Biologie GL/TL. Examenbundel

Transcriptie

1 Biologie GL/TL Examenbundel

2 Inhoudsopgave 2018 I - Biologie 2018 II - Biologie 2017 I - Biologie 2017 II - Biologie 2016 I - Biologie 2016 II - Biologie 2015 I - Biologie 2015 II - Biologie 2014 I - Biologie 2014 II - Biologie 2013 I - Biologie 2013 II - Biologie 2012 I - Biologie 2012 II - Biologie 2011 I - Biologie 2011 II - Biologie 2010 I - Biologie 2010 II - Biologie 2009 I - Biologie 2009 II - Biologie 2008 I - Biologie 2008 II - Biologie 2007 I - Biologie 2007 II - Biologie 2006 I - Biologie 2006 II - Biologie 2005 I - Biologie 2005 II - Biologie 2004 I - Biologie 2004 II - Biologie 2003 I - Biologie Pagina: 1

3 Correctievoorschrift VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 1 Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 41 en 42 van het Eindexamenbesluit VO. Voorts heeft het College voor Toetsen en Examens op grond van artikel 2 lid 2d van de Wet College voor toetsen en examens de Regeling beoordelingsnormen en bijbehorende scores centraal examen vastgesteld. Voor de beoordeling zijn de volgende aspecten van de artikelen 36, 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit VO van belang: 1 De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen en het proces-verbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past de beoordelingsnormen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. 2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het proces-verbaal en de regels voor het bepalen van de score onverwijld aan de directeur van de school van de gecommitteerde toekomen. Deze stelt het ter hand aan de gecommitteerde. GT-0191-a-18-1-c 1 lees verder Pagina: 2

4 3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past de beoordelingsnormen en de regels voor het bepalen van de score toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. De gecommitteerde voegt bij het gecorrigeerde werk een verklaring betreffende de verrichte correctie. Deze verklaring wordt mede ondertekend door het bevoegd gezag van de gecommitteerde. 4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het behaalde aantal scorepunten voor het centraal examen vast. 5 Indien de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator. Indien het geschil niet kan worden beslecht, wordt hiervan melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie kan een derde onafhankelijke corrector aanwijzen. De beoordeling van deze derde corrector komt in de plaats van de eerdere beoordelingen. 2 Algemene regels Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de regeling van het College voor Toetsen en Examens van toepassing: 1 De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat. 2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2,..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 zijn niet geoorloofd. 3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels: 3.1 indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend; 3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met het beoordelingsmodel; 3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het beoordelingsmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het beoordelingsmodel; 3.4 indien slechts één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld; 3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal; 3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of afleiding of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden 0 scorepunten toegekend tenzij in het beoordelingsmodel anders is aangegeven; GT-0191-a-18-1-c 2 lees verder Pagina: 3

5 3.7 indien in het beoordelingsmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken /, gelden deze mogelijkheden als verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord of onderdeel van dat antwoord; 3.8 indien in het beoordelingsmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen; 3.9 indien een kandidaat op grond van een algemeen geldende woordbetekenis, zoals bijvoorbeeld vermeld in een woordenboek, een antwoord geeft dat vakinhoudelijk onjuist is, worden aan dat antwoord geen scorepunten toegekend, of tenminste niet de scorepunten die met de vakinhoudelijke onjuistheid gemoeid zijn. 4 Het juiste antwoord op een meerkeuzevraag is de hoofdletter die behoort bij de juiste keuzemogelijkheid. Voor een juist antwoord op een meerkeuzevraag wordt het in het beoordelingsmodel vermelde aantal scorepunten toegekend. Voor elk ander antwoord worden geen scorepunten toegekend. Indien meer dan één antwoord gegeven is, worden eveneens geen scorepunten toegekend. 5 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer worden aangerekend, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt en/of tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 6 Een zelfde fout in de beantwoording van verschillende vragen moet steeds opnieuw worden aangerekend, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden. 8 Scorepunten worden toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven. 9 Het cijfer voor het centraal examen wordt als volgt verkregen. Eerste en tweede corrector stellen de score voor iedere kandidaat vast. Deze score wordt meegedeeld aan de directeur. De directeur stelt het cijfer voor het centraal examen vast op basis van de regels voor omzetting van score naar cijfer. NB1 NB2 T.a.v. de status van het correctievoorschrift: Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. T.a.v. het verkeer tussen examinator en gecommitteerde (eerste en tweede corrector): Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht. Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten. Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht. Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken. GT-0191-a-18-1-c 3 lees verder Pagina: 4

6 NB3 T.a.v. aanvullingen op het correctievoorschrift: Er zijn twee redenen voor een aanvulling op het correctievoorschrift: verduidelijking en een fout. Verduidelijking Het correctievoorschrift is vóór de afname opgesteld. Na de afname blijkt pas welke antwoorden kandidaten geven. Vragen en reacties die via het Examenloket bij de Toets- en Examenlijn binnenkomen, kunnen duidelijk maken dat het correctievoorschrift niet voldoende recht doet aan door kandidaten gegeven antwoorden. Een aanvulling op het correctievoorschrift kan dan alsnog duidelijkheid bieden. Een fout Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een fout bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt door middel van een mailing vanuit Examenblad.nl bekendgemaakt. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk verstuurd aan de examensecretarissen. Soms komt een onvolkomenheid pas geruime tijd na de afname aan het licht. In die gevallen vermeldt de aanvulling: Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe. en/of Als de aanvulling niet is verwerkt in de naar Cito gezonden Wolf-scores, voert Cito dezelfde wijziging door die de correctoren op de verzamelstaat doorvoeren. Dit laatste gebeurt alleen als de aanvulling luidt dat voor een vraag alle scorepunten moeten worden toegekend. Als een onvolkomenheid op een dusdanig laat tijdstip geconstateerd wordt dat een aanvulling op het correctievoorschrift ook voor de tweede corrector te laat komt, houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid. 3 Vakspecifieke regels Voor dit examen zijn geen vakspecifieke regels vastgesteld. GT-0191-a-18-1-c 4 lees verder Pagina: 5

7 4 Beoordelingsmodel Vraag Antwoord Scores Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Menstruatie 1 B 2 C Een hartkamer van kunststof 3 maximumscore 2 (deel van het hart:) linkerboezem 1 (naam van het bloedvat:) aorta 1 4 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat kleppen (in de hartkamer) het terugstromen van bloed tegengaan. Haaien 5 maximumscore 2 producenten 1 met een uitleg waaruit blijkt dat producenten energierijke stoffen (met behulp van zonlicht) kunnen maken 1 6 maximumscore 1 (bij) Q, met een uitleg waaruit blijkt dat de kieuwen koolstofdioxide afgeven (aan het water) 7 C 8 C GT-0191-a-18-1-c 5 lees verder Pagina: 6

8 9 maximumscore 1 de juist ingevulde tabel: uitspraken juist onjuist Haaien zijn eerder ontstaan dan beenvissen. X Beenvissen zijn meer verwant aan haaien dan aan amfibieën. X Opmerking Alleen aan een volledig juist ingevulde tabel 1 scorepunt toekennen. Eucalyptusbomen 10 B 11 maximumscore 1 (de soorten met een) dikke waslaag, met een uitleg waaruit blijkt dat een dikke waslaag beter beschermt tegen vochtverlies (dan een dunne waslaag) 12 maximumscore 2 stuifmeel produceren 1 insecten/dieren lokken (voor bestuiving) 1 13 C 14 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat een teveel aan slijm de luchtwegen vernauwt / de verversing van lucht in de longen bemoeilijkt. GT-0191-a-18-1-c 6 lees verder Pagina: 7

9 Een experiment 15 maximumscore 1 de juist ingevulde tabel: voornamelijk in richting 1 voornamelijk in richting 2 koolstofdioxide X zuurstof X Opmerking Alleen aan een volledig juist ingevulde tabel 1 scorepunt toekennen. 16 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat er dan gebrek aan zuurstof ontstaat. Noten kraken 17 maximumscore 1 reageren op prikkels / bewegen 18 C Insecten en het weer 19 maximumscore 1 regen(val)/water 20 maximumscore 2 Uit de uitleg moet blijken dat: er (in de zomer van 2014) weinig wespen waren 1 daardoor minder muggen werden gevangen / meer muggen in leven bleven 1 21 D GT-0191-a-18-1-c 7 lees verder Pagina: 8

10 Ebola 22 C 23 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat dit bloedplasma geen bloedgroep-antistoffen bevat / geen klontering kan veroorzaken. 24 maximumscore 1 de juist ingevulde tabel: resusantigenen resusantistoffen kunnen wel aanwezig zijn X kunnen niet aanwezig zijn X Opmerking Alleen aan een volledig juist ingevulde tabel 1 scorepunt toekennen. Gapen 25 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat bij een ongeboren baby zuurstof niet wordt opgenomen door de longen / uit het vruchtwater / via ademhaling / uit de lucht. 26 maximumscore 1 erfelijk, met een uitleg waaruit blijkt dat mensen al vóór de geboorte gapen 27 D 28 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat haar trommelvlies dan niet goed kan trillen. Kersenbomen 29 B 30 A GT-0191-a-18-1-c 8 lees verder Pagina: 9

11 Gevlekte hyena s 31 C 32 maximumscore 1 testosteron/(geslachts)hormoon Bilirubine 33 C 34 maximumscore 1 leverader 35 A Tuinslakken 36 maximumscore 2 de juist ingevulde tabel: genotype van de homozygote ouder fenotype van de homozygote ouder aa geel (huisje) genotype juist ingevuld 1 fenotype juist ingevuld 1 Opmerking Als het genotype met AA of Aa is aangegeven en bij het fenotype bruin is ingevuld, mag 1 scorepunt worden toegekend. 37 maximumscore 2 Uit de uitleg moet blijken dat: slakken met een bruin huisje een grotere overlevingskans hebben (dan slakken met een geel huisje) 1 daardoor slakken met een bruin huisje een grotere kans hebben om zich voort te planten 1 GT-0191-a-18-1-c 9 lees verder Pagina: 10

12 Familieonderzoek 38 B 39 B 40 maximumscore 1 vlokkentest/vruchtwaterpunctie Gif en poep 41 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat de bacteriën (in het verteringskanaal van de bosratten) door antibiotica gedood worden. 42 maximumscore 2 een juist werkplan met de volgende elementen: een (groot) aantal gevoelige bosratten in twee groepen verdelen, de ene groep voedsel gemengd met poep (van ongevoelige ratten) geven, de andere groep voedsel zonder die poep geven 1 (na enige tijd) de gevoeligheid voor het gif in beide groepen vergelijken (door ze van creosootstruiken te laten eten) 1 43 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat bacteriën gedood worden door (stoffen in) speeksel/maagsap/maagzuur. Puberteit 44 maximumscore 1 de juist ingevulde tabel: lichaamsproces GH gonadotrofinen groeispurt X ovulatie X Opmerking Alleen aan een volledig juist ingevulde tabel 1 scorepunt toekennen. 45 B GT-0191-a-18-1-c 10 lees verder Pagina: 11

13 46 maximumscore 1 hoornlaag 47 maximumscore 2 voorbeeld van een juist diagram: De verticale as is juist ingedeeld en benoemd en de vier leeftijdsgroepen zijn juist aangegeven bij het diagram 1 De vier juiste getallen zijn juist uitgezet als vier staven 1 Opmerking Het eerste scorepunt niet toekennen als bij de verticale as de grootheid en/of de eenheid ontbreekt. 48 maximumscore 2 Uit de uitleg moet blijken dat: (door afname van GH) de groei afneemt 1 daardoor minder energierijke stoffen nodig zijn 1 49 maximumscore 2 (BMI:) 20 (of nauwkeuriger) 1 (gewichtsklasse:) gezond gewicht 1 50 maximumscore 1 grote hersenen 51 C 52 C GT-0191-a-18-1-c 11 lees verder Pagina: 12

14 53 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat meisjes met het syndroom van Turner in de puberteit niet ongesteld worden. 54 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat alleen witte bloedcellen een kern/chromosomen/dna/erfelijk materiaal hebben. 5 Aanleveren scores Verwerk de scores van de alfabetisch eerste vijf kandidaten per examinator in de applicatie Wolf. Accordeer deze gegevens voor Cito uiterlijk op 29 mei. Meteen aansluitend op deze datum start Cito met de analyse van de examens. Ook na 29 mei kunt u nog tot en met 12 juni gegevens voor Cito accorderen. Deze gegevens worden niet meer meegenomen in hierboven genoemde analyses, maar worden wel meegenomen bij het genereren van de groepsrapportage. Na accordering voor Cito kunt u in de webbased versie van Wolf de gegevens nog wijzigen om ze vervolgens vrij te geven voor het overleg met de externe corrector. Deze optie is relevant als u Wolf ook gebruikt voor uitwisseling van de gegevens met de externe corrector. tweede tijdvak Ook in het tweede tijdvak wordt de normering mede gebaseerd op door kandidaten behaalde scores. Wissel te zijner tijd ook voor al uw tweede-tijdvak-kandidaten de scores uit met Cito via Wolf. Dit geldt niet voor de aangewezen vakken. GT-0191-a-18-1-c 12 lees verder einde Pagina: 13

15 Correctievoorschrift VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 1 Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 41 en 42 van het Eindexamenbesluit VO. Voorts heeft het College voor Toetsen en Examens op grond van artikel 2 lid 2d van de Wet College voor toetsen en examens de Regeling beoordelingsnormen en bijbehorende scores centraal examen vastgesteld. Voor de beoordeling zijn de volgende aspecten van de artikelen 36, 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit VO van belang: 1 De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen en het proces-verbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past de beoordelingsnormen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. 2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het proces-verbaal en de regels voor het bepalen van de score onverwijld aan de directeur van de school van de gecommitteerde toekomen. Deze stelt het ter hand aan de gecommitteerde. GT-0191-a-18-2-c 1 lees verder Pagina: 14

16 3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past de beoordelingsnormen en de regels voor het bepalen van de score toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. De gecommitteerde voegt bij het gecorrigeerde werk een verklaring betreffende de verrichte correctie. Deze verklaring wordt mede ondertekend door het bevoegd gezag van de gecommitteerde. 4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het behaalde aantal scorepunten voor het centraal examen vast. 5 Indien de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator. Indien het geschil niet kan worden beslecht, wordt hiervan melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie kan een derde onafhankelijke corrector aanwijzen. De beoordeling van deze derde corrector komt in de plaats van de eerdere beoordelingen. 2 Algemene regels Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de regeling van het College voor Toetsen en Examens van toepassing: 1 De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat. 2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2,..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 zijn niet geoorloofd. 3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels: 3.1 indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend; 3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met het beoordelingsmodel; 3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het beoordelingsmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het beoordelingsmodel; 3.4 indien slechts één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld; 3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal; 3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of afleiding of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden 0 scorepunten toegekend tenzij in het beoordelingsmodel anders is aangegeven; GT-0191-a-18-2-c 2 lees verder Pagina: 15

17 3.7 indien in het beoordelingsmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken /, gelden deze mogelijkheden als verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord of onderdeel van dat antwoord; 3.8 indien in het beoordelingsmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen; 3.9 indien een kandidaat op grond van een algemeen geldende woordbetekenis, zoals bijvoorbeeld vermeld in een woordenboek, een antwoord geeft dat vakinhoudelijk onjuist is, worden aan dat antwoord geen scorepunten toegekend, of tenminste niet de scorepunten die met de vakinhoudelijke onjuistheid gemoeid zijn. 4 Het juiste antwoord op een meerkeuzevraag is de hoofdletter die behoort bij de juiste keuzemogelijkheid. Voor een juist antwoord op een meerkeuzevraag wordt het in het beoordelingsmodel vermelde aantal scorepunten toegekend. Voor elk ander antwoord worden geen scorepunten toegekend. Indien meer dan één antwoord gegeven is, worden eveneens geen scorepunten toegekend. 5 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer worden aangerekend, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt en/of tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 6 Een zelfde fout in de beantwoording van verschillende vragen moet steeds opnieuw worden aangerekend, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden. 8 Scorepunten worden toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven. 9 Het cijfer voor het centraal examen wordt als volgt verkregen. Eerste en tweede corrector stellen de score voor iedere kandidaat vast. Deze score wordt meegedeeld aan de directeur. De directeur stelt het cijfer voor het centraal examen vast op basis van de regels voor omzetting van score naar cijfer. NB1 NB2 T.a.v. de status van het correctievoorschrift: Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. T.a.v. het verkeer tussen examinator en gecommitteerde (eerste en tweede corrector): Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht. Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten. Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht. Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken. GT-0191-a-18-2-c 3 lees verder Pagina: 16

18 NB3 T.a.v. aanvullingen op het correctievoorschrift: Er zijn twee redenen voor een aanvulling op het correctievoorschrift: verduidelijking en een fout. Verduidelijking Het correctievoorschrift is vóór de afname opgesteld. Na de afname blijkt pas welke antwoorden kandidaten geven. Vragen en reacties die via het Examenloket bij de Toets- en Examenlijn binnenkomen, kunnen duidelijk maken dat het correctievoorschrift niet voldoende recht doet aan door kandidaten gegeven antwoorden. Een aanvulling op het correctievoorschrift kan dan alsnog duidelijkheid bieden. Een fout Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een fout bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt door middel van een mailing vanuit Examenblad.nl bekendgemaakt. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk verstuurd aan de examensecretarissen. Soms komt een onvolkomenheid pas geruime tijd na de afname aan het licht. In die gevallen vermeldt de aanvulling: Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe. en/of Als de aanvulling niet is verwerkt in de naar Cito gezonden Wolf-scores, voert Cito dezelfde wijziging door die de correctoren op de verzamelstaat doorvoeren. Dit laatste gebeurt alleen als de aanvulling luidt dat voor een vraag alle scorepunten moeten worden toegekend. Als een onvolkomenheid op een dusdanig laat tijdstip geconstateerd wordt dat een aanvulling op het correctievoorschrift ook voor de tweede corrector te laat komt, houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid. 3 Vakspecifieke regels Voor dit examen zijn geen vakspecifieke regels vastgesteld. GT-0191-a-18-2-c 4 lees verder Pagina: 17

19 4 Beoordelingsmodel Vraag Antwoord Scores Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Katten 1 maximumscore 1 staafjes 2 maximumscore 1 de juist ingevulde tabel: Door de terugkaatsing van licht wordt het gezichtsveld van katten groter. Door de terugkaatsing van licht wordt de drempelwaarde voor licht sneller bereikt. juist X onjuist X Opmerking Alleen aan een volledig juist ingevulde tabel 1 scorepunt toekennen. 3 maximumscore 2 twee van de volgende verteringssappen: alvleessap darmsap maagsap per juist antwoord 1 Opmerking Voor het noemen van gal géén scorepunt toekennen. 4 maximumscore 1 dunne darm Slikken 5 D 6 C GT-0191-a-18-2-c 5 lees verder Pagina: 18

20 Ivf-behandeling 7 maximumscore 1 (letter:) R (naam:) baarmoeder Opmerking Alleen aan een volledig en juist antwoord 1 scorepunt toekennen. 8 B 9 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat dan geen innesteling mogelijk is / dat de placenta zich niet (voldoende) kan ontwikkelen. 10 maximumscore 1 Nee, met een uitleg waaruit blijkt dat niet alle cellen (in het baarmoederslijmvlies) eenzelfde vorm/functie hebben. Kinkhoest 11 A 12 maximumscore 2 Uit de uitleg moet blijken dat de moeder na de inenting antistoffen aanmaakt 1 deze antistoffen aan de baby worden doorgegeven via de placenta / via de moedermelk 1 De kokospalm 13 maximumscore 2 (insectenbestuiving:) (productie van) nectar / (zoete) geur 1 (windbestuiving:) uit de bloem stekende meeldraden 1 14 maximumscore 1 bladgroenkorrel 15 D 16 C GT-0191-a-18-2-c 6 lees verder Pagina: 19

21 Netwerk van schimmeldraden 17 maximumscore 2 de juist ingevulde tabel: in de zak van plant 2 plant 3 plant 4 wel geurstoffen X X geen geurstoffen X indien drie kruisjes juist ingevuld 2 indien twee kruisjes juist ingevuld 1 indien minder dan twee kruisjes juist ingevuld 0 HPV 18 maximumscore 1 Actieve (immunisatie), met een uitleg waaruit blijkt dat het vaccin antigenen bevat / het lichaam zelf antistoffen maakt na inenting. 19 maximumscore 2 Uit de uitleg moet blijken dat door inenting minder meisjes het HPV-virus dragen 1 daardoor de kans op overdracht van het virus (op jongens) afneemt 1 Labradors fokken 20 maximumscore 1 (type) 3 21 maximumscore 1 Heterozygoot, met een uitleg waaruit blijkt dat hij zwarte en bruine nakomelingen heeft gekregen. 22 maximumscore 1 9 (pups) GT-0191-a-18-2-c 7 lees verder Pagina: 20

22 Hongerige fruitvliegen 23 maximumscore 1 geur (van rottend fruit) 24 maximumscore 1 de juist ingevulde tabel: groep 1 glucosegehalte insulinegehalte hoger dan bij groep 2 lager dan bij groep 2 X X 25 A Opmerking Alleen aan een volledig juist ingevulde tabel 1 scorepunt toekennen. Slingerapen 26 maximumscore 1 zoekt vlooien (bij een andere slingeraap) / zv 27 maximumscore 2 voorbeeld van een juiste berekening: 12 / 60 x 100 = 20% het juiste aantal waarnemingen slingeren en het juiste aantal totale waarnemingen gebruikt 1 een juiste berekening met een bijbehorend juiste uitkomst 1 Vetten en hormonen 28 D 29 C 30 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat gal vetten verdeelt in kleine druppels / emulgeert. GT-0191-a-18-2-c 8 lees verder Pagina: 21

23 31 maximumscore 2 (Gal wordt gemaakt in:) de lever 1 (Gal wordt opgeslagen in:) de galblaas 1 Thermotherapie 32 maximumscore 2 een juist diagram: beide assen zijn juist ingedeeld en benoemd met de juiste grootheid en eenheid; op de y-as is het gewicht van de prostaat uitgezet en op de x-as de leeftijd van de mannen 1 de waarden uit de tabel zijn juist uitgezet als punten en door een juiste lijn verbonden 1 Opmerking Als de grafiek bij nul begint, mag het tweede scorepunt niet toegekend worden. 33 maximumscore 1 urinebuis/plasbuis 34 C GT-0191-a-18-2-c 9 lees verder Pagina: 22

24 Wolven 35 maximumscore 1 de juist ingevulde tabel: De vos en de wolf behoren tot dezelfde familie. Het geslacht Canis bestaat uit meerdere families. juist X onjuist X Opmerking Alleen aan een volledig juist ingevulde tabel 1 scorepunt toekennen. 36 D 37 B 38 maximumscore 2 (op plaats (1):) glucose/vet/brandstof 1 (op plaats (2):) water/koolstofdioxide 1 39 C 40 maximumscore 2 voorbeelden van een juiste voedselketen: es hert wolf wilg hert wolf drie juiste organismen in de juiste volgorde 1 pijlen geven de onderlinge voedselrelaties juist weer 1 41 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat wolven vaker op herten jagen dan op wilde zwijnen. 42 maximumscore 1 voorbeelden van een juist opmerkelijk verschil: Wilde zwijnen ruiken meer/langer aan wolvenpoep dan herten. Bij aanwezigheid van wolvenpoep besteden herten veel minder tijd aan eten dan wilde zwijnen. Bij wilde zwijnen heeft de aanwezigheid van wolvenpoep minder invloed op de tijd die ze besteden aan eten. GT-0191-a-18-2-c 10 lees verder Pagina: 23

25 43 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat de onderzoekers bij de controleproef het gedrag van herten en wilde zwijnen (op dezelfde plekken) in het bos hebben geobserveerd zonder daar wolvenpoep neer te leggen. 44 maximumscore 2 Uit de uitleg moet blijken dat hondsdolheid door een virus / niet door een bacterie veroorzaakt wordt 1 antibiotica alleen bacteriën bestrijden / geen virussen bestrijden 1 45 C 46 maximumscore 1 (tekening) 2 47 C 48 maximumscore 2 Uit de uitleg moet blijken dat zwarte wolven in een bos meer prooidieren kunnen vangen 1 en daardoor meer jongen kunnen voeden / langer kunnen blijven voortplanten 1 49 maximumscore 1 natuurlijke selectie 5 Aanleveren scores Verwerk de scores van alle kandidaten per examinator in de applicatie Wolf. Accordeer deze gegevens voor Cito uiterlijk op 25 juni. GT-0191-a-18-2-c 11 einde Pagina: 24

26 Correctievoorschrift VMBO-GL en TL 2017 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 1 Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 41 en 42 van het Eindexamenbesluit VO. Voorts heeft het College voor Toetsen en Examens op grond van artikel 2 lid 2d van de Wet College voor toetsen en examens de Regeling beoordelingsnormen en bijbehorende scores centraal examen vastgesteld. Voor de beoordeling zijn de volgende aspecten van de artikelen 36, 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit VO van belang: 1 De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen en het proces-verbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past de beoordelingsnormen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. 2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het proces-verbaal en de regels voor het bepalen van de score onverwijld aan de directeur van de school van de gecommitteerde toekomen. Deze stelt het ter hand aan de gecommitteerde. GT-0191-a-17-1-c 1 lees verder Pagina: 25

27 3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past de beoordelingsnormen en de regels voor het bepalen van de score toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. De gecommitteerde voegt bij het gecorrigeerde werk een verklaring betreffende de verrichte correctie. Deze verklaring wordt mede ondertekend door het bevoegd gezag van de gecommitteerde. 4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het behaalde aantal scorepunten voor het centraal examen vast. 5 Indien de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator. Indien het geschil niet kan worden beslecht, wordt hiervan melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie kan een derde onafhankelijke corrector aanwijzen. De beoordeling van deze derde corrector komt in de plaats van de eerdere beoordelingen. 2 Algemene regels Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de regeling van het College voor Toetsen en Examens van toepassing: 1 De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat. 2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met het bij de toets behorende correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2,..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 zijn niet geoorloofd. 3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels: 3.1 indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend; 3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met het beoordelingsmodel; 3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het beoordelingsmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het beoordelingsmodel; 3.4 indien slechts één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld; 3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal; 3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of afleiding of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden 0 scorepunten toegekend tenzij in het beoordelingsmodel anders is aangegeven; GT-0191-a-17-1-c 2 lees verder Pagina: 26

28 3.7 indien in het beoordelingsmodel verschillende mogelijkheden zijn opgenomen, gescheiden door het teken /, gelden deze mogelijkheden als verschillende formuleringen van hetzelfde antwoord of onderdeel van dat antwoord; 3.8 indien in het beoordelingsmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet in het antwoord van de kandidaat voor te komen; 3.9 indien een kandidaat op grond van een algemeen geldende woordbetekenis, zoals bijvoorbeeld vermeld in een woordenboek, een antwoord geeft dat vakinhoudelijk onjuist is, worden aan dat antwoord geen scorepunten toegekend, of tenminste niet de scorepunten die met de vakinhoudelijke onjuistheid gemoeid zijn. 4 Het juiste antwoord op een meerkeuzevraag is de hoofdletter die behoort bij de juiste keuzemogelijkheid. Voor een juist antwoord op een meerkeuzevraag wordt het in het beoordelingsmodel vermelde aantal scorepunten toegekend. Voor elk ander antwoord worden geen scorepunten toegekend. Indien meer dan één antwoord gegeven is, worden eveneens geen scorepunten toegekend. 5 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer worden aangerekend, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt en/of tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 6 Een zelfde fout in de beantwoording van verschillende vragen moet steeds opnieuw worden aangerekend, tenzij in het beoordelingsmodel anders is vermeld. 7 Indien de examinator of de gecommitteerde meent dat in een examen of in het beoordelingsmodel bij dat examen een fout of onvolkomenheid zit, beoordeelt hij het werk van de kandidaten alsof examen en beoordelingsmodel juist zijn. Hij kan de fout of onvolkomenheid mededelen aan het College voor Toetsen en Examens. Het is niet toegestaan zelfstandig af te wijken van het beoordelingsmodel. Met een eventuele fout wordt bij de definitieve normering van het examen rekening gehouden. 8 Scorepunten worden met inachtneming van het correctievoorschrift toegekend op grond van het door de kandidaat gegeven antwoord op iedere vraag. Er worden geen scorepunten vooraf gegeven. 9 Het cijfer voor het centraal examen wordt als volgt verkregen. Eerste en tweede corrector stellen de score voor iedere kandidaat vast. Deze score wordt meegedeeld aan de directeur. De directeur stelt het cijfer voor het centraal examen vast op basis van de regels voor omzetting van score naar cijfer. NB1 Het College voor Toetsen en Examens heeft de correctievoorschriften bij regeling vastgesteld. Het correctievoorschrift is een zogeheten algemeen verbindend voorschrift en valt onder wet- en regelgeving die van overheidswege wordt verstrekt. De corrector mag dus niet afwijken van het correctievoorschrift. NB2 Het aangeven van de onvolkomenheden op het werk en/of het noteren van de behaalde scores bij de vraag is toegestaan, maar niet verplicht. Evenmin is er een standaardformulier voorgeschreven voor de vermelding van de scores van de kandidaten. Het vermelden van het schoolexamencijfer is toegestaan, maar niet verplicht. Binnen de ruimte die de regelgeving biedt, kunnen scholen afzonderlijk of in gezamenlijk overleg keuzes maken. GT-0191-a-17-1-c 3 lees verder Pagina: 27

29 NB3 Als het College voor Toetsen en Examens vaststelt dat een centraal examen een onvolkomenheid bevat, kan het besluiten tot een aanvulling op het correctievoorschrift. Een aanvulling op het correctievoorschrift wordt zo spoedig mogelijk nadat de onvolkomenheid is vastgesteld via Examenblad.nl verstuurd aan de examensecretarissen. Soms komt een onvolkomenheid pas geruime tijd na de afname aan het licht. In die gevallen vermeldt de aanvulling: NB Als het werk al naar de tweede corrector is gezonden, past de tweede corrector deze aanvulling op het correctievoorschrift toe. Een onvolkomenheid kan ook op een tijdstip geconstateerd worden dat een aanvulling op het correctievoorschrift te laat zou komen. In dat geval houdt het College voor Toetsen en Examens bij de vaststelling van de N-term rekening met de onvolkomenheid. 3 Vakspecifieke regels Voor dit examen kunnen maximaal 66 scorepunten worden behaald. 4 Beoordelingsmodel Vraag Antwoord Scores Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Nijlpaarden 1 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat plantaardig voedsel moeilijk(er) verteerbaar is (dan dierlijk voedsel). 2 maximumscore 2 de juist ingevulde tabel: organismen die ontlasting afbreken organismen die aan het begin van voedselketens staan consumenten producenten reducenten X X per juist ingevulde (horizontale) regel 1 GT-0191-a-17-1-c 4 lees verder Pagina: 28

30 Bloedstolling 3 A 4 C Een rit in een achtbaan 5 A 6 maximumscore 1 hersenstam 7 A 8 B Anthocyaan 9 A 10 maximumscore 2 een juist werkplan met de volgende elementen: een groep patiënten (met verhoogde bloeddruk) in twee groepen verdelen, de ene groep krijgt dagelijks sap van paarse tomaten te drinken, de andere groep sap van rode tomaten (onder overigens gelijke omstandigheden) 1 (na verloop van tijd) de bloeddruk van de patiënten in beide groepen vergelijken 1 Opmerking Wanneer een kandidaat in het antwoord vermeldt dat de controlegroep geen tomatensap te drinken krijgt, dan het eerste scorepunt niet toekennen. Het syndroom van MRK 11 maximumscore 2 (letter) R 1 (letter) T 1 GT-0191-a-17-1-c 5 lees verder Pagina: 29

31 12 D 13 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat de afweer onderdrukt moet worden omdat de getransplanteerde baarmoeder lichaamsvreemd is / om afstoting van de getransplanteerde baarmoeder tegen te gaan. Bananen 14 maximumscore 1 vruchtbeginsel/stamper 15 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat de planten die gebruikt worden voor de bananenteelt steriel zijn. Zuurstof in het bloed 16 C Taaislijmziekte 17 maximumscore 2 de juist ingevulde tabel: Sammy vader van Sammy genotype aa / homozygoot recessief Aa / heterozygoot per juist ingevuld genotype 1 Opmerking Wanneer voor het aangeven van de genotypen een andere hoofdletter met de daarbij behorende kleine letter wordt gebruikt, dan ook scorepunten toekennen volgens het correctievoorschrift. 18 C 19 B GT-0191-a-17-1-c 6 lees verder Pagina: 30

32 Een levenscyclus 20 maximumscore 1 (ont)kieming / kiemend zaad 21 D Oogaandoeningen 22 maximumscore 2 de juist ingevulde tabel: oogaandoening glaucoom staar letter van het aangetaste deel T R per juist ingevulde letter 1 23 maximumscore 1 kegeltjes Urine 24 maximumscore 1 de juist ingevulde tabel: uitspraken juist onjuist ADH komt via het bloed in de nieren terecht. X Een toename van de hoeveelheid ADH heeft tot gevolg dat de nieren meer urine maken. X 25 C Opmerking Alleen aan een volledig juist ingevulde tabel 1 scorepunt toekennen. GT-0191-a-17-1-c 7 lees verder Pagina: 31

33 Runderpest 26 maximumscore 1 de juist ingevulde tabel: uitspraken juist onjuist Inenting met het vaccin tegen runderpest is actieve immunisatie. X Het verzwakte runderpestvirus heeft antigenen die gelijk zijn aan antigenen van het normale virus. X Opmerking Alleen aan een volledig juist ingevulde tabel 1 scorepunt toekennen. 27 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat Doortje 7 al eerder in contact geweest moet zijn met het runderpestvirus / antistoffen van haar moeder heeft gekregen (via moedermelk/placenta). 28 maximumscore 2 (Het lichaam van) Doortje 7 begint eerder (extra) antistof te maken (dan (dat van) Toos 3) 1 (Het lichaam van) Doortje 7 maakt een grotere hoeveelheid antistof (dan (dat van) Toos 3) 1 GT-0191-a-17-1-c 8 lees verder Pagina: 32

34 Verminderde vruchtbaarheid 29 maximumscore 2 voorbeeld van een juist diagram: De verticale as is juist ingedeeld en benoemd en de verschillende oorzaken zijn juist aangegeven bij het diagram 1 De getallen uit de tabel zijn juist uitgezet als vijf staven 1 Opmerking Wanneer bij de verticale as deel van alle oorzaken en/of (%) ontbreekt, dan het eerste scorepunt niet toekennen. 30 maximumscore 2 (letter) R 1 (letter) S 1 Korstmossen 31 maximumscore 2 glucose 1 zuurstof 1 32 C GT-0191-a-17-1-c 9 lees verder Pagina: 33

35 Scholeksters 33 maximumscore 1 (overspoeling door) zeewater 34 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat er informatie ontbreekt over producenten / over het voedsel van mosselen, wormen en/of krabben. 35 maximumscore 2 (nummer gedrag:) 1 1 (naam gedrag:) territoriumgedrag/dreiggedrag 1 Bloedziekten 36 C 37 A Vertering 38 D 39 A Bloedtransfusie 40 A Ornaat-elfjes 41 maximumscore 1 balts(gedrag) 42 maximumscore 1 honger/hormonen GT-0191-a-17-1-c 10 lees verder Pagina: 34

36 43 maximumscore 1 nee, met een uitleg waaruit blijkt dat de pleegmoeders de melodie van de jongen niet herkennen / de jongen de melodie niet van de pleegmoeders hebben kunnen leren 44 maximumscore 1 Uit het antwoord moet blijken dat de jongen door hun pleegmoeder gevoerd worden. Bijen 45 C 46 maximumscore 2 voorbeeld van een juiste berekening: (0,4 + 75,5 + 0,9) = 23,2 (gram) de juiste getallen gebruikt 1 een juiste berekening met een juiste uitkomst 1 47 maximumscore 1 Uit de uitleg moet blijken dat de betreffende bloem (eigenschappen heeft die erop wijzen dat de bloem) windbestuiving heeft / geen nectar produceert. 48 maximumscore 1 (cijfer) 7 49 A 50 maximumscore 1 24 (dagen) 51 maximumscore 1 16 (chromosomen) 52 C 53 A GT-0191-a-17-1-c 11 lees verder Pagina: 35

37 54 maximumscore 2 de juist ingevulde tabel: uitwendige prikkel respons feromoon / alarmstof / stof die de stekende bij afgeeft (het slachtoffer) steken per juist ingevuld antwoord 1 5 Aanleveren scores Verwerk de scores van de alfabetisch eerste vijf kandidaten per examinator in de applicatie Wolf. Accordeer deze gegevens voor Cito uiterlijk op 30 mei. Ook na 30 mei kunt u nog tot 14 juni gegevens voor Cito accorderen. Alle gegevens die vóór 14 juni zijn geaccordeerd, worden meegenomen bij het genereren van de groepsrapportage. Na accordering voor Cito kunt u in de webbased versie van Wolf de gegevens nog wijzigen om ze vervolgens vrij te geven voor het overleg met de externe corrector. Deze optie is relevant als u Wolf ook gebruikt voor uitwisseling van de gegevens met de externe corrector. tweede tijdvak Ook in het tweede tijdvak wordt de normering mede gebaseerd op door kandidaten behaalde scores. Wissel te zijner tijd ook voor al uw tweede-tijdvak-kandidaten de scores uit met Cito via Wolf. Dit geldt niet voor de aangewezen vakken. GT-0191-a-17-1-c 12 lees verder einde Pagina: 36

38 Correctievoorschrift VMBO-GL en TL 2017 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Het correctievoorschrift bestaat uit: 1 Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Aanleveren scores 1 Regels voor de beoordeling Het werk van de kandidaten wordt beoordeeld met inachtneming van de artikelen 41 en 42 van het Eindexamenbesluit VO. Voorts heeft het College voor Toetsen en Examens op grond van artikel 2 lid 2d van de Wet College voor toetsen en examens de Regeling beoordelingsnormen en bijbehorende scores centraal examen vastgesteld. Voor de beoordeling zijn de volgende aspecten van de artikelen 36, 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit VO van belang: 1 De directeur doet het gemaakte werk met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen en het proces-verbaal van het examen toekomen aan de examinator. Deze kijkt het werk na en zendt het met zijn beoordeling aan de directeur. De examinator past de beoordelingsnormen en de regels voor het toekennen van scorepunten toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. 2 De directeur doet de van de examinator ontvangen stukken met een exemplaar van de opgaven, de beoordelingsnormen, het proces-verbaal en de regels voor het bepalen van de score onverwijld aan de directeur van de school van de gecommitteerde toekomen. Deze stelt het ter hand aan de gecommitteerde. GT-0191-a-17-2-c 1 lees verder Pagina: 37

39 3 De gecommitteerde beoordeelt het werk zo spoedig mogelijk en past de beoordelingsnormen en de regels voor het bepalen van de score toe die zijn gegeven door het College voor Toetsen en Examens. De gecommitteerde voegt bij het gecorrigeerde werk een verklaring betreffende de verrichte correctie. Deze verklaring wordt mede ondertekend door het bevoegd gezag van de gecommitteerde. 4 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg het behaalde aantal scorepunten voor het centraal examen vast. 5 Indien de examinator en de gecommitteerde daarbij niet tot overeenstemming komen, wordt het geschil voorgelegd aan het bevoegd gezag van de gecommitteerde. Dit bevoegd gezag kan hierover in overleg treden met het bevoegd gezag van de examinator. Indien het geschil niet kan worden beslecht, wordt hiervan melding gemaakt aan de inspectie. De inspectie kan een derde onafhankelijke corrector aanwijzen. De beoordeling van deze derde corrector komt in de plaats van de eerdere beoordelingen. 2 Algemene regels Voor de beoordeling van het examenwerk zijn de volgende bepalingen uit de regeling van het College voor Toetsen en Examens van toepassing: 1 De examinator vermeldt op een lijst de namen en/of nummers van de kandidaten, het aan iedere kandidaat voor iedere vraag toegekende aantal scorepunten en het totaal aantal scorepunten van iedere kandidaat. 2 Voor het antwoord op een vraag worden door de examinator en door de gecommitteerde scorepunten toegekend, in overeenstemming met het bij de toets behorende correctievoorschrift. Scorepunten zijn de getallen 0, 1, 2,..., n, waarbij n het maximaal te behalen aantal scorepunten voor een vraag is. Andere scorepunten die geen gehele getallen zijn, of een score minder dan 0 zijn niet geoorloofd. 3 Scorepunten worden toegekend met inachtneming van de volgende regels: 3.1 indien een vraag volledig juist is beantwoord, wordt het maximaal te behalen aantal scorepunten toegekend; 3.2 indien een vraag gedeeltelijk juist is beantwoord, wordt een deel van de te behalen scorepunten toegekend in overeenstemming met het beoordelingsmodel; 3.3 indien een antwoord op een open vraag niet in het beoordelingsmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare, vakinhoudelijke argumenten als juist of gedeeltelijk juist aangemerkt kan worden, moeten scorepunten worden toegekend naar analogie of in de geest van het beoordelingsmodel; 3.4 indien slechts één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, wordt uitsluitend het eerstgegeven antwoord beoordeeld; 3.5 indien meer dan één voorbeeld, reden, uitwerking, citaat of andersoortig antwoord gevraagd wordt, worden uitsluitend de eerstgegeven antwoorden beoordeeld, tot maximaal het gevraagde aantal; 3.6 indien in een antwoord een gevraagde verklaring of uitleg of afleiding of berekening ontbreekt dan wel foutief is, worden 0 scorepunten toegekend tenzij in het beoordelingsmodel anders is aangegeven; GT-0191-a-17-2-c 2 lees verder Pagina: 38