Energie Renovatie Programma 2020 Resultaten enquête Wilfried Bieseman, Bernard Wallyn, Wouter Bosmans, Andy Dilles

Transcriptie

1 Energie Renovatie Programma 2020 Resultaten enquête 2012 Wilfried Bieseman, Bernard Wallyn, Wouter Bosmans, Andy Dilles

2 Het Energierenovatieprogramma 2020 Waar staan we? Woonforum maart

3 Ter herinnering Strategische doelstelling In het Vlaamse Gewest zijn er in het jaar 2020 geen energieverslindende woningen meer 22 maart

4 Operationele doelstellingen Het programma zorgt ervoor dat in 2020: elke woning dak- of zoldervloerisolatie heeft bestaande enkele beglazing verbeterd dubbel glas centrale verwarming rendement >= 90 % aardgaskachel rendement >= 90 % Het programma ondersteunt ondertussen : buitenisolatie bij buitenmuren spouwmuurisolatie en vloerisolatie vervanging van elektrische verwarming Het programma ontmoedigt daarentegen: luchtkoeling en elektrische weerstandsverwarming 22 maart

5 Eerste prioriteiten alle daken of zoldervloeren degelijk isoleren alle enkele beglazing vervangen door hoogrendementsglas alle verouderde verwarmingsinstallaties vervangen door condensatieketels vanaf juli 2012 ook financiële ondersteuning kwaliteitsvolle isolatie van spouwmuren 22 maart

6 Implementatie bestaande en nieuwe beleidsinstrumenten stroomlijning, o.a. ook met fiscale voordelen probleem overleg met de sectoren en middenveld formele convenanten informeel en adviserend belanghebbendenoverleg korte, middellange en lange termijn belang van (1) informatieverlening, in tweede instantie financiële ondersteuning, in derde instantie normerende verplichtingen zoals in nieuwbouw 22 maart

7 Informatieverlening Website Gedrukte brochures (technisch en financieel) Energiewinstcalculatoren (dak, glas, ketel, muur) Websites VCB en Bouwunie: Mediacampagnes (cfr EPC, dakisolatie-campagne 2009, naar kansengroepen via netwerken in , aan immo-kantoren en notarissen, ) Vrije publiciteit in dag- en weekbladen Energieconsulenten (huishoudens, bedrijven, bouwprofessionelen) Deze en andere studiedagen 22 maart

8 energiesparen.be Stijgend aantal bezoekers: 2006: : : : Algemene informatie en info premies Bestellen en downloaden brochures nog altijd gedrukte exemplaren Gestructureerde vraagbaak via webformulier 1800 per maand: 11% over premies, 54% over EPB, 18% over EPC Premiemodule Energiewinstcalculatoren Dak, glas, ketel, muur Maandelijkse actualisatie brandstofprijzen 22 maart

9 Financiële ondersteuning Premie netbeheerders (liberalisering 2003) Premie niet-belastingbetalers (21/6/2008) Vlaamse dakisolatiepremie (1/1/2009) Premieregeling voor SVK s (31/3/ 2009) Sociale dakisolatieprojecten (1/1/2012) REG-budget voor sociale huisvestingsmaatschappijen Energiescans FRGE-waarborgregeling en rentesubsidie 22 maart

10 Premie netbeheerders 2012 Begonnen in 2003 evaluatie in 2010 Vanaf 2012 Actieverplichtingen i.p.v. resultaatsverplichtingen Alle acties gelijk voor alle netbeheerders Prioriteiten afgestemd op energierenovatieprogramma2020 Mogelijk opnieuw aanpassing nodig ingevolge zesde staatshervorming en afschaffing belastingvermindering 22 maart

11 Evolutie netbeheerderpremies (*) dakisolatie bestaande woning HR glas ter vervanging van enkel glas condensatieketel ter vervanging Dakisolatie bestaande woning HR glas ter vervanging van enkel glas Condensatieketel ter vervanging (*) 22 maart

12 Premie niet-belastingbetalers (1) 40 % belastingvermindering is niet voor iedereen Vlaams alternatief voor de prioritaire werken van het Energierenovatieprogramma 2020 vaste premie, onafhankelijk van de factuur hoogte gelijkwaardig met fiscale vermindering voor eigenaars en huurders technische eisen zelfde als netbeheerder 22 maart

13 Premie niet-belastingbetalers (2) succes: dossiers in 2008 (5 maanden) dossiers 2009 doorlooptijd minder dan 4 maanden - 14% dakisolatie - 46% vervanging enkel glas - 40% condensatieketel gemiddeld premiebedrag euro (18.6 milj. euro) 2010 en verder: federaal belastingkrediet zesde staatshervorming 2012 en verder: belastingvermindering en belastingkrediet afgeschaft 22 maart

14 Vlaamse dakisolatiepremie ( ) vaststelling: dakisolatie is meest kosteneffectief, maar geniet geen voorkeur er is een enorm potentieel: 30 à /jaar extra impuls om urgentie te benadrukken: investeringskost dakisolatie wordt quasi nul één (gemoduleerd) forfaitair bedrag per dak ook voor doe-het-zelf begeleid door grote media-campagne technische voorwaarden en aanvraag zoals netbeheerder aandacht voor eenvoudige procedure vanaf 2012: stroomlijning/integratie in premie DNB 22 maart

15 Premie SVK (1) huur en doorverhuur voor sociale huisvesting doelpubliek: 4000 private woningen (2009) budget: 12 milj. euro groot energiebesparingspotentieel (per huurwoning) nood aan krachtige impuls voor eigenaars 100 % subsidie, niet cumuleerbaar sociaal engagement eigenaar en SVK: 9 jaar controle woningkwaliteit door screening Wonen- Vlaanderen respect voor marktvoorwaarden aannemingscontract 22 maart

16 Premie SVK (2) succes: Stijging aantal SVK: (4000->5000 woningen) werken uitgevoerd (775 huurwoningen) 360 dak- of zoldervloerisolaties 560 hoogrendementsglas 520 condensatieketels > 95% van woningen voldoet niet aan Wooncode verbetering integrale woningkwaliteit Halfweg 2012 stilgelegd (alleen gescreende woningen nog verder behandeld tot oktober 2012) 2012 en verder: aanpak via Vlaamse renovatiepremie + sociale dakisolatiepremie 22 maart

17 Sociale dakisolatiepremie gericht op private huurmarkt besluit VR 23 september 2011 : ODV per 1/1/2012 voor kwetsbare huurders 23 euro/m² aan projectpromotoren projectpromotoren: volledige begeleiding 2012 : 6 miljoen euro, 300 daken geïsoleerd 22 maart

18 REG-budget sociale huisvesting ondersteuning via VMSW jaarlijks recurrent budget (4,2 milj. euro in 2011) 2009: eenmalig uit energiefonds: 6,8 milj. euro voor vervanging enkel glas 2011: 28,5 milj. euro extra voor o.a. vervanging oude verwarmingsketels en enkel glas 22 maart

19 FRGE (1) federaal fonds te regionaliseren goedkope leningen 0 2% (-1,5% fiscaliteit) voor maatregelen uit belastingvoordeel gemeenten voorheen voor 95% borg te staan 10 september 2010 (jan. 2011): borg Vlaamse overheid 2 maart 2012: rentesubsidie voor doelgroep of via SVK toestand 2013: 23 lokale entiteiten voor 211 gemeenten of 90% van de Vlaamse bevolking leningen voor 53 milj. euro (88 milj. waarborg) 75% Vlaamse dossiers 22 maart

20 FRGE (2) Geografische dekking 22 maart

21 Energieprestatiecertificaat (1) certificaat afgegeven door een energiedeskundige (type A) bij verkoop (1/11/2008) en verhuur (1/1/2009) kengetal: berekend theoretisch jaarverbruik (kwh/m²) van de woning visualisatie met kleurenbalk groen rood adviezen tot verbetering (ERP2020-acties prioritair) verplichting = bijkomende mogelijkheid tot waardebeoordeling van de woning en dus ook waardeverhoging van woningbestand 22 maart

22 Energieprestatiecertificaat (2) Eind 2012 : certificaten bestaande bouw Appartement Collectief Eengezinswoning woongebouw Aantal Kengetal Aantal Kengetal Aantal Kengetal <= > Totaal/Gemiddelde maart

23 Structurele maatregelen doelstelling tegen 2020 bereiken is grote uitdaging als in de loop van het traject stimulerende acties geen afdoend effect hebben, dringen zich andere omkaderende acties op (verplichtingen) eventueel gepaard gaan met geleidelijke afbouw subsidie als stimulerend effect Wooncode-eis vanaf 2015 voor dakisolatie verstrenging minimale isolatie-eisen voor subsidie uit te breiden met andere bouwcomponenten en niet-huursector adviezen stakeholdersoverleg: minimale eis opleggen voor componenten (constructiedelen en verwarming) streefwaarden <-> uitwisselbaarheid te bewijzen met (aangepast) EPC 22 maart

24 Richtlijn energie-efficiëntie (25/10/2012) Artikel 4. Renovatie van gebouwen Lidstaten moeten tegen 30/4/2014 langetermijnstrategie vastleggen overzicht van gebouwenbestand opmaken kosteneffectieve aanpak van renovaties bepalen maatregelen uitwerken om kosteneffectieve grondige renovaties te stimuleren investeringsbeslissingen faciliteren onderbouwde inschatting opmaken van voordelen 24

25 Een mand vol ideeën (1) projectsubsidie voor verenigingen die leden stimuleren geloofwaardigheid creëren: sociale druk verhogen rollend fonds voor verenigingen verenigingen bezetten (verouderde) woningen, maar komen niet in aanmerking voor woonpremies en belastingvermindering voorbeeldfunctie voor leden rollend fonds voor sociale woningbouw huurder geeft op jaarbasis helft van E-besparing terug terugbetaling + huurdersbijdrage = herinvestering groei fonds alternatief: energiecorrectie van huur (in uitvoering) financiële aanmoediging syndici algemene vergadering ondersteunen bij beslissing <-> wetgeving 22 maart

26 Een mand vol ideeën (2) fiscaal voordeel in successierechten vooral oudere eigenaars zijn terughoudend ( moeite niet meer ) meerwaarde woning = meer erfenisrechten vermindering erfenisrechten voor prioriteiten ERP2020 laagdrempelige info o.a. via telefoon niet iedereen heeft internet <-> broadcast informatie VEA helps you : gestructureerde flow van vraag om info slimme financiering via aannemers overeenkomst met commerciële financiële instellingen lening afgesloten met aannemer-kredietbemiddelaar bouwsector verleende haar medewerking gecoördineerde marketingstrategie geen groot succes Nu: FRGE (en groene leningen) 22 maart

27 Studies wegwerken knelpunten (1) stimulering nieuwbouw i.p.v. renovatie bestaande energieprestaties soms extreem laag vernieuwingsgraad is extreem laag prestaties met renovatie niet op peil te brengen afbraak stimuleren om nieuwbouw en betere prestaties mogelijk te maken voorzichtigheid is geboden tegen neveneffecten federale overheid: 6% BTW (relanceplan ) energiebesparing op zich geen voldoende reden geen specifieke premie, maar verdubbeling van nieuwbouwpremie op basis van E-peil voor afbraak en heropbouw 22 maart

28 Studies wegwerken knelpunten (2) appartementen in mede-eigendom heel wat problemen: technisch, administratief, praktisch, organisatorisch beslissing door mede-eigenaren niet alle werken voor iedereen even nuttig niet alle werken voor iedereen even kostelijk niet alle werken voor iedereen subsidieerbaar er zijn huurders en eigenaars, bewoners en leegstand, jongeren en ouderen, infrastructuur en concept is ook heel anders dan bij eengezinswoningen gemeenschappelijke delen subsidieerbaar aan vereniging van mede-eigenaren 22 maart

29 Studies wegwerken knelpunten (3) huurder-verhuurder problematiek eigenaar niet gemotiveerd: mag investeringen (<10% waarde woning) niet doorrekenen eigenaar draagt de kosten, huurder plukt de vruchten huurder ook niet gemotiveerd: geen zekerheid over terugverdieneffect verplichting dakisolatie in kader van Wooncode, indien niet: geleidelijk bestraft vanaf 2015 premie 100% voor SVK sociale dakisolatieprojecten (sociale huisvesting en privé-huurpatrimonium) met collectieve aanpak en begeleiding 22 maart

30 Conclusie In het Vlaamse Gewest zouden er in het jaar 2020 geen energieverslindende woningen meer mogen zijn Maar de tijd dringt Alle middelen en neuzen moeten in dezelfde richting worden gezet 22 maart

31 WOONFORUM 2013 Energie Renovatie Planning ERP 2020 VMSW Afdeling PROJECTREALISATIE Wouter BOSMANS Bernard WALLYN WOONFORUM ERP slide mei 2009

32 ERP2020 Verplicht Aanmoedigen Ontmoedigen DAKISOLATIE BUITENISOLATIE WEERSTANDS- VERWARMING BEGLAZING SPOUWMUUR- EN VLOERISOLATIE VERWARMING VERVANGEN WEERSTANDS- VERWARMING KOELING op verzoek van de Minister van Wonen en Energie: - evaluatie van de (energetisch) toestand van het patrimonium - prioritaire woongroepen - planning en mogelijke knelpunten - nodige middelen enquête 2010 : energetische kenmerken woongroepen en nodige acties enquête 2012 : update gegevens 2010 planning + begroting middelen WOONFORUM ERP2020

33 OUDERDOM PATRIMONIUM 4500 Aantal woningen APP HUIZEN App : 63% Huizen : 78% App : 37% Huizen : 22% Isolatie normen Bouwjaar WOONFORUM ERP2020

34 ENQUÊTE 2010 BEGLAZING DAKTYPE DAKISOLATIE GEVELISOLATIE VERWARMING enkel - overwegend hellend geen isolatie volle muur-niet-geïsol. CV/indiv-gas geen voorzieningen niet beschikbaar geen specifieke dubbel - overwegend plat (<15 ) < 6 cm spouw-niet-geisol. CV/indiv-gas-HR systeem-a (=raamroosters) < 100 kwh/m2/jaar schimmelvorming HR-glas-overwegend combinatie 6-10 cm spouw-geisoleerd CV/indiv-gas/cond. systeem-c/d (=mechanisch) kwh/m2/jaar vochtproblemen gemengd-enkel+dubbel > 10 cm buitengevelisolatie CV/coll-gas kwh/m2/jaar woonoppervlakte gemengd-dubbel + HR dikte onbek. binnenisolatie CV/coll-gas/cond kwh/m2/jaar uitrustingsniveau CV-stookolie kwh/m2/jaar veiligheid kachels-andere kwh/m2/jaar stabiliteit kachels-gas kwh/m2/jaar combinatie elektrisch > 800 kwh/m2/jaar geen/door huurder VENTILATIE EPC - GEMIDDELD SPEC. GEBREKEN TE VOORZIENE ACTIE PLANNING BEGROTING / WON niet noodzakelijk n.v.t. < euro onderhoud&herstel < 2 jaar euro deelrenovatie(-s) 2-5 jaar euro totaalrenovatie 5-10 jaar euro vervangingsbouw >10 jaar > euro verkoop 95 SHM s 8108 woninggroepen (H = 5737 ; A = 2371) woningen (H = ; A = 68176) WOONFORUM ERP2020

35 ENQUÊTE 2012 Actualisatie gegevens 2010 Bijkomend : soort werk / complexiteit / raming / planning WOONFORUM ERP2020

36 ENQUÊTE 2012 per SHM : lopende renovatieplanning aanpassen ingrijpende herziening nodig (timing, middelen, organisatie) : 2020 deadline bv. verhuisbewegingen / herhuisvesting bij grondige renovatie acties : logisch en zinvol volledige prestatie-evaluatie per woning(groep), niet enkel ERP-eisen bv. geen losse ingrepen bij woningen die aan grondige renovatie toe zijn prestaties lange termijn geen minimalistische benadering, meer dan ERP nastreven, gefaseerde deelrenovaties of totaal renovatie / vervangingsbouw overwegen vermijden lock-in effect (deel)renovaties mogen geenszins andere (energie)maatregelen in de weg staan bv. vernieuwen ramen maakt latere gevelrenovatie complexer en duurder bouwfysisch correct koudebruggen, dakopbouw, ventilatie, brand, akoestiek integrale benadering in te passen in huidige procedures planning en programmatie, dossiersbehandeling, ruimte voor renovatie conforme woningen noodzaak instandhouding + besparingspotentieel WOONFORUM ERP2020

37 GEMIDDELDE VLAANDEREN 2012 Huizen = App = HUURPATRIMONIUM % HUIZEN % APP % WON TOTAAL 52% 48% 100% ENKEL GLAS 27% 18% 23% GEEN DAKISOLATIE 38% 17% 28% GEEN HR VERWARMING 23% 21% 22% 3 GEBREKEN 7% 3% 5% 1 of + GEBREKEN 56% 41% 49% GEEN GEBREKEN 44% 59% 51% WOONFORUM ERP2020

38 GEBREKEN - enquête 2012 HUIZEN (55%) RAMEN DAKEN % 38% % 10% 14% % % 7% % APPARTEMENTEN (40%) RAMEN DAKEN % 17% % 5% 7% % % 2% % VERWARMING % % van totaal aantal HUIZEN / APPARTEMENTEN VERWARMING % WOONFORUM ERP2020

39 60 Verschil 'GEEN GEBREKEN' 2012 tov Aantal SHMs % 0% 5% 10% 15% Verbetering gemiddeld: 1.5% verbetering per SMH: van -3% tot +14% HAALBAARHEID 2020? Versnellen ingrepen! correctie data REG maatregelen/premies traag proces middelen? WOONFORUM ERP2020

40 RAMEN 100% RAMEN 1 : 4 huizen enkel glas 90% RAMEN APP HUIS 80% 70% 60% 50% 40% 30% ONBEKEND HR-GLAS DUBBEL ENKEL ENKEL 17% 26% DUBBEL 66% 59% HR-GLAS 16% 14% ONBEKEND 1% 1% TOTAAL 100% 100% 20% 10% 0% APP HUIS PREMIE 100 /m² won eg dg WOONFORUM ERP2020

41 DAKEN 100% DAK 1 : 3 huizen geen dakisolatie 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% APP HUIS Onbekend Dikte onbekend > 10 cm 6-10 cm < 6 cm GEEN DAK APP HUIS GEEN 15% 32% < 6 cm 20% 14% 6-10 cm 29% 22% > 10 cm 21% 18% Dikte onbekend 12% 8% Onbekend 2% 6% TOTAAL 100% 100% PREMIE? netbeheerders Enkel dakappartementen voordeel WOONFORUM ERP2020

42 VERWARMING VERWARMING 1 : 6 huizen geen cv 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% APP HUIS ONBEKEND CV HR CV ELEKTR GEEN CV 1 : 8 app elektrisch verwarmd VERWARMING APP HUIS GEEN CV 6% 17% ELEKTR 12% 2% CV 36% 44% CV HR 43% 34% ONBEKEND 3% 3% Eindtotaal 100% 100% PREMIE 800 / ketel ketels vervangen WOONFORUM ERP2020

43 MUREN MUREN APP HUIS binnenisolatie buitengevelisolatie spouw geisoleerd spouw niet-geisol Na-isolatie spouw volle muur niet-geïsol PREMIE? netbeheerders WOONFORUM ERP2020

44 Verschillen tussen SHMs % WONINGEN ZONDER GEBREKEN PER SHM alle situaties komen voor veel invloedsfactoren veel verschillende acties 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% WOONFORUM ERP2020

45 - oplossen gebrek QUICKWIN = - snel en eenvoudig uitvoerbaar - op korte termijn - beperkte kost QUICKWINS APP HUIS QUICKWINS ( /won) APP HUIS DAK RAMEN RAMEN + DAK VERW ELEKTR DAK + VERW RAMEN + DAK + VERW DAK RAMEN RAMEN + DAK VERW ELEKTR DAK + VERW RAMEN + DAK + VERW uitvoering quickwins geen gebreken H +21% A +6% WOONFORUM ERP2020

46 Raming vs. beschikbaar renovatiebudget ONDERHOUD QUICK-WIN DEELRENOVATIE TOTAALRENOVATIE VERVANGING VERKOOP Gecumuleerd Miljoenen Miljoenen M M WOONFORUM ERP2020

47 Onvoldoende budget voor totaalrenovaties! maar sinds 2012 vervangingsbouw eigen patrimonium gehaald uit budget renovatie => budget nieuwbouw Radicaal alternatief tot bekomen van financiering => afweging vervangingsbouw i.p.v. renovatie in geval van voldoende grote woningclusters voordelen nadelen beperking - evt. mogelijkheid verdichting - hedendaags planindeling & comfort - geen knelpunten bv. gevelisolatie - 100% lening i.p.v. 80% renovatie - afbraakkosten (100% gefinancierd) - evt. erfgoedwaarde / straatbeeld - vermindering # woningen (bv. hoogbouw) afweging 20 tot 30% meerkost tegenover % meerwaarde WOONFORUM ERP2020

48 Onvoldoende budget voor totaalrenovaties! planning totaalrenovaties vervangingsbouw # Huizen - renovatie / vervangingsbouw Huizen - begroting Totaalrenovatie Vervangingsbouw Totaalrenovatie Vervangingsbouw Bij oudere huizen mogelijkheid tot vervangingsbouw i.p.v. totaalrenovatie overwegen! # APP - renovatie / vervangingsbouw Appartementen - begroting Totaalrenovatie Vervangingsbouw Totaalrenovatie Vervangingsbouw WOONFORUM ERP2020

49 Vervangingsbouw Totaalrenovatie? grootschalige vervangingsbouw soms vrij recente complexen WOONFORUM ERP2020

50 Vervangingsbouw Totaalrenovatie? kleinschalige vervangingsbouw - cluster bungalows OVD WOONFORUM ERP2020

51 Voorbeeld dure renovatie kleine woningen VMSW - Afdeling Projecten MAXIMUM KOSTPRIJS- & OPPERVLAKTESIMULATIE VMSW NIEUW Versie 2013 SOORT WERK HUUR / KOOP OMSCHRIJVING Woningen TYPE (A / B / D / E) # SLPK # PERS # STUK m² surplus m² berging WO METING % t.o.v. WO MAX (m²) WO MIN (m²) WO PLAFOND PRIJSCATEGORIE H -A E-peil K-peil NEB (kwh/m2) REN H Azalealaan 10 & 16 E ,55 71,96 77% 93,00 85,55 71,96 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,80 REN H Azalealaan 18 B ,90 41,31 61% 67,90 55,90 41,31 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,26 REN H Herlaarstraat 38 & 46 B ,90 41,31 61% 67,90 55,90 41,31 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,51 REN H Herlaarstraat 42 E ,35 71,69 77% 93,00 85,35 71,69 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,60 REN H J. Claerhoutstraat 11 B ,38 45,75 66% 69,00 58,38 45,75 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,00 REN H J. Claerhoutstraat 15 E ,04 77,25 83% 93,00 90,04 77,25 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,20 REN H J. Claerhoutstraat 21 B ,16 46,15 67% 69,00 59,16 46,15 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,00 REN H Jasmijnenstraat 26 E ,85 79,45 85% 93,00 90,85 79,45 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,76 REN H Jasmijnenstraat 28 B ,11 43,30 65% 67,11 55,11 43,30 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,92 REN H Jasmijnenstraat 35 B ,16 43,54 65% 67,16 55,16 43,54 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,30 REN H Rozenhof 70 B ,96 41,49 61% 67,96 55,96 41,49 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,02 REN H Rozenhof 73 E ,84 72,00 70% 102,30 92,22 72,00 H 70,00 1, , % 0% 1,10 0,800 1, , ,80 REN H Spoorweglaan 48 E ,55 71,69 70% 102,30 94,11 71,69 H 70,00 1, , % 0% 1,10 0,800 1, , ,60 REN H St. Margrietstraat 21 & 22 B ,00 47,60 71% 67,00 55,00 47,60 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,56 REN H Tjollenstraat 25 B ,90 41,45 61% 67,90 55,90 41,45 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,52 REN H Tjollenstraat 3 & 21 E ,50 72,16 83% 87,00 79,50 72,16 H 70,00 1, , % 0% 1,00 0,800 1, , ,61 Diversen NB K Regenwaterputten rw-putten ,00 80% 0% 0,800 1, , ,00 Cf - Energie POSTEN + / - (commentaar) prijscorr. / m² REF. PRIJS / m² Garage / Carport (G / C) Prijs Garage / Carport Basisprijscoëfficient Centrumstad / Vlabinvest Invulbouw verhoging % Aanpasbaar bouwen % OPP-Coëfficient PRIJS-Coëfficient Index-Coëfficient MAXIMUMPRIJS / TYPE PRIJS X AANTAL # WON WO-meting Max WOMin WO Totaal NEB-correctie Totaal Posten +/- Supplement kleine woninggroepen 1, , ,00 TOTALEN ,8% ,00 0,00 Maximumprijs VMSW Index 1, ,46 SHM - BOUWHEER : 3030 "DE VOORBEELDIGE WONING" - Ranzegem Netto Ramingsprijs DO ,00 GEMEENTE PROJECTNAAM : Renovatie 20 woningen OVD Conformiteits-% 109,88% DOSSIERNUMMER : 2013/0001/01 Prijs per woning ,00 RANZEGEM ONTWERPER : B. Ricoleur Gemiddelde prijs/m² 1.109,05 Plafonds FS3 houden nu ook rekening met woningoppervlakte! WOONFORUM ERP2020

52 Voorbeeld dure renovatie kleine woningen REKENBLAD NFS2 - BOUW VERSIE SHM 3030 De Voorbeeldige Woning - Ranzegem Gemeente / Ligging Dossiernr. / Project # SLPK BASIS-FORFAIT INDEX AFRONDING >100 #AANTAL Cf-COR Cf-REN Cf-MV PRIJS / TYPE TOTALEN , ,00 0,80 1, , ,00 0,80 1, / , ,00 0,80 1, / , ,00 0,80 1, , ,00 0,80 1, , ,00 0,80 1, , ,00 0,80 1, Garages , ,00 0, Carports , ,00 0, Ond.Park , ,00 0, Bov. Park , ,00 0, Liften , ,00 0, Afbraak 1,000 0 raming / offerte 0 0 PARAMETERS CF REN 0,80 # WON 20 NFS2 LENINGSPLAFOND ABEX-ref INDEX-CF ABEX-offerte Inbreiding < 8 won Centrumstad Aanp.MV % 93% 612 1, % 0% 10% RAMING / OFFERTE Cf - Renovatie RANZEGEM 0000/000/000 Cf - Prijscorrectie 0,80 1,00 (cumul maximum 1,15) Renovatie 20 woningen OVD Diverse straten manueel per woning Plafond / woning Forfaits NFS2 waren voor dergelijke projecten gunstiger WOONFORUM ERP2020

53 Vervangingsbouw Totaalrenovatie Voorbeeld kleine oude bejaardenwoningen WOONFORUM ERP2020

54 Vervangingsbouw Totaalrenovatie Voorbeeld clusters 3 à 5 rijwoningen WOONFORUM ERP2020

55 Vervangingsbouw Totaalrenovatie voorbeeld vervangingsbouw cluster rijwoningen appartementen geïntegreerd in straatbeeld van oude werkmanswoningen WOONFORUM ERP2020

56 Vervangingsbouw Totaalrenovatie verdichtingspotentiëel! => cfr. pilootproject van Vlaams Bouwmeester WOONFORUM ERP2020

57 Verkoop oude woningen - aantrekkelijke optie? => afweging verkoop i.p.v. renovatie bij verspreide ligging oude woningen tussen reeds verkochte woningen Behoud + totaal renovatie Renovatie 80% BTW 6% Studiekosten BTW 21% Saldo renovatie Verkoop + herinvestering nieuwbouw Grondaandeel Nieuwbouw 100% BTW 12% Studiekosten BTW 21% Opbrengst verkoop Saldo nieuwbouw Voordeel / Marge SHM Doorverkoop ERP probleemgevallen aan particulieren (?) = afhankelijk van beschikbaarheid reservegronden of opportuniteit tot betaalbare grondverwerving WOONFORUM ERP2020

58 Verkoop woningen Totaalrenovatie overwegend huizen gebouwd voor 1965 (uitz. wijk Houtem - Vilvoorde) Geplande verkopen huurwoningen 571 HUIS APP extra mogelijkheden tot verkoop i.p.v. totaalrenovaties? afhankelijk visie lokaal beleid / raden van bestuur WOONFORUM ERP2020

59 Verkoop woningen Totaalrenovatie WOONFORUM ERP2020

60 Verkoop woningen Totaalrenovatie Bv. restwoningen in oude tuinwijken, landelijk geïsoleerd gelegen woningen, WOONFORUM ERP2020

61 Good practices versus praktijk De uitdagingen ERP 2020 op het terrein = vaak heel wat complexer - leegstand, verhuisbewegingen, sociale begeleiding - krappe timing versus 50% patrimonium - financiering nieuwe leningslast op reeds afbetaald patrimonium (als steunpijlers huurinkomsten SHM) - investering vs. beperkte stijging huurinkomsten (nieuwe markthuurwaarde, energiecorrectie?) Graag het woord aan Andy Dilles - directeur Volkshuisvesting Willebroek WOONFORUM ERP2020

62 Uitdagingen bij de uitvoering van het ERP 2020 Andy Dilles Directeur SHM Volkshuisvesting Willebroek

63 Andy Dilles Directeur SHM Volkshuisvesting Willebroek

64 Tussen droom en daad

65

66

67

68 SHM % Volkshuisvesting Willebroek 14,95 Sociale Bouwmij. Schelle 12,97 WoninGent CVBA-SO 11,64 De Zonnige Woonst 11,19 Merelbeekse Sociale Woningen 10,63 Bouwmij. Van Temse 10,58 De Gentse Haard 10,27 Tuinwijk 10,27 Ons Dorp 10,26 A.B.C. 10,21 Nieuw Dak 10,07 Woonhaven Antwerpen 9,45 De Heibloem 8,63 Hulp in Woningnood 8,50 Eigen Gift - Eigen Hulp 8,35 Inter-Vilvoordse Mij. voor Huisvesting 8,09 Eigen Haard is Goud Waard 8,05 Zwijndrechtse Huisvestingsmaatschappij 7,99 Goed Wonen.Rupelstreek 7,95 Gezellige Woningen 7,86 Bron: Prestatiedatabank VMSW

69 Gemeente Aantal ANTWERPEN GENT BRUGGE GENK LEUVEN MECHELEN OOSTENDE KORTRIJK DENDERMONDE LOKEREN SINT-NIKLAAS VILVOORDE HASSELT WILLEBROEK MENEN MAASMECHELEN AALST SINT-TRUIDEN TURNHOUT TEMSE BEVEREN BERINGEN HAMME Bron: Prestatiedatabank VMSW

70 SHM Marktwaarde Volkshuisvesting Willebroek 408 Goed Wonen.Rupelstreek 408 WoninGent CVBA-SO 408 De Nieuwe Haard 408 Tuinwijk 409 Eigen Haard is Goud Waard 413 Volkswelzijn 424 De Oostendse Haard 425 Ons Dorp 429 Woonhaven Antwerpen 432 Ons Onderdak 434 De Gentse Haard 437 A.B.C. 439 Eigen Haard 439 Tieltse Bouwmaatschappij 446 Gewestelijke Maatschappij voor Huisvesting 447 Helpt Elkander 449 Woonpuntmechelen 459 Huisvesting Tienen 459 Kantonnale Bouwmij. van Beringen voor Huisvesting 459 Bron: Prestatiedatabank VMSW

71 masterproject TUINWIJK masterproject WILLEBROEK STAD bestaande wijk nieuw project Akkerlaan

72 TECHNISCH

73 SHM WONINGGROEP ENQUÊTE HOOFDTYPE # WONINGEN MET ERP-RENOVATIE ACTIEGROEP SOORT WERK RAMING / WON WILLEBROEK / TUINWIJK 4 A W (1931) HUIS 35 RAMEN + DAK + VERW TOTAALRENOVATIE WILLEBROEK / TUINWIJK 4 A W (1931) HUIS 1 RAMEN + DAK + VERW DEELRENOVATIE WILLEBROEK / TUINWIJK 4 A W (1931) HUIS 8 DAK + VERW DEELRENOVATIE WILLEBROEK / TUINWIJK 6 A - 27 W (1949) HUIS 2 RAMEN TOTAALRENOVATIE WILLEBROEK / TUINWIJK 6 A - 27 W (1949) HUIS 5 RAMEN + DAK DEELRENOVATIE WILLEBROEK / ANSEELE, HOGE HEIDE- & VAKBONDSSTRAAT - 48 APP (1959) APP 34 RAMEN + VERW VERVANGING WILLEBROEK / ANSEELE, HOGE HEIDE- & VAKBONDSSTRAAT - 48 APP (1959) HUIS 14 RAMEN + VERW VERVANGING WILLEBROEK / BREENDONK- & C. BROECKMEYERSTR W (1951) HUIS 48 DAK + VERW VERVANGING WILLEBROEK / BREENDONK- & C. BROECKMEYERSTR W (1951) HUIS 25 DAK + VERW VERVANGING WILLEBROEK / BEGONIA, TULPEN- & VIOOLTJESSTRAAT - 64 W (1952) HUIS 48 DAK + VERW TOTAALRENOVATIE WILLEBROEK / PARKLAAN, POLDER- & LELIESTRAAT - 28 W (1957) HUIS 18 DAK + VERW DEELRENOVATIE WILLEBROEK / PARK- & RINGLAAN & DAHLIASTRAAT - 78 W (1958) HUIS 60 DAK + VERW VERVANGING WILLEBROEK / PARKLAAN - 36 W (1962) HUIS 10 VERW DEELRENOVATIE WILLEBROEK / PARKLAAN - 36 W (1962) HUIS 21 VERW VERVANGING WILLEBROEK / PARK- & RINGLAAN & DOEL-, & WIPSTRAAT - 36 W (1963) HUIS 36 VERW VERVANGING WILLEBROEK / RINGLAAN, SCHUTTERS- & ROZENSTRAAT - 16 W (1972) HUIS 4 VERW VERVANGING WILLEBROEK / RINGLAAN, SCHUTTERS- & ROZENSTRAAT - 16 W (1972) HUIS 7 VERW DEELRENOVATIE