BEDRIJFSOVERDRACHT Alles over wat u moet doen om in 2014 uw bedrijf goed te verkopen. thema. Vermogensbeheer SPECIAL. voor professionele ondernemers

Transcriptie

1 groei, durfkapitaal & bedrijfsovername + BEDRIJFSOVERNAME Wat te doen met 5 miljoen? thema Vermogensbeheer INTERNATIONAAL Kokskleding van Chaud Devant verovert Europa FINANCIERING Overheidsregelingen opnieuw uitgebreid Bas Rasker Internet-ondernemer en investeerder (o.a. Zoover en Neckermann.com) SPECIAL BEDRIJFSOVERDRACHT Alles over wat u moet doen om in 2014 uw bedrijf goed te verkopen A P R / M E I / 9, 9 5 voor professionele ondernemers

2 Alles over het (ver)kopen van een bedrijf in één dag!

3 Ondernemers die wachten op betere tijden, houden zichzelf voor de gek bron: Brookz Overname Barometer, februari 2013 Er is geen crisis, er is alleen een nieuwe realiteit. Verkopende ondernemers denken dat er op dit moment geen kopers zijn, maar niets is minder waar: MBI ers, MBO ers en strategische kopers staan in de startblokken. Alleen moeten partijen elkaar wel weten te vinden. Nationale Overname Dag 2013 Vind de juiste (ver)koper van uw bedrijf en kom naar de Nationale Overname Dag, hét kennis- en netwerk evenement voor kopers en verkopers van bedrijven. U ontmoet in een exclusieve omgeving collega-ondernemers, investeerders, participatiemaatschappijen en overname-deskundigen. U krijgt tijdens de workshops antwoord op de volgende vragen: Hoe en waar vind ik een geschikt bedrijf? Wat zijn de huidige (bancaire) financieringsmogelijkheden? Hoe waardeer en beoordeel ik een bedrijf? Wat zijn belangrijke fiscale en juridische aspecten? Welke regelingen biedt de overheid? Hoe kom ik tot een succesvolle deal? Informatie & inschrijven De Nationale Overname Dag vindt plaats op donderdag 25 april 2013 in Kasteel de Vanenburg in Putten. Kijk voor meer informatie over het programma, workshops en sprekers op Sprekers George Banken George van Houtem Peter van Zadelhoff Initiatiefnemer kennispartners overnamematch.nl

4 INOVATIE Coole helm Vroeger alleen verplicht voor pubers op een brommer. Tegenwoordig is een helm bijna de norm voor alle kinderen die etsen, skaten, skiën of scooter rijden. Alleen zijn de meeste helmen nogal suf en niet comfortabel. Kortom, tijd voor een coole kinderhelm, die comfortabel zit en ook nog eens veiliger is dan de bestaande modellen. Rick Keijzer, Charly Heusschen, Norbert Pollemans en Lars Dekker starten in 2010 met Egg Helmets en produceren onder dit label een universele helm (eigen design en gepatenteerd) voor kinderen tussen 4-16 jaar. De helm is helemaal naar eigen wens samen te stellen. Om de helm te ontwikkelen is via AgentschapNL gebruik gemaakt van een startsubsidie van enkele tienduizenden euro s en de WBSO-regeling. De helm wordt inmiddels verkocht via gespecialiseerde retail ( etsen sportwinkels, kinderlifestyle) en uiteraard via een aantal ecommerce-platforms. Voor 2014 is de doelstelling om minimaal helmen te verkopen. Ook geïnspireerd tot innoveren? Wilt u uw concurrentie in de toekomst voor blijven? Blijf dan innoveren. Gebruik uw kennis en ideeën om tot nieuwe en betere producten en diensten te komen. Agentschap NL biedt verschillende mogelijkheden, zoals kennis, netwerken en financiering om uw innovatie te ondersteunen. Kijk voor inspiratie op 04 brookz april/mei 2013

5 april/mei 2013 brookz 05

6 De grootste onafhankelijke bedrijfsovername specialist Bent u op zoek naar een bedrijf dat te koop staat en geschikt is voor u of denkt u er juist aan uw eigen bedrijf te koop te zetten? Dan bent u bij Marktlink Fusies & Overnames aan het juiste adres. Wij zijn adviseur bij de aan- en verkoop van bedrijven zowel nationaal als internationaal. Wij begeleiden zowel kopers (MBI, Strateeg of PE) als verkopers bij het totale proces van het zoeken naar partijen, dealmaking, financiering tot de (juridische) afronding. Op basis van onze ervaring en pragmatische aanpak brengen wij 95% van de opdrachten die wij oppakken samen met de betreffende ondernemer tot een goed einde! Amsterdam Deventer Gouda

7 INHOUD 52 Dossier International Ruim 20 jaar geleden begon Bianca van der Lee vanuit een Amsterdamse studentenkamer haar eigen kledinglijn voor koks en keukenpersoneel. Inmiddels verkoopt ze hippe kokskleding in heel Europa. Q&A Bas Rasker Internet-ondernemer en investeerder Bas Rasker over de kunst van een merk bouwen, de valkuilen van internationaal ondernemen en de zegeningen van de huidige crisis. Hoe meer crisis, hoe beter special 37 Bedrijfsoverdracht 40 Duizenden (oudere) ondernemers schuiven al jaren de verkoop van hun bedrijf voor zich uit. Wat moeten ze nu doen om in 2014 hun bedrijf goed te verkopen? Waar is de exit? Juist de huidige crisis biedt volop kansen voor Nederlandse informal investors, zo bleek vorige maand tijdens de Dag van de Informal. Zorgen zijn er ook: is er wel een serieuze exit-mogelijkheid? thema Vermogensbeheer Wat kunt u allemaal doen met de verkoopopbrengst van uw bedrijf? Gaat u het geld beleggen, investeren of laat u het gewoon liquide op een bankrekening staan? april/mei 2013 brookz 07

8 COLOFON select 10 Dag van de Informal 2013 Een fotoverslag 13 Nieuws Brookz Overname Barometer waar is de latente verkoper? Megatrends die de toekomst gaan bepalen. Nationale Overname Dag Juist nu kunnen kopers toeslaan. 16 Overheidssteun Vernieuwde garantieregeling vergroot nancierbaarheid 30 Thematafel Bedrijfsfinanciering Een discussie op niveau met Roel van der Sar (BDO Corporate Finance), Bart van Someren (Grant Thornton) en Ronald van Rijn (JBR) deals 22 deal 01 Ruben Scholte Daxtrio 24 deal 02 Ralf Hovenga Pan-Oston vraag & aanbod 60 Verkoop-, koop- en investeringsprofielen elk nummer 08 Colofon 09 Voorwoord Brookz is een uitgave van C365 Business Media Science Park XH Amsterdam Uitgever/hoofdredacteur Peter Rikhof Eindredactie Wietze Willem Mulder Vormgeving Wonderworks, Heemstede Basisontwerp Marjolein Rams Medewerkers Mark van Baal, Peter Bak, Marcel Bakker, Miloe van Beek, Willemijn van Benthem, Martine Berendsen, Martin Dijkstra, Michel Mees, Dennis Mensink, Wietze Willem Mulder, Koos Plegt, Sietske Raaijmakers, Koen van Santvoord Marketing Alex Turkawski Adverteren Online Wietze Willem Mulder Abonneren Een lidmaatschap op Brookz kost 199 (ex btw). Abonnementen lopen tot wederopzegging tenzij u uiterlijk 1 maand voor het aflopen van het abonnement hier schriftelijk van afziet. Voor vragen over abonnementen kunt bellen met 0900-ABOLAND of ( 0,10 per minuut) Druk Kroonpress, Estland 2013 C365 Business Media. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden gekopieerd of verveelvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. 08 brookz april/mei 2013

9 redactioneel PETER RIKHOF De eerste zwaluw U KENT ONGETWIJFELD het spreekwoord en nee het is nog geen zomer, maar ik zie toch langzaam wat lichtpuntjes aan de horizon. Zo blijkt uit de laatste meting van onze eigen Brookz Overname Barometer dat de MKB-overnamemarkt langzaam weer opleeft. Gekeken naar de verwachting over het aantal overnamedeals staat de index op dit moment op 180,3 (index 2011 is 100). Deze verwachting wordt mede gevoed door de stijging van 300% van het aantal grote overnametransactie (> 50 mln. euro) in 2012 ten opzichte van 2011, zoals onlangs bleek uit een rapport van adviesbureau Bain. Ook op de markt voor informal investing zien we op dit moment veel activiteit. Het optimisme dat op 14 februari al was te bespeuren bij de Dag van de Informal (ruim 250 deelnemers), zagen we het eerste kwartaal terug op ons platform Investormatch. Daar werden in de eerste drie maanden van dit jaar maar liefst zeven proposities ge nancierd. Wat mij opvalt, is dat er steeds meer een scheiding ontstaat tussen ondernemers die zich beklagen over de crisis en blijven volharden in een achterhaald business-model en ondernemers die de crisis juist als een kans beschouwen. Aan de ene kant is het aantal faillissementen groter dan ooit (alleen al 755 in februari) maar zien we aan de andere kant in elke sector ondernemers opstaan die met een andere aanpak en innovatieve producten de markt naar hun hand weten te zetten. Zie verderop in dit nummer ook het interview met internetondernemer Bas Rasker ( P18 en verder) die laat zien hoe je kansen kan grijpen in een haperende economie. Kortom, het blijft hard werken en het is zeker niet zonder risico s, maar het kan! Optimistischer kunnen we dit eerste nummer van 2013 niet beginnen. Ik wens u goede zaken. Peter Rikhof uitgever/hoofdredacteur peter@brookz.nl FOTO: MARCEL BAKKER april/mei 2013 brookz 09

10 Dag van de Informal 2013 MET RUIM 250 INVESTEERDERS, participatiemaatschappijen en investeerdersnetwerken was de Dag van de Informal dit jaar een groot succes. Naast een gevarieerd programma was er uiteraard ook volop gelegenheid om te netwerken. Of zoals een investeerder het verwoordde: hier moet je bij zijn, iedereen is er. Volgend jaar ben ik zeker weer van de partij. Het Auditorium van ABN AMRO was tot de nok toe gevuld. De mannen van NPEX staan klaar voor de eerste klant. Voorzitter Harry Helwegen opent de dag: Investeerder, laat u zien! Jort Kelder deed erg zijn best de zaal erbij te betrekken. Adjiedj Bakas: het erectiekapitalisme is inmiddels voorgoed voorbij. 10 brookz april/mei 2013 Ruud Hendriks weet heel goed hoe je investeerders moet strikken. Gastheer ABN AMRO Informal Investment Services speelde een thuiswedstrijd aan de zuidas.

11 Paul Niederer (r) kwam helemaal uit Australië overgevlogen. Jort in discussie met informal investors Roland Notermans en John Kimmel. Wie durft er nog te beweren dat vrouwelijke investeerders niet bestaan? TIIN-directie zette zoals altijd haar beste beentje voor. Ex-NOS coryfee Charles Groenhuijsen vermaakte e zich prima. Een voortreffelijke wijn schenken jullie hier: waar kan ik een kistje kopen? Marjanne Prins (Organext) won met grote voorsprong de elevator pitch. Het aansluitende diner op de 23e verdieping werd druk bezocht. Willem Middelkoop geeft onvermijdelijk advies : zilver is het nieuwe goud. april/mei 2013 brookz 11

12 Op het juiste moment overdragen... Sterk in fusies en overnames Neem voor meer informatie contact op met Alexander den Boer of Sander Collé. T of kijk op Van Oers Corporate Finance is uw gesprekspartner bij uitstek als het gaat om het begeleiden bij fusies en overnames. Door onze jarenlange ervaring met zeer uiteenlopende transacties weten wij als geen ander de juiste balans tussen ratio en emotie te vinden en het complete proces voor u te coördineren. Uiteraard is daarbij het streven om de realisatie van uw doelstelling te maximaliseren. Van Oers Corporate Finance kenmerkt zich door een professionele, zorgvuldige en pragmatische werkwijze.

13 select groei, durfkapitaal & bedrijfsovername Overnamemarkt leeft op LAGERE TRANSACTIEPRIJZEN en mee nancierende verkopers zorgen voor een voorzichtige opleving van de Nederlandse overnamemarkt. D at is de voornaamste uitkomst van de Brookz Overname Barometer, het halfjaarlijkse onderzoek van Brookz naar het sentiment op de MKB-overnamemarkt. Aan de enquête deden 254 Nederlandse ondernemers, ad- viseurs en nanciers van bedrijfsovernames mee. Een meerderheid van de ondervraagden verwacht dat het aanbod van bedrijven nagenoeg gelijk zal blijven in vergelijking met dezelfde periode vorige jaar en dat de gemiddelde verkoopprijzen iets zullen dalen. Dat laatste is overigens een trend die al vanaf de eerste meeting in 2012 te zien is: een ruime meerderheid van de geënquêteerden voorziet nu al voor het derde half jaar op rij een daling in de gemiddelde transactiewaarde. Opmerkelijk is dat bij een redelijk gelijkblijvend aanbod, de ondervraagden wel een stijging van het aantal overnamedeals verwachten. Deze stijging van het aantal te april/mei 2013 brookz 13

14 select groei, durfkapitaal & bedrijfsovername NIEUWS FINANCIERING Het herstel van de MKB-overnamemarkt wordt ook gevoed door een fors herstel van de overnamemarkt voor het grootbedrijf, die historisch altijd een jaar voorloopt op het MKB verwachten overnamedeals is overigens al anderhalf jaar te zien. Sinds de eerste meting van september 2011 groeit het aantal vermoedde bedrijfsovernames telkens fors, tot een voorlopig hoogtepunt in de eerste zes maanden van Belangrijkste oorzaak van de voorzichtige opleving van de MKB-overnamemarkt is de daling van de gemiddelde transactieprijs in combinatie met het feit dat de verkopende ondernemer steeds vaker de overname mee nanciert. Daardoor worden deals die in eerste instantie onder andere door de bank niet ge nancierd worden, uiteindelijk toch beklonken. Het herstel van de MKB-overnamemarkt wordt ook gevoed door een opleving van de overnamemarkt voor het grootbedrijf (deals boven 50 miljoen euro), die historisch altijd een jaar voorloopt op het MKB. Uit een recent rapport van adviesbureau Bain blijkt dat de overnamemarkt voor het grootbedrijf na een Ontwikkeling overnamemarkt 200% 175% 150% 125% 100% 75% scherpe daling in 2010 en een voorzichtig herstel in 2011 en 2012 is verdrievoudigd tot een totale transactiewaarde van 30 miljard euro. sep 2011 feb 2012 sep 2012 feb 2013 Aanbod bedrijven Aantal overnamedeals Gemiddelde prijzen Strategische kopers De ondernemers die in 2013 een overname overwegen, weten niet zeker of ze de eerste zes maanden van dit jaar een bedrijf gaan kopen. De groep met (potentiële) kopers is namelijk verdeeld. Ongeveer 35 procent denkt dat ze een onderneming overnemen in het eerste halfjaar, maar ruim 30 procent zegt resoluut nee tegen een overname. Daarnaast weet 33,3 procent het gewoonweg niet. Van de ondernemers die hun bedrijf willen verkopen, verwacht slechts 15 procent daadwerkelijk een deal in de eerste zes maanden van dit jaar. Bijna 70 procent van de ondernemers die over een bedrijfsoverdracht nadenkt, ziet een bedrijfsverkoop vóór juli 2013 niet zitten. Een derde van de ondervraagde verkopende ondernemers weet niet of de huidige marktomstandigheden wel een positief effect heeft op een bedrijfsoverdracht. Meer dan de helft van de ondervraagden ziet een opkomst van de strategische koper op de MKB-overnamemarkt. Ruim 55 procent verwacht dat we het meest overnames van bijvoorbeeld een concurrent, branchevreemd bedrijf of investeerder zien aan het van begin Op gepaste afstand volgen de management buy-in (29,7 procent) en de management buy-out (14,8 procent). Overnamefinanciering Een belangrijk onderdeel van een bedrijfsovername is de nanciering. Volgens ruim 95 procent van de deelnemers aan de Brookz Overname Barometer zal het verkrijgen van overname nanciering er niet gemakkelijker op worden in vergelijking met de vorige zes maanden. Slechts 4,5 procent verwacht dat het - nancieringsklimaat voor overnames in het midden- en kleinbedrijf verbetert ten opzichte van een halfjaar geleden. De nanciering blijkt het grootste knelpunt bij een bedrijfsovername, aldus 51 procent van de geënquêteerden. Daarna volgt het niveau van de vraagprijzen met 23,2 procent en de kwaliteit van het bedrijvenaanbod met 12,3 procent. Ook het niet-openbaar aanbieden van bedrijven, de onzekere vaderlandse economie en de ongeschiktheid van kopers worden als struikelblokken voor een potentiële deal genoemd. Lees meer over de MKB-overnamemarkt op pagina 38 en verder brookz april/mei 2013 tekst WIETZE WILLEM MULDER

15 Onderzoek De crisis voorbij ONDERNEMERS zijn teveel met de huidige crisis bezig en te weinig met de belangrijke megatrends. Dit blijkt uit een onderzoek van KPMG, dat is gebaseerd op gesprekken met 50 succesvolle Nederlandse ondernemers van middelgrote bedrijven. De onderzoekers constateren dat een sterke focus op een eenmaal ontwikkelde visie weliswaar een kenmerk is van succesvol ondernemen, maar dat anderzijds het gevaar dreigt van eigenzinnigheid en tunnelvisie. Daardoor spelen ook succesvolle ondernemers te weinig in op de nieuwe megatrends die een grote impact zullen hebben op het middenen kleinbedrijf. Het gaat daarbij om ontwikkelingen op het gebied van 3D-printing, maar ook een vergrijzend medewerkersbestand of de opkomst van gesloten productieketens zonder afval. In het rapport Telelens op de toekomst signaleert adviesbureau KPMG 29 van dit soort ontwikkelingen die zijn terug te voeren op vier megatrends: een vergrijzende demogra e, het tijdperk van Big Data, ontwikkelingen in ethiek, normen en waarden en duurzaamheid. De onderzoekers vinden het opmerkelijk dat de gemiddelde MKB-ondernemer zich nauwelijks bezighoudt met deze ontwikkelingen. Een gemiste kans, aldus André Oude Weernink, partner KPMG, want tijdig inspelen op deze ontwikkelingen kan helpen bij de verbetering en vernieuwing van de eigen bedrijfsprocessen en daarmee de levensvatbaarheid van de onderneming aanmerkelijk vegroten. Event Nationale Overname Dag 2013 DE OVERNAMEMARKT is op zoek naar een nieuw evenwicht. Wie in 2014 met zijn bedrijf de markt op wil, moet nu in actie komen. Veel ondernemers schuiven de verkoop van hun bedrijf al jaren voor zich uit in de hoop op betere tijden. Maar er is geen crisis, er is alleen een nieuwe realiteit. De gemiddelde verkoopprijzen liggen structureel lager dan 5 jaar geleden. Daarnaast zullen verkopers zich actiever moeten opstellen ook bij de nanciering om de overdracht van hun bedrijf rond te krijgen. Wie vanaf 2014 zijn bedrijf wil verkopen, moet nu in actie komen De huidige situatie op de MKB-overnamemarkt staat uiteraard centraal tijdens de 5 e Nationale Overname Dag. Dit jaarlijkse netwerkevent voor (potentiële) koper en verkopers van bedrijven vindt plaats op donderdag 25 april in Kasteel de Vanenburg in Putten. Naast presentaties van George Banken (Detron, meer dan 100 bedrijven gekocht en verkocht) en George van Houtem (Onderhandelingsinstituut) kunnen de deelnemers kiezen uit meer dan 10 verschillende workshops die dieper ingaan op alle belangrijke aspecten van een bedrijfsovername. Van beoordeling en waardering van een bedrijf tot (bancaire) nanciering en de nieuwste overheidsregelingen: alles komt aan bod. Daarnaast is de Nationale Overname Dag uiteraard een uitgelezen mogelijkheid om te netwerken met collega-ondernemers en alle relevante partijen in de overnamemarkt, waaronder ABN AMRO, Marktlink Fusies & Overnames, Ecart Invest, BuyInside, DVDW Advocaten, JAN Overnames & Waarderingen en AgentschapNL. Aan het eind van de middag zullen drie geselecteerde kandidaat-kopers de mogelijkheid krijgen zich voor te stellen aan het publiek en vertellen naar wat voor soort bedrijf ze op zoek zijn. Na a oop kan er tijdens de borrel en het diner-buffet nog uitbereid worden nagepraat. Kijk voor meer informatie en inschrijving op april/mei 2013 brookz 15

16 select groei, durfkapitaal & bedrijfsovername NIEUWS FINANCIERING Overheidssteun SINDS KORT is er een nieuwe co- nancieringsfaciliteit voor ondernemers die willen investeren in het buitenland. Met de regeling Finance for International Business nanciert de overheid 35% van de nancieringsbehoefte tot een maximum van euro. Voor ondernemers die willen uitbreiden naar het buitenland is er vanuit de overheid een aantal ondersteunende regelingen beschikbaar. Naast de wat meer bekende regelingen als Borgstelling MKB-krediet (BMKB), de Groeifaciliteit en de Garantie Ondernemings nanciering (GO) is er sinds een halfjaar nog een interessante regeling beschikbaar. Het gaat om de regeling Finance for International Business (FIB) waarbij de Staat 35% van het nancierings bedrag verstrekt, met een maximum van 2,5 miljoen euro per onderneming per land. Het maximale bedrag dat de Staat daarmee verstrekt komt uit op euro. Voor 2013 is het totaalbudget van de FIB-regeling 7,5 miljoen euro. Co-financiering Met de FIB-regeling investeert het Ministerie van Buitenlandse Zaken op deal-by-deal basis mee met een nancier. Voor de lening worden geen zekerheden gevraagd. De lening heeft een looptijd van 5 jaar en hoeft pas aan het einde van deze periode (in zijn geheel) te worden afgelost. Over de lening is een rente en een beperkte winstafhankelijke vergoeding verschuldigd. Belangrijke voorwaarde is dat de overige 65% van de nanciering door een professionele nancier wordt verstrekt. Doordat de Staat daadwerkelijk voor een deel mee nanciert, zullen externe geldschieters eerder bereid zijn de buitenlandse investeringsplannen te - Wat Nieuwe co-financieringsregeling Wie Ondernemers die over de grens willen Waarom Zekerheid voor financiers nancieren. Alle professionele nanciers (banken, participatiemaatschappijen en onder voorwaarden ook informal investors) kunnen als co- nancier bij deze regeling optreden, als zij voldoen aan een aantal voorwaarden. Volgens Pieter van Loo van uitvoeringsinstantie AgentschapNL gaat het bij de FIB-regeling in feite om een voormalige subsidieregeling die is omgezet naar een nancieringsregeling. Van Loo: Daardoor zat er ook een geogra sche beperking aan deze regeling: de FIB-regeling was vooralsnog alleen opengesteld voor Nederlandse MKB-ondernemingen die willen investeren in China, India, Vietnam, Colombia of Zuid-Afrika. Er is ook nu nog steeds sprake van een geogra sche beperking, maar op 8 maart is in de Staatscourant gepubliceerd dat de lijst met in aanmerking komende landen aanzienlijk is uitgebreid: er zijn maar liefst 20 landen bij gekomen. Snel uitsluitsel Ondernemers die gebruik willen maken van de regeling FIB moeten zelf aan twee belangrijke voorwaarden voldoen: de onderneming en de voorgenomen investering / overname moeten voldoende rentabiliteitsperspectieven hebben en de nanciering mag niet gebruikt worden om andere nancieringen af te lossen, maar moet daadwerkelijk gebruikt worden voor de internationale expansieplannen. Volgens collega Natascha Szilágyi van Agentschap- NL hoeven ondernemers niet bang te zijn voor lange beslistrajecten en weten ze vrij snel na hun aanvraag of ze in aanmerking komen voor de FIB-lening. Szilágyi: Het feit dat een professionele nancier zich wil committen voor de overige 65% is voor ons een belangrijke indicatie voor de levensvatbaarheid van de business case. Wij leunen hierbij sterk op de reeds door de nancier gemaakte analyses en hoeven die daarom niet volledig zelf op te stellen. Vervolgens kunnen wij aan de hand van de gemaakte analyses en de andere voorwaarden binnen 2 à 3 weken uitsluitsel geven over de haalbaarheid van de aanvraag. Mooier kunnen we het niet maken. Meer informatie april/mei 2013 brookz 16

17 Oranje is kansen zien De wereld ligt vol met kansen. Om u te helpen kansen te benutten in het buitenland is uw relatiemanager de schakel naar ons internationale netwerk. Want ING biedt kansen met eigen kantoren in landen zoals Duitsland, Polen, Turkije, India en Rusland. We zijn actief in meer dan 40 landen wereldwijd. Hierdoor kunt u profiteren van veel lokale expertise. Wilt u weten wat we voor u kunnen betekenen? Kijk op ING.nl/zakelijk.

18 groei, durfkapitaal & bedrijfsovername NIEUWS FINANCIERING Q&A Bas Rasker (42) rondde zijn studie Procestechnologie aan de Hogeschool Enschede af in 1993, maar wist al snel dat hij een loopbaan als ondernemer tegemoet ging. Door zijn passie voor vakantiereizen organiseren richtte hij in 1994 touroperator Jiba op, met merken als SnowTrex en SunTrex. In 2001 startte hij Eliza was here, een reisaanbieder gespecialiseerd in landen rond het Middellands Zeegebied. Beide bedrijven verkocht na de zomer van 2006 aan Sundio Group. Sinds 2004 is Rasker medeoprichter van Zoover. Vijf jaar later kocht hij weerportaal Weeronline.nl, een bedrijf van onder andere NOS-weerman Gerrit Hiemstra. In datzelfde jaar werd hij mede-eigenaar van Waarbenjij.nu op, een online reisdagboek. In 2012 begon hij met Hugo Mensink en Andreas Ezinga investeringsmaatschappij Axivate Capital, dat belangen neemt in e-commercebedrijven als Corendon en Bulls&Birds. De meest geruchtmakende participatie was de volledige overname van Neckermann. 18 brookz oktober 2012

19 Q&A BAS RASKER. INTERNET-ONDERNEMER. select Hoe meer crisis, hoe beter BAS RASKER is oprichter van Zoover, Jiba en Eliza was here. Na de (gedeeltelijke) verkoop van deze bedrijven bouwt hij sinds vorig jaar met investeringsmaatschappij Axivate Capital aan een cluster van ecommerce-ondernemingen. We zijn klaar voor een serieuze stap In het kantoor van Bas Rasker hangt een schilderij van een stokstaartje. Dit kleine roofdiertje aan de muur steunt op zijn achterpoten en staart om de wacht te houden. Deze wachters in de groep staan altijd hoger dan de rest, hebben uitstekende ogen en kunnen op een grote afstand al gevaar herkennen. Deze eigenschappen typeren ook een beetje de ondernemer Rasker. Vooruitkijken en vooral vroegtijdig anticiperen op de ontwikkelingen in de markt. In 1994 begonnen vanuit een studentenkamer met touroperator Jiba (SunTrex en SnowTrex), in 2001 gevolgd door Eliza was here en vanaf 2004 het toenmalige Vakantiereiswijzer.nl gekocht en getransformeerd tot Zoover. Met name deze laatste website is met zijn vakantiebeoordelingen van reizigers een schot in de roos. Met de verkoopopbrengst van Jiba en Eliza was here en de gedeeltelijke verkoop van Zoover is Rasker samen met Hugo Mensink en Andreas Ezinga in 2012 investeringsmaatschappij Axivate Capital begonnen. De ambities zijn groot. Na participaties in Corendon en Bulls & Birds werd in december de Benelux-tak van het failliete Duitse postorderbedrijf Neckermann overgenomen. Daarmee is een belangrijke bouwsteen toegevoegd aan een cluster van ecommerce-bedrijven waarmee hij zich binnen afzienbare tijd wil meten met Wehkamp.nl en Bol.com. Het woord crisis komt in het twee uur durende gesprek met Rasker niet over zijn lippen. Crisis? I love it! U blijkt een goede neus te hebben voor nieuwe trends op internet. Zo zag u al in een vroeg stadium dat vakantiebeoordelingen de toekomst hadden. Rond 2004 raakte ik als touroperator aan de praat met een hoteleigenaar in Spanje. Hij wist mij te vertellen dat alle Nederlanders het in zijn accommodatie fantastisch naar hun zin hadden. Maar er is een website in Nederland, genaamd Vakantiereiswijzer.nl, daar staan verhalen over ons op die absoluut niet waar zijn, foeterde hij. De stoom kwam uit zijn oren. Hebbes, dacht ik. Als de invloed van één kleine website al zover gaat dat een Spaanse hoteleigenaar er inke stress van heeft, dan heb je iets moois in handen. U dacht: die website gaan we dus onmiddellijk overnemen. De eigenaresse van Vakantiereiswijzer.nl was een journalist. Haar doel was om de prijzen te vergelijken van allerlei vakantieaanbieders. De beoordelingen waren in haar concept slechts aanvullende informatie. Ik ben toen bij haar op de kof e geweest om eens te bespreken waar ze naartoe wilde met haar website. Het werd me al snel duidelijk dat ze zelf niet de ambitie had om met de website nog veel groter te groeien. U had ook zelf een nieuwe website met vakantiebeoordelingen kunnen beginnen. Nou, nee. Als start-up begin je echt vanaf nul. Met de overname van Vakantiereiswijzer.nl had ik meteen al een stevige basis, waardoor je een grote voorsprong hebt ten opzichte van zelf zo n website beginnen. Nadat wij Vakantiereiswijzer.nl hadden overgenomen kwamen er direct daarna vergelijkbare initiatieven van onder andere Sanoma, Telegraaf Media Groep en TUI. Maar ondanks kse investeringen zijn die websites allemaal mislukt. Waar bestond die voorsprong van Vakantiereiswijzer.nl dan uit? Bij de overname van een website draait het slechts om twee criteria: de indexatie door zoekmachine Google en de aanwezigheid van content, in dit geval tekst PETER RIKHOF en WIETZE WILLEM MULDER / fotografi e MARCEL BAKKER september/oktober 2012 brookz 19

20 select groei, waardecreatie & bedrijfsovername NIEUWS FINANCIERING Q&A enkele duizenden vakantiebeoordelingen. Die zijn namelijk moeilijk te krijgen. Ruim 99 procent van onze bezoekers op het huidige Zoover.nl kijkt wel, maar laat zelf geen beoordeling achter. Dat betekent dat je aanwas van nieuwe beoordelingen redelijk laag is, terwijl er soms meer dan bezoekers per dag voorbij komen. Hoe zag de overname van Vakantiereiswijzer.nl eruit? Het was eigenlijk een heel simpele deal. Er werd op dat moment een omzet gerealiseerd van slechts euro per jaar. Maar we hebben toch nog zo n twee maanden onderhandeld voordat we eruit waren, want de eigenaresse wilde in onze ogen teveel geld voor de website hebben. Uiteindelijk hebben we de overname gewoon cash betaald. Daarna heeft u de naam veranderd in Zoover.nl. Vakantiereiswijzer.nl klinkt ons veel logischer in de oren. Wat heeft de naam Omo met waspoeder te maken? Of Gamma met boormachines? Ik vind het zelf veel leuker om een bedrijf van tien naar 100 medewerkers te brengen dan van 100 naar 500 medewerkers Niets. Ik ben een merkenbouwer, een commerciële creatieveling. Ik vind het het mooiste om blanco te beginnen en vervolgens een merkconcept bedenken. Vervolgens moet je ervoor zorgen dat alles wat je hebt bedacht zowel in de externe als interne communicatie consequent en tot in de kleinste details wordt uitgevoerd. Daarmee creëer je een consistent beeld naar buiten, biedt het focus en duidelijkheid in alle beslissingen die je neemt. Uiteindelijk is dat ook mijn uitdaging als ondernemer: dingen zien, concepten bedenken en na vijf jaar kijken of dat wat je toen had bedacht, ook is uitgekomen. Maar u zat er vast ook wel eens naast. Wat is er bijvoorbeeld anders gelopen dan u van tevoren had gedacht? De internationale uitrol van Zoover. Ik dacht: ik gooi het concept gewoon bij de buren over de grens. Maar dat viel vies tegen. Inmiddels ben ik erachter dat een Nederlander, een Belg en een Duitser gewoon heel anders denken over sommige dingen. Dan heb ik het over cultuurverschillen. Het interesseert een Fransman nul-komma-nul dat een Nederlander in zijn beoordeling zit te mekkeren over een restaurant dat pas om negen uur s avonds opengaat. Fransen eten namelijk pas om negen uur, dus die vinden dat geen enkel probleem. Waren cultuurverschillen de enige reden van een moeizame internationalisatie? Het heeft ook met focus te maken. Heel auw gezegd, maar er werken hier 100 mensen waarvan er slechts vijf medewerkers op de internationale afdeling zitten. Het is gewoon niet onze kernactiviteit. Daar verdienen we niet het meeste geld mee, daar halen we niet het meeste succes. We hebben overigens met Zoover inmiddels wel in een aantal landen succes, zoals België, Frankrijk, Duitsland en Polen. Maar het gaat gewoon een stuk langzamer dan ik een paar jaar geleden had gedacht. Vorig jaar heeft u, samen met medeoprichter Erwin Rooymans, 51 procent van de aandelen in Zoover verkocht voor 21 miljoen euro aan Tomorrow Focus AG. Was het na acht jaar tijd om te cashen? Onder andere. Ik heb nog 45 procent van de aandelen in handen, de overige vier procent is van het management. Erwin wilde stoppen met Zoover, omdat hij er steeds minder betrokken bij was. We hadden voor onszelf een roadmap gemaakt met aan het eind een exit. Daar komt bij dat je met een groeiend bedrijf als Zoover meer in een management- en optimaliseringsfase terechtkomt. Dat is niet helemaal ons ding. Ik vind het zelf veel leuker om een bedrijf van tien naar 100 medewerkers te brengen dan van 100 naar 500 medewerkers. Hoe gaat zo n verkoop in zijn werk? Stonden de kopers in de rij voor Zoover? We hebben ontzettend veel partijen gesproken, voornamelijk investeringsmaatschappijen in de Verenigde Staten als Europa. Amerikanen hebben het alsmaar over the next big thing, prachtig! Ze willen alleen maar investeren om de grootste te worden. Europeanen staan meer met de voeten op de grond. Die zeggen: we hoeven niet de allergrootste te worden, een positieve cash ow vinden we ook belangrijk. U koos uiteindelijk voor het Duitse Tomorrow Focus AG. Heeft u daarmee ook lucratieve Amerikaanse aanbiedingen naast u neergelegd? Lachend: Ga er maar vanuit dat we een Boeing 747 vol met dollars aan de kant hebben geschoven. Wat maakt het Duitse Tomorrow Focus AG dan wel interessant als overnemende partij? Het is een investeringsfonds dat ook een belang heeft in HolidayCheck.nl. Daar zit een stuk Europees synergie-effect dat we eruit moeten proberen te ha- 20 brookz september/oktober 2012