Sociale huursector Haaglanden > Aanbodrapportage 2015 >

Transcriptie

1 Sociale huursector Haaglanden > Aanbodrapportage 2015 >

2 AANBODRAPPORTAGE 2015

3 Aanbodrapportage 2015 Uitgevoerd in opdracht van Vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden Auteurs Roelf-Jan van Til Jacolien Vogelzang 3 maart 2016 > rapport Analyse Explica > Beukelsdijk 106a > 3022 DK Rotterdam > e. info@explica.nl > t

4 AANBODRAPPORTAGE 2015

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding 7 2 Samenvatting 9 3 De sociale huurmarkt Inleiding Verhuurd aanbod en geslaagde woningzoekenden Reagerende woningzoekenden en zoekrichting Weigeringen 47 4 Passendheidstoets 53 5 Druk op de sociale huurmarkt Inschrijfduur Reële slaagkans Drukmaten samengevat HT-doelgroep onder druk 74 A Begrippenlijst 77

6 AANBODRAPPORTAGE 2015

7 HOOFDSTUK 1 Inleiding In opdracht van SVH heeft Explica de aanbodrapportage over 2015 over de sociale woningmarkt in Haaglanden gemaakt. De nadruk in het voorliggende analysedeel van de aanbodrapportage ligt op de beschrijving van de huidige staat van de sociale woningmarkt in Haaglanden, soms vergeleken met de situatie in voorgaande jaren. Bij het analysedeel van de aanbodrapportage hoort een apart tabellenboek, waarin de tabellen over de woonruimtebemiddeling en kenmerken van de verhuringen zijn opgenomen. Daarnaast verschijnt er een aparte rapportage (de jaarmonitor), waarin de prestatieafspraken worden behandeld. Hoofdstuk twee bevat de samenvatting van dit rapport. In het derde hoofdstuk wordt de sociale huurmarkt in Haaglanden beschreven. Daartoe worden een aantal groepen in samenhang besproken. Het gaat daarbij om: > Verhuurd aanbod en geslaagde woningzoekenden; > Reagerende woningzoekenden en zoekrichting; > Weigeringen. In hoofdstuk vier wordt ingegaan op de spanning op de sociale huurmarkt, waarbij aandacht is voor de gemiddelde wachttijd (inschrijfduur), die nodig is om te slagen. Ook wordt ingegaan op de gemiddelde slaagkans van woningzoekenden. In december 2012 zijn de corporaties overgestapt op een nieuw automatiseringssysteem (WBS) voor het verhuurproces. Daarnaast is DWEX het nieuwe systeem voor het vastleggen van de managementinformatie. Bij de overstap naar het nieuwe systeem is ook de berekening van de woon- /inschrijfduur veranderd. Bij verhuringen vanaf december 2012 wordt de woon-/inschrijfduur bij doorstromers berekend door, op het moment van inschrijving, maximaal 5 jaar van de woonduur op te tellen bij de inschrijfduur (zonder de woonduur eerst te delen door 3). Naamswijzigingen en de omzettingen van tijdelijke contracten naar reguliere contracten worden sinds 2011 niet meer meegeteld als verhuringen. Vanaf 2013 registreert Woonbron de verkopen Te Woon niet meer in WBS. Deze verkopen werden tot en met 2012 meegeteld bij de verhuringen. Vanaf 2015 wordt bij het berekenen van de huurklassen in de aanbodrapportage en het tabellenboek uitgegaan van de netto huur (kale huur). In de tabellen met betrekking tot de inschrijfduur en de woon-/inschrijfduur wordt vanaf 2015 de mediaan weergegeven in plaats van het gemiddelde. In 2015 zijn via WBS woningen verhuurd, inclusief 16 woningen van Mooiland. De woningen van Mooiland maken geen deel uit van de prestatieafspraken en blijven in de Jaarmonitor dan ook buiten beschouwing. In deze aanbodrapportage en het tabellenboek komen deze verhuringen wel terug. In de eerste helft van 2015 heeft Staedion 161 studentenwoningen buiten WBS om verhuurd. Deze aantallen ontbreken ook in deze rapportage over

8 08 AANBODRAPPORTAGE 2015

9 HOOFDSTUK 2 Samenvatting Ook in 2015 weer afname van het aantal verhuringen via WBS In 2015 zijn woningen verhuurd via WBS (incl. verhuringen via rechtspersonen en nieuwbouwverhuringen). Vergeleken met 2014 (10.998) is er sprake van een afname van het aantal verhuringen met ongeveer 5%. Deze afname is wel duidelijk minder dan de afname tussen 2013 en Wel moet worden opgemerkt dat 161 studentenwoningen van Staedion buiten WBS om zijn verhuurd en derhalve in deze rapportage buiten beschouwing blijven. De verhuringen zijn verdeeld naar verhuringen in de bestaande bouw en 355 nieuwbouwverhuringen. De forse afname van het aantal nieuwbouwverhuringen zet ook in 2015 door. Het aantal nieuwbouwverhuringen is in 2015 met 55% afgenomen, vergeleken met Toename verhuringen aan minima en HT-doelgroep Ongeveer 59% van de in 2015 verhuurde woningen is terecht gekomen bij huishoudens met een minimuminkomen. Dit aandeel ligt daarmee boven het niveau van In 2014 is namelijk 52% van de woningen verhuurd aan minima. Ook zijn er in 2015 in verhouding iets meer woningen verhuurd aan de HT-doelgroep. 78% van alle geslaagde woningzoekenden kan gerekend worden tot de HT-doelgroep. In 2014 lag dit aandeel op 77%. Het aandeel verhuringen aan huishoudens die tot de EU-doelgroep (inkomen tot ) gerekend kunnen worden, ligt in 2015 op 91%. Wanneer de verhuringen van woningen boven de vrije-sectorgrens buiten beschouwing worden gelaten, dan ligt het percentage op ongeveer 97%, ongeveer hetzelfde percentage als in Aandeel geslaagde huishoudens met een voorrangsverklaring toegenomen In 2015 zijn relatief meer starters geslaagd. Dit wijkt af van de situatie in 2013 en In beide jaren lag het aandeel geslaagde doorstromers op 52%, als gevolg van een aangepaste berekeningswijze van woon-/inschrijfduur. In 2015 is het aandeel geslaagde starters 49% en het aandeel geslaagde doorstromers 48%. 3% is verhuurd via rechtspersonen. Deze verhouding verschilt van gemeente tot gemeente. In Wassenaar, Westland, Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer is het aandeel doorstromers het hoogst, met respectievelijk 68%, 63%, 61% en 61%. Bij de overige gemeenten is de verdeling doorstromers en starters vergelijkbaar met het regionale gemiddelde. De geslaagde woningzoekenden die van buiten Haaglanden afkomstig zijn, zijn voornamelijk starters op de woningmarkt (76%). De samenstelling van de geslaagde huishoudens naar leeftijd en samenstelling van het huishouden is in 2015 nauwelijks veranderd ten opzichte van de voorgaande jaren. Een kleine 30% van de geslaagde woningzoekenden in 2015 is jong, met een leeftijd tot 27 jaar. Het aandeel geslaagde huishoudens met een voorrangsverklaring op grond van urgentie is in 2015 flink toegenomen naar 21%. In 2014 was dat nog 12% (als de statushouders ook in 2014 bij de urgenten worden meegeteld; sinds 2015 worden statushouders tot toewijzingen via urgentie gerekend). Een belangrijk deel van deze toename is een toename van toewijzingen aan statushouders (van 343 in 2014 naar 958 in 2015). Deze verschuiving 09

10 AANBODRAPPORTAGE 2015 heeft gevolgen voor het aandeel huuraanbod dat via woon-/inschrijfduur is toegewezen. Dit aandeel is mede hierdoor gedaald van 58% in 2014 naar 52% in Huuraanbod tot de hoge aftoppingsgrens gestabiliseerd In het algemeen is het huuraanbod in alle prijssegmenten in 2015 afgenomen ten opzichte van De verhouding tussen de prijssegmenten laat zien dat de afname van het segment tot de hoge aftoppingsgrens is gestabiliseerd en het aandeel zelfs iets is toegenomen. Ongeveer 74% van de verhuurde woningen in 2015 heeft een huur onder de hoge aftoppingsgrens. Dit aandeel ligt iets boven het aandeel in Wel is er nog een afname te zien in het huursegment tot de kwaliteitskortingsgrens te zien ten opzichte van In 2015 heeft 16% van de verhuurde woningen een huur onder de kwaliteitskortingsgrens in 2014 is dat 17%. Op het niveau van de gemeenten zijn er grote verschillen te zien. Het aandeel huuraanbod onder de hoge aftoppingsgrens is het laagst in de gemeente Westland. In deze gemeente heeft 47% van de in 2015 verhuurde woningen een huurprijs tot de hoge aftoppingsgrens. Andere gemeenten met een relatief lager aandeel huuraanbod tot de hoge aftoppingsgrens zijn Pijnacker-Nootdorp en Midden- Delfland. Gemiddeld heeft een op de vijfentwintig via WBS verhuurde woningen een huurprijs boven de vrije-sectorgrens (4%). Een aanzienlijk deel van de woningen boven de vrije-sectorgrens is overigens niet via WBS verhuurd. In 2015 gaat het om 410 verhuringen buiten WBS. Afname reagerende woningzoekenden Op de advertenties van de in 2015 verhuurde woningen hebben ruim woningzoekenden gereageerd. Dit aantal ligt onder het niveau van 2014 (ongeveer 3% lager). Maar ook het aantal advertenties waarop een woningzoekenden kon reageren is in 2015 afgenomen ten opzichte van 2014 en wel met 9%. Een aanzienlijk deel (80%) van de reagerende woningzoekenden kan gerekend worden tot de HT-doelgroep. Dit is een toename ten opzichte van Het gemiddeld aantal reacties per advertentie is flink toegenomen De woningzoekenden in 2015 hebben ruim 1,5 miljoen maal gereageerd op het huuraanbod (exclusief reacties op nieuwbouwadvertenties). Voor deze woningen zijn advertenties geplaatst. Het gemiddeld aantal reacties per advertentie komt uit op 174. Dit is een flinke toename ten opzichte van 2014 (gemiddeld 128 reacties op een advertentie). En dat terwijl het aantal woningzoekenden in 2015 juist is afgenomen. De mogelijkheid om dagelijks op woonaanbod te kunnen reageren, heeft gezorgd voor de toename in het gemiddelde aantal reacties. Het woningtype met gemiddeld de meeste reacties is al jaren de eengezinswoning. Maar in 2015 is het gemiddeld aantal reacties op een portiekwoning (266) hoger dan op een eengezinswoning (234). Naast het woningtype speelt de prijs van de woning een belangrijke rol. Het gemiddeld aantal reacties is het hoogst bij woningen tot de kwaliteitskortingsgrens. Het aanbod in dit segment is relatief beperkt (10%). Woningen met een huurprijs tot de hoge aftoppingsgrens hebben gemiddeld veel reacties. Het gemiddeld aantal reacties op woningen in het huursegment tussen de hoge aftoppingsgrens en de vrijesectorgrens is duidelijk lager. Op het woningaanbod in Rijswijk en Den Haag is in 2015 gemiddeld het meest gereageerd, met gemiddeld ruim 200 reacties per woning. Op woningen in Midden-Delfland is in 2015 naar verhouding het minst gereageerd. Dit heeft te maken met de relatief hogere huurprijs van de verhuurde woningen in Midden-Delfland in

11 Gemiddeld aantal weigeringen iets afgenomen Het totale aantal weigeringen op advertenties in 2015 bedraagt ruim Deze weigeringen zijn voor 40% afkomstig van de corporaties en voor 60% van de kandidaten. Het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie neemt elk jaar verder toe van 6,5 in 2011 naar 8,2 in 2013 en 9,3 in In 2015 is een lichte afname te zien naar 9,0. De meest genoemde weigeringsreden van de kandidaten hebben betrekking op persoonlijke omstandigheden of overige redenen (ruim 50%). Bijna 40% van de weigeringsredenen heeft betrekking op de woning en een klein deel van de redenen is terug te voeren op de buurt. Mediane inschrijfduur indicator in de prestatieafspraken De mediane inschrijfduur (of wachttijd) van de geslaagde woningzoekenden is een indicator voor de druk op de sociale huurmarkt en opgenomen in de prestatieafspraken tussen gemeenten en corporaties in de regio Haaglanden. Voor woningen die in 2015 in Haaglanden zijn verhuurd, was de mediane inschrijfduur 33 maanden, ofwel 2 jaar en 9 maanden. Ten opzichte van 2013 en 2014 is er sprake van een toename van de benodigde inschrijfduur. Geslaagde doorstromers hebben gemiddeld een kortere inschrijfduur (21 maanden) dan geslaagde starters (46 maanden). Voor geslaagde doorstromers geldt dat de woonduur ook (gedeeltelijk) meetelt bij de volgordebepaling. De combinatie woon-/inschrijfduur komt gemiddeld voor 2015 uit op 62 maanden (5 jaar en 2 maanden). Mediane inschrijfduur hoger voor grotere huishoudens De leeftijdsgroepen jaar en jaar hebben een relatief hoge mediane inschrijfduur (of wachttijd). De afgelopen jaren is de benodigde inschrijfduur voor deze groepen alleen maar toegenomen. Ook de grotere huishoudens moeten relatief lang ingeschreven staan om voor een woning in aanmerking te kunnen komen. De mediane inschrijfduur van 4-persoonshuishoudens ligt op 37 maanden, van 5-persoonshuishoudens op 51 maanden en van 6 en meerpersoonshuishoudens op 54 maanden. We zien wel dat een relatief groter deel van de grote huishoudens (6+-personen) slaagt via lokaal maatwerk, urgentie of overige bemiddeling. Naast verschillen per huishoudtype zijn er ook verschillen in de mediane inschrijfduur per gemeente. In Midden-Delfland en Wassenaar is de mediane inschrijfduur het hoogste met 48 maanden en 43 maanden. Ook de mediane woon-/inschrijfduur is in deze gemeenten het hoogste met 78 maanden voor Pijnacker-Nootdorp en 70 maanden voor de gemeente Wassenaar. Slaagkans voor grotere woningen tot de aftoppingsgrens relatief laag Uitgaande van verhuurde woningen in 2015 (exclusief verhuringen via rechtspersonen en exclusief de vrije sector) en actieve woningzoekenden voor dit aanbod, komt de reële slaagkans in 2015 uit op 14,5%. De slaagkans in 2015 is iets afgenomen ten opzichte van In 2014 was de reële slaagkans 14,8%. De slaagkans van de minima ligt met 15,9% boven de regionale slaagkans. De huishoudens met een inkomen boven het minimuminkomen en tot de HT-grens hebben een relatief lagere slaagkans in 2015 (11,0%). Vooral grotere huishoudens (4- en 5-persoonshuishoudens) hebben een lagere slaagkans. Deze lage slaagkans zien we ook terug bij de goedkopere grote woningen. Het gaat dan om woningen met minimaal 4 kamers in huursegment tot de aftoppingsgrens. 11

12 AANBODRAPPORTAGE 2015 Inschrijfduur en slaagkans gecombineerd De mediane inschrijfduur is in Midden-Delfland het hoogst, maar dit levert desondanks de hoogste slaagkans op in En dat terwijl er minder dan gemiddeld mensen slagen via urgentie, lokaal maatwerk, bemiddeling of een andere vorm van voorrang. Ook opvallend is dat in Den Haag de slaagkans laag is, ondanks een relatief lage mediane inschrijfduur. In deze gemeente reageren dus relatief veel huishoudens die nog niet zo lang staan ingeschreven als woningzoekenden. In Zoetermeer is de inschrijfduur voor doorstromers niet hoog, maar slagen er relatief veel huishoudens via een vorm van voorrang. Jongeren hebben een hoge woon-/inschrijfduur nodig om te kunnen slagen. Aangezien deze groep voor een groot deel uit starters bestaat, betekent dit dat men vooral moet wachten tot de inschrijftijd hoog genoeg is. Maar de slaagkans van deze groep is toch minder laag dan verwacht, omdat meer dan de helft van de toewijzingen aan deze doelgroep niet op basis van woon-/inschrijfduur plaatsvindt. Van de grote gezinnen (5 of meer personen) met een laag inkomen hebben de minima een slaagkans van 17,3%, mede doordat 84% niet via woon-/inschrijfduur slaagt. Bij de inkomensgroep overig HT is die slaagkans slechts 5,1%, terwijl 74% niet via woon-/inschrijfduur is geslaagd. Voor beide groepen is de mediane inschrijfduur hoog, 43 maanden voor de minima en 44 maanden voor de huishoudens die tot overig HT behoren. Passendheid Op 1 januari 2016 treedt de passendheidstoets officieel in werking. Woningcorporaties moeten tenminste 95 procent van de huishoudens met recht op huurtoeslag een woning toewijzen onder de betreffende aftoppingsgrens. In 2015 is in Haaglanden 79% van deze doelgroep volgens het Besluit passend toegewezen (6.176 huishoudens). De overige 21% van deze huishoudens heeft in 2015 (volgens de normen van 2016) een te dure woning gehuurd (1.687 huishoudens). Naast het feit dat een deel van de HT-doelgroep in een duurdere huurwoning terecht is gekomen, is er ook een deel van de huishoudens met een hoger inkomen dan de HT-grens in 2015 terecht gekomen in een woning met een huur onder de aftoppingsgrens (461 woningen). Een uitsplitsing van de geslaagde HT-doelgroep naar de samenstelling van het huishouden laat zien dat er een duidelijk verband is tussen de omvang van het huishouden en de mate waarin het huishouden geslaagd is in een woning tot de aftoppingsgrens. Ongeveer 85% van de alleenstaanden is geslaagd in een woning tot de aftoppingsgrens. Grotere huishoudens zijn in 2015 in mindere mate geslaagd in huurwoningen met een huurprijs tot de aftoppingsgrens. 12

13 13

14 14 AANBODRAPPORTAGE 2015

15 HOOFDSTUK 3 De sociale woningmarkt 3.1 Inleiding Deze rapportage gaat over de verhuringen van de corporaties in 2015 in regio Haaglanden. Daarbij is onder andere aandacht voor het beschikbare huuraanbod in 2015, de kenmerken van de woningzoekenden en de geslaagde woningzoekenden. Ook wordt er ingegaan op de kansen van woningzoekenden. Naast een regionaal beeld, wordt ook ingezoomd op de verschillen tussen de gemeenten. Figuur 1 Gemeenten in regio Haaglanden 15

16 AANBODRAPPORTAGE Verhuurd aanbod en geslaagde woningzoekenden Algemene kenmerken Begin 2015 stonden in de regio Haaglanden ruim woningzoekenden ingeschreven. Aan het einde van 2015 stonden er ruim woningenzoekenden ingeschreven. Daarmee is wel een toename te zien in het aantal ingeschreven woningzoekenden. In 2015 hebben woningzoekenden gereageerd op een woning. Ondanks het feit dat het aantal ingeschreven woningenzoekenden eind 2015 hoger is dan eind 2014, hebben minder woningzoekenden in 2015 op een woning gereageerd ten opzichte van Ook in het aantal verhuringen zien we een afnemende trend sinds In 2015 zijn woningen verhuurd. Dit is ongeveer 5% minder dan in Voor de verhuringen in 2015 zijn advertenties geplaatst (exclusief nieuwbouwadvertenties). Ook hierbij is sprake van een duidelijke afname ten opzichte van Het aantal advertenties in 2015 is met bijna 10% afgenomen ten opzichte van Figuur 2 Enkele kengetallen 1 voor de periode indicator ingeschreven woningzoekenden (einde periode) reagerende woningzoekenden (goede reactie) geslaagde woningzoekenden advertenties* reacties* * exclusief nieuwbouwadvertenties Van de verhuringen in 2015 zijn 355 nieuwbouwwoningen en bestaande woningen (bestaande bouw). Het aantal nieuwbouwverhuringen is een dalende trend. Ook in 2015 is het aantal nieuwbouwverhuringen weer flink afgenomen. Ten opzichte van 2014 is het aantal nieuwbouwverhuringen in 2015 afgenomen met ruim 50%. Figuur 3 Kengetallen verhuurde woningen voor de periode verhuringen totaal verhuringen waarvan bestaande bouw waarvan nieuwbouw waarvan aan rechtspersonen waarvan vrije sector nieuwbouw waarvan vrije sector bestaand In dit overzicht zijn voor de vergelijkbaarheid voor 2011 en 2012 de verhuringen Te Woon en de via DUWO verhuurde studentenwoningen buiten beschouwing gelaten. Deze werden in 2011 en 2012 via Woonnet verhuurd. 16

17 Een beperkt deel van de verhuringen vindt plaats via rechtspersonen, in 2015 gaat het om 277 verhuringen. Van de verhuringen die via rechtspersonen lopen, zijn gegevens die betrekking hebben op het huishouden van de huurder buiten beschouwing gelaten. Wel zijn van de 277 verhuringen de woningkenmerken bekend. Van de overige verhuringen zijn zowel woningkenmerken als kenmerken van de nieuwe huurder bekend. In het vervolg van deze paragraaf wordt ingegaan op de kenmerken van de geslaagde woningzoekenden en de kenmerken van de verhuurde woningen. Het aantal nieuwbouwverhuringen ten opzichte van het totaal aantal verhuringen neemt verder af. In 2015 is In 2015 zijn 355 nieuwbouwwoningen verhuurd. In heel 2014 waren dat er 791. Figuur 4 Ontwikkeling verhuringen nieuwbouw en bestaande bouw, bestaande bouw nieuwbouw 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Het aantal verhuringen fluctueert per kwartaal. Een vergelijking met 2014 laat zien dat in vrijwel alle kwartalen in 2015 het aantal verhuringen onder het niveau van 2014 lag. Alleen in het vierde kwartaal zijn meer woningen verhuurd ten opzichte van het vierde kwartaal in Wel moet daarbij worden opgemerkt dat dit in het vierde kwartaal 212 studentenwoningen van Staedion zijn verhuurd en/of verantwoord en in de drie voorgaande kwartalen slechts een beperkt aantal. Figuur 5 Verhuurde woningen per kwartaal, 2015 gemeente kwartaal 1 kwartaal 2 kwartaal 3 kwartaal 4 totaal Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden waarvan nieuwbouw verhuringen totaal verhuringen nieuwbouw

18 AANBODRAPPORTAGE 2015 Kenmerken geslaagde woningzoekenden In 2015 is 97% van de woningen tot de vrije-sectorgrens verhuurd aan huishoudens die tot de EUdoelgroep kunnen worden gerekend. Daarbij is voor alle jaren voor de vergelijkbaarheid de eerste EUgrens gehanteerd; prijspeil 2015). Na enkele jaren van toename is het aandeel in 2015 gelijk aan het aandeel in Figuur 6 Verdeling geslaagde woningzoekenden naar doelgroep EU (inkomen tot , prijspeil 2015), % 95% 90% 85% aan doelgroep EU 80% 75% 70% Ruim 3% van de woningen met een huur tot de vrije-sectorgrens het gaat om 321 verhuringen is toegewezen aan huishoudens die niet tot de EU-doelgroep behoren. Tot en met de eerste helft van 2015 geldt dat 90% van de toewijzingen van woningen met een huur tot de vrije-sectorgrens ( 710,68; prijspeil 2015) toegewezen moet worden aan huishoudens met een inkomen tot de EU-grens ( ; prijspeil 2015). Vanaf 1 juli 2015 geldt een verruiming van de toewijzingsregels: 80% van de toewijzingen van woningen met een huur tot de vrije-sectorgrens ( 710,68; prijspeil 2015) moet toegewezen worden aan huishoudens met een inkomen tot de EU-grens ( ; prijspeil 2015). Daarnaast is er ruimte om maximaal 10% van deze woningen toe te wijzen aan huishoudens met een inkomen tussen de EU-grens en de EU+-grens ( ; prijspeil 2015). Maximaal 10% mag toegewezen worden aan huishoudens met een inkomen boven deze EU+-grens. Figuur 7 Benutting van de vrije ruimte in de EU-toewijzingen, 2015 samenstelling EU EU tot EU+ boven EU(+) % boven EU(+) alleen % paar zonder kinderen % eenoudergezin, 1-2 kinderen % eenoudergezin, 3+ kinderen % tweeoudergezin, 1-2 kinderen % tweeoudergezin, 3+ kinderen % overig % totaal % - de EU-grens bedraagt in de EU+-grens bedraagt in 2015 (deze grens is vanaf van toepassing) In totaal zijn 321 woningen toegewezen aan huishoudens met een inkomen boven de grens van Daarvan zijn er 93 in de tweede helft van 2015 toegewezen aan de nieuwe categorie tot Dit zijn relatief vaak meerpersoonshuishoudens, vooral tweeoudergezinnen. Het betreft in 86% van de gevallen een woning met een huur tussen de hoge aftoppingsgrens en de vrije-sectorgrens. 18

19 Figuur 8 Kenmerken van geslaagde woningzoekenden, 2015 (inclusief vrije sector) doelgroep minima starters doorstromers rechtspersonen totaal minima geen minima doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep middeninkomens hogere inkomens EU-doelgroep 1 persoon, EU-doelgroep persoon, hoger inkomen meerpersoons, EU-doelgroep meerpersoons, middeninkomen meerpersoons, hoger inkomen niet van toepassing toewijzingsgrond via woon-/inschrijfduur via urgentie statushouders via urgentie overig via lokaal maatwerk via bemiddeling overig voorrang ov. rechtspersonen huishoudenomvang 1 persoon personen personen personen personen en meer personen niet van toepassing leeftijd t/m 22 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar of ouder niet van toepassing totaal Noot: inclusief verhuringen via rechtspersonen. De EU-regeling is niet van toepassing bij vrije-sectorwoningen. 19

20 AANBODRAPPORTAGE 2015 De geslaagde woningzoekenden, die gerekend kunnen worden tot de HT-doelgroep, maken 78% uit van het totale aantal geslaagde woningzoekenden in 2015 (figuur 8 en 11). Ongeveer 59% van alle verhuringen in 2015 heeft plaatsgevonden aan huishoudens met een minimuminkomen. Dit aandeel is in 2015 duidelijk hoger dan in In 2014 werd 52% van de woningen verhuurd aan huishoudens met een minimuminkomen en in totaal 77% aan de HT-doelgroep. Ongeveer 48% van de verhuringen in Haaglanden in 2015 is terecht gekomen bij doorstromers. Ongeveer 49% van de geslaagde woningzoekenden is een starter (figuur 8). De resterende drie procent verhuringen betreft verhuringen via rechtspersonen. Het aandeel verhuringen aan doorstromers is in 2015 lager dan in De verschuiving richting meer doorstromers, die we in 2013 zagen als gevolg van een wijziging in de berekening van de woon-/inschrijfduur bij doorstromers, is daarmee weer aan het afnemen. Veel woningen worden verhuurd aan jongeren. In 2015 behoort 29% van de geslaagde woningzoekenden in de leeftijdsklasse tot 27 jaar. Het aandeel verhuringen aan huishoudens in de leeftijdsklasse 65-plus bedraagt ongeveer 11% van alle verhuringen in De voorrangskandidaten (op grond van urgentie) vormen ongeveer 20% van alle geslaagde woningzoekenden (figuur 8). Dit is een flinke toename ten opzichte van 2014 (10%). De belangrijkste verklaring voor de toename is de huisvesting van statushouders in % van de verhuringen is terecht gekomen bij deze doelgroep. Na enkele jaren van toename van het aandeel verhuringen via woon-/inschrijfduur, neemt het aandeel weer af. In 2015 is 52% van de geslaagde woningzoekenden via woon-/inschrijfduur aan een woning gekomen. In 2014 lag dit aandeel op 58%. Figuur 9 Kenmerken van geslaagde woningzoekenden, 2015 (inclusief vrije sector) starters doorstromers rechtspersonen totaal alleen paar zonder kinderen eenoudergezin, 1-2 kinderen eenoudergezin, 3+ kinderen tweeoudergezin, 1-2 kinderen tweeoudergezin, 3+ kinderen overig niet van toepassing totaal Noot: inclusief verhuringen via rechtspersonen Vanaf 2013 wordt ook het aantal thuiswonende kinderen van nieuwe huurders bijgehouden. Daarmee kan ook de samenstelling van het huishouden vastgesteld worden. In 2015 zijn er duidelijk meer woningen verhuurd aan eenoudergezinnen (1.601), dan aan gezinnen met twee ouders (1.207). 20

21 Figuur 10 Kenmerken van geslaagde woningzoekenden, 2015 (inclusief vrije sector) herkomstgemeente starter doorstromer rechtspersoon totaal Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer buiten Haaglanden rechtspersoon totaal Noot: inclusief verhuringen via rechtspersonen Bijna 6 op de 10 woningen is in 2015 verhuurd aan eenpersoonshuishoudens (57%). Daarnaast is 21% van de woningen verhuurd aan tweepersoonshuishoudens. Het aandeel verhuringen aan huishoudens met 4 of meer personen is ongeveer 8%. De verhouding doorstromers/starters ligt in Haaglanden op 48% versus 49% 2. Deze verhouding verschilt van gemeente tot gemeente. In Wassenaar, Westland, Leidschendam-Voorburg en Zoetermeer is het aandeel doorstromers het hoogst, met respectievelijk 68%, 63%, 61% en 61%. Bij de overige gemeenten is de verdeling doorstromers en starters vergelijkbaar met het regionale gemiddelde. De geslaagde woningzoekenden die van buiten Haaglanden afkomstig zijn, zijn voornamelijk starters op de woningmarkt (76%). 2 Verhuringen via rechtspersonen maken in 2015 ongeveer 3% van het totaalaantal verhuringen uit. 21

22 AANBODRAPPORTAGE 2015 Figuur 11 Kenmerken van geslaagde woningzoekenden (%), vanaf 2015 vallen alle toewijzingen aan statushouders onder urgentie; de cijfers zijn dan ook niet volledig vergelijkbaar 22

23 Het aantal toewijzingen via urgentie bedraagt in 2015 ongeveer 21% ten opzichte van 10% in Deze toename is voor een belangrijk deel te verklaren uit een toename van het aantal toewijzingen aan statushouders. Overigens, vanaf 2015 vallen alle toewijzingen aan statushouders onder urgentie. Dit maakt dat de toewijzingen via urgentie niet goed vergelijkbaar zijn. Wel kunnen we de toewijzingen aan statushouders in de tijd vergelijken. In heel 2014 zijn in de regio Haaglanden 343 woningen toegewezen aan statushouders. In 2015 is dit toegenomen tot 958. Figuur 12 Toewijzingen aan statushouders, gemeente (%) Delft ,7% Den Haag ,1% Leidschendam-Voorburg ,7% Midden Delfland ,3% Pijnacker-Nootdorp ,3% Rijswijk ,8% Wassenaar ,2% Westland ,2% Zoetermeer ,8% totaal ,9% - In de laatste kolom is het aantal toewijzingen aan statushouders weergegeven als percentage van de verhuringen met een huur tot de hoge aftoppingsgrens In figuur 13 staat de verdeling van de gemeente van herkomst van de geslaagde woningzoekenden in de tijd weergegeven. Ongeveer 46% van de geslaagde woningzoekenden in de regio is afkomstig uit de gemeente Den Haag. Vergeleken met 2013 en 2014 ligt dit aandeel duidelijk lager. De gemeente Zoetermeer volgt met 11% en Delft met 10% van de geslaagde woningzoekenden. 15% van de geslaagde kandidaten in 2015 komt niet uit de regio Haaglanden maar uit de rest van Nederland of uit het buitenland. Dit is een toename ten opzichte van voorgaande jaren. De tabel zegt nog niets over de gemeente waarin de woningzoekenden geslaagd zijn. Figuur 13 Kenmerken van geslaagde woningzoekenden, herkomstgemeente Delft 12% 11% 10% 9% 10% Den Haag 47% 47% 53% 51% 46% Leidschendam-Voorburg 4% 4% 4% 4% 4% Midden-Delfland 1% 1% 1% 1% 1% Pijnacker-Nootdorp 2% 2% 2% 2% 2% Rijswijk 4% 4% 3% 4% 4% Wassenaar 1% 1% 1% 1% 1% Westland 5% 6% 5% 5% 5% Zoetermeer 12% 14% 11% 10% 11% buitenland/rechtspersoon/onbekend 3% 1% 9% 2% 3% buiten Haaglanden 10% 9% 1% 11% 15% totaal 100% 100% 100% 100% 100% 23

24 AANBODRAPPORTAGE 2015 Kenmerken van de verhuurde woningen Naast inzicht in de kenmerken van de geslaagde huishoudens, wordt in deze paragraaf ingegaan op de kenmerken van de verhuurde woningen. In figuur 14 staan de belangrijkste kenmerken uitgesplitst naar gemeente en in de figuren 15 en 16 zijn de kenmerken ook in de tijd gezet. Bijna driekwart van de in 2015 verhuurde woningen heeft maximaal drie kamers (74%). De een- en tweekamerwoningen maken 35% uit van de verhuurde woningen in Als we naar de oppervlakte van de woningen kijken, dan zien we dat 39% van de in 2015 verhuurde woningen een oppervlakte heeft tot 50 vierkante meter. De portiekwoning en de flatwoning met lift zijn wederom de meest verhuurde woningtypen met respectievelijk 30% en 25%. In 2015 is het aandeel eengezinswoningen in de verhuringen 9%. Het aandeel ligt iets onder het aandeel in Figuur 14 Verhuurd aanbod naar kenmerken per gemeente, 2015 huurindeling Delft Den Haag Leidschendam- Voorburg 1 Het gaat om de voor het huishouden relevante grens. De aftoppingsgrens verschilt voor enerzijds 1- en 2- persoonshuishoudens en anderzijds huishoudens met 3 of meer personen. Midden-Delfland Ongeveer 96% van de in 2015 verhuurde woningen in Haaglanden heeft een huur onder de vrijesectorgrens (figuur 16). Dit is exclusief de 420 vrije-sectorverhuringen die buiten WBS om zijn gegaan. Ongeveer 74% van de verhuurde woningen heeft een huur onder de betreffende aftoppingsgrens. De laatste jaren is er een afname te zien geweest in het huuraanbod het huursegment tot de hoge aftoppingsgrens. Deze afname lijkt in 2014 gestopt te zijn en is in 2015 weer verandert in een toename van het aandeel. In 2015 heeft weer een groter aandeel van de verhuurde woningen een huurprijs onder de aftoppingsgrens. Wel zien we nog een afname van het aantal verhuringen onder de kwaliteitskortingsgrens. Een uitsplitsing naar gemeente (figuur 14) laat zien dat het aantal woningen met een huurprijs tussen de aftoppingsgrens en de vrije-sectorgrens het grootste is in Westland en Pijnacker- Nootdorp. Pijnacker- Nootdorp onder kwaliteitskortingsgrens onder aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens oppervlakte tot 50 m m m vanaf 80 m aantal kamers 1-2 kamers kamers kamers kamers of meer totaal Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer totaal 24

25 Figuur 15 Kenmerken verhuurde woningen, regio Haaglanden, (in aantallen) huurindeling onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens oppervlakte tot 50 m m m vanaf 80 m aantal kamers 1-2 kamers kamers kamers kamers of meer woningtype portiekwoning flat met lift seniorenwoning eengezinswoning benedenwoning HAT-woning maisonnette bovenwoning flat zonder lift studentenwoning onzelfstandige HAT aanleunwoning hofjeswoning MIVA-woning zorgwoning complexwoning rolstoelwoning nieuwbouw bestaande bouw nieuwbouw totaal Noot: inclusief verhuringen via rechtspersonen; de gehanteerde aftoppingsgrens is afhankelijk van het aantal personen in het huishouden 25

26 AANBODRAPPORTAGE 2015 Figuur 16 Kenmerken verhuurde woningen, regio Haaglanden, (in percentage) huurindeling onder kwaliteitskortingsgrens 24% 22% 19% 17% 16% onder lage aftoppingsgrens 46% 43% 41% 44% 45% onder hoge aftoppingsgrens 9% 10% 11% 10% 13% onder vrije-sectorgrens 12% 19% 22% 23% 22% boven vrije-sectorgrens 6% 6% 6% 6% 4% oppervlakte tot 50 m2 42% 39% 39% 40% 39% m2 35% 35% 35% 36% 37% m2 17% 20% 17% 18% 19% vanaf 80 m2 6% 7% 8% 7% 6% aantal kamers 1-2 kamers 37% 34% 36% 37% 35% 3 kamers 36% 38% 37% 37% 38% 4 kamers 22% 22% 21% 21% 20% 5 kamers of meer 6% 6% 6% 6% 6% woningtype portiekwoning 25% 27% 28% 29% 30% flat met lift 21% 23% 25% 25% 25% seniorenwoning 10% 11% 10% 9% 10% eengezinswoning 11% 11% 11% 10% 9% benedenwoning 5% 5% 6% 6% 6% HAT-woning 7% 5% 5% 5% 6% maisonnette 5% 4% 5% 5% 5% bovenwoning 6% 5% 3% 3% 3% flat zonder lift 3% 3% 2% 2% 2% studentenwoning 2% 2% 3% 4% 2% onzelfstandige HAT 2% 2% 1% 1% 1% aanleunwoning 2% 1% 1% 1% 1% hofjeswoning 0% 0% 0% 0% 0% MIVA-woning 0% 0% 0% 0% 0% zorgwoning 0% 0% 0% 0% 0% complexwoning 0% 0% 0% 0% 0% rolstoelwoning 0% 0% 0% 0% 0% nieuwbouw bestaande bouw 92% 89% 90% 93% 97% nieuwbouw 8% 11% 10% 7% 3% totaal 100% 100% 100% 100% 100% Noot: inclusief verhuringen via rechtspersonen; de gehanteerde aftoppingsgrens is afhankelijk van het aantal personen in het huishouden 26

27 Figuur 17 Verhuringen naar nieuwbouw en bestaande bouw, per gemeente, 2014 en 2015 gemeente bestaand nieuwbouw totaal bestaand nieuwbouw totaal Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden Het aantal nieuwbouwverhuringen per gemeente schommelt flink (figuur 17). Zo hebben in Leidschendam-Voorburg in nieuwbouw-verhuringen plaatsgevonden, terwijl dit er in 2015 slechts 1 is. Figuur 18 biedt inzicht in het huurprijsniveau van de in 2015 verhuurde woningen in zowel de bestaande bouw als in de nieuwbouw. Ter vergelijking zijn hierbij eveneens de jaren toegevoegd. In de bestaande bouw zien we een duidelijke afname van het huursegment tot de kwaliteitskortingsgrens sinds Ook in 2015 is het huuraanbod in dit prijssegment verder afgenomen. Tot en met 2013 was er ook sprake van een duidelijke afname van het huuraanbod tot de hoge aftoppingsgrens. Deze afname is in 2014 gestabiliseerd en deze stabilisatie zien we ook in 2015 terug. In de nieuwbouwverhuringen is er geen aanbod tot de kwaliteitskortingsgrens in Het merendeel van de nieuwbouwverhuringen had ook in 2015 een huurprijs tussen de hoge aftoppingsgrens en de vrije-sectorgrens. Figuur 18 Kenmerken verhuurde woningen (nieuwbouw en bestaande bouw), Bestaande bouw onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 20% 40% 60% 80% 100% Nieuwbouw onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 20% 40% 60% 80% 100% 27

28 AANBODRAPPORTAGE 2015 In figuur 19 is het aandeel in 2015 verhuurde woningen naar huurprijs uitgesplitst per gemeente. De figuur maakt duidelijk dat de sociale huurmarkt van gemeente tot gemeente verschillend is samengesteld en daarmee ook het huuraanbod. Gemiddeld is in Haaglanden 74% van de woningen verhuurd met een huurprijs onder de hoge aftoppingsgrens. De gemeenten Leidschendam-Voorburg (81%), Delft (78%) en Den Haag (78%) scoren ruim boven dat gemiddelde. De overige gemeenten scoren rond of onder het gemiddelde van 74%. In Westland (47%), Pijnacker-Nootdorp (58%) en Midden- Delfland (61%) wijken de huurprijzen het sterkst af van het regionale gemiddelde. Het huuraanbod van de corporaties in de gemeenten Westland, Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp heeft een relatief hogere huur. Gemiddeld heeft ongeveer een op de vijfentwintig verhuurde woningen een huurprijs boven de vrije-sectorgrens (4%). In de gemeenten Westland, Wassenaar en Zoetermeer gaat het om 8%. Het gaan dan om de woningen die via Woonnet Haaglanden zijn verantwoord. Figuur 19 Verhuurde woningen per gemeente naar huurprijs in 2015, in percentage 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens Noot: exclusief 420 vrije-sectorverhuringen die niet in WBS verwerkt zijn. De mutatiegraad (gemeten als het aandeel nieuwe verhuringen via WBS ten opzichte van de voorraad op 1 januari) ligt op 6%. De verschillen per gemeente als het gaat om de totale mutatiegraad zijn relatief beperkt. De mutatiegraad is met 4% het laagste in de gemeente Pijnacker-Nootdorp. De mutatiegraad is het hoogst bij de goedkoopste woningen, ofwel woningen met een huurprijs voor mutatie tot de kwaliteitskortingsgrens (figuur 20). De mutatiegraad van de woningen met een huur boven de vrije-sectorgrens is in de praktijk hoger dan op basis van de verhuringen via WBS, aangezien een deel van deze verhuringen niet via WBS geregistreerd wordt. Deze mutaties zijn in de figuur niet meegenomen. Bij 1- en 2-kamerwoningen is de mutatiegraad duidelijk het hoogst. Eengezinswoningen kennen een lage mutatiegraad dan meergezinswoningen, ook als rekening gehouden wordt met de oppervlakte van de woningen. 28

29 Figuur 20 Mutatiegraad woningen per gemeente in 2015, verhuringen via WBS als percentage van de voorraad per Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden huurklassen onder kwaliteitskortingsgrens 11% 8% 6% 4% 10% 8% 6% 4% 16% 9% onder lage aftoppingsgrens 6% 6% 5% 7% 4% 6% 6% 6% 7% 6% onder hoge aftoppingsgrens 7% 6% 5% 2% 2% 6% 5% 4% 4% 5% onder vrije-sectorgrens 6% 6% 6% 7% 4% 5% 3% 7% 4% 5% boven vrije-sectorgrens 5% 3% 6% 6% 5% 5% 5% 7% 6% 4% aantal kamers 1 kamer 19% 16% 14% 9% 0% 9% - 2% 39% 16% 2 kamers 11% 9% 8% 13% 12% 9% 10% 10% 13% 10% 3 kamers 8% 7% 6% 7% 5% 7% 9% 8% 7% 7% 4 kamers 5% 5% 4% 2% 3% 5% 3% 4% 5% 4% 5 kamers of meer 4% 3% 3% 3% 2% 4% 3% 2% 6% 3% totaal 7% 6% 6% 6% 4% 6% 5% 6% 7% 6% Noot: de mutatiegraad wordt alleen weergegeven indien de betreffende voorraad uit meer dan 20 woningen bestaat; nieuwbouwverhuringen tellen niet mee als mutatie. Figuur 21 Mutatiegraad woningen naar kernmerk in 2015, verhuringen via WBS, als percentage van de voorraad 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% tot kwal.grens onder lage aftop. onder hoge aftop. onder huurprijsgrens boven huurprijsgrens 1 kamer 2 kamers 3 kamers 4 kamers 5 kamers of meer eengezinswoning overig/onbekend tot 50 m m m2 vanaf 80 m2 eengezins, tot 50m2 eengezins, 50-65m2 eengezins, 65-80m2 eengezins, vanaf 80m2 overig, tot 50m2 overig., 50-65m2 overig, 65-80m2 overig, vanaf 80m2 huurprijs kamers type en oppervlakte 29

30 AANBODRAPPORTAGE 2015 Figuur 22 Mutatiegraad woningen per gemeente in 2015, verhuringen via WBS als percentage van de voorraad Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden woningtype eengezinswoning 2% 3% 3% 2% 2% 4% 3% 3% 3% 3% overig/onbekend 8% 7% 6% 9% 6% 7% 9% 9% 10% 7% oppervlakte tot 50 m 2 11% 9% 9% 11% 11% 8% 9% 10% 14% 10% m 2 7% 6% 5% 6% 6% 8% 7% 6% 8% 6% m 2 5% 5% 4% 3% 4% 5% 3% 5% 6% 5% vanaf 80 m 2 4% 3% 3% 4% 3% 5% 3% 4% 3% 3% woningtype en oppervlakte eengezins, tot 50m2 2% 9% 2% 5% - - 7% 5% 9% 7% eengezins, 50-65m2 3% 4% 4% 3% 3% 1% 4% 3% 3% 3% eengezins, 65-80m2 2% 3% 2% 1% 2% 3% 3% 3% 3% 3% eengezins, vanaf 80m2 3% 2% 3% 3% 2% 5% 2% 2% 2% 2% overig/onbekend, tot 50m2 12% 9% 9% 12% 12% 8% 10% 11% 14% 10% overig/onbekend, 50-65m2 8% 6% 5% 10% 7% 8% 10% 8% 9% 7% overig/onbekend, 65-80m2 6% 5% 5% 6% 5% 5% 5% 8% 8% 6% overig/onbekend, vanaf 80m2 6% 4% 4% 4% 5% 5% 9% 11% 5% 5% totaal 7% 6% 6% 6% 4% 6% 5% 6% 7% 6% Noot: de mutatiegraad wordt alleen weergegeven indien de betreffende voorraad uit meer dan 20 woningen bestaat; nieuwbouwverhuringen tellen niet mee als mutatie. Bij de kleinste woningen (tot 50 m 2 ) is de mutatiegraad 10%. Dat neemt af tot ongeveer 3% bij de grootste woningen. Dat effect zien we ook terug als het woningtype gecombineerd wordt met de oppervlakte: eengezinswoningen hebben een lagere mutatiegraad, zowel bij de grotere woningen als bij de kleinere woningen. De laagste mutatiegraad doet zich voor bij de grote eengezinswoningen (vanaf 80 m 2 ) en de hoogste mutatiegraad bij de overige woningen tot 50 m 2. Huurprijzen en inkomens Verschillen tussen gemeenten in de samenstelling van het huuraanbod kunnen vanzelfsprekend gevolgen hebben voor de samenstelling van de groep huurders die deze woningen betrekt. Een goedkopere huurwoning komt veelal terecht bij een huishouden met een lager inkomen, vanwege de voorwaarden die gesteld (moeten) worden door de corporaties. Corporaties dienen 90% van de huurwoningen met een huurprijs tot de vrije-sectorgrens toe te wijzen aan de EU-doelgroep. Daarnaast wordt door corporaties ook al geanticipeerd op de nieuwe regels voor passend toewijzen. 30

31 Figuur 23 Verhuurde woningen naar HT-doelgroep en EU-doelgroep per huurcategorie, regio Haaglanden, 2015 boven vrije-sectorgrens onder vrije-sectorgrens onder aftoppingsgrens EU-doelgroep HT-doelgroep onder kwaliteitskortingsgrens 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Noot: de gehanteerde aftoppingsgrens is afhankelijk van het aantal personen in het huishouden De huurwoningen die in 2015 zijn verhuurd met een huurprijs onder de kwaliteitskortingsgrens en onder de aftoppingsgrens, zijn overwegend verhuurd aan huishoudens die qua inkomen gerekend kunnen worden tot de HT-doelgroep (figuur 23). Van de verhuurde woningen met een huurprijs tot de kwaliteitskortingsgrens is 98% verhuurd aan de HT-doelgroep. Van de woningen met een huur tot de (voor de betreffende huishoudens geldende) aftoppingsgrens is 92% toegewezen aan de HT-doelgroep. Vrijwel alle in 2015 verhuurde woningen met een huurprijs tot de aftoppingsgrens zijn terecht gekomen bij een huishouden met een inkomen tot de EU-grens (bijna 100%). Van de woningen met een huur onder de vrije-sectorgrens maar boven de aftoppingsgrens is in 2015 ruim 50% verhuurd aan de HT-doelgroep. Dit is een duidelijke afname ten opzichte van 2014 (64%). Een zeer groot deel (90%) van de woningen met een huurprijs tussen de aftoppingsgrens en de vrijesectorgrens is in 2015 verhuurd aan de EU-doelgroep (figuur 22). Ongeveer 7% van de in 2015 verhuurde woningen met een huur boven de vrije-sectorgrens is verhuurd aan de HT-doelgroep. Ruim 14% van de verhuurde woningen met een huurprijs boven de vrije-sectorgrens is verhuurd aan de EU-doelgroep. In figuur 24 is te zien welk deel van de woningen in een bepaalde huurklasse aan de HT-doelgroep toegewezen is. In 2015 is een groter deel van de verhuurde woningen met een huurprijs onder de aftoppingsgrens terecht gekomen bij de HT-doelgroep. Zoals opgemerkt is het aandeel van de woningen met een huurprijs tussen de aftoppingsgrens en de vrije-sectorgrens dat verhuurd is aan de HT-doelgroep in 2015 afgenomen. Maar het verschil met het aandeel in de jaren 2011 en 2012 is nog relatief groot. Figuur 24 Verhuurde woningen aan HT-doelgroep naar huurcategorie, regio Haaglanden, (excl. onbekende inkomens) boven vrije-sectorgrens onder vrije-sectorgrens onder aftoppingsgrens onder kwaliteitskortingsgrens % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Noot: de gehanteerde aftoppingsgrens is afhankelijk van het aantal personen in het huishouden 31

32 AANBODRAPPORTAGE 2015 In figuur 25 bekijken we in welke woningen de HT-doelgroep terecht is gekomen. Daarbij onderscheiden we de minima van de overige HT-doelgroep. Figuur 25 Verhuringen aan minima, overig HT en totale HT-doelgroep naar huurcategorie, regio Haaglanden, Minima onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 20% 40% 60% 80% 100% Overig HT onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 20% 40% 60% 80% 100% HT-doelgroep (totaal) onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens 0% 20% 40% 60% 80% 100% De verschuivingen in de prijs van het aanbod (figuur 18) heeft duidelijk ook gevolgen voor de toewijzingen. In figuur 25 is duidelijk te zien dat een steeds kleiner deel van de minima terecht is gekomen in een woning met een huur tot de kwaliteitskortingsgrens. In 2011 kwam nog bijna 37% van de minima terecht in een woning met een huur onder de kwaliteitskortingsgrens. In 2015 is dat nog ongeveer 24%. Wel is het aandeel minima dat in een woning tussen de kwaliteitskortingsgrens en de hoge aftoppingsgrens is terecht gekomen toegenomen ten opzichte van Bij de huishoudens met een inkomen boven het minimum tot de HT-grens (overige HT-doelgroep) is de prijsverschuiving nog duidelijker te zien dan bij de minima. In 2015 betreft 31% van de toewijzingen aan deze doelgroep een woning met een huur boven de hoge aftoppingsgrens; in 2011 was dit maar 7%. De afgelopen jaren is in de regio gemonitord welk deel van het aanbod aan de HT-doelgroep is toegewezen. Ook al zijn hier geen afspraken over gemaakt, het is natuurlijk wel interessant om te zien in hoeverre de HT-doelgroep bediend wordt. In 2015 is 82% van woningen verhuurd aan een huishouden met een inkomen tot de HT-grens (figuur 26). In de meeste gemeenten schommelt het aandeel rond het regionale gemiddeld. In Midden-Delfland is het percentage het laagst (67%) en in Rijswijk het hoogst (86%). 32

33 Figuur 26 Verhuringen naar inkomenscategorie per gemeente, 2015 gemeente HT-doelgroep laag-midden hoger totaal Delft 80% 19% 1% 100% Den Haag 84% 16% 1% 100% Leidschendam-Voorburg 83% 15% 2% 100% Midden-Delfland 67% 27% 6% 100% Pijnacker-Nootdorp 76% 21% 3% 100% Rijswijk 87% 12% 1% 100% Wassenaar 75% 25% 1% 100% Westland 71% 28% 2% 100% Zoetermeer 85% 14% 1% 100% totaal 82% 17% 1% 100% Herkomst- en bestemmingsgemeente van geslaagde woningzoekenden Van de geslaagde kandidaten is bekend uit welke gemeente deze kandidaten afkomstig zijn (herkomstgemeente). In figuur 27 is per gemeente aangegeven welk deel van de geslaagde woningzoekenden uit dezelfde gemeente afkomstig is ( eigen gemeente ) en welk deel uit een andere gemeente in de regio Haaglanden. In de figuur is ook het aandeel huurders weergegeven dat niet uit de regio Haaglanden afkomstig is. Uitgangspunt in deze figuur is de gemeente waar de verhuring heeft plaatsgevonden. Figuur 27 Herkomst huurders verhuurde woningen (aandelen < 5% zijn samengevat onder overig), % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer eigen gemeente Delft Den Haag Zoetermeer Westland overig buiten Haaglanden In voorgaande aanbodrapportages werd al geconstateerd dat de mate waarin de sociale huurmarkt op gemeentelijk niveau voor de inwoners van de eigen gemeente functioneert, sterk verschillend is. Deze constatering geldt ook voor In de gemeenten Den Haag en Zoetermeer is het aandeel eigen inwoners in het totaal aantal verhuringen in 2015 meer dan 60% en de instroom van buiten daarmee naar verhouding beperkt. In de gemeenten Delft en Westland is het aandeel eigen inwoners ten opzichte van het totaal aantal verhuringen in 2015 ook relatief hoog met meer dan 50%. Overigens hangt het aandeel binnenverhuizingen logischerwijs samen met de omvang van de gemeente: hoe groter de gemeente des te hoger het aantal binnenverhuizingen in het algemeen zal zijn. In alle gemeenten binnen de regio Haaglanden zijn in 2015 huishoudens geslaagd die afkomstig zijn uit de gemeente Den Haag. Vooral in Rijswijk en Leidschendam-Voorburg is een relatief groot deel van de 33

34 AANBODRAPPORTAGE 2015 geslaagde kandidaten afkomstig uit de buurgemeente Den Haag. In Midden-Delfland en Pijnacker- Nootdorp is het aandeel huishoudens met een vorig adres in Delft in de verhuringen naar verhouding groot. De categorie overig is een verzameling van geslaagde kandidaten uit verschillende gemeenten binnen de regio Haaglanden. In vrijwel alle gemeenten binnen de regio zien we dat ongeveer 15% van de geslaagde kandidaten afkomstig is van buiten de regio. In Wassenaar ligt dit aandeel zelfs op ruim 20%. In figuur 28 is de ontwikkeling van het aandeel van de huishoudens dat binnen de eigen gemeente verhuist in de gemeentelijke verhuringen weergegeven. Het aandeel binnenverhuizingen is niet constant. In de meeste gemeenten zien we een afname van het aandeel. In Pijnacker-Nootdorp is het aandeel binnenverhuizingen in 2015 hoger dan in Ook in Westland is een beperkt toename van het aandeel te zien. In de overige gemeenten zien we een afname. Figuur 28 Aandeel binnenverhuizingen in de gemeentelijke verhuur, Delft Den Haag 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Leidschendam-Voorburg Midden Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer In figuur 27 is de gemeente waar de verhuring plaats heeft gevonden het uitgangspunt, in figuur 29 nemen we de herkomstgemeente van de geslaagde woningzoekende als vertrekpunt. Door dit te doen, wordt duidelijk in welke gemeenten woningzoekenden uit een specifieke gemeente in 2015 een woning hebben gehuurd. Een groot deel van de geslaagde woningzoekenden uit de gemeenten Den Haag en Delft huurt een woning in de eigen gemeente: ruim 80% van de in 2015 geslaagde woningzoekenden in Den Haag en Delft is afkomstig uit dezelfde gemeente. Ook in Wassenaar, Westland en Zoetermeer ligt dit percentage boven de 75%. Dit is vergelijkbaar met de situatie in Vooral woningzoekenden vanuit Pijnacker- Nootdorp slagen vaker in een woning buiten de eigen gemeente. Dit zegt niets over eventuele (on)mogelijkheden voor deze woningzoekenden in de eigen gemeente. Ook van de vestigers die van buiten de regio Haaglanden komen, is de vestigingsgemeente bekend. Het grootste deel van deze groep vestigt zich in Den Haag (55%) gevolgd door Delft met 12% en Zoetermeer met 10%. 34

35 Figuur 29 Vestigingsgemeente van geslaagde woningzoekenden (naar herkomstgemeente) (aandelen < 5% zijn samengevat onder overig), % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer buiten Haaglanden eigen gemeente Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Westland Zoetermeer overig Leefstijlen Sinds juni 2015 kunnen woningzoekenden op de website van Woonnet-Haaglanden een leefstijltest invullen. Op basis van deze test krijgen woningzoekenden een leefstijladvies. Het gaat om de volgende leefstijlen: de gele leefstijl, de groene leefstijl, de rode leefstijl en de blauwe leefstijl (zie het kader voor een toelichting). Het doel van de leefstijltest is om woningzoekenden bewuster te laten kiezen naar een woning in een buurt die beter bij hem of haar past. Sommige mensen hebben voorkeur voor een rustige buurt, andere juist voor een levendige buurt. Het bedrijf Smart Agent Market Response heeft de leefstijl van de buurten voor de woningvoorraad van Haaglanden in beeld gebracht. De leefstijltest is uitsluitend bedoeld om advies te geven. Iedereen kan zelf beslissen of men gebruik wil maken van het advies. Op basis van de leefstijluitkomst kan een relatie gelegd worden met de overheersende leefstijl in de omgeving van de woning. Leefstijlen (bron: Smart Agent Market Response) Blauwe leefstijl Veel blauwe mensen wonen graag op een plek met aanzien en een hoge kwaliteit. Afhankelijk van de levensfase is dat in de stad of het buitengebied, in een appartement of in een (vrijstaande) woning. De buren zijn bij voorkeur 'ons soort mensen'. Groene leefstijl Veel groene mensen wonen graag in een rustige, vertrouwde woonwijk waar de mensen een beetje op elkaar letten, bij voorkeur in de buurt van familie en vrienden. Er wonen niet alleen gezinnen, maar ook senioren en er zijn winkels in de buurt. Gele leefstijl Veel gele mensen wonen graag in een gezellige woonwijk waar gezinnen wonen, waar het rustig is, waar niet te veel auto's rondrijden, waar 'groen' is, waar kinderen kunnen spelen en waar je zo af en toe ook eens een praatje kunt maken met buren en andere buurtbewoners. Ook voorzieningen in de buurt zoals winkels of scholen stelt men op prijs. Rode leefstijl Veel rode mensen wonen graag in de (grote) stad. Stedelijk wonen is interessant omdat je je eigen gang kunt gaan, vanwege de anonimiteit, maar ook vanwege de vele mogelijkheden die een stad biedt, de continue levendigheid en de mogelijke activiteiten. Hun creatieve en eigenzinnige karakter komt daarin duidelijk tot uitdrukking. 35

36 AANBODRAPPORTAGE 2015 Omdat de leefstijl pas in juni 2015 is geïntroduceerd is niet van alle in 2015 verhuurde woningen een leefstijl bekend. In onderstaande figuur is een uitsplitsing te vinden van de verdeling van de woning naar leefstijl en naar kenmerken als huurprijs, oppervlakte, aantal kamers en woningtype. Ruim 70% van het woningaanbod staat in een buurt die gerekend kan worden tot de gele leefstijl. Slechts 2% van de woning staat in een buurt die gerekend kan worden tot de blauwe leefstijl. Deze woning zijn relatief duurder en groter. Figuur 30 Woningen ingedeeld naar leefstijl van de buurt en overige kenmerken van de woning, 2015 huurindeling blauw geel groen rood totaal onder kwaliteitskortingsgrens 2% 61% 6% 31% 100% onder lage aftoppingsgrens 2% 73% 18% 7% 100% onder hoge aftoppingsgrens 2% 70% 20% 7% 100% onder vrije-sectorgrens 2% 76% 18% 4% 100% boven vrije-sectorgrens 6% 61% 29% 4% 100% oppervlakte tot 50 m2 2% 66% 12% 19% 100% m2 2% 72% 20% 5% 100% m2 2% 75% 19% 4% 100% vanaf 80 m2 4% 76% 14% 6% 100% aantal kamers 1-2 kamers 3% 60% 16% 21% 100% 3 kamers 2% 73% 19% 5% 100% 4 kamers 1% 81% 14% 3% 100% 5 kamers of meer 2% 85% 11% 2% 100% woningtype portiekwoning 1% 85% 7% 7% 100% flat met lift 3% 69% 23% 5% 100% seniorenwoning 4% 36% 57% 3% 100% eengezinswoning 2% 81% 15% 2% 100% benedenwoning 2% 75% 18% 5% 100% HAT-woning 5% 58% 2% 34% 100% maisonnette 1% 77% 12% 10% 100% bovenwoning 1% 81% 5% 13% 100% flat zonder lift 2% 72% 15% 11% 100% studentenwoning 0% 22% 0% 78% 100% overige woningtypen 6% 62% 15% 18% 100% totaal 2% 71% 16% 11% 100% - Deze tabel is gebaseerd op de verhuringen waarbij voor de woning een leefstijl bekend is In figuur 31 is een uitsplitsing gemaakt naar de leefstijl van de woning in combinatie met de leefstijl van de nieuwe huurder. Huurders van alle vier de typen leefstijlen komen voornamelijk terecht in een woning waar de overheersende leefstijl in de omgeving geel is. 36

37 Figuur 31 Leefstijl van de huurder en leefstijl van de woning, 2015 leefstijl huurder leefstijl van de woning blauw geel groen rood totaal blauw 2% 72% 18% 7% 100% geel 2% 78% 13% 8% 100% groen 2% 70% 24% 4% 100% rood 6% 59% 18% 17% 100% totaal 3% 72% 17% 8% 100% - Deze tabel is gebaseerd op de 1363 verhuringen waarbij zowel voor de woning als voor de nieuwe huurder een leefstijl bekend is 3.3 Reagerende woningzoekenden en zoekrichting In deze paragraaf gaan we nader in op de woningzoekenden die in 2015 gereageerd hebben op een woning en de zoekrichting van deze woningzoekenden. De belangrijkste kenmerken van de reagerende woningzoekenden staan weergegeven in de figuren 32 t/m 34. In de laatste twee figuren staat een vergelijking met voorgaande jaren weergegeven. In 2015 hebben totaal woningzoekenden gereageerd op woningen die zijn aangeboden en verhuurd via Woonnet Haaglanden (figuur 32). Ruim reagerende woningzoekenden in 2015 behoren tot de HT-doelgroep (81% van het totaal). Ruim reagerende woningzoekenden kunnen tot de EU-doelgroep worden gerekend. Dat is 95% van alle woningzoekenden in 2015 (figuur 35). Het aantal en daarmee aandeel onbekende inkomens is flink afgenomen tot ongeveer 0,05%. Figuur 32 Profiel reagerende woningzoekenden voor aanbod in Haaglanden, 2015 doelgroep minima starters doorstromers totaal minima geen minima niet in te delen doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep lage middeninkomens overige inkomens niet in te delen doelgroep EU 1 persoon, EU-doelgroep persoon, hoger inkomen meerpersoons, EU-doelgroep meerpersoons, middeninkomen meerpersoons, hoger inkomen niet in te delen totaal Noot: op basis van kansrijke reacties; 37

38 AANBODRAPPORTAGE 2015 Er zijn reagerende woningzoekenden die (met een kansrijke reactie) gereageerd hebben op aanbod via advertenties. Dit aantal wijkt af van het in de slaagkansen gehanteerde aantal van Bij de slaagkans tellen alleen degenen mee die gereageerd hebben op aanbod onder de vrijesectorgrens. Bovendien tellen bij die berekening degenen mee die geslaagd zijn zonder te reageren op advertentieaanbod. Die laatste groep wordt niet meegeteld bij de reagerende woningzoekenden. Figuur 33 Profiel reagerende woningzoekenden voor aanbod in Haaglanden, 2015 huishoudenomvang starters doorstromers totaal 1 persoon personen personen personen personen en meer personen leeftijd t/m 22 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar of ouder samenstelling huishouden alleen paar zonder kinderen eenoudergezin, 1-2 kinderen eenoudergezin, 3+ kinderen tweeoudergezin, 1-2 kinderen tweeoudergezin, 3+ kinderen overig herkomst starters doorstromers totaal Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer buiten Haaglanden totaal

39 Figuur 34 Profiel reagerende woningzoekenden voor aanbod in Haaglanden doelgroep minima minima geen minima niet in te delen doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep lage middeninkomens overige inkomens niet in te delen doelgroep EU 1 persoon, EU-doelgroep persoon, hoger inkomen meerpersoons, EU-doelgroep meerpersoons, middeninkomen meerpersoons, hoger inkomen niet in te delen huishoudenomvang 1 persoon personen personen personen personen en meer personen leeftijd t/m 22 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar of ouder herkomst Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer buiten Haaglanden totaal Noot: op basis van kansrijke reacties 39

40 AANBODRAPPORTAGE 2015 Figuur 35 Profiel reagerende woningzoekenden voor aanbod in Haaglanden doelgroep minima 46% 50% 43% 50% 53% geen minima 54% 50% 50% 48% 47% niet in te delen 0% 0% 7% 1% 0% doelgroep huurtoeslag HT-doelgroep 69% 73% 68% 77% 80% lage middeninkomens 24% 22% 21% 19% 17% overige inkomens 6% 4% 4% 3% 2% niet in te delen 0% 0% 7% 1% 0% doelgroep EU 1 persoon, EU-doelgroep 49% 50% 46% 51% 53% 1 persoon, hoger inkomen 2% 1% 1% 1% 1% meerpersoons, EU-doelgroep 39% 41% 40% 42% 42% meerpersoons, middeninkomen 7% 6% 4% 4% 3% meerpersoons, hoger inkomen 4% 3% 2% 2% 1% niet in te delen 0% 0% 7% 1% 0% huishoudenomvang 1 persoon 51% 51% 51% 53% 53% 2 personen 25% 24% 23% 23% 22% 3 personen 13% 13% 14% 14% 14% 4 personen 8% 7% 7% 7% 7% 5 personen 3% 3% 3% 3% 3% 6 en meer personen 1% 1% 1% 1% 1% leeftijd t/m 22 jaar 17% 16% 16% 15% 13% jaar 18% 18% 18% 19% 19% jaar 22% 23% 24% 24% 25% jaar 18% 18% 18% 18% 18% jaar 12% 13% 13% 13% 13% jaar 7% 7% 6% 7% 7% jaar 3% 4% 3% 3% 4% 75 jaar of ouder 2% 2% 2% 2% 2% herkomst Delft 9% 8% 8% 8% 8% Den Haag 54% 55% 55% 55% 55% Leidschendam-Voorburg 4% 4% 4% 4% 4% Midden-Delfland 1% 1% 1% 0% 0% Pijnacker-Nootdorp 2% 2% 2% 2% 2% Rijswijk 3% 3% 3% 3% 3% Wassenaar 1% 1% 1% 1% 1% Westland 4% 4% 4% 4% 4% Zoetermeer 10% 11% 11% 10% 11% buiten Haaglanden 12% 11% 11% 12% 12% totaal 100% 100% 100% 100% 100% Noot: op basis van kansrijke reacties 40

41 Ruim de helft van de reagerende woningzoekenden (53%) bestaat uit éénpersoonshuishoudens en ongeveer 75% uit een één- of tweepersoonshuishouden (zie figuur 35). Ruim 10% van de reagerende huishoudens bestaat uit minimaal 4 personen. Het aandeel jongeren binnen de groep reagerende woningzoekenden is groot. Ongeveer 32% van de reagerende woningzoekenden heeft een leeftijd tot 27 jaar en ongeveer 57% een leeftijd tot 35 jaar. Wel is een afname te zien van het aandeel zoekers tot 22 jaar. Het aandeel van deze groep was in 2011 nog 17% en is in 2015 afgenomen tot 13%. Meer dan de helft van de woningzoekende huishoudens in de regio Haaglanden in 2015 is op moment van reageren woonachtig in Den Haag (ongeveer 55%). Woningzoekenden uit de andere gemeenten binnen Haaglanden vormen een relatief klein aandeel. 12% van de reagerende woningzoekenden in 2015 is afkomstig van buiten de regio Haaglanden. Het aandeel reagerende woningzoekenden dat tot de HT-doelgroep gerekend kan worden, is toegenomen. Deze toename wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door een toename van de groep minima. In 2014 kon 77% van de reagerende woningzoekenden gerekend worden tot de HT-doelgroep en 50% tot de minima. Die percentages zijn toegenomen tot respectievelijk 80% en 53%. De verdeling van de reagerende woningzoekenden naar inkomen voor de jaren 2011 tot en met 2015 staat weergegeven in figuur 36. Deze verdeling is exclusief de 1% onbekende inkomens in 2014 en de 7% onbekende inkomens in Uit de figuur is af te lezen dat het aandeel reagerende woningzoekenden met een inkomen tot de EU-grens door de jaren heen is toegenomen. Het aandeel reagerende huishoudens met een hoger inkomen is steeds kleiner geworden. Figuur 36 Verdeling reagerende woningzoekenden naar inkomensgroepen, (excl. onbekende inkomens) persoon, EU-doelgroep 1 persoon, hoger inkomen meerpersoons, EU-doelgroep meerpersoons, middeninkomen meerpersoons, hoger inkomen 0% 20% 40% 60% 80% 100% Door de reagerende woningzoekers is 1,5 miljoen maal gereageerd op het huuraanbod (exclusief nieuwbouwadvertenties en inclusief de reacties van directe zoekers en reacties op woningen die via het lotingmodel verhuurd zijn) in Dit is een flinke toename ten opzichte van 2014, toen werd ruim 1,2 miljoen maal gereageerd. Voor de in 2015 verhuurde woningen zijn advertenties geplaatst. Het betreft hier alle advertenties met betrekking tot de bestaande bouw. De nieuwbouwverhuringen zijn buiten beschouwing gelaten, evenals de advertenties zonder reacties. Op deze advertenties zijn ongeveer 1,5 miljoen goede reacties binnengekomen. Dit betekent dat er gemiddeld 174 reacties op een advertentie zijn binnengekomen. Dit is een forse toename ten opzichte van voorgaande jaren. In 2014 bedroeg het gemiddelde nog 128. Deze toename hangt samen met de nieuwe manier van adverteren, waarbij er dagelijks nieuwe advertenties worden geplaats. Dit maakt het voor woningzoekenden mogelijk om in een week meer reacties te plaatsen dan in het verleden. Dit heeft ook gevolgen voor het aantal reacties dat reagerende woningzoekenden kunnen plaatsen. Dat is duidelijk terug te zien in de volgende figuren. 41

42 AANBODRAPPORTAGE 2015 Figuur 37 Verdeling reagerende woningzoekenden naar aantal reacties, reacties reacties reacties reacties reacties reacties reacties 75+ reacties In figuur 37 is het aantal reacties van de reagerenden in 2015 vergeleken met de reagerenden in 2013 en Daarbij valt op dat in 2014 al een toename te zien is van het aantal zoekers dat vaker dan 75 maal gereageerd heeft in een jaar tijd. In 2015 is dit aantal nog verder toegenomen. Deze verschuiving heeft grote gevolgen voor het aantal reacties. De woningzoekenden die meer dan 75 maal reageren zijn samen goed voor ruim reacties. Daarmee is 7,3% van de zoekers verantwoordelijk voor 40% van de reacties (figuur 38). Figuur 38 Verdeling reagerende woningzoekenden naar totaal aantal reacties, reacties reacties reacties reacties reacties reacties reacties 75+ reacties De groep woningzoekenden die heel intensief zoekt (meer dan 75 maal in 2015) bestaat vrijwel uitsluitend uit 65-minners. Ook de groep 55+ is in deze groep nauwelijks vertegenwoordigd. Toch zijn het niet alleen jonge huishoudens. In alle leeftijdsklassen tot 55 jaar komt het intensief zoeken voor. Starters zijn duidelijk oververtegenwoordigd in deze groep, maar toch is meer dan een op de drie een doorstromend huishouden. Hoge inkomens komen bij de intensieve zoekers nauwelijks voor. Op woningen in Rijswijk en Den Haag is in 2015 gemiddeld het meeste gereageerd. Dat was ook in 2014 het geval. Maar ten opzichte van 2014 is het gemiddeld aantal reacties in deze gemeenten wel flink toegenomen. De toename in het gemiddelde aantal reacties in 2015 is in vrijwel alle gemeenten in meer of in mindere mate terug te zien, behalve in de Midden-Delfland en de gemeente Westland. De verschillen in het gemiddeld aantal reacties per woning tussen de gemeenten zijn relatief groot. Dit kan ook te maken hebben met verschillen in het adverteren per corporatie. 42

43 Figuur 39 Advertenties en gemiddeld aantal reacties per gemeente, advertenties reacties gemiddeld gemeente Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer totaal Het aantal reacties differentieert niet alleen sterk per gemeente, maar zeker ook per woningtype (zie figuur 40). De woningtypen waarop in 2015 de meeste reacties zijn geweest, zijn portiekwoningen, eengezinswoningen en bovenwoningen (die onderling sterk verschillend van karakter zijn). Dat was ook in 2014 het geval. Figuur 40 Advertenties en aantal reacties naar woningtype van de aangeboden woning, advertenties reacties gemiddeld woningtype portiekwoning flat met lift seniorenwoning eengezinswoning benedenwoning HAT-woning maisonnette bovenwoning flat zonder lift overige woningtypen totaal Bij seniorenwoningen is het gemiddeld aantal reacties het laagst. Dit kan verklaard worden uit het feit dat maar een klein deel van de zoekers voor deze woningen in aanmerking komt en dus op deze woningtypen kan reageren. Ook naar prijsklasse van de woningen zijn grote verschillen te zien in het aantal reacties per advertentie. De woningen met een huur onder de kwaliteitskortingsgrens en de woningen met een huur tot de lage en de hoge aftoppingsgrenzen krijgen de meeste reacties. Bij woningen met een huur boven de vrijesectorgrens is het aantal reacties veel kleiner. Daar leverde een advertentie gemiddeld slechts 14 reacties op. In dat prijssegment is bovendien het aantal reacties weer verder afgenomen ten opzichte van de voorgaande jaren, terwijl het gemiddelde aantal reacties juist flink is toegenomen. 43

44 AANBODRAPPORTAGE 2015 Figuur 41 Advertenties en aantal reacties naar huurprijsklasse van de aangeboden woning, advertenties reacties gemiddeld huurprijsklasse onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens totaal De toename van het gemiddelde aantal reacties doet zich voor bij kleine en bij grotere woningen. Alleen bij de grote woningen (6 en meer kamers) is het gemiddeld aantal reacties in 2015 afgenomen. Bij kleinere woningen zien we in het algemeen wel gemiddeld minder reacties dan bij grote woningen. Een 1-kamerwoning levert gemiddeld 89 reacties op, terwijl een woning met 4 kamers gemiddeld rond de 224 reacties oplevert. Bij de grootste woningen (vijf kamers en zes kamers of meer) is het aantal reacties lager dan bij 4-kamerwoningen. Deze grotere woningen hebben relatief vaak een huur boven de vrijesectorgrens. Die woningen leveren in het algemeen minder reacties op. Figuur 42 Advertenties en aantal reacties naar aantal kamers van de aangeboden woning, advertenties reacties gemiddeld aantal kamers kamer kamers kamers kamers kamers kamers of meer totaal We kunnen de invloed van de huurprijs en het aantal kamers van de woning ook gecombineerd in beeld brengen. Dat is gedaan in figuur 43. Als we het gemiddeld aantal reacties per advertentie uitsplitsen naar zowel de prijs van de woning als het aantal kamers van de woning, dan blijkt er duidelijk logica te zitten in het reactiegedrag. Binnen eenzelfde prijsklasse is het aantal reacties bij grotere woningen duidelijk hoger. En binnen eenzelfde aantal kamers is het aantal reacties duidelijk hoger bij de lagere huurprijsklassen. 44

45 Figuur 43 Gemiddeld aantal reacties naar aantal kamers en huurprijsklasse van de aangeboden woning, 2015 huurprijsklasse \ kamers 1 k. 2 k. 3 k. 4 k. 5 k. 6+ k. totaal onder kwaliteitskortingsgrens onder lage aftoppingsgrens onder hoge aftoppingsgrens onder vrije-sectorgrens boven vrije-sectorgrens totaal Noot: Bij categorieën met minder dan 5 advertenties is een - weergegeven In het vervolg van deze paragraaf gaan we in op de zoekrichting (reactciegemeente) van de woningzoekenden. Ruim 27% van de woningzoekenden in Haaglanden heeft alleen gereageerd op woningen die in de eigen gemeente aangeboden zijn. Een grotere groep woningzoekenden (bijna 50%) heeft in 2015 zowel in de eigen gemeente als in een andere gemeente gezocht. De resterende 23% heeft alleen in een andere dan de eigen gemeente gezocht. Wanneer we de groep zoekers beperken tot hen die al in Haaglanden wonen en de niet-haaglanders niet meetellen, dan wordt het deel dat alleen in een andere gemeente zoekt vanzelfsprekend kleiner. Figuur 44 Zoekrichting van woningzoekenden naar herkomstgemeente, % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Delft Den Haag Leidschendam-Voorburg Midden-Delfland Pijnacker-Nootdorp Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden alleen eigen gemeente deels eigen gemeente alleen andere gemeente Er bestaan flinke verschillen in het zoekgedrag van woningzoekenden uit verschillende gemeenten. Zo loopt de mate waarin men in de eigen gemeente zoekt sterk uiteen. In de grotere gemeenten Den Haag, Delft en Zoetermeer is het percentage zoekers in de eigen gemeente het hoogste met een percentage rond de 35%. Ook in Wassenaar ligt het aandeel zoekers alleen in de eigen gemeente ruim boven de 30%. In Pijnacker-Nootdorp ligt dit aandeel op slechts 10%. Ruim 50% van de zoekers uit de gemeente Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp zoekt alleen in een andere gemeente. De woningzoekenden woonachtig in Den Haag, Delft en Zoetermeer zoeken relatief vaker zowel in de eigen gemeente als ook in een andere gemeente. 3 De woningzoekenden die van buiten de regio Haaglanden reageren zijn in de grafiek weggelaten. Ze reageren immers allen alleen in een andere gemeente. 45

46 AANBODRAPPORTAGE 2015 Actieve woningzoekenden Eind 2015 stonden ruim woningzoekenden in geschreven, waarvan er in 2015 op een advertentie hebben gereageerd. Maar welk deel van de ingeschreven woningzoekenden is een actieve zoeker die de laatste 3 maanden nog op een woningadvertentie heeft gereageerd (exclusief geannuleerde advertenties)? Het gaat dan om ruim actieve woningzoekenden (25% van de ingeschreven woningzoekenden). In figuur 45 staat een vergelijking tussen de ingeschreven woningzoekenden en de actief woningzoekenden naar kenmerken. Uit de figuur is af te lezen dat ruim een derde van de minima en de overige HT-doelgroep de laatste drie maanden op een woning hebben gereageerd. Bij de hogere-inkomensgroepen ligt dat aandeel lager (20% bij de overige EU-doelgroep en 8% bij de overige inkomens). Figuur 45 Ingeschreven woningzoekenden en actief zoekenden (laatste 3 maanden gereageerd) naar kenmerken, 2015 aantal ingeschreven aantal actieve zoekers % actieve zoekers inkomen minima % ov. HT-doelgroep % ov. EU-doelgroep % overig % onbekend % leeftijd t/m 22 jaar % jaar % jaar % jaar % jaar % jaar % jaar % 75 jaar of ouder % huishoudomvang 1 persoon % 2 personen % 3 personen % 4 personen % 5 personen % 6 en meer personen % huishoudsamenstelling alleen % paar zonder kinderen % eenoudergezin, 1-2 kinderen % eenoudergezin, 3+ kinderen % tweeoudergezin, 1-2 kinderen % tweeoudergezin, 3+ kinderen % overig % totaal % - actieve zoekers: reactie in de laatste 3 maanden, exclusief reacties op geannuleerde advertenties 46

47 Als we kijken naar huishoudomgeving, dien zien we dat een groter deel van de grotere huishoudens (vanaf 3 personen) de laatste 3 maanden op een woning heeft gereageerd. Vooral de huishoudens met 5 personen scoren hoog. We zien dit hoge aandeel ook terug bij de eenoudergezinnen met 3 en meer kinderen en de tweeoudergeinzinnen met 3 en meer kinderen. Er is ook een beperkt verband tussen het jaar waarop een woningzoekenden zich heeft ingeschreven en of een woningzoekenden de afgelopen 3 maanden heeft gereageerd. Vooral ingeschreven woningzoekenden die zich sinds 2013 hebben ingeschreven zijn actiever dan gemiddeld. Slechts 8% van de huidige ingeschreven woningzoekenden die zich in 2008 of eerder heeft ingeschreven is de laatste 3 maanden actief op zoek geweest naar een woning. Figuur 46 Ingeschreven woningzoekenden en actief zoekenden (laatste 3 maanden gereageerd) naar inschrijfduur, 2015 inschijfjaar aantal ingeschreven aantal actieve zoekers % actieve zoekers 2008 of eerder % % % % % % % % totaal % - actieve zoekers: reactie in de laatste 3 maanden, exclusief reacties op geannuleerde advertenties 3.4 Weigeringen Een woningzoekende kan een aanbieding krijgen voor een woning waar hij/zij op gereageerd heeft, maar dat betekent nog niet dat deze woningzoekende ook de daadwerkelijke huurder wordt van de woning. Woningzoekenden kunnen woningen weigeren, zowel actief of passief. Maar corporaties kunnen ook kandidaten weigeren. In deze paragraaf wordt nader ingegaan op de weigeringen van de in 2015 verhuurde woningen. Weigeringen per advertentie De advertenties in 2015 hebben in totaal ruim weigeringen opgeleverd. Dit komt neer op gemiddeld 9,0 weigeringen per advertentie. Zowel de woningzoekende als de corporatie kan zorgen voor een weigering. Ruim 60% van de weigeringen zijn afkomstig van de kandidaten, de overige weigeringen komen voor rekening van de corporaties. In figuur 47 staat een overzicht van het aantal advertenties, het aantal weigeringen en het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie naar gemeente. Niet alleen het aantal advertenties, maar ook het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie verschilt sterk per gemeente. Vooral in Den Haag worden vaker woningen geweigerd dan gemiddeld in de hele regio Haaglanden, namelijk 10,6 maal. Voor de gemeente Den Haag is er wel sprake van een afname ten opzichte van 2014 ((gemiddeld 11,7 47

48 AANBODRAPPORTAGE 2015 weigeringen). Woningen in Midden-Delfland worden gemiddeld maar 4,1 maal geweigerd. Ook in de gemeente Pijnacker-Nootdorp en Zoetermeer is het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie relatief laag. Figuur 47 Advertenties, weigeringen en weigeringen per advertentie in Haaglanden, 2015 gemeente advertenties weigeringen corporatie weigeringen kandidaten weigeringen totaal weigeringen per advertentie Delft ,3 Den Haag ,6 Leidschendam-Voorburg ,7 Midden-Delfland ,1 Pijnacker-Nootdorp ,7 Rijswijk ,3 Wassenaar ,3 Westland ,5 Zoetermeer ,9 totaal ,0 Weigeringen door de kandidaat en door de corporatie In de volgende figuur is onder meer weergegeven hoe het aantal weigeringen per advertentie zich in de loop van de jaren heeft ontwikkeld. Hieruit wordt duidelijk dat het aantal weigeringen de laatste jaren flink is toegenomen, maar dat 2015 weer een afname laat zien. Deze afname is ook het gevolg van een afname van het aantal advertenties in Het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie is toegenomen van 5,9 in 2010 (niet zichtbaar in de tabel) naar 9,3 in In 2015 is een lichte afname te zien naar 9,0. Figuur 48 Verhuringen, weigeringen en weigeringen per advertentie in Haaglanden, indicator verhuringen weigeringen kandidaten weigeringen corporatie weigeringen totaal weigeringen per advertentie 6,5 7,2 8,2 9,3 9,0 advertenties De afname van het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie is vooral toe te schrijven aan een afname van het gemiddeld aantal weigeringen per advertentie door de corporaties (figuur 49). 48

49 Figuur 49 Gemiddeld aantal weigeringen door kandidaten en corporaties in Haaglanden, ,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0, weigeringen kandidaten weigeringen corporatie De weigeringsredenen van de woningzoekenden zijn samengevat in een drietal hoofdredenen persoonlijke/overig, buurt en woning (figuur 50). De meest genoemde weigeringsredenen in 2015 hebben betrekking op persoonlijke omstandigheden of overige redenen (52%). De verdeling naar de drie hoofdredenen in 2015 is vergelijkbaar met de verdeling in Figuur 50 Weigeringsredenen door kandidaten in Haaglanden, woning buurt persoonlijk/overig 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% In figuur 51 zijn de weigeringsredenen van de kandidaten verder uitgesplitst. Onder persoonlijke redenen valt bijvoorbeeld kan geen vrij krijgen. Redenen betreffende de woning gaan onder andere over de toestand van de woning, grootte van de woning en de prijs van de woning. Figuur 51 Weigeringsredenen door kandidaten in Haaglanden, 2015 toestand van de woning woning te klein woning te duur ov. redenen woning buurt/wijk persoonlijk al voorzien overig 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Weigeringen naar kenmerken van de woning Het gemiddeld aantal weigeringen komt in 2015 uit op 9,0. Een uitsplitsing van het gemiddeld aantal weigeringen naar kenmerken van de geadverteerde woning laat enkele verschillen zien. Het gemiddeld aantal weigeringen op woningen met een huurprijs tot de hoge aftoppingsgrens ligt iets onder het gemiddelde van 9,0 weigeringen. Hierbij is nauwelijks verschil te zien tussen woningen met een 49

50 AANBODRAPPORTAGE 2015 huurprijs tot de kwaliteitskortingsgrens, de lage aftoppingsgrens of de hoge aftoppingsgrens. Het gemiddeld aantal weigeringen is wel hoger bij woningen met een huurprijs boven de aftoppingsgrens en tot de vrije-sectorgrens. De woningzoekenden die voor deze woningen in aanmerking komen, zijn mogelijk kritischer op de prijs-kwaliteitsverhouding. Daarnaast is het mogelijk dat deze woningzoekenden kansrijker zijn, en daardoor ook meer te kiezen hebben. Dit effect zien we ook terug bij grotere woningen en bij eengezinswoningen. Hoe meer kamers een woning heeft hoe hoger het gemiddeld aantal weigeringen en een eengezinswoning heeft gemiddeld ook meer weigeringen. Figuur 52 Gemiddeld aantal weigeringen naar kenmerken van de geadverteerde woningen, tot kwal.grens onder lage aftop. onder hoge aftop. onder huurprijsgrens boven huurprijsgrens 1 kamer 2 kamers 3 kamers 4 kamers 5 kamers of meer eengezinswoning overig/onbekend tot 50 m m m2 vanaf 80 m2 eengezins, tot 50m2 eengezins, 50-65m2 eengezins, 65-80m2 eengezins, vanaf 80m2 overig, tot 50m2 overig., 50-65m2 overig, 65-80m2 overig, vanaf 80m2 huurprijs kamers type en oppervlakte Het gemiddeld aantal weigeringen verschilt per gemeente. In onderstaande figuur is het gemiddeld aantal weigeringen naar woningkenmerken per gemeente weergegeven. Opvallend in deze figuur is het relatief hoge gemiddeld aantal weigeringen op geadverteerde woningen onder de kwaliteitskortingsgrens in Delft en in Leidschendam-Voorburg. Het gemiddeld aantal weigeringen op geadverteerde woningen met een huurprijs onder de hoge aftoppingsgrens in Pijnacker-Nootdorp is relatief laag. Dat geldt ook voor de gemeente Midden-Delfland. De gemiddeld lager weigeringsgraad in de gemeente Delfland doet zich voor in alle prijssegmenten. Ook naar aantal kamers is er in deze gemeente weinig verschil in weigeringsgraad. In de navolgende tabel is ook het aantal weigeringen afgezet tegen de woon-/inschrijfduur van de nieuwe huurder. Ook hier zien we een gemengd beeld. In het algemeen lijkt de weigeringsgraad niet sterk samen te hangen met de benodigde woon-/inschrijfduur van het aanbod. Ook woningen waarvoor een hoge woon-/inschrijfduur nodig is hebben een hoge weigeringsgraad. Woningzoekenden die een aanbieding krijgen wegen waarschijnlijk af hoeveel kans ze met hun woon-/inschrijfduur maken op een net iets betere woning. Woningen die gelabeld zijn voor ouderen kennen een lagere weigeringsgraad. Dat geldt in mindere mate ook voor woningen die gelabeld zijn voor jongeren. 50

51 Figuur 53 Gemiddeld aantal weigeringen naar kenmerken van de geadverteerde woningen, 2015 huurklassen Delft Den Haag Leidschendam- Voorburg Midden-Delfland Pijnacker- Nootdorp onder kwaliteitskortingsgrens 11,6 8,9 11,5-4,1 5,1 7,4 3,7 5,8 8,7 onder lage aftoppingsgrens 9,4 9,4 9,3 4,1 1,9 9,9 5,3 4,8 4,7 8,4 onder hoge aftoppingsgrens 10,0 9,8 7,4 4,9 4,0 8,2 9,7 4,8 5,8 8,5 onder vrije-sectorgrens 7,4 15,1 11,8 3,9 7,3 11,3 8,0 11,1 5,4 11,3 boven vrije-sectorgrens 8,3 7,8 8,8 4,8 3,3-1,5 8,7 3,4 6,0 aantal kamers 1 kamer 9,8 13,6 13, ,3 11,4 2 kamers 8,1 8,5 8,5 3,9 2,8 6,1 4,1 4,7 5,1 7,2 3 kamers 8,7 10,1 7,8 3,9 3,6 11,7 5,2 6,3 4,1 8,5 4 kamers 10,8 12,4 13,4 4,9 8,4 8,1 11,8 11,3 5,3 10,8 5 kamers of meer 12,7 15,1 10,7-6,5 5,3 10,9 18,7 5,8 12,0 woningtype eengezinswoning 10,9 15,5 14,9 7,0 10,9 7,5 10,2 14,1 5,6 11,5 overig/onbekend 9,2 10,2 9,2 3,8 3,3 9,4 5,0 5,7 4,8 8,7 oppervlakte tot 50 m 2 9,7 9,6 9,0 3,3 2,5 8,5 5,0 5,1 5,4 8, m 2 8,4 10,2 9,5 4,5 3,4 10,4 5,4 7,0 4,4 8, m 2 10,4 13,0 11,5 6,2 7,1 8,0 5,8 9,4 4,4 10,0 vanaf 80 m 2 10,3 11,0 7,7 1,7 5,8 8,0 12,3 14,4 6,6 9,5 woningtype en oppervlakte eengezins, tot 50m2 9,5 14, ,1 eengezins, 50-65m2 11,9 20,1 19,1-6,2 8,1 7,5 11,2 6,3 12,8 eengezins, 65-80m2 8,3 16,8 16,7-13,6 3,7 11,2 15,9 5,7 12,4 eengezins, vanaf 80m2 11,6 10,1 3,4-9,3-15,3 17,1 5,5 8,7 overig/onbekend, tot 50m2 9,7 9,5 9,1 3,4 2,5 8,2 4,3 5,0 5,5 8,5 overig/onbekend, 50-65m2 8,1 9,9 8,7 4,3 3,1 10,6 4,8 5,7 4,3 8,3 overig/onbekend, 65-80m2 10,6 12,4 10,8 4,0 4,4 8,9 4,5 6,2 3,9 9,4 overig/onbekend, vanaf 80m2 8,6 11,2 8,8 1,6 3,4 8,3 9,8 11,1 9,8 10,1 woon-/inschrijfduur tot 1 jaar 6,6 7,8 9,9 3,7 8,5 6,0 7,5 6,8 5,2 7,4 1-2 jaar 9,7 12,6 7,1 3,0 4,3 7,8 18,0 12,3 6,7 10,6 2-3 jaar 13,2 12,6 12,2 4,8 2,3 3,8 9,7 12,2 5,5 11,0 3-4 jaar 12,7 15,1 14,0-2,1 14,1 2,2 9,9 4,6 12,1 4-5 jaar 12,5 14,7 14,9 8,7 4,6 16,0 8,4 8,8 5,0 12,5 5-6 jaar 8,9 10,6 9,3 2,9 3,7 11,4 5,4 7,8 4,3 8,8 vanaf 6 jaar 4,9 7,4 6,9 3,1 5,5 5,8 3,4 4,2 4,5 6,0 labelling op leeftijd tot 26 jaar 7,4 9,2 9,2 3,0 1,9 3,8 3,5 3,3 5,3 7,0 vanaf 50 jaar 3,3 6,4 5,1 1,8 2,6 4,3 2,7 3,5 4,2 4,9 overig/n.v.t. 11,1 11,9 11,8 6,0 7,4 10,6 10,2 10,1 5,2 10,6 totaal 9,3 10,6 9,7 4,1 4,7 9,3 6,3 7,5 4,9 9,0 Rijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer Haaglanden 51

52 52 AANBODRAPPORTAGE 2015