RED UW HARDE SCHIJF. S.M.A.R.T. in de praktijk 78 HET ÉCHTE VERHAAL. Twee miljoen accounts afgesloten ZWAKKE PLEK IN VERSLEUTELING

Transcriptie

1 EIGEN TOR WEBSERVER: ANONIEM EN OMSTREDEN PC-ACTIVE APRIL JAARGANG HARDE SCHIJF REDDEN FOUTLOOS RIPPEN KPN HACK SECURITYCAMERA S IN HUIS OP CD: MAKKELIJK WINDOWS DEFRAGMENTEREN ZIE PAG. 66 BREIN BETRAPT! 40 Stichting downloadt stiekem? DOMME HARDWARE 86 Vodafone-stick lust geen Linux EPSON BEELDBRIL 75 Privé kijken (ook in 3D) GPS-TRACKERS 82 Track & trace uw kind LEES GOOGLE DE LES 30 Zoeken zonder grenzen DEFRAGMENTEREN 34 Het hoe en waarom LASTIGSTE SUDOKU 48 Computer vindt de grens ANDROID IN WINDOWS 62 Gaat prima met BlueStacks FIX IT CENTER 47 Windows' probleemoplosser VRIJDAG DE 13E 64 Vaker dan verwacht PIRATE BAY ZWART? 51 Powertips: omzeil blokkades FREEWARE Paint.NET Irfanview 4.32 Defraggler 2.09 AllChars RED UW HARDE SCHIJF S.M.A.R.T. in de praktijk 78 DE KPN HACK HET ÉCHTE VERHAAL Twee miljoen accounts afgesloten ZWAKKE PLEK IN VERSLEUTELING toch niet veilig? SHAREWARE FastPaste 2.63 MacroExpress 3.8a O&O Defrag 15 Professional ESSENTIËLE SOFTWARE Mozilla Firefox NL Internet Explorer 9 NL 7-Zip 9.20 Windows Media Player 11 NL FastStone Image Viewer 4.6 PDFCreator FOUTLOOS RIPPEN HiFi voor nerds NR. 257 JAARGANG 24 APR SECURITY- CAMERA S Onderweg een oogje in 't zeil, ook via apps 6,99

2 INHOUD LIEVE GOOGLE, 12 KPN-LEAKS HET WARE VERHAAL Begin dit jaar kwam KPN in opspraak door een megahack. Hoe konden twee miljoen klantgegevens in gevaar komen en waarom werden de problemen aanvankelijk stil gehouden? Een 84 ANONIEM INTERNETTEN UW EIGEN TOR-SERVER Van steeds meer kanten wordt gepoogd om het Tor-netwerk te criminaliseren, maar er zijn genoeg wetsgetrouwe burgers die op hun privacy zijn gesteld. Voor hen is het geen slecht idee om een eigen Torwebserver op te zetten. Wij 34 DEFRAGMENTEREN WAAROM EIGENLIJK? Ooit was defragmentatie het eerste wat u deed als uw pc weer eens traag was geworden. De effectiviteit ervan wordt al langer betwijfeld, maar is moeilijk te onderbouwen. En met de opkomst van SSD-schijven is defragmenteren zelfs schadelijk. Reden om eens te bekijken wat het nut eigenlijk is van defragmenteren. VOORWOORD Af en toe denk ik terug aan de tijd dat we net bij elkaar waren. Wat was je sexy! Jong, slank, fris en uitdagend. We ontdekten samen de wijde wereld. Je toonde me dingen waarvan ik het bestaan niet afwist. Je trok grappige gezichten als ik je uitdaagde door Bork, bork, bork! te roepen. Je was voor alles in en we experimenteerden erop los. De seks was geweldig. Goed, soms begrepen we elkaar niet helemaal, maar tegenwoordig lijken we wel een getrouwd stel. Zodra ik mijn mond open doe, denk je al te weten wat ik bedoel. En als ik dan wat anders wil, blijf je terugkomen op jouw standpunt. Verder heb ik het idee dat je me overal in de gaten houdt en niet blij bent met wat ik voorstel. Het moet blijkbaar altijd beter, mooier en meer. Ook betrek je onze vrienden bij elke discussie. Soms heb ik zelfs het idee dat je ons hele leven op straat gooit, gezien de adviezen die ik van wildvreemden krijg over zaken die alleen ons aangaan. Je zussen bemoeien zich trouwens ook steeds meer met ons leven. Dat is nog tot daar aan toe, maar niets blijft meer geheim! Als jullie bij elkaar zijn, wordt elke roddel - hoe privé ook - gedeeld. En je zit meer en meer achter mijn geld aan. Ik word een beetje moe van alle uitverkopen en aanbiedingen waar je de hele dag mee komt. En hou eens op met steeds maar over vakantie zeuren als ik serieus met je probeer te discussiëren over buitenlandse politiek. Google, je hebt een buikje gekregen en als ik niet beter wist, zou ik denken dat je zwanger van me was. Je zegt dat je het me makkelijk wilt maken, maar ondertussen doe je moeilijk als ik wat anders van je wil. Je grappige gezichten moeten nu van ver komen. De seks is een sleur geworden en de wijde wereld trekken we enkel nog in als ik erop sta. Jij blijft liever thuis en zegt dat het in de buurt ook leuk is. En dan beweer je ook nog dat je het allemaal enkel voor mij doet. Lieve Google, misschien moeten we maar eens een poosje uit elkaar gaan. Ik weet dat je altijd gezegd hebt dat je me nooit zult vergeten, maar probeer dat toch maar. Misschien ga ik onze haat/liefde-verhouding wel heel erg missen. En anderen zullen me vast niet bieden wat jij wel in huis hebt. Je voelt na al die jaren dan ook zo vertrouwd. Maar is dat een reden om voor altijd bij elkaar te blijven? Je Jeroen Jeroen Geelhoed - Hoofdredacteur j.geelhoed@pc-active.nl

3 30 GOOGLE-TIPS ZOEKEN MET EEN SCHONE LEI Google doet steeds minder vaak wat u als gebruiker wilt. Op veel personalisering zit u misschien helemaal niet te wachten. Zoekmachinedeskundige Henk van Ess legt uit hoe u googelt met een schone lei. 54 FOUTLOOS RIPPEN HIFI VOOR NERDS Het woord hifi is wat in onbruik geraakt - en terecht, want veel van de moderne manieren om naar muziek te luisteren verdienen dat predicaat inderdaad niet. Maar het kan wel degelijk ook meer dan uitstekend klinken, met een andere aanpak! ALGEMEEN 6 KORT NIEUWS 8 INBOX 15 PRIVACY 20 HET LAB Brandende RAID 24 ABORT RETRY FAIL! Gratis geld! 26 WORD ABONNEE En krijg gratis jaargang-cd-rom 42 HCC!COMPUSERS 60 BOEKEN 89 WAMMES COLUMN 90 COLOFON SOFTWARE 16 FREEWARE 28 SHAREWARE 44 WEBMATRIX Kijk mama, zonder Linux! 47 MICROSOFT FIX IT CENTER 51 PIRATE BAY-BLOKKADE 54 HIFI VOOR NERDS 62 BLUESTACKS Android onder Windows 68 RSA-SLEUTELS ONVEILIG? HARDWARE 72 D-LINK BEVEILIGINGSCAMERA S 75 EPSON-BEELDBRIL Entertainment op uw neus 78 S.M.A.R.T. Herstel een harde schijf 82 TRACEER UW KIND Met een gps-tracker 86 HARDWARE RAADSEL Vodafone gsm-modem OP PAGINA 66 VINDT U DE INHOUDSOPGAVE VAN DE GRATIS CD-ROM BIJ PC-ACTIVE ACHTERGROND 78 BE S.M.A.R.T.! HERSTEL UW HARDE SCHIJF MET SOFTWARE Moderne hardware leeft continu op het randje. Een spanningspiek of plotselinge temperatuurschommeling kan data beschadigen. Meestal wordt dit gedetecteerd en automatisch gerepareerd. Soms gaat dat echter mis en moet u zelf ingrijpen. 12 KPN-LEAKS Het ware verhaal 18 WIKILEAKS-WEDSTRIJD De uitslag 30 GOOGLE-TIPS Van Henk van Ess 34 DEFRAGMENTEREN, HEEFT HET ZIN? 40 BREINS GEHEIME NETWERK Lezersoproep 48 DENKWERK Sudoku-hypothese 64 VRIJDAG DE 13E 84 TOR-WEBSERVER OPZETTEN

4 KORTNIEUWS Windows 8 Consumer Preview beschikbaar Microsoft heeft de Consumer preview-versie van Windows 8 beschikbaar gesteld om te downloaden. Deze nieuwe bèta is erop gericht om eindgebruikers een indruk te geven van de mogelijkheden. De totale download is voor de 64-bits-versie 3,3 GB groot; de 32-bits-versie neemt 2,5 GB in beslag. Het is mogelijk om rechtstreeks ISO-bestanden te downloaden, die u vervolgens direct op een dvd-schijf kunt branden om Windows 8 Consumer Preview te installeren. In september vorig jaar kwam de Developer Preview beschikbaar. Windows 8 zal de eerste versie van Windows zijn die speciaal geschikt is gemaakt voor tablets met de veelbesproken Metro-interface. Zet ICT in als waarborg voor privacy Technologie wordt nog onvoldoende ingezet om privacy te waarborgen. En dat terwijl bijna tweederde van de ICT-bedrijven aangeeft dat ICT als instrument kansen biedt om privacy te beschermen. Dit blijkt uit de nieuwste ICT~Kwartaalmonitor van branchevereniging ICT~Office. Die bepleit dat bedrijven en overheden advies over privacyaspecten van nieuwe ICT-toepassingen moeten kunnen vragen aan het College Bescherming Persoonsgegevens. In reactie op privacydiscussies worden de ambities van projecten waarbij ICT wordt ingezet, vaak naar beneden bijgesteld. Met de regelgeving zou Neder- land verder gaan dan andere Europese landen. Eén op de drie ondernemers vindt het slecht voor het level playing field in Europa als Nederland in de privacyregels afwijkt van andere Europese landen. Een kwart van de ondernemers geeft aan dat regelgeving niet het antwoord is, maar dat overheid en bedrijfsleven samen moeten kijken naar oplossingen voor geconstateerde problemen. Door in een vroeger stadium binnen ICT-projecten na te denken over de verzameling van gegevens en de privacyaspecten daarbij, wordt een verkrampte discussie voorkomen. Computeren met Bamboo Wacom heeft een volledig nieuwe serie van de Bamboo-tablets gelanceerd, helemaal toegesneden op het groeiende leger aan social media-gebruikers. De pentablets met multitouch zijn nu geschikt voor draadloos gebruik. Volgens de fabrikant bieden ze gebruikers hiermee meer flexibiliteit om ideeën en creativiteit tot leven te brengen door een intuïtieve, veelzijdige en plezierige computerervaring. De kleurrijke serie interactieve tablets bestaat uit: de Bamboo Fun Pen & Touch à 99,90 (small) of 199,90 (medium), de Bamboo Pen & Touch (small, 89,90) en de Bamboo Pen (small, 59,90). Gebruikers kunnen profiteren van urenlange draadloze vrijheid. 6 PC-ACTIVE Nr

5 NIEUWS KORT Kim Dotcom heeft veel geld nodig Kim Dotcom, die onlangs op borgtocht werd vrijgelaten, heeft een eis neergelegd bij de overheid van Nieuw Zeeland om een deel van zijn tegoeden vrij te geven. De oprichter van MegaUpload heeft naar eigen zeggen minimaal 140 duizend euro per maand nodig om rond te kunnen komen. Dat komt neer op bijna vijfduizend euro per dag. Hij heeft het geld nodig om zijn huis en zijn personeel, onder wie bodyguards, te betalen. Eerder werd de Nederlandse programmeur en netwerkbeheerder van de downloadsite, Bram van der Kolk, al op borgtocht vrijgelaten. Net als Kim houdt hij van glitter en glamour; zijn vrouw is het Filippijnse sekssymbool Asia Agcaoili. ( Bron: Wikipedia) Uncle Sam gluurt mee Dat diverse veiligheidsdiensten ook het sociale web in de gaten houden, mag zeker na onze onthullingen over In- Q-Tel in het vorige nummer geen verrassing heten. De Amerikaanse privacyorganisatie EPIC heeft echter voor een uniek inkijkje gezorgd door het mediamonitoringhandboek van het ministerie van Binnenlandse Veiligheid te publiceren. Door zich te beroepen op de Freedom of Information Act, het Amerikaanse equivalent van de Wet openbaarheid van bestuur, werd een geredigeerde versie van dit handboek vrijgegeven. De handleiding is bedoeld voor analisten van het ministerie die rapporten schrijven over de ontwikkelingen in binnen- en buitenland. Sociale media blijken een waardevolle informatiebron. De analisten richten zich daarbij niet alleen op terrorisme, maar ook op gevaren zoals brand, biologische oorlogsvoering, openbaar vervoer en cyberveiligheid. Ook tweets en posts over het ministerie zelf worden in de gaten gehouden. Het noemen van steden in de zuidelijke staten of Mexico kan ook verdacht zijn: Tijuana, Tucson en San Diego worden gemonitord vanwege de daar spelende drugsproblematiek. Ook CIA, Jihad en Nationalist zijn woorden die u kennelijk niet ongestraft kunt twitteren. Eric Schmidt kijkt naar de toekomst (Bron: Wikipedia) Het aantal mensen op de wereld heeft de zeven miljard overschreden, maar er zijn slechts één miljard smartphones en twee miljard mensen op het internet. Dat was de aanzet voor een pleidooi van Googletopman Eric Schmidt om de overige vijf miljard zo snel mogelijk online te krijgen, zodat zij ook voordeel kunnen halen uit die wereldwijde informatiebron. Als je mensen verbindt, dan verander je de wereld. Schmidt deed zijn uitspraken in februari tijdens het Mobile World Congress in Barcelona. Hij ging al snel in op zijn toekomstvisie. Sciencefiction wordt een realiteit. Dingen die we kennen uit Star Trek of Hitchiker s Guide to the Galaxy, zaken zoals stemvertalers, dat soort zaken komen er stilaan aan. We overschatten innovaties op korte termijn, maar onderschatten ze op lange termijn. Zaken als hologrammen komen er volgens de Google-voorzitter gewoonweg. In de toekomst zul je een kleine robot van jezelf kunnen sturen met een 3D-scherm en hologrammen. Volgens Schmidt zal die versnellende informatiestroom ons helpen om meer inzicht te geven in trends, crises en ziektes. Tegelijk gaat het web op in de maatschappij. Het web wordt alles en niets, net zoals elektriciteit. PC-ACTIVE Nr

6 MAIL VAN LEZERS INBOX TEKST: MARK GAMBLE REAGEREN? Vragen kunt u sturen naar inbox@pc-active.nl. Of surf naar ons forum Ik heb een probleem! [1] en stel uw vraag. Dit kan zonder registratie. Alleen als u op de antwoorden wilt reageren is aanmelden noodzakelijk. Windows 8 Metro-interface Ik houd de berichten in de gaten over het dit jaar te verschijnen Windows 8. Wat mij opvalt - en dat zag ik ook in de onlangs beschikbare Preview-versie - is dat Microsoft het oude en vertrouwde bureaublad steeds meer op de achtergrond drukt. Alles zou - als het aan het bedrijf ligt - via de grote tegeltjes van de Metro-interface moeten gaan: applicaties opstarten, internetten, noem maar op. Maar ik kan me niet De Preview van Windows 8 Het Windows-register onthult de verschillende versies van Windows 8 voorstellen dat de tegeltjes-interface handig werkt op een gewone computer in plaats van tablet-computers met een touchscreen. Ik ondervind dat ook zelf met de Preview-versie. Omdat alle tegels zo groot zijn en beeldvullend worden weergegeven in het startscherm van Windows 8, moet je veel meer bewegingen met de muis uitvoeren om het juiste programma - of app, zoals dat tegenwoordig wordt genoemd - op te starten. Misschien weet u meer dan ik, maar gaat Microsoft die tegeltjes-interface nu helemaal doorvoeren of komen er ook versies van Windows 8 beschikbaar die speciaal geschikt zijn voor normale computers zonder touchscreen? Ik kan me niet voorstellen dat Windows 7-gebruikers massaal zullen gaan upgraden naar Windows 8 met deze interface, want voor velen is het een achteruitgang in plaats van een vooruitgang. TEUN ZADELHOF, Tja, wij hebben de onlangs verschenen Consumer Preview-versie van Windows 8 bekeken en daar zult u ook niet blij van worden. Daarin is het bureaublad weliswaar ook nog steeds op te vragen via één van de tegeltjes, maar de oude, vertrouwde startknop van dat bureaublad is nu ook verdwenen. Daarmee wordt duidelijk dat Microsoft de voorkeur geeft aan die Metro-interface, maar of dat voor iedereen zo geschikt is, vragen wij ons sterk af. Want laten we eerlijk zijn: de meeste Windowsgebruikers zijn al zeventien jaar gewend aan een startmenu en een bureaublad met een prullenbak en computerpictogram. Bedrijven zullen waarschijnlijk helemaal huiverig zijn om later dit jaar de overstap te wagen naar Windows 8, omdat veel bedrijven werken met aangepaste software en deze waarschijnlijk niet of nauwelijks zijn aan te passen om weer te geven in de Metro-interface. Vreemd genoeg zijn er in het register van Windows 8 wel sporen te vinden van welke versies er van het besturingssysteem zullen gaan verschijnen. Als we 8 PC-ACTIVE Nr

7 kijken onder de volgende sleutel in het register: HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\ CurrentVersion\Component Based Servicing\PackageIndex\Product dan zien we dat er daar - heel toepasselijk - acht versies worden aangeduid: Windows 8 Starter Edition Windows 8 Home Basic Edition Windows 8 Home Premium Edition Windows 8 ARM Edition Windows 8 Professional Edition Windows 8 Professional Plus Edition Windows 8 Ultimate Edition Windows 8 Enterprise Edition Windows 8 Enterprise Eval edition Jewel case inlay # 256 Het lukt mij niet om de jewel case inlay van het maartnummer van PC- Active vanaf de cd-rom te downloaden: er wordt namelijk een jewel case inlay van het nummer daarvoor - het februarinummer - gedownload. Hebt u daar een juiste link voor? MARK ZEVENHOUT, Helaas is op de cd-rom van het maartnummer de link naar de jewel case inlay van het februarinummer blijven staan. Hierdoor wordt verkeerd doorgelinkt naar de correcte inlay. Deze maand hebben we dat op de cd-rom opgelost door zowel de correcte link van de inlay van het maartnummer als die van dit nummer te plaatsen. Onze welgemeende excuses. Mediaspeler of HTPC Naar aanleiding van uw artikel in het januarinummer 254 van PC- Active over de verschillen tussen een mediaspeler en een HTPC: ik heb al verschillende mediaspelers mogen aanschouwen bij vrienden en telkens weer waren er problemen met het afspelen van bepaalde codecs, zij het audio of video. Ik heb zelf bijna drie jaar een tussenoplossing in gebruik, namelijk een mini-pc met ION-chipset van Point of View. Daarop staat XBMC, versie 10.1, geïnstalleerd. Dit geheel heeft me 260 euro gekost; weliswaar meer dan een mediaspeler, maar zeker een stuk minder dan een kant-en-klare HTPC. Tel daar nog een mediacenter-afstandsbediening bij op die ik op een beurs voor tien euro op de kop heb kunnen tikken. De reden voor deze oplossing is dat ik er toentertijd niet in geslaagd ben om een mediaspeler te vinden met een ingebouwde dvd-speler. Een ander voordeel is dat je deze set-up ook als gewone pc kunt gebruiken, weliswaar aangesloten op het tv-scherm, maar dat heeft ook zijn charmes. CHRISKE911, FORUM In het artikel probeerden we het verschil uit te leggen tussen een mediaspeler en een home theater-computer. En u noemt inderdaad één van deze verschillen: een losse mediaspeler met ingebouwde dvd- of Bluray-speler bestaat voor zover wij hebben kunnen achterhalen niet. En voor mensen die hun losse dvd-speler willen vervangen voor een ander apparaat die ook losse bestanden moet kunnen afspelen vanaf het netwerk, kan het ook handig zijn dat er schijfjes in kunnen worden afgespeeld, zonder dat deze eerst geript hoeven te worden. Om die reden is een HTPC een goede keuze en met uw pc bewijst u ook nog eens dat zo n HTPC niet eens heel duur hoeft te zijn. Bovendien kunt u uw pc makkelijk voorzien van extra geheugen of een grotere harde schijf, iets wat met een mediaspeler meestal niet mogelijk is. PC-ACTIVE Nr

8 INBOX Windows 7 32-bits naar 64- bits Ik gebruik nu al zeker anderhalf jaar Windows 7 Home Premium 32-bits, maar ik ben er eigenlijk pas onlangs achter gekomen dat mijn computer - een Pentium Core i3 met 8 GB geheugen en een 320 GB harde schijf - ook overweg kan met de 64-bits versie van Windows 7. Maar als ik een upgrade wil uitvoeren naar de 64- bits versie, dan kan dat niet. Weet u hoe ik dit kan oplossen? KEES BOLDERMAN, Doordat een 64-bits-versie van Windows technisch gezien anders in elkaar steekt dan de 32-bitsversie, is het niet mogelijk een directe upgrade uit te voeren. De meeste systeembestanden van een 64-bits versie zijn namelijk zodanig geschreven dat zij naast 32-bits-processors ook de 64-bits-variant kunnen aansturen. Maar nog belangrijker dan dat: ook hardware wordt op die manier met een 64-bits-versie van Windows aangestuurd. Tijdens een upgrade zouden er dan conflicten kunnen ontstaan tussen 32-bits- en 64-bits-drivers en systeembestanden, en bestaat de kans dat het besturingssysteem na zo n upgrade misschien helemaal niet meer wil opstarten. Microsoft heeft er in dit specifieke geval voor gekozen dat het alleen mogelijk is om een schone installatie van een 64-bits-versie van Windows 7 uit te voeren; bij de installatie wordt de oude 32-bits-versie compleet verwijderd. Voordat u daaraan begint, moet u natuurlijk wel eerst een back-up maken van alle persoonlijke documenten en programma s die u onder de 32-bits-versie van Windows 7 had. De meeste 32-bits-programma s zullen zonder problemen onder de 64-bits versie van Windows 7 draaien. LibreOffice In het februarinummer van PC-Active, nummer 255, wijdt u enige aandacht aan tekstverwerkers: in de rubriek Shareware van Jan Roza bijvoorbeeld worden er enige besproken, waaronder OpenOffi ce.org. Bij de boekbesprekingen wordt een boek genoemd over OpenOffi ce.org voor senioren en op de cd-rom staat OpenOffi ce.org Bij dit alles ontbreekt een bespreking van LibreOffi ce. OpenOffi ce.org is namelijk praktisch ter ziele. De ontwikkelgroep heeft zich afgescheiden van Oracle en heeft The Document Foundation [2] gesticht, waarmee - uitgaande van OpenOffi ce - een grote schoonmaak is gehouden onder de code van dat pakket. Er zijn veel meer ontwikkelaars aangetrokken en veel overbodige regels code zijn verwijderd, met LibreOffi ce [3] als resultaat. Dat programma heeft inmiddels een stabiele versie 3.4.5, en 3.5 zal binnen afzienbare tijd het licht zien. Wellicht kan auteur Jan Roza eens een artikel over LibreOffi ce schrijven. Dat kan meteen mijn indruk wegnemen dat er een zekere vooringenomenheid voor Softmaker Offi ce bij hem speelt. HARRY C. CROON, GRONINGEN We geven u gelijk wat betreft OpenOffice.org; dat pakket is ook al zeker minstens een jaar niet meer bijgewerkt met nieuwe functionaliteiten. Bovendien is één van de nadelen van OpenOffice.org dat het erg leunt op de Java Runtime Environment. In de nieuwste versie van LibreOffice is de afhankelijkheid van Java alweer een stuk verder teruggeschroefd en is er ook een uitgebreide Nederlandstalige handleiding aanwezig. De mogelijkheden van LibreOffice zullen we zeker nog eens bespreken in PC-Active. Logitechtoetsenbordprobleem Naar aanleiding van de brief die de heer Noordoven over het Logitech-toetsenbord in het maartnummer van PC-Active schreef, wil ik graag verwijzen naar het Logitech K120-keyboard. Ik heb dit toetsenbord een paar maanden en het kost nog geen twintig euro. Ik vind dit USB-toetsenbord een prettig apparaat en het heeft niet het genoemde backslash-probleem. Misschien is het een alternatief voor de heer Noordoven. H.KEMPS, Hartelijk dank. Wellicht dat de heer Noordoven iets aan uw tip heeft. Wel willen we opmerken dat het K120-model in tegenstelling tot het K750- model van de heer Noordoven geen draadloos model werkend op zonnecellen is, maar een toetsenbord dat op de USB-poort wordt aangesloten, waardoor de bewegingsvrijheid wat wordt beperkt. Lotus Organizer onder Windows 7 In het februarinummer stond in de Inbox een vraag van de heer Evert Fokkinga over Lotus Organizer. Ja, u heeft ooit, toen wij nog jong waren, als cadeau op cd nummer 100 een gratis versie van Lotus Organizer geplaatst. Ik heb sinds die tijd, beginnend op een Windows 98-machine, het gebruik gestart. De aanschaf van Windows XP heb ik uitgesteld, omdat ik bang was dat Organizer er niet mee zou werken. Twee jaar geleden had ik hetzelfde dilemma aangaande Windows 7 en was ik al naarstig op zoek naar een alternatief zoals Sunbird, Chaos PIM of iets dergelijks. Maar wat Lotus Organizer werkt dus toch onder Windows 7 10 PC-ACTIVE Nr

9 blijkt: Lotus Organizer werkt wel onder Windows 7, en wel door de installatie niet naar C:\Lotus\ (de standaardinstelling) te laten verwijzen, maar juist naar C:\Program Files (x86)\lotus; daar wordt Lotus tussen de andere 32-bitsprogramma s op de juiste manier herkend en geopend. Mijn installatie bestaat uit Windows 7 Home Premium (64-bits) met SP1. De harde schijf is NTFS geformatteerd en de C:-schijf met het systeem is 450 GB en de dataschijf D is ook 450 GB groot. Mijn OR-bestanden (de database van Lotus Organizer) staat op de D:-schijf. IBM heeft overigens in september 2005 de ondersteuning van Organizer versie 6.0 gestopt, voor zover ik het begrijp. ERIK ERKELENS, Als redactie kwamen we er niet uit hoe we de software aan de praat konden krijgen onder Windows 7. We gingen er namelijk vanuit dat de software niet overweg zou kunnen met lange bestandsnamen en -mappen en alleen maar in de standaardmap C:\Lotus\ zou zijn te installeren. Blijkbaar is de software toch slimmer en uw brief zal ongetwijfeld wat Lotus Organizergebruikers blij maken. Privacy In het artikel over privacy in PC-Active # 255 wordt een link gelegd met Burgernet, anonimiteit, trias politica en het door de politie niet juist afhandelen van hulp aan diezelfde politie. Het maakt op zich niet uit of ik het nu inhoudelijk eens ben met wat er in het artikel gesteld wordt of niet. Het valt me alleen wel op dat ik dit meer een opiniestuk vind dan een artikel in een computerblad. En dat vind ik vaker het geval de laatste tijd in het computerblad. En vrijwel altijd gaat het om wantrouwen danwel argwaan richting de overheid met soms een dun verbindingsdraadje met ICT. Eerlijk gezegd lees ik niet een computerblad om opiniestukken over de overheid te lezen. De artikelen aangaande de OV-chipkaart waren een goed stuk journalistenwerk. Feitelijk juist en goed onderbouwd. Dat soort stukken wil ik wel graag lezen in een computerblad, gezien de relatie met onder andere het hacken van de kaart. Maar een computernerd (met respect uitgesproken, zie artikel Revenge of the Nerds ) die met een behoorlijk subjectieve mening komt over bijvoorbeeld Burgernet, zonder goede onderbouwing, daar koop ik het computerblad niet voor. Voorstel 1: indien het een opiniestuk is, geef dat dan aan. Indien het niet een opiniestuk is... Ahum... Dat is het wel. Voorstel 2: onderbouw de mening met feiten en laat er een goede relatie met computers liggen. Het wantrouwen/argwaan jegens de overheid zou niet per se het onderwerp in dit blad moeten zijn. Voorstel 3: een goed onderwerp over de relatie overheid en ICT zou de geldverspilling in ICT-projecten kunnen zijn. Waarom lopen ICT-projecten bij de overheid zo vaak fout af? En zijn ICT-bedrijven er ook debet aan? PETERNOOT, FORUM Dat de Privacy-rubriek de persoonlijke mening van Henk van de Kamer is, zullen we zeker niet ontkennen. Maar ook in andere artikelen wijzen we graag op de keerzijden van allerlei vormen van technologische vooruitgang. Juist als echte nerds kunnen we onze ogen niet sluiten voor ontwikkelingen die wij misschien een ietsje pietsje eerder dan andere mensen zien aankomen. INFORMATIE [1] [2] [3] PC-ACTIVE Nr

10 KPN-LEAKS RECONSTRUCTIE VAN DE HACK VAN HET JAAR TEKST: BRENNO DE WINTER Okee, 2012 is nog maar een paar maanden oud, maar het lek bij KPN lijkt nu al de hack van het jaar. Reconstructie van een zaak die aanvankelijk werd stilgehouden. Het was enkele maanden geleden een nare verrassing dat een gezaghebbende organisatie als KPN keihard onderuit ging door een of meer hacks. Alle gegevens lagen op straat. Twee miljoen accounts werden zelfs tijdelijk afgesloten. Tot overmaat van ramp bleek ook nog eens dat de hack voorkomen had kunnen worden. Daarna werd duidelijk dat toch niet alle informatie toegankelijk was. Wat gebeurde er nu wel en wat niet? Een reconstructie. Melding Het is 18 januari 2012 als bij de afdeling Webcare van telecombedrijf KPN een melding binnenkomt: er is sprake van een mogelijke inbraak op één van de KPN-systemen. Dat melden bronnen en blijkt uit een brief van de ministers Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie en Maxime Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie aan de Tweede Kamer. De melding - en dus niet een afwijkend patroon in het netwerk - is de aanleiding een onderzoek te beginnen. Op 20 januari blijkt er daadwerkelijk bij KPN te zijn ingebroken. Al snel wordt duidelijk dat een Unixserver onderdeel van een botnet is en ontstaat de verdenking dat hier sprake is van een inbraak waarbij de kwaadaardige software is geïnstalleerd. Dat is iets wat met goede monitoring gedetecteerd had moeten worden. Geen paniek Er wordt niet direct groot alarm geslagen, omdat het erop lijkt dat er slechts is ingebroken op één systeem van Sun Microsystems. Omdat de andere systemen niet zijn aangetast, denkt het bedrijf te kunnen volstaan met het afsluiten van de internettoegang naar de machine. Daarmee zou het acute probleem zijn verholpen en kan er rustig onderzoek worden verricht naar de gevolgen van de digitale kraak. Dat deze ene machine te grazen is genomen, hoeft niet automatisch te betekenen dat alles is gekraakt. Op SunOS, de gebruikte Unix-variant, is het immers mogelijk dat er software draait die niet meteen met de rechten van de beheerder draait. Maar uit forensisch onderzoek wordt duidelijk dat de controle over het systeem wel compleet was overgenomen. De bak is - in technische termen - geroot, wat betekent dat er wel degelijk als beheerder kon worden gewerkt. Toch ontstaat er niet meteen grote paniek, want KPN denkt dat het incident beperkt is tot de Sun-machine. Een opmerkelijke werktheorie. Want om vanaf het internet bij de machine te komen zal een hacker via een cruciale router, de corerouter, moeten gaan. Om dat te kunnen doen moet ook daar iets zijn veranderd. Mogelijk is ook die corerouter dus gehackt en dan kunnen aanvallers wél bij veel meer systemen. Nog enger is dat er in dat geval toegang is tot het netwerkverkeer dat langskomt. Een kwaadwillende hacker zou dus grote stromen internet-traffic in de gaten kunnen houden. Toch wordt die conclusie niet getrokken. Dus wordt er ook geen groot alarm geslagen bij het onlangs opgerichte National Cyber Security Center (NCSC) van de overheid. Ook het feit dat KPN s systeem kennelijk onderdeel is geworden van een groter botnet, leidt niet tot het inschakelen 12 PC-ACTIVE Nr

11 KPN-HACK ACHTERGROND van externe partijen. Deze keuze is ook om een andere reden vreemd. Het NCSC is opgericht als onderdeel van de nieuwe overheidsstrategie tegen cybercrime. Vanuit de organisatie worden niet alleen overheden, maar ook grote bedrijven geholpen. Een onderdeel van dit beleid is ook het in het leven roepen van de Cyber Security Raad, die zich op strategisch niveau bezighoudt met cybercrime en waarin KPN een sleutelrol speelt. Het co-voorzitterschap wordt ingevuld door zowel de coördinator terrorismebestrijding en veiligheid Erik Akerboom als KPN CEO Eelco Blok. Een snelle melding was dan ook logisch geweest. Code rood De verwachte melding komt er pas als het onderzoek vordert. Dan blijkt al snel dat er meer aan de hand is. Veel meer servers zijn overgenomen door aanvallers. Nu ligt onomstotelijk vast dat er wel sprake is van een veel groter incident. Daarom wordt Fox-IT ingehuurd. Dat beveiligingsbedrijf deed eerder onderzoek naar de inbraak bij DigiNotar en heeft ervaring met het ontleden van botnets. De keuze voor de onderneming van Ronald Prins lijkt logisch, maar is het niet. De KPN-directie zou volgens bronnen helemaal niet van Fox-IT gecharmeerd zijn, maar vanuit de overheid zou met de vuist op tafel zijn geslagen. Of dat daadwerkelijk zo is gelopen, is niet bevestigd. Wat er ook precies is gebeurd, Fox-IT krijgt snel de omvang van het probleem in kaart. Op 27 januari stapt KPN met de bevindingen naar het NCSC en wordt om hulp gevraagd. Er volgt aangifte bij het Openbaar Ministerie en een strafzaak is geboren. Intern is inmiddels de ernst goed doorgedrongen en wordt een code rood gegeven. Dat betekent dat belangrijke medewerkers niet meer op verlof mogen en de hack voorrang heeft boven ander werk. Er wordt twee weken lang door zo n honderd mensen in diensten gewerkt, zodat ze 24 uur per dag de problemen op de servers het hoofd kunnen bieden. Computers platleggen is geen optie, want er bleken veel systemen te zijn getroffen. Zo gaat het bijvoorbeeld om: de dienstverlening voor InternetPlusBellen, de televisiedienst van KPN, zakelijke systemen, websites van klanten en zelfs klantinformatie. Wat betreft het internetbellen was het probleem dat daarmee ook de toegang tot 112 viel te verstoren. Dat maakt de zaak ernstiger. AIVD Fox-IT ontdekt dat bij KPN wordt gewerkt met een zwaar verouderde Unix-versie, SunOS 5.8 ofwel Solaris 8 uit De support op dit product loopt in maart 2012 af. De meest recente versie is Solaris 11 (SunOS 5.11) van november Stilletjes begint KPN de systemen van modernere software te voorzien. Met deze aanpak wil het bedrijf de dienstverlening waarborgen tijdens de upgrades. Dat betekent dat er hard en doordacht moet worden gewerkt. De taak wordt op 3 februari afgerond, zonder dat de klanten hinder hebben ondervonden. Omdat even wordt gevreesd voor de veiligheid, is ook inlichtingendienst AIVD ingeseind, maar die speelt in het verhaal geen verdere rol. De nationale veiligheid blijkt niet in het geding. Ook de telecomwaakhond OPTA wordt geïnformeerd. Deze stap is nog niet verplicht, maar wordt wel gezet. Daarmee wordt vooruit gelopen op de komende plicht voor telecom- en internetproviders om datalekken te melden. Volgens ingewijden heeft die keuze te maken met de rol van KPN binnen de Cyber Security Raad en het feit dat de wetgeving al bij de Eerste Kamer ligt. Klopjacht Ondertussen wordt naarstig gezocht naar de inbrekers op de systemen. Het National High Tech Crime Center van het Korps Landelijke Politiediensten Een melding was de aanleiding voor het onderzoek behandelt de zaak met een naar eigen zeggen relatief groot team. Een helder beeld van de hackers komt er niet. Wel wordt duidelijk dat de inbraken op 16 januari van dit jaar zijn begonnen. De inbraak werd op 18 januari gemeld en op 20 januari, vier dagen later, vastgesteld. Er zijn tegenstrijdige signalen: er is op veel systemen ingebroken, maar op eentje wordt een botnet geïnstalleerd. Dat laatste duidt op financiële motieven voor de hack. Maar dan is het vreemd dat er enerzijds breed is rondgekeken door de aanvallers, maar dat er anderzijds geen sporen zijn dat er ook daadwerkelijk informatie is gedownload. Wie beseft dat KPN miljoenen klanten heeft en hun gegevens onder handbereik waren, begrijpt dan niet dat data die potentieel goed geld waard zijn, niet zijn meegenomen. Het profiel is dan ook atypisch en dat maakt het onderzoek niet eenvoudiger. Gesprek met een dader De zaak komt in een stroomversnelling als geruchten over de hack op woensdag 8 februari bij de NOS binnenkomen. KPN besluit vervolgens zelf naar buiten te treden. Binnen enkele uren spreekt uw verslaggever met één van de hackers, die harde feiten blijkt te kennen die gelden als daderkennis. Een van deze zaken is een intern systeemwachtwoord voor beheerders g1rlp0w3r ofwel een verbasterde weergave van het woord girlpower. Dat blijkt correct te zijn en daarmee worden de claims interessant. Want de hacker geeft aan per toeval de zwakheden te hebben ontdekt en die te hebben misbruikt. Ook zou deze persoon niet alleen opereren, maar onderdeel zijn PC-ACTIVE Nr