De consumptie van de gezinnen met een bescheiden inkomen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De consumptie van de gezinnen met een bescheiden inkomen"

Transcriptie

1 De consumptie van de gezinnen met een bescheiden inkomen De consumptie van de gezinnen met een bescheiden inkomen s t u d i e April 2008

2 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie De voedingsconsumptie en de voedingsaankopen De consumptie van non-foodproducten en van diensten De duurzame consumptie De winkels en het koopgedrag De gezondheid Conclusies 2

3 Doelstellingen Het consumentengedrag in de gezinnen met een bescheiden inkomen meten met betrekking tot : De voedingsconsumptie en de voedingsaankopen De consumptie van non-foodproducten en van diensten De duurzame consumptie De winkels en het koopgedrag De gezondheid 3

4 Methodologie Analyse van de houdingen en van het consumentengedrag in de lage sociale groepen, opgetekend tijdens kwantitatieve studies die door het OIVO werden uitgevoerd in de voorbije 3 jaar, met behulp van 180 indicators in verband met houdingen en gedragspatronen. Deze sociale groepen omvatten niet de consumenten die uit de consumptiewereld uitgesloten zijn, noch de arme gezinnen, noch de rijken, maar omvatten wel de consumenten met een bescheiden inkomen (al dan niet werkend) die behoren tot de lage sociale groepen (25% van de consumenten 1 ste statistische kwartiel). De methode van de sociale groepen, die ontwikkeld werd door ESOMAR ( socio-economic groups) en gebruikt wordt door het CIM ( maakt het mogelijk om de populatie in klassen in te delen zonder subjectieve gegevens te gebruiken en daarbij lacunes te vermijden die te wijten zijn aan onbeantwoorde vragen over de inkomens. Berekeningswijze: er wordt een evenredige verhouding (= ratio) berekend op basis van het beroep en van het opleidingsniveau van de grootste verdiener in het gezin. Dankzij de gebruikte bakens kunnen acht sociale groepen van quasi gelijke effectieven worden samengesteld. De groepen 1 en 2 met de hoogste waarden komen overeen met de hoge sociale groepen (HSG), de groepen 3 tot 6 (gemiddelde waarden) komen overeen met de gemiddelde sociale groepen (GSG) en de groepen 7 en 8 (lage waarden) komen overeen met de lage sociale groepen (LSG). 4

5 De voedingsconsumptie en de voedingsaankopen Een voedingsproduct kiezen Producten van gedifferentieerde kwaliteit kopen Aankoop en consumptie van vlees Aankoop en consumptie van groenten Broodconsumptie De bereiding van de maaltijden en de consumptie van bereide gerechten Babyvoeding kopen Perceptie van de prijs van het leidingwater 5

6 Een voedingsproduct kiezen Merk; 10% Prijs; 6% Verschil < 0 gemiddeld profiel Versheid; -4% Verschil > 0 gemiddeld profiel Smaak; -11% Veiligheid; -12% Geen additieven; - 14% Samenstelling; - 16%Verpakking; -16% Geen GGO; -22% Keuzecriteria voor een voedingsproduct De consumenten met een bescheiden inkomen kiezen een voedingsproduct op basis van het merk en de prijs, maar niet voor de intrinsieke kwaliteiten van het product zoals de versheid, de smaak, de veiligheid, de afwezigheid van additieven, de samenstelling van het product, de informatie op de verpakking en de afwezigheid van GGO s. De beperkte beschikbare financiële middelen rechtvaardigen die keuzes. Basis: populatie en vergelijking met de LSG.(n=803) 6

7 Producten van gedifferentieerde kwaliteit kopen > Populatie Al een kwaliteitsproduct gekocht? Streekproduct; -5% Boerderijproduct; -10% GTS; -15% BGA; -17% Bioproduct; -17% BOB; -20% Fair trade; -24% De gekochte voedingsproducten bij de consumenten met een bescheiden inkomen blijven basisvoedingsproducten, zonder specifieke kwalitatieve troeven en trouwens ook niet als dusdanig erkend. De producten van gedifferentieerde kwaliteit worden veel minder vaak gekocht door de lage sociale groepen, en dat geldt zowel voor producten van specifieke oorsprong of met beschermde of erkende oorsprongsbenaming, voor biologische producten als voor fairtradeproducten. < Populatie Basis: populatie en vergelijking met de LSG.(n=795) 7

8 Vlees kopen Hebt u in de voorbije week... gekocht? 47% 56% 59% De consumenten met een bescheiden inkomen kopen minder vaak dan de andere consumenten rundvlees, bereide gerechten op basis van rundvlees of kip. Het is een feit dat ze dit vlees duur vinden. 31% 40% 38% De duurdere producten zijn duidelijk niet in trek bij deze consumenten. 2% 9% 11% Rundvlees Bereide gerechten op basis van rundvlees Kip Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=598) 8

9 De vleesconsumptie Hoe vaak hebt u... gegeten in de voorbije week? 1,6 1,3 1,7 1,7 1,2 1,0 1,0 1,9 1,2 2,2 1,5 2,6 De consumenten met een bescheiden inkomen verbruiken minder vaak gekookte ham, kip of eieren en vaker gehakt en worsten. Opnieuw hebben de duurdere producten zoals ham minder succes. Gevogelte interesseert deze consumenten weinig. Gehakt, worsten Gekookte ham Kip Eieren Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen (n=600) 9

10 Groenten kopen Hebt u in de voorbije week... gekocht? Koopt u biologische wortelen? 43% 50% 39% 22% 45% 39% 26% 52% De consumenten met een bescheiden inkomen kopen vaker wortelen dan de consumenten in de andere sociale groepen. Omgekeerd geldt: hoe hoger de sociale groep, hoe meer de consument biologische wortelen koopt. Er worden veel aardappelen gekocht, ongeacht welke sociale groep men bekijkt. 5% Wortelen Biologische wortelen Aardappelen Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen (n=600) 10

11 De groenteconsumptie 6,8 Hoe vaak hebt u in de voorbije week... gegeten? 4,8 4,8 4,6 4,1 5,1 De consumenten met een bescheiden inkomen eten vaker tomaten en diepvriesfrieten en minder vaak aardappelen of wortelen. De seizoensschommelingen van de prijzen van die laatste twee producten verklaren de kleinere interesse ervoor. 1,7 1,5 1,1 1,8 1,8 1,4 Tomaten Aardappelen Diepvriesfrieten Wortelen Basis: vergelijking tussen de verschillende social groepen(n=600) 11

12 De broodconsumptie Hebt u in de voorbije week... gekocht? De consumenten met een bescheiden inkomen kopen evenveel wit brood als de andere sociale groepen. 67% Ze kopen anderzijds wel minder talrijk biologisch brood, bruin brood of eigen-gebakken brood. 48% 48% 47% 49% 32% Nochtans bieden die broden een betere prijs/ kwaliteitverhouding (eigengebakken brood) of zijn ze van betere kwaliteit. 14% 15% 15% 9% 7% 1% Wit brood Biobrood Bruin brood Eigengebakken brood Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 12

13 De maaltijden bereiden Over het algemeen geldt voor u dat u... 11% 53% 19% 58% 30% 1 op de 3 consumenten met een bescheiden inkomen kookt nooit. Dit percentage is veel lager bij de gemiddelde en de hoge sociale groepen. Laatstgenoemde groepen zullen ook talrijker geregeld of af en toe koken. 59% 36% 23% 11% Nooit kookt Geregeld kookt Af en toe kookt (n=667) 13

14 De consumptie van bereide gerechten Hebt u in de voorbije week... gekocht? Hebt u... gegeten? 80% 76% De consumenten met een bescheiden inkomen kopen vaker bereide gerechten dan de andere sociale groepen. 63% In het weekend worden er meer bereide gerechten geconsumeerd in de lage sociale groepen, vooral voor het avondmaal. Het gaat in 4 op de 5 gevallen om een thuisgeleverde pizza of pizza gekocht in een warenhuis. 24% 37% 21% 20% 19% 24% Op weekdagen worden bereide gerechten s middags gegeten en dan bestaan ze het vaakst uit een belegd broodje of pizza s. De andere sociale groepen zijn daarentegen meer te vinden voor volledige maaltijden. Aankoop Consumptie in WE Consumptie op weekdagen Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=667) 14

15 Babyvoeding (0-3 jaar) kopen Jus de fruits pour bébé; 66% Bonbons ; 60% < Populatie Biscuits ; 60% Poisson; 27% Graanproducten; 26% Bioproducten; - 22% Plats préparés; -22% Kant-en-klare desserts; -25% > Populatie Petits pots; -27% Compote; -41% Babyvoeding kopen Bij de consumenten met een bescheiden inkomen zijn de gekochte voedingsproducten met uitzondering van vis en graanproducten vaker pleziervoeding. Anderzijds worden de bereide gerechten en biologische producten, die duurder zijn, veel minder gekocht. Voor de jonge ouders met een bescheiden inkomen mogen hun beschikbare middelen geen rem zijn op de kwaliteit van de aangeboden producten noch een gebrek aan beschikbaarheid rechtvaardigen. Om de baby tevreden te stellen, besteden ze er tijd aan (voor de maaltijd) en geven ze hem/haar producten die beschouwd worden als van goede kwaliteit of ook lekkernijen. Ze wijzen de bereide gerechten af, die ze beschouwen als een symbool voor ouders die niet beschikbaar zijn voor hun kind. Basis: jonge ouders en vergelijking met de lage SG(n=431) 15

16 De prijs van leidingwater Volgens u is leidingwater... 22% 12% 66% 57% 11% 32% 71% 12% 18% minder duur dan flessenwater even duur als flessenwater duurder dan flessenwater Van de consumenten met een bescheiden inkomen denken er 2 op de 3 verkeerd dat leidingwater duurder is dan flessenwater. In hun ogen is leidingwater serveren op een receptie onaanvaardbaar. Ze vinden trouwens ook dat een filter nodig is om het leidingwater drinkbaar te maken en dat de kalk in het leidingwater het gevaarlijk maakt voor de gezondheid. Het gebrek aan informatie en de argumenten die de reclame gebruikt leiden ertoe dat die consumenten flessenwater kopen, dat tot 250 maal meer kost dan leidingwater. Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=597) 16

17 De consumptie van non-foodproducten en van diensten De uitrusting van het huis De huur en de afbetaling van de hypothecaire lening De financiële situatie van de 50+ ers De gerechtsdeurwaarders De hygiënische zorg en de onderhoudsproducten De kinderopvang Non-foodproducten voor baby s kopen De start van het nieuwe schooljaar Zakgeld De aankopen voor de feesten Een helderziende raadplegen 17

18 De uitrusting van het huis TV; 0% hogedrukreiniger; -1% elektrisch fornuis; -5% wasmachine, -6% spaarlampen; - 7% broodoven, -8% aparte diepvriezer, -9% droogkast; > Populatie -26% Hebt u... (gehalte uitrusting vergeleken) In het algemeen hebben de consumenten met een bescheiden inkomen minder comfort dan de andere consumenten. microgolfoven; -15% < Populatie computer; -25% vaatwasser; -26% Basis: populatie en vergelijking met de lage SG qua hoeveelheid uitrusting(n=1234) 18

19 De uitrusting van het huis van de 50+ ers Wasmachine, -15% Diepvriezer, DVD-recorder; -15% Fototoestel, camera, microgolfoven; -17% > Populatie Bezit van apparaten bij de 50+ ers (gehalte uitrusting vergeleken) Broodoven; -10% In het algemeen hebben de senioren met een bescheiden inkomen veel minder huishoudelijk comfort dan de andere senioren. Ze hebben veel minder uitrusting op het vlak van elektrische huishoudtoestellen en hifi-materiaal, computer en auto. Hogedrukreiniger, elektrisch fornuis; - 16% Droogkast; -19% Vaatwasser; -23% Computer; -26% < Populatie Auto; -33% Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=1234) 19

20 Centrale verwarming 1% 1% 5% Welk type energie gebruikt uw centrale verwarming? 57% 35% 34% De meeste consumenten met een bescheiden inkomen heeft een centrale verwarming op stookolie, in tegenstelling tot de andere consumenten die in 2 op de 3 gevallen een centrale verwarming op gas hebben. 42% 63% 61% Gas Stookolie Elektriciteit Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen die een centrale verwarming hebben(n=1234) 20

21 De maandelijkse huur 249,2 427,6 654,6 Hoeveel huur betaalt u per maand (andere kosten niet inbegrepen)? Voor de huurders is de huur die ze betalen anders naargelang de sociale groep waartoe ze behoren. Zo ligt de huur 71% hoger tussen de consumenten met een gemiddeld en die met een bescheiden inkomen en 53% hoger tussen de consumenten met een hoog en die met een gemiddeld inkomen. Hoewel de huur voor gezinnen met een bescheiden inkomen in absolute waarde lager is, maakt hij in verhouding toch een groter deel uit van de gezinsuitgaven, vooral in Brussel. Maandelijkse huur, exclusief kosten (n=1234) 21

22 De hypothecaire lening afbetalen Hoeveel moet u per maand terugbetalen voor uw hypothecaire lening? 771,0 418,2 398,6 Voor de eigenaars is de maandelijkse terugbetaling voor hun hypothecaire lening anders naargelang de sociale groep waartoe ze behoren. Het bedrag valt iets lager uit tussen de consumenten met een bescheiden inkomen en de gemiddelde sociale groepen, maar het stijgt sterk (met 94%) tussen de gemiddelde en de hoge inkomens. De verhouding tussen de terugbetaalde maandelijkse som bij een hypothecaire lening en de maandelijkse huur bedraagt 1,68 in het geval van de lage sociale groepen, maar slechts 0,93 en 1,18 in het geval van de gemiddelde en de hoge inkomens. Dit is een bewijs van de moeilijkheid voor de consumenten met een bescheiden inkomen om (ooit) een eigendom te kunnen kopen. Maandelijkse terugbetaling (n=803) 22

23 50+ ers huurder of eigenaar? U bent...? 59% 73% 87% 41% 27% 13% De consumenten met een bescheiden inkomen zijn minder vaak eigenaar van hun woning dan de andere consumenten. Het is dus niet verbazend dat ze zich als huurders zonder enige financiële «reserves» ook meer zorgen maken over hun toekomst. Door de bescheiden inkomens en de belangrijke verhouding tussen maandelijkse huur en maandelijkse terugbetaling van een hypothecaire lening, zijn de senioren met een bescheiden inkomen driemaal minder vaak eigenaar van hun woning dan de senioren met een hoog inkomen. Huurder Eigenaar Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1017) 23

24 De financiële situatie van de 50+ ers Wat uw financiële situatie betreft zou u zeggen dat u... 45% 73% 85% De consumenten met een bescheiden inkomen hebben vaker financiële moeilijkheden. Een meerderheid vinden dat ze niet genoeg geld hebben om te leven, in tegenstelling tot de gemiddelde en hoge sociale groepen voor wie de financiële middelen toereikend zijn. 55% 27% 15% Niet genoeg geld hebt om te leven Genoeg geld hebt om te leven Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1017) 24

25 De financiële situatie van de 50+ ers Hebt u of had u geld opzij gezet voor uw pensioen? 58% 73% 84% De consumenten met een bescheiden inkomen hebben vaker financiële problemen want ze hebben niet altijd geld opzij gezet (of kunnen zetten) voor hun pensioen. Het tegenovergestelde geldt voor de gemiddel-de en hoge sociale groepen, die in meer dan 7 op de 10 gevallen vinden dat ze geld opzij hebben kunnen zetten voor hun pensioen. 42% 27% 16% Nee Ja Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1017) 25

26 De financiële situatie van de 50+ ers 4% 4% 5% 28% 39% 41% Over het pensioen dat u binnen 0 à 5 jaar zult ontvangen, bent u... De consumenten met een bescheiden inkomen uiten meer bezorgdheid over hun pensioen dan de senioren van de andere groepen, al heerst er algemeen een gevoel van angst. 40% 46% 45% 28% 11% 9% Zeer bezorgd Eerder ongerust Eerder gerust Vol vertrouwen Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1017) 26

27 De gerechtsdeurwaarders Hebt u als consument al met een gerechtsdeurwaarder te maken gehad? 84% 90% 91% De consumenten met een bescheiden inkomen hebben al bijna dubbel zo vaak met een gerechtsdeurwaarder te maken gehad, in de meeste gevallen in de vorm van een brief met de vraag om een betaling te storten op een rekening, zonder een gerechtelijke procedure. 16% 10% 9% Vandaag de dag hebben de meeste wan-betalingen te maken met verbruikskrediet, renouvellerend krediet, telefoonfacturen, energie- of gezondheidszorgrekeningen. Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=700) 27

28 De gerechtsdeurwaarders 36% 18% 45% 21% 36% 43% 17% 66% 17% hebt u gereageerd bent u blijven weigeren om te betalen hebt u toch betaald Indien het daarbij ging om een vordering waarmee u niet akkoord ging,... Meer dan 4 op de 10 consumenten in de lage en gemiddelde sociale groepen aanvaarden om een betwiste vordering te betalen na ontvangst van een brief van een gerechtsdeurwaarder. Wanneer ze tot de bescheiden sociale groepen behoren, durven ze zich nauwelijks verzetten en zijn ze het minst talrijk die blijven weigeren om te betalen, dit in tegenstelling tot de gemiddelde en hoge sociale groepen. De consumenten met een bescheiden inkomen worden dus eigenlijk op die manier gestraft door een gebrek aan informatie. (n=700) 28

29 Hygiënische zorg en onderhoudsproducten Voor een huis zonder microben moet er geregeld worden schoongemaakt met desinfecterende producten; 11% < Populatie Wanneer ik een detergent gebruik, doseer ik het op basis van mijn ervaring; 11% Om een proper huis te verkrijgen, moet er elke dag schoongemaakt worden; 7% Voor ik een onderhoudsprodu ct koop, lees ik systematisch het etiket; -6% > Populatie Wanneer ik een detergent gebruik, doseer ik het volgens de instructies van de leverancier; -12% Houdingen in verband met het gebruik van onderhoudsproducten De consumenten die behoren tot de lage sociale groepen, zijn niet alleen meer vatbaar voor («gemanipuleerd door») de stereotype beweringen in de reclameboodschappen die oproepen tot een genadeloze strijd tegen de gevaarlijke microorganismen, maar letten ook minder goed op met betrekking tot het correcte gebruik van de producten. Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=486) 29

30 De kinderopvang 12% 88% 29% 27% 44% 37% 25% 38% een crèche (school) of een onthaalmoeder een nauwe verwant uzelf of uw partner(in) Uw kind(eren) van 0 tot 3 jaar wordt (worden) opgevangen door: Binnen de lage sociale groepen wordt de opvang van het kind (de kinderen) in 9 op de 10 gevallen toevertrouwd aan de partner(in). Dat percentage neemt af tot de helft binnen de andere sociale groepen, waar een andere nauwe verwant voor de opvang mag instaan. Wanneer ze tot de gemiddelde of hoge sociale groepen behoren, gaan ze op identieke leeftijd al veel talrijker naar de crèche of naar school. Zouden de consumenten met een bescheiden inkomen gestraft worden waar het om de kinderopvang gaat? (n=431) 30

31 Babyproducten (0-3 jaar) kopen > Populatie Non-foodproducten voor de baby kopen Massageoliën; 66% Zeep; 60% Doekjes; 60% De non-foodproducten voor kinderen van 0 tot 3 jaar, zoals massageoliën, zepen, doekjes, speelgoed en specifieke (anti-allergene) melk, worden vaker gekocht door de bescheiden inkomens. Speciale melk; Speelgoed; 27% 26% Het is waar dat de gevoelsinvestering bij de geboorte van een kind heel groot is en dat de jonge ouders vaak op zoek gaan naar het allerbeste om hun kind zeker niets tekort te doen. Hydraterende crèmes; -22% Kindershampoos; -22% Anderzijds worden hydraterende crèmes en shampoos veel minder gebruikt. < Populatie Basis: jonge ouders en vergelijking met de lage SG(n=431) 31

32 De start van het nieuwe schooljaar 8% Gaat u speciaal winkelen voor het begin van het nieuwe schooljaar? De start van het nieuwe schooljaar is een groot consumptiemoment voor de bescheiden inkomens. 70% 65% Ze verklaren in zeer groten getale dat ze specifieke aankopen doen in die periode. 92% 30% 35% Ze zijn met driemaal meer dan in de andere sociale groepen. Ze zeggen allemaal dat ze gebruikmaken van en zich beperken tot de lijst van schoolbenodigdheden die de school aan de leerlingen voorlegt. Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=204) 32

33 Zakgeld Hoeveel zakgeld krijg je? De jongeren uit de verschillende sociale groepen krijgen op een euro na dezelfde gemiddelde sommen zakgeld. 36,5 35,2 36,9 Dat identieke gemiddelde mag ons echter niet uit het oog doen verliezen dat het deel van de inkomens dat aan deze uitgave besteed wordt, groter is bij de consumenten met een bescheiden inkomen, met de lagere inkomens, dan in de gemiddelde en hoge sociale groepen. Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=2200) 33

34 Aankopen voor de eindejaarsfeesten Hoeveel geef je gemiddeld per persoon uit voor dit feest? 40,7 42,7 47,3 60,4 42,2 De consumenten met een bescheiden inkomen beperken de uitgaven tijdens de eindejaarsperiode meer dan de andere consumenten. Die beperking haalt echter niet dezelfde proporties als voor de andere consumenten. 28,1 Kerstmis Nieuwjaar (n=681) 34

35 Huisdieren Hebt u een huisdier? 58% 53% 44% De consumenten met een bescheiden inkomen zeggen minder vaak dat ze een huisdier hebben dan de andere sociale groepen: slechts 4 op de 10 hebben een huisdier. Hoe hoger de sociale groep, hoe groter het percentage huisdierbezitters wordt. 42% 47% 56% Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1260) 35

36 Een helderziende raadplegen Hebt u al ooit een helderziende geraadpleegd? 91% 93% 94% De consumenten met een bescheiden inkomen raadplegen gemakkelijker een helderziende. Die raadpleging kan het teken zijn van een grotere ontreddering. 9% 7% 6% Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=601) 36

37 De duurzame consumptie De energiebesparingen De centrale verwarming (reglementering, veranderingen, premie) Insecticiden kopen Onkruidverdelgers kopen 37

38 De duurzame ontwikkeling 6% 7% 94% 93% 25% 75% Hebt u er persoonlijk enig idee van wat «duurzame ontwikkeling» betekent? Net als de consumenten met een bescheiden inkomen verklaren de consumenten met een gemiddeld inkomen dat ze geen precies idee hebben van wat het begrip «duurzame ontwikkeling» betekent. De afwezigheid van kennis van het concept beïnvloedt algemeen hun globale perceptie betreffende milieubescherming als hun persoonlijke houdingen en gedragspatronen op het gebied van energie, verwarming, aankopen van gevaarlijke producten voor de gezondheid en voor het milieu. GS inf GS moyens GS sup behoorlijk of heel precies idee geen of weinig precies idee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen (n=600) 38

39 De energiebesparingen Ik laat mijn computer vaak in waakstand staan; Om de TV af te 18% zetten, gebruik ik enkel de afstandsbediening; 11% Energieverbruik is moeilijk in de hand te houden; 7% < Populatie Wanneer ik wegga (> 4 uren), zet ik de thermostaat in huis lager; -8% > Populatie Als het fris wordt, trek ik liever een extra pull aan dan De temperatuur in de verwarming hoger mijn woning wordt 's te zetten; -14% nachts verlaagd; - 17% Gedragspatronen op het gebied van energiebesparingen In het algemeen hebben de consumenten in de lage sociale groepen minder aandacht voor de energiebesparingen dan de andere consumenten. Ze vinden het moeilijk om hun verbruik onder controle te houden, maar laten vaak hun computer in waakstand staan, gebruiken enkel de afstandsbediening van de TV en gaan minder snel een extra pull aantrekken wanneer het kouder wordt in huis of de thermostaat in hun huis s nachts of bij afwezigheid lager zetten. Het gebrek aan informatie kan deze consumenten ertoe leiden dat ze meer energie verbruiken. Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=1234) 39

40 De centrale verwarming 61% 50% 52% 70% 55% 81% Met welke regelsystemen is uw centrale verwarming uitgerust? De meeste consumenten met een bescheiden inkomen zijn qua regelsystemen voor hun centrale verwarmingsinstallatie minder goed uitgerust dan de andere consumenten. Het ontbreken van een thermostaat is een flagrant probleem. Zonder een thermostaat kun je immers de centrale verwarmingsinstallatie niet correct regelen en dat leidt tot hogere energiefacturen. 3% 3% 5% Thermostatische kranen op de radiators Thermostaat Buitensonde Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen die een centrale verwarming hebben(n=1234) 40

41 De centrale verwarming Hebt u veranderingen doorgevoerd aan...? 77% 78% 28% 28% 10% 12% 4% 4% 0% 0% 86% 51% 26% 19% 7% De consumenten in de lage en gemiddelde sociale groepen doen minder vaak veranderingen aan hun verwarmingsinstallatie. Vaak omdat ze geen eigenaar zijn of omdat ze vinden, als ze eigenaar zijn, dat hun installatie voldoende goed presteert. de verwarmingsketel de radiators de thermostatische kranen de thermostaat de buitensonde Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=1234) 41

42 De centrale verwarming Hebt u voor die verandering een premie gevraagd? 7% 20% 26% Voor een verandering aan de centrale verwarmingsinstallatie vragen de consumenten met een bescheiden inkomen driemaal minder vaak een premie dan de andere consumenten. 93% 80% 74% Belangrijkste aangehaalde reden daarvoor: slechte kennis van het bestaan van de premies en/of van de instantie tot wie men zich moet richten. Nee Ja Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen die veranderingen aan hun installatie doorgevoerd hebben(n=1234) 42

43 Insecticiden kopen Hebt u vorig jaar insecticiden gekocht? 53% 63% 77% 47% 37% 23% Ja Nee De consumenten met een bescheiden inkomen zeggen dat ze vaker insecticiden kopen dan de andere sociale groepen. Ze kopen er gemiddeld 4,5 maal tegenover respectievelijk 2,9 en 2 maal voor de gemiddelde en de hoge sociale groepen. In tegenstelling tot de andere consumenten kopen ze het product zodra het seizoen begint, preventief, om het product vooraf in bezit te hebben, nog voordat het ongedierte verschijnt. Slechte kennis van de producten door gebrekkige informatie kan die consumenten ertoe leiden dat ze de producten in de handel verkeerd gebruiken. Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 43

44 Onkruidverdelgers kopen Leest u het etiket op die producten? 31% 69% 5% 95% 6% 94% Nauwelijks 2 op de 3 consumenten met een bescheiden inkomen zeggen dat ze de etiketten op die scheikundige producten lezen. Anderzijds zeggen 9 op de 10 van de andere consumenten dat ze die etiketten lezen. Het is waar dat de zeer technische informatie, in moeilijk leesbare lettertjes of in onbegrijpelijke taal, het lezen van de tekst niet aanmoedigt, zeker niet voor consumenten die maar zelden op de hoogte zijn van de problematiek rond de vervuilende stoffen, de onkruidverdelgers en de pesticiden. Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 44

45 De winkels en het koopgedrag Het koopgedrag wijzigen Een voedingswinkel kiezen Het winkelbezoek Perceptie van de prijzen van de goedkoopste keten Winkelen en voedingsintoleranties Extra naar de winkel De solden 45

46 Het koopgedrag Het koopgedrag veranderen 46% 57% 17% 18% 19% 13% 18% 52% 28% 12% 12% 8% De consumenten met een bescheiden inkomen consumeren vaker dan de andere sociale groepen de goedkoopste producten (eerste prijzen) en de distributeurmerken. De gemiddelde en hoge sociale groepen (vooral) kopen producten van een nationaal merk, en meer zelden van een distributeurmerk en eerste prijzen. Hun koopgedrag is standvastiger dan dat van de consumenten met bescheiden inkomens, die zoeken naar de goedkoopste producten. De hoge sociale groepen consumeren het talrijkst (duurdere) nationale merken. Eerste prijs Distributeurmerk Nationaal merk Gedrag onverand (n=803) 46

47 Een voedingswinkel kiezen Keuzecriteria voor een voedingswinkel Kenmerken Beslissingselementen (eindbeslissing winkel kiezen) Populatie Nabijheid Prijs Versheid Parking Lage sociale groepen Nabijheid Prijs Parking Een voedingswinkel kiezen gebeurt in de eerste plaats op basis van elementen die te maken hebben met de kosten (lage prijzen, korte verplaatsingen gelet op beperkt volume dat gekocht wordt). De consumenten met een bescheiden inkomen kiezen een voedingswinkel op basis van de ligging (moet dichtbij zijn), de aangerekende prijzen en de aanwezigheid van een parking. Ze evalueren de winkel op basis van de versheid, de veiligheid en de kwaliteit van de aangeboden voedingswaren. Waarderingselementen (evaluatie en appreciatie van de winkel) Veiligheid Kwaliteit Beschikbaarheid Smaak Versheid Veiligheid Kwaliteit In tegenstelling tot de andere sociale groepen is de versheid geen beslissingselement (beslissings-bepalend kenmerk), evenmin als de beschikbaarheid of de smaak, die (keuzebepalende) waarderings-elementen zijn. Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=803) 47

48 Winkelbezoek Aldi; 9% Verschil > 0 gemiddeld profiel De meest bezochte keten voor voedingswaren AD Delhaize; 5% GB contact; 3% GB Partner; 1%Lidl; 1% Carrefour; -7% Delhaize City; -1% Colruyt; -2% Bij de bescheiden inkomens zijn de prijs en de nabijheid de criteria die zorgen voor de keuze van de keten voor de aankopen van voedingswaren. Er zijn vijf ketens die veel bezocht worden door de consumenten met een bescheiden inkomen: Aldi, AD Delhaize, GB contact, GB Partner en Lidl. Carrefour, Delhaize (De Leeuw) en in mindere mate Colruyt en Delhaize City genieten minder belangstelling. Qua grootste waardering noemt de helft van hen Aldi. Verschil < 0 gemiddeld profiel Delhaize; -7% Basis: populatie en vergelijking met de lage SG(n=803) 48

49 Prijs: de goedkoopste keten Aldi 52% Welke is over het algemeen de goedkoopste winkel? Colruyt Lidl Carrefour 2% 8% 35% Qua prijsperceptie steken twee ketens met kop en schouders boven de andere uit: Aldi en Colruyt. 1 op de 2 consumenten vindt dat Aldi de goedkoopste winkel is en 1 op de 3 vindt dat Colruyt dat is. Bij de consumenten met een bescheiden inkomen worden de hard-discounters Aldi en Lidl nog het vaakst beschouwd als de goedkoopste ketens (met respectievelijk 67% en 19%). Delhaize De Leeuw 1% Makro 1% Basis: populatie(n=803) 49

50 Boodschappen doen en voedingsintoleranties Vindt u het moeilijk om rekening te houden met voedingsintoleranties wanneer u boodschappen doet? 62% 93% 84% De consumenten met een bescheiden inkomen hebben vaker dan de andere sociale groepen moeilijkheden om rekening te houden met voedingsintoleranties en allergieën wanneer ze boodschappen doen. De etiketten lezen lijkt echt een probleem te zijn. 38% 7% 16% Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 50

51 Boodschappen doen en voedingsintoleranties 0% 100% 71% 50% Het is moeilijk om aangepaste producten voor mensen met een voedingsallergie of intolerantie te vinden, te herkennen in de winkel De consumenten met een bescheiden inkomen ondervinden vaker dan de andere sociale groepen moeilijkheden om aangepaste producten voor mensen met een voedingsallergie of intolerantie te vinden of te herkennen in de winkel. De identificatie van die producten in de winkelrekken is duidelijk niet vanzelfsprekend. 50% 29% Ja Nee Basis: vergelijking tussen de verschillende sociale groepen(n=600) 51

Consumptie, koopkracht en crisis

Consumptie, koopkracht en crisis s t u d i e Consumptie, koopkracht en crisis Consumptie, koopkracht en crisis Februari 2010 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie De voedselconsumptie en voedselaankopen Non-foodconsumptie en de diensten

Nadere informatie

s t u d i e Prijzen en winkels Prijzen en winkels April 2010

s t u d i e Prijzen en winkels Prijzen en winkels April 2010 s t u d i e Prijzen en winkels Prijzen en winkels April 2010 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Type van gekochte producten 4. Prijsvergelijkingen 5. Perceptie van het verschil tussen de toegepaste

Nadere informatie

s t u d i e Perceptie van GGO s Perceptie van GGO s Juli 2011

s t u d i e Perceptie van GGO s Perceptie van GGO s Juli 2011 s t u d i e Perceptie van GGO s Perceptie van GGO s Juli 2011 Inhoud 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Voedselaankoop en genetisch gemodificeerde organismen (GGO s) 4. Het informeren van de consumenten

Nadere informatie

Consumenten en rookmelders Consumenten en rookmelders

Consumenten en rookmelders Consumenten en rookmelders Consumenten en rookmelders Consumenten en rookmelders s t u d i e OIVO, april 2006 Agenda 1. Verwijzing naar wetgeving 2. Doelstellingen 3. Methodologie 4. Bezit en uitrusting 5. Koopintenties 6. Conclusies

Nadere informatie

Doelstellingen. Keuzecriteria voor de voedingsproducten, non-foodproducten, voedingswinkels, nonfoodwinkels. Sociaaldemografische variabelen.

Doelstellingen. Keuzecriteria voor de voedingsproducten, non-foodproducten, voedingswinkels, nonfoodwinkels. Sociaaldemografische variabelen. s t Consumer Behavior Monitor Consumer Behavior Monitor OIVO, Oktober 2009 u d i e Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Een voedingsproduct kiezen 4. Een voedingswinkel kiezen 5. Een non-foodproduct

Nadere informatie

Jongeren en vrijetijdsbesteding

Jongeren en vrijetijdsbesteding s t u d i e Jongeren en vrijetijdsbesteding Jongeren en vrijetijdsbesteding OIVO, juli 2007 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. De vrijetijdsbestedingen 1. Verschillen volgens leeftijd, sociale

Nadere informatie

Perceptie van de fiscaliteit

Perceptie van de fiscaliteit s t u d i e Perceptie van de fiscaliteit Perceptie van de fiscaliteit November 2009 Doelstellingen De perceptie van de belastingwetten en van de overheidspremies bij de consumenten meten. 2 Methodologie

Nadere informatie

Doelstellingen. Aantal bezoekers, koopgedrag, types aankopen die gedaan worden en evolutie. Sociaaldemografische variabelen.

Doelstellingen. Aantal bezoekers, koopgedrag, types aankopen die gedaan worden en evolutie. Sociaaldemografische variabelen. s t u d i De solden De solden Solden Solden OIVO, december 2009 Solden Solden e Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Participatiegraad (winter- en zomersolden) 4. Evolutie van de participatiegraad

Nadere informatie

s t u d i e De vleesconsumptie De vleesconsumptie Augustus 2011 Studie uitgevoerd met de steun van Wallonië

s t u d i e De vleesconsumptie De vleesconsumptie Augustus 2011 Studie uitgevoerd met de steun van Wallonië s t u d i e De vleesconsumptie De vleesconsumptie Augustus 2011 Studie uitgevoerd met de steun van Wallonië Inhoud 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Percepties en algemene gedragingen met betrekking

Nadere informatie

DE BELG EN ZIJN CHOCOLADE

DE BELG EN ZIJN CHOCOLADE DE BELG EN ZIJN CHOCOLADE April 2010 Stichting van openbaar nut Paapsemlaan 20 1070 Brussel OVERNAMES TOEGELATEN MITS VOORAFGAANDE TOESTEMMING VAN DE UITGEVER EN BRONVERMELDING. De Belg en zijn chocolade

Nadere informatie

De alternatieve geschillenregelingen

De alternatieve geschillenregelingen s t u d i e De alternatieve geschillenregelingen De alternatieve geschillenregelingen Oktober 2010 Agenda Doelstellingen Methodologie Alternatieve geschillenregeling Hulp bij geschillenregeling met betrekking

Nadere informatie

Consumer Behavior Monitor

Consumer Behavior Monitor s t u d i e Consumer Behavior Monitor Consumer Behavior Monitor OIVO, oktober 2010 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Een voedingsproduct kiezen 4. Een voedingswinkel kiezen 5. Een non-foodproduct

Nadere informatie

Het doel van deze studie bestaat erin de perceptie te evalueren die de consumenten van de gezondheidsinformatie hebben:

Het doel van deze studie bestaat erin de perceptie te evalueren die de consumenten van de gezondheidsinformatie hebben: s t De gezondheidsinformatie De gezondheidsinformatie September 2009 u d i e Inhoudstafel 1. De consumenten en de gezondheidsinformatie 2. De consumenten en hun kennis van de informatie 3. De perceptie

Nadere informatie

PRIJZEN OVER DE GRENS

PRIJZEN OVER DE GRENS PRIJZEN OVER DE GRENS VERGELIJKING VAN DE PRIJZEN VAN VOEDINGSPRODUCTEN IN FRANKRIJK EN BELGIË Stichting van openbaar nut Paapsemlaan 20 1070 Brussel OVERNAMES TOEGELATEN MITS VOORAFGAANDE TOESTEMMING

Nadere informatie

Merkketens, winkels en consumenten

Merkketens, winkels en consumenten s t u d i e Merkketens, winkels en consumenten Merkketens, winkels en consumenten November 2011 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Keuze van een voedingswinkel 4. Aantal bezoeken aan merkketens

Nadere informatie

s t u d i e Jongeren en media Jongeren en media OIVO, januari 2009

s t u d i e Jongeren en media Jongeren en media OIVO, januari 2009 Jongeren en media Jongeren en media s t u d i e OIVO, januari 2009 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Percentage media-uitrusting (thuis, persoonlijk, op school) 4. Programma s beluisteren, bekijken

Nadere informatie

HUMO enquête naar de koopkracht

HUMO enquête naar de koopkracht HUMO enquête naar de koopkracht Steekproef N= 1000 respondenten representatief voor de Nederlandstalige 20-plussers (geen studenten) Methode Combinatie van telefonisch (23%; bij 65-plussers) en online

Nadere informatie

duurzaam eten November 2010 Kim Paulussen Marcel Temminghoff

duurzaam eten November 2010 Kim Paulussen Marcel Temminghoff Voeding in 2020 Gezond en duurzaam eten November 2010 Kim Paulussen Marcel Temminghoff 1 Inleiding 2 Resultaten 3 Samenvatting 1 Inleiding Achtergrond en opzet onderzoek Aanleiding: het Voedingscentrum

Nadere informatie

De voedingswaarde-etikettering

De voedingswaarde-etikettering s t u d i e De voedingswaarde-etikettering De voedingswaarde-etikettering Juni 2009 Met de steun van Inhoudstafel 1. De consumenten en hoe ze de etikettering begrijpen 2. De gezamenlijke analyse 3. Het

Nadere informatie

s t u d i e Jongeren en media Jongeren en media November 2011

s t u d i e Jongeren en media Jongeren en media November 2011 Jongeren en media Jongeren en media s t u d i e November 2011 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Media-uitrusting (thuis, in eigen kamer) 4. Kijkgedrag (individueel of sociaal gebeuren) 5. Ouderlijk

Nadere informatie

De voedingsconsumptie van de Belg in kaart gebracht

De voedingsconsumptie van de Belg in kaart gebracht De voedingsconsumptie van de Belg in kaart gebracht In 2007, 2009 en 2011 onderzocht InSites Consulting in opdracht van VLAM wie wat waar en wanneer consumeert. Hieruit blijkt dat thuis de meest frequente

Nadere informatie

Is uw verbruik normaal?

Is uw verbruik normaal? Is uw verbruik normaal? Maar dit mag ons niet doen vergeten wat zijn kostprijs en effecten op het milieu zijn. Ook al hebben we geen vat op de prijzen, ons verbruik kunnen we wel zelf beïnvloeden. Deze

Nadere informatie

DVD Jongeren en schulden

DVD Jongeren en schulden DVD Jongeren en schulden Werkwijze: De leerlingen bekijken het filmpje. Daarna krijgen zij een vragenlijst die ze beginnen invullen zo ver ze kunnen. Daarna wordt de film opnieuw bekeken in drie delen

Nadere informatie

Wat eten we vanavond?

Wat eten we vanavond? 35 35 HOOFDSTUK 3 Wat eten we vanavond? WOORDEN 1 Kies uit: jam school slager boodschappen vegetariër 1 Dorien eet geen vlees. Ze is. 2 Moniek houdt van zoet. Ze eet graag op brood. 3 Johan, ik ga naar

Nadere informatie

STELLINGEN WINKEL- EN KOOKTIPS

STELLINGEN WINKEL- EN KOOKTIPS STELLINGEN WINKEL- EN KOOKTIPS Doelstelling de deelnemers geven informatie aan elkaar Duur 30 min. Materiaal de vragen en stellingen 1x afgedrukt 1 Werkvorm De deelnemers trekken om de beurt blind een

Nadere informatie

Zorgen: Laatste mode en trends, ouders, vriend/in, vrienden/vriendinnen, huiswerk, school, etc.

Zorgen: Laatste mode en trends, ouders, vriend/in, vrienden/vriendinnen, huiswerk, school, etc. HAVO / VWO Vanaf 14 t/m 18 Bus, tram, metro, fiets, trein Uitgaan, werken, internetten, huiswerk maken, MSN, Diploma halen Laatste mode en trends, ouders, vriend/in, vrienden/vriendinnen, huiswerk, school,

Nadere informatie

Z O U T : TOP? ZOUT : STOP!

Z O U T : TOP? ZOUT : STOP! ZOUT : STOP! ZOUT : TOP? Zout, wat is dat nu eigenlijk? In feite is het zout dat we in onze voeding gebruiken natriumchloride of NaCl. Het element dat in deze formule voor problemen zorgt, is het natrium.

Nadere informatie

Moeilijke eters 800398 / augustus 2012 Ikazia Ziekenhuis

Moeilijke eters 800398 / augustus 2012 Ikazia Ziekenhuis 1 Eetproblemen bij kinderen Sommige kinderen zijn zeer moeilijke eters. Voor ouders en kind kan dit heel lastig zijn. Ouders proberen van alles. Ouders zijn angstig dat hun kind niet genoeg binnen krijgt

Nadere informatie

Onderzoek Week van de Energierekening Gfk i.o. Milieu Centraal oktober 2012

Onderzoek Week van de Energierekening Gfk i.o. Milieu Centraal oktober 2012 Onderzoek Week van de Energierekening Gfk i.o. Milieu Centraal oktober 2012 Achtergrond bij onderzoek In het onderzoek is gebruik gemaakt van een aselecte steekproef van 1.038 huishoudens. Deze steekproef

Nadere informatie

Opdracht Communicatie:

Opdracht Communicatie: Opdracht Communicatie: van: Amy de Wilde Bianca Wassenaar Vivianne Borger Ayla Teunissen Iedries Kartopawiro klas: COM1E De reclames die wij hebben geanalyseerd: - Histor verf: Consumer insight: Ik wil

Nadere informatie

Lesbrief Meneer Beer

Lesbrief Meneer Beer Lesbrief Meneer Beer Het verhaal Het verhaal gaat over Meneer Beer. Hij is verliefd op een prachtig berinnetje, maar hij durft het haar niet te vertellen. Hij vindt zichzelf maar een eenvoudige beer. Om

Nadere informatie

Presentatie ei innovatie onderzoek

Presentatie ei innovatie onderzoek Presentatie ei innovatie onderzoek Jon Zwijnenburg Kees Wilborts Agenda 1 Onderzoeksverantwoording 2 Conclusies 3 Resultaten 1 Onderzoeksverantwoording Onderzoeksvragen 4 Dit onderzoek geeft antwoord op

Nadere informatie

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Vul afzonderlijk van elkaar allebei de vragen in. Bij elke vraag moet je een antwoord kiezen. Als je niet kunt kiezen, kies dan het

Nadere informatie

Bijlage bij schriftelijke vraag nr. 841 van Joke Schauvliege - Gendergerelateerde resultaten uit de REG-enquête 2008

Bijlage bij schriftelijke vraag nr. 841 van Joke Schauvliege - Gendergerelateerde resultaten uit de REG-enquête 2008 Bijlage bij schriftelijke vraag nr. 841 van Joke Schauvliege - Gendergerelateerde resultaten uit de REG-enquête 2008 In het face-to-face onderzoek uitgevoerd in maart en april 2008, werden in totaal 1.026

Nadere informatie

Chauvinisme Vlaming op vlak van kopen en koken. ivox in opdracht van VLAM

Chauvinisme Vlaming op vlak van kopen en koken. ivox in opdracht van VLAM Chauvinisme Vlaming op vlak van kopen en koken ivox in opdracht van VLAM Methode Online vragenlijst Respondenten gerekruteerd uit het panel van ivox Vlamingen 18+ N = 1.000 Representatief op leeftijd,

Nadere informatie

De voedingswaarde-etikettering

De voedingswaarde-etikettering s t u d i e De voedingswaarde-etikettering De voedingswaarde-etikettering April 2010 Met de steun van Inhoudstafel 1. De consumenten en hoe ze de etikettering begrijpen 2. De gezamenlijke analyse 3. Het

Nadere informatie

Welkom en voorstellen

Welkom en voorstellen 3 november 2015 Welkom en voorstellen Francine Nijkamp-Ririhena Pubers en geld Zakgeld, richtlijnen (bron: NIBUD) Leeftijd Bedrag per week in 12 tussen 3,00 en 4,60 (19,00/mnd) 13 tussen 3,50 en 4,60 (19,00/mnd)

Nadere informatie

Opinieonderzoek. Inleiding

Opinieonderzoek. Inleiding Opinieonderzoek Inleiding Voor deze rapportage is gebruik gemaakt van twee opinieonderzoeken. Prominent in dit deel is het Onderzoek consumentenzorgen, Residuen bestrijdingsmiddelen van het Voedingscentrum

Nadere informatie

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Waarom is kinderopvang goed voor mijn kindje. Foto Je bent zwanger. Het is goed om dan al na te denken over kinderopvang van je kindje.. Foto In de kinderopvang zorgt

Nadere informatie

Energieprijs en energiearmoede

Energieprijs en energiearmoede 1 Energieprijs en energiearmoede Een artikel van het Trefpunt Economie - een publicatie van de FOD Economie Voorgesteld in november 2013 op het 20 e congres van de Franstalige economen Auteurs: Bonnard,

Nadere informatie

KlasseLunch. Over gezond eten 1. Werkbladen KlasseLunch 2008:

KlasseLunch. Over gezond eten 1. Werkbladen KlasseLunch 2008: Werkbladen 2008: Over gezond eten 1 WAAROM IS GEZOND ETEN BELANGRIJK? Je bent nu in de groei. Je lichaam is nog lang niet klaar. Goed en gezond eten is daarom erg belangrijk. Want alleen dan krijg je voldoende

Nadere informatie

Bewust en gezond winkelen. Doelstellingen. De leerlingen kunnen een gezonde keuze maken op basis van het etiket.

Bewust en gezond winkelen. Doelstellingen. De leerlingen kunnen een gezonde keuze maken op basis van het etiket. Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen zien in dat het zinvol is om een boodschappenlijstje op te stellen vooraleer boodschappen te doen. De leerlingen kunnen het etiket lezen en verschillende etiketten

Nadere informatie

Hoofdstuk 19. Financiële situatie

Hoofdstuk 19. Financiële situatie Stadsenquête Leiden 008 Hoofdstuk 19. Financiële situatie Samenvatting Ruim tweederde van de Leidenaren geeft aan gemakkelijk rond te komen met het huishoudinkomen, bijna een kwart komt net rond en een

Nadere informatie

Spreekbeurt over ZOUT

Spreekbeurt over ZOUT Wat is zout? Zout zit in bijna alle voedingsmiddelen die we eten. Zelfs in die producten waarin je het helemaal niet verwacht, zoals zoete koeken en zoete drop. Zout geeft smaak aan het eten. En het zorgt

Nadere informatie

Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen

Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen september 2003 Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen 630101 Hoe vul je de vragenlijst in? Beste leerling, Deze vragenlijst gaat over voeding. We willen graag weten hoe je daarover denkt.

Nadere informatie

Duurzaamheidk. Consument wil gezond kiezen tijdens dagje uit: aanbod blijft achter. Duurzaamheidkompas meting #14 mei 2015

Duurzaamheidk. Consument wil gezond kiezen tijdens dagje uit: aanbod blijft achter. Duurzaamheidkompas meting #14 mei 2015 Duurzaamheidk mpas Consument wil gezond kiezen tijdens dagje uit: aanbod blijft achter. Duurzaamheidkompas meting #14 mei 2015 Er is markt voor verkoop van gezonde producten bij attracties Gezond eten

Nadere informatie

Ben Tiggelaar. Nieuwe, praktische inzichten voor verandering en groei. Alle plaatjes uit het boek

Ben Tiggelaar. Nieuwe, praktische inzichten voor verandering en groei. Alle plaatjes uit het boek Ben Tiggelaar DOEN! Nieuwe, praktische inzichten voor verandering en groei Alle plaatjes uit het boek intenties gedrag gedrag situatie intenties gedrag situatie gepland gedrag automatisch gedrag gepland

Nadere informatie

Bonus Rapport : Gemakkelijker en gezonder koken

Bonus Rapport : Gemakkelijker en gezonder koken Bonus Rapport : Gemakkelijker en gezonder koken 7 tips om koken gemakkelijk en gezond te maken Katjaa Callens Denk aub eventjes aan het milieu voor je dit hele Eboek afprint. Welkom! Met ons drukke, gehaaste

Nadere informatie

De Nationale Bespaartest Minder Uitgaven, Meer Milieu

De Nationale Bespaartest Minder Uitgaven, Meer Milieu De Nationale Bespaartest Minder Uitgaven, Meer Milieu Vanaf 16 mei staat de Nationale Bespaartest Minder Uitgaven, Meer milieu op www.nibud.nl en www.milieucentraal.nl als service voor de site bezoeker.

Nadere informatie

s t u d i e De markt van de dood De markt van de dood Oktober 2011

s t u d i e De markt van de dood De markt van de dood Oktober 2011 s t u d i e De markt van de dood De markt van de dood Oktober 2011 Inhoudstafel 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. De herdenking van overleden personen 4. Allerheiligen 5. De begrafenis 6. Conclusies

Nadere informatie

Paniek aanvallen & Hyperventilatie Oorzaken

Paniek aanvallen & Hyperventilatie Oorzaken Paniek aanvallen & Hyperventilatie Oorzaken Hooikoorts welke geen standaard klachten geeft, kan oorzaak zijn van hyperventilatie aanvallen, het lijkt er nml enorm veel op. Dus reageer je niet met niesbuien,

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-GL en TL

Examenopgaven VMBO-GL en TL Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 tijdvak 2 woensdag 18 juni 13.30 15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID CSE GL EN TL NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID VBO-MAVO-D Bij dit examen hoort een tekstboekje. Dit examen

Nadere informatie

Hoofdstuk 9. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie

Hoofdstuk 9. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie Hoofdstuk 9. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 10. Financiële situatie Samenvatting Hfst 9. Trendvragen financiële situatie Jaarlijks worden drie trendvragen gesteld die inzicht geven in de financiële

Nadere informatie

Jouw krediet gewikt en gewogen februari

Jouw krediet gewikt en gewogen februari Jouw krediet gewikt en gewogen februari 2018 170505 Overzicht 1 Waarvoor lenen we? 4 2 Hoe staan we tegenover lenen? 13 3 Via welke kanalen lenen we? 19 4 Wat doen we bij problemen? 23 2 Methodologie van

Nadere informatie

Dialogen website Motiveren tot rookstop

Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialogen website Motiveren tot rookstop Dialoog verandertaal uitlokken en versterken Goedemorgen. Heeft u problemen gehad sinds uw vorige controle? Ja, eigenlijk wel. Mijn tanden zijn sterk verkleurd.

Nadere informatie

s t u d i e De markt van de dood De markt van de dood Oktober 2010

s t u d i e De markt van de dood De markt van de dood Oktober 2010 s t u d i e De markt van de dood De markt van de dood Oktober 2010 Inhoudstafel 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. De doden gedenken 4. Allerheiligen 5. Begrafenissen 6. Conclusies 2 Doelstellingen De

Nadere informatie

Gezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten

Gezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten Gezonde recepten Gezonde recepten Vraag jij je ook wel eens af wat gezonde recepten zijn en wat nu gezond is en wat niet? Er zijn zoveel geluiden in voedingsland, dat je soms de weg kwijt kunt raken. Wat

Nadere informatie

Beleggersprofiel - Vragenlijst voor de klant(en) :

Beleggersprofiel - Vragenlijst voor de klant(en) : Beleggersprofiel - Vragenlijst voor de klant(en) : Naam persoon 1 :.Voornaam :.. Naam persoon 2 :.Voornaam :.. Adres :. Heeft u een partner? : ja / neen Aantal kinderen ten laste + hun leeftijd :. Voor

Nadere informatie

Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners.

Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners. EC 01. EEN KAMER HUREN IN LEIDEN. Leiden is een typische studentenstad en heeft dus veel kamerbewoners. Vermoedelijk blijft het aanbod van kamers achter bij de vraag, waardoor er gemakkelijk prijsopdrijving

Nadere informatie

Speeddating met je nieuwe thuis tijdens de ERA Open Huizen Dag op zaterdag 26 maart

Speeddating met je nieuwe thuis tijdens de ERA Open Huizen Dag op zaterdag 26 maart ERA Open Huizen Dag op 26 maart. Wat is de gemiddelde prijs van een woning bij u in de buurt? Voor welke premies komt u in aanmerking Al aan een groene lening gedacht? ERA Koper Garantie Plan Speeddating

Nadere informatie

DE BROODPRIJS. November Stichting van openbaar nut REPRODUCTIE TOEGELATEN MITS VOORAFGAAND AKKOORD VAN DE UITGEVER EN BRONVERMELDING.

DE BROODPRIJS. November Stichting van openbaar nut REPRODUCTIE TOEGELATEN MITS VOORAFGAAND AKKOORD VAN DE UITGEVER EN BRONVERMELDING. DE BROODPRIJS November 2010 Stichting van openbaar nut REPRODUCTIE TOEGELATEN MITS VOORAFGAAND AKKOORD VAN DE UITGEVER EN BRONVERMELDING. Broodprijs In september 2010 vestigde het OIVO de aandacht op het

Nadere informatie

KlasseLunch. Over gezond eten 1. Docentenhandleiding KlasseLunch 2008:

KlasseLunch. Over gezond eten 1. Docentenhandleiding KlasseLunch 2008: Over gezond eten 1 WAAROM IS GEZOND ETEN BELANGRIJK? Je bent nu in de groei. Je lichaam is nog lang niet klaar. Goed en gezond eten is daarom erg belangrijk. Want alleen dan krijg je voldoende voedingsstoffen

Nadere informatie

Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg

Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg Is jouw maand ook altijd iets te lang? Onderzoek Jongerenpanel Tilburg Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Tilburg DIMENSUS beleidsonderzoek December 2012 Projectnummer 507 Inhoudsopgave Samenvatting

Nadere informatie

s t Jongeren en geld Jongeren en geld OIVO, december 2009 u d i e Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Kind en geld 4. Zakgeld (bedrag, bron, gebruik) 5. Studentenjob (periodes, gebruik van het

Nadere informatie

s t u d i e Jongeren en internet Jongeren en internet OIVO, januari 2010

s t u d i e Jongeren en internet Jongeren en internet OIVO, januari 2010 s t u d i e Jongeren en internet Jongeren en internet OIVO, januari 2010 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. Jongeren en internet 4. Conclusies 5. Aanbevelingen 2 Doelstellingen Het doel van deze

Nadere informatie

Voedselhygiëne. Doelgroep: bovenbouw. Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne.

Voedselhygiëne. Doelgroep: bovenbouw. Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne. Voedselhygiëne Doelgroep: bovenbouw Doelstelling: kinderen inzicht geven in de principes van voedselhygiëne. Activiteit : zoek de fouten (groepswerk) De leerlingen zetten zich in groepjes van vier personen.

Nadere informatie

Kinderschoenen Monitor 2013. Over Gigagaaf. Gigagaaf.nl is een website die zich. focust op het aanbieden van kinderschoenen met de hoogste kwaliteit.

Kinderschoenen Monitor 2013. Over Gigagaaf. Gigagaaf.nl is een website die zich. focust op het aanbieden van kinderschoenen met de hoogste kwaliteit. Kinderschoenen Monitor 2013 Over Gigagaaf Gigagaaf.nl is een website die zich focust op het aanbieden van kinderschoenen met de hoogste kwaliteit. De website bestaat sinds 2006 en is in die tijd uitgegroeid

Nadere informatie

Hoofdstuk 7. Financiële situatie

Hoofdstuk 7. Financiële situatie Stadsenquête Leiden Hoofdstuk 7. Financiële situatie Samenvatting Bijna driekwart van de Leidenaren geeft aan gemakkelijk rond te komen met het huishoudinkomen, twee op de tien komt net rond en bijna een

Nadere informatie

De consumenten en justitie

De consumenten en justitie s t u d i e De consumenten en justitie De consumenten en justitie Oktober 2010 Agenda Doelstellingen Methodologie Het imago van justitie Ervaring met justitie Hulp bij geschillenregeling Verzekering rechtsbijstand

Nadere informatie

VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen

VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen Gezond eten Opleiding Lekker en gezond eten met kinderen tips and tricks VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen Lifestyle bij VC Groot Dilbeek gezond eten We willen als club ons steentje bijdragen om de

Nadere informatie

De biobestedingen groeien stevig door in 2015

De biobestedingen groeien stevig door in 2015 De biobestedingen groeien stevig door in 2015 De biomarkt deed het vorig jaar uitstekend. De bestedingen van biologische producten groeiden in 2015 met 18%. De groei was het sterkst in Brussel. Het totaal

Nadere informatie

Hoofdstuk 10. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 11. Financiële situatie

Hoofdstuk 10. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 11. Financiële situatie Hoofdstuk 10. Trendvragen financiële situatie Hoofdstuk 11. Financiële situatie Samenvatting Hfst 10. Trendvragen financiële situatie Jaarlijks worden drie trendvragen gesteld die inzicht geven in de financiële

Nadere informatie

Infofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

Infofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen voedingsaanbevelingen interpreteren en toepassen, rekening houdend met verschillende factoren zoals leeftijd en mate van fysieke activiteit. De leerlingen

Nadere informatie

Betaalbaar bio in 6 stappen

Betaalbaar bio in 6 stappen Betaalbaar bio in 6 stappen Biologisch eten duur? Veel mensen denken dat biologisch eten niet in hun budget past. Ik heb dat ook heel lang gedacht. Tot ik ontdekte dat je door anders boodschappen te doen

Nadere informatie

1. Je woont in... persoonlijke voetafdruk. Ruimte. een appartement of een klein huis met 1 à 2 slaapkamers? (+/- 80m²) 2

1. Je woont in... persoonlijke voetafdruk. Ruimte. een appartement of een klein huis met 1 à 2 slaapkamers? (+/- 80m²) 2 1. Je woont in... een appartement of een klein huis met 1 à 2 slaapkamers? (+/- 80m²) 2 een groot appartement of een huis met 3 à 4 slaapkamers? (+/- 120m²) 3 een groot huis met meer dan 4 slaapkamers?

Nadere informatie

Figuur 1: Mogelijke veranderingen dagelijks eetpatroon

Figuur 1: Mogelijke veranderingen dagelijks eetpatroon CONSUMENTENPLATFORM Ons voedsel over 10 OPINIEONDERZOEK In september 2003 heeft het onderzoeksbureau Survey@ te Zoetermeer onder 600 Nederlanders een representatieve steekproef gehouden. De vragen in het

Nadere informatie

Referentie Vandercammen, M. (2009). Jongeren en kansspelen. Brussel: OIVO.

Referentie Vandercammen, M. (2009). Jongeren en kansspelen. Brussel: OIVO. 1. Referentie Referentie Vandercammen, M. (2009). Jongeren en kansspelen. Brussel: OIVO. Taal Nederlands ISBN - ISSN / Publicatievorm onderzoeksrapport 2. Abstract In dit onderzoek, uitgevoerd door het

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

Duurzaamheidk. Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014

Duurzaamheidk. Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014 Duurzaamheidk mpas Consument zoekt manieren om minder voedsel te verspillen Duurzaamheidkompas meting #13 December 2014 Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van een milieu-,

Nadere informatie

s t u d i e De feesten De feesten OIVO, december 2009

s t u d i e De feesten De feesten OIVO, december 2009 s t u d i e De feesten De feesten OIVO, december 2009 Agenda 1. Doelstellingen 2. Methodologie 3. De activiteiten 4. De kerstbomen 5. De feestmaaltijden: kerstavond en kerstdag, oudejaarsavond en nieuwjaarsdag

Nadere informatie

Wij kunnen zeggen dat er een drietal manieren zijn als jij bij de banken niet terecht kunt.

Wij kunnen zeggen dat er een drietal manieren zijn als jij bij de banken niet terecht kunt. 19. Kapitaal en kredietverlening 19.1.Kapitaal Kapitaal aantrekken is belangrijk voor jouw onderneming. Wij kunnen zeggen dat er een drietal manieren zijn als jij bij de banken niet terecht kunt. De 3

Nadere informatie

ZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt)

ZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt) ZELFINVULLIJST DEPRESSIEVE SYMPTOMEN (INVENTORY OF DEPRESSIVE SYMPTOMATOLOGY: IDS-SR) 1 (In te vullen door patiënt) Naam:.. Datum: - - Kruis bij elke vraag het antwoord aan dat de afgelopen zeven dagen

Nadere informatie

Aanleiding voor het onderzoek

Aanleiding voor het onderzoek Aanleiding voor het onderzoek Gemeente Heerlen, juni 2013, alle zondagen koopzondag; wekelijkse koopzondag Centrum gestart m.i.v. september 2013 Heroverweging wekelijkse koopzondag in 2015 Breed gedragen

Nadere informatie

Krediet heeft een prijs! Onderteken niet om het even wat! Onderteken niet om het even wat! Krediet heeft een prijs!

Krediet heeft een prijs! Onderteken niet om het even wat! Onderteken niet om het even wat! Krediet heeft een prijs! Onderteken niet om het even wat! Je handtekening onder een contract betekent een verbintenis op lange termijn. Daar denk je toch best eerst eens goed over na. Neem de tijd om alle clausules van het contract

Nadere informatie

s t u d i e Ouders en kinderen Ouders en kinderen Maart 2009

s t u d i e Ouders en kinderen Ouders en kinderen Maart 2009 s t u d i e Ouders en kinderen Ouders en kinderen Maart 2009 Agenda Doelstellingen Methodologie Kinderwens Stappen die ondernomen worden om kinderen te krijgen Een kind dragen Perceptie van het moeder-/vaderschap

Nadere informatie

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin.

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 61 61 REGELS 1 Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 1 Ik woon met mijn gezin in een rijtjeshuis met vier slaapkamers. 2 De vijf appartementen in deze flat zijn heel klein. 3 Hij heeft een groot huis

Nadere informatie

ENABEL: Eerlijke handel Barometer 2018

ENABEL: Eerlijke handel Barometer 2018 ENABEL: Eerlijke handel Barometer 2018 Augustus 2018 ivox Over het onderzoek Online onderzoek uitgevoerd door onderzoeksbureau ivox in opdracht van Enabel tussen 8 en 29 augustus 2018 bij 1.000 Belgen

Nadere informatie

GROEPSVERZEKERING. Brochure werknemer. Pension@work. Mijn werk, mijn groepsverzekering, mijn toekomst!

GROEPSVERZEKERING. Brochure werknemer. Pension@work. Mijn werk, mijn groepsverzekering, mijn toekomst! GROEPSVERZEKERING Brochure werknemer Pension@work Mijn werk, mijn groepsverzekering, mijn toekomst! 2 Gefeliciteerd! Uw werkgever biedt u de groepsverzekering Pension@work aan. Daarmee bouwt hij voor u

Nadere informatie

Nog even en de agrariër is 24/7 online

Nog even en de agrariër is 24/7 online Uren online per week 1 8 6 8% 4 tot 3 uur 3 tot 6 uur > 6 uur Stelling: rol internet neemt toe 1 8 6 9% 4 Nog even en de agrariër is 24/7 online Internet heeft grote invloed op het informatiegedrag van

Nadere informatie

* alleenstaande moeder of vader+inwonende kinderen. * gehuwd of samenwonend. * 16-25 jaar. * meer dan 50 jaar. * 26-50 jaar

* alleenstaande moeder of vader+inwonende kinderen. * gehuwd of samenwonend. * 16-25 jaar. * meer dan 50 jaar. * 26-50 jaar ANDERS-WACHTEBEKE RESULTATEN WONEN-ENQUETE 2008 1) Gezinssituatie * gehuwd of samenwonend 80,51% * alleenstaand 15,25% * alleenstaande moeder of vader+inwonende kinderen 4,24% * alleenstaande moeder of

Nadere informatie

ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 17 oktober 2008. Armoede in België

ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 17 oktober 2008. Armoede in België ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 17 oktober 2008 Armoede in België Ter gelegenheid van de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17 oktober heeft de Algemene Directie Statistiek

Nadere informatie

De biobestedingen groeien tegen de algemene voedingstrend in

De biobestedingen groeien tegen de algemene voedingstrend in De biobestedingen groeien tegen de algemene voedingstrend in De biobestedingen groeiden in 2014 verder door terwijl de totale voedingsbestedingen voor het eerst sinds jaren daalden. Ruim negen op de tien

Nadere informatie

Werkboekje. Brood op de plank 2 e Klassen 2012. Dit boekje is van..klas.

Werkboekje. Brood op de plank 2 e Klassen 2012. Dit boekje is van..klas. Werkboekje Brood op de plank 2 e Klassen 2012 Dit boekje is van..klas. WERKEN IN DE BINDELMEERCATERING INLEIDING De komende week zullen jullie gaan werken in de keuken van het Bindelmeer College. Jullie

Nadere informatie

Bijna elf miljoen Nederlanders kochten vorig jaar. Geen last van opdringerige verkopers. Online winkelen

Bijna elf miljoen Nederlanders kochten vorig jaar. Geen last van opdringerige verkopers. Online winkelen Online winkelen Geen last van opdringerige verkopers Terwijl de kopers wegblijven uit de winkelstraten, wordt er online elk jaar meer gekocht. Ook steeds meer SeniorWeb-leden durven het aan. Waarom vinden

Nadere informatie

Resultaten & conclusies onderzoek:

Resultaten & conclusies onderzoek: Resultaten & conclusies onderzoek: Kinderen over armoede en vluchtelingen door Kinderen Goedgekeurd! Er hebben in totaal 50 scholen deelgenomen aan deze enquête. Dit gaat om een 3000-tal leerlingen. 1.

Nadere informatie

Duurzaamheidk. Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014

Duurzaamheidk. Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014 Duurzaamheidk mpas Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014 Inleiding Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-, klimaat-, voedsel- en economische

Nadere informatie

Rekenen met procenten: docentenblad

Rekenen met procenten: docentenblad Rekenen met procenten: docentenblad In dit project ga je de prijzen van supermarkten vergelijken. Er zijn drie soorten opdrachten: De prijsverschillen opzoeken van twee of meer supermarkten. De prijzen

Nadere informatie

De houding van de belgen tegenover reclame en media in 2015

De houding van de belgen tegenover reclame en media in 2015 De houding van de belgen tegenover reclame en media in 2015 Hoe staan Belgen tegenover reclame in de verschillende media? Valt ze altijd in de smaak, wordt ze creatief, informatief, doeltreffend bevonden?

Nadere informatie

Enkele citaten uit de documentaire ('Taste the waste' V. Turn, Bron: www.vilt.be):

Enkele citaten uit de documentaire ('Taste the waste' V. Turn, Bron: www.vilt.be): Voedselverspilling Voedsel verspillen betekent voedsel weggooien. Het gaat zowel om voeding die nog geconsumeerd kan worden als om voedsel dat geconsumeerd had kunnen worden. Er is niet alleen sprake van

Nadere informatie

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14

Nadere informatie