Zon en wind: extreme prijzen op spotmarkt. Stijn Schlatmann 2 oktober 2013
|
|
- Gerarda van der Pol
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zon en wind: extreme prijzen op spotmarkt Stijn Schlatmann 2 oktober
2 Inhoud Nieuwbouw van vermogen afgelopen jaren Recente marktontwikkelingen Huidige merit order Verdere groei van zon en wind Variaties in de productiepatronen Effecten op de marktprijzen 2
3 Energy Matters Onafhankelijk advies bureau voor energiebesparing en decentrale opwekking (WKK, biowkk, WKO, geothermie en overig duurzaam) Actief in Industrie, Land- en Tuinbouw en Gebouwde Omgeving Diensten: Energiebesparing; haalbaarheidsonderzoeken Technische en economische optimalisatie Ontwikkeling marktmodellen Strategieadviezen Marktintroductie nieuwe technologieën Projectmanagement en contractonderhandelingen
4 Nieuwbouw afgelopen jaren Nieuwe E-centrales cq. in aanbouw: Locatie Bedrijf (MW) In bedrijf Brandstof 2013/14 Eemshaven Nuon (Magnum) gas Eemshaven RWE /14 kolen Schoonebeek NAM gas 126 Maasvlakte E.On kolen Maasvlakte Electrabel kolen 736 Maasbracht Essent Claus C gas Moerdijk Essent gas 426 Totaal kolen gas afname gas netto toename gas Daarvoor al Maxima centrale, Enecogen, Intergen: 2100 MWe 4
5 Nieuwbouw afgelopen jaren Wind op zee: Naam Owner/operator SDE Egmond aan Zee NoordzeeWi nd bes chi kt Amal i a Eneco bes chi kt Luchterdui nen Eneco bes chi kt Gemi ni (v.h. Bard) Typhoon bes chi kt 600 Q10 Eneco bes chi kt 165 Totaal Wind op land: nu 2431 MWe Zon-PV: Per begin 2013: 340 MWe (CBS) Per eind mei: 370 MWe (CBS) Per eind 2014: 420 MWe (Energy Matters) 5
6 Marktontwikkelingen Lage elektriciteitsvraag crisis of structureel? Bron: Tennet 6
7 Marktontwikkelingen Bron: Tennet 7
8 Marktontwikkelingen Bron: Tennet 8
9 Marktontwikkelingen Veel import: 2000 tot 3500 MWe netto! 9
10 Marktontwikkelingen 10
11 Netto import Waar komt dat vandaan?: Noorwegen, 24/7 700 MWe Duitsland Af en toe Frankrijk Dit overschot komt van fossiele centrales (kolen/bruinkool)! 11
12 Import/export Ook op zondag. 12
13 Merit order model Opzet merit order model: Volgorde van inzet op basis van variabele kosten Model recent uitgebreid naar 8760 uur/jaar Model gebaseerd op actuele gegevens van opgestelde vermogens Input van variabele kosten, waaronder brandstof, variabel onderhoud, CO 2 Gevalideerd met marktgegevens Model wordt gebruikt door Energy Matters voor: Barometer voor de marktpositie van WKK in de tuinbouw Adviezen voor inzet van industriële WKK s Strategische adviezen aan marktpartijen Voor vragen neem contact op met stijn.schlatmann@energymatters.nl 13
14 Productie in 2012 Draaiuren van gasvermogen onder druk 14
15 Productie in
16 Groei van wind en zon Wind op zee in SER Energieakkoord: (totaal 3450 MWe boven de 1120 inmiddels beschikte MWe) Wind op land in SER Energieakkoord: Rijk en Provincies hebben akkoord over 6000 MWe operationeel in 2020 (EM: meer realistisch 4500 MWe) Zon, SER EA onduidelijk; inschatting Energy Matters: doorgroei naar 1000 á 1700 MWe in 2020 SER EA: sluiten van oude kolencentrales (!) 16
17 Variaties in het productiepatroon Week 2 in 2017, zonder import, oude kolencentrales uit bedrijf Pieken in wind, maar ruimte voor gasvermogen 17
18 Variaties in het productiepatroon Week 1 in 2017, zonder import Veel wind, minder ruimte voor gasvermogen; kolenvermogen staat regelend 18
19 Variaties in het productiepatroon Week 1 in 2017, met 2000 MWe import Ruimte voor gasvermogen sterk afgenomen 19
20 Variaties in het productiepatroon Week 31 in 2017, met 2000 MWe import Invloed van PV (700 MWe) nog beperkt 20
21 Variaties in het productiepatroon Week 31 in 2020, met 2000 MWe import Grotere invloed PV (1700 MWe) en wind 21
22 Verwachting Komende 2 á 3 jaar spark spread zeker onder druk Prijsniveau nu lager dan integrale kosten van een kolencentrale=> zal op termijn (3 á 5 jaar?) weer (moeten) stijgen naar integrale prijs Draaiuren voor gasvermogen nemen sterk af Korte termijnprijzen (APX) worden grilliger door wind, behoefte aan snel regelend vermogen neemt toe Seizoen effect op forward plateauprijzen door zon (Q1 en Q4 vs Q2 en Q3) en baseload door wind Op termijn is er behoefte aan betere vergoeding voor snel en flexibel vermogen 22
23 Energy Matters Stijn Schlatmann
Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014
Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014 www.energymatters.nl Aanleiding Grote interesse in WP-en: Gasprijs is duur; dus ketels duur WKK is momenteel marginaal (met netlevering)
Nadere informatieHoe ziet de stroommarkt er straks uit?
Hoe ziet de stroommarkt er straks uit? Projectgroep BioWKK 5 juli 2016 Stijn Schlatmann Directeur/senior adviseur www.energymatters.nl Wat doet Energy Matters Technische inpassing & economische haalbaarheid:
Nadere informatieOntwikkeling barometer marktpositie glastuinbouw WKK
Ontwikkeling barometer marktpositie glastuinbouw WKK Opstellen van een barometer op basis van indicatoren die bepaald worden met een expertmeeting Openbare versie September 2011 Uitgevoerd door: In opdracht
Nadere informatieBeschikbare aansluit- en transportcapaciteit
Beschikbare aansluit- en transportcapaciteit Actueel overzicht transportcapaciteit en aansluitverzoeken TenneT Arnhem, 1 februari 2010 Aansluit- en transportcapaciteit Overzicht van de actuele situatie
Nadere informatieEffecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016
Effecten en kosten van een kolenexit versus schone kolencentrales Bezinningsgroep energie 28 juni 2016 Ron.wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling aandeel kolenstroom in Nederland 2. Effecten
Nadere informatieAansluitbeleid TenneT
Aansluitbeleid TenneT Aansluitbeleid & Congestiemanagement Klaas Hommes Arnhem, 23 juni 2011 Aansluitbeleid TenneT Introductie Elektriciteitsmarkt Ontwikkelingen net Europees net Nederlands net Taken Tennet
Nadere informatieEnergie voor morgen, vandaag bij GTI
Energie voor morgen, vandaag bij GTI Jet-Net docentendag 5 juni 2008 GTI. SMART & INVOLVED GTI is in 2009 van naam veranderd: GTI heet nu Cofely SLIMME ENERGIENETWERKEN, NU EN MORGEN 2008 2010 Centrale
Nadere informatieKwaliteits- en Capaciteitsplan 2013
Kwaliteits- en Capaciteitsplan 2013 Bevindingen van de marktconsultatie Team Long term Grid Planning Arnhem, 11 september 2013 Inhoudsopgave Vraagontwikkeling Ontwikkelingen grootschalige productievermogen
Nadere informatieBarometer marktpositie glastuinbouw WKK Q3 2012
Barometer marktpositie glastuinbouw WKK Q3 2012 November 2012 Uitgevoerd door: In opdracht van: Erik Koolwijk Stijn Schlatmann Piet Broekharst Tel.: 030 691 1844 Fax.: 030 691 1765 Projectnummer: 12.136
Nadere informatieBarometer marktpositie glastuinbouw WKK januari 2016
Barometer marktpositie glastuinbouw WKK januari 2016 Januari 2016 Uitgevoerd door: In opdracht van: Sander Peeters Stijn Schlatmann Piet Broekharst Tel.: 030 691 1844 Fax.: 030 691 1765 Projectnummer:
Nadere informatieBarometer marktpositie glastuinbouw WKK najaar 2014
Barometer marktpositie glastuinbouw WKK najaar 2014 November 2014 Uitgevoerd door: In opdracht van: Sander Peeters Stijn Schlatmann Piet Broekharst Tel.: 030 691 1844 Fax.: 030 691 1765 Projectnummer:
Nadere informatieRoute naar een Duurzame Energievoorziening
Route naar een Duurzame Energievoorziening Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel Bijeenkomst: 25 november 2013, Power Lab 5 / USI & KIVI-NIRIA Inhoud Energie-transitie Energieakkoord voor duurzame groei
Nadere informatieBarometer marktpositie glastuinbouw WKK februari 2017
Barometer marktpositie glastuinbouw WKK februari 2017 Februari 2017 Uitgevoerd door: In opdracht van: Sander Peeters Stijn Schlatmann Tel.: 030 691 1844 Fax.: 030 691 1765 Projectnummer: 15.136 www.energymatters.nl
Nadere informatieOpportuniteiten voor WKK in de energiemix van morgen
Opportuniteiten voor WKK in de energiemix van morgen De Nederlandse situatie Martin Horstink www.energymatters.nl Over Energy Matters 1988 Projektbureau Warmte/Kracht Promotiebureau voor WKK in NL 1998
Nadere informatieProgramma Kas als Energiebron
Programma Kas als Energiebron Studiegroep bio-energie, door en voor glastuinders Uitwisselen van kennis- en ervaring over bio-energie Onderwerp: beschikbaarheid en duurzaamheid houtige biomassa Datum:
Nadere informatieModelering en resultaten flexibele inzet van gemalen in PPSGen voor het project Slim Malen. Symposium Slim Malen. 14 maart 2019
Modelering en resultaten flexibele inzet van gemalen in PPSGen voor het project Slim Malen Symposium Slim Malen 14 maart 2019 Inhoud 1. Inleiding en doelstelling 2. Model en Scenario s 3. Modellering flexibele
Nadere informatieKCD 2013. Netplanning tijdens turbulente tijden - geen sinecure! Gert van der Lee Arnhem, 4 maart 2014
KCD 2013 Netplanning tijdens turbulente tijden - geen sinecure! Gert van der Lee Arnhem, 4 maart 2014 Juridisch kader TenneT heeft wettelijke plicht om aangeslotenen voldoende transportcapaciteit te bieden.
Nadere informatieBetekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs
Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Inhoud Introductie Duurzame Energie Koepel en Sector beschrijving
Nadere informatieEnergietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving
Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do
Nadere informatieDynamieken in de elektriciteitsmarkt
2 oktober 2013 Dynamieken in de elektriciteitsmarkt Eneco Energy Trade Paul Hendrix, Bart van Paassen Kengetallen Eneco Groep 2,2 miljoen klanten in Nederland en België 7.000 vakkundige en betrokken medewerkers
Nadere informatieExterne notitie. Petten, 8 juli Cees Volkers Wouter Wetzels. Afdeling Policy Studies ECN-N Van
Externe notitie Petten, 8 juli 2013 Afdeling Policy Studies ECN-N--13-028 Van Cees Volkers Wouter Wetzels Onderwerp Nieuwste inzichten Nederlands gasverbruik Inleiding ECN Policy Studies voert regelmatig
Nadere informatieEFFECTEN VAN DE KOLENDEAL UIT HET ENERGIEAKKOORD DNV GL s visie. DELTA Energy
EFFECTEN VAN DE KOLENDEAL UIT HET ENERGIEAKKOORD DNV GL s visie DELTA Energy Rapport nr.: 15-1114 Datum: 11 mei 2015 Projectnaam: Effecten van de kolendeal uit het energieakkoord DNV GL - Energy Rapport
Nadere informatieNederland exportland elektriciteit?
Nederland exportland elektriciteit? Nieuwe ontwikkelingen elektriciteitscentrales en effect Schoon & Zuinig A.J. Seebregts B.W. Daniëls ECN-E--08-026 Juni 2008 ECN-E--08-026 1 Verantwoording Dit rapport
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieBarometer marktpositie glastuinbouw WKK Q3 2013
Barometer marktpositie glastuinbouw WKK Q3 2013 Openbare versie November 2013 Uitgevoerd door: In opdracht van: Sander Peeters Stijn Schlatmann Piet Broekharst Tel.: 030 691 1844 Fax.: 030 691 1765 Projectnummer:
Nadere informatieEEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE
EEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE Een nieuwe ambitie in energie Verschuiving focus Noordwest-Europese markt naar regio Zuid-Holland Van elektriciteitsproductie naar energie Regionale binding MPP3 in nauwe
Nadere informatieBeleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties
Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieWKK BAROMETER MARKTPOSITIE WKK VOORJAAR Tel Fax
WKK BAROMETER MARKTPOSITIE WKK VOORJAAR 2018 Internet www.energymatters.nl Mail info@energymatters.nl Tel +31 30 691 1844 Fax +31 30 691 1765 Titel WKK Barometer Subtitel Marktpositie WKK voorjaar 2018
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Juni 2016
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Juni 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieZakelijke energiegebruikers hebben sleutelpositie in de energietransitie. Frans Rooijers
Zakelijke energiegebruikers hebben sleutelpositie in de energietransitie Frans Rooijers CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische
Nadere informatieNet voor de Toekomst. Frans Rooijers
Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen
Nadere informatie30 oktober Achtergrondrapport doorrekening regeerakkoord Rutte III: elektriciteitsvoorziening
30 oktober 2017 Achtergrondrapport doorrekening regeerakkoord Rutte III: elektriciteitsvoorziening Gewijzigd op 30 oktober 2017 Auteur(s) Marit van Hout Paul Koutstaal Pagina 2 van 16 Inhoudsopgave Verantwoording
Nadere informatieVeel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers
Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Groeiend aandeel hernieuwbaar Doel NL en overige EU-landen: in 2020 14% >> 16% in NL, gemiddeld EU 20% Politieke wensen (regeerakkoord): meer,
Nadere informatieEnergy Matters 6 maart 2015. Waarde creatie door inzet WKK op onbalans & Intra-day
Energy Matters 6 maart 2015 Waarde creatie door inzet WKK op onbalans & Intra-day Energy Matters 6 maart 2015 www.tenergy.nl Korte introductie Tenergy Willem Bijlsma Waarde creatie korte termijnmarkt elektriciteit
Nadere informatieGegevens stroometikettering 2004
CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 fax: fax: 015 015 2 150 150 151 151
Nadere informatieWKK naar de toekomst Workshop Energiek Event ZON LLTB LTO Groeiservice Kas Als Energiebron
WKK naar de toekomst Workshop Energiek Event ZON LLTB LTO Groeiservice Kas Als Energiebron Woensdag 25 september 2013 Sander Peeters, sander.peeters@energymatters.nl www.energymatters.nl Wat doet Energy
Nadere informatieOnderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent
Onderzoek Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012 Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 9 september 2013 Vragen of reacties kunt u sturen
Nadere informatieHernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft
Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige
Nadere informatieFactsheet: Dong Energy
Factsheet: Dong Energy Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Dong Energy Producent/leverancier elektriciteit (en aardgas) Europa Consumenten/zakelijk - Omzet 900 miljoen (NL)/9
Nadere informatieKosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening?
1 Kosten van windenergie wat zijn gevolgen voor de electriciteitsvoorziening? Prof. dr. Machiel Mulder Faculteit Economie en Bedrijfskunde, RUG Economisch Bureau, Autoriteit Consument en Markt 2 e NLVOW
Nadere informatieWat vraagt de energietransitie in Nederland?
Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieGrootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies
Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet
Nadere informatieWelke hernieuwbare energie in 2020?
Welke hernieuwbare energie in 2020? Waar staan we en wat is de verwachting? Het aandeel hernieuwbare energie van het totaal energetisch eindgebruik groeide van 2000 1,4% via 2,3% in 2005 tot 4,3% in 2011
Nadere informatieWie betaalt de rekening van de energietransitie?
Wie betaalt de rekening van de energietransitie? Symposium KVGN 17 november 2016 Ron Wit Ron.Wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling broeikasgassen in Nederland 2. Ontwikkeling integrale kosten
Nadere informatieIntegratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem
Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem Consequenties voor de balanshandhaving en oplossingsrichtingen Engbert Pelgrum, TenneT TSO B.V. Symposium Cogen Nederland
Nadere informatieLocal Energy Solutions
24 mei 2011 Warmtelevering vanuit energiefabriek Apeldoorn Ontwikkeling van energie voor eigen gebruik naar externe levering aanleiding samenwerking warmteleiding Zuidbroek extra energie uit slachtafval
Nadere informatieKwaliteits- en Capaciteitsplan Document 2013
Kwaliteits- en Capaciteitsplan Document 2013 Marktconsultatie Team Long term Grid Planning Arnhem, 30 november 2012 Kwaliteits- en Capaciteitsplan Document 2013 30 november 2012 Marktconsultatie KCD 2013
Nadere informatiefactsheet kolenexit in Nederland
factsheet kolenexit in Nederland Datum: 3 december 2015 Nederland kolenvrij, een perspectief dat inmiddels hoog op de agenda staat in het politieke en publieke debat over de aanpak van klimaatverandering.
Nadere informatieDe kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen
De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen (circa 30.000 studenten) Energy
Nadere informatieGeothermie. traditioneel energiebedrijf?
31 maart 2010 T&A Survey Congres Geothermie Duurzame bron voor een traditioneel energiebedrijf? Hugo Buis Agenda Duurzame visie & ambities Waarom kiest Eneco voor Geothermie? Stand van zaken Markten Pro
Nadere informatieCogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport
Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport 1. Introductie Essent 2. Energie keten Ketenmanagement Energy Management Group(tradingfloor) Portfolio trading Dispatch
Nadere informatieTuinbouw wil efficiënt omgaan met energie
Tuinbouw wil efficiënt omgaan met energie Handelsplatform, marktplaats voor energie in de tuinbouw De glastuinder van nu is een allround manager die van alle markten thuis moet zijn om zijn bedrijf economisch
Nadere informatieDe Energietransitie van de Elektriciteitsproductie
De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie door Adriaan Wondergem 6 october 2010 De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie van 2008 tot 2050. De kernvragen zijn: Hoe ziet een (bijna) CO2-loze
Nadere informatieEnergiemarkt moet op de schop
jeroen de haas Energiemarkt moet op de schop De liberalisering van de Europese energiemarkt heeft niet goed uitgewerkt voor Nederland, zegt Jeroen de Haas, bestuursvoorzitter van Eneco. Zitten we straks
Nadere informatieMini-symposium ECN-PBL Energie- en Klimaatbeleid
10 september 2009 Presentatie Eneco Mini-symposium ECN-PBL Energie- en Klimaatbeleid Gerard Harder Rationale strategie Eneco Onze visie Onze missie Van: Naar: Fossiel Duurzaam Centraal Decentraal Afhankelijk
Nadere informatieENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019
ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:
Nadere informatieExterne notitie. 1. Achtergrond en doel van deze notitie. 2. Samenvatting resultaten
Externe notitie Amsterdam, 24 september 2013 Definitief Afdeling Policy Studies ECN-N--13-034 Van Ad Seebregts Aan Autoriteit Consument & Markt (ACM) (Contactpersoon ACM: Erik Kloosterhuis) Kopie Paul
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - November 2015
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - November 2015 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2014
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - oktober 2014 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieTransitie naar een. CO -neutrale toekomst
Transitie naar een CO -neutrale toekomst 2 CO 2 reductie van bron tot gebruiker Steeds méér duurzame energie, maar niet minder CO 2 -uitstoot KLIMAATVERDRAG VAN PARIJS In het verdrag van Parijs werd afgesproken
Nadere informatieVerzilvering van flexibiliteit
Verzilvering van flexibiliteit Sjak Lomme SLEA B.V. De Vrieslaan 16 6705AV Wageningen The Netherlands Tel: +31 317 427 217 Mob: +31 6 4478 4990 E-mail: info@slea.nl Internet: www.slea.nl Inleiding: Commodities
Nadere informatieKolendeal Energieakkoord: Emissiereductie en verduurzaming kan en moet sneller en goedkoper
Kolendeal Energieakkoord: Emissiereductie en verduurzaming kan en moet sneller en goedkoper Emissiereductie kan en moet sneller en goedkoper De huidige energiemix is inefficiënt Met 46 mln ton per jaar
Nadere informatieEnergieopslag en flexibiliteit - kansen en onzekerheden
Energieopslag en flexibiliteit - kansen en onzekerheden Early morning toast kiemt Hoenderloo 8-10-2014 www.ecn.nl R&D programma s ECN Policy Studies Energy Engineering Environment Energy Efficiency & CCS
Nadere informatiebijeenkomst KNX professionals 17 maart 2011 Marten van der Laan - HUMIQ
bijeenkomst KNX professionals 17 maart 2011 Marten van der Laan - HUMIQ 1 Experience you can trust. Even voorstellen HUMIQ is één van Nederlands grootste zelfstandige, beursgenoteerde software-ontwikkelaars.
Nadere informatieWKK BAROMETER MARKTPOSITIE WKK VOORJAAR Telefoon +31 (0)
WKK BAROMETER MARKTPOSITIE WKK VOORJAAR 2019 Website www.blueterra.nl Mail info@blueterra.nl Telefoon +31 (0)88-520 04 00 Titel WKK Barometer Subtitel Marktpositie WKK voorjaar 2019 Projectnummer 17.031
Nadere informatieEnergieakkoord Kansen voor Warmtepompsystemen
Energieakkoord Kansen voor Warmtepompsystemen Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 20 november 2013 Inhoud Algemeen het SER Energieakkoord Proces, doelen, borging, hoofdlijnen & pijlers, concrete afspraken
Nadere informatieGlastuinbouwdag 16 maart 2018 Biomassa het duurzame alternatief. Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis
Glastuinbouwdag 16 maart 2018 Biomassa het duurzame alternatief Voorzitter NBKL Eppo Bolhuis Bio energie betreft 65 % van de duurzame energie markt Twee derde van alle hernieuwbare energie in Nederland
Nadere informatieThermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014
Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014 Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema E.On kolencentrales, Maasvlakte, Rotterdam. G.P.J. Dijkema 5 mei 2014 Faculty of Technology, Policy and Management
Nadere informatieEssent en RWE sluiten duurzaamheidscontract. Onafhankelijke stichting houdt toezicht op uitvoering omvangrijk Ontwikkelingsplan
RWI n./r n\ /^ The energy to lead Persbericht Essent en RWE sluiten duurzaamheidscontract Onafhankelijke stichting houdt toezicht op uitvoering omvangrijk Ontwikkelingsplan Arnhem/Essen, 12 mei 2009 -
Nadere informatieSlimme netten voor fossiele centrales. Frans Rooijers directeur
Slimme netten voor fossiele centrales Frans Rooijers directeur Inhoud Energiecentrales maken verlies Slimme netten verbeteren business case Beinvloeden gebruikersgedrag is essentieel, maar moeilijk 2 Energiecentrales
Nadere informatieBrandstofmix elektriciteit 2020
Brandstofmix elektriciteit 2020 Inventarisatie, mogelijke problemen en oplossingsrichtingen A.J. Seebregts H.J.M. Snoep J. van Deurzen S.M. Lensink A.J. van der Welle W. Wetzels ECN-E--09--046 December
Nadere informatieWarmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst
Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming
Nadere informatieVragen over nieuwe kolencentrales in Nederland
ECN Beleidsstudies Definitief, v3 VERTROUWELIJK ECN-BS--07-037 13 december 2007 77830 Notitie Aan Vragen over nieuwe kolencentrales in Nederland Ministerie van Economische Zaken Kopie aan Van Remko Ybema
Nadere informatieBouwen aan energie. De Nederlandse energiemarkt is sterk aan verandering onderhevig. thema
1 De Nederlandse energiemarkt is sterk aan verandering onderhevig Bouwen aan energie Hoewel de groei eruit is, is de energiebehoefte in Nederland onverminderd groot. Het belangrijkste deel wordt opgewekt
Nadere informatieINGEZONDEN BRIEF Is een capaciteitsmechanisme 'light' verstandig?
INGEZONDEN BRIEF Is een capaciteitsmechanisme 'light' verstandig? Wouter Hylkema w.hylkema@energeia.nl 16 juni 2015 AMSTERDAM (Energeia) Nederland kan als freerider meeliften op buitenlandse capaciteitsmechanismen.
Nadere informatieGeachte Voorzitter, Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Interne postcode 650 der Staten Generaal Postbus EA DEN HAAG
Directoraat-Generaal Milieubeheer Directie Klimaatverandering en Industrie Project Schoon en Zuinig Rijnstraat 8 Postbus 20951 2500 EZ Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Interne postcode 650
Nadere informatieAuteur: C J Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent
Onderzoek: Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2013 Auteur: C J Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 22 augustus 2014 Vragen of reacties kunt u sturen
Nadere informatieAddendum op Ondergrondse Opslag in Nederland
Addendum op Ondergrondse Opslag in Nederland -Technische verkenning Uitwerking van opslagbehoefte in 2050 en productie-injectiecapaciteit Juli 2019 Addendum op Ondergrondse Opslag in Nederland - Technische
Nadere informatieFactsheet: Vattenfall AB/N.V. Nuon Energy
Factsheet: Vattenfall AB/N.V. Nuon Energy Holding Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Vattenfall AB Producent/leverancier elektriciteit (geïntegreerd energiebedrijf) Europa Consumenten/zakelijk
Nadere informatieTB141-E Introductie in Energie & Industriesystemen
TB141-E Introductie in Energie & Industriesystemen Oefententamen 1 Aanwijzingen: Lees de vragen vooraf door en deel de beschikbare tijd in voor beantwoording van de vragen. Dit tentamen beslaat 20 meerkeuzevragen
Nadere informatiePrijsvorming en strategisch inkopen op de energiemarkt. Erik Suichies Manager Commercial Product Expertise Nuon Sales Nederland. DACT 6 oktober 2009
Prijsvorming en strategisch inkopen op de energiemarkt Erik Suichies Manager Commercial Product Expertise Nuon Sales Nederland DACT 6 oktober 2009 0 Inhoud Introductie Nuon Ontwikkelingen op de energiemarkt
Nadere informatieEconomische aspecten Kernenergie
Economische aspecten Kernenergie Den Haag, 9 november 2007 KIVI Symposium Job van Roijen Essent Business Development Inleiding Een aantal voor utilities relevante elementen worden besproken Deze worden
Nadere informatieBeoordeling nieuwbouwplannen elektriciteitscentrales in relatie tot de WLO SE- en GE-scenario s: een quickscan. A.J. Seebregts
Beoordeling nieuwbouwplannen elektriciteitscentrales in relatie tot de WLO SE- en GE-scenario s: een quickscan A.J. Seebregts ECN-E--07-014 Februari 2007 Verantwoording De werkzaamheden die geresulteerd
Nadere informatieWaterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft
Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - mei 2012
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - mei 2012 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieFinanciële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag. Rob van Leeuwen
Financiële optimalisatie van zon-pv in combinatie met elektriciteit opslag Rob van Leeuwen Agenda Introductie Jules Energy Uitleg project Energie-opslag op het boerenbedrijf Uitrol project in Drenthe Eerste
Nadere informatieDe rol van biomassa in de energietransitie.
De rol van biomassa in de energietransitie. Bert de Vries Plaatsvervangend directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging, Ministerie van Economische Zaken Inhoud 1. Energieakkoord 2. Energietransitie
Nadere informatie1 Nederland is nog altijd voor 92 procent afhankelijk van fossiele brandstoffen
achtergrond Afscheid van fossiel kan Klimaatverandering is een wereldwijd probleem. Energie(on)zekerheid ook. Dat betekent dat een transitie naar een veel duurzamere economie noodzakelijk is. Het recept
Nadere informatieDuurzaamheidsdoelstellingen, nationaal of Europees? IIR, Nationaal elektriciteitsplatform Den Haag, 21 april 2010
Duurzaamheidsdoelstellingen, nationaal of Europees? Sjak Lomme IIR, Nationaal elektriciteitsplatform Den Haag, 21 april 2010 Inhoud Handel in emissierechten Waarom duurzaamheidsdoelstellingen? Renewables
Nadere informatieAmbitie, beleid en consistentie: het ABC van 16% Duurzame Energie in 2020
Ambitie, beleid en consistentie: het ABC van 16% Duurzame Energie in 2020 Opgesteld met medewerking van Ecofys. Met dank aan ECN voor een kritische blik op de gehanteerde berekeningen en gebruikte data.
Nadere informatieM A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016
M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.
Nadere informatieWindenergie in Wijk bij Duurstede
Windenergie in Wijk bij Duurstede J.H. Fred Jansen Nationaal Kritisch Platform Windenergie (NKPW) www.nkpw.nl Bruto opbrengst windenergie in Nederland en Wijk bij Duurstede Netto opbrengst Geluid windturbines
Nadere informatieCO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs
CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs CO2 reductie! OVVIA is een energie diensten leverancier OVVIA investeert in CO2 reductie; oa energiebesparing, hernieuwbare energie
Nadere informatieAuteurs:E. Benz, C. Hewicker, N. Moldovan, G. Stienstra, W. van der Veen
30920572-Consulting 10-0198 Integratie van windenergie in het Nederlandse elektriciteitsysteem in de context van de Noordwest Europese elektriciteitmarkt Eindrapport Arnhem, 12 april 2010 Auteurs:E. Benz,
Nadere informatieEnergiezekerheid in onzekere tijden. Waarom blijft het energiebeleid falen?
Energiezekerheid in onzekere tijden. Waarom blijft het energiebeleid falen? Senioren Universiteit, Hasselt/Diepenbeek, 17/10/2016 Johan Albrecht, Universiteit Gent & Itinera Institute Tessenderlo; ultra-efficiënt
Nadere informatieKwaliteits- en Capaciteitsdocument 2015
Scenario s voor netberekeningen Gert van der Lee KCD scenario s: Nieuwe aanpak Verschuiving van voorspellende naar exploratieve varianten Voordeel: beter inzicht in effect individuele parameters voorkomen
Nadere informatieDefinitieve correctiebedragen 2011 (SDE+)
ECN Beleidsstudies Notitie Definitieve correctiebedragen (SDE+) Aan Suzanne Vrijmoed EL&I ECN-N--12-005 20 maart 2012 Kopie aan Sander Lensink ECN Van Stefan Luxembourg ECN Samenvatting De prijs waartegen
Nadere informatie