6.7. Boekverslag door W woorden 12 oktober keer beoordeeld. Wat is astma?
|
|
- Albert ten Wolde
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Boekverslag door W woorden 12 oktober keer beoordeeld Vak ANW Wat is astma? Ruw geschat hebben wereldwijd meer dan 100 miljoen mensen astma en er zijn aanwijzingen die erop wijzen dat het voorkomen van astma over de hele wereld toeneemt, vooral onder kinderen. De ziekte is niet leeftijdsgebonden, maar treft wel meer kinderen en adolescenten dan volwassenen. Astma is meer dan alleen kortademigheid. Het is een chronische aandoening die niet alleen zijn weerslag heeft op de hele mens, maar ook op zijn omgeving. Gelukkig is in de laatste decennia het inzicht in de ziekte astma belangrijk gegroeid, waardoor ook de visie op de behandeling ervan is bijgesteld. Zo heeft men op het gebied van de anti-astmamedicijnen de inhalatiecorticosteroïden verworven, maar is er tegelijkertijd ook op niet-medisch gebied veel veranderd, vooral in de benadering van de astmapatiënten. Met betrekking tot dat laatste wordt tegenwoordig veel aandacht besteed aan preventieve maatregelen, maar ook aan begeleiding en ontwikkeling van zelfzorgprogramma's, zodat patiënten zelf meer grip kunnen krijgen op hun astma. Tegenwoordig kunnen de meeste astmapatiënten klachtenvrij worden zolang ze tenminste bereid zijn hun medicijnen trouw te gebruiken en eventuele adviezen met betrekking tot sanering (vermijden van prikkels die aanleiding geven tot kortademigheid) en leefgewoonten op te volgen. Maar hoewel astma vaak voorkomt, bestaan er toch nog flink wat misverstanden over deze ziekte, ook bij de patiënten zelf. Definitie van astma Luchtwegaandoeningen zijn voor de meesten van ons geen onbekende kwalen. Ieder mens heeft wel eens last van een verstopte neus, van niezen, hoesten, benauwdheid, enzovoort. De hinder die mensen van slecht functionerende luchtwegen hebben, kan sterk variëren. Soms zijn de klachten van korte duur, zoals bij een verkoudheid. Maar er zijn ook luchtwegaandoeningen die al op kinderleeftijd beginnen en niet, of niet helemaal, overgaan bij het ouder worden. We spreken dan van chronische luchtwegaandoeningen. Tot deze aandoeningen behoort ook asthma bronchiale of kortweg astma. Een precieze definitie geven van astma is niet eenvoudig, ofschoon het begrip astma al bekend was in de Griekse oudheid, waar het benauwdheid of hijgen betekende. Bij astma is sprake van een vernauwing van de luchtwegen, die totstandkomt doordat de spiertjes in de luchtwegwanden meer aangespannen zijn, en doordat het slijmvlies in de luchtwegen geprikkeld en ontstoken is (het is roder en gezwollen). Daarnaast kan ook de aanwezigheid van veel slijm de doorgang in de luchtwegen belemmeren. De ernst van de vernauwing kan zeer wisselend zijn, spontaan verbeteren of verbeteren door behandeling met medicijnen. Een ander karakteristiek kenmerk van astma is de verhoogde prikkelbaarheid van de Pagina 1 van 6
2 luchtwegen (ook wel bronchiale hyperreactiviteit genoemd). Symptomen De belangrijkste klachten bij astma zijn: - kortademigheid, meestal in aanvallen; - piepende, zagende of brommende ademhaling; - hoesten en soms ophoesten van taai slijm. De hoestklachten treden voornamelijk op doordat de luchtwegen verhoogd prikkelbaar zijn. De piepende, zagende en brommende ademhaling ontstaat doordat de lucht door de vernauwde luchtwegen geperst moet worden, waarin dan ook meestal nog dik taai slijm aanwezig is. Kortademigheid ten slotte, wordt veroorzaakt doordat het lichaam meer dan normale inspanning moet leveren om te kunnen ademhalen. Daarbij zet de borstkas uit en gebruikt men hulpademhalingsspieren (deze spieren - zoals de spieren van hals en schoudergordel - worden normaal gesproken niet gebruikt bij de ademhaling). Sommige mensen klagen over een beklemd gevoel op de borst, sufheid, enzovoort. De klachten en verschijnselen kunnen bij astma in de loop van de dag sterk wisselen. Verder kunnen astmapatiënten last hebben van de bovenste luchtwegen (neus), ogen en huid. De klachten die daar bij horen zijn niezen, een loopneus of verstopte neus, jeukende en tranende ogen, en eczeem. De jeukklachten treden meestal op bij patiënten met een zogenoemde allergische constitutie, en kunnen gepaard gaan met huiduitslag of eczeem. Bij jeukklachten moet men er rekening mee houden dat deze ook het gevolg kunnen zijn van bijwerkingen van de gebruikte medicijnen. Alhoewel veel symptomen bij astma terug te brengen zijn tot vernauwing van de luchtwegen, ervaren astmapatiënten hun aandoening op verschillende manieren. In verband hiermee spreken we wel over een lichte, matige of ernstige vorm van astma. Bij een lichte vorm van astma hebben mensen in de regel weinig klachten en zijn ze bijvoorbeeld alleen kortademig bij inspanning, mistig weer of andere specifieke omstandigheden. De groep mensen met een matige vorm van astma heeft relatief vaak klachten van kortademigheid, soms in aanvallen. In het geval van een ernstige vorm van astma, zijn de mensen voortdurend kortademig, en hebben zij bovendien last van aanvallen die soms zo ernstig zijn dat acute medische hulp noodzakelijk is. Het is trouwens maar een klein aantal mensen dat astma in deze ernstige mate heeft. Bij het merendeel van de patiënten komt de aandoening in lichte, dan wel matige vorm voor. Begin van astma De aanleg om astma te ontwikkelen is bij een deel van de bevolking aangeboren (erfelijke aanleg). Astma kan zich op elke leeftijd openbaren, maar begint meestal in de kinderjaren en gaat vaak gepaard met allergie. Bij kinderen onder de twee jaar is de diagnose astma nog moeilijk te stellen. Bij deze leeftijdsgroep kan astma namelijk sprekend lijken op hoesten en benauwdheid als gevolg van virale infecties met ontsteking van de kleine luchtwegen: bronchiolitis. Kinderen met acute bronchiolitis kunnen zelfs zo ernstig kortademig zijn en 'piepen' dat er zuurstofgebrek ontstaat, waarvoor zij met spoed moeten worden Pagina 2 van 6
3 opgenomen in het ziekenhuis. Slechts een deel van deze kinderen krijgt later astma, maar het is niet te voorspellen welke van deze kinderen dat zijn. In de kinderjaren komt astma overigens vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Dit hangt samen met het feit dat de luchtwegen van jongens op die leeftijd nauwer zijn dan die van meisjes. Rond het 10e tot 11e jaar verdwijnt dit verschil geleidelijk. Overigens kunnen astmaklachten na de puberteit ophouden, maar bij een aantal mensen keren de klachten op latere leeftijd terug. Astma kan ook seizoensgebonden zijn. Zo zien we dat personen die allergisch zijn voor pollen, zoals grasen berkenpollen, voornamelijk, of soms alleen, klachten hebben in het voorjaar en in de zomer. Weer anderen hebben juist problemen in de wintermaanden. Waarschijnlijk speelt hier de huisstofmijt een rol. Prognose Met de moderne manier van behandelen heeft astma over het algemeen een gunstig vooruitzicht gekregen. Het ontstekingsproces dat zich bij astma in de luchtwegen voordoet, geeft meestal geen blijvende weefselschade, zolang men tenminste tijdig met medicijnen begint. Bij een aantal mensen verdwijnen de klachten voor kortere of langere tijd en bij sommigen zelfs voor altijd. Volledige genezing is echter op dit moment niet mogelijk. De meeste patiënten leren tegenwoordig goed met de aandoening omgaan, maar toch blijven er beperkingen bestaan. Zo moeten ze goed nadenken over het beroep dat ze willen kiezen. Wanneer iemand astma heeft, is het bijvoorbeeld onverstandig om een werkplek te kiezen waar hij voortdurend met allergenen in aanraking komt (bijvoorbeeld een dierenasiel of de praktijk van een dierenarts). Goede voorlichting over het beroep dat men wil uitoefenen, is van groot belang en kan ernstige teleurstellingen in de toekomst voorkomen. Onderzoek heeft aangetoond dat de prognose van astma voor een belangrijk deel bepaald wordt door de mate van luchtwegvernauwing en bronchiale hyperreactiviteit op de kinderleeftijd. Bij heronderzoek op volwassen leeftijd van kinderen met astma bleek dat 50% nog klachten had. Daarom is het voor de toekomst van groot belang dat men bij klachten op de kinderleeftijd zo vroeg mogelijk onderzoek doet om de diagnose astma zeker te stellen, zodat men ook zo snel mogelijk met de behandeling kan beginnen. Ook moet veel aandacht worden besteed aan preventieve maatregelen, zoals: - streven naar een rookvrije lucht: thuis, in de werkomgeving, in openbare gebouwen, restaurants, openbaar vervoer, enzovoort; - sanering van woon- en werksituatie in overleg met bedrijfsarts en wijkverpleegkundige; - bevordering van een goede patiënt-artsrelatie zodat voorlichting en behandeling optimaal kunnen zijn. De patiënt zelf zal zorg moeten dragen voor een gezonde manier van leven en het verkrijgen en behouden van een goede geestelijke en lichamelijke conditie. Welk aandeel elk van deze maatregelen bijdraagt aan de optimalisering van de prognose, zal in de toekomst moeten blijken. Het vóórkomen van astma Astma komt onder alle bevolkingsgroepen over de hele wereld voor, maar het is opmerkelijk dat er tussen de verschillende landen een groot verschil bestaat in het percentage van de bevolking dat astma heeft. Zo lopen de landelijke percentages van kinderen met astma uiteen van 0 tot 30%. Er bestaan ook verschillen Pagina 3 van 6
4 tussen welvarende en niet-welvarende bevolkingsgroepen. Een afdoende verklaring hiervoor heeft men (nog) niet gevonden. Ook opvallend is de - internationale - toename van het vóórkomen van astma in de laatste 20 à 30 jaar. Het is niet bekend of de toename van astma het gevolg is van veranderingen in het milieu, bijvoorbeeld door de toename van allergenen (stoffen die een allergische reactie en daarmee astma kunnen veroorzaken) in de lucht en in de werksituatie. Overigens neemt Nederland een uitzonderingspositie in; er is hier geen stijging van het vóórkomen van astma aangetoond. Bij een in 1992 uitgevoerd onderzoek bij schoolkinderen in 15 regio's in Nederland werd zelfs een duidelijke afname van de meeste luchtwegsymptomen geconstateerd. Bij de onderzochte kinderen nam ook het voorkomen van de astma-aanvallen af met de leeftijd. Bij 4- tot 5-jarigen was het percentage bij de jongens 12% en bij de meisjes 8%, bij 10- tot 12-jarigen respectievelijk 7% en 5%. Over het voorkomen van astma bij volwassenen in Nederland zijn maar weinig vergelijkbare en recente onderzoeken beschikbaar. Sinds kort is een aantal gegevens bekend uit het in 1991 en 1992 verrichte Europees Luchtwegonderzoek in Nederland (ELON). Dit onderzoek vond plaats in Noord-Brabant, Limburg en Groningen. Uit het onderzoek bleek dat het percentage volwassenen met astmatische klachten varieerde van 8-13%. De frequentie van astma was bij 20- tot 24-jarigen het hoogst, en nam daarna met het stijgen van de leeftijd af. Bij 40- tot 44-jarigen was de frequentie het laagst. Daarna nam de frequentie van astma weer met de leeftijd toe. Behandeling Sanering Onder sanering (saneren betekent letterlijk gezond maken ) verstaan we bij astma het vermijden van prikkelende stoffen. Dit is niet altijd eenvoudig, omdat vele allergische en niet-allergische prikkels in ruime mate voorkomen, en soms gewoonweg niet vermeden kunnen worden, zoals pollen in de buitenlucht. Het kan echter wel zinvol zijn om saneringsmaatregelen thuis of op het werk te treffen. Als algemene regel geldt dat men de ruimtes schoon moet houden en voor goede ventilatie moet zorgen. Meer specifieke saneringsmaatregelen, die soms ingewikkeld en kostbaar zijn, kan men het beste nemen in overleg met deskundigen, bijvoorbeeld de arts of de wijkverpleegkundige. Allereerst moet men goed onderzoeken welke stoffen de problemen veroorzaken. Vervolgens moet men een saneringsplan opstellen, waarbij rekening wordt gehouden met de persoonlijke omstandigheden en het budget van de patiënt. De meest voorkomende allergie is die voor de huisstofmijt. Aangezien men in het eigen huis toch een groot deel van de tijd doorbrengt, zijn saneringsmaatregelen ter bestrijding van dit diertje sterk aan te raden. De huisstofmijt houdt van een vochtige omgeving, dus vochtbestrijding (goede ventilatie en verwarming) is een eerste maatregel. Daarnaast moet men stof in het huis zoveel mogelijk zien te vermijden, door geregeld schoon te maken en materialen te wassen. Verder is het aan te raden bij de inrichting van het huis huisstofmijt-onvriendelijke materialen en stoffen te kiezen voor bijvoorbeeld vloerbedekking, gordijnen, meubels, enzovoort. Hierbij kunnen deskundigen adviseren. Ook huisdieren kunnen zodanige problemen opleveren voor astmapatiënten, dat de dieren het huis uit moeten. Het is voor de meeste mensen moeilijk en pijnlijk afstand van hun dier te doen, omdat ze er zo aan gehecht zijn. Men kan deze situatie vóór zijn door het dier niet in huis te nemen als men weet dat men er allergisch voor is. In het geval dat het dier al aanwezig was voor de allergie ontdekt werd, zal het van de Pagina 4 van 6
5 klachten afhangen of het dier weg moet. In de meeste gevallen zal het daar helaas wel op neerkomen. Dit is vooral het geval wanneer het huisdier leeft in een gezin met kleine kinderen van wie een of beide ouders een allergie hebben. De kans is namelijk groot dat deze kinderen erfelijk belast zijn en door het voortdurend contact met de huidschilfers van het dier ook een allergie ontwikkelen. Als laatste kunnen ook niet-allergische prikkels, zoals tabaksrook, bak- en braadluchtjes, bij mensen met prikkelbare luchtwegen klachten veroorzaken als hoesten, kortademigheid en slijmvorming. In deze situatie is het belangrijk om de prikkels zoveel mogelijk te vermijden (houd het huis bijvoorbeeld rookvrij) en zorg te dragen voor een goede ventilatie in huis. Behandeling met medicijnen De werkzaamheid en relatieve veiligheid van de huidige medicijnen maken het mogelijk dat het merendeel van de astmapatiënten na behandeling klachtenvrij wordt. Men moet de medicijnen dan wel trouw en op de juiste manier innemen. Inname van medicijnen Anti-astmamedicijnen kunnen op allerlei manieren worden ingenomen: via een tablet, capsule, drankje, injectie of via inhalatie (inademing). De voorkeur gaat uit naar inhalatie, omdat het voor astmapatiënten een aantal belangrijke voordelen heeft. Allereerst is de benodigde dosis veel lager dan wanneer het medicijn oraal (via de mond) gegeven wordt. Bij het slikken van tabletten of capsules wordt het medicijn via de darmwand in het bloed opgenomen en zo door het lichaam getransporteerd. Hierbij bereikt uiteindelijk maar een klein deel van het medicijn de plaats van bestemming: de luchtwegen. Bij inhalatie maakt het medicijn die omweg niet; het komt meteen in de luchtwegen terecht. Een tweede voordeel is dan ook dat het medicijn bij goede dosering in de regel geen bijwerkingen in de rest van het lichaam veroorzaakt. Het derde voordeel bij inhalatie is dat de medicijnen sneller werken. Tot slot worden sommige medicijnen gewoon niet goed opgenomen door de darmwand of maag, dus is het sowieso verstandig ze te inhaleren. De apparaten die gebruikt worden bij het inhaleren van medicijnen noemt men inhalatoren. Op het eerste gezicht lijkt het gebruik hiervan eenvoudig, maar in de praktijk blijken veel mensen er niet goed mee overweg te kunnen. Hierdoor lopen zij het risico de benodigde hoeveelheid medicijnen niet binnen te krijgen. De astmapatiënt moet dan ook goed geïnstrueerd worden over de gebruikswijze, vooral omdat er veel soorten inhalatoren zijn, die niet allemaal hetzelfde werken. Naast mondelinge instructie kan foldermateriaal of een videofilm hierover heel nuttig zijn. Er zijn grofweg drie soorten inhalatoren: - verstuiver (dosis-aërosol); - droge-poederinhalator; - vernevelapparaat. Bovendien zijn er nog allerlei hulpstukken, zoals voorzetkamers, inhalatiekamers, enzovoort. De manier van inhaleren verschilt per type inhalator. Bij een verstuiver moet bijvoorbeeld rustig ingeademd worden, terwijl het bij de droge poederinhalator van belang is krachtig in te ademen. Bijwerkingen Pagina 5 van 6
6 Bij het medicijn Atrovent zijn de bijwerkingen, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid en een droge mond. Dit zijn bjwerkingen die vaker voorkomen. In uitzonderlijke gevallen kunnen de volgende bijwerkingen optreden: - hartritmestoornissen en hartkloppingen. - Bijwerkingen in het oog, accomodatiestoornis. - Maag-darmstoornissen - Vasthouden van urine - Huidreacties of allerhische reacties (huiduitslag, een acute plaatselijke zwelling van de tong, lippen en gezicht, netelroos en spasme van het strottehoofd). Bronnen Ik heb als bron het internet ( gebruikt en de bijsluiter van het medicijn Atrovent dosis-aërosol. Pagina 6 van 6
Inhaleren moet je leren Droog oefenen Geneesmiddelen op maat
In Nederland heeft één op de tien mensen last van een chronische aandoening aan de luchtwegen. Dit kan astma zijn, chronische bronchitis of emfyseem. Voor astma, chronische bronchitis en emfyseem samen
Nadere informatieAllergie voor huisdieren
Allergie voor huisdieren Longgeneeskunde Locatie Hoorn/Enkhuizen Allergie voor huisdieren. Normaal zorgt ons afweersysteem ervoor dat lichaamsvreemde en mogelijk ziekteverwekkkende organismen die ons lichaam
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Cara
Spreekbeurt Nederlands Cara Spreekbeurt door een scholier 1387 woorden 2 mei 2002 7,7 79 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Heb jij wel eens geprobeerd een paar minuten door een rietje adem te halen?
Nadere informatieHOOIKOORTS EN ALLERGIE
HOOIKOORTS EN ALLERGIE WAT IS HOOIKOORTS EN WAT IS ALLERGIE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL HOOIKOORTS EN ALLERGIE VOOR HUISSTOFMIJT
Nadere informatieBenauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar
Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Kinderen met astmatische klachten... 1 3. Oorzaken piepende ademhaling... 1 4. Risicofactoren astma... 2 5. Twee soorten piep-
Nadere informatieBENAUWDHEID BIJ KINDEREN
BENAUWDHEID BIJ KINDEREN 1009 Inleiding Uw kind heeft last van terugkomende benauwdheidaanvallen. Dit kan astma genoemd worden of, als uw kind nog erg jong is, bronchiale hyperreactiviteit. Wij kunnen
Nadere informatieAstma en COPD VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? VRAAG HET UW APOTHEKER
Astma en COPD WAT ZIJN DE KLACHTEN MEDICIJNEN OM UW KLACHTEN TE VERMINDEREN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK INFORMATIE MEDICIJNEN OP RECEPT VRAAG OVER UW MEDICIJNEN?
Nadere informatieluchtwegproblemen kinderen
luchtwegproblemen bij kinderen 1 Luchtwegproblemen bij kinderen Informatie voor ouders van een kind met luchtwegproblemen Wat verstaan we onder luchtwegproblemen? Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling
Nadere informatieAstmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar
Astmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar Afdeling kindergeneeskunde Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van astmatische klachten, zoals een piepende ademhaling met
Nadere informatieAllergie (allergische rhinitis)
Keel-, Neus- en Oorheelkunde Allergie (allergische rhinitis) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is allergie?... 3 Hooikoorts... 3 De belangrijkste allergenen... 3 Wat gebeurt er bij een allergieaanval?...
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Astma
Praktische opdracht ANW Astma Praktische-opdracht door een scholier 4097 woorden 22 maart 2008 7,2 21 keer beoordeeld Vak ANW Anw po: Astma Onderzoeksvraag: o Wat is astma eigenlijk? Deelvragen: o Wat
Nadere informatieHooikoorts en allergie
400019 Hooikoorts_400019 Hooikoorts 24-07-12 08:20 Pagina 8 Hooikoorts en allergie WAT IS HOOIKOORTS EN WAT IS ALLERGIE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW
Nadere informatieWat is allergie? Wat is hooikoorts?
K.N.O. Allergie Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over allergie en de daarbij behorende klachten. Als u recent bij de KNO-arts bent geweest, die u heeft verteld dat allergie één van de
Nadere informatieLongverpleegkundige. Longgeneeskunde
Longverpleegkundige Longgeneeskunde Astma en COPD Astma en COPD (chronische bronchitis en longemfyseem) zijn chronische aandoeningen van de ademhlingsorganen. Bij deze aandoeningen kan er sprake zijn van
Nadere informatieWerkstuk door een scholier 1892 woorden 18 december keer beoordeeld. Verzorging
Werkstuk door een scholier 1892 woorden 18 december 2003 7 303 keer beoordeeld Vak Verzorging "Wat is astma?" Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. De wetenschappelijke naam is: asthma bronchiale.
Nadere informatie03 - Informatie over de sublinguale immonutherapie
03 - Informatie over de sublinguale immonutherapie Inhoud Wat is een allergie eigenlijk?... 1 Waarom is een behandeling nodig?... 1 Welke behandelingsvormen zijn mogelijk?... 2 Wat betekent 'specifieke
Nadere informatieBENAUWDHEID BIJ KINDEREN
BENAUWDHEID BIJ KINDEREN 1009 Inleiding Uw kind heeft last van terugkomende benauwdheidaanvallen. Dit wordt astma genoemd of, als uw kind nog erg jong is, bronchiale hyperreactiviteit. Wij kunnen ons voorstellen
Nadere informatieBenauwdheid en piepen bij kinderen jonger dan 6 jaar
Benauwdheid en piepen bij kinderen jonger dan 6 jaar Afdeling kindergeneeskunde Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van klachten als een piepende ademhaling met benauwdheid,
Nadere informatieImmunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt
Keel-, neus- en oorheelkunde Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Wat is allergie? Allergie is een reactie van uw lichaam op bepaalde prikkelende stoffen waarbij het afweersysteem
Nadere informatieBenauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar
KINDERGENEESKUNDE Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar KINDEREN Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar Veel kinderen hebben als baby, peuter of kleuter wel eens last van astmatische klachten,
Nadere informatieAllergie. Allergische rhinitis: een loopneus of verstopte neus
Allergie Allergische rhinitis: een loopneus of verstopte neus 2 Deze folder geeft u informatie over wat de KNO-arts in het CWZ met u bespreekt, zodat u zich kunt voorbereiden op het gesprek of na het gesprek
Nadere informatieNederlandse samenvatting Liesbeth van rensen
Nederlandse samenvatting Liesbeth van rensen Wat is astma? Patiënten met astma hebben het regelmatig benauwd. Kenmerkend voor de ziekte is dat de benauwdheid gepaard gaat met een piepende ademhaling, hoesten
Nadere informatie*Voordat ik verder ga over de vernauwing van de luchtwegen ga ik eerst in het kort laten zien hoe de lucht in de longblaasjes terechtkomt.
Werkstuk door een scholier 2436 woorden 14 november 2006 7,1 69 keer beoordeeld Vak Biologie Wat is astma? Astma is een chronische aandoening(ziekte) van de luchtwegen met een variabel verloop. Dat wil
Nadere informatieImmunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt
Keel-, neus- en oorheelkunde Immunotherapie bij hooikoorts en allergie voor huisstofmijt Wat is allergie? Allergie is een reactie van uw lichaam op bepaalde prikkelende stoffen waarbij het afweersysteem
Nadere informatieNL/SPI-141419 ASTMA Wat is
Wat is ASTMA Astma Als u deze brochure leest, is dat waarschijnlijk omdat u een vermoeden heeft van astma, net de diagnose heeft gekregen of iemand in uw omgeving heeft astma. En daar wilt u graag iets
Nadere informatieAfdeling Longgeneeskunde. Informatie over astma
Afdeling Longgeneeskunde Informatie over astma Algemeen Bij astma is er sprake van een chronische ontsteking van de luchtwegen. Hierdoor kunnen de luchtwegen zich vernauwen. Dit kan tot de volgende klachten
Nadere informatieHooikoorts, allergie voor huisstofmijt of huisdieren
Hooikoorts, allergie voor huisstofmijt of huisdieren Ongeveer één op de tien mensen heeft er last van. Niezen, een vol hoofd, jeuk aan de neus, een loopneus... het wijst op een gewone verkoudheid. Maar
Nadere informatieAllergie. Wat is luchtwegallergie? Wat is hooikoorts? Wat zijn de belangrijkste allergenen? Figuur 1. De huisstofmijt
Allergie Deze brochure biedt u informatie over luchtwegallergie en daarbij behorende klachten. Wat is luchtwegallergie? Allergie is een overgevoeligheidsreactie van het afweersysteem van het lichaam op
Nadere informatieINHALATIE Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige
INHALATIE 30-06-2015 Hanneke van Dijk kinderlongverpleegkundige Doelstelling Aan het eind van deze workshop is de groep bekend met wat voor mogelijkheden er zijn om inhalatie medicatie toe te dienen en
Nadere informatieDe longverpleegkundige
De longverpleegkundige De longverpleegkundige Van uw longarts heeft u de eerste informatie gekregen over uw aandoening en de klachten die daarmee gepaard gaan. Vervolgens heeft de longarts u verwezen naar
Nadere informatieImmunotherapie. KNO-heelkunde. Beter voor elkaar
Immunotherapie KNO-heelkunde Beter voor elkaar 2 Immunotherapie Wat is Immunotherapie? Immunotherapie, ook wel hyposensibilisatie genoemd, is een behandeling die erop is gericht het eigen afweersysteem
Nadere informatieAllergieën ontstaan meestal op kinderleeftijd en in de puberteit. Na het 45 ste levensjaar nemen de klachten door allergie geleidelijk af.
Allergie Inleiding De Keel- Neus- en Oorarts (KNO-arts) heeft u verteld dat allergie mogelijk een van de oorzaken van uw klachten is. In deze folder kunt u nalezen wat allergie is. Wat is allergie? Allergie
Nadere informatie12. Welke medicijnen schrijft uw arts voor?... 12 13. Tot Slot... 13
Allergie KNO Inhoudsopgave 1. Inleiding... 5 2. Wat is allergie?... 5 3. Wat is hooikoorts?... 5 4. Wat zijn de belangrijkste allergenen?... 6 5. Welke klachten worden veroorzaakt door allergie?... 7
Nadere informatieInformatie over. Hooikoorts. en andere allergische reacties
Informatie over Hooikoorts en andere allergische reacties Inhoud Hooikoorts 3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Voorkomen van hooikoorts 4 Andere allergische reacties 5 Klachten en symptomen 5 Wanneer
Nadere informatiebasisstof 1 gaswisseling bij dieren om te onthouden
1 gaswisseling bij dieren Ademhaling: opnemen van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide. Een ander woord voor ademhaling is gaswisseling. Zuurstof is nodig voor de verbranding. Koolstofdioxide komt bij
Nadere informatieIn deze folder informeren wij u over wat peuterastma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn.
Wat is peuterastma? In deze folder informeren wij u over wat peuterastma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn. Peuterastma is een ziekte waarbij kinderen jonger dan vier jaar in perioden, vooral
Nadere informatieHooikoorts en andere allergische reacties. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Hooikoorts en andere allergische reacties Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Hooikoorts 3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken 6 Voorkomen van hooikoorts
Nadere informatieBenauwdheid bij kinderen
Benauwdheid bij kinderen Actieplan Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u hoe benauwdheid kan ontstaan en hoe u benauwdheidsklachten bij uw
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. GRAZAX, lyophilisaat voor oraal gebruik 75.000-SQ-T
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER GRAZAX, lyophilisaat voor oraal gebruik 75.000-SQ-T Gestandaardiseerd allergeenextract van pollen van Timotheegras (Phleum pratense) Lees de hele bijsluiter
Nadere informatie01 - Informatie over de behandeling van allergieën
01 - Informatie over de behandeling van allergieën Inhoud Wat is een allergie eigenlijk?... 1 Waarom is een behandeling nodig?... 1 Welke behandelingsvormen zijn mogelijk?... 2 Wat betekent 'specifieke
Nadere informatieAllergie. Wat is hooikoorts? Wat is allergie? Wat gebeurt er bij een allergieaanval? Hoe werkt de neus?
KNO Allergie Allergie In deze folder vindt u informatie over allergie, de klachten en andere aspecten die te maken hebben met allergie. Wat is allergie? Allergie is een overgevoeligheidsreactie van het
Nadere informatieDe longverpleegkundige
De longverpleegkundige Algemeen U bent door uw longarts verwezen naar de longverpleegkundige. Een longverpleegkundige is een verpleegkundige, die zich heeft gespecialiseerd in astma en COPD (chronische
Nadere informatieAstma / COPD-dienst Geldrop
Astma / COPD-dienst Geldrop Wat is astma en COPD Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. De luchtwegen reageren overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels door het samentrekken van luchtwegspiertjes,
Nadere informatieIn deze folder informeren wij u over wat astma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn.
Wat is astma? In deze folder informeren wij u over wat astma inhoudt en welke behandelingsmethoden er zijn. Wat is astma? Astma is een chronische ziekte van de luchtwegen. Chronisch wil zeggen: langdurig.
Nadere informatieUstekinumab. (Stelara) Dermatologie
Ustekinumab (Stelara) Dermatologie Inhoudsopgave Inleiding 4 1. Hoe werkt Ustekinumab (Stelara) 4 2. Wat moet u weten voordat u Ustekinumab (Stelara) gebruikt 5 Gebruik Ustekinumab (Stelara) niet 5 Wees
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. GRAZAX, lyophilisaat voor oraal gebruik 75.000-SQ-T
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER GRAZAX, lyophilisaat voor oraal gebruik 75.000-SQ-T Gestandaardiseerd allergeenextract van pollen van Timotheegras (Phleum pratense) Lees goed de hele bijsluiter
Nadere informatieUw huis saneren Allergische prikkels Niet-allergische prikkels Saneren
Saneren Uw huis saneren Astma kan de kwaliteit van leven behoorlijk beïnvloeden. Om te zorgen dat u of uw kind zo min mogelijk klachten hebben is uw eigen inzet van het grootste belang! Naast het juist
Nadere informatieScriptie Biologie Cara
Scriptie Biologie Cara Scriptie door een scholier 1532 woorden 4 februari 2003 7,4 78 keer beoordeeld Vak Biologie Hoofdstuk 1 Ademhalen Ieder mens haalt vele malen per dag adem. Bij volwassenen is dat
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Huisdierallergie
PATIËNTEN INFORMATIE Huisdierallergie Introductie Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over huisdierallergie. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen.
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Grazax 75.000 SQ-T lyophilisaat voor oraal gebruik gestandaardiseerd allergeenextract van pollen van Timotheegras (Phleum pratense) Lees goed de hele bijsluiter
Nadere informatieVragenlijst Pulmocheck inspanningsastma
Vragenlijst Pulmocheck inspanningsastma Beste ouders, Om een goed beeld te krijgen van de klachten van uw kind en de eventuele medicatie die het gebruikt, willen wij u vragen onderstaande vragenlijst in
Nadere informatiePatiëntenvoorlichting Huisdierallergie
Patiëntenvoorlichting Huisdierallergie Dieren zijn niet weg te denken uit ons bestaan. Ze zijn in het huis aanwezig als huisdier, we komen ze tegen op het werk (denk hierbij aan boerderijdieren, proefdieren
Nadere informatieWat is een RS-infectie
Het RS-virus Wat is een RS-infectie Het RS (Respiratoir Syncytieel)-virus is de meest voorkomende verwekker van luchtweginfecties bij zuigelingen en peuters. Dit virus kan het hele jaar door infecties
Nadere informatieAstma/COPD Dienst Geldrop
Astma/COPD Dienst Geldrop Wat is astma en COPD? Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. Wanneer de luchtwegen overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels reageren door het samentrekken
Nadere informatieZorgboek Astma bij volwassenen
Zorgboek Astma bij volwassenen Eindredactie E.H. Coene, H. Vinke Redactie H. van Duijn, S. Kollaard De volgende organisaties hebben aan dit boek meegewerkt: z Longfonds z Nederlandse Vereniging van Artsen
Nadere informatieDierenallergie. Sophia Kinderziekenhuis
Dierenallergie Sophia Kinderziekenhuis Is uw kind misschien allergisch voor dieren? In deze folder leest u wat een allergie is, wat de klachten zijn en welke behandelingen mogelijk zijn. Wij willen u vragen
Nadere informatieAllergie. KNO-heelkunde. Oorzaken en behandeling van een overgevoeligheidsreactie. Inleiding
KNO-heelkunde Allergie Oorzaken en behandeling van een overgevoeligheidsreactie Inleiding U bent bij de kno-arts geweest met allergieklachten. Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over allergie
Nadere informatieAllergische reactie van de neus
Allergische reactie van de neus U bent bij een keel-, neus- en oorarts (KNO-arts) geweest, die u heeft verteld dat allergie één van de oorzaken van uw klachten is. Deze folder geeft informatie over de
Nadere informatieSubcutane immunotherapie. Een injectiekuur tegen allergieën voor kinderen
Subcutane immunotherapie Een injectiekuur tegen allergieën voor kinderen 2 Allergie: hoe zat het ook al weer? Veel kinderen hebben klachten van allergische ziekten. Dit kan veroorzaakt worden door inademing
Nadere informatieAllergie. Afdeling KNO
Allergie Afdeling KNO U bent allergisch voor: Huisstofmijt Farinemijt Graspollenmengsel Zomerkruiden Maïs Voorjaarsbomen I (hazelaar, berk, els) Voorjaarsbomen I I (es, wilg, populier) Voorjaarsbomen I
Nadere informatieU bent bij de KNO-arts geweest met allergieklachten. Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over allergie en daarbij behorende klachten.
Allergie U bent bij de KNO-arts geweest met allergieklachten. Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over allergie en daarbij behorende klachten. Wat is allergie? Allergie is een overgevoeligheidsreactie
Nadere informatieKNO. Niezen, loopneus en jeukende ogen
KNO Niezen, loopneus en jeukende ogen Niezen, loopneus en jeukende ogen Een allergie is een veranderde reactie op prikkels die door bepaalde stoffen, allergenen genoemd, worden veroorzaakt. Allergenen
Nadere informatieTrastuzumab (Herceptin )
Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve
Nadere informatieAllergie voor Huisstofmijt
Allergie voor Huisstofmijt Wat zijn huisstofmijten? De huisstofmijt is een niet voor het blote oog zichtbaar spinachtig beestje dat in alle huizen voorkomt. Het beestje houdt zich met name op in het huisstof
Nadere informatieWat is van invloed op de luchtwegen?
Astma 2 U heeft van uw longarts gehoord dat u astma heeft. Dit zou niet alleen tot bezorgdheid kunnen leiden, maar ook tot onzekerheid. Waarschijnlijk wilt u niet alleen weten wat u precies mankeert, maar
Nadere informatieAstma. Individueel actie- en medicatieplan
Astma Individueel actie- en medicatieplan Dit plan gaat over hoe u het beste met uw astma om kunt gaan. U heeft niet altijd evenveel last van uw astma. Het is daarom fijn als u zelf uw medicijnen kunt
Nadere informatieECZEEM BIJ KINDEREN A1002
ECZEEM BIJ KINDEREN A1002 Inleiding Er bestaan veel verschillende soorten eczeem. Bij jonge kinderen is er vooral sprake van constitutioneel eczeem, ook wel atopisch eczeem of dauwworm genoemd. Dit is
Nadere informatieAstma bij jongeren. Mijn actie- & medicatieplan
Astma bij jongeren Mijn actie- & medicatieplan Dit plan gaat over hoe je het beste met je astma kunt omgaan. Je hebt niet altijd evenveel last van je astma. Dit boekje helpt je om zelf je medicijnen aan
Nadere informatieVragenlijst over arbeidsgerelateerde luchtwegklachten.
Vragenlijst over arbeidsgerelateerde luchtwegklachten. Toelichting bij de vragenlijst De vragenlijst bevat voornamelijk vragen over longklachten, allergische klachten en klachten tijdens en na het werk.
Nadere informatieWat is een allergie? Afweersysteem
De allergie survivalgids 15 Hoofdstuk 1 Wat is een allergie? Afweersysteem Voordat we uitleggen wat een allergie is, is het handig dat je eerst weet wat een afweersysteem is. Het afweersysteem van je lichaam
Nadere informatieAan: patiënten/ouders/school/kinderopvang.
Aan: patiënten/ouders/school/kinderopvang. Datum: Betreft: Informatie over anafylaxie bij kinderen en gebruik van adrenaline auto injector Naam: Geboortedatum: Allergie voor: Medicatie die patiënt heeft
Nadere informatieWat is allergie? Wat is hooikoorts? Wat zijn de belangrijkste allergenen?
Allergie Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over allergie en daarbij behorende klachten. Als u recent bij een keel-, neus- en oorarts (kno-arts) bent geweest, die u heeft verteld dat allergie
Nadere informatieBSL_LEVEN MET ASTMA BIJ KINDEREN:148 x 210 4-4 ISBN 978903136142 7 08-12-2010 10:20 Pagina. 1.1 Ziektebeeld, oorzaken, symptomen, anamnese
1 1.1 Ziektebeeld, oorzaken, symptomen, anamnese BSL_LEVEN MET ASTMA BIJ KINDEREN:148 x 210 4-4 ISBN 978903136142 7 08-12-2010 10:20 Pagina Wat is astma? Astma bij kinderen kenmerkt zich door periodes
Nadere informatie1. Wat is SLITone en waarvoor wordt het gebruikt?
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER SLITone 200 STU, oplossing voor oraal gebruik Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in
Nadere informatieHet RS-virus bij uw baby/kind
Het RS-virus bij uw baby/kind 2 Bij uw kind is het RS-virus vastgesteld. In deze folder leest u wat het RS-virus is en wat de gevolgen ervan zijn. Daarnaast vindt u informatie over de medische en verpleegkundige
Nadere informatieInsectenallergie met alleen reacties van de huid. Uitleg van onderzoek. UMCG
Insectenallergie met alleen reacties van de huid. Uitleg van onderzoek. UMCG Dit onderzoek wordt gedaan op de Afdeling Allergologie, Universitair Medisch Centrum Groningen, onder leiding van J.N.G. Oude
Nadere informatieIn de verschillende paragrafen van deze brochure komen de volgende onderwerpen aan bod:
Kinderen en astma Inleiding In deze brochure willen we u uitleg geven over astma, de werking van de luchtwegen, klachten, onderzoeken, oorzaken van astma en de behandeling met medicatie. In de verschillende
Nadere informatieWerkstuk Zorg en welzijn Astma
Werkstuk Zorg en welzijn Astma Werkstuk door een scholier 4731 woorden 24 maart 2011 5,4 45 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn Kern: 1. Wat is astma 2. Verschillende soorten astma 3. De symptomen van
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Adviezen bij een. huisstofmijtallergie
PATIËNTEN INFORMATIE Adviezen bij een huisstofmijtallergie 2 PATIËNTENINFORMATIE Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informatie geven over huisstofmijtallergie. Wij adviseren u dit
Nadere informatieKINDERGENEESKUNDE. Behandeling van een astma-aanval bij uw kind
KINDERGENEESKUNDE Astma-aanval Behandeling van een astma-aanval bij uw kind De arts heeft bij uw kind astma vastgesteld of uw kind is al bekend met astma. In deze folder wordt uitgelegd wat astma is en
Nadere informatieAdemhalingsoefeningen bij een longaandoening. Afdeling fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis
Ademhalingsoefeningen bij een longaandoening Afdeling fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Wat kan de fysiotherapeut voor u betekenen? Fysiotherapie kan u helpen uw conditie op peil te brengen door inspanningstraining
Nadere informatieAstma: de laatste ontwikkelingen S.R.J. VAN OORD LONGARTS - LANGELAND ZIEKENHUIS
Astma: de laatste ontwikkelingen S.R.J. VAN OORD LONGARTS - LANGELAND ZIEKENHUIS Longen Longen Longen Wat doen longen precies? Zuurstof opnemen Koolstofdioxide afscheiden Longblaasjes Astma: de laatste
Nadere informatieAstma / COPD-dienst Geldrop
Astma / COPD-dienst Geldrop Wat is astma en COPD Astma is een ontsteking aan de luchtwegen. De luchtwegen reageren overgevoelig op (allergische of niet-allergische) prikkels door het samentrekken van luchtwegspiertjes,
Nadere informatieIMMUNOTHERAPIE BIJ KINDEREN
IMMUNOTHERAPIE BIJ KINDEREN 277 Inleiding Op dit moment gebruikt uw kind medicijnen om klachten van zijn of haar allergie te voorkomen. De arts heeft met u en uw kind besproken dat immunotherapie een optie
Nadere informatieToetsvragen en stellingen Antwoorden met verklaring
Toetsvragen en stellingen Antwoorden met verklaring Stellingen 1. Als de benauwdheidsklachten minder worden, kan de onderhoudsmedicatie gestopt worden. Eens/ oneens Deze gedachte is een reden waarom veel
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Grazax 75.000 SQ-T lyophilisaat voor oraal gebruik gestandaardiseerd allergeenextract van pollen van Timotheegras (Phleum pratense) Lees goed de hele bijsluiter
Nadere informatieAllergie. Afdeling KNO
Allergie Afdeling KNO Deze folder heeft tot doel u informatie te geven over allergie en daarbij behorende klachten. Als u recent bij een keel-, neus- en oorarts (kno-arts) bent geweest, die u heeft verteld
Nadere informatieLongziekten. Behandeling van COPD / COPD pad. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Longziekten / COPD pad 1 De behandeling van COPD Inleiding Deze folder geeft u informatie over het ziektebeeld en de behandeling van COPD en geeft stapsgewijs weer wat u de komende
Nadere informatieAandachtspunten bij het vernevelen
Vernevelen thuis Verneveltherapie is een methode om medicatie aan de longen toe te dienen wanneer inhalatiemedicatie niet via de gangbare vormen (poederinhalator en dosis-aërosol met voorzetkamer) gegeven
Nadere informatieCOPD. Individueel zorgplan longmedicatie & longaanval actieplan
COPD Individueel zorgplan longmedicatie & longaanval actieplan U heeft dit plan ontvangen zodat u zelf actie kunt onder- nemen zodra uw COPD klachten verergeren, verbeteren of plotseling toenemen. COPD
Nadere informatieImmunotherapie met inhalatie-allergenen
Immunotherapie met inhalatie-allergenen Interne Geneeskunde Allergologie Inleiding U reageert allergisch op stuifmeel, huisstofmijt en/of huidschilfers van katten. Deze stoffen die in de lucht voorkomen,
Nadere informatieAllergie- en astmacentrum voor kinderen
Patiënteninformatie Allergie- en astmacentrum voor kinderen Informatie over het allergie- en astmacentrum van Tergooi Allergie- en astmacentrum voor kinderen Informatie over het allergie- en astmacentrum
Nadere informatieIMMUNOTHERAPIE TEGEN ALLERGIE DOOR MIDDEL VAN INJECTIES FRANCISCUS VLIETLAND
IMMUNOTHERAPIE TEGEN ALLERGIE DOOR MIDDEL VAN INJECTIES FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw kind is allergisch. Bijvoorbeeld voor graspollen, boompollen, huisstofmijt of katten. Door het toedienen van een
Nadere informatieWat is COPD? 1 van
Wat is COPD? COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een verzamelnaam voor de ziektes chronische bronchitis en longemfyseem. Artsen maken tegenwoordig geen onderscheid meer tussen
Nadere informatieInterne geneeskunde Allergologie. Anafylaxie zonder duidelijke oorzaak
Interne geneeskunde Allergologie Anafylaxie zonder duidelijke oorzaak Interne geneeskunde Allergologie Inleiding U heeft één of meerdere ernstige allergische aanvallen gehad, ook wel anafylaxie genoemd.
Nadere informatieBijsluiter: informatie voor de gebruiker. GRAZAX SQ-T lyophilisaat voor oraal gebruik
GRAZAX Bijsluiter: informatie voor de gebruiker GRAZAX 75.000-SQ-T lyophilisaat voor oraal gebruik Gestandaardiseerd allergeenextract van pollen van Timotheegras (Phleum pratense) Lees goed de hele bijsluiter
Nadere informatieMogelijkheden voor kinderen met astma
1 EB 0 ogelijkheden voor kinderen met astma De kinderfysiotherapeut helpt uw kind met astma om vrij en met plezier te bewegen Wat is astma? Uw kind heeft astma. Dat heeft invloed op het dagelijkse leven
Nadere informatieWijkverpleegkundige ASTMA / COPD
ASTMA / COPD Thuiszorg Wijkverpleegkundige 1 2 Wijkverpleegkundige ASTMA / COPD Astma en COPD zijn chronische aandoeningen van de luchtwegen. COPD is de afkorting voor chronische bronchitis en long emfyseem.
Nadere informatie