nws 14 PIT 11 van start 15 uitkeringsspecificatie pensioen in zicht Augustus 2013 Jaargang 12 Pensioenblad voor het cabinepersoneel van KLM/KLC

Transcriptie

1 Augustus 2013 Jaargang 12 Pensioenblad voor het cabinepersoneel van KLM/KLC nws 2 Nieuwe website nieuwsbrief Deelnemersvergadering 3 column 4 aanpassingen pensioenreglement 5 Bijna met pensioen 6 Jaarverslag grote veranderingen in pensioenland 11 Financiele positie van het fonds 12 UPO Campagne 14 PIT 11 van start 15 uitkeringsspecificatie pensioen in zicht

2 2 Reageren? mail naar focus/nws juli Bestuur Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Leden Paulette van den Berk, Stefan Geerlings, Eugène van Halder, Paul Jansen, Arend de Jong (vicevoorzitter), Miriam Kartman, Eltje Kok (voorzitter) Rob Koster (vicevoorzitter), Daan Nijssen, Terence Tilgenkamp, Pieter Vanagt. Plaatsvervangende leden Annette Groeneveld, Kees Porskamp. adres bestuur@klmcabinefonds.nl Introductie nieuwe website Het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel wil zoveel mogelijk gebruik maken van digitale middelen voor communicatie. Hiermee willen we de service bieden om overal en altijd informatie beschikbaar te hebben en bovendien kosten te besparen en milieuvriendelijk te werk te gaan. Onze website is geheel vernieuwd waarmee we de informatie over uw pen sioen toegankelijker aanbieden. Daarnaast is de website nu ook geschikt gemaakt om te bekijken op een tablet en op een smartphone. Ook de pensioenplanner op de website is in een nieuw jasje gestoken. In deze MiniFocus kunt u daarom korte berichten lezen, waarbij we door verwijzen naar meer informatie op de website. Altijd op de hoogte! wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rondom uw pensioenfonds? Meld u dan aan voor NWSflits via of via deze QR-code. U ontvangt deze e-nieuwsbrief dan minstens elk kwartaal. Deelnemersvergadering 13 september Op 13 september vindt de jaarlijkse deelnemersvergadering plaats. Hier heeft u onlangs een uitnodiging voor ontvangen. Hét moment om te horen hoe uw pensioenfonds ervoor staat en om in gesprek te gaan met bestuursleden van het fonds. Er wordt ingegaan op de financiële positie van het fonds en de toekomst van de pensioenregeling. Ook kunt u tijdens de deelnemersvergadering workshops bijwonen om uw kennis van pensioen te verdiepen. Voor de thema s die behandeld worden in de workshops heeft u kunnen stemmen op onze website. De vier thema s die het zijn geworden zijn: Grip op uw pensioen Deeltijd werken Keuzemogelijkheden bij pensionering Financiële planning voor pensioengerechtigden Meld u aan voor de deel nemersvergadering via de website. column Lobbywerk lobby is Big business, ook in nederland stortvloed aan nieuwe wetten krachten bundelen Toine van der Stee, directeur Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Met het woord lobby wordt in het algemeen belangenbehartiging en beïnvloeding bedoeld. Vroeger dacht ik dat zoiets alleen in landen als de Verenigde Staten voorkwam. Maar ook in Nederland is het big business. Lobbywerk is niet mijn favoriete bezigheid, maar soms is het een noodzakelijk kwaad. Zelf heb ik een voorkeur om gewoon alle argumenten op een rijtje te zetten en dan een verstandige beslissing te nemen. Maar in de politiek en in het uitgebreide polderlandschap daaromheen werkt dat helemaal niet zo. En in de Nederlandse pensioensector is het al niet anders. In de afgelopen jaren, maar eigenlijk al veel langer, worden de pensioenfondsen overspoeld met een stortvloed aan nieuwe wetten, regels en toezichthouders. Of het nu de eisen zijn die aan de deskundigheid van bestuursleden worden gesteld of de rentevoet die wordt gebruikt om de verplichtingen van een pensioenfonds te berekenen. De inkt is nog niet droog of het verandert al weer. Dat maakt het leven voor pensioenfondsbestuurders en voor uitvoerders zoals Blue Sky Group er niet gemakkelijker op. Dus is het van het grootste belang dat wij ons flink laten horen en onze krachten bundelen. Dat geldt nog eens extra omdat je je bij veel nieuwe regeltjes kunt afvragen of de bedenkers ervan wel weten hoe het er in de werkelijkheid aan toegaat. U begrijpt meteen waarom ik voor het lobbywerk niet zo geschikt ben. Van oudsher hebben de pensioenfondsen in Nederland zich goed georganiseerd. De ondernemingspensioenfondsen deden dat via de Stichting Ondernemingspensioenfondsen, OPF, waar altijd een vertegenwoordiger van de KLM Pensioenfondsen in het bestuur zat. Recentelijk hebben OPF, de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen en de Unie van Beroepspensioenfondsen de krachten gebundeld in de Pensioenfederatie. Dat was onder andere nodig omdat Brussel steeds belangrijker wordt. Daar is het heel belangrijk dat je met één stem spreekt. Ook in het bestuur van de Pensioenfederatie hebben de KLM fondsen op dit moment een vertegenwoordiger. Hoe meer mensen er aan tafel zitten, hoe minder je eigen geluid kan doorklinken. Maar zeker in internationaal perspectief is er meer dat de pensioenfondsen bindt dan ze scheidt. Oud-politicus Henk Vonhoff zei ooit dat je soms iets overbodigs moet doen om iets onzinnigs te vermijden. Dat begin ik dus steeds beter te leren.

3 4 Vragen? mail naar Reageren? mail naar focus/nws juli wijzigingen life event Onlangs is er een aantal wijzigingen in de pensioenregeling doorgevoerd, onder andere vanwege de overheidsmaatregel om de AOW-leeftijd te verhogen. Hieronder de wijzingen kort op een rijtje Aanpassingen pensioenreglement pensioen kan worden uitgesteld tot de eerste dag van de maand waarin u AOW ontvangt. voor mensen die een ANW-hiaat pensioen ontvangen, dat is ingegaan op of na 1 januari 2013, wordt de uitkeringsduur verlengd tot de AOW-gerechtigde leeftijd (vooralsnog tot uiterlijk 67 jaar). De verzekering van het ANW-hiaat wordt premievrij bij volledige arbeidsongeschiktheid ingegaan vanaf 1 januari 2013, wanneer er al een verzekering voor het ANW-hiaat was op het moment dat een deelnemer arbeidsongeschikt werd. De premiebijdrage voor de verzekering van het ANW-hiaatpenisoen wordt per 1 januari 2013 verhoogd van 12,90 naar 16,60. De premie voor ouderdomspensioen, wezenpensioen en arbeidsongeschiktheidspensioen stijgt vanaf 2013 van 2% naar 2,3%. De premie voor de verzekering van het Facultatieve Partner pensioen is gestegen van 1,2% naar 1,4%. Voor gepensioneerden die voor 2013 met pen sioen zijn gegaan en de AOW-gerechtigde leeftijd bereiken op of na 1 januari 2014 wordt vanaf 2014 een tweede egalisatiemogelijkheid geïntroduceerd. voor gepensioneerden die vanaf 2013 met pensioen zijn gegaan en de AOW-leeftijd in of na 2014 bereiken, wordt het omslagpunt van het geëgaliseerde pensioen met ingang van 1 januari 2013 verlengd tot de AOW-gerechtigde leeftijd. voor gepensioneerden die vanaf 2013 met pensioen zijn gegaan, die een tijdelijke NAP-uitkering hebben en die vanaf 2014 de AOW-leeftijd bereiken wordt de tijdelijke NAP-uitkering vanaf 1 januari 2013 verlengd tot aan de AOW-leeftijd. tijdelijk is er geen verrekening van de extra WAO-/WIA-uitkering (die arbeidsongeschikten van het UWV ontvangen vanaf de eerste dag van de maand waarin zij 65 jaar worden tot het moment waarop ze de AOW-gerechtigde leeftijd bereiken) met het ouderdomspensioen van het fonds. Het volledige pensioen reglement, waarin al deze wijzigingen zijn doorgevoerd, is ook beschikbaar op onze website, Welke keuzes heb ik als ik bijna met pensioen ga? Ik heb nog een andere baan naast mijn baan bij KLM, hoe gaat dat dan in z n werk? Hoe zit het met de stijging van de AOW leeftijd? Bijna met pensioen Wilt u zich goed voorbereiden op uw pensioen? Lees dan de brochure Een nieuwe fase in zicht. De brochure kunt u downloaden via /brochures. Mag ik weer gaan werken als ik al pensioen ontvang? Als u met pensioen gaat voor de normpensioenleeftijd van 60 jaar dan is het belangrijk om te weten dat het niet mogelijk is om na pensionering weer aan het werk te gaan. Als u naast uw baan bij KLM elders al een andere baan heeft, dan is het wel mogelijk om in die andere baan door te werken terwijl u met vervroegd pensioen gaat bij KLM. Dit heeft te maken met een fiscale maatregel. Heeft u vragen over dit onderwerp neem dan contact op met de afdeling pensioenservice via pensioenservice@klmcabinefonds.nl Lees ook het interview met Hilmar Bonda, over hoe zij zich voorbereidt op haar pensioen op klmcabinefonds.nl/bijna-met-pensioen.

4 6 jaarverslag 2012 Vragen? mail naar focus/nws juli samenvatting ondanks het goede beleggingsresultaat hield het pensioenfonds een reservetekort in 2012 schonk het bestuur veel aandacht aan de onrust op de financiële markten Stijging dekkingsgraad Het pensioenfonds behaalde over 2012 een goed beleggingsresultaat. Het totaalrendement op de beleggingen bedroeg 15,8%. Hierdoor steeg het vermogen van het pensioenfonds naar 2 miljard euro per eind Ondanks het goede beleggingsresultaat hield het pensioenfonds een reservetekort. Dat kwam doordat de verplichtingen hoog gewaardeerd bleven door de aanhoudende lage rentestanden. Aan het eind van 2012 was de dekkingsgraad van het pen sioenfonds 116%. Dit was een grote verbetering ten opzichte van het dieptepunt eind juni 2012 toen de dekkingsgraad 101,9% bedroeg. De stijging naar 116,0% aan het eind van het jaar komt ten dele door de beleggingsresultaten. Een andere belangrijke oorzaak is het besluit van DNB om vanaf 1 oktober 2012 de Ultimate Forward Rate, een nieuwe rentemethodiek voor de berekening van de verplichtingen, te hanteren. Invoering van de UFR had een positief effect op de dekkingsgraad van 6,2 procentpunt. Beleggingsbeleid In 2012 schonk het bestuur veel aandacht aan de onrust op de financiële markten. Met name de ontwikkelingen rond de euro waren zorgwekkend. Onzekerheid rond de munt beïnvloedt de economie, de rente en dus de vermogenspositie van het fonds. Dit leidde overigens niet tot wijziging van het beleid. Geen indexatie Hoewel de financiële positie verbeterde, verhoogde het pensioenfonds de pensioenen en opgebouwde pensioenaanspraken per 2013 niet. Met ingang van 2012 is een nieuw premie - en indexatie beleid ingevoerd. Hierin is de mate van indexatie gekoppeld aan de gemiddelde reële dekkingsgraad van het pensioenfonds over de maanden juni tot en met november. In tegenstelling tot de gewone nominale dekkingsgraad houdt de reële dekkingsgraad rekening met de toekomstige indexatie. Indexatie kan bij het pensioenfonds plaatsvinden als de gemiddelde reële dekkingsgraad minstens 65% bedraagt. De reële dekkingsgraad was echter 62,5% over de periode juni tot en met november Hierdoor was indexatie niet mogelijk. Dit had overigens alleen invloed op de ingegane pensioenen en de opgebouwde aanspraken van gewezen deelnemers. Voor werknemers was er geen basis voor indexatie omdat er tussen 2 januari 2012 en 1 januari 2013 geen loonronde was. Ook was er geen financiële ruimte voor een aanvullende indexatie per 1 januari 2013 voor de werknemers. Bestuur Met ingang van 2013 is een vertegenwoordiger van de pensioengerechtigden toegetreden tot het bestuur. Ook van werkgeverskant kwam er een nieuw bestuurslid bij. Het bestuur bestaat nu uit tien leden (exclusief de externe voorzitter). Daarnaast zijn er aan werknemerszijde twee plaats vervangende leden. Ter bevordering van de continuïteit is besloten de zittingstermijn van het bestuur te verlengen van drie naar vier jaar. Communicatie In het najaar van 2012 liet het bestuur een extern bureau een nulmeting doen naar de waardering en de effectiviteit van de communicatie. Zowel de deelnemers (7,8) als de pensioengerechtigden (7,6) gaven de communicatie een hoge score. Andere uitkomsten waren dat het pensioen bewustzijn gestegen is en dat twee derde van de deelnemers open staat voor pensioeninformatie. Dat laatste is vergeleken met andere fondsen een hoge score.

5 8 jaarverslag 2012 Kerncijfers (bedragen in miljoenen euro s) toekomst focus/nws juli Links: Arend de Jong Rechts: Rob Koster Deelnemers Aantal actieve deelnemers Aantal gewezen deelnemers Aantal pensioengerechtigden Totaal Premies en uitkeringen Premies 79,3 63,1 Pensioenuitkeringen 11,8 10,0 Vermogen Stichtingskapitaal en reserves 276,3 119,6 Voorziening pensioenverplichtingen 1.722, ,0 Dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad 116,0% 107,7% Reële dekkingsgraad 67,0% 64,3% Indexering Pensioenrechten actieve deelnemers 0,0% 0,0% Ingegane pensioenen en premievrije pensioenrechten 0,0% 0,0% Beleggingen In gesprek met de twee vicevoorzitters van het bestuur Cabinefonds bereidt zich voor op grote veranderingen in pensioenland Samen met de twee vicevoorzitters van het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel, Arend de Jong en Rob Koster, blikken we vooruit naar de komende jaren. Er staan veel grote veranderingen op stapel in pensioenland, het Cabinefonds zal ook met deze veranderingen te maken krijgen. Het bestuur van het fonds is nu al druk bezig met de voorbereidingen. Vastgoed 148,4 132,2 Aandelen 835,7 734,8 Vastrentende waarden 786,9 711,7 Overig 217,1 85,9 Totaal 1.988, ,6 Totaalrendement 15,8% 7,7% Vijfjaarsgemiddeld totaalrendement 5,1% 2,7% Tienjaarsgemiddeld totaalrendement 8,5% 5,8% Het gehele jaarverslag kunt u bekijken op /jaarverslagen In de politiek wordt al lange tijd gesproken over het nieuwe pensioencontract. Wat houdt dat contract precies in en hoe bereidt het cabinefonds zich hierop voor? Arend: Het pensioenstelsel is aan vernieuwing toe. Een van de redenen daarvoor is dat er steeds meer ouderen zijn, die langer leven. Voor die langere levensverwachting is in het verleden geen premie ingelegd. De spaarpotten van de pensioenfondsen worden daardoor sneller opgebruikt dan de bedoeling is. Daarnaast is er al een aantal jaren een economische crisis, met langdurig lage rente, wat ook een negatief effect heeft op de financiële situatie van pensioenfondsen. Op den duur zou dit kunnen betekenen dat er voor jongere generaties een groot risico is op een (te) laag pensioen. In het nieuwe pensioencontract wordt van tevoren duidelijk afgesproken hoe de risico s verdeeld worden over de verschillende groepen, ouderen en jongeren, werkgevers en werknemers en wat de risicobereidheid is. Het is de bedoeling dat het nieuwe pensioencontract ingaat op 1 januari 2015 en tot dat moment moet er nog heel wat werk verzet worden. Voor het zover is, moet de overheid eerst met definitieve wetgeving komen. Het vormgeven van de pensioenregeling is een zaak van sociale partners (KLM en de vakbonden) in het arbeidsvoorwaardelijk overleg. Als bestuur van het pensioenfonds vinden wij het belangrijk om alle opties goed te overdenken en met alle partijen door te spreken. Samen met de sociale partners en Blue Sky Group gaan we uitgebreid analyseren wat de financiële en

6 10 toekomst actueel Reageren? mail naar focus/nws juli niet-financiële consequenties van dit nieuwe wettelijke kader zijn. Het mee-ademen van de pensioenleeftijd met de AOW-leeftijd zorgt voor de nodige ruimte. Einddoel is een overeenkomst waarover alle partijen tevreden zijn en die ook nog eens goed uitvoerbaar is. Het pensioenfonds zal het arbeidsvoorwaardelijk overleg gevraagd en ongevraagd adviseren en technisch ondersteunen. Rob vult aan: Overigens ligt op deze tafel ook de door de overheid aangekondigde beperking van de fiscale ruimte voor de pensioenopbouw in Een ingrijpende maatregel waardoor er jaarlijks minder pensioen opgebouwd kan worden. Uit het jaarverslag blijkt dat er al twee jaar niet is geïndexeerd. Kun je iets zeggen over de verwachting van de indexatie voor de komende jaren? Rob: Om het fonds ook de komende jaren financieel gezond te houden, heeft het overleg enige tijd geleden besloten een indexatie staffel af te spreken. Deze staffel houdt in dat de indexatie, al naar gelang de financiële positie van het fonds, gedeeltelijk of juist geheel wordt toegekend. Helaas heeft dit betekend dat we de ingegane pensioenen de afgelopen twee jaar niet hebben kunnen indexeren. Overigens hebben ook de actieve deelnemers geen indexatie van het opgebouwde pensioen gekregen. Dit is een gevolg van de afgesproken nullijn in de CAO. Alle deelnemers dragen zo een gedeelte van de last van de slechte economische omstandigheden van dit moment. Uit onderzoek blijkt dat met het huidige premie-, indexatie- en beleggingsbeleid en onder de huidige economische omstandigheden de kans groot is dat ook de komende jaren de indexatieambitie niet gehaald wordt. Daarom gaan we het beleid opnieuw bekijken als we overstappen op een nieuw pensioencontract. Daarbij is het de kunst om een balans te vinden tussen rendement en risico. In het algemeen geldt: hoe hoger het rendement, hoe hoger het risico. In het verleden hebben we bewust gekozen om een aantal risico s geheel of gedeeltelijk af te dekken. We bekijken of dat nog steeds nodig is. Zo beperken we bijvoorbeeld de schommelingen in wisselkoersen met behulp van valutahedges. Wij hebben besloten deze hedges iets te beperken, met behoud van voldoende bescherming. Om zo te streven naar wat meer rendement op de lange termijn. In een vorige Focus werd al uitgelegd dat de kosten per deelnemer bij dit fonds hoger zijn dan bij een gemiddeld fonds. Kun je uitleggen hoe dat komt? Rob: Kostenbeheersing is een belangrijk thema voor het bestuur. Er wordt zoveel mogelijk samengewerkt met de andere KLM pensioenfondsen, bijvoorbeeld op het gebied van beleggingen, maar een kleiner fonds maakt altijd relatief meer kosten dan een groot fonds met veel meer deelnemers. De complexiteit van de regeling, de hoge mate van benutting van de mogelijkheden in de regelingen door de deelnemers en de sterk wisselende parttime percentages waarmee het fonds te maken heeft spelen ook een rol. Op communicatiegebied proberen we steeds meer over te gaan op digitale communicatie. Zo besparen we op drukwerk en het is bovendien goed voor het milieu. We blijven er aan werken om de kosten zo inzichtelijk mogelijk te maken. Financiële positie van het fonds 200% 180% 160% 140% 120% 100% 80% 60% 40% De eerste maanden van 2013 hebben we positief kunnen afsluiten voor het pensioenfonds. De dekkingsgraad steeg van 115,2% in januari naar 121,7% in april. Deze stijging was voornamelijk te danken aan de positieve rendementen. Helaas zette deze trend zich niet verder voort. In het tweede kwartaal daalde de dekkingsgraad, voornamelijk vanwege de wijziging in de rente. Dekkingsgraad juni 2013 De nominale dekkingsgraad eind juni was 112,7%. De nominale dekkingsgraad is de verhouding tussen het vermogen en de verplichtingen (de toekomstige pensioenuitkeringen) van het pensioenfonds. In de reële dekkingsgraad is de verwachte inflatie meegenomen. De reële dekkingsgraad was eind juni 67,4%. Verloop dekkingsgraden jun 09 sep 09 dec 09 mrt 10 jun 10 sep 10 dec 10 mrt 11 jun 11 sep 11 dec 11 mrt 12 jun 12 sep 12 dec 12 In de grafiek ziet u het verloop van de nominale dekkingsgraad en de minimaal vereiste dekkingsgraad. Ook de reële dekkingsgraad is hierin opgenomen. nominale dekkingsgraad (DNB) vereiste nominale dekkingsgraad (DNB) reële dekkingsgraad (DNB) Meer weten over de financiele positie van het fonds? Op vindt u de actuele dekkingsgraad en alle kwartaalberichten. Wilt u op de hoogte blijven van de financiële positie van uw fonds? Meld u dan aan voor NWSflits via. mrt 13 jun 13

7 12 kort Upo sectie op website Het moment dat uw Uniform Pensioenoverzicht op de mat valt is ieder jaar weer een goed moment om eens stil te staan bij uw pensioensituatie. Toch vindt niet iedereen het makkelijk om het UPO te ontcijferen. Op de website hebben we daarom speciale UPO sectie ingericht met veelgestelde vragen, uitleg en korte filmpjes waarin uw collega Dorain Wetstede in haar eigen woorden uitleg geeft over het UPO. UPO Campagne 2013 Stand op het BMC Ook was er tussen 7 en 17 mei een stand op het bemanningencentrum waar o.a. bestuursleden van het fonds, pensioenspecialisten van Blue Sky Group, HR managers van KLM en leden van het Pensioen Informatie Team uitleg gaven over het UPO en antwoord gaven op veel uiteenlopende pensioenvragen. Uw jaarlijkse UPO, het Uniform Pensioenoverzicht kunt u ook digitaal ont vangen. U gaat hiervoor naar de pensioenplanner op klmcabinefonds.nl, logt in met uw persoonlijke gegevens en geeft daar aan dat u uw UPO digitaal wilt ontvangen. Veelgestelde (upo)vragen Tijdens de standperiode op het bemanningencentrum kwam een aantal vragen meerdere keren terug. Hieronder behandelen we alvast drie vragen, voor meer veelgestelde vragen kunt u terecht op de website. 1 kan ik mijn levenslooptegoed ook gebruiken om het AOW-gat op te vullen? Antwoord Bij het Cabinefonds is het niet mogelijk om extra pensioen in te kopen. De pensioenregeling maakt al gebruik van de wettelijk toegestane fiscale ruimte, waardoor er in principe ook geen pensioengat ontstaat. Het pensioengat moet ook niet verward worden met het AOW-gat. Het AOW-gat is een gevolg van de verschuiving van de ingangsdatum van de AOW en heeft niets van doen met het pensioen dat u opbouwt bij het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Als het fonds wel gebruik zou maken van de mogelijkheid om extra pensioens aanspraken in te kopen dan kan dit niet worden toegepast voor het AOW-gat. Andere oplossingen voor het dichten van het AOW gat zijn bijvoorbeeld een hoog/laagconstructie, of een tijdelijke NAP-uitke ring tot aan de AOW-gerechtigde leeftijd. Lees alles over de AOW in ons AOW dossier op de website. 2 ik bouw pensioen op in de eindloonregeling. Krijg ik een veel hoger pensioen als ik vlak voor mijn pensioen mijn tewerkstellingspercentage verhoog? Antwoord In de eindloonregeling wordt uw pensioenopbouw gebaseerd op uw laatstverdiende voltijd pensioengrondslag (op basis van 100%), vermenigvuldigd met het daadwerkelijke gemiddelde tewerkstellingspercentage van uw KLM-dienstverband en het opbouwpercentage. Stel dat u een dienstverband hebt van 20 jaar waarvan u de eerste 10 jaar 100% werkt en de tweede 10 jaar 50%, dan bouwt u over 20 jaar voor gemiddeld 75% pensioen op. Andersom, als u bijvoorbeeld altijd 80% hebt gewerkt en in het laatste jaar 100% gaat werken, dan wijzigt uw voltijd pensioengrondslag niet. Dat is immers altijd al gebaseerd op een tewerkstellingspercentage van 100%. Uw daadwerkelijke gemiddelde tewerkstellingspercentage wordt wel iets hoger dan 80% (afhankelijk van hoe lang u al in dienst bent bij KLM), maar zal nooit 100% worden. Dit betekent dat uw pensioen wel iets hoger zal worden, maar uw pensioen wordt niet berekend alsof u altijd voor 100% zou hebben gewerkt. focus/nws juli ik zie dat het Netto Aanvullend Pensioen (NAP) op het Uniform Pensioenoverzicht lager is vorig jaar. Hoe kan dat? Antwoord Voor een goede vergelijking maken we onderscheid tussen het opgebouwde NAP en het bereikbare NAP. Als u het afgelopen jaar hebt gewerkt voor KLM, is het opgebouwde NAP hoger dan vorig jaar. Het bereikbare NAP kan wel lager zijn dan vorig jaar. Dat komt omdat we bij het berekenen van het bereikbare NAP gebruikmaken van inkoopfactoren die afhankelijk zijn van de levensverwachting. Omdat de levensverwachting is gestegen en het NAP in beginsel levenslang uitkeert, moet het NAP langer worden uitgekeerd. Dat betekent dat het inkopen van een levenslang NAP duurder is dan vorig jaar. Omdat de premie voor het NAP niet is aangepast, krijgt u voor dezelfde premie minder bereikbaar NAP terug.

8 14 Vragen? mail naar focus/nws juli kort PIT 11 van start 11 en 12 juni konden wij weer een nieuw Pensioen Informatie Team verwelkomen. We zijn er trots op dat alweer het elfde team vol enthousiasme aan de slag gaat. Leden van het 11de Pensioen Informatie Team zijn: anneke fellinga Ikram Ouchan Astrid Dijksteel Merel Rissewijck Christine Nijkamp Nathasja Ritfeld Eveline Heunks Nicole Hogervorst Nieuwe uitkeringsspecificatie gepensioneerden Ontvangt u een pensioenuitkering van het Cabinefonds, dan ontvangt u jaarlijks -en als er tussentijds iets verandert vaker- een overzicht met uw pensioenbedrag. Binnenkort wordt deze specificatie geheel vernieuwd en aangepast aan de huisstijl van het Cabinefonds. Het overzicht wordt teruggebracht tot drie kolommen en alleen componenten die relevant zijn voor de uitkering worden weergegeven. Ook ontvangt u voortaan als er sprake is van verrekeningen alle informatie op één blad, waar dat voorheen verschillende bladen waren. Tenslotte is er meer ruimte gekomen voor de toelichting, waardoor u nu in één oogopslag alle informatie op een rijtje heeft. Als er in een jaar niets verandert in uw situatie dan ontvangt u uw specificatie alleen in januari. Specificatie Omschrijving Bruto Inhouding Totaal Bruto Mededelingen / Cumulatieve gegevens Prof. E.M. Meijerslaan AV Amstelveen T (020) E pensioenservice@klmcabinefonds.nl Inhouding Totaal Renée Moekardanoe Ruby Walker Tina de Vries Pensioen In Zicht Als u erover denkt om met pensioen te gaan heeft u waarschijnlijk nog wel wat praktische vragen of wil u weten welke keuzemogelijkheden er zijn. Daarom organiseert het pensioenfonds in het voorjaar en het najaar Pensioen In Zicht-dagen. Op zo n dag hoort u meer over onderwerpen als deeltijdpensioen, pensioen en IPB. Ook gaan we in op vragen over de AOW en de financiële positie van het pensioenfonds. Wanneer u 58 wordt, wordt u automatisch uitgenodigd voor een Pensioen In Zichtdag. U kunt zich ook zelf aanmelden voor een Pensioen In Zicht dag, bijvoorbeeld als u van plan bent om eerder met pensioen te gaan. Het Pensioen Informatie Team betrekt collega s op een informele manier bij hun pensioen. Op de route, in het BMC, komt u een van de PIT-ers tegen schroom dan niet om uw pensioenvraag te stellen. Meer weten over wie dit zijn en wat ze doen? Kijk op /PIT U kunt zich aanmelden via cabine.piz@klmcabinefonds.nl Op de website vindt u meer informatie en de data van de eerstvolgende Pensioen In Zichtdagen.

9 16 Met de nieuwsbrief van het Cabinefonds ben ik altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen bij mijn pensioenfonds Meld u aan voor NWSflts via U ontvangt deze e-nieuwsbrief dan minstens elk kwartaal. Colofon Focus verschijnt minimaal tweemaal per jaar en wordt verstuurd aan deelnemers en gepensioneerden van het Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Redactie Blue Sky Group B.V., Amstelveen Redactieadres Redactie Focus, Postbus 123, 1180 AC Amstelveen E focus@klmcabinefonds.nl Tekst Blue Sky Group B.V., Amstelveen, Lamar Communicatie, Amsterdam Art direction, ontwerp en opmaak Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Fotografie Don Wijns, Amsterdam, Rogier Alleblas, Yon Gloudemans, e.a. Illustratie Frissewind, profs in communicatie en design, Amsterdam Druk Drukkerij Aeroprint, Ouderkerk aan de Amstel contact E pensioenservice@klmcabinefonds.nl T (020) F (020)