 Eigen waarde 2, Ja 23 Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 0,00 Eigen waarde 2, Ja 24 Westgevel bestaande woningen Buizengat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 30 Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 31 Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 32 Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 33 Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 15 Westgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 16 Noordgevel woonblok oost 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8,00 11, Ja 25 Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 26 Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja 27 Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 0,00 Eigen waarde 2,00 5,00 8, Ja Geomilieu V :21:11

32 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Gebouwen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel MAXIMALE GELUIDSNIVEAUS Naam Omschr. Hoogte Maaiveld Hdef. Cp Refl. 31 Refl. 63 Refl. 125 Refl. 250 Refl. 500 Refl. 1k Refl. 2k Refl. 4k Refl. 8k 100 Gebouw GD-1 [horeca en woningen] 3,50 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 110a Bestaande woningen Buizengat 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 110c Bestaande woningen Buizengat 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 110b Bestaande woningen Buizengat 5,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaand gebouw 10,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaand gebouw 10,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaand gebouw 10,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaand gebouw 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaande gebouwen 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Nog te realiseren woningen 12,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Gebouw GD-1 [horeca en woningen] 23,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Gebouw GD-1 [horeca en woningen] 1,40 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Gebouw GD-1 [horeca en woningen] 1,40 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 9,00 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Geomilieu V :21:11

33 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Schermen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel MAXIMALE GELUIDSNIVEAUS Naam Omschr. ISO H ISO M Hdef. Cp Refl.L 31 Refl.L 63 Refl.L 125 Refl.L 250 Refl.L 500 Refl.L 1k Refl.L 2k Refl.L 4k Refl.L 8k 100 Terrasscherm 1,6 m hoog 1,60 0,00 Eigen waarde 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Geomilieu V :21:11

34 KuiperCompagnons Model: Groep: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX 6 augustus Terras Hoflaan Buizengat - De Buitenplaats van Ruytenburch (hoofdgroep) Lijst van Schermen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodel MAXIMALE GELUIDSNIVEAUS Naam Refl.R 31 Refl.R 63 Refl.R 125 Refl.R 250 Refl.R 500 Refl.R 1k Refl.R 2k Refl.R 4k Refl.R 8k 100 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Geomilieu V :21:11

35 Bijlage 2 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus

36 Bijlage 2 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT in db(a) Variant A: Met 8 uur, 4 uur en 2 uur stemgeluid terras in respectievelijk dag, avond en nachtperiode Toetspunten gebouw op voormalig evenemententerrein Hoflaan Buizengat Naam Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht Etmaal Lden 01_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 38,4 40,1 34,1 45,1 42,4 01_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 38,6 40,4 34,4 45,4 42,7 01_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 37,9 39,7 33,6 44,7 42,0 01_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 38,1 39,9 33,9 44,9 42,2 01_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 38,1 39,8 33,8 44,8 42,1 02_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 39,7 41,5 35,4 46,5 43,8 02_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 39,2 41,0 34,9 46,0 43,2 02_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 38,8 40,5 34,5 45,5 42,8 02_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 38,3 40,0 34,0 45,0 42,3 02_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 38,1 39,8 33,8 44,8 42,1 03_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 44,7 46,5 40,5 51,5 48,8 03_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 43,5 45,2 39,2 50,2 47,5 03_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 42,8 44,5 38,5 49,5 46,8 03_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 42,3 44,0 38,0 49,0 46,3 03_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 41,5 43,3 37,3 48,3 45,6 04_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 45,0 46,7 40,7 51,7 49,0 04_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 44,0 45,7 39,7 50,7 48,0 04_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 43,4 45,2 39,1 50,2 47,5 04_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 42,1 43,9 37,9 48,9 46,2 04_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 41,3 43,1 37,1 48,1 45,4 05_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 43,8 45,6 39,6 50,6 47,9 05_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 43,0 44,7 38,7 49,7 47,0 05_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 42,3 44,1 38,0 49,1 46,4 05_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 41,4 43,2 37,1 48,2 45,4 05_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 40,4 42,1 36,1 47,1 44,4 06_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 42,1 43,9 37,9 48,9 46,2 06_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 42,1 43,9 37,9 48,9 46,2 06_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 41,6 43,4 37,4 48,4 45,7 06_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 40,3 42,1 36,1 47,1 44,4 06_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 39,8 41,5 35,5 46,5 43,8 07_A Toetspunt zuidzijde gebouw 6,4 24,8 26,5 20,5 31,5 28,8 07_B Toetspunt zuidzijde gebouw 9,4 24,3 26,1 20,1 31,1 28,4 07_C Toetspunt zuidzijde gebouw 12,4 24,0 25,8 19,7 30,8 28,0 07_D Toetspunt zuidzijde gebouw 18,4 22,9 24,6 18,6 29,6 26,9 07_E Toetspunt zuidzijde gebouw 21,4 22,9 24,7 18,7 29,7 27,0 08_A Toetspunt noordzijde gebouw 6,4 32,5 34,2 28,2 39,2 36,5 08_B Toetspunt noordzijde gebouw 9,4 31,7 33,5 27,5 38,5 35,8 08_C Toetspunt noordzijde gebouw 12,4 31,3 33,1 27,1 38,1 35,4 08_D Toetspunt noordzijde gebouw 18,4 28,5 30,2 24,2 35,2 32,5 08_E Toetspunt noordzijde gebouw 21,4 27,8 29,6 23,6 34,6 31,9 Beoordeling akoestische klimaat Goed Redelijk Matig Tamelijk slecht Slecht Zeer slecht Geluidbelasting in db(a) > 70 db KuiperCompagnons

37 Bijlage 2 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT in db(a) Variant B: Met 8 uur, 4 uur en 1 uur stemgeluid terras in respectievelijk dag, avond en nachtperiode Toetspunten gebouw op voormalig evenemententerrein Hoflaan Buizengat Naam Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht Etmaal Lden 01_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 38,4 40,1 31,1 45,1 41,2 01_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 38,6 40,4 31,4 45,4 41,5 01_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 37,9 39,7 30,6 44,7 40,7 01_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 38,1 39,9 30,9 44,9 40,9 01_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 38,1 39,8 30,8 44,8 40,9 02_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 39,7 41,5 32,4 46,5 42,5 02_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 39,2 41,0 31,9 46,0 42,0 02_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 38,8 40,5 31,5 45,5 41,6 02_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 38,3 40,0 31,0 45,0 41,1 02_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 38,1 39,8 30,8 44,8 40,9 03_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 44,7 46,5 37,5 51,5 47,6 03_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 43,5 45,2 36,2 50,2 46,3 03_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 42,8 44,5 35,5 49,5 45,6 03_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 42,3 44,0 35,0 49,0 45,1 03_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 41,5 43,3 34,3 48,3 44,4 04_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 45,0 46,7 37,7 51,7 47,8 04_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 44,0 45,7 36,7 50,7 46,8 04_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 43,4 45,2 36,1 50,2 46,2 04_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 42,1 43,9 34,9 48,9 44,9 04_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 41,3 43,1 34,0 48,1 44,1 05_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 43,8 45,6 36,6 50,6 46,7 05_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 43,0 44,7 35,7 49,7 45,8 05_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 42,3 44,1 35,0 49,1 45,1 05_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 41,4 43,2 34,1 48,2 44,2 05_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 40,4 42,1 33,1 47,1 43,2 06_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 42,1 43,9 34,9 48,9 45,0 06_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 42,1 43,9 34,8 48,9 44,9 06_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 41,6 43,4 34,3 48,4 44,4 06_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 40,3 42,1 33,1 47,1 43,1 06_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 39,8 41,5 32,5 46,5 42,6 07_A Toetspunt zuidzijde gebouw 6,4 24,8 26,5 17,5 31,5 27,6 07_B Toetspunt zuidzijde gebouw 9,4 24,3 26,1 17,0 31,1 27,1 07_C Toetspunt zuidzijde gebouw 12,4 24,0 25,8 16,7 30,8 26,8 07_D Toetspunt zuidzijde gebouw 18,4 22,9 24,6 15,6 29,6 25,7 07_E Toetspunt zuidzijde gebouw 21,4 22,9 24,7 15,7 29,7 25,8 08_A Toetspunt noordzijde gebouw 6,4 32,5 34,2 25,2 39,2 35,3 08_B Toetspunt noordzijde gebouw 9,4 31,7 33,5 24,4 38,5 34,5 08_C Toetspunt noordzijde gebouw 12,4 31,3 33,1 24,1 38,1 34,2 08_D Toetspunt noordzijde gebouw 18,4 28,5 30,2 21,2 35,2 31,3 08_E Toetspunt noordzijde gebouw 21,4 27,8 29,6 20,5 34,6 30,6 Beoordeling akoestische klimaat Geluidbelasting in db(a) Goed 50 Redelijk Matig Tamelijk slecht Slecht Zeer slecht > 70 db KuiperCompagnons

38 Bijlage 2 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT in db(a) Variant C: Met 8 uur, 4 uur en 0 uur stemgeluid terras in respectievelijk dag, avond en nachtperiode Toetspunten gebouw op voormalig evenemententerrein Hoflaan Buizengat Naam Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht Etmaal Lden 01_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 38,4 40,1 45,1 39,5 01_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 38,6 40,4 45,4 39,7 01_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 37,9 39,7 44,7 39,0 01_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 38,1 39,9 44,9 39,2 01_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 38,1 39,8 44,8 39,2 02_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 39,7 41,5 46,5 40,8 02_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 39,2 41,0 46,0 40,3 02_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 38,8 40,5 45,5 39,9 02_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 38,3 40,0 45,0 39,4 02_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 38,1 39,8 44,8 39,2 03_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 44,7 46,5 51,5 45,8 03_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 43,5 45,2 50,2 44,6 03_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 42,8 44,5 49,5 43,9 03_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 42,3 44,0 49,0 43,4 03_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 41,5 43,3 48,3 42,7 04_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 45,0 46,7 51,7 46,1 04_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 44,0 45,7 50,7 45,1 04_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 43,4 45,2 50,2 44,5 04_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 42,1 43,9 48,9 43,2 04_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 41,3 43,1 48,1 42,4 05_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 43,8 45,6 50,6 45,0 05_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 43,0 44,7 49,7 44,1 05_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 42,3 44,1 49,1 43,4 05_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 41,4 43,2 48,2 42,5 05_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 40,4 42,1 47,1 41,5 06_A Toetspunt westzijde gebouw 6,4 42,1 43,9 48,9 43,2 06_B Toetspunt westzijde gebouw 9,4 42,1 43,9 48,9 43,2 06_C Toetspunt westzijde gebouw 12,4 41,6 43,4 48,4 42,7 06_D Toetspunt westzijde gebouw 18,4 40,3 42,1 47,1 41,4 06_E Toetspunt westzijde gebouw 21,4 39,8 41,5 46,5 40,9 07_A Toetspunt zuidzijde gebouw 6,4 24,8 26,5 31,5 25,9 07_B Toetspunt zuidzijde gebouw 9,4 24,3 26,1 31,1 25,4 07_C Toetspunt zuidzijde gebouw 12,4 24,0 25,8 30,8 25,1 07_D Toetspunt zuidzijde gebouw 18,4 22,9 24,6 29,6 24,0 07_E Toetspunt zuidzijde gebouw 21,4 22,9 24,7 29,7 24,0 08_A Toetspunt noordzijde gebouw 6,4 32,5 34,2 39,2 33,6 08_B Toetspunt noordzijde gebouw 9,4 31,7 33,5 38,5 32,8 08_C Toetspunt noordzijde gebouw 12,4 31,3 33,1 38,1 32,4 08_D Toetspunt noordzijde gebouw 18,4 28,5 30,2 35,2 29,6 08_E Toetspunt noordzijde gebouw 21,4 27,8 29,6 34,6 28,9 Beoordeling akoestische klimaat Geluidbelasting in db(a) Goed 50 Redelijk Matig Tamelijk slecht Slecht Zeer slecht > 70 db KuiperCompagnons

39 Bijlage 2 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT in db(a) Variant A: Met 8 uur, 4 uur en 2 uur stemgeluid terras in respectievelijk dag, avond en nachtperiode Toetspunten op de grens van het perceel met bestemming Wonen (W) oostelijk van de Hoflaan Naam Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht Etmaal Lden 10_A Westgevel woonblok oost 2,0 14,5 16,2 10,2 21,2 18,5 10_B Westgevel woonblok oost 5,0 16,1 17,9 11,9 22,9 20,2 10_C Westgevel woonblok oost 8,0 16,6 18,4 12,4 23,4 20,7 10_D Westgevel woonblok oost 11,0 16,9 18,7 12,6 23,7 21,0 11_A Westgevel woonblok oost 2,0 14,4 16,1 10,1 21,1 18,4 11_B Westgevel woonblok oost 5,0 15,9 17,6 11,6 22,6 19,9 11_C Westgevel woonblok oost 8,0 16,2 18,0 11,9 23,0 20,2 11_D Westgevel woonblok oost 11,0 16,4 18,2 12,1 23,2 20,5 12_A Westgevel woonblok oost 2,0 15,5 17,3 11,2 22,3 19,6 12_B Westgevel woonblok oost 5,0 17,3 19,0 13,0 24,0 21,3 12_C Westgevel woonblok oost 8,0 17,2 19,0 13,0 24,0 21,3 12_D Westgevel woonblok oost 11,0 17,4 19,1 13,1 24,1 21,4 13_A Westgevel woonblok oost 2,0 15,3 17,1 11,1 22,1 19,4 13_B Westgevel woonblok oost 5,0 17,7 19,4 13,4 24,4 21,7 13_C Westgevel woonblok oost 8,0 17,7 19,4 13,4 24,4 21,7 13_D Westgevel woonblok oost 11,0 17,8 19,5 13,5 24,5 21,8 14_A Westgevel woonblok oost 2,0 15,9 17,7 11,7 22,7 20,0 14_B Westgevel woonblok oost 5,0 18,3 20,1 14,1 25,1 22,4 14_C Westgevel woonblok oost 8,0 18,1 19,8 13,8 24,8 22,1 14_D Westgevel woonblok oost 11,0 17,5 19,3 13,3 24,3 21,6 15_A Westgevel woonblok oost 2,0 17,7 19,5 13,5 24,5 21,8 15_B Westgevel woonblok oost 5,0 20,1 21,9 15,9 26,9 24,2 15_C Westgevel woonblok oost 8,0 20,1 21,9 15,8 26,9 24,2 15_D Westgevel woonblok oost 11,0 16,9 18,6 12,6 23,6 20,9 16_A Noordgevel woonblok oost 2,0 16,6 18,4 12,4 23,4 20,7 16_B Noordgevel woonblok oost 5,0 19,0 20,8 14,8 25,8 23,1 16_C Noordgevel woonblok oost 8,0 19,1 20,8 14,8 25,8 23,1 16_D Noordgevel woonblok oost 11,0 15,9 17,7 11,7 22,7 20,0 KuiperCompagnons

40 Bijlage 2 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT in db(a) Variant B: Met 8 uur, 4 uur en 1 uur stemgeluid terras in respectievelijk dag, avond en nachtperiode Toetspunten op de grens van het perceel met bestemming Wonen (W) oostelijk van de Hoflaan Naam Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht Etmaal Lden 10_A Westgevel woonblok oost 2,0 14,5 16,2 7,2 21,2 17,3 10_B Westgevel woonblok oost 5,0 16,1 17,9 8,9 22,9 19,0 10_C Westgevel woonblok oost 8,0 16,6 18,4 9,4 23,4 19,5 10_D Westgevel woonblok oost 11,0 16,9 18,7 9,6 23,7 19,7 11_A Westgevel woonblok oost 2,0 14,4 16,1 7,1 21,1 17,2 11_B Westgevel woonblok oost 5,0 15,9 17,6 8,6 22,6 18,7 11_C Westgevel woonblok oost 8,0 16,2 18,0 8,9 23,0 19,0 11_D Westgevel woonblok oost 11,0 16,4 18,2 9,1 23,2 19,2 12_A Westgevel woonblok oost 2,0 15,5 17,3 8,2 22,3 18,3 12_B Westgevel woonblok oost 5,0 17,3 19,0 10,0 24,0 20,1 12_C Westgevel woonblok oost 8,0 17,2 19,0 10,0 24,0 20,1 12_D Westgevel woonblok oost 11,0 17,4 19,1 10,1 24,1 20,2 13_A Westgevel woonblok oost 2,0 15,3 17,1 8,1 22,1 18,1 13_B Westgevel woonblok oost 5,0 17,7 19,4 10,4 24,4 20,5 13_C Westgevel woonblok oost 8,0 17,7 19,4 10,4 24,4 20,5 13_D Westgevel woonblok oost 11,0 17,8 19,5 10,5 24,5 20,6 14_A Westgevel woonblok oost 2,0 15,9 17,7 8,7 22,7 18,7 14_B Westgevel woonblok oost 5,0 18,3 20,1 11,1 25,1 21,1 14_C Westgevel woonblok oost 8,0 18,1 19,8 10,8 24,8 20,9 14_D Westgevel woonblok oost 11,0 17,5 19,3 10,3 24,3 20,4 15_A Westgevel woonblok oost 2,0 17,7 19,5 10,5 24,5 20,6 15_B Westgevel woonblok oost 5,0 20,1 21,9 12,8 26,9 22,9 15_C Westgevel woonblok oost 8,0 20,1 21,9 12,8 26,9 22,9 15_D Westgevel woonblok oost 11,0 16,9 18,6 9,6 23,6 19,7 16_A Noordgevel woonblok oost 2,0 16,6 18,4 9,4 23,4 19,5 16_B Noordgevel woonblok oost 5,0 19,0 20,8 11,8 25,8 21,9 16_C Noordgevel woonblok oost 8,0 19,1 20,8 11,8 25,8 21,9 16_D Noordgevel woonblok oost 11,0 15,9 17,7 8,6 22,7 18,7 KuiperCompagnons

41 Bijlage 2 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT in db(a) Variant C: Met 8 uur, 4 uur en 0 uur stemgeluid terras in respectievelijk dag, avond en nachtperiode Toetspunten op de grens van het perceel met bestemming Wonen (W) oostelijk van de Hoflaan Naam Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht Etmaal Lden 10_A Westgevel woonblok oost 2,0 14,5 16,2 21,2 15,6 10_B Westgevel woonblok oost 5,0 16,1 17,9 22,9 17,3 10_C Westgevel woonblok oost 8,0 16,6 18,4 23,4 17,8 10_D Westgevel woonblok oost 11,0 16,9 18,7 23,7 18,0 11_A Westgevel woonblok oost 2,0 14,4 16,1 21,1 15,5 11_B Westgevel woonblok oost 5,0 15,9 17,6 22,6 17,0 11_C Westgevel woonblok oost 8,0 16,2 18,0 23,0 17,3 11_D Westgevel woonblok oost 11,0 16,4 18,2 23,2 17,5 12_A Westgevel woonblok oost 2,0 15,5 17,3 22,3 16,6 12_B Westgevel woonblok oost 5,0 17,3 19,0 24,0 18,4 12_C Westgevel woonblok oost 8,0 17,2 19,0 24,0 18,3 12_D Westgevel woonblok oost 11,0 17,4 19,1 24,1 18,5 13_A Westgevel woonblok oost 2,0 15,3 17,1 22,1 16,4 13_B Westgevel woonblok oost 5,0 17,7 19,4 24,4 18,8 13_C Westgevel woonblok oost 8,0 17,7 19,4 24,4 18,8 13_D Westgevel woonblok oost 11,0 17,8 19,5 24,5 18,9 14_A Westgevel woonblok oost 2,0 15,9 17,7 22,7 17,0 14_B Westgevel woonblok oost 5,0 18,3 20,1 25,1 19,4 14_C Westgevel woonblok oost 8,0 18,1 19,8 24,8 19,2 14_D Westgevel woonblok oost 11,0 17,5 19,3 24,3 18,7 15_A Westgevel woonblok oost 2,0 17,7 19,5 24,5 18,9 15_B Westgevel woonblok oost 5,0 20,1 21,9 26,9 21,2 15_C Westgevel woonblok oost 8,0 20,1 21,9 26,9 21,2 15_D Westgevel woonblok oost 11,0 16,9 18,6 23,6 18,0 16_A Noordgevel woonblok oost 2,0 16,6 18,4 23,4 17,7 16_B Noordgevel woonblok oost 5,0 19,0 20,8 25,8 20,2 16_C Noordgevel woonblok oost 8,0 19,1 20,8 25,8 20,2 16_D Noordgevel woonblok oost 11,0 15,9 17,7 22,7 17,0 KuiperCompagnons

42 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT in db(a) Variant A: Met 8 uur, 4 uur en 2 uur stemgeluid terras in respectievelijk dag, avond en nachtperiode Toetspunten op de gevels van meest nabijgelegen bestaande woningen Naam Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht Etmaal Lden 20_A Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 2,0 38,4 40,2 34,2 45,2 42,5 20_B Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 5,0 37,3 39,1 33,1 44,1 41,4 20_C Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 8,0 38,4 40,2 34,2 45,2 42,5 21_A Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 2,0 26,0 27,7 21,7 32,7 30,0 21_B Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 5,0 27,5 29,3 23,2 34,3 31,5 21_C Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 8,0 25,8 27,6 21,6 32,6 29,9 22_A Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 2,0 33,3 35,0 29,0 40,0 37,3 23_A Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 2,0 29,9 31,7 25,6 36,7 33,9 24_A Westgevel bestaande woningen Buizengat 2,0 31,2 32,9 26,9 37,9 35,2 24_B Westgevel bestaande woningen Buizengat 5,0 30,9 32,7 26,6 37,7 34,9 24_C Westgevel bestaande woningen Buizengat 8,0 31,3 33,1 27,1 38,1 35,4 25_A Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 2,0 33,2 35,0 29,0 40,0 37,3 25_B Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 5,0 36,3 38,1 32,1 43,1 40,4 25_C Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 8,0 37,1 38,9 32,9 43,9 41,2 26_A Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 2,0 33,2 35,0 29,0 40,0 37,3 26_B Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 5,0 36,6 38,3 32,3 43,3 40,6 26_C Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 8,0 37,4 39,1 33,1 44,1 41,4 27_A Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 2,0 30,1 31,9 25,8 36,9 34,1 27_B Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 5,0 33,7 35,5 29,4 40,5 37,8 27_C Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 8,0 34,3 36,1 30,1 41,1 38,4 30_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 28,1 29,8 23,8 34,8 32,1 30_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 31,7 33,5 27,5 38,5 35,8 30_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 32,0 33,8 27,8 38,8 36,1 31_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 28,0 29,8 23,8 34,8 32,1 31_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 32,1 33,8 27,8 38,8 36,1 31_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 32,4 34,2 28,2 39,2 36,5 32_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 28,1 29,8 23,8 34,8 32,1 32_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 32,2 34,0 28,0 39,0 36,3 32_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 33,0 34,8 28,8 39,8 37,1 33_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 27,2 29,0 22,9 34,0 31,2 33_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 31,2 32,9 26,9 37,9 35,2 33_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 32,1 33,9 27,9 38,9 36,2

43 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT in db(a) Variant B: Met 8 uur, 4 uur en 1 uur stemgeluid terras in respectievelijk dag, avond en nachtperiode Toetspunten op de gevels van meest nabijgelegen bestaande woningen Naam Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht Etmaal Lden 20_A Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 2,0 38,4 40,2 31,1 45,2 41,2 20_B Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 5,0 37,3 39,1 30,1 44,1 40,1 20_C Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 8,0 38,4 40,2 31,1 45,2 41,2 21_A Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 2,0 26,0 27,7 18,7 32,7 28,8 21_B Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 5,0 27,5 29,3 20,2 34,3 30,3 21_C Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 8,0 25,8 27,6 18,6 32,6 28,7 22_A Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 2,0 33,3 35,0 26,0 40,0 36,1 23_A Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 2,0 29,9 31,7 22,6 36,7 32,7 24_A Westgevel bestaande woningen Buizengat 2,0 31,2 32,9 23,9 37,9 34,0 24_B Westgevel bestaande woningen Buizengat 5,0 30,9 32,7 23,6 37,7 33,7 24_C Westgevel bestaande woningen Buizengat 8,0 31,3 33,1 24,1 38,1 34,1 25_A Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 2,0 33,2 35,0 26,0 40,0 36,1 25_B Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 5,0 36,3 38,1 29,1 43,1 39,2 25_C Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 8,0 37,1 38,9 29,9 43,9 40,0 26_A Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 2,0 33,2 35,0 26,0 40,0 36,1 26_B Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 5,0 36,6 38,3 29,3 43,3 39,4 26_C Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 8,0 37,4 39,1 30,1 44,1 40,2 27_A Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 2,0 30,1 31,9 22,8 36,9 32,9 27_B Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 5,0 33,7 35,5 26,4 40,5 36,5 27_C Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 8,0 34,3 36,1 27,1 41,1 37,1 30_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 28,1 29,8 20,8 34,8 30,9 30_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 31,7 33,5 24,4 38,5 34,5 30_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 32,0 33,8 24,7 38,8 34,8 31_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 28,0 29,8 20,7 34,8 30,8 31_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 32,1 33,8 24,8 38,8 34,9 31_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 32,4 34,2 25,2 39,2 35,3 32_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 28,1 29,8 20,8 34,8 30,9 32_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 32,2 34,0 24,9 39,0 35,0 32_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 33,0 34,8 25,7 39,8 35,8 33_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 27,2 29,0 19,9 34,0 30,0 33_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 31,2 32,9 23,9 37,9 34,0 33_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 32,1 33,9 24,9 38,9 34,9

44 Berekeningsresultaten langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus L Ar,LT in db(a) Variant C: Met 8 uur, 4 uur en 0 uur stemgeluid terras in respectievelijk dag, avond en nachtperiode Toetspunten op de gevels van meest nabijgelegen bestaande woningen Naam Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht Etmaal Lden 20_A Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 2,0 38,4 40,2 45,2 39,5 20_B Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 5,0 37,3 39,1 44,1 38,4 20_C Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 8,0 38,4 40,2 45,2 39,5 21_A Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 2,0 26,0 27,7 32,7 27,1 21_B Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 5,0 27,5 29,3 34,3 28,6 21_C Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 8,0 25,8 27,6 32,6 26,9 22_A Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 2,0 33,3 35,0 40,0 34,4 23_A Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 2,0 29,9 31,7 36,7 31,0 24_A Westgevel bestaande woningen Buizengat 2,0 31,2 32,9 37,9 32,3 24_B Westgevel bestaande woningen Buizengat 5,0 30,9 32,7 37,7 32,0 24_C Westgevel bestaande woningen Buizengat 8,0 31,3 33,1 38,1 32,4 25_A Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 2,0 33,2 35,0 40,0 34,4 25_B Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 5,0 36,3 38,1 43,1 37,4 25_C Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 8,0 37,1 38,9 43,9 38,2 26_A Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 2,0 33,2 35,0 40,0 34,4 26_B Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 5,0 36,6 38,3 43,3 37,7 26_C Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 8,0 37,4 39,1 44,1 38,5 27_A Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 2,0 30,1 31,9 36,9 31,2 27_B Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 5,0 33,7 35,5 40,5 34,8 27_C Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 8,0 34,3 36,1 41,1 35,4 30_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 28,1 29,8 34,8 29,2 30_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 31,7 33,5 38,5 32,8 30_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 32,0 33,8 38,8 33,1 31_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 28,0 29,8 34,8 29,1 31_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 32,1 33,8 38,8 33,2 31_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 32,4 34,2 39,2 33,6 32_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 28,1 29,8 34,8 29,2 32_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 32,2 34,0 39,0 33,3 32_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 33,0 34,8 39,8 34,1 33_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,0 27,2 29,0 34,0 28,3 33_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,0 31,2 32,9 37,9 32,3 33_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,0 32,1 33,9 38,9 33,2

45 Bijlage 3 Berekeningsresultaten maximale geluidsniveaus

46 KuiperCompagnons Rapport: Resultatentabel Model: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX LAmax totaalresultaten voor toetspunten Groep: (hoofdgroep) Bijlage 3 Resultaten maximale geluidsniveaus LAmax in db(a) Naam Toetspunt Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht 01_A Toetspunt westzijde gebouw 6,40 49,3 49,3 49,3 01_B Toetspunt westzijde gebouw 9,40 49,6 49,6 49,6 01_C Toetspunt westzijde gebouw 12,40 49,2 49,2 49,2 01_D Toetspunt westzijde gebouw 18,40 48,1 48,1 48,1 01_E Toetspunt westzijde gebouw 21,40 47,6 47,6 47,6 02_A Toetspunt westzijde gebouw 6,40 51,1 51,1 51,1 02_B Toetspunt westzijde gebouw 9,40 50,7 50,7 50,7 02_C Toetspunt westzijde gebouw 12,40 50,1 50,1 50,1 02_D Toetspunt westzijde gebouw 18,40 48,8 48,8 48,8 02_E Toetspunt westzijde gebouw 21,40 48,1 48,1 48,1 03_A Toetspunt westzijde gebouw 6,40 54,0 54,0 54,0 03_B Toetspunt westzijde gebouw 9,40 53,2 53,2 53,2 03_C Toetspunt westzijde gebouw 12,40 52,3 52,3 52,3 03_D Toetspunt westzijde gebouw 18,40 50,3 50,3 50,3 03_E Toetspunt westzijde gebouw 21,40 49,4 49,4 49,4 04_A Toetspunt westzijde gebouw 6,40 55,3 55,3 55,3 04_B Toetspunt westzijde gebouw 9,40 53,9 53,9 53,9 04_C Toetspunt westzijde gebouw 12,40 52,8 52,8 52,8 04_D Toetspunt westzijde gebouw 18,40 50,6 50,6 50,6 04_E Toetspunt westzijde gebouw 21,40 49,6 49,6 49,6 05_A Toetspunt westzijde gebouw 6,40 53,3 53,3 53,3 05_B Toetspunt westzijde gebouw 9,40 52,5 52,5 52,5 05_C Toetspunt westzijde gebouw 12,40 51,7 51,7 51,7 05_D Toetspunt westzijde gebouw 18,40 49,9 49,9 49,9 05_E Toetspunt westzijde gebouw 21,40 49,1 49,1 49,1 06_A Toetspunt westzijde gebouw 6,40 52,9 52,9 52,9 06_B Toetspunt westzijde gebouw 9,40 51,6 51,6 51,6 06_C Toetspunt westzijde gebouw 12,40 50,8 50,8 50,8 06_D Toetspunt westzijde gebouw 18,40 49,3 49,3 49,3 06_E Toetspunt westzijde gebouw 21,40 48,5 48,5 48,5 07_A Toetspunt zuidzijde gebouw 6,40 37,1 37,1 37,1 07_B Toetspunt zuidzijde gebouw 9,40 36,9 36,9 36,9 07_C Toetspunt zuidzijde gebouw 12,40 36,7 36,7 36,7 07_D Toetspunt zuidzijde gebouw 18,40 32,9 32,9 32,9 07_E Toetspunt zuidzijde gebouw 21,40 32,7 32,7 32,7 08_A Toetspunt noordzijde gebouw 6,40 47,2 47,2 47,2 08_B Toetspunt noordzijde gebouw 9,40 44,0 44,0 44,0 08_C Toetspunt noordzijde gebouw 12,40 43,6 43,6 43,6 08_D Toetspunt noordzijde gebouw 18,40 42,7 42,7 42,7 08_E Toetspunt noordzijde gebouw 21,40 42,2 42,2 42,2 10_A Westgevel woonblok oost 2,00 29,3 29,3 29,3 10_B Westgevel woonblok oost 5,00 30,9 30,9 30,9 10_C Westgevel woonblok oost 8,00 31,1 31,1 31,1 10_D Westgevel woonblok oost 11,00 31,1 31,1 31,1 11_A Westgevel woonblok oost 2,00 29,3 29,3 29,3 11_B Westgevel woonblok oost 5,00 30,9 30,9 30,9 11_C Westgevel woonblok oost 8,00 31,0 31,0 31,0 11_D Westgevel woonblok oost 11,00 31,1 31,1 31,1 12_A Westgevel woonblok oost 2,00 31,0 31,0 31,0 12_B Westgevel woonblok oost 5,00 32,9 32,9 32,9 12_C Westgevel woonblok oost 8,00 33,5 33,5 33,5 12_D Westgevel woonblok oost 11,00 32,6 32,6 32,6 13_A Westgevel woonblok oost 2,00 27,2 27,2 27,2 13_B Westgevel woonblok oost 5,00 28,9 28,9 28,9 13_C Westgevel woonblok oost 8,00 28,9 28,9 28,9 13_D Westgevel woonblok oost 11,00 28,9 28,9 28,9 14_A Westgevel woonblok oost 2,00 25,9 25,9 25,9 14_B Westgevel woonblok oost 5,00 28,1 28,1 28,1 14_C Westgevel woonblok oost 8,00 28,3 28,3 28,3 14_D Westgevel woonblok oost 11,00 29,3 29,3 29,3 Alle getoonde db-waarden zijn A-gewogen Geomilieu V :21:21

47 KuiperCompagnons Rapport: Resultatentabel Model: Terras Hoflaan Buizengat - stemgeluid MAX LAmax totaalresultaten voor toetspunten Groep: (hoofdgroep) Bijlage 3 Resultaten maximale geluidsniveaus LAmax in db(a) Naam Toetspunt Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht 15_A Westgevel woonblok oost 2,00 25,6 25,6 25,6 15_B Westgevel woonblok oost 5,00 27,8 27,8 27,8 15_C Westgevel woonblok oost 8,00 28,0 28,0 28,0 15_D Westgevel woonblok oost 11,00 27,9 27,9 27,9 16_A Noordgevel woonblok oost 2,00 25,1 25,1 25,1 16_B Noordgevel woonblok oost 5,00 27,4 27,4 27,4 16_C Noordgevel woonblok oost 8,00 26,3 26,3 26,3 16_D Noordgevel woonblok oost 11,00 28,6 28,6 28,6 20_A Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 2,00 51,2 51,2 51,2 20_B Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 5,00 52,1 52,1 52,1 20_C Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 8,00 51,7 51,7 51,7 21_A Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 2,00 33,1 33,1 33,1 21_B Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 5,00 33,8 33,8 33,8 21_C Zuidgevel bestaande woningen Buizengat 8,00 36,2 36,2 36,2 22_A Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 2,00 49,4 49,4 49,4 23_A Zuidgevel bestaande woning (?) Buizengat 2,00 35,2 35,2 35,2 24_A Westgevel bestaande woningen Buizengat 2,00 42,2 42,2 42,2 24_B Westgevel bestaande woningen Buizengat 5,00 42,1 42,1 42,1 24_C Westgevel bestaande woningen Buizengat 8,00 42,0 42,0 42,0 25_A Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 2,00 45,1 45,1 45,1 25_B Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 5,00 46,4 46,4 46,4 25_C Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 zuidgevel 8,00 46,5 46,5 46,5 26_A Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 2,00 45,1 45,1 45,1 26_B Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 5,00 46,4 46,4 46,4 26_C Bestaande woning Werf van Pronk 3/4 oostgevel 8,00 46,5 46,5 46,5 27_A Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 2,00 42,2 42,2 42,2 27_B Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 5,00 44,4 44,4 44,4 27_C Bestaande woningen Kortedijk 119a/b 8,00 44,4 44,4 44,4 30_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,00 40,9 40,9 40,9 30_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,00 43,5 43,5 43,5 30_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,00 43,6 43,6 43,6 31_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,00 40,5 40,5 40,5 31_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,00 42,8 42,8 42,8 31_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,00 42,9 42,9 42,9 32_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,00 41,3 41,3 41,3 32_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,00 43,6 43,6 43,6 32_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,00 43,7 43,7 43,7 33_A Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 2,00 40,0 40,0 40,0 33_B Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 5,00 42,4 42,4 42,4 33_C Noordoostgevel bestaande woningen Havenstraat 8,00 42,5 42,5 42,5 Alle getoonde db-waarden zijn A-gewogen Geomilieu V :21:21

48 Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras watertoren Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen Datum 24 februari 2014

49 Projectgegevens Type onderzoek Naam plan Plaats Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras watertoren Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch Gemeente Vlaardingen Opdrachtgever Contactpersoon Gemeente Vlaardingen De heer C. den Ouden Werknummer Datum 24 februari 2014 Adviseur KuiperCompagnons Projectverantwoordelijke: Ing. J. Kraaijeveld Behandeld door: Ing. E.J. Verlaan Telefoonnummer: File: j:\355\437\06\3 projectresultaat\milieu\01 stemgeluid terras watertoren 18-feb-2014\03 rapport en bijlagen\rapport - stemgeluid terras watertoren 24-feb-14.docx

50 Inhoudsopgave blz. 1. Inleiding Wettelijk kader geluid Activiteitenbesluit Bouwbesluit Uitgangspunten Situatiebeschrijving Stemgeluid op het terras van de watertoren Berekeningsmethode geluid Resultaten en conclusie... 7 Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Overzicht rekenmodellen Berekeningsresultaten

51 1. Inleiding Binnen het bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch is voor de watertoren een bestemming Gemengd-3 mogelijk gemaakt. Indien de watertoren een horeca functie toebedeeld krijgt, kan het zijn dat met name het stemgeluid op het terras van de watertoren hinderlijk is voor de woningen die eveneens binnen dit bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt. Onderliggend rapport betreft het akoestisch onderzoek dat de consequenties in beeld brengt van het stemgeluid op het terras van de watertoren. De watertoren als horecagelegenheid met terras zal onder het toepassingsgebied vallen van het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (het Activiteitenbesluit). In dit besluit zijn geluidsvoorschriften opgenomen waaraan de horecagelegenheid moet voldoen. Echter, voor stemgeluid op een terras, niet zijnde verwarmd en overdekt terras, zijn er geen geluidsvoorschriften. De consequenties van het stemgeluid op het terras van de watertoren zijn derhalve in beeld gebracht voor de goede ruimtelijke onderbouwing. Leeswijzer In de volgende hoofdstukken zijn achtereenvolgens het wettelijk kader, de uitgangspunten van onderzoek, de berekeningsresultaten en de conclusies behandeld. Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras watertoren Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 24 februari

52 2. Wettelijk kader geluid 2.1. Activiteitenbesluit De inrichting (de watertoren als horecagelegenheid) valt onder het toepassingsgebied van het Activiteitenbesluit. In dit besluit zijn standaard geluidsvoorschriften opgenomen onder artikel 2.17, waarvan hieronder de meest relevante voorschriften zijn opgesomd: 1. Voor het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau (L Ar,LT ) en het maximaal geluidsniveau (L Amax ), veroorzaakt door de in de inrichting aanwezige installaties en toestellen, alsmede door de in de inrichting verrichte werkzaamheden en activiteiten en laad- en losactiviteiten ten behoeve van en in de onmiddellijke nabijheid van de inrichting, geldt dat: a. de niveaus op de in tabel 2.17a genoemde plaatsen en tijdstippen niet meer bedragen dan de in die tabel aangegeven waarden; Tabel 2.17a 07:00 19:00 uur 19:00 23:00 uur 23:00 07:00 uur L Ar,LT op de gevel van gevoelige gebouwen 50 db(a) 45 db(a) 40 db(a) L Ar,LT in in- en aanpandige gevoelige gebouwen 35 db(a) 30 db(a) 25 db(a) L Amax op de gevel van gevoelige gebouwen 70 db(a) 65 db(a) 60 db(a) L Amax in in- en aanpandige gevoelige gebouwen 55 db(a) 50 db(a) 45 db(a) b. de in de periode tussen en uur in tabel 2.17a opgenomen maximale geluidsniveaus L Amax niet van toepassing zijn op laad- en losactiviteiten; c. de in tabel 2.17a aangegeven waarden binnen in- of aanpandige gevoelige gebouwen niet gelden indien de gebruiker van deze gevoelige gebouwen geen toestemming geeft voor het in redelijkheid uitvoeren of doen uitvoeren van geluidsmetingen; d. de in tabel 2.17a aangegeven waarden op de gevel ook gelden bij gevoelige terreinen op de grens van het terrein; e. de waarden in in- en aanpandige gevoelige gebouwen slechts gelden in geluidsgevoelige ruimten en verblijfsruimten; en f. de in tabel 2.17a aangegeven waarden niet gelden op gevoelige objecten die zijn gelegen op een gezoneerd industrieterrein. Aanvullend is in artikel 2.18, lid 4, van het Activiteitenbesluit nog een regel gegeven ten aanzien van de maximale geluidsniveaus: 4. De maximale geluidsniveaus L Amax, bedoeld in artikel 2.17 zijn tussen en 7.00 uur niet van toepassing ten aanzien van aandrijfgeluid van motorvoertuigen bij laad- en losactiviteiten indien: a. degene die de inrichting drijft aantoont dat het maximaal geluidsniveau L Amax, genoemd in tabel 2.17a, niet te bereiken is door het treffen van maatregelen; en b. het niveau van het aandrijfgeluid op een afstand van 7,5 meter van het motorvoertuig niet hoger is van 65 db(a). Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras watertoren Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 24 februari

53 In het Activiteitenbesluit is ook aangegeven dat het akoestisch onderzoek uitgevoerd dient te worden overeenkomstig de Handleiding meten en rekenen industrielawaai (zie artikel 1.11, lid 9) en dat een aantal grootheden (de bedrijfsduurcorrectie C b, het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau L Ar,LT en het maximale geluidsniveau L Amax ) vastgelegd en beoordeeld dienen te worden conform deze handleiding (zie artikel 1.1, lid 1). Met betrekking tot stemgeluid op een terras is het volgende beschreven in artikel 2.18, lid 1a van het Activiteitenbesluit: Het stemgeluid van personen op een onverwarmd en onoverdekt terrein, dat onderdeel is van een inrichting, hoeft niet te worden beoordeeld, tenzij genoemd terrein aangemerkt kan worden als een binnenterrein Bouwbesluit 2012 In het Bouwbesluit 2012, artikel 3.2, is de normstelling voor de karakteristieke geluidswering voor nieuwe woningen opgenomen: een uitwendige scheidingsconstructie van een verblijfsgebied heeft een karakteristieke geluidswering G A,k met een minimum van 20 db. Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras watertoren Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 24 februari

54 3. Uitgangspunten 3.1. Situatiebeschrijving Het bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch maakt voor de watertoren de bestemming Gemengd-3 mogelijk, met zuidelijk van de watertoren een terras. Westelijk van de watertoren zijn percelen aangewezen voor de bestemming Wonen. De kleinste afstand tussen genoemd terras en de percelen met de bestemming Wonen bedraagt 15 meter. Zie onderstaand figuur. Figuur 1: Verbeelding (detail) van het bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch met de watertoren (roze) en de percelen met een woonbestemming (geel). wo Binnen het bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch is voor de watertoren een bestemming Gemengd-3 mogelijk gemaakt. Indien de watertoren een horeca functie toebedeeld krijgt, kan het zijn dat met name het stemgeluid op het terras van de watertoren hinderlijk is voor de woningen die eveneens binnen dit bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt. Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras watertoren Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 24 februari

55 3.2. Stemgeluid op het terras van de watertoren Conform de Duitse richtlijn VDI 3770 (2011) heeft het menselijke stemgeluid de volgende equivalente en maximale geluidsbronvermogens L Aw,eq en L Aw,max per persoon: Type stemgeluid L Aw,eq in db(a) L Aw,max in db(a) Praten, met normale stem Praten, met verheven stem Praten, met zeer luide stem Roepen, normaal Roepen, luid Roepen, zeer luid Voor een situatie van mensen op het terras voldoet het normaal pratend stemgeluid van L Aw,eq = 65 db(a) met het volgende spectrum voor één persoon: Octaafband in Hz 31, Totaal L Aw,eq in db(a) 28,0 38,1 45,0 48,1 55,2 61,5 60,6 51,8 46,0 65,0 Voor onderhavig onderzoek zijn voor het stemgeluid op het terras de volgende uitgangspunten gehanteerd: - Het equivalente stemgeluid van vier personen wordt gesimuleerd door één puntbron met L Aw,eq = 71,0 db(a). Omdat één puntbron vier pratende personen voorstelt, is het gebruik van zo n rondom afstralende puntbron geoorloofd. - Als worst case situatie is uitgegaan van het volgende: - In de dagperiode: aantal pratende mensen op het terras = 100 personen, 10 uur lang; - In de avondperiode: aantal pratende mensen op het terras = 100 personen, 4 uur lang; - In de nachtperiode: aantal pratende mensen op het terras = 100 personen, 2 uur lang. - De hoogte van elke puntbron bedraagt h bron = 0,8 meter boven maaiveld. Voor het bepalen van de maximale geluidsniveaus L Amax ten gevolge van het stemgeluid op het terras is een geluidsbronvermogen L Aw,max = 86 db(a) per persoon verondersteld met een bronhoogte van 1,8 meter, als worst case situatie, met het volgende spectrum: Octaafband in Hz 31, Totaal L Aw,max in db(a) 49,0 59,1 66,0 69,1 76,2 82,5 81,6 70,8 65,0 86,0 Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras watertoren Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 24 februari

56 3.3. Berekeningsmethode geluid Voor de bepaling van de geluidsbelasting ten gevolge van het stemgeluid op het terras is gebruik gemaakt van het rekenprogramma Geomilieu, versie 2.30, dat de geluidsniveaus berekent conform de Handleiding meten en rekenen industrielawaai. De volgende rekenmodellen zijn in dit rekenprogramma gemaakt: 1. Stemgeluid L den -waarden; 2. Stemgeluid maximaal geluidsniveaus; 3. Stemgeluid L den -waarden met 2 meter hoge terrasscherm; 4. Stemgeluid maximaal geluidsniveaus met 2 meter hoge terrasscherm. In de rekenmodellen zijn de volgende items ingevoerd: puntbronnen, objecten, schermen en toetspunten. De standaardbodemfactor is hard (B f = 0,0) en er zijn verder geen bodemgebieden in de rekenmodellen ingevoerd. Omdat de directe (relevante) omgeving van het terras plat is, zijn er ook geen hoogtelijnen in de rekenmodellen toegepast. Puntbronnen De puntbronnen betreffen alleen het stemgeluid zoals eerder beschreven. Gebouwen Het enige gebouw betreft de watertoren. Schermen Het enige scherm betreft het terrasscherm van 2 meter hoogte (twee schermen aan weerszijde van de watertoren) dat in een rekenvariant is toegepast. Toetspunten De toetspunten zijn gelegen op de grens van de percelen met bestemming wonen, en op 5 meter respectievelijk 10 meter voorbij deze grens. De beoordelingshoogten zijn 2 meter, 5 meter en 8 meter boven het maaiveld. Berekend is telkens het invallend geluidsniveau. In bijlage 1 is een overzicht van de vervaardigde rekenmodellen gegeven Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras watertoren Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 24 februari

57 4. Resultaten en conclusie In bijlage 2 zijn de berekeningsresultaten uitgebreid weergegeven. Normaliter wordt de etmaalwaarde gehanteerd voor toetsing van het geluid aan de geluidsvoorschriften uit bijvoorbeeld het Activiteitenbesluit. Echter, het stemgeluid van personen op een onverwarmd en onoverdekt terrein, dat onderdeel is van een inrichting, hoeft niet te worden beoordeeld, omdat het hier beschouwde terras geen binnenterrein is. Toetsing aan de geluidsvoorschriften uit het Activiteitenbesluit is hier dus niet aan de orde. Wel dient voor de goede ruimtelijke ordening het akoestisch klimaat in beeld te worden gebracht voor de omliggende woningen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de L den -waarde in db (maar wel A-gewogen!). Met een L den -waarde telt het geluid in de avond en nacht zwaarder mee, waardoor juist de mate van slaapverstoring beter wordt meegenomen. En voor het akoestisch klimaat is de mate van geluidhinder met name gebaseerd op slaapverstoring. Samengevat zijn de resultaten als volgt: - Zonder terrasscherm veroorzaakt het stemgeluid van zittende personen op het terras een L den -waarde van ten hoogste 49 db (A-gewogen) op de grens van de percelen met bestemming wonen. Een terrasscherm van 2 meter hoog geeft een reductie van 1 tot 6 db op de geluidsbelasting ten gevolge van het stemgeluid. - Zonder terrasscherm veroorzaakt het stemgeluid een maximaal geluidsniveau L Amax van ten hoogste 52 db(a) op de grens van de percelen met bestemming wonen. Een terrasscherm geeft een reductie van minder dan 1 db op deze waarde. Dit omdat de bronhoogte van het piekstemgeluid (normaal roepen) 1,8 meter bedraagt bij een terrasscherm van 2,0 meter hoog. De schermwerking is vanzelfsprekend niet groot bij staande personen in tegenstelling tot zittende personen. Gezien onderstaande tabel geeft het stemgeluid zonder of met een terrasscherm een goed akoestisch klimaat op de grens van de percelen met bestemming wonen. Geluidbelasting Beoordeling akoestische klimaat < 50 db Goed db Redelijk db Matig db Tamelijk slecht db Slecht > 70 db Zeer slecht Akoestisch onderzoek stemgeluid van het terras watertoren Bestemmingsplan De Buitenplaats Van Ruytenburch, gemeente Vlaardingen / 24 februari

58 Bijlagen >>>

59 Bijlage 1 Overzicht rekenmodellen

60 Bijlage 1 KuiperCompagnons Puntbron Toetspunt Gebouw m 20 m schaal = 1 : W T23 T22 T13 T21 T12 T03 T11 T02 T01 T71 T61 T51 (p) T52 T62 T72 T53 T63 T T64 T54 T74 T55 T65 T75 T24 T14 T04 01 [ka] GD T25 T26 T15 T16 T05 T (tr) T07 T17 T27 T08 T28 T18 G T29 T19 T Industrielawaai - IL, [versie van BP "Oranjehof" - Kopie van Watertoren terras - stemgeluid EQUI], Geomilieu V2.30 Figuur A: Overzicht rekenmodel equivalente geluidsniveaus zonder terrasscherm (inclusief ondergrond tekening)

61 Bijlage 1 KuiperCompagnons Puntbron Toetspunt Gebouw m 20 m schaal = 1 : T23 T22 T13 T21 T12 T03 T11 T02 T01 T51 T61 T71 T52 T62 T72 T53 T63 T73 T54 T64 T74 T55 T65 T75 T24 T14 T T25 T26 T15 T16 T05 T T27 T17 T07 T28 T18 T08 T29 T19 T Industrielawaai - IL, [versie van BP "Oranjehof" - Kopie van Watertoren terras - stemgeluid EQUI], Geomilieu V2.30 Figuur A: Overzicht rekenmodel equivalente geluidsniveaus zonder terrasscherm (exclusief ondergrond tekening)

62 Bijlage Puntbron Toetspunt Gebouw Scherm KuiperCompagnons 0 m 20 m schaal = 1 : 500 T21 T11 T T22 T12 T02 T01 T51 T61 T52 T62 T72 T63 T73 T64 T74 T75 T23 T13 T03 T53 T54 T55 T65 T24 T14 T T25 T26 T15 T16 T05 T T27 T17 T07 T28 T18 T08 T29 T19 T Industrielawaai - IL, [versie van BP "Oranjehof" - Kopie van Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen EQUI], Geomilieu V2.30 Figuur C: Overzicht rekenmodel equivalente geluidsniveaus met terrasscherm

63 Bijlage 1 KuiperCompagnons Puntbron Toetspunt Gebouw m 20 m schaal = 1 : T23 T22 T13 T21 T12 T03 T11 T02 T01 T51 T61 T71 T52 T62 T72 T53 T63 T73 T54 T64 T74 T55 T65 T75 T24 T14 T T25 T15 T T26 T16 T06 T27 T17 T07 T28 T18 T08 T29 T19 T Industrielawaai - IL, [versie van BP "Oranjehof" - Watertoren terras - stemgeluid MAX], Geomilieu V2.30 Figuur D: Overzicht rekenmodel maximale geluidsniveaus zonder terrasscherm

64 Bijlage Puntbron Toetspunt Gebouw Scherm KuiperCompagnons 0 m 20 m schaal = 1 : T23 T22 T13 T21 T12 T03 T11 T02 T01 T51 T61 T71 T52 T62 T72 T53 T63 T73 T54 T64 T74 T55 T65 T75 T24 T14 T T25 T15 T T26 T16 T T27 T17 T07 T28 T18 T08 T29 T19 T Industrielawaai - IL, [versie van BP "Oranjehof" - Watertoren terras - temgeluid met terrasschermen MAX], Geomilieu V2.30 Figuur E: Overzicht rekenmodel maximale geluidniveaus met terrasscherm

65 Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodellen KuiperCompagnons Model: Groep: Kopie van Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen EQUI versie van BP "Oranjehof" - BP "Oranjehof" (hoofdgroep) Lijst van Puntbronnen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Naam Omschr. Hoogte Maaiveld Hdef. Type Richt. Hoek Cb(D) Cb(A) Cb(N) GeenRefl. GeenDemping GeenProces Lw Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 01 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 02 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 03 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 04 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 05 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 06 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 07 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 08 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 09 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 10 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 11 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 12 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 13 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 19 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 14 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 15 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 16 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 17 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 20 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 21 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 22 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 23 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 24 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 25 Terras stemgeluid 4 personen [equi] 0,80 0,00 Relatief Normale puntbron 0,00 360,00 1,76 0,00 6,02 Nee Nee Nee 34,00 Geomilieu V :56:12

66 Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodellen KuiperCompagnons Model: Groep: Kopie van Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen EQUI versie van BP "Oranjehof" - BP "Oranjehof" (hoofdgroep) Lijst van Puntbronnen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Naam Lw 63 Lw 125 Lw 250 Lw 500 Lw 1k Lw 2k Lw 4k Lw 8k Red 31 Red 63 Red 125 Red 250 Red 500 Red 1k Red 2k Red 4k Red 8k 18 44,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0, ,10 51,00 54,10 61,20 67,50 66,60 57,80 52,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Geomilieu V :56:12

67 Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodellen KuiperCompagnons Model: Groep: Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen EQUI versie van BP "Oranjehof" - BP "Oranjehof" (hoofdgroep) Lijst van Rekenpunten, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Naam Omschr. Maaiveld Hdef. Hoogte A Hoogte B Hoogte C Hoogte D Hoogte E Hoogte F Gevel T01 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T02 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T03 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T04 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T05 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T06 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T07 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T08 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T09 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T11 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T12 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T13 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T14 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T15 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T16 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T17 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T18 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T19 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T21 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T22 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T23 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T24 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T25 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T26 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T27 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T28 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T29 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T51 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T52 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T53 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T54 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T55 Toetspunt grens bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T61 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T62 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T63 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T64 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja Geomilieu V :25:07

68 Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodellen KuiperCompagnons Model: Groep: Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen EQUI versie van BP "Oranjehof" - BP "Oranjehof" (hoofdgroep) Lijst van Rekenpunten, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Naam Omschr. Maaiveld Hdef. Hoogte A Hoogte B Hoogte C Hoogte D Hoogte E Hoogte F Gevel T65 Toetspunt 5 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T71 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T72 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T73 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T74 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja T75 Toetspunt 10 m in bouwvlak 0,00 Relatief 2,00 5,00 8, Ja Geomilieu V :25:07

69 Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodellen KuiperCompagnons Model: Groep: Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen EQUI versie van BP "Oranjehof" - BP "Oranjehof" (hoofdgroep) Lijst van Gebouwen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Naam Omschr. Hoogte Maaiveld Hdef. Cp Refl. 31 Refl. 63 Refl. 125 Refl. 250 Refl. 500 Refl. 1k Refl. 2k Refl. 4k Refl. 8k 001 Watertoren 36,00 0,00 Relatief 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Geomilieu V :25:07

70 Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodellen KuiperCompagnons Model: Groep: Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen EQUI versie van BP "Oranjehof" - BP "Oranjehof" (hoofdgroep) Lijst van Schermen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Naam Omschr. ISO H ISO M Hdef. Cp Refl.L 31 Refl.L 63 Refl.L 125 Refl.L 250 Refl.L 500 Refl.L 1k Refl.L 2k Refl.L 4k Refl.L 8k 1000 Terrasscherm 2 meter hoog 2,00 0,00 Relatief 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, Terrasscherm 2 meter hoog 2,00 -- Relatief 0 db 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Geomilieu V :25:07

71 Bijlage 1 Overzicht invoergegevens rekenmodellen KuiperCompagnons Model: Groep: Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen EQUI versie van BP "Oranjehof" - BP "Oranjehof" (hoofdgroep) Lijst van Schermen, voor rekenmethode Industrielawaai - IL Naam Refl.R 31 Refl.R 63 Refl.R 125 Refl.R 250 Refl.R 500 Refl.R 1k Refl.R 2k Refl.R 4k Refl.R 8k ,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0, ,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Geomilieu V :25:07

72 Bijlage 2 Berekeningsresultaten

73 Bijlage 2 KuiperCompagnons Puntbron Toetspunt Gebouw periode: Lden 0 m 20 m schaal = 1 : /41/41 40/42/42 41/42/42 42/43/43 43/44/44 44/45/45 43/44/44 45/46/46 47/47/47 39/41/41 41/42/42 40/42/42 41/42/42 42/43/43 41/43/43 42/43/42 42/43/43 41/43/4 44/44/44 43/44/44 44/45/45 43/44/44 45/46/46 44/45/45 45/46/46 46/47/47 48/48/48 45/46/46 47/47/47 48/49/48 47/48/47 49/49/49 45/46/ /49/49 46/47/47 45/46/46 47/48/48 44/46/46 45/47/46 43/45/45 44/46/45/46/ Industrielawaai - IL, [21 feb Terras Watertoren - Kopie van Watertoren terras - stemgeluid EQUI], Geomilieu V2.30 Rekenresultaten Lden-waarden in db, zonder terrasscherm, op 2 / 5 / 8 meter hoogte.

74 Bijlage 2 KuiperCompagnons Puntbron Toetspunt Gebouw Scherm periode: Lden 0 m 20 m schaal = 1 : /41/41 37/41/42 38/42/42 38/43/43 39/44/44 40/45/44 39/44/44 40/45/45 42/46/47 35/39/39 37/41/41 35/40/40 38/42/42 38/42/42 38/43/43 37/40/41 39/43/43 38/43/43 38/42/43 40/44/44 40/44/44 39/44/44 42/46/46 41/45/ /44/45 41/46/46 42/47/48 39/44/45 41/46/46 43/47/48 41/46/47 42/48/48 40/45/ /48/48 41/46/46 39/44/45 42/46/47 39/44/45 40/45/46 38/43/44 39/44/45 40/45/ Industrielawaai - IL, [21 feb Terras Watertoren - Kopie van Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen EQUI], Geomilieu V2.30 Rekenresultaten Lden-waarden in db, met terrasscherm, op 2 / 5 / 8 meter hoogte.

75 Bijlage 2 Rekenresultaten maximale geluidsniveaus LAmax in db(a), zonder terrasscherm KuiperCompagnons Rapport: Model: Groep: Resultatentabel Watertoren terras - stemgeluid MAX LAmax totaalresultaten voor toetspunten (hoofdgroep) Naam Toetspunt Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht T06_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 52,5 52,5 52,5 T06_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 52,3 52,3 52,3 T07_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 52,2 52,2 52,2 T04_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 52,1 52,1 52,1 T07_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 52,1 52,1 52,1 T04_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 52,0 52,0 52,0 T06_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 51,9 51,9 51,9 T07_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 51,7 51,7 51,7 T04_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 51,7 51,7 51,7 T03_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 51,4 51,4 51,4 T03_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 51,3 51,3 51,3 T05_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 51,3 51,3 51,3 T05_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 51,2 51,2 51,2 T02_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 51,2 51,2 51,2 T02_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 51,1 51,1 51,1 T03_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 51,0 51,0 51,0 T02_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 50,9 50,9 50,9 T05_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 50,9 50,9 50,9 T14_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 50,3 50,3 50,3 T17_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 50,3 50,3 50,3 T14_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 50,3 50,3 50,3 T17_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 50,2 50,2 50,2 T16_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 50,1 50,1 50,1 T14_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 50,1 50,1 50,1 T16_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 50,0 50,0 50,0 T17_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 50,0 50,0 50,0 T12_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 49,9 49,9 49,9 T12_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 49,9 49,9 49,9 T16_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 49,8 49,8 49,8 T12_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 49,7 49,7 49,7 T08_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 49,6 49,6 49,6 T13_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 49,5 49,5 49,5 T08_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 49,5 49,5 49,5 T13_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 49,4 49,4 49,4 T15_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 49,3 49,3 49,3 T08_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 49,3 49,3 49,3 T13_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 49,2 49,2 49,2 T15_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 49,2 49,2 49,2 T55_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 49,1 49,1 49,1 T55_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 49,1 49,1 49,1 T15_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 49,0 49,0 49,0 T55_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 49,0 49,0 49,0 T24_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 48,8 48,8 48,8 T24_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 48,8 48,8 48,8 T27_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 48,7 48,7 48,7 T22_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 48,7 48,7 48,7 T27_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 48,7 48,7 48,7 T24_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 48,7 48,7 48,7 T22_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 48,7 48,7 48,7 T53_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 48,6 48,6 48,6 T53_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 48,6 48,6 48,6 T22_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 48,5 48,5 48,5 T27_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 48,5 48,5 48,5 T53_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 48,4 48,4 48,4 T26_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 48,3 48,3 48,3 T54_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 48,3 48,3 48,3 T26_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 48,3 48,3 48,3 T54_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 48,2 48,2 48,2 T18_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 48,2 48,2 48,2 Alle getoonde db-waarden zijn A-gewogen Geomilieu V :34:43

76 Bijlage 2 Rekenresultaten maximale geluidsniveaus LAmax in db(a), zonder terrasscherm KuiperCompagnons Rapport: Model: Groep: Resultatentabel Watertoren terras - stemgeluid MAX LAmax totaalresultaten voor toetspunten (hoofdgroep) Naam Toetspunt Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht T11_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 48,2 48,2 48,2 T11_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 48,1 48,1 48,1 T18_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 48,1 48,1 48,1 T26_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 48,1 48,1 48,1 T51_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 48,1 48,1 48,1 T54_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 48,1 48,1 48,1 T52_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 48,0 48,0 48,0 T11_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 48,0 48,0 48,0 T51_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 48,0 48,0 48,0 T52_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 48,0 48,0 48,0 T18_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 47,9 47,9 47,9 T51_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 47,9 47,9 47,9 T28_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 47,8 47,8 47,8 T52_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 47,8 47,8 47,8 T23_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 47,8 47,8 47,8 T28_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 47,8 47,8 47,8 T23_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 47,7 47,7 47,7 T25_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 47,7 47,7 47,7 T28_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 47,7 47,7 47,7 T25_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 47,6 47,6 47,6 T23_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 47,6 47,6 47,6 T25_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 47,5 47,5 47,5 T21_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 47,4 47,4 47,4 T21_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 47,3 47,3 47,3 T21_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 47,3 47,3 47,3 T09_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 47,1 47,1 47,1 T09_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 47,1 47,1 47,1 T63_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 47,0 47,0 47,0 T63_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 47,0 47,0 47,0 T09_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 46,9 46,9 46,9 T01_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 46,9 46,9 46,9 T01_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 46,9 46,9 46,9 T63_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 46,9 46,9 46,9 T64_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 46,7 46,7 46,7 T01_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 46,7 46,7 46,7 T64_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 46,7 46,7 46,7 T62_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 46,6 46,6 46,6 T61_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 46,6 46,6 46,6 T62_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 46,6 46,6 46,6 T64_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 46,6 46,6 46,6 T61_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 46,6 46,6 46,6 T19_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 46,5 46,5 46,5 T62_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 46,5 46,5 46,5 T19_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 46,5 46,5 46,5 T61_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 46,5 46,5 46,5 T19_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 46,4 46,4 46,4 T29_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 46,0 46,0 46,0 T65_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 46,0 46,0 46,0 T29_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 45,9 45,9 45,9 T65_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 45,9 45,9 45,9 T29_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 45,8 45,8 45,8 T65_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 45,8 45,8 45,8 T73_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 45,7 45,7 45,7 T73_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 45,7 45,7 45,7 T73_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 45,6 45,6 45,6 T74_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 45,4 45,4 45,4 T72_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 45,4 45,4 45,4 T74_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 45,4 45,4 45,4 T72_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 45,4 45,4 45,4 Alle getoonde db-waarden zijn A-gewogen Geomilieu V :34:43

77 Bijlage 2 Rekenresultaten maximale geluidsniveaus LAmax in db(a), zonder terrasscherm KuiperCompagnons Rapport: Model: Groep: Resultatentabel Watertoren terras - stemgeluid MAX LAmax totaalresultaten voor toetspunten (hoofdgroep) Naam Toetspunt Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht T71_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 45,3 45,3 45,3 T74_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 45,3 45,3 45,3 T72_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 45,3 45,3 45,3 T71_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 45,3 45,3 45,3 T71_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 45,2 45,2 45,2 T75_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 44,8 44,8 44,8 T75_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 44,7 44,7 44,7 T75_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 44,6 44,6 44,6 Alle getoonde db-waarden zijn A-gewogen Geomilieu V :34:43

78 Bijlage 2 Rekenresultaten maximale geluidsniveaus LAmax in db(a), met terrasscherm KuiperCompagnons Rapport: Model: Groep: Resultatentabel Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen MAX LAmax totaalresultaten voor toetspunten (hoofdgroep) Naam Toetspunt Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht T06_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 51,8 51,8 51,8 T07_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 51,7 51,7 51,7 T04_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 51,7 51,7 51,7 T03_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 50,9 50,9 50,9 T07_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 50,9 50,9 50,9 T05_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 50,8 50,8 50,8 T06_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 50,8 50,8 50,8 T02_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 50,6 50,6 50,6 T04_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 50,1 50,1 50,1 T17_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 50,0 50,0 50,0 T14_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 49,9 49,9 49,9 T16_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 49,6 49,6 49,6 T12_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 49,4 49,4 49,4 T03_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 49,0 49,0 49,0 T08_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 49,0 49,0 49,0 T13_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 48,9 48,9 48,9 T15_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 48,7 48,7 48,7 T05_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 48,6 48,6 48,6 T08_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 48,4 48,4 48,4 T27_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 48,4 48,4 48,4 T17_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 48,3 48,3 48,3 T55_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 48,2 48,2 48,2 T06_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 48,2 48,2 48,2 T04_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 48,0 48,0 48,0 T22_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 47,9 47,9 47,9 T24_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 47,9 47,9 47,9 T14_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 47,8 47,8 47,8 T53_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 47,7 47,7 47,7 T26_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 47,7 47,7 47,7 T07_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 47,6 47,6 47,6 T02_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 47,6 47,6 47,6 T08_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 47,6 47,6 47,6 T54_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 47,5 47,5 47,5 T18_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 47,5 47,5 47,5 T18_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 47,4 47,4 47,4 T26_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 47,3 47,3 47,3 T16_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 47,1 47,1 47,1 T52_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 47,0 47,0 47,0 T28_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 46,7 46,7 46,7 T16_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 46,7 46,7 46,7 T19_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 46,6 46,6 46,6 T14_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 46,5 46,5 46,5 T19_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 46,5 46,5 46,5 T51_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 46,4 46,4 46,4 T23_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 46,4 46,4 46,4 T12_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 46,4 46,4 46,4 T09_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 46,3 46,3 46,3 T09_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 46,3 46,3 46,3 T17_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 46,3 46,3 46,3 T24_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 46,3 46,3 46,3 T27_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 46,3 46,3 46,3 T25_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 46,3 46,3 46,3 T29_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 46,3 46,3 46,3 T26_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 46,2 46,2 46,2 T51_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 46,2 46,2 46,2 T28_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 46,2 46,2 46,2 T18_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 46,0 46,0 46,0 T03_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 45,9 45,9 45,9 T13_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 45,8 45,8 45,8 Alle getoonde db-waarden zijn A-gewogen Geomilieu V :59:55

79 Bijlage 2 Rekenresultaten maximale geluidsniveaus LAmax in db(a), met terrasscherm KuiperCompagnons Rapport: Model: Groep: Resultatentabel Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen MAX LAmax totaalresultaten voor toetspunten (hoofdgroep) Naam Toetspunt Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht T02_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 45,7 45,7 45,7 T05_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 45,7 45,7 45,7 T29_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 45,6 45,6 45,6 T11_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 45,5 45,5 45,5 T15_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 45,5 45,5 45,5 T55_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 45,5 45,5 45,5 T24_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 45,3 45,3 45,3 T63_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 45,3 45,3 45,3 T09_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 45,3 45,3 45,3 T61_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 45,2 45,2 45,2 T51_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 45,2 45,2 45,2 T22_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 45,1 45,1 45,1 T64_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 45,0 45,0 45,0 T27_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 45,0 45,0 45,0 T23_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 44,9 44,9 44,9 T62_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 44,8 44,8 44,8 T01_C Toetspunt grens bouwvlak 8,00 44,8 44,8 44,8 T01_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 44,8 44,8 44,8 T19_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 44,7 44,7 44,7 T12_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 44,7 44,7 44,7 T53_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 44,6 44,6 44,6 T21_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 44,6 44,6 44,6 T61_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 44,6 44,6 44,6 T54_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 44,4 44,4 44,4 T71_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 44,4 44,4 44,4 T13_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 44,3 44,3 44,3 T65_C Toetspunt 5 m in bouwvlak 8,00 44,3 44,3 44,3 T28_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 44,3 44,3 44,3 T11_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 44,2 44,2 44,2 T52_B Toetspunt grens bouwvlak 5,00 44,1 44,1 44,1 T61_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 43,9 43,9 43,9 T55_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 43,9 43,9 43,9 T23_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 43,7 43,7 43,7 T25_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 43,7 43,7 43,7 T15_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 43,7 43,7 43,7 T29_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 43,7 43,7 43,7 T22_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 43,6 43,6 43,6 T71_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 43,5 43,5 43,5 T21_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 43,4 43,4 43,4 T63_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 43,0 43,0 43,0 T53_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 42,9 42,9 42,9 T64_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 42,8 42,8 42,8 T01_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 42,7 42,7 42,7 T71_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 42,7 42,7 42,7 T62_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 42,7 42,7 42,7 T54_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 42,7 42,7 42,7 T73_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 42,6 42,6 42,6 T11_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 42,5 42,5 42,5 T74_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 42,5 42,5 42,5 T52_A Toetspunt grens bouwvlak 2,00 42,4 42,4 42,4 T72_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 42,3 42,3 42,3 T65_B Toetspunt 5 m in bouwvlak 5,00 42,1 42,1 42,1 T25_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 42,1 42,1 42,1 T75_C Toetspunt 10 m in bouwvlak 8,00 42,0 42,0 42,0 T21_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 41,8 41,8 41,8 T73_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 41,6 41,6 41,6 T74_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 41,4 41,4 41,4 T72_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 41,4 41,4 41,4 T63_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 41,3 41,3 41,3 Alle getoonde db-waarden zijn A-gewogen Geomilieu V :59:55

80 Bijlage 2 Rekenresultaten maximale geluidsniveaus LAmax in db(a), met terrasscherm KuiperCompagnons Rapport: Model: Groep: Resultatentabel Watertoren terras - stemgeluid met terrasschermen MAX LAmax totaalresultaten voor toetspunten (hoofdgroep) Naam Toetspunt Omschrijving Hoogte Dag Avond Nacht T64_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 41,1 41,1 41,1 T62_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 41,0 41,0 41,0 T75_B Toetspunt 10 m in bouwvlak 5,00 40,9 40,9 40,9 T65_A Toetspunt 5 m in bouwvlak 2,00 40,5 40,5 40,5 T73_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 40,0 40,0 40,0 T74_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 39,8 39,8 39,8 T72_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 39,7 39,7 39,7 T75_A Toetspunt 10 m in bouwvlak 2,00 39,1 39,1 39,1 Alle getoonde db-waarden zijn A-gewogen Geomilieu V :59:55

81

82 BUITENPLAATS VAN RUYTENBURCH TERREIN GEMEENTELIJKE DIENSTEN CULTUURHISTORISCHE VERKENNING JANUARI Gemeente Vlaardingen Lisanne van den Bulk o.b.v. Gerard Hoogerwaard

83 BUITENPLAATS VAN RUYTENBURCH TERREIN GEMEENTELIJKE DIENSTEN Brandweercomplex Hoflaan AA Vlaardingen Status: beeldbepalend pand, beschermd stadsgezicht Eigenaar: Gemeente Vlaardingen Watertoren Van Linden van den Heuvellweg 2b 3134 AE Vlaardingen Status: beeldbepalend pand, beschermd stadsgezicht Eigenaar: Gemeente Vlaardingen 1

84 Inhoudsopgave Inleiding Situatie Ontwikkelingsgeschiedenis Vlaardingen Industrialisatie Het Louwe Land Bebouwing van het Louwe Land Het Hof Gasfabriek Scheepswerf A. de Jong Gemeente Reiniging Brandweerkazerne Watertoren Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf Fasering, structuur en openbare ruimte Kenmerken Mogelijkheden voor het inpassen van cultuurhistorie 41 Bronnenlijst 44 Bijlage 46 2

85 Inleiding Tegenover de recente nieuwbouw van Buizengat-Oost, liggen er plannen voor de ontwikkeling van de vroegere Buitenplaats Van Ruytenburch. Sinds 1995 wordt er al gezocht naar een nieuwe inrichting voor het gebied ten oosten van het Buizengat. In 2003 werden in de structuurnota de ruimtelijke randvoorwaarden en uitgangspunten voor het herstructureringsgebied aan de noordrand van het centrum vastgesteld. De gemeente heeft dit gebied herbestemd als woningbouwgebied. De nieuwe woonomgeving moet een aanvulling vormen op het huidige woonaanbod binnen de gemeente. De planning is om het gebied in fases te ontwikkelen, zodat een organische ontwikkeling tot stand komt, net zoals het gebied zich voorheen ontwikkelde. Ter inspiratie voor de ontwikkelingsplannen van het gebied tussen de Hoflaan en de Van Linden van den Heuvellweg ontstond er vanuit de gemeente Vlaardingen behoefte aan een rapport met de cultuurhistorische waarden van dit gebied. De geschiedenis van de bewoning in dit gebied gaat terug tot in de zeventiende eeuw, toen het bij de buitenplaats van Van Ruytenburch behoorde. Willem van Ruytenburch (man in het geel op De Nachtwacht) was onder andere één van de bewoners. Vanaf eind negentiende eeuw gingen er zich steeds meer gemeentelijke bedrijven vestigen en daarvan resteren nu alleen nog de monumentale brandweerkazerne en watertoren. Hoewel een groot gedeelte van de gebouwen en structuren verdwenen is, kon deze met historisch onderzoek nog achterhaald worden. Dit rapport dient ter inspiratie om de cultuurhistorie van dit gebied mee te kunnen nemen in de toekomstige plannen. Dit gebied hoort tevens bij het beschermd stadsgezicht van Vlaardingen en het rapport kan daarmee dienen om de bijzondere cultuurhistorie duidelijker herkenbaar te maken in dit gebied. Luchtfoto Vlaardingen 2013, met in het rood het onderzoeksgebied 3 De Nachtwacht, Rembrandt van Rijn, 1642

86 1. Situatie Het te onderzoeken gebied wordt in het westen begrensd door de Hoflaan, die de grens vormt tussen de haven (Buizengat) en de voormalige grond van de Gemeente Vlaardingen. In het noorden wordt het gebied begrensd door de Westlandseweg (voorheen Schiedamsedijk). Deze voormalige rivierdijk vormt de oude scheiding tussen de gemeentes Vlaardingen en het voormalige Vlaardingen-Ambacht. 1 Ten zuiden en oosten wordt het gebied begrensd door de twee oudste parkgebieden van Vlaardingen, namelijk Het Hof en het Oranjepark. De Van Linden van den Heuvellweg vormt de scheiding tussen het herontwikkelingsgebied en het Oranjepark. B Momenteel valt het gebied onder het stedenbouwkundig plan de Buitenplaats Van Ruytenburch. In het gebied staan twee beeldbepalende panden, namelijk de brandweerkazerne en de watertoren; beide onderdeel van het beschermd stadsgezicht. A C Brandweerkazerne Watertoren Huidige omgeving Hoflaan en Van Linden van den Heuvellweg A: Herontwikkelingsgebied Buitenplaats Van Ruytenburch B: Brandweerkazerne C: Watertoren 1 Vlaardingen-Ambacht was een ambachtsheerlijkheid in de buurt van Vlaardingen en werd in 1941 deels bij Vlaardingen en deels bij Schiedam ondergebracht. 4

87 2. Ontwikkelingsgeschiedenis 2.1 Vlaardingen De bewoning in Vlaardingen gaat terug tot ongeveer 3500 tot 2500 voor Christus en staat bekend als de Vlaardingencultuur. Het Vlaardingen zoals wij dat nu kennen met zijn structuren en bebouwing ontstond rond ongeveer 700. De geestelijke Heribald schonk rond 726 een gorzengebied met een kerk aan Willibrord. Deze kerk bevond zich ter plaatse van de huidige Grote Kerk, naast de kreek De Vlaarding. Op de naastgelegen westelijke oeverwal ontwikkelde zich een nederzetting. In het jaar 1000 vestigde Graaf Dirk III ten westen van Vlaardingen zijn grafelijk hof. Ten zuidoosten van de huidige Grote Kerk bouwde hij zijn burcht. Zijn komst zorgde ervoor dat Vlaardingen uitgroeide tot een plaats met een internationaal handelsnetwerk. Het omliggende gebied werd vervolgens steeds systematischer ontgonnen. Om zich te weren tegen het water werden al in de 12 e eeuw dijken aangelegd. Zo vormden de Maasdijk (Kortedijk, Hoogstraat en de Markt), de kerkring en de Oude Haven het dijkenstelsel. Zij verdeelden Vlaardingen in een binnen- en buitendijks gebied. Door de aanleg van de Vlaardinger Vaart werd in de 13 e en 14 e eeuw de afwatering van het achterland geregeld. Rond 1470 werd de Oude Haven in oostelijke richting verlegd, zodat de huidige Havenstraat kon worden aangelegd. Begin zeventiende eeuw werd het Buizengat verruimd tot een spuiboezem en werden hier de haringbuisschepen in de winter ondergebracht. Vlaardingen ontwikkelde zich in de 16 de en 17 de eeuw ten westen van de Oude Haven richting het zuiden. In 1627 werd de buitenplaats Het Hof aangelegd met landhuis en formele tuinaanleg aan de oostzijde van de Oude Haven. Het duurde echter tot de 19 de eeuw voordat de bewoning op de oostelijke oever van de Oude Haven tot ontwikkeling kwam Grote Kerk 2. Oude haven 3. Havenstraat 4. Buizengat 5. Maasdijk 6. Buitenplaats 7. Vlaardinger Vaart Vlaardingen, ca (Stadsarchief Vlaardingen) 5

88 2.2 Industrialisatie In de 19de eeuw is de bebouwing aan de Westhavenkade bijna geheel aaneengesloten. Het zuidelijk deel van Vlaardingen lag nog buitendijks en de pakhuizen stonden direct aan het water. Daarachter stonden een aantal molens en bevond zich de touwslagerij. Aan de oostzijde van Vlaardingen ontwikkelde zich bebouwing langs het Toepad (later Schiedamseweg). De economie draaide op de haringvisserij, maar vanaf 1850 komt ook in Vlaardingen de industrialisatie op gang. Dit zorgde voor de eerste industriële bedrijven, zoals een tabaksfabriek en stoompelmolen. Door de opening van de Nieuwe Waterweg in 1872 ontwikkelde de Vlaardingse visserij zich tot een bloeiende onderneming. De stoomlogger deed zijn intrede en Vlaardingen groeide uit tot de belangrijkste haringhaven van Nederland. Vanaf 1870 komt ook de watergebonden industrie en de visserijgebonden nijverheid op gang. In 1891 kreeg Vlaardingen een treinverbinding met Schiedam en Hoek van Holland. De spoordijk was en is tevens de waterkering. Waar de spoordijk de Oude Haven kruist, werd een sluis aangelegd. Langs de Oosthavenkade ontstond eveneens bebouwing. In 1895 werd begonnen met de aanleg van de Koningin Wilhelminahaven. Dit trok nieuwe handel en industrie aan. In de nieuwe haven werd tevens het waterleidingbedrijf gebouwd. De werkgelegenheid nam toe en hiermee ook de vraag naar woningen. De Oostwijk werd aangelegd en na 1916 werd ook het deel ten oosten van de Binnensingel bebouwd. De oude kern behield zijn plattegrond, maar de bebouwing werd vernieuwd. Zo breidde Vlaardingen de bebouwing steeds verder uit, tot de stad zoals wij die nu kennen Oostwijk 3 6 Vlaardingen, Oostwijk in aanbouw, 1901 (Stadsarchief Vlaardingen) 1. Westhavenkade 2. Toepad/Schiedamseweg 3. Spoordijk 4. Oosthavenkade 5. Binnensingel

89 2.3 Het Louwe Land Het gebied ten oosten van de Oude Haven was van oorsprong buitendijksgebied. Na de grote overstroming in 1163 werd het Maasdijktracé teruggelegd, waardoor het te onderzoeken gebied buitendijks kwam te liggen. In 1562 werd besloten tot het graven van een waterloop van de Maas tot aan de Oude Haven. Deze waterloop scheidde het land in een Kleine Buitenweide (het zogenaamde Louwe Land) en de Grote Buitenweide. Louweland betekent laaggelegen land en was voornamelijk nat gebied. Beide gebieden zijn ontstaan door het aanslibben van Maassedimenten en later ingedijkt. In 1586 werd de waterloop naar de Maas afgedamd en in gebruik genomen als spuiwater 2. Waar de waterloop eerst recht met de Oude Haven verbonden was, is deze mogelijk in 1562 verbonden met het Buizengat via een bocht in de waterloop, waardoor een groter spuiwater werd verkregen. In 1586 werd de Kleine Buitendijkseweide beschreven als een weiland begroeid met riet ende andere ruychten. 3 Beide buitenweides waren in in bezit van de graven van Arenberg. Zij waren als akker- en grasland in gebruik en werden waarschijnlijk beiden verpacht aan particulieren. De Kleine Buitenweide werd in de 16 de eeuw afgescheiden door het Oostelijk Spuywater, het Spuywater (Buizengat) en de Schiedamsedijk. Er was nog geen bebouwing op het Louwe Land, maar het was wel bereikbaar vanaf de Schiedamsedijk. Het Louwe Land lag ten noorden van de buitenplaats Het Hof. Vanaf het Louwe Land was er zicht op Het Hof, dat aan de overzijde in de Grote Buitenweide werd gesitueerd. Het Louwe Land zelf bleef lang onbebouwd, wat waarschijnlijk is toe te schrijven aan het feit dat het Louwe Land een drassig gebied is geweest. Een andere reden was dat het land bij Vlaardingen-Ambacht hoorde en pas in 1830 aan de stad Vlaardingen werd verkocht. Oude Haven Het Louwe Land, ca Schiedamsedijk Kleine Buitenweide Grote Buitenweide A Maas Reconstructie van buitenplaats Het Hof in 1712, gezien vanaf het Louwe Land 2 Het spuiwater is een reservoir dat men bij hoog water liet vollopen, waarna men de deuren bij een nauwe doorgang sloot. Bij laag water in de haven liet men het water uit het reservoir door de haven stromen, waardoor aanslibben in de haven werd tegen gegaan. 3 M.P. Defilet en T. de Ridder, Bureauonderzoeken 8, Hoflaan-Oost, Vlaardingen, Vlaardingen Het Louwe Land door Nicolaes en Jacob Kruikius. Met kromming in het Oostelijk Spuywater, 1712

90 3. Bebouwing van het Louwe Land 3.1 Het Hof In 1611 kocht Pieter Gerritsz. van Ruytenburch de Grote en Kleine Buitenweide en de heerlijkheden van Vlaardingen en Vlaardingen-Ambacht van Jan de Ligne, graaf van Arenberg. Van Ruytenburch liet in 1618 zijn buitenplaats (Het Hof) bouwen op de Grote Buitenweide, waarschijnlijk op de plaats waar destijds een 16 de eeuwse boerderij stond. Het Hof werd aan de noordzijde begrensd door het Oostelijk Spuywater. De kade hiervan werd de Hofdijk genoemd, wat nu de Hogelaan is. Het Hof lag tegenover de Delftse sluizen. De buitenplaats was gesitueerd aan het water, waardoor Van Ruytenburch over de trekvaart De Vlaarding snel in Delft en Den Haag was en over de Maas tevens snel in Rotterdam en Maassluis kon komen. Van Ruytenburch bereikte zijn Hof via de Oude Havenbrug en liet naast de kade van de Oude Haven een laan aanleggen met bomen aan weerszijde tot aan zijn huis, de latere Hoflaan. Ter hoogte van zijn huis kwam een voetgangersburg over het Spui. In 1627 liet zijn zoon Willem het huis afbreken en vervangen door een waarschijnlijk veel voornamer Hollands Classicistisch landhuis met bijbehorende tuin. Willem van Ruytenburch was een voornaam man, schepen van Amsterdam en lid van het Vroetschap van Amsterdam. Burgemeester is hij nooit geworden, omdat hij daarvoor te veel tijd in Vlaardingen en Den Haag doorbracht. De buitenplaats omvatte het huis, een koetshuis en tuinen. Willem werd wereldberoemd daardat hij zich door Rembrandt van Rijn liet vastleggen op het schilderij De Nachtwacht (man in het geel). Zijn zoon Jan liet de tuin tussen in Franse Landschapstijl wijzigen. In 1830 verkocht de familie Van Leyden Gael de buitenplaats, de heerlijkheden en het overige gebied ten oosten van de haven en ten noorden van de Maas aan de stad Vlaardingen Het Louwe Land, ca Het Hof 2. Hofdijk 3. Oude Havenbrug 4. Hoflaan 5. Oostelijk Spuywater (Stadsarchief Vlaardingen) Willem van Ruytenburch. Detail van De Nachtwacht Het Hof, door J.C. Philips, 1745

91 Vervolgens werd in 1840 het Oostelijk Spuywater gedempt. Vanwege de verbeterde baggermethoden was een spuiwater niet meer noodzakelijk. Een deel van de dijk tussen de Grote Buitenweide en het Louwe Land bleef behouden. Deze is ook nu nog waar te nemen als verhoging in het landschap op de Hogelaan. Het park bij Het Hof werd vanaf 1870 openbaar toegankelijk en ingericht in de gardeneske stijl. Deze gardeneske stijl is nog zichtbaar en dat is vrij uniek voor Nederland en dus zeer waardevol. Het openbaar maken van het park gaf rond 1920 de aanzet tot het uitbreiden van de tuin met het Oranjepark dat ten noorden van Het Hof op het Louwe Land werd aangelegd (ca. 1941). Verder is een deel van de vijver, de vroegere omgrachting van Het Hof, behouden gebleven. Niet alleen de tuin en gracht zijn deels behouden gebleven. Bij archeologisch onderzoek zijn de funderingen van een (hoofd)gebouw van Het Hof gevonden en eveneens een met puin volgestorte kelder van het hoofdgebouw. De keldervloer heeft zelfs zijn geglazuurde tegels nog. Zie ook het rapport van Oldenburgers Historische Tuinen: Park het hof te Vlaardingen. 4 Kaart van na 1840, met daarop in rood aangegeven waar de dijk behouden bleef na het dempen van het Oostelijk Spuywater (Stadsarchief Vlaardingen) Verhoging in het landschap bij de Hogelaan; restant van de kade van het Oostelijk Spuywater Opgravingen van Het Hof (Stadsarchief Vlaardingen) 4 Oldenburgers Historische Tuinen, Park Het Hof te Vlaardingen, z.pl, z.j. en C. van Loon, M.P. Defilet en J.P. ter Brugge, VLAK-verslag 26 Het Hof , Hoflaan , Vlaardingen Archeologische opgraving Het Hof. Licht grijs: bebouwing Grijs: bebouwing 1790 Rode stippelrand: hoofdgebouw Bron: tekening uit C. van Loon, M.P. Defilet en J.P. ter Brugge, VLAK-verslag 26 Het Hof , Hoflaan , Vlaardingen 2007 Situatie 2011, met de plaatsaanduiding van de archeologische opgravingen

92 3.2 Gasfabriek Tot het midden van de 19 de eeuw maakte men gebruik van olieverlichting. In 1826 werd in Rotterdam de eerste gasfabriek van Nederland gebouwd. Er moesten de nodige verbeteringen worden aangebracht, voor er na 1850 steeds meer gasfabrieken verrezen. In Vlaardingen werd in 1856 geklaagd over de slechte verlichting en aannemer R. Pijl de Vries werd afgekocht. In 1858 kreeg J.F. de Groot toestemming voor het oprichten van een gasfabriek op het terrein van Het Hof. Hij kreeg tevens de opdracht om een openbaar gasverlichtingsnet aan te leggen ter vervanging van de olieverlichting. De fabriek werd tussen het Buizengat en de Hoflaan gerealiseerd. Proces Voor de fabricage van gas werden steenkolen droog gedestileerd in gasretorten 5 of kamerovens (Schets van Van Bommel [VB] nr. 7 en 8). Door deze verhitting stijgen de gassen op en worden door een buizenstelsel van klimpijpen afgevoerd naar één centrale buis. Uiteindelijk komt het in de zuiveringsinstallatie terrecht (VB 6 en 11). Het nu ruwe lichtgas wordt afgekoeld in een condensor. Hierna komt het gas langs een teerscheider, om alle teer eruit te halen (VB 32). Door het gas in contact te brengen met water, wordt de ammoniak opgelost (VB 26). Hierna wordt het door zuiveringskisten gevoerd om het gas te zuiveren van zwavelwaterstof en cyaanverbindingen. Zwavelwaterstof bindt zich aan ijzeraarde, wat zich op roosters in de zuiveringskisten bevond (VB 30). Via een gasmeter (VB 12) stroomt het bruikbare gas naar de gashouders, waarin het wordt opgeslagen tot afname (VB 1, 2 en 15). 5 Een retort is een schuin aflopende buis die van buitenaf verwarmd wordt. 10 Het Louwe Land met gasfabriek, 1875 (Stadsarchief Vlaardingen Indeling gasfabriek in 1939, schets van Van Bommel Bron: tekening Bert van Bommel, Binnenstadsonderzoek Vlaardingen, z.pl Gashouder 2. Gashouder 3. Boschwachterswoning 4. Kolenloods en kantoor 5. Stokerij 6. Zuiverhuis en machinekamer 7. Kolenloods 8. Stokerij 9. Ketelhuis 10. Machinekamer 11. Zuiverhuis 12. Meetkamer en kantoor 13. Schoorsteen 14. Directeurswoning 15. Gashouder 16. Schaftlokaal 17. Kolenloods 18. Kademuur 19. Magazijn, timmermans- en schilderwerkplaats 20. Magazijn 21. Kolenelevator 22. Sorteerhuis 23. Uitbouw machinekamer 25. Kantoor 26. Ammoniakfabriek 28. Uitbouw meterkamer 29. Magazijn en wagenloods 30. IJzeraardeloods 31. Regeneratieloods 32. Teerpompgebouwtje

93 Bouwfasering De gasfabriek ontwikkelde zich in eerste instantie op het gebied tussen de huidige Hoflaan en het Buizengat. Aan de overzijde van de Hoflaan werd in 1859 de eerste gashouder geplaatst. In 1875 bestaat het complex uit drie gebouwen en drie jaar later heeft het complex er nog twee gebouwen bij gekregen. Hoewel elders de gasfabricage een taak van de gemeente was, werd de gasfabriek in Vlaardingen pas in 1895 eigendom van de gemeente. Louwe Land met de indeling van de gebouwen van de gasfabriek, 1877 Plattegrond van de indeling van de gasfabriek vóór Met de Boswachterswoning (links) als overgebleven gebouw van Het Hof, 1901 (Stadsarchief Vlaardingen) 11

94 Eveneens werd in 1895 een tweede gashouder op het Louwe Land geplaatst. In 1902 werd een nieuwe gasfabriek gebouwd, waarbij het laatste restant van Het Hof, de tuinmanswoning ( boschwachterswoning ), verdween. De stokerij en de kolenloods werden hierbij ook overkapt. In 1901 werden al een condensor, teerafscheider, vier zuiverkisten en een stoommachine aangekocht. De fabrieksgebouwen waren georienteerd op de zijde van het Buizengat, waar de bedrijvigheid plaats vond. Als gevolg daarvan bevonden zich aan de Hoflaan vrijwel geen toegangen, behalve de entree van het terrein via een monumentaal hekwerk. Bij zo n grote fabriek hoorde uiteraard ook een statige directeurswoning (VB 14). In 1904 verrijst deze ten zuiden van de gashouders en werd daarvan afgescheiden met een sloot. Het pand in Neorenaissancestijl werd gekenmerkt door baksteenbouw met speklagen (horizontale banden), trapgevel en rondboogjes met aanzetstenen. Voor de gebouwen van de gasfabriek werd eenzelfde stijl gebruikt, met speklagen, een gemetselde topmakelaar, rondboogfries en een geleding met lisenen. In 1906 volgde uitbreiding van het complex met een gashouder, in 1910 gasretorten, 1913 een nieuwe kolentransportinrichting en in 1914 werd de gashouder vergroot. In 1916 is sprake van totale vernieuwing van de fabrieken, maar het is niet duidelijk of daarbij ook de gebouwen gewijzigd werden. In 1922 werd een toonkamer ingericht om diverse gasapparaten te tonen aan publiek. Door de opkomst van de gloeilamp, werd de fabriek in 1947 buiten werking gesteld. Vanaf 1949 werd het gas betrokken uit Rotterdam. Een jaar later werden nog wel een nieuwe meter- en regulateurkelder aangelegd en in 1952 werd nog besloten om een hogedrukberging aan te leggen, omdat de gashouders verouderd waren. In 1956 werd de gashouder na onderhoud weer in gebruik genomen, waarna in 1962 de hogedrukvaten buiten bedrijf werden gesteld. Op het te onderzoeken gebied (Louwe Land) stonden tot 1947 de gashouders (tanks), een gebouw dat diende als magazijn, timmermans- en schilderswerkplaats (VB 19) en de directeurswoning. Deze laatste is in Gasfabriek, gezien richting Buizengat, waarschijnlijk met de ammoniakfabriek (VB 26) op de voorgrond en het ketelhuis/stokerij (VB 8), de kolenloods/kantoor (VB 4) en het zuiverhuis/machinekamer (VB 6) op de achtergrond (Stadsarchief Vlaardingen) Hoflaan gezien richting Westlandseweg met links de meterkamer/kantoor (VB 12) en rechts de gashouders uit 1859 en 1895, foto uit 1902 (Stadsarchief Vlaardingen)

95 gesloopt (mogelijk Hoflaan 19). Hoogst waarschijnlijk stond ernaast ook nog een gebouw met een bovenwoning (Hoflaan 17), dat in 1962 werd afgebroken voor de realisatie van de Dienst Stadswerken. Gasfabriek aan de Hoflaan met van links naar rechts: kolenloods, stokerij, ketelhuis, machinekamer/zuiverhuis en hekwerk, 1902 (Stadsarchief Vlaardingen) Gasfabriek aan het Buizengat, met van links naar rechts: (deels) machinekamer/zuiverhuis, ketelhuis, stokerij en kolenloods (Stadsarchief Vlaardingen) 13

96 Bouwtekening voor de nieuwe gasfabriek in Neorenaissancestijl. Met van links naar rechts aan de Hoflaan: de kolenloods, stokerij, ketelhuis en zuiverhuis (Stadsarchief Vlaardingen)

97 Plattegrond bij de bouwtekening voor de nieuwe gasfabriek met monumentaal hekwerk (Stadsarchief Vlaardingen)

98 Directeurswoning, 1930 (Stadsarchief Vlaardingen) Tekening bij de aanvraag voor de uitbreiding van de directeurswoning in 1911 (Stadsarchief Vlaardingen) 16

99 3.3 Scheepswerf A. de Jong Pieter van Gijn (firma S. van Gijn en Zoon) kreeg in 1854 een stuk grond aan de Hofkade in erfpacht van de gemeente. Dit stuk grond lag recht tegenover zijn werf Dammes Erve. Van Gijn gebruikte de grond voor berging en bouwde er in 1855 een houten schuur. In 1878 kwam de grond in bezit van Jacob Verwey, afkomstig uit Scheveningen. Verwey ( ) was de oprichter van de Vlaardingse Visserijschool in Verwey begon er een scheepswerf en bouwde er een sleephelling. Hij kon er tevens stukken grond in erfpacht bij krijgen, mits er tien meter open grond tussen de scheepswerf en de gasfabriek in acht werd genomen. Verwey liet tevens een machinegebouw/smederij bouwen, liet de oude schuur verlengen en maakte er een houtzagerij van. Er kwam een loods bij voor de berging van scheepssloepen of boten, daarnaast was in 1880 zijn woonhuis bijna gereed. In 1881 werd één van de loodsen vergroot om er ijzerwaren in op te kunnen bergen. In 1903 verkocht Verwey de stoomsleephelling en scheepstimmerwerf aan zijn zoon Jacob Verwey Jr. Verwey Sr. liet nog in hetzelfde jaar twee woningen op het terrein bouwen (Hoflaan 7 en 8). In 1970 werd de woning het kantoor van aannemer Van Rij. Scheepswerf A. de Jong, met een 19de-eeuwse eclectische woning met siermetselwerk en een (kleine) veranda. Rechts op de achtergrond de gashouder, 1922 (Stadsarchief Vlaardingen) Tussen 1882 en 1914 werden er op de werf negentien loggers gebouwd; zestien houten en drie stalen loggers. In 1914 werd de scheepswerf verkocht aan Albert de Jong. De werf bestond uit een kantoor met magazijn van ijzerwaren en machines, woonhuis, houtloods, timmerloods, gebouw voor de stoomsmederij en werkplaats voor de ketelmakerij, berging van vilt en een houtmagazijn. De Jong verbreedde in 1920 de sleephelling. Tot 1931 maakte het bedrijf nieuwe schepen, daarna concentreerde het zich op het repareren en verlengen van schepen. Door de afname van de komst van visserijschepen, de slechte bereikbaarheid, het feit dat er alleen bij vloed gehellingd kon worden, de schaalvergroting in de scheepvaart en de verouderde uitrusting van de werf, werd deze in 1968 verkocht aan de gemeente. De Jong (vanaf 1947 A. de Jong N.V.) had inmiddels zijn werf verplaatst naar Schiedam. 17

100 3.4 Gemeente Reiniging In 1887 richtte Jacob Maarveld de Gemeentelijke Reiniging op en liet een terrein inrichten ten zuiden van de Westlandseweg. Door de komst van de Gemeente Reiniging en de scheepswerf, ontwikkelde het gebied ten oosten van de Hoflaan zich als een complex van gemeentelijke en particuliere bedrijven en kantoren; een stedelijk industrieel gebied. De Gemeente Reiniging is onderdeel van een historische ontwikkeling, waarbij de gemeente steeds meer processen in het dagelijks leven centraal ging regelen om de volksgezondheid te verbeteren. Zo startte de gemeente in ca met het beschikbaar stellen van schoon drinkwater. Vanaf ongeveer 1850 was de overheid zich ook steeds bewuster geworden van de erbarmelijke leefomstandigheden van arbeiders in de steden. Dit leidde uiteindelijk in 1901 tot de invoering van de woningwet, waarmee de overheid zich ook ging bemoeien met de volkshuisvesting. Uiteraard hoorde ook de afvoer van afval en fecaliën tot de taak van de gemeente. Voorheen werd dit vaak door particulieren bedrijven geregeld. In het begin moesten zij de gemeente daarvoor geld betalen, maar vanaf ca kregen zij betaald om het afval op te halen. Particulieren mochten in de stad bakken plaatsen waar men de emmertjes met fecaliën in kon legen. Deze bakken werden opgehaald met paard en wagen en verkocht als mest. In 1887 werd besloten om dit proces in Vlaardingen onder gemeentelijk beheer te brengen. 3 1 Het Louwe land met de Beerhaven en contouren van de Hoflaan, Scheepswerf Jacob Verwey 2. Gemeentelijke Reiniging 3. Gasfabriek (Stadsarchief Vlaardingen) 2 Na de oprichting in 1887 liet de Gemeente Reiniging een jaar later aan de rand van hun terrein, aan de zijde van de Schiedamsedijk (huidige Westlandseweg), de Beerhaven graven voor zolderschuiten. Deze schepen brachten de tonnen met fecaliën naar de tuinders in het Westland, die het gebruikten voor het bemesten van hun land. Hier kon de gemeente inkomsten uit trekken. 18 Beerhaven, ca (Stadsarchief Vlaardingen)

101 Terrein Gemeentelijke Reiniging ca. 1940, gezien vanaf één van de torens van de gasfabriek richting Schiedamsedijk (Stadsarchief Vlaardingen) Plattegrond van het Louwe Land, 1928 (Stadsarchief Vlaardingen) De bebouwing groeide organisch, al naar gelang de behoefte aan meer ruimte. In het midden stond op het terrein waarschijnlijk een soort verbrandingsoven. Deze was van ver zichtbaar. De oriëntering van de gebouwen is niet geheel duidelijk, waarschijnlijk waren zij gericht op de binnenplaats of richting de Beerhaven. 19

102 Door het graven van de Beerhaven werd een brug noodzakelijk. De verbinding van de Hoflaan met de Schiedamsedijk werd geregeld met een drijvende voetgangersbrug. In 1901 werd deze brug vervangen door een klapbrug afkomstig uit Monnickendam. Een reconstructie uit 1980 van de klapbrug is bij de Lobeliastraat en de Goudenregenstraat geplaatst en is een beeldbepalend object in Vlaardingen. Terrein van de Gemeente Reiniging, links de werkplaats en magazijn, midden achter de garage en rechts het schaftlokaal (Stadsarchief Vlaardingen) Links de klapbrug bij de Beerhaven (Stadsarchief Vlaardingen) en rechts de huidige reconstructie bij de Lobeliastraat Begin twintigste eeuw breidt de Gemeente Reiniging zijn bebouwing op het terrein verder uit. Deze gebouwen zijn in de loop der tijd weer vervangen. Zo werden in 1951 en 1952 de bergplaats en de werkplaats van de Gemeente Reiniging vervangen door nieuwe gebouwen voor een werkplaats en magazijn, een garage en een schaftlokaal. De gebouwen hoorden bij het ontwerp van Jac. van der Vlis voor de brandweerkazerne. Het terrein was bereikbaar vanaf de Hoflaan via een doorgang tussen het kantoor van de reinigingsdienst en de brandweerkazerne in. Het kantoor had in deze doorgang zijn entree. De traditionele baksteen gebouwen in Delftse-school stijl hebben tonvormige schaaldaken. De gebouwen waren in een u-vorm gesitueerd en hadden hun ingang aan de binnenplaats. In die tijd stond er ook een benzinepomp die later weer vervangen is. Een hoge lantaarn midden op het terrein voorzag de Gemeente Reiniging van licht. 20 Gemeentelijke Reiniging omgeven door groen met de watertoren op de achtergrond, (Stadsarchief Vlaardingen)

103 Voor 1950 bezat de Gemeente Reiniging ook panden aan de overzijde van de Hoflaan (een kantoor en een pakhuis met bergplaatsen). Na 1950 kreeg zij een kantoor in het brandweercomplex. Omdat in de Koningin Wilhelminahaven meer ruimte was voor de dienst, zijn zij begin eenentwintigste eeuw verhuisd. De panden, met uitzondering van het kantoor, zijn tussen 2006 en 2008 gesloopt. Aan Hoflaan 5 stond een dubbele dienstwoning van de Gemeentelijke Licht en Waterbedrijven (afdeling water). Het werd gebouwd in 1922, in een tradionalistische baksteenstijl. Eén werd er in 1942 gesloopt en de ander in 1950, voor de bouw van de nieuwe brandweerkazerne. De twee huizen hebben een erfafscheiding tussen de grond en de weg. De woningen lagen aan de statige Hoflaan met zijn hoge bomen. Verdere ontwikkelingen Aan het begin van de twintigste eeuw werd de Hoflaan aangelegd. Er worden dan ook al plannen gemaakt voor een verdere uitbreiding van het gebied. In 1916 ontstaan er plannen voor de Van Linden van den Heuvellweg. Deze weg was bedoeld als verbindingsweg met Vlaardingen-Ambacht, maar is uiteindelijk niet zo uitgevoerd. Op het plan uit 1916 wordt ook aangegeven dat de gasfabriek de intentie heeft om uit te breiden en er een lichtfabriek onder te brengen. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt het Oranjepark aangelegd als werkverschaffingsproject. De Van Linden van den Heuvellweg vormt vanaf nu de begrenzing van het (onderzoeks)gebied en tevens de scheiding/overgang tussen (gemeentelijk)bedrijventerrein en park. Achter het Oranjepark en de Julianasingel ontstaat bebouwing. Dubbele dienstwoning langs de Hoflaan (Stadsarchief Vlaardingen) In 1925 is de bebouwing langs het Buizengat flink toegenomen. Op het terrein tussen de Hoflaan en de Van Linden van den Heuvellweg breidden de gasfabriek en de Gemeente Reiniging hun bebouwing steeds verder uit. 21 Het Louwe Land, plan met verbindingswegen, 1916 (Stadsarchief Vlaardingen)

104 Midden in het te onderzoeken gebied is rond 1925 de Gemeente Drinkwaterleiding geplaatst met een kenmerkende kruisvorm. Net als de overige gebouwen is het opgetrokken in een grove baksteenstijl, met kleine vensters. Al in 1916 werd in de noodwoningwet vastgelegd dat voor woningbouwwoningen een toilet verplicht werd. Pas in 1937 werd het in Vlaardingen verplicht om een toilet in huis te hebben. Hierdoor werd de Beerhaven overbodig en in 1941 gedempt. De Schiedamsedijk kon nu ook verbreed worden. Op de overige vrijgekomen grond werd een smalle groenstrook aangelegd. Samen met het Oranjepark en het park van Het Hof, werd het gebied nu omringd door groen. Langs de Schiedamsedijk, na het dempen van de Beerhaven. Links zicht op de gashouder en schoorsteen van de gasfabriek en rechts de schoorsteen van de Gemeente Reiniging (Stadsarchief Vlaardingen) Detail Gemeente Drinkwaterleiding, voor 1955 (Stadsarchief Vlaardingen) Het Louwe Land 1917, aanleg bebouwing ten oosten van de Julianasingel en contouren van de Van Linden van den Heuvellweg (Stadsarchief Vlaardingen) 22 Het Louwe Land, met in het rood de Gemeente Drinkwaterleiding, 1925 (Stadsarchief Vlaardingen)

105 3.5 Brandweerkazerne Vanaf het midden van de twintigste eeuw vinden er grote veranderingen in het gebied plaats. In 1951 verhuisde de brandweer van de Boslaan naar een nieuw pand aan de Hoflaan. Het werd door de Vlaardingse architect Jac. van der Vlis ontworpen in de stijl van de Delftse School. Kenmerkend hiervoor zijn de lijsten tuitgevels, de rode verbeterde holle pannen op het dak en het nog aanwezige origineel siersmeedwerk. De hoofdingangen bevonden zich aan de Hoflaan. Tussen de kazerne en het kantoor van de Gemeente Reiniging stond een fraai hekwerk op gemetselde hekpalen. Hierop stonden lantaarns uit het bouwjaar. Het complex bestond uit een brandweergarage, vijf (boven)woningen, een schaftlokaal, een ontsmettingsinrichting, een garage voor de ambulancedienst en een slangentoren. De slangentoren is ruim 23 meter hoog en werd gebruikt voor het drogen van de linnen brandslangen. In de woningen werden personeelsleden van de brandweer (dag- en nachtverblijf beroepskern Vlaardingse brandweer), de ambulancedienst, de gemeentelijke energie- en waterleidingbedrijven en de verkeersdienst van de gemeentepolitie ondergebracht. Van Hoflaan 11 is bekend dat er vanaf 1969 de wachtruimte voor de brandweer werd ondergebracht. Tekening met de indeling van de brandweerkazerne, door B. van Bommel, Binnenstadsonderzoek Vlaardingen, z.pl In 1971 werd een houten barak op het terrein erachter bijgebouwd. In deze barak werden de kantine, de werkplaats en de instructielokalen ondergebracht. Vervolgens werd in 1990 de kazerne nog verbouwd en enigszins uitgebreid, maar in 2008 werd een nieuwe kazerne op bedrijventerrein Hoogstad betrokken. Achter het terrein van de brandweerkazerne bevond zich in 1991 het aanbiedstation voor chemisch en grof afval. 23 Kantoor Gemeente Reiniging met het hekwerk met lantaarn erop (Stadsarchief Vlaardingen)

106 Terrein van de brandweer in 1955 (Stadsarchief Vlaardingen) Brandweerkazerne en kantoor met opzichterswoning aan de Hoflaan, 1962 (Stadsarchief Vlaardingen) 24

107 3.6 Watertoren Historie In 1871 stelde het gemeentebestuur gratis gezuiverd water ter beschikking. Hiervoor haalde men het water veelal uit regenputten en wellen, waarvoor in Vlaardingen pompen aanwezig waren. Van het gezuiverd water werd weinig gebruik gemaakt, omdat men de smaak van het water uit de putten lekkerder vond dan dat van gezuiverd water. Na een jaar stopte de gemeente dan ook met het aanbieden ervan. In 1873 deden zij een nieuwe poging en ditmaal met succes. De vraag nam toe. In 1885 werd het eerste drinkwaterleidingbedrijf van J.M. Zembsch en C.H. Wagenaar opgericht nabij de haven. Door de stijgende vraag werd in 1895 bij de Emmastraat een watertoren gebouwd. In 1910 werd de taak van het zuiveren van het water overgenomen door de gemeente. In de Wederopbouwperiode werden de woningen verder van het centrum af gebouwd, waardoor de waterdruk afnam. In 1952 werd dan ook begonnen met de bouw van een nieuwe watertoren aan de Van Linden van den Heuvellweg 2b, waardoor de capaciteit toenam. Deze toren bezat ook mogelijkheden voor verdere uitbreiding en werd in 1955 in gebruik genomen. Architectuur De watertoren is ontworpen door architect J.H.J. Kording voor het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening. Het werd opgetrokken in de sobere baksteenstijl van de Delftse School. De watertoren is kenmerkend voor de bouwstijl van de architect. De toren is 41,2 meter hoog, opgetrokken in baksteen en heeft twee reservoirs van elk 550 m 3. Waar de wapening van de betonnen vlakbodemreservoirs altijd op gevoel werd gelegd, werd hier in Vlaardingen voor het eerst wapening aangebracht op plekken waar de trekkracht het grootst is, volgens het zogenoemde Hennebique systeem. Het Louwe Land, met in het oranje vak de brandweerkazerne, de grote zwarte stip is de watertoren, 1958 Watertoren gezien vanaf de Hoflaan, ca (Stadsarchief Vlaardingen) 25

108 Functie en indeling Het water voor in de reservoirs was afkomstig uit de Maas. Het werd eerst opgeslagen in de Biesbosch om daar gezuiverd te worden door het productiebedrijf Berenplaat. Vervolgens werd het water opgeslagen in reinwaterkelders om van daaruit naar de watertoren gepompt te worden. Een pomp aan de Eksterlaan zorgde ervoor dat het water in de reservoirs kwam. Het proces was volledig geautomatiseerd; alleen controle was vereist. De watertoren kende de volgende indeling: in de kelder stonden de pompen en op de begane grond bevond zich de machinekamer. Op de eerste en tweede verdieping konden herstelwerkzaamheden verricht worden aan de gas- en watermeters. De derde en vierde verdieping boden ruimte aan magazijnen. Deze mogelijkheid tot het opslaan van producten maakte een goederenlift noodzakelijk die aan de buitenzijde van de watertoren werd bevestigd. In 1962 werden nog twee nieuwe rijnwaterkelders aangebracht. Door de komst van betere machines werd de watertoren overbodig, met leegstand tot gevolg. In 2009 zijn de neonletters water aangebracht als onderdeel van een tijdelijk kunstproject van Dike Hof. Momenteel wacht de watertoren op een herbestemming. De heer Stijl heeft in Herbestemmingsplan Watertoren Vlaardingen 2012 de watertoren bouwtechnisch onderzocht en tevens een waardestelling gemaakt. Deze waardestelling is opgenomen in bijlage één. 3.7 Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf In 1954 werd naast de brandweerkazerne het onderkomen van het Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf gebouwd (Hoflaan 21), dat in 1970 het nieuwe buurpand zou betrekken. In 1999 was hier de afdeling automatisering van de gemeentelijke facilitaire dienst ondergebracht. Op Hoflaan 23 was Eneco gevestigd. Het moderne gebouw met rechthoekige bouwvolumes en platte daken had aan de Hoflaan de hoofdingang en op de westgevel een mozaïek van Berend Hendriks. Het mozaïek beeldde het ontstaan en de aanwending van de opgevangen elektriciteit uit. In 2003 is het gebouw, met kunstwerk, gesloopt. 26 Hoflaan Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf, Met mozaïek van Berend Hendriks (Stadsarchief Vlaardingen) Situatie voor ca. 1968, met links het pand van het Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf en rechts de gashouder (Stadsarchief Vlaardingen)

109 Tussen 1955 en 1970 werd er ook langs de Van Linden van den Heuvellweg gebouwd. Op nummer 2 bevond zich het verenigingsgebouw van de tennisvereniging (ten noorden van de watertoren) en op nummer 2c waarschijnlijk het gebouw van het dierenasiel (Streekdierentuin Waterweggebied) allemaal georienteerd op de Van Linden van den Heuvellweg. Het dierenasiel is rond 1954 zonder vergunning gebouwd. In dat jaar werd alsnog een aanvraag ingediend. Er werd ook bepaald dat de erfafscheiding langs de Van Linden van den Heuvellweg moest bestaan uit een Ligustrumhaag. Zo werd een geleidelijke overgang bereikt van het Oranjepark richting het industrieel stedelijk gebied van de gemeentelijke diensten. De gebouwen langs de Van Linden van den Heuvellweg werden omringd door groen. Louwe Land 1968 Dierenasiel (Stadsarchief Vlaardingen) Luchtfoto uit Asiel 2. Waterleidingbedrijf 3. Watertoren 4. Tennisvereniging 27

110 Op de plaats van de oude gashouder werd in 1968 begonnen met de bouw van het bakstenen kantoorgebouw voor het Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf en de Dienst der Gemeentewerken (Hoflaan 25/27). Het ontwerp van het gebouw werd gemaakt door het Vlaardingse architecten- en ingenieursbureau Van Waalwijk Van Oosterom en Tussenbroek N.V. Het pand bood plaats aan kantoorruimte, werkplaatsen en drie (boven)woningen. Boven de hoofdingang (Hoflaan 25) was een kunstwerk bevestigd van de Vlaardingse kunstenaar Jan de Winter, bestaande uit glas en koper. Het gebouw had een tweede ingang aan een zijweg van de Hoflaan. In 1999 waren in het gebouw Eneco en de Dienst Stadswerk gevestigd. In 2007 is het gebouw gesloopt en het gevelkunstwerk is verplaatst naar het Accent College aan de Rotterdamseweg. In 1986 is het eerste gebouw van de Gemeentelijke Energie en Waterleiding Bedrijf aan Hoflaan deels gesloopt. In 1995 zijn er nog kleine wijzigingen waar te nemen, maar vanaf ca zijn de meeste gebouwen gesloopt. Wat resteerd van een eeuw bebouwing door gemeentelijke diensten zijn de monumentale gebouwen van de brandweer en de watertoren. Het Louwe Land, 1974, met in zwart het nieuwe gebouw van het Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf Gebouw Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf en Dienst der Gemeentewerken met links het kunstwerk van Jan de Winter (Stadsarchief Vlaardingen) Gebouw Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf en Dienst der Gemeentewerken (Stadsarchief Vlaardingen) 28

111 N Watertoren Brandweerkazerne Luchtfoto, voor Bron: M.P. Defilet en T. de Ridder, Bureauonderzoeken 8, Hoflaan-Oost, Vlaardingen, Vlaardingen 2004 Luchtfoto 2013, huidige situatie 29

112 4. Fasering, structuur en openbare ruimte Aan de hand van historisch kaartmateriaal is de fasering van de bebouwing in het onderzochte gebied schetsmatig in kaart gebracht. Eveneens is een schets van de zichtlijnen opgenomen. De gegevens zijn gebaseerd op kaart en fotomateriaal. Rond 1870 stond er in het te onderzoeken gebied alleen een gashouder. Deze hoorde bij de gasfabriek die aan de overzijde aan het Buizengat stond. Ook de scheepswerf van Verwey was langs het Buizengat gesitueerd. Openbare ruimte Er liep een pad achter de gasfabriek langs, maar dat was niet de huidige Hoflaan. Waarschijnlijk was het een zandpad. De gashouder stond in een open veld Zichtlijnen en toegangen in 1870 Zwart: verkeersstromen Oranje: zichtlijnen Oog: oriëntatiepunt 30 Situatie 1901, waarschijnlijk onverhard pad

113 In 1900 is de situatie veranderd. Bij de gasfabriek is een tweede gashouder in het gebied geplaatst en ten noorden van de gasfabriek is de Gemeente Reiniging gevestigd. Tevens is de Beerhaven gegraven met daarover een voetgangersbrug, waardoor de verkeersstroom richting de Schiedamsedijk beperkt was. Achter de gasfabriek langs liep nog vanaf de Schiedamsedijk het pad richting de Oude Haven. De contouren van de Hoflaan hebben zich al wel afgetekend. Langs de Hoflaan liep een sloot. Het terrein van de Gemeente Reiniging was toegankelijk via een pad vanaf de latere Hoflaan, dat was afgesloten met een hekwerk. Mogelijk kon het terrein ook vanaf de Schiedamsedijk bereikt worden. Het gebied met de gemeentelijke diensten lag aan de rand van de stad. Vooral de Beerhaven voor het afvoeren van de fecaliën wilde men uiteraard zover mogelijk van de binnenstad afhouden. Het gebied vormde het eindpunt van de stad in noordelijke richting. Openbare ruimte Langs de Hoflaan stonden hoge bomen en waren lantaarnpalen aanwezig. Het is niet zeker of er al klinkers lagen, of dat deze rond 1900 zijn gelegd. De gashouders waren nog niet heel hoog, maar wel typend voor het gebied en zichtbaar vanaf het terrein van de gasfabriek. Langs de Hoflaan stonden de hoge bomen en ook langs de Beerhaven stond beplanting, waardoor de gashouders waarschijnlijk niet van ver zichtbaar waren Hoflaan in 1902 met twee gashouders 31 Zichtlijnen en toegangen in 1900 zwart: verkeersstromen oranje: zichtlijnen oog: oriëntatiepunt

114 Lantaarnpaal bij de hefbrug over de Beerhaven uit 1901 (Stadsarchief Vlaardingen) Pad naar de Gemeente Reiniging met hekwerk en op de achtergrond de houten voetgangersbrug over de Beerhaven, ca (Stadsarchief Vlaardingen) 32

115 Na 1900 is de bebouwing in het gebied flink toegenomen. De gebouwen van de Gemeente Reiniging staan in een rechthoek geordend en liggen redelijk evenwijdig aan elkaar. De gebouwen van de gasfabriek staan daarentegen verspreid over het terrein, maar vormen wel een eenheid in hun architectuurstijl. De Gemeente Drinkwaterleiding is gebouwd en langs de Hoflaan is de dubbele dienstwoning verrezen. De bedrijven hebben panden aan beide zijden van de Hoflaan. De toegang tot het gebied wordt nu geregeld via de Hoflaan en de Van Linden van den Heuvellweg, die in een vloeiende beweging doorliep naar de Hoflaan. Het gebied wordt door beide wegen ingesloten en verkreeg zo zijn kenmerkende driehoekige vorm. Van bovenaf gezien vormt het terrein een open plek in de stad, achter het park van Het Hof. De directeurswoning was eveneens omringd met bomen en waarschijnlijk alleen zichtbaar vanaf de Hoflaan. De later verhoogde gashouder kon men vanaf de Schiedamsedijk waarnemen, evenals de schoorstenen van de Gemeente Reiniging en de gasfabriek Luchtfoto 1923, in het rode kader het terrein van de gemeentelijke diensten 33 Zichtlijnen en toegangen in 1930 Zwart: verkeersstromen Oranje: zichtlijnen Bruin: omkadering gebied Oog: oriëntatiepunt 1. Gemeente Reiniging 2. Dubbele dienstwoning 3. Gemeente Drinkwaterleiding 4. Werkplaats? 5. Loods? 6. Gashouders 7. Ammoniakfabriek 8. Directeurswoning

116 Openbare ruimte Van de inrichting van de openbare ruimte is weinig bekend. Wel stond er een transformatorzuil (mogelijk ook in gebruik als reclamezuil/ peperbus ) naast de ammoniakfabriek. Op een luchtfoto van 1933 is te zien dat het een vrij open vlakte was, met weinig groen. De bedrijven zijn echter wel met groen omringd. Gasfabriek met transformatorzuil Luchtfoto Directeurswoning 2. Ammoniakfabriek 3. Gashouders 4. Werkplaats 5. Dubbele dienstwoning 6. Gemeente Reiniging 7. Gemeentelijke Drinkwaterleiding 34

117 Rond het midden van de twintigste eeuw is de bebouwing rigoureus gewijzigd in het gebied. Hoewel de bedrijven van de Gemeente Reiniging en de gasfabriek nog steeds aanwezig zijn, is de bebouwing vervangen. De Gemeente Reiniging is nu onderdeel van het brandweercomplex, maar heeft wel een eigen terrein. Tevens is de Beerhaven gedempt, waardoor de Hoflaan nu van beide kanten bereikbaar werd voor het gemotoriseerde vervoer. Aan de Hoflaan zijn ook meer zijwegen aangelegd, die naar de verschillende bedrijventerreinen leiden. Sinds 1940 bevindt het terrein zich ook niet meer aan de rand van de stad. Door de stadsuitbreiding met de wijk Emaus, ten noorden van de Westlandseweg, werd het gebied steeds meer door de stad ingesloten. Het blijft wel een groen omrand, maar open terrein binnen de stadsgrenzen Zichtlijnen en toegangen in 1960 Zwart: verkeersstromen Oranje: zichtlijnen Oog: oriëntatiepunt 1. Werkplaats en magazijn Gemeente Reiniging 2. Garage Gemeente Reiniging 3. Schaftlokaal Gemeente Reiniging 4. Kantoor Gemeente Reiniging 5. Brandweerkazerne 6. Directiekeet? 7. Watertoren 8. Kantoor Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf 9. Gashouder 10. Directeurswoning 11. Hogedrukvaten 12. Gascompressor gebouw 35 Twee landmarks, links de slangentoren en rechts de watertoren

118 Terrein van de gasfabriek en de Gemeente Reiniging, vanaf de watertoren gezien richting het Buizengat, Dierenasiel 2. Hogedrukvaten 3. Gascompressorgebouw 4. Directeurswoning 5. Gashouder 6. Kantoor van het Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf 7. Gemeente Drinkwaterleiding? 8. Brandweerkazerne 9. Mogelijk aanbiedstation voor chemisch en grof afval 10. Schaftlokaal van de Gemeente Reiniging 11. Kantoor Gemeente Reiniging 12. Werkplaats en Magazijn Gemeente Reiniging 13. Garage Gemeente Reiniging Door de nieuwbouw van de Gemeente Reiniging en het sluiten van de gasfabriek, is er ook steeds minder samenhang tussen de bebouwing aan beide zijden van de Hoflaan. De gashouder en de hogedrukvaten resteren nog van de gasfabriek. De schaal van de bebouwing is toegenomen. De aparte gebouwtjes hebben plaats gemaakt voor een bundeling van functies in kantoorgebouwen en complexen. De bebouwing betreft vooral laagbouw, met enkele landmarks, zoals de watertoren, gashouder en slangentoren. 36

119 Met de sloop van de directeurswoning kwam grond beschikbaar voor het kantoor van de Dienst Stadswerken. Deze overtreft in schaal de tot dan toe aanwezige bebouwing in het gebied. Voor dit gebouw is tevens de Van Linden van den Heuvellweg verlegd. Deze loopt niet langer met een glooiende beweging van de Schiedamsedijk naar de Hoflaan, maar heeft een knik gekregen. De toegang tot het gebied wordt door drie zijwegen vanaf de Hoflaan bereikt. Het nieuwe kantoorgebouw zorgt tevens voor een bijna aaneengesloten blok bebouwing langs de Hoflaan, met een rooilijn die het verloop van de weg volgt. Met het verdwijnen van de gashouder en de hogedrukvaten, verdwijnt ook de laatste link tussen de terreinen aan beide zijden van de Hoflaan Zichtlijnen en toegangen in 2000 Zwart: verkeersstromen Oranje: zichtlijnen Rood: rooilijn Oog: oriëntatiepunt 1. Werkplaats en magazijn Gemeente Reiniging 2. Garage Gemeente Reiniging 3. Schaftlokaal Gemeente Reiniging 4. Kantoor Gemeente Reiniging 5. Brandweerkazerne 6. Aanbouw brandweerkazerne 7. Watertoren 8. Kantoor Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf 9. Dienst Stadswerk 10. Dierenasiel 11.Waterleidingbedrijf 37

120 Openbare ruimte Op het terrein zijn wegen en parkeerplaatsen aangelegd. Achter het gebouw van de Gemeente Energie en Waterleidingbedrijven stond een abstract kunstwerk van Leen Droppert en Jos Kalis. Het werd in 1977 gemaakt en verbeeldde het wezen van de energiebedrijven. Het werk is verplaatst naar het Magazijnterrein van Eneco in Rotterdam. Het wezen van de energiebedrijven, achter het Gemeentelijk Energie en Waterleiding Bedrijf 38

121 5. Kenmerken Naar aanleiding van het voorgaande kunnen een aantal kenmerken aan het gebied verbonden worden. Zoals de kenmerkende driehoekige taartvorm van het gebied, dat het te danken heeft aan de begrenzing van de Hoflaan aan de westzijde, de Van Linden van den Heuvellweg aan de oostzijde en de Westlandseweg aan de noordzijde. Dit zijn tevens de belangrijkste toegangswegen tot het gebied. Het Louwe Land is lange tijd onbebouwd geweest. Het gebied hoorde bij de Buitenplaats Van Ruytenburch en was in gebruik als akkerland en grasland. Vanaf hier was er vrij zicht op de buitenplaats. Nadat het gebied in bezit kwam van de stad Vlaardingen, raakte het gebied vanaf eind 19 de eeuw steeds verder bebouwd met (industriële) gemeentelijke bedrijven. Het gebied wordt gekenmerkt door een kale kern en groene rand. Zo ontstaat een geleidelijke overgang van de parkomgeving naar het industriële gebied. Zo stonden er langs de Hoflaan hoge bomen en de gebouwen langs de Van Linden van den Heuvellweg stonden in het groen. Na het dempen van de Beerhaven is hier een smalle groenstrook voor teruggekomen. Het gebied is tot de negentiende eeuw niet bebouwd geweest. Daarna is het voornamelijk gebruikt voor de huisvesting van gemeentelijke bedrijven. Daar hangt mee samen dat de bebouwing min of meer organisch gegroeid is. De bebouwing is niet gepland, maar voortgekomen uit de behoefte vanuit de bedrijven naar meer bedrijfsruimte. Desondanks was er ook aandacht voor de verschijningsvorm. Zo werden de gebouwen van de gasfabriek ontworpen in een Neorenaissancestijl, daarentegen werd voor de panden van de Gemeente Reiniging geen samenhangende bouwstijl gekozen. Hier draaide het vooral om de functionaliteit van de gebouwen. Rond het midden van de twintigste eeuw werden deze panden gesloopt en werd door architect Jac. van der Vlis het complex van de brandweer ontworpen. Ook de Gemeente Reiniging had hierin 39 Kenmerken Buitenplaats Van Ruytenburch: - Brandweerkazerne en watertoren als beeldbepalende panden - Verloop Oostelijk Spuywater nog zichtbaar - Watertoren en slangentoren als landmarks - Taartpuntvorm gebied - Kale kern met groene rand, geleidelijke overgang van park naar stedelijk industrieel gebied - Functiewijziging van akkerland naar gebied voor (gemeentelijke) industriële bedrijven en later kantoorgebouwen - Vanaf Louwe Land zicht op Het Hof - Hoflaan als belangrijkste toegangsweg en later in combinatie met de Van Linden van den Heuvellweg - Bebouwing organisch gegroeid in oostelijke richting - Het bedrijventerrein markeerde het eind van de stad in noordelijke richting - Toegangen historisch gezien gericht op de haven of een binnenplaats, pas vanaf 1950 toegangen gericht op de Hoflaan - Historische (functionele) samenhang met bebouwing overzijde Hoflaan - Architectuur in Neorenaissancestijl en Delftse School - Laagbouw - Baksteenbouw - Ontwikkeling van schaalvergroting in de bebouwing - Bijna aaneengesloten rooilijn langs de Hoflaan rond Historische landmarks van schoorstenen en gashouders - Kunstwerken

122 kantoor en kreeg daarnaast nog drie gebouwen die wat betreft de constructie en vormgeving een eenheid vormden. De bebouwing in het gebied werd gekenmerkt door baksteenbouw en laagbouw. De industrie maakte steeds meer plaats voor kantoren van de gemeente, waarmee ook de schaal van de bebouwing toenam. Dit zorgde voor een bijna aaneengesloten rooilijn langs de Hoflaan vanaf Bij de nieuwe bebouwing werd ook meer aandacht besteed aan kunstuitingen. Zo bezaten beide kantoren van de gemeente wandkunstwerken en werden er ook beeldhouwwerken geplaatst die herinnerden aan de geschiedenis van het terrein of de aanwezige bedrijven. De kunstwerken zijn verplaatst of verloren gegaan, maar wellicht kan op een moderne manier de geschiedenis van het gebied worden vormgegeven. Naast de eerder genoemde kunstwerken en architectuur had het gebied tot ca drie landmarks. Namelijk de schoorstenen van de Gemeente Reiniging, de schoorstenen en machinerie van de gasfabriek en de gashouder(s). Vanaf 1950 werden deze landmarks vervangen door de slangentoren van de brandweer en de watertoren, die nog steeds een oriëntatiepunt vormen in de omgeving. De brandweerkazerne en de watertoren verkeren nog in vrij gave staat en zijn mede daarom gekenmerkt als beeldbepalende panden. Deze beide gebouwen zijn onderdeel van het cultureel erfgoed van Vlaardingen en bepalend voor de identiteit van dit gebied. De watertoren als landmark en de gebouwen van de Gemeente Reiniging in het groen, na

123 6. Mogelijkheden voor het inpassen van cultuurhistorie Het terrein van de Gemeente Reiniging bereikte men via een hekwerk naast de brandweer. Dan kwam men op een terrein waar de gebouwen aan een binnenplaats gesitueerd waren. Op dezelfde manier zou hier weer een plein of binnenplaats gecreëerd kunnen worden, waar zich de ingang naar de nieuwe bebouwing bevindt. Schets met mogelijke indeling van bebouwing rondom een binnenplaats Rood: bestaande bebouwing Paars: nieuwe bebouwing Om de geschiedenis van dit terrein levend te houden zouden de straatnaamborden kunnen verwijzen naar de bedrijven die hier stonden. De gashouders zijn lange tijd beeldbepalend geweest in het gebied, maar intussen verloren gegaan. Als referentie naar de gashouder zou zijn ronde vorm gebruikt kunnen worden als speelweide of plein, zoals in Rotterdam Kralingen-Crooswijk is toegepast, bij de Nieuwe Rotterdamsche Gasfabriek. Voorbeelden van speelweides en pleinen. Rechts de luchtfoto van Kralingen-Crooswijk met de resterende cirkelvormige pleinen, die verwijzen naar de gashouders van de Nieuwe Rotterdamsche Gasfabriek uit

124 Vanaf Het Louwe Land was er goed zicht op buitenplaats Het Hof. De bebouwing langs het park van Het Hof zou zo gesitueerd kunnen worden dat deze woningen mooi zicht hebben over het park. Er kan ook gewerkt worden met zichtlijnen. Het verloop van het Oostelijk Spuijwater is nog te herkennen door een verhoging in het landschap bij de Hogelaan. Deze verhoging zou doorgetrokken kunnen worden of op een andere manier inzichtelijk gemaakt kunnen worden. Bijvoorbeeld door een afwijkend gebruik van klinkers in het straatwerk. De brandweerkazerne en de watertoren zijn als beeldbepalende objecten aangemerkt en moeten een logische plaats krijgen in de nieuwbouwplannen. Daarentegen zouden ze ook extra charme krijgen door ze bijvoorbeeld op een bepaalde manier aan te lichten, waardoor duidelijk kenbaar wordt dat het hier om belangrijke landmarks gaat. Voor beide panden wordt op dit moment een herbestemming gezocht. Door moderne technieken en gebruik van andere materialen zullen watertorens en slangentorens steeds vaker verdwijnen. Door deze mee te nemen in een nieuw ontwerp blijft de cultuurhistorie zichtbaar voor toekomstige generaties en kunnen zij wellicht een nieuwe functie krijgen. Voor kazernes en slangentorens die leeg zijn komen te staan, zijn verschillende nieuwe bestemmingen gevonden. Zo werd van een slangentoren in Breda een kantoorgebouw gemaakt en werd er in Zevenaar een kunstgalerie ondergebracht. Voor de watertoren geldt hetzelfde. Met het buitengebruik raken van de watertoren kwam deze leeg te staan. De andere watertorens van architect Kording zijn nog wel in gebruik (Berg en Dal) of zijn herbestemd. Zie bijlage 2 voor herbestemmingsprojecten van slangentorens en watertorens. De functie van het gebied gaat verloren, maar men zou wel een industriële stedelijke sfeer kunnen behouden. Daarbij wordt gedacht aan gebouwen op grotere schaal van baksteen. Tussen de gebouwen open vlaktes, weinig groen 42 Schets met nieuwbouw en verloop Oostelijk Spuywater Paars/donker blauw: nieuwbouw Bruin: verloop Oostelijk Spuywater Watertoren aan de Vaartse Rijn

125 in de kern, maar met juist een groene rand er omheen en een organisch gegroeide indeling van het terrein. Strijp-S in Eindhoven is een voorbeeld hoe de bebouwing is aangepast aan de oude bebouwingsstructuren. Bij een organisch groeiend gebied moet wel de samenhang tussen de deelgebieden behouden blijven. Ook de kwaliteit moet in de tussentijd gewaarborgd blijven, bijvoorbeeld door het zoeken naar tijdelijke functies. De herbestemming van de beeldbepalende panden blijft nog onzeker. De herbestemming moet tevens vorm krijgen in een gewijzigde bestemming van het gebied. Het industrieel stedelijk gebied krijgt een woonbestemming. De uitdaging is om hierbij een aantrekkelijke woonomgeving te creëren, maar tegelijkertijd ook de beeldbepalende panden een plek te geven in hun nieuwe omgeving en zo de geschiedenis van het gebied te behouden en verder inzichtelijk te maken. Plattegrond Strijp-S. Bij de letter B is nieuwbouw gerealiseerd (SAS 3) Nieuwbouw met op de achtergrond de witte fabrieksgebouwen van Philips 43

126 Bronnenlijst Archivariskamer 20 E 7, 150 Jaar gemeentebestuur, pp Bommel, A.J. van, Buizengat Oostzijde, in: Buizengat-collectief (uitg.), Het Buysse gatt Vlaerdingen (1987) december, pp Bommel en R.R. Wijk, A.J. van, Inventarisatie Wederopbouw Vlaardingen, Vlaardingen 2002, p. 30. Bommel, B. van, Binnenstadsonderzoek Vlaardingen, z.pl. 1990, pp Brugge, J.P. ter, De Buitenplaats Het Hof te Vlaardingen, in: Buizengatcollectief (uitg.), Het Buysse gatt Vlaerdingen (1988) januari, pp Brugge,J.P. ter, Het Buizengat Cultuurhistorische Verkenning, z.pl. z.j., pp.2-4 en 20. Brugge en M.A. Struijs, J.P. ter, Het Spuiwater, bijgenaamd Het Buizengat, en de oude haven te Vlaardingen, in: Buizengat-Collectief (uitg.), Het Buysse gatt Vlaerdingen (1987) december, pp Defilet en T. de Ridder, M.P., Bureauonderzoeken 8, Hoflaan-Oost, Vlaardingen, Vlaardingen Gemeente Vlaardingen, Geokijker. Horsten, Henk A., Buiten-gewoon-buiten. Kunst in de openbare ruimte van Vlaardingen, Rotterdam 2007, pp Loon, M.P. Defilet en J.P. ter Brugge, C. van, VLAK-verslag 26 Het Hof , Hoflaan , Vlaardingen Luth (samensteller), H.J., Waar werk(t)en wij toen en nu, z.pl. 1999, pp Luth en M.P. Zuydgeest, H.J., Het groot Vlaardings prentenboek: de voortgang van Vlaardingen, z.pl. 2011, pp. 137, 233 en 297. Sectie Ruimtelijke Ordening, Stedenbouwkundige opzet Buizengat-Oost, Vlaardingen 2006, p. 7. Stijl, R., Herbestemmingsplan Watertoren Vlaardingen 2012, z.pl Struijs, M.A., Oud Vlaardingen vanuit de lucht, Ruinen Struijs, M.P. Zuydgeest en D. van Os, M.A., De Hoflaanwerf, in: Buizengat- Collectief, Het Buysse gatt Vlaerdingen (1987) december, pp

127 Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Beschermd stadsgezicht Vlaardingen, z.pl. 2013, pp Verhulst, C.W., De Vlaardingse brandweer: ruim 400 jaar strijd tegen de rode Haan, in: Historische Jaarboek Vlaardingen 1986, Vlaardingen 1986, pp Verhulst, C.W., Onze kazerne 35 jaar, in: Informatie Bulletin Brandweer Vlaardingen 16 (1986) 62, pp URL s (december 2013) (december 2013). (november 2013). (november 2013). (november 2013). verslagen/vlakverslag26hethof02023hoflaan02024verslagvanhet bouwhistorischenarcheologischonderzoek/id_ (november 2013). Afbeeldingen Stadsarchief Vlaardingen (Historische Atlas, archief gesloopte panden) Archief Bouw- en Woningtoezicht (Vlaardingen) (december 2013) 45

128 Bijlage Bijlage 1. Bouwhistorie en cultuurhistorische waardestelling Watertoren Vlaardingen 2012, bijlage bij: Rommert Stijl, Herbestemmingsplan Watertoren Vlaardingen Overzicht waarden Hoge bouwhistorische waarde: Zowel exterieur als interieur in originele staat aanwezig De ligging aan de rand van het park Maakt deel uit van de wederopbouw Positieve bouwhistorische waarde: Architectuurstijl Exterieur in goede kwaliteit Relatie met de brandweerkazerne Zeldzaamheid Indifferente bouwhistorische waarde: Het materiaalgebruik is niet bijzonder Negatieve bouwhistorische waarde: Ruiten op de begane grond en eerste verdieping zijn kapot, er is een plaat aangebracht die voorkomt dat er mensen in de watertoren kunnen komen Interieur grotendeels kapot Voordeur is niet meer in originele staat Gevelaanzichten met een overzicht van de cultuurhistorische waarde 46

129 Eerste verdieping Begane grond 47

130 Toelichting Alle onderdelen van de watertoren hebben een cultuurhistorische waarde gekregen. Wanneer het origineel is heeft het een hoge waarde, als het beschadigd is maar nog wel zichtbaar is, hoe het origineel eruit heeft gezien, krijgt het een positieve waarde en wanneer het vervangen of geheel verdwenen is krijgt het een indifferente waarde. Het trappenhuis op de begane grond vormt een geheel met de hal. Door de grote verdiepingshoogte is dit een indrukwekkende verschijning. Hierdoor is het trappenhuis op de begane grond gemarkeerd als hoge monumentale waarde. Door de originele binnen wanden is de indeling van de watertoren nog goed herkenbaar. Deze hebben een positieve waarde. De entreedeur die er nu in zit heeft geen monumentale waarde. De entree zelf wel, is een grote opening met een opstapje naar de toren toe. De pompen en leidingen geven de toren een industriële uitstraling. Dit heeft een positieve waarde. Ook de schacht waar de leidingen in lopen heeft een hoge monumentale waarde. De vorm van het gebouw zelf heeft een hoge waardering gekregen, het is de bedoeling dat hier niets aan veranderd. De ramen op de begane grond zijn groot en statig, ook deze hebben een hoge waarde. Zesde verdieping 48

131 De ramen van de tweede verdieping komen niet overeen met de ramen die op de tekening staan. Nadat de bouwaanvraag is ingeleverd, zijn de ramen alsnog veranderd. De ramen die er nu inzitten zijn dus wel origineel. De kozijnen op de eerste en tweede verdieping zijn incompleet. Vroeger hebben er klapramen in gezeten, deze zijn eruit en er is een raam voor gezet. Dit is op de foto s te zien. Omdat de ramen niet meer compleet zijn hebben deze een positieve waarde gekregen. De ruimte op de begane grond is hoog en groots. Dit komt door de combinatie van de hal met een hoge glazen wand en de grote ramen. Deze ruimte heeft een hoge monumentale waarde. 49

132 Bijlage 2. Voorbeelden van herinrichtingsprojecten van slangentorens en watertorens Slangentorens Breda Grosfeld Architecten heeft de slangentoren in Breda op de Triple O Campus een nieuwe bestemming gegeven: De Slangentoren, van oudsher een baken in de directe omgeving van de voormalige brandweerkazerne, is nu een van de eye-catchers van de Triple O Campus. De oude toren, waar vroeger na een brand de slangen te drogen werden opgehangen, is gerenoveerd door Grosfeld Architecten. Vanaf 14 december 2007 is het gebouw bovendien het nieuwe onderdak van dit architectenbureau en daarmee programmatisch als fysiek een prachtige aanwinst voor de campus. In het nieuwe horizontale volume zijn de werkplekken ontworpen. Op de verdiepingen van de toren zijn de kantine, vergaderkamer, maquettekamer en bibliotheek gesitueerd. Op twintig meter hoogte is een prachtige ruimte met uitzicht over Breda ingericht die ook voor andere gebruikers van de Triple O Campus op gezette tijden open staat. Bron: Slangentoren voor herinrichting Slangentoren na herinrichting Interieur van kantoor 50

133 Leiden Voor de oude watertoren uit 1952 in Leiden zijn meerdere ontwerpen gemaakt. Hans Klanker ziet in de watertoren mogelijkheden voor een gastenverblijf. Zie pagina 52. Bron: files/gastenverblijf%20slangentoren.pdf Een tweede ontwerp voor de watertoren van Leiden kwam van Ontwerpburo Muller. Zij kwamen met het originele idee om de slangentoren om te bouwen tot boekentoren, passend bij Leiden als boekenstad. De toren moet een soort grote boekenkast worden met een leestuin waar verschillende boeken opgeslagen worden. Delen van de boekenkast worden uitgegeven aan diverse partijen die daar boeken gaan opslaan. Mensen kunnen deze boeken vervolgens (o.a.) in de leestuin gaan bekijken. Bron: slangentoren-4/ Ontwerp voor de herinrichting van de watertoren van Leiden tot boekentoren 51

134 52

135 Zevenaar De brandweerkazerne uit ca lijkt op een kerk. De kazerne heeft tot 1944 dienst gedaan en is in 2011 herbestemd tot kunstgalerie. Bron: 53

136 Watertorens Met het buiten gebruik raken van watertorens sinds 1980, wordt er veelvuldig gezocht naar herbestemmingen voor watertorens. Belangrijk bij herbestemming is dat het nieuwe ontwerp recht moet doen aan de cultuurhistorische betekenis. Het is dus noodzakelijk voorafgaand aan de herbestemming cultuurhistorisch en bouwhistorisch onderzoek te verrichten. Bij de herbestemming wordt gestreefd naar behoud en integratie van historisch waardevolle materialen, constructies en structuren. Een goede herbestemming zou ervoor moeten zorgen dat de nieuwe functie een toegevoegde waarde heeft voor de monumentale waarde van de watertoren. Het moet een passende functie zijn voor de watertoren, waarmee het weer betekenis krijgt in zijn omgeving. Inmiddels hebben zeker 40 watertorens in Nederland een nieuwe bestemming gekregen. Hieronder volgen enkele voorbeelden. J.H.J. Kording heeft verschillende watertorens ontworpen. Sommigen zijn nog in gebruik en anderen hebben een nieuwe bestemming gekregen of staan nog leeg. Zo heeft de watertoren uit Den Helder al een hele geschiedenis van herbestemmingen achter de rug. De watertoren werd in 1908 gebouwd naar ontwerp van Jan Schotel en tussen grondig verbouwd door Kording. Nadat de watertoren eind jaren tachtig buiten gebruik raakte, kwam er eerst een café in, vervolgens een klimwand en nu is de watertoren herbestemd als woning. Bron: en Nieuwe_watertoren_(Den_Helder) Watertoren Den Helder, gebouwd 1908 naar ontwerp van Jan Schotel en verbouwd door J.H.J. Kording 54 Watertoren Oost-Souburg, J.H.J. Kording, gebouwd 1939

137 In 1939 ontwierp architect Kording de watertoren van Oost-Souburg. Inmiddels is deze watertoren ook buiten gebruik gesteld en wordt deze regelmatig gebruikt als expositieruimte door Buro Beeldende Kunst uit Vlissingen. Beeldend kunstenaar Jan van Munster heeft sinds 2005 boven in de watertoren zijn atelier ingericht. Zijn ronde woonhuis onder aan de voet van de watertoren is geïnspireerd op het watervat van de watertoren. Bron: De watertoren van Eibergen wordt nog altijd gebruikt om een constante waterdruk op het leidingnet te behouden. Daarnaast wordt deze toren, net als de toren van Helmond eveneens gebruikt voor het plaatsen van zendmasten. Een andere opmerkelijke herbestemming werd gevonden voor de watertoren van Oss. Deze in 1935 door Kording ontworpen watertoren is sinds 1975 herbestemd als Moskee. Andere watertorens Watertoren Oss, J.H.J. Kording, gebouwd 1935 Niet alleen voor watertorens van architect Kording werd een nieuwe functie gevonden. Ook voor andere watertorens is een herbestemming gezocht om hen te behouden. Zo werd in Steenbergen de watertoren een kinderdagverblijf ( en worden vaak ook woningen in watertorens gerealiseerd, zoals in Middelburg. Deze woning wordt tevens verhuurd als vakantie woning ( vakantieverhuur/index.html). 55 Exterieur en interieur watertoren Middelburg, gebouwd in 1892

138 De watertoren van Bussum uit 1897 is heringericht als duurzaam kantoor, met een gedeelte nieuwbouw. Het herbestemmings project werd in 2010 opgeleverd. Het ontwerp is gemaakt door Michiel Haas van het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) en Bob Custers van VOCUS architecten BNA - samen vormen zij het Bussums Watertoren Collectief. In Groningen werkt men momenteel aan de herbestemming van de watertoren tot locatie voor kleine feesten en evenementen. Tevens krijgt het een auditorium. Deze watertoren Groningen Noord werd in 1907 gebouwd en staat sinds 1978 leeg. Nu is er eindelijk een nieuwe, passende bestemming gevonden. Ontwerp indeling watertoren Groningen, gebouwd in Exterieur en interieur watertoren Bussum, gebouwd in 1897

139 Voor de watertoren in Breda aan de Speelhuislaan was sprake van een herbestemming tot thema restaurant. Uiteindelijk is het een kantoor geworden voor het adviesbureau voor woning en leefomgeving SOAB ( Meer informatie: (Nederlandse Watertoren Stichting) Herinrichting watertoren in Breda tot adviesbureau 57