@ATerinzagelegging

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "@ATerinzagelegging 7900176"

Transcriptie

1 NL Werkwijze voor het detecteren en localiseren van straling en inrichting voor het toepassen van deze werkwijze. Int.CI 3.: G01T1/161, G01T1/1 64, G01T1/28, H01J31/50//A61 B6/00. Aanvrager: Anvar - Agence Nationale de Valorisation de la Recherche' te Neuilly-sur-Seine, Gem.: Ir. H.M. Urbanus c.s. Vereenigde Octrooibureaux Nieuwe Parklaan BP 's-gravenhage. Aanvrage Nr Ingediend 9 januari Ter inzage gelegd 11 juli De aan dit blad gehechte stukken zijn een afdruk van de oorspronkelijk ingediende beschrijving met conclusie(s) en eventuele tekening(en).

2 VO 6712 Agence Nationale de Valorisation de la Recherche (Anvar j Neuilly sur Seine, Frankrijk. : Merkwijze voor het detecteren en localis eren van straling, : en inrichting voor het toepassen van deze werkwijze. De inrichting heeft betrekking op het detecteren' en localiseren van neutrale straling en meer in-het bijzonder een zachte gammastraling en röntgenstraling, waarbij dit laatste evenwel niet in beperkende zin dient te worden 5 opgevat. Er zijn reeds talrijke inrichtingen bekend, welke bestemd zijn voor het localiseren van stralingsbronnen en het verschaffen van een zichtbaar beeld. Deze inrichtingen zijn op grote schaal toegepast op medisch gebied, 10 WCTCIR Ï J in eer in het bijzonder worden gebruikt voor het in vivo bepalen van de verdeling in een orgaan van een element, dat of een radio-isotoop is, bf een element is, dat door fluorescentie opgewekte röntgenstraling emitteert. De uitvinding beoogt te voorzien in een werkwijze 15 en inrichting voor het localiseren van neutrale straling, waarbij men voor een groot aantal medische toepassingen een bevredigende ruimtelijke resolutie verkrijgt, en een energieresolutie, welke men niet kan bereiken bij gasdetectoren, welke zijn^gebaseerd op proportionele tellers,of bij 20 scintillatietellers. Alleen vaste-toestandsdetectoren leun-' nen, wat energieresolutie betreft, dit oogmerk benaderen, doch met de detector volgens de uitvinding kan men grote oppervlakken realiseren, welke men met een toelaatbare prijs niet kan bereiken bij een vaste-fcoestandsscintillatoi? 25 zoals een gammakamera. Daartoe voorziet de uitvinding meer in het bijzonder in een werkwijze voor het detecteren en localiseren van invallende neutrale straling, meer in het bijzonder zachte garanastral ing en röntgpns t ral ing, waarbij foto-elek- 3 0 O \ \

3 .tronen worden gevormd doordat de invallende straling gasatomen beïnvloedt, welke in een vat aanwezig zijn, elektronen met behulp van een elektrisch veld naar een ruimte worden overgedragen, welk aan een elektrisch veld is onderworpen, waarvan de -waarde voldoende is om door excitatie van gasatomen fotonen te verschaffen en waarbij deze atomen in de gedesexciteerde toestand worden teruggebracht, waarbij de fotonen via een transparant venster worden opgevangen op een laag van materiaal, dat de fotonen in scintillaties in het dichtbij gelegen of zichtbare UVspectrum omzet, en waarbij het zwaartepunt van de scintillaties op de laag wordt gelocaliseerd, bijvoorbeeld door middel van een fotovermenigvuldiger of een ionisatiedetector. De uitvinding voorziet voorts in een inrichting voor het detecteren en localiseren, welke (in het algemeen vóór een collimator, die een netwerk van ingangsopeningen omvat) is voorzien van een luchtdicht vat, dat voorzien is van een ingangsvenster, dat voor invallende straling transparant is, in welk' vat-zich een gas bevindt,' dat door samenwerking met de invallende straling foto-elektronen levert, en welk vat is voorzien van elektroden voor het opwekken van een elektrisch veld teneinde de elektronen naar een ruimte, waarin sectindaire fotonen worden gevormd, over te dragen. Deze.ruimte wordt in het genoemde vat in het algemeen begrensd door elektroden voor het opwekken van een elektrisch veld, waarvan de waarde voldoende is om de secundaire fotonen te vormen, in het algemeen i-n het verwijderde ultraviolet, en wel door excitatie van gasatomen, die in het vat aanwezig zijn, waarbij deze atomen in de gedesexciteerde toestand worden teruggebracht. De secundaire fotonen passeren een uitgangsvenster, dat samenwerkt met de organen, welke het mogelijk maken de oorsprong van deze secundaire fotonen te localiseren. Deze localiseerorgarieri kunnen bestaan uit een laag

4 .van materiaal, dat fotonen omzet in sc int; il laties in het dichtbij gelegen ultraviolette of zichtbare spectrum, en fotovernenigvulrtigers, welke volgens een regelmatig netwerk tegenover de laag zijn opgesteld, welke fotovermenigvuldigers samenwerken met een analoge of numerieke rekenketen, die bijvoorbeeld wordt bedreven door een microprocessor. Voor gammastralingsenergieën, welke hoger liggen dan 20 IceV, is de primaire sc intillatie, welke wordt veroorzaakt door het foto-elelctron, dat ontstaat bij het absorberen van de gammastraling, voldoende sterk om door de fotovermenigvuldigers te worden gedetecteerd. Men verkx^ijgt derhalve twee signalen: het primaire momentane signaal en het andere signaal, dat optreedt bij het passeren van ionisatie-elektronen in de ruimte, waarin secundaire fotonen worden opgewekt. De tijd tussen deze twee signalen is evenredig met de-afstand, die door de ionisatie-elektronen wordt afgelegd a en geeft derhalve de diepte van het absorptiepunt van de neutrale straling aan. - ' - :- - --" Dit is van groot belang voor dié toepassingen, waarin de emissiebron van de neutrale straling een puntvormige bron is; dit geval doet zich voor bij z.g. "pinhole"- kaïnera' s, waarbij de diffractie van de gammastraling of neutronen bijvoorbeeld geschiedt met behulp van kristallen met kleine afmeting. In het geval van bronnen van langzame neutronen, kan het gas bestaan uit helium 3i dat zich, -zoals alle edelgassen,goed leent tot het verschijnsel van gestimuleerde emissie door het elektrische veld. In dat geval kan de primaire scintillatie bijzonder eenvoudig worden gedetecteerd ten gevolge van de hoge energie van de afstootkernen welke door de neutronerxabsorptie worden verschaft. Het meten van de tijd txissen de primaire scintillatie en de gestimuleerde andere scintillatie maakt de aanwezigheid van

5 elektroden., die cilindrische of sferische spanningsvelden opwekken, onnodig. De ruimten, waarin foto-elektronen worden gevormd en secundaire fotonen worden afgenomen en gevormd, zijn in het algemeen gevuld met tenminste één edelgas, waarbij de samenstelling en'de druk van de atmosfeer in de ruimten als functie van de energie van de invallende straling wordt gekozen. Zo kan men bijvoorbeeld in de vaten gebruik maken van xenon bij een druk van 1 atm. voor het detecteren van röntgenstralingen van kev.; xenon bij 5 atm. indien de energie ligt tussen 1 en 30 kev. De dikte van de ruimte, waarin de foto-elektronen worden gevormd, speelt eveneens een rol bij de absorptie van dé invallende straling, zoajs duidelijk zal zijn. In de praktijk kiest men in het algemeen een waarde, welke tussen 5 en 20 cm, is gelegen. De uitvinding zal onderstaand worden toegelicht.onder verwijzing naar de tekening. Daarbij toont : fig. 1 een principeschema van een inrichting volgens de uitvinding in doorsnede over een vlak, dat zich 'door 'de hartlijn van de inrichting uitstrekt; ' '.." ' " fig. 2 een principeschema op grote schaal, bestemd ter toelichting van de werking van de inrichting; fig. 3 schematisch de variatie' van de sterkte I van de straling ten gevolge van twee radio-isotopen als functie van de energie E in de buurt van de emissiepieken; fig. k, op een soortgelijke wijze als fig.- 1, een andere uitvoeringsvorm volgens de uitvinding; en fig. 5 schematise li (waarbij geen bepaalde schaal is aangehouden) het verloop naar de tijd van de primaire en secundaire scintill'aties, die een gevolg zijn van eenzelfde straling. De in fig. 1 afgebeelde inrichting kan worden beschouwd als te zijn opgebouwd uit twee aparte delen, waarbij het eerste deel bestemd is voor het vormen van de secundaire fotonen en het tweede deel bestemd is voor

6 liet localiseren van. de formatiepunten. Het eerste deel omvat een luchtdicht vat 10, dat bij de weergegeven uitvoeringsvorm is voorzien van een laterale wand, bestaande uit op elkaar gestapelde en onderling luchtdicht aan elkaar bevestigde ringen, een ingangsvenster 11 en een uitgangsvenster 12, Het ingangsvenster 11 bestaat uit een materiaal, dat ondoorlaatbaar is voor licht, waarbij de dikte en het atoomnummér van het materiaal voldoende klein zijn om het venster transparant te maken voor invallende straling (bijvoorbeeld röntgenstraling). Dit ingangsvenster kan bestaan uit een kunststofmateriaal (bijvoorbeeld mylar) of een lichte legering. Indien het vat is gevuld met een onder druk staand gas, is het duidelijk, dat het ingangsvenster 11 een dikte moet hebben, welke voldoende is om weerstand te bieden aan de op dit venster door het gas uitgeoefende krachten. In de praktijk kan men echter het optreden van te grote spanningen in het ingangsvenster 11 vermijden door dit venster te laten rusten tegen de collimator 13, gevormd door een dikke plaat, waarin zich evenwijdige of convergerende openingen uitstrekken, welke collimator in de meeste gevallen nodig is. Bij de werking van de inrichting kan men in het vat een droge atmosfeer van een edelgas onderhoudeh, waarvan de samenstelling en de druk. alg functie, van de energie van de te detecteren straling worden gekozen. Met het oog hierop is één van de ringen, waaruit de laterale wand van het vat is opgebouwd, voorzien van leidingen, die zijn verbonden met een niet-weergegeven gesloten circuit, waarin zich een oven, die tot een temperatuur tussen ^00 en 700 C kan worden verhit, een koeluitwisselaar van het gas aan de uitgang van de oven en een circulatiepomp omvat. De oven is gevuld met een reductiemiddel (bijvoorbeeld calcium in spaandervorm ) en wordt op een temperatuur gehouden, welke voldoende is om de vereiste reiniging te verwezenlijken. Met dit gesloten circuit werkt eon reserve

7 gasfles samen. Het vat is door elektroden, welke sterk transparant zijn voor neutrale straling en elektronen, in drie Opeenvolgende ruimten verdeeld. Een eerste ruimte vormt de kamer, waarin de fotoelektronen worden gevormd en worden afgenomen. Deze eerste ruimte, welke in fig. 2 met 15 is aangeduid, heeft een dikte, welke voldoende is om een belangrijke fractie van de invallende neutrale straling in foto-elektronen om te zetten. In de praktijk bedraagt de dikte in het algemeen 1 enige centimeters. De kamer is onderworpen aan een zwak elektrisch veld van één. tot enige honderden volt per centimeter, welk veld dient om foto-elektronen en door ionisatie verschafte verdere elektronen.naar de tweede ruimte te voeren. Bij de in fig. 1 afgebeelde uitvoeringsvorm omvatten deze elektroden een eerste elektrode, welke wordt gevormd door het ingangsvenster 11 zelf (waarvan het achter vlak is gemetalliseerd, indien het venster uit een isolatiemateriaal bestaat), v#«lk venster zich op massapotentiaal -'bevindt,.vervolgens ringvormige. elektroden 16,.-die zich; op opeenvolgende trapsgewijs verlopende potentialen bevin, den, en tenslotte een sterk geperforeerd rooster 17. De tweede ruimte, welke in fig. 2 met 18 is aangegeven, dient' voor het verschaffen van straling in het verwijderde ultraviolette spectrum door excitatie van nevttrale gasatomen, welke zich in het omhulsel 10 bevinden, en het daarna desexciteren van deze atomen. Het elektrische veld, dat ttissen de elektroden 17 en 20 wordt opgewekt, welke elektroden de tweede ruimte begrenzen, dient zo sterk te zijn, dat een excitatie van de neiitrale atomen plaats te vindt, doch voldoende zwak/zijn om te vermijden, dat een permanente ionisatie optreedt. In de praktijk gebruikt men een elektrisch veld yan enige kilovolt per centimeter, Tenslotte is een derde ruimte (21 in fig. 2), begrensd door de elektrode 20 en het uitgangsvenster

8 De ruimte 21 is bij voorkeur onderworpen aan een zwak elektrisch veld,waarvan de richting tegengesteld is aan het veld in de ruimte 18, teneinde te vermijden, dat elektronen, welke de ruimte 18 hebben doorlopen, het venster 12 niet zouden treffen- Dit elektrische veld kan worden opgewekt tussen de elektrode 20 en een transparante metaalbekleding op het binnenvlak van het venster 12, Het venster 12 bestaat uit een materiaal, dat transparant is voor straling in het verwijderde ultraviolette gebied, welke straling in de ruimte 18 wordt opgewekt, en bestaat in het algemeen uit kwarts. De ultraviolette fotonen, die uit de ruimte 18 afkomstig zijn en de ruimte 20 hebben doorlopen, treffen een dunne laag van frequentie-omzetmateriaal 22, welke laag op het buitenvlak van het venster is aangebracht. Dit materiaal, dat in het algemeen bestaat uit een aromatisch-e stof, zoals P-terfenyl of P-quaterfenyl, zet de fotonen in het verwijderde ultraviolette gebied om in fotonen in het nabijgelegen ultravioletteof het zichtbare gebied. Bij de in fig. 2 afgebeelde uitvoeringsvorm bevindt de laag zich op het buitenvlak van het venster. Er wordt op gevs r ezen, dat dit uitgangsvenster veel dunner kan zijn dan het scintillatiekristal van een ganunakamera en derhalve niet leidt tot een vergelijkbaar r-esolutieverlies. De laag van omzetmateriaal kan worden beschouwd als het ingangsorgaan van het tweede deel van de inrichting, dat bestemd is voor de localisatie. Dit tweede deel omvat T«een aantal fotovermenigvuldigerbuizen, die regelmatig tegenover het uitgangsvenster zijn verdeeld teneinde de scintillaties in de laag van omzetmateriaal te kunnen waarnemen. Bij de in fig. 1 afgebeelde uitvoeringsvorm is een centrale fotovermenigvuldigerbuis 23 aanwezig, welke is omgeven door een krans van fotovermenigvuldigers 2.h, waarvan er bijvoorbeeld zes aanwezig kunnen zijn. wanneer men gebrtiik maakt van een vat met grote diameter, lean men

9 .gedwongen zijn een verdere meer naar buiten gelegen krans te gebruiken, In elk geval dient het aantal kransen van fotovermenigvuldigers zodanig te worden gekozen, dat men het zwaartepunt van de uitgezonden straling met een voldoen de nauwkeurigheid kan evaltieren. De fot'overmenigvuldigers werken samen met een keten, die de plaats van emissie van invallende neutrale straling kan evalxieren. De localisatie kan geschieden door een berekening van de signalen, die door de verschillende fotovermenigvuldigerbuizen 23 en 2h worden verschaft. Het wordt onnodig geacht hier een keten te beschrijven, welke een dergelijke localisatie kan uitvoeren. In wezen betreft het hier een analoge keten van het type, welke op grote schaal bij gammakamera's wordt toegepast. In de meeste gevallen zal het mittig zijn ook de energie van de invallende neutrale straling te evalueren Het is hiervoor voldoende de pulsen, die door a.l 1 e fotovermenigvuldigers in responsie op eenzelfde evenement worden verschaft, te sommeren. De energieresolutie, welke ' ni'en kan verkrijgen, en die het mogelijk maakt een discriminatie uit te voeren, is beter dan die, welke men verkrijgt bij een draadteller of bij een inrichting, waarbij gebruik wordt gemaakt van een scintillatiekristal. De voordelen, die men door deze betere energieselectiviteit verkrijgt, blijken uit fig. 3, waarin 30, 31 en 32 respectievelijk dc krommen zijn, welke representatief zijn voor de emissiepieken van een eerste en een tweede radio-isotoop en het Compton-diffusiespectrum ten gevolge van deze isotopen, 'omvat door de te,-bestuderen bron. Meer in het bijzonder kan men een onderscheid maken tussen het beelèl, dat een gevolg is van de monochrpmatische straling, die door het eerste radio-isotoop met de energie E^ wordt uitgezonden, en het beeld,_dat afkomstig is uit het Compton-diffusiespectrum. Men kan ook een

10 minder onscherpe en meer contrastrijke voorstelling van de verdeling van de radio-isotoop in de bron verkrijgen. Hiertoe is het voldoende de uitgangssignalen van de somineerinrichting toe te voeren aan een analysator met een aantal kanalen, welke is voorzien van een simulatievenster Het. uitgangssignaal van de analysator wordt toegevoerd aan de besturingsingang van een poort, welke met de localisatieketen samenwerkt, waarbij slechts rekning wordt gehouden met de informatie, die overeenkomt met het energievenster. Men kan eveneens tegelijkertijd beelden vormen, die afkomstig zijn van twee radio-isotopen, waarvan de stra lingen in de buurt van elkaar gelegen pieken E^ en E^ bezitten. Hiertoe gebruikt men analysatoren met een aantal kanalen met vensters A E^ en & E^ (fig. 3). Een belangrijke toepassing van deze laatste werking volgens de uitvinding- bestaat in het gelijktijdig v men '.n het beeld van twee naburige organen, waarbij gescheiden radio-isotopen aanwezig zijn (bijvoorbeeld lever én 'alvleesklier). " *.. '. : " ' De voordelen, welke men volgens de uitvinding verkrijgt, springen direkt in het oog wanneer men de hoeveelheid licht, verkregen door ionisatie van het edelgas in de ruimte 15, vergelijkt met die, welke men verkrijgt bij een scintillatiekristal. Bij een gelijk energieverlies is de hoeveelheid licht, welke men verkrijgt, ongeveer honderdmaal zo groot. Bovendien verkrijgt men een oppervlakteresolutie, welke op een eenvoudige wijze een waarde van 2 mm. kan bereiken, terwijl men in het geval van een kamera, waarbij gebruik wordt gemaakt van een dik scintillatiekristal, een waarde van 10 mm-, nauwelijks overschrijdt. Bij wijze van voorbeeld vindt men onderstaand karakteristieken van een inrichting, welke bestemd is voor het detecteren en localiseren van röntgenstraling, die

11 - 10 afkomstig is van een radio-isotoop of een door fluorescentie geëxciteerd element. De ruimte 15- heeft een dikte van 5 cm. en wordt onderworpen aan een elektrisch veld van de orde van 500 V/cm. De ruimte 18 met een dikte van. 7 mm. wordt begrensd door elektroden, waartussen een potentiaalverschil van 4000 V. aanwezig is. De laag van omzetmateriaal bestaat uit een neerslag van P-terfenyl met een dikte van 1000 jug/cm, De in fig. 1 afgebeelde uitvoeringsvorm volgens de uitvinding omvat een collimator 13 met een aantal openingen door middel waarvan slechts de röntgenstraling of gammastraling, die in hoofdzaak evenwijdig is aan de hartlijn, in de kamer waarin de foto-elektronen worden gevormd, kan doordringen. Door een bepaalde stralingsrichting zullen de coördinaten x, y, van het ptint, waarin een scintillatie op de omzetlaag 22 zal optreden, niet afhankelijk zijn van de lengte van de baan, die de invallende straling in de kamer, waarin de foto-elektronen worden gevormd,.aflegt vóór. absorptie Het" is mogelijk in plaats van een collimator met een aantal openingen, een z.g. "pinhole"-col limator te gebruiken. Een inrichting met een dergelijke collimator vindt men in fig. 4, waarin de onderdelen, welke overeenkomen met die volgens fig. 1, van dezelfde verwijzing zijn voorzien, aangevuld met a. - Afhankelijk van het feit of de omzetting van de invallende röntgenstraling zal plaats vinden in M of in M', zullen de coördinaten x en y van hef punt N, waarin de scintillatie zal optreden, verschillen. De uitvinding maakt het mogelijk een normalisatiecorrectie toe te passen, door het bepalen van z, en, daarna aan x en y een trapfunctiefactor van z toe te voeren. Hiertoe is het nodig z te meten. Deze meting is mogelijk zonder het toevoegen van extra detectie-organen bij de meting waarbij do röntgenstraling uit de bron

12 -11 -.(hetzij door fluorescentie hetzij door radioactiviteit verkregen) een energie "bezit,welke hoger ligt dan oen drempel van de orde van 10 kev.en meer in het bijzonder 20 kev. In het punt M leidt de straling X tot een fotoelektron, dat door ionisatie van het edelgas, leidt tot een elektronenpakket, welke elektronen zich langs de krachtlijnen van het elektrische veld e^ bewegen, totdat zij de ruimte 18a, waarin de secundaire straling wordt opgewekt, bereiken, waarna de elektronen worden bexn - vloed door het veld e^ tot het punt P. Vanaf het moment, waarop het elektronenpakket in M wordt gevormd, ontstaat een primaire luminescentie of scintillatie in het edelgas In responsie op deze luminescentie leveren de fotovermenigvuldigers 23a en 24a een signaal op het moment t^. T/an 'neer het elektronenpakket het punt P bereikt, treedt een secundaire luminescentie op, waarvan de intensite-it recht evenredig is met het elektrische veld e^ en wel op het moment (fig. 5)- P zal in de meeste gevallen praktisch samenvallen met het' vlak van het rooster 17a, De afstand z zal gelijk zijn aan de som van de dikte tussen 17a en 22a en het product van(t^ - t^) met de snelheid waarmede de elektronen worden afgenomen in de ruimte, waarin het elektrische veld e^ aanwezig is. Het meten van x en y geschiedt door het op het moment t^ optredende secundaire luminescent-iesignaal, dat veel sterker is dan het eerste, te behandelen. De correcti berekening geschiedt op een klassieke wijze hetzij analoog hetzij numeriek, Yanneer men de coördinaten x, y en z van het omzetpunt M ten opzichte van een opening 33 van de collimator 13a kent, kan men het exacte beeld van de projectie van de bron via de opening 33 op een bepaald oppervlak, dat bijvoorbeeld vlak kan zijn, verkrijgen en wel als volgt : een correctie van het omzetrendement met de hel

13 .ling van de 'invallende straal ten opzichte van de as van de inrichting ten gevolge van het verschil in dikten van het gas, dat volgens de helling wordt doorlopen, - een correctieprojectie, welke zodanig is, dat een röntgenstraal, die afkomstig is uit een puntvormig voorwerp, slechts een beeldpunt lévert. Volgens de uitvinding zijn vele varianten mogelijk. Meer in het bijzonder kan men in plaats van vlakke elektroden gebruik maken van elektroden voor het opwekken van een veld, dat cilindersymmetrisch of omwentelingssymmetrisch is (zoals bijvoorbeeld is beschreven in de Franse octrooiaanvrage ). De fotovermenigvuldiger buizen kunnen niet met een analoge keten, doch een. numerieke keten samenwerken, hetgeen, vooral in het geval, dat de inrichting een groot aantal vermenigvuldigers omvat, het voordeel heeft, dat op een meer eenvoudige wijze een evenwichtstoestand wordt verkregen. Verder wordt erop gewezen, dat de detectie van de in het gas van de detectoren geïnduceerde luminescentie kan plaats vinden over het gehele elektromagnetische spec trum vanaf het ultraviolet tot het infrarood, ofschoon boven slechts is gewezen op een werking in het ultraviolet ïanneer de inrichting een gas onder hoge druk (10-20 bar bevat, verdient het de voorkeur gebruik te maken van licht dat in het rood en infrarood wordt opgewekt

14 13 C O N C L U S I E S ; 1. Werkwijze voor liet detecteren en localiseren van neutrale straling, meer in het bijzonder zachte gammastraling en röntgenstraling, waarbij *foto-elektronen worden gevormd, doordat de invallende straling gasatomen, welke zich in een vat bevinden, beïnvloedt, met behulp van een elektrisch veldy de elektronen naar een ruimte worden bewogen, welke is onderworpen aan een elektrisch veld, waarvan de waarde voldoende is om secundaire fotonen te verschaffen door excitatie van de gasatomen. en deze atomen in de gedesexciteerde toestand terug te brengen, en de plaats van het ontstaan van deze secundaire fotonen wordt bepaald met het kenmerk, dat tegelijkertijd een keuze van de energie van de secxmdaire fotonen pla.ats vindt. 2. Werkwijze volgens conclusie 1 met het kenmerk, dat de secundaire fotonen worden gedetecteerd door deze weer op te vangen op een laag (22) van een materiaal, dat de fotonen omzet in scintillaties in het nabijgelegen. ul~. traviolette spectrum of zichtbare spectrum, waarbij het zwaartepunt van de scintillaties op de laag wordt gelocaliseerd met behulp van een analoge of numerieke rekenketen. 3. Werkwijze volgens een der voorgaande conclusies met het kenmerk, dat tegelijkertijd de verdeling van twee radio-elementen, die verschillende energiestralingen emitteren, wordt bepaald door een keuze van energie in twee verschillende vensters, 4. Werkwijze volgens een der conclusies 1-3 voor het localiseren van gammastraling met een energie, relke hoger ligt dan 20 kev, met het kenmerk, dat de primaire scintillatie, die wordt veroorzaakt door de foto-elektronen, welke bij het absorberen van een gammastraling optreden, wordt gedetecteerd en de diepte van het waar- ~- /an de gammastraling wordt bepaald uit het

15 tijdinterval, dat het momentane primaire signaal bij de gamma-absorptie scheidt van het andere signaal, dat wordt opgewekt doordat de ionisatie-elektronen de riiimte passeren, waarin de secundaire fotonen worden gevormd. 6. Inrichting voor het detecteren en localiseren van /neutrale straling, meer irl het bijzonder zachte gammastraling en röntgenstraling, voorzien van een luchtdicht vat, dat eeti ingangsvenster omvat, dat transparant is voor de genoemde straling, welk vat is gevuld met een gas, dat door samenwerking met de straling foto-elektronen levert, en welk vat is voorzien van elektroden, die bestemd zijn om in het vat een elektrisch veld op te wekken om de elektronen te bewegen naar een ruimte, waarin secundaire fotonen worden gevormd en in welke ruimte een elektrisch veld aanwezig is, waarvan de waarde voldoende is om secundaire fotonen te vormen door excitatie van gasatomen, welke in deze ruimte aanwezig zijn,en deze atomen in de gedesexciteerde toestand teriig te brengen, waarbij het vat is voorzien van een.f o tonen-uitgangsvenster gekenmerkt door''organen om de oorsprong van de ''secundaire fotonen te localiseren en deze, wat energie betreft, te analyseren

16 Fi g.2. / X /11 15 'e' 17 Agence Nationale de Valorisation de la Recherche ( Anvar )

17 30 ' f \ \ i i El 31 / i \ J I \ / i \ i E2 ) * - A E ^ z N- M'! P fe,, 18a 20a tea ^ H2a 22a 23a 24 Fig.5. to t1 Ajjence Nationale de Valorisation de la Recherche ( Anvar )

o ATerinzagelegging @ 7906572

o ATerinzagelegging @ 7906572 Octrooiraad o ATerinzagelegging @ 7906572 Nederland @ NL

Nadere informatie

[i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872

[i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872 Octrooiraad [i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872 Nederland [19] NL [54] Werkwijze voor het vacuümdlcht afsfüitem vsn elk der eerste uiteinden van een aantal holle transportorganen dia uit'tftonden in een

Nadere informatie

ATerinzagelegging 7815069

ATerinzagelegging 7815069 Octrooiraad ATerinzagelegging 7815069 Nederland @ NL 0 Inrichting voor het scheiden, respectievelijk verreken van. gasvormige mengsels» @ Int.CI 3.: B01D59/20, B01D53/24, B04B5/08. Aanvrager: Haga Zentrifugen

Nadere informatie

noiaterinzagelegging nu 7606676

noiaterinzagelegging nu 7606676 Octrooiraad noiaterinzagelegging nu 7606676 Nederland [19] NL [54] Inrichting voor inwendige bestraling. [51] Int.CI 2.: A61N5/10, G21K5/02. [71] Aanvrager: Eric van 't Hooft te Leersum. [74] Gem Ir N.A

Nadere informatie

AÏerinzagelegging 7906634

AÏerinzagelegging 7906634 Octrooiraad AÏerinzagelegging 7906634 Nederland @ NL ^ fj) @ @ Inrichting voor het bepalen van lokale absorptieverschillen in een objekt. Int.CI 3.: A61B6/02. Aanvrager: N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken

Nadere informatie

io ATerinzagelegging 7906913

io ATerinzagelegging 7906913 Octrooiraad io ATerinzagelegging 7906913 Nederland @ NL @ fj) @ @ Werkwijze en inrichting voor het tot stand brengen van een ionenstroom. Int.CI 3.: H01J37/30, H01L21/425. Aanvrager: Nederlandse Centrale

Nadere informatie

noiaterinzagelegging nu 7611724

noiaterinzagelegging nu 7611724 Qctrooiraad noiaterinzagelegging nu 7611724 Nederland [191 NL [54] Multipactorontladingsinrichting, [Ui Irrt.CI*.: H01J23/813, [71] Aanvrager: English Electric Valve Company Limited te Chelmsford, Groot-

Nadere informatie

no ATerinzagelegging im 7605253

no ATerinzagelegging im 7605253 Octrooiraad no ATerinzagelegging im 7605253.Nederland t19] NL [54] Inrichting voor tomografie. [51] Int Cl 2 A61B6/02, H04N7/00 [71] Aanvrager NV Optische Industrie'De Oude Delft'te Delft, [74] Gem Dr

Nadere informatie

nolaïerinzagelegging nu 7606892

nolaïerinzagelegging nu 7606892 Octrooiraad nolaïerinzagelegging nu 7606892 Nederland [19J NL 54j Manostaat [51] Int.CI 2.: G05D16/06// G01L7/08. [71] Aanvrager: Stichting Reactor Centrum Nederland te '$*Gravenhage. [74] Gem.: Ir. A.

Nadere informatie

[io]aïerfnzagei@gging nu 7801053

[io]aïerfnzagei@gging nu 7801053 Octrooiraad [io]aïerfnzagei@gging nu 7801053 Nederland [19] NL [54! Rsdiografietoastel. [51] Ipt.CI 2.: A61B6/02. [71) Aanvrager: EMI Limited te Hayes, Groot-Brittannië. [74l Gem.:!r, G.H. Boelsma c.s.

Nadere informatie

gaterinzageiegging 7904882

gaterinzageiegging 7904882 Octrooiraad gaterinzageiegging Nederland (19) NL 0 Inrichting voor het maken van een panoramische röntgenopname van de kaak en het gebit van een patiënt. lnt.ci 3.: A61B6/14, G03B41/16. @ @ Aanvrager:

Nadere informatie

@ATerinzagelegging 8003353

@ATerinzagelegging 8003353 Octrooiraad @ATerinzagelegging 8003353 Nederland @ NL > 0 Met de hartslag gestuurd stralingsonderzoekapparaat. @ @ @ lnt.ci 3.: A61B6/02. Aanvrager: N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven. Gem.:

Nadere informatie

noiaïerinzagelegging nu 7600394

noiaïerinzagelegging nu 7600394 Octrooiraad noiaïerinzagelegging nu 7600394 Nederland [19] NL [54] Werkwijze en inrichting voor het op lek controleren van een splijtstofelement. [51] int.ci 2.: G21C17/06, [71 ] Aanvrager: N.V. tot Keuring

Nadere informatie

@ATerinzagelegging 7802858

@ATerinzagelegging 7802858 Octrooiraad @ATerinzagelegging 7802858 Nederland @ NL @ < j) @ @ Röntgenfluorescopie-inrichting. Int.CI 2.: A61 B6/00. Aanvrager: N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven. Gem.: Ir. R.A. Bijl c.s.

Nadere informatie

nojaterinzagelegging nu 7809984

nojaterinzagelegging nu 7809984 Octrooiraad nojaterinzagelegging nu 7809984 Nederland [19] NL [54] Met hoge snelheid werkend tomografisch röntgen-afbeeldingssysteem. [51] Int.CI 2.: A61B6/02. [71] Aanvrager: General Electric Company

Nadere informatie

oaterinzagelegging 7902620

oaterinzagelegging 7902620 Octrooiraad oaterinzagelegging 7902620 Nederland (jj) NL lonenbron. l) @ @ Int.CI 2.: H01J3/04. Aanvrager: United Kingdom Atomic Energy Authority te Londen. Gem.: Ir. G.F. van der Beek c.s. NEDERLANDSCH

Nadere informatie

[loiaïerirszagefegging nu 7706982

[loiaïerirszagefegging nu 7706982 Octrooiraad [loiaïerirszagefegging nu 7706982 Nederland (19] NL [54] Elektrostatische registratie-inrichting voor röntgenbeelden met een op een gazen ondergrond opgebouwde fotokathodë voor het discrimineren

Nadere informatie

g AÏerinzagelegging 8203791

g AÏerinzagelegging 8203791 Octrooiraad g AÏerinzagelegging 8203791 Nederland NL @ Maritieme gecontroleerde opslag van schadelijk materiaal. Int.Cl 3.: G21F9/24, G21F9/36// B65D 88/78. @ Aanvrager: Adviesbureau Bongaerts, Kuyper

Nadere informatie

Detectie TMS MR & VRS-d Stijn Laarakkers

Detectie TMS MR & VRS-d Stijn Laarakkers Detectie TMS MR & VRS-d 2018 Stijn Laarakkers Overzicht Detectie van ioniserende straling Soorten detectoren: Ionisatiedetectoren Scintillatiedetectoren Rendement/efficiency Telfout en meetgevoeligheid

Nadere informatie

doiaterinzagelegging nu 7703943

doiaterinzagelegging nu 7703943 O -trooiraad doiaterinzagelegging nu 7703943 Nederland [19] NL [54] Veelkanaals röntgendetektor. [51] Int.Cl 2.: H01J39/285, A61B6/02, G01T1/185. [71] Aanvrager: N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

Nadere informatie

@ATerinzagelegging 8004375

@ATerinzagelegging 8004375 Octrooiraad @ATerinzagelegging 8004375 Nederland @ NL @ @ (fl) @ Stralingsdetector met groot oplossend vermogen. Int.CI 3.: G01T1/10, G01T1/202, G02B5/14. Aanvrager: American Science & Engineering, Inc.

Nadere informatie

qo ATerinzagelegging 8302853

qo ATerinzagelegging 8302853 Octrooiraad qo ATerinzagelegging 8302853 Nederland @ NL l ) fj) @ @ Kernreactor. Int.Cl 3.: F28D7/00, F28F9/00, G21C15/02. Aanvrager: The Babcock & Wilcox Company te New Vork. Gem.: Ir. F.X. Noz c.s. Algemeen

Nadere informatie

[loiaïerinzagelegging nu 7704813

[loiaïerinzagelegging nu 7704813 Octrooiraad [loiaïerinzagelegging nu 7704813 Nederland [19) NL [54] lonisatiekamer. [51 ] 1 nt.ci 2.: H01J39/285, H01J39/04. [71] Aanvrager: General Electric Company te Schenectady, New York, Ver.St.v.Am.

Nadere informatie

Klasse Q 01 t l/20.( G 01 *b 1/16 d),

Klasse Q 01 t l/20.( G 01 *b 1/16 d), Prijs ƒ 3,- OCTRÖÖÏRAAD Ter inzage gelegde Octrooiaanvrage Nr, 7 2 I 1 8 9 1, NEDERLAND Klasse Q 01 t l/20.( G 01 *b 1/16 d), Int. Cl, G 01 t 1/20. ' Indieningsdatum; 31 augustus 1972, Datum van terinzagelegging:

Nadere informatie

Aanvrager: Siemens Aktiengesellschaft Berlijn en München, Bondsrepubliek Duitsland»

Aanvrager: Siemens Aktiengesellschaft Berlijn en München, Bondsrepubliek Duitsland» OCTROQIRAAD Prijs ƒ3,- NEDERLAND Ter inzage gelegde Octrooiaanvrage Nr, 7 2 0 5 7 2 4 Int. Cl. c- 21 c 15/18, F 16 k I5/00. Indieningsdatum: -27 april 1972, Datum van terinzagelegging: 30 oktober 1973.

Nadere informatie

ATerinzagelegging @ 8003858

ATerinzagelegging @ 8003858 Octrooiraad ATerinzagelegging @ Nederland ( 1 NL @ Straalpomp met labyrintdichting. Int.CI 3.: F04F5/44, G21C15/00. @ Aanvrager: General Electric Company te Schenectady, New York, Ver. St. v. Am. @ Gem.:

Nadere informatie

GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert

GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert Samenvatting Deeltjes Detectie in Hoge Energie Fysica De positie waar de botsing heeft plaatsgevonden in een versneller

Nadere informatie

ggjj? [io]aïerinzage!eggfng "nu 7609648

ggjj? [io]aïerinzage!eggfng nu 7609648 Octroolraad ggjj? [io]aïerinzage!eggfng "nu 7609648 Nederland [19] NL [54] Röntgendetector. [51] Int.CI*.: H01J39/285, G01T1/185, H01J39/08, H01J39/04. [71 ] Aanvrager: General Electric Company te Schenectady,

Nadere informatie

AÏerinzagelegging @ 8201836

AÏerinzagelegging @ 8201836 Octrooiraad AÏerinzagelegging @ 8201836 Nederland @ NL (54) Röntgen-afbeeldstelsel. IntCI 3.: A618 6/00, G06F15/42, H05G1 /32. @ @ Aanvrager: The Board of Trustees of the Leiand Stanford Junior University

Nadere informatie

1 Wisselwerking en afscherming TS VRS-D/MR vj Mieke Blaauw

1 Wisselwerking en afscherming TS VRS-D/MR vj Mieke Blaauw 1 Wisselwerking en afscherming TS VRS-D/MR vj 2018 2 Wisselwerking en afscherming TS VRS-D/MR vj 2018 1-3 Atoombouw en verval 4,5 Wisselwerking van straling met materie en afscherming 6-9 Röntgentoestellen,

Nadere informatie

De aan dit blad gehechte stukken zijn een afdruk van de oorspronkelijk ingediende, beschrijving met conclusie(s) en eventuele tekening(en).

De aan dit blad gehechte stukken zijn een afdruk van de oorspronkelijk ingediende, beschrijving met conclusie(s) en eventuele tekening(en). Octrooiraad ' [10] I n nu Nederland [19] NL [54] Thoraxfotografls. [51] Int.CI 2.: 61B5/08, 61B6/00, G03B41/16, H05G1/62. [71 ] anvrager: Stichting St. ntonius Ziekenhuis te Utrecht. ' [74] Gem.: Dr. S.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35972 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wang, Qiang Title: Photon detection at subwavelength scales Issue Date: 2015-10-27

Nadere informatie

doiaïerinzagesegging nu 7605135

doiaïerinzagesegging nu 7605135 doiaïerinzagesegging nu 7605135 Nederland [19] [54J inrichting voor het metan van alsktrisshe stromen, [51] Int.Ci2.: G01R1S/02, Q011/164// A61B6/00, G01N23/08. [71] Aanvrager: EMi Limited te Hayes, Groot-Brittannië.,

Nadere informatie

oaïerinzagelegging @ 7804881

oaïerinzagelegging @ 7804881 Octrooiraad oaïerinzagelegging @ 7804881 Nederland NL ^ Werkwijze en inrichting voor het elektro-optisch convolueren van een ééndimensionaal signaal. Int.CI 2.: A61B6/02, G03B41/1 6. @ @ Aanvrager: N.V.

Nadere informatie

De hierna volgende tekst is een afdruk van de beschrijving met conclusie(s) en tekening(en), zoals deze op bovengenoemde datum werd ingediend.

De hierna volgende tekst is een afdruk van de beschrijving met conclusie(s) en tekening(en), zoals deze op bovengenoemde datum werd ingediend. Prijs ƒ 3,- OCTROOIRAAD Jk&n Jfe'S&s NEDERLAND Ter inzage gelegde _ ^ Octrooiaanvrage Nr. 7 3 0 6 3 5 2 Int. Cl. E 04 c 1/40 // G 21 c 11/00, B 32 t 13/12, B 28 b 19/00. Indieningsdatum: 7 mei 1973, Datum

Nadere informatie

Korte aanduiding: V/erkwijze ter verwerking van alkalihalogenidezouten voor optische en scintillatietoepassingen.

Korte aanduiding: V/erkwijze ter verwerking van alkalihalogenidezouten voor optische en scintillatietoepassingen. OCTROOIRAAD Prijs ƒ 3, NEDERLAND Ter inzage gelegde Octrooiaanvrage Nr. 7 4 0 6 3 5 1 Int. Cl. B 01 j 17/06, G 02 b 1/02, G 01 * 1 / 202 - Indieningsdatum: 10 mei 1974, Datum van terinzagelegging: 20 november

Nadere informatie

Wisselwerking. van ioniserende straling met materie

Wisselwerking. van ioniserende straling met materie Wisselwerking van ioniserende straling met materie Wisselwerkingsprocessen Energie afgifte en structuurverandering in ontvangende materie Aard van wisselwerking bepaalt het juiste afschermingsmateriaal

Nadere informatie

We willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan

We willen dat de magnetische inductie in het punt K gelijk aan rul zou worden. Daartoe moet men door de draad AB een stroom sturen die gelijk is aan jaar: 1995 nummer: 28 Twee zeer lange draden zijn evenwijdig opgesteld. De stroom door de linkse draad ( zie figuur) is in grootte gelijk aan 30 A en de zin ervan wordt aangegeven door de pijl. We willen

Nadere informatie

Zonnestraling. Samenvatting. Elektromagnetisme

Zonnestraling. Samenvatting. Elektromagnetisme Zonnestraling Samenvatting De Zon zendt elektromagnetische straling uit. Hierbij verplaatst energie zich via elektromagnetische golven. De golflengte van de straling hangt samen met de energie-inhoud.

Nadere informatie

EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1977 NATUURKUNDE. Vrijdag 19 augustus, uur

EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1977 NATUURKUNDE. Vrijdag 19 augustus, uur EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWJS N 1977 Vrijdag 19 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit eindexamens

Nadere informatie

Fysica 2 Practicum. Er bestaan drie types van spectra voor lichtbronnen: lijnen-, banden- en continue spectra.

Fysica 2 Practicum. Er bestaan drie types van spectra voor lichtbronnen: lijnen-, banden- en continue spectra. Fysica 2 Practicum Atoomspectroscopie 1. Theoretische uiteenzetting Wat hebben vuurwerk, lasers en neonverlichting gemeen? Ze zenden licht uit met mooie heldere kleuren. Dat doen ze doordat elektronen

Nadere informatie

Exact Periode 5. Dictaat Licht

Exact Periode 5. Dictaat Licht Exact Periode 5 Dictaat Licht 1 1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische

Nadere informatie

no ATerinzagelegging nu 7804836

no ATerinzagelegging nu 7804836 Octrooiraad no ATerinzagelegging nu 7804836 Nederland [19] NL [54] Inrichting voor het omzetten van straling in zichtbaar licht. [51] Int.CI 2.: H01J31/50, G01T1/20, G02B23/12. [71 ] Aanvrager: National

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Ioniserende straling

Samenvatting Natuurkunde Ioniserende straling Samenvatting Natuurkunde Ioniserende straling Samenvatting door een scholier 1947 woorden 26 augustus 2006 6,5 102 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Samenvatting Natuurkunde VWO

Nadere informatie

S [11] Octrooiraad. [10] A Terlnzageiegg ca. Nederland [19] NL

S [11] Octrooiraad. [10] A Terlnzageiegg ca. Nederland [19] NL Octrooiraad [10] A Terlnzageiegg ca S [11] Nederland [19] NL [541 Werkwijze voor de vervaardiging van betonnen vaten, in het bijzonder containers voor gevaarlijke stoffen, en met deze werkwijze vervaardigde

Nadere informatie

XXX INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE PADUA, ITALIË THEORIE-TOETS

XXX INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE PADUA, ITALIË THEORIE-TOETS XXX INTERNATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE PADUA, ITALIË THEORIE-TOETS 22 juli 1999 70 --- 13 de internationale olympiade Opgave 1. Absorptie van straling door een gas Een cilindervormig vat, met de as vertikaal,

Nadere informatie

Meesterklas Deeltjesfysica. Universiteit Antwerpen

Meesterklas Deeltjesfysica. Universiteit Antwerpen Meesterklas Deeltjesfysica Universiteit Antwerpen Programma 9u45 10u00 11u00 11u15 11u45 12u00 13u00 15u00 15u30 17u00 Verwelkoming Deeltjesfysica Prof. Nick van Remortel Pauze Versnellers en Detectoren

Nadere informatie

Ter inzage gelegde - Octrooiaanvrage Nr. 7 2 0 7 8 3 7. Int. CL P 16 41/00, F 16 1 I9/O6.

Ter inzage gelegde - Octrooiaanvrage Nr. 7 2 0 7 8 3 7. Int. CL P 16 41/00, F 16 1 I9/O6. OCTROOIKAAD Prijs ƒ 3, Ter inzage gelegde - Octrooiaanvrage Nr. 7 2 0 7 8 3 7 NEDERLAND Int. CL P 16 41/00, F 16 1 I9/O6. Indieningsdatum: 9 juni 1972,. 15 uur 16 min. Datum van terinzagelegging: 11 december

Nadere informatie

Exact Periode 5 Niveau 3. Dictaat Licht

Exact Periode 5 Niveau 3. Dictaat Licht Exact Periode 5 Niveau 3 Dictaat Licht 1 1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is

Nadere informatie

Clusters van sterrenstelsels

Clusters van sterrenstelsels Nederlandse samenvatting In dit proefschrift worden radiowaarnemingen en computer simulaties van samensmeltende clusters van sterrenstelsels besproken. Om dit beter te begrijpen wordt eerst uitgelegd wat

Nadere informatie

AÏerinzagelegging @ 8202901

AÏerinzagelegging @ 8202901 Octrooiraad AÏerinzagelegging @ 8202901 Nederland @ NL @ Centrifuges, centrifuge-installaties en inrichtingen voor het regelen van de stroom daarvoor. ( j) Int.CI 3.: B01D 59/20, B04B 5/08. @ @ Aanvrager:

Nadere informatie

(61! -- I62! -- Octrooiraad

(61! -- I62! -- Octrooiraad Octrooiraad noi A Terfnzageleggmg nu 7S13137 Nederland (19] NI [54] Werkwijze voor het bereiden van D-alankieverbindingen. [St] Int.Cl 2.: C07C101/08, A61K31/1951! C07B23/0G.!71] Aanvrager: Merck & Co.,

Nadere informatie

riomterinzagejegging nu 7408454

riomterinzagejegging nu 7408454 Octrooiraad riomterinzagejegging nu 7408454 Nederland [19] NL [54] Opvangplaat voor een elektron-radiografisch systeem. [51] Int.Cl 2.: G03G5/02, G03G15/04. [71] Aanvrager: Xonics, Inc. te Van Nuys, Californië,

Nadere informatie

2.1 Wat is licht? 2.2 Fotonen

2.1 Wat is licht? 2.2 Fotonen 2.1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische golf. Andere voorbeelden

Nadere informatie

Detectie van kosmische straling

Detectie van kosmische straling Detectie van kosmische straling muonen? geproduceerd op 15 km hoogte reizen met een snelheid in de buurt van de lichtsnelheid levensduur = 2,2.10-6 s s = 2,2.10-6 s x 3.10 8 m/s = 660 m = 0,6 km Victor

Nadere informatie

The Color of X-rays. Spectral Computed Tomography Using Energy Sensitive Pixel Detectors E.J. Schioppa

The Color of X-rays. Spectral Computed Tomography Using Energy Sensitive Pixel Detectors E.J. Schioppa The Color of X-rays. Spectral Computed Tomography Using Energy Sensitive Pixel Detectors E.J. Schioppa Samenvatting Het netvlies van het oog is niet gevoelig voor deze straling: het oog dat vlak voor het

Nadere informatie

Inleiding stralingsfysica

Inleiding stralingsfysica Inleiding stralingsfysica Historie 1896: Henri Becquerel ontdekt het verschijnsel radioactiviteit 1895: Wilhelm Conrad Röntgen ontdekt Röntgenstraling RadioNucliden: Inleiding Stralingsfysica 1 Wat maakt

Nadere informatie

Langere vraag over de theorie

Langere vraag over de theorie Langere vraag over de theorie a) Bereken de potentiaal van een uniform geladen ring met straal R voor een punt dat gelegen is op een afstand x van het centrum van de ring op de as loodrecht op het vlak

Nadere informatie

natuurkunde havo 2017-I

natuurkunde havo 2017-I Molybdeen-99 In Petten staat een kerncentrale waar isotopen voor medische toepassingen worden geproduceerd. Eén van de belangrijkste producten is molybdeen-99 (Mo-99). Mo-99 wordt geproduceerd door een

Nadere informatie

5,5. Samenvatting door een scholier 1429 woorden 13 juli keer beoordeeld. Natuurkunde

5,5. Samenvatting door een scholier 1429 woorden 13 juli keer beoordeeld. Natuurkunde Samenvatting door een scholier 1429 woorden 13 juli 2006 5,5 66 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Natuurkunde samenvatting hoofdstuk 3 ioniserende straling 3. 1 de bouw van de atoomkernen. * Atoom: - bestaat

Nadere informatie

1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit

1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit Hoofdstuk 2 Elektrostatica Doelstellingen 1. Weten wat potentiaal en potentiaalverschil is 2. Weten wat capaciteit en condensator is 3. Kunnen berekenen van een vervangingscapaciteit 2.1 Het elektrisch

Nadere informatie

[loiaïerinzagelegging nu 7712227

[loiaïerinzagelegging nu 7712227 Qctrooiraad [loiaïerinzagelegging nu 7712227 Nederland [19] NL [54] Werkwijze voor het opslaan van waterstof waarbij het later weer kan worden vrijgemaakt. [51] Int.CI 2.: C22C19/03, B01D53/16, C01B6/02,

Nadere informatie

1. 1 Wat is een trilling?

1. 1 Wat is een trilling? 1. 1 Wat is een trilling? Een trilling is een beweging die steeds wordt herhaald. Bijvoorbeeld een massa m dat aan een veer hangt. In rust bevindt m zich in de evenwichtsstand. Als m beweegt noemen we

Nadere informatie

1 Uit welke deeltjes is de kern van een atoom opgebouwd? Protonen en neutronen.

1 Uit welke deeltjes is de kern van een atoom opgebouwd? Protonen en neutronen. SO Straling 1 Uit welke deeltjes is de kern van een atoom opgebouwd? Protonen en neutronen. 2 Waaruit bestaat de elektronenwolk van een atoom? Negatief geladen deeltjes, elektronen. 3 Wat bevindt zich

Nadere informatie

Radioactiviteit werd ontdekt in 1898 door de Franse natuurkundige Henri Becquerel.

Radioactiviteit werd ontdekt in 1898 door de Franse natuurkundige Henri Becquerel. H7: Radioactiviteit Als een bepaalde kern van een element te veel of te weinig neutronen heeft is het onstabiel. Daardoor gaan ze na een zekere tijd uit elkaar vallen, op die manier bereiken ze een stabiele

Nadere informatie

1 Welk van onderstaande schakelingen is geschikt om de remspanning te meten?

1 Welk van onderstaande schakelingen is geschikt om de remspanning te meten? Domein F: Moderne Fysica Subdomein: Atoomfysica 1 Welk van onderstaande schakelingen is geschikt om de remspanning te meten? 2 Bekijk de volgende beweringen. 1 In een fotocel worden elektronen geëmitteerd

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24306 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Verhagen, T.G.A. Title: Magnetism and magnetization dynamics in thin film ferromagnets

Nadere informatie

Y rijdag 14 mei, uur

Y rijdag 14 mei, uur 1 H- II EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1976 Y rijdag 14 mei, 14. 00-17. 00 uur NATUURKUNDE Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit eindexamens

Nadere informatie

PositronEmissieTomografie (PET) Een medische toepassing van deeltjesfysica

PositronEmissieTomografie (PET) Een medische toepassing van deeltjesfysica PositronEmissieTomografie (PET) Een medische toepassing van deeltjesfysica Wat zie je? PositronEmissieTomografie (PET) Nucleaire geneeskunde: basisprincipe Toepassing van nucleaire geneeskunde Vakgebieden

Nadere informatie

Samenvatting Het belang van elektronen-geleiding in vaste stoffen zal iedereen onderkennen die iets afweet van elektriciteit. Elektriciteit voorziet e

Samenvatting Het belang van elektronen-geleiding in vaste stoffen zal iedereen onderkennen die iets afweet van elektriciteit. Elektriciteit voorziet e Samenvatting Het belang van elektronen-geleiding in vaste stoffen zal iedereen onderkennen die iets afweet van elektriciteit. Elektriciteit voorziet een groot deel van de energie behoefte in het dagelijks

Nadere informatie

- KLAS 5. c) Bereken de snelheid waarmee een elektron vrijkomt als het groene licht op de Rbkathode

- KLAS 5. c) Bereken de snelheid waarmee een elektron vrijkomt als het groene licht op de Rbkathode NATUURKUNDE - KLAS 5 PROEFWERK H7 --- 26/11/10 Het proefwerk bestaat uit 3 opgaven; totaal 32 punten. Opgave 1: gasontladingsbuis (4 p) In een gasontladingsbuis (zoals een TL-buis) zijn het gassen die

Nadere informatie

Fysica 2 Practicum. X-stralen

Fysica 2 Practicum. X-stralen Fysica 2 Practicum X-stralen 1. Theorie 1.1. Ontstaan en productie van X-stralen Een X-stralenspectrum bestaat uit de superpositie van twee verschillende bijdragen. Er is enerzijds een continu spectrum

Nadere informatie

Exact Periode 7 Radioactiviteit Druk

Exact Periode 7 Radioactiviteit Druk Exact Periode 7 Radioactiviteit Druk Exact periode 7 Radioactiviteit Druk Exact Periode 7 2 Natuurlijke radioactiviteit Met natuurlijke radioactiviteit wordt bedoeld: radioactiviteit die niet kunstmatig

Nadere informatie

Eindexamen havo natuurkunde II

Eindexamen havo natuurkunde II Eindexamen havo natuurkunde 0 - II Opgave Parasaurolophus maximumscore antwoord: resonantie maximumscore voorbeeld van een berekening: Voor de grondtoon bij een halfgesloten pijp geldt dat de lengte van

Nadere informatie

Oplossing examenoefening 2 :

Oplossing examenoefening 2 : Oplossing examenoefening 2 : Opgave (a) : Een geleidende draad is 50 cm lang en heeft een doorsnede van 1 cm 2. De weerstand van de draad bedraagt 2.5 mω. Wat is de geleidbaarheid van het materiaal waaruit

Nadere informatie

Fysische grondslagen radioprotectie deel 1. dhr. Rik Leyssen Fysicus Radiotherapie Limburgs Oncologisch Centrum

Fysische grondslagen radioprotectie deel 1. dhr. Rik Leyssen Fysicus Radiotherapie Limburgs Oncologisch Centrum Fysische grondslagen radioprotectie deel 1 dhr. Rik Leyssen Fysicus Radiotherapie Limburgs Oncologisch Centrum rik.leyssen@jessazh.be Fysische grondslagen radioprotectie H1: INLEIDING H2: STRALING - RADIOACTIVITEIT

Nadere informatie

Elektro-magnetisme Q B Q A

Elektro-magnetisme Q B Q A Elektro-magnetisme 1. Een lading QA =4Q bevindt zich in de buurt van een tweede lading QB = Q. In welk punt zal de resulterende kracht op een kleine positieve lading QC gelijk zijn aan nul? X O P Y

Nadere informatie

Hoofdstuk 9: Radioactiviteit

Hoofdstuk 9: Radioactiviteit Hoofdstuk 9: Radioactiviteit Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 9: Radioactiviteit Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. Elektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige

Nadere informatie

Mmï [loialeriiizageseggóng nu 7609653

Mmï [loialeriiizageseggóng nu 7609653 Octrooiraad Mmï [loialeriiizageseggóng nu 7609653 Nederland [19] NL [54] Instrument voor röntgen-diffractie-ondereoek. [51] Int.Cl 2.: G03B41/16, G01N23/205. [71] Aanvrager: N.V. Verenigde Instrumentenfabrieken

Nadere informatie

EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1975 (GYMNASIUM EN ATHENEUM) Vrijdag 22 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE

EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1975 (GYMNASIUM EN ATHENEUM) Vrijdag 22 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE EXAMEN VOORBEREDEND WETENSCHAPPELJK ONDERWJS N 1975 (GYMNASUM EN ATHENEUM) Vrijdag 22 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE,, " 1: Van een fotocel is de kathode K bedekt met. een laagje metaal mefeen grensgolflengte

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde 1 vwo II

Eindexamen natuurkunde 1 vwo II Opgave 1 Defibrillator Een defibrillator wordt gebruikt om het hart van mensen met een acute hartstilstand te reactiveren. Zie figuur 1. figuur 1 electroden De borstkas van de patiënt wordt ontbloot, waarna

Nadere informatie

In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur).

In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). 2.1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een Elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische golf. Andere voorbeelden

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 27 mei totale examentijd 3 uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 27 mei totale examentijd 3 uur natuurkunde 1,2 Examen VWO - Compex Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 27 mei totale examentijd 3 uur 20 05 Vragen 1 tot en met 17. In dit deel staan de vragen waarbij de computer

Nadere informatie

OPGAVE A. Bijlagen Bijlage A1: brief van de cliënt Bijlage D1: gepubliceerde octrooiaanvrage

OPGAVE A. Bijlagen Bijlage A1: brief van de cliënt Bijlage D1: gepubliceerde octrooiaanvrage OPGAVE A Uw cliënt ontwikkelt en fabriceert onder meer snoerstellen voor het aansluiten van elektrische apparaten op het lichtnet. Hij is van mening een uitvinding gedaan te hebben die de veiligheid van

Nadere informatie

NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE. Tweede ronde - theorie toets. 21 juni beschikbare tijd : 2 x 2 uur

NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE. Tweede ronde - theorie toets. 21 juni beschikbare tijd : 2 x 2 uur NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE Tweede ronde - theorie toets 21 juni 2000 beschikbare tijd : 2 x 2 uur 52 --- 12 de tweede ronde DEEL I 1. Eugenia. Onlangs is met een telescoop vanaf de Aarde de ongeveer

Nadere informatie

Opgave 1 Geef van de volgende zinnen aan of ze waar (W) of niet waar (NW) zijn. Omcirkel je keuze.

Opgave 1 Geef van de volgende zinnen aan of ze waar (W) of niet waar (NW) zijn. Omcirkel je keuze. Naam: Klas: Repetitie licht 2-de klas HAVO Opgave 1 Geef van de volgende zinnen aan of ze waar () of niet waar () zijn. Omcirkel je keuze. Een zéér kleine lichtbron (een zogenaamde puntbron) verlicht een

Nadere informatie

[loiaïerinzagelegging nu 7811659

[loiaïerinzagelegging nu 7811659 Octrooiraad [loiaïerinzagelegging nu 7811659 Nederland [19] NL [54] Multi-cel-detector met een paneel met gedrukte bedrading. [51] Int.CI 2.: H01J39/28. [71] Aanvrager: General Electric Company te Schenectady,

Nadere informatie

Interstellair Medium. Wat en Waar? - Gas (neutraal en geioniseerd) - Stof - Magneetvelden - Kosmische stralingsdeeltjes

Interstellair Medium. Wat en Waar? - Gas (neutraal en geioniseerd) - Stof - Magneetvelden - Kosmische stralingsdeeltjes Interstellair Medium Wat en Waar? - Gas (neutraal en geioniseerd) - Stof - Magneetvelden - Kosmische stralingsdeeltjes Neutraal Waterstof 21-cm lijn-overgang van HI Waarneembaarheid voorspeld door Henk

Nadere informatie

Langere vraag over de theorie

Langere vraag over de theorie Naam (in drukletters): Studentennummer: Langere vraag over de theorie (a) Bereken de elektrische potentiaal voor een uniform geladen ring en dit voor een punt dat ligt op de as die loodrecht staat op de

Nadere informatie

De Zon. N.G. Schultheiss

De Zon. N.G. Schultheiss 1 De Zon N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module is direct vanaf de derde of vierde klas te volgen en wordt vervolgd met de module De Broglie of de module Zonnewind. Figuur 1.1: Een schema voor kernfusie

Nadere informatie

Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau bedraagt 1 bar.

Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau bedraagt 1 bar. 7. Gaswetten Opgave 1 Opgave 2 Opgave 3 Opgave 4 Opgave 5 Opgave 6 Opgave 7 Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau

Nadere informatie

Exact Periode 5.2. Licht

Exact Periode 5.2. Licht Exact Periode 5.2 Licht 1 1 Wat is licht? In de figuur hieronder zie je een elektromagnetische golf: een golf die bestaat uit elektrische en magnetische trillingen.(zie figuur). Licht is een elektromagnetische

Nadere informatie

Deel 1. Basiskennis wiskunde

Deel 1. Basiskennis wiskunde & Geomatica 2 juli 2018 - reeks 1 - p. Deel 1. Basiskennis wiskunde Oefening 1 et gemiddelde van de getallen 1 2, 1 en 1 4 is (A) 1 27 (B) 1 4 (C) 1 (D) 1 6 Juist beantwoord: 81 %. Blanco: 0 %. Oefening

Nadere informatie

noiaïerinzagelegging nu 7801832

noiaïerinzagelegging nu 7801832 Octrooiraad noiaïerinzagelegging nu 7801832 Nederland [19] NL [54] Werkwijze en inrichting voor het scheiden van stoffen. [51] Int.CI 2.: B01D59/48. [71] Aanvrager: Société Anonyme dite: Le Sentier te

Nadere informatie

Fysica 2 Practicum. (cf. Douglas C. Giancoli Natuurkunde voor Wetenschap en Techniek Deel III: Moderne Natuurkunde 45-6 Gammaverval)

Fysica 2 Practicum. (cf. Douglas C. Giancoli Natuurkunde voor Wetenschap en Techniek Deel III: Moderne Natuurkunde 45-6 Gammaverval) Fysica 2 Practicum Gammaspectroscopie 1. Theorie 1.1. Gammastraling (cf. Douglas C. Giancoli Natuurkunde voor Wetenschap en Techniek Deel III: Moderne Natuurkunde 45-6 Gammaverval) Sommige radioactieve

Nadere informatie

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2014 theorietoets deel 1

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2014 theorietoets deel 1 Eindronde Natuurkunde Olympiade 2014 theorietoets deel 1 Opgave 1 Fata Morgana (3p) We hebben een planparallelle plaat met een brekingsindex n(z), die met de afstand z varieert. Zie ook de figuur. a. Toon

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: Licht. Natuurkunde Havo 2011/2012.

Hoofdstuk 4: Licht. Natuurkunde Havo 2011/2012. Hoofdstuk 4: Licht Natuurkunde Havo 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 4: Licht Natuurkunde 1. Kracht en beweging 2. Licht en geluid 3. Elektrische processen 4. Materie en energie Beweging Trillingen en

Nadere informatie

Uitwerkingen 1. Opgave 1 Bij mist wordt het licht door de waterdruppeltjes weerkaatst. Opgave 2 Groter Kleiner. Opgave 3

Uitwerkingen 1. Opgave 1 Bij mist wordt het licht door de waterdruppeltjes weerkaatst. Opgave 2 Groter Kleiner. Opgave 3 Uitwerkingen 1 Opgave 1 Bij mist wordt het licht door de waterdruppeltjes weerkaatst. Opgave 2 Groter Kleiner Opgave 3 Opgave 4 Licht, steeds donkerder (bij halfschaduw), donker (kernschaduw), steeds lichter

Nadere informatie

1. Een karretje op een rail

1. Een karretje op een rail Natuurkunde Vwo 1986-II 1. Een karretje op een rail Een rail, waarvan de massa 186 gram is, heeft in het midden een knik. De beide rechte stukken zijn even lang. De rail wordt. slechts in de twee uiterste

Nadere informatie