Ontregeling van het immuunsysteem bij psychose

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ontregeling van het immuunsysteem bij psychose"

Petra Brander
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ontregeling van het immuunsysteem bij psychose Hans van Mierlo Jacqueline Counotte Psychiaterdag PsyQ

3 Beloop Begin in vroege volwassenheid Patroon van exacerbaties en herstel Invloed van stress? Risico verhoogd in postpartum periode

4 Benros et al (211) Am J Psychiatry; 168:

5 Inhoud Casus Wat is auto-immuun encefalitis Anti-NMDA receptor encefalitis Symptomen Prevalentie Behandeling & prognose Wanneer aan denken?

6 Casus 23-jarige studente met blanco voorgeschiedenis Manisch psychotische klachten Geen effect van antipsychotica en benzodiazepines Na 2 weken opname op IC Autonome instabiliteit, katatone kenmerken, orofaciale dyskinesieën en insulten MRI niet afwijkend, CT teratoom bij adnex Serum -> Anti-NMDAr antistoffen Succesvolle behandeling met immunosuppressiva

7 Anti-neuronale auto-immuun encefalitis Ontsteking van het hersenweefsel Antistoffen tegen neuronale membraan eiwitten Verstoring neurotransmissie Verwijderen antistoffen -> herstel

8 Anti-NMDA receptor encefalitis 27 voor het eerst beschreven IgG tegen GluR1 subunit van de NMDA receptor Associatie met ovariumteratoom en doorgemaakte herpes simplex encefalitis

Symptomen Psychiatrische en neurologische symptomen 75% eerst gezien door psychiater 7% begint met griepachtig beeld Manische en psychotische symptomen, stoornissen in hogere

9 Symptomen Psychiatrische en neurologische symptomen 75% eerst gezien door psychiater 7% begint met griepachtig beeld Manische en psychotische symptomen, stoornissen in hogere cognitieve functies, kortetermijn geheugen klachten Insulten, bewegingsstoornissen, autonoom disfunctioneren Kayser et al. Schizophrenia research 15-4% behoeft ademhalingsondersteuning

10 Symptomen Titulaer et al. Lancet Neurology

11 Prevalentie Titulaer et al. Lancet Neurology

12 Diagnostiek Antistoffen in serum (15% niet aantoonbaar) Antistoffen in liquor MRI afwijkingen 3%

13 Behandeling 1. Prednisolon en intraveneus immunoglobulines 2. Rituximab Verwijdering tumor Goede respons bij 75% van de patiënten

14 Wanneer aan denken? Wisselend bewustzijn Abnormale bewegingen (dyskinesieën orofaciaal of ledematen) Autonome instabiliteit Katatone kenmerken Snelle progressie, snel ontstaan, blanco psychiatrische voorgeschiedenis, therapie-resistentie Insulten Afwijkingen MRI of EEG

15 Hoe vaak komt het voor? Bij psychotische en manische patiënten? Geen consensus -1% (serum studies) Slechts 2 liquor studies (psychose) % en 3% Methode van vaststellen antistoffen niet uniform

16 Take home message Vreemd beloop? Niet goed te verklaren neurologische symptomen? Overweeg bepaling anti-neuronale antistoffen, in het bijzonder anti-nmda receptor antistoffen

18 Miller et al (211) Biol. Psychiatry 7 (7);

19 Velocardiafaciaal (DiGeorge) syndroom Delete van 22q11.2 Hoog risico op psychose (25-4%) En vaak immuunstoornis Vergaelen et al (218) Brain, behaviour & Immunity

20 Vergaelen et al (218) Brain, behaviour & Immunity

21 Patienten met psychose Hebben op groepsniveau: Hogere concentraties van pro-inflammatoire cytokines Een verstoring van hun T cel populaties Meer inflammatoire monocyten

23 Mechanisme Direct effect (transport door BBB) Lekken in de BBB Effect via tryptofaan metabolisme Afspiegeling van microglia in de hersenen

24 Hagemeyer et. al (217) Acta Neuropathol. 134 (3):

26 Stellingen Psychose is een inflammatoire aandoening Bij elke psychose patient zouden NMDA antilichamen bepaald moeten worden

27 Stress Paranoia

28 Childhood trauma Psychosis liability - controls (n=53) - siblings (n=42) - UHR (n=2) - psychosis (n=55) - Cytokines - Growth factors - Immune cell populations Stress Paranoia

29 % d e te c ta b le % d e te c ta b le % d e te c ta b le % d e te c ta b le n g /m l g /m l A B D N F C C L -2 C R P c o n tr o ls s ib lin g s U H R p s y c h o s is c o n tr o ls s ib lin g s U H R p s y c h o s is c o n tr o ls s ib lin g s U H R p s y c h o s is IG F B P -2 P D G F traum a no traum a c o n tr o ls s ib lin g s U H R p s y c h o s is c o n tr o ls s ib lin g s U H R p s y c h o s is B IF N - IL n o tra u m a tra u m a c o n tr o ls s ib lin g s U H R p s y c h o s is c o n tr o ls s ib lin g s U H R p s y c h o s is S C F T N F c o n tr o ls s ib lin g s U H R p s y c h o s is c o n tr o ls s ib lin g s U H R p s y c h o s is

30 % o f ly m p h o c y te s % o f ly m p h o c y te s % o f ly m p h o c y te s % o f ly m p h o c y te s % o f P B M C s A lo w p s y c h o s is lia b ility n o tra u m a tra u m a Alleen in de (UHR voor) psychosegroep: B N K c e lls h ig h p s y c h o s is lia b ility n o tra u m a tra u m a C 2...was trauma geassocieerd met meer inflammatoire Th17 cellen T h 1. T h 2 D 1. * E T h 1 7 T re g Counotte (218) Brain Behav Immun. 69:48-417

31 S S U U D D S U D S S U U D D S U D S S U U D D A 1 N K c e lls 8 lo w p s y c h o s is lia b ility (c o n tro ls + s ib lin g s ) B % o f liv e P B M C s T h 1 c e lls 1 C h ig h p s y c h o s is lia b ility (U H R + p s y c h o s is ) T h 2 c e lls 1.. en voorspelden weinig NK cellen en veel regulatoire T cellen een sterke reactie op virtuele sociale stress % o f ly m p h o c y te s % o f ly m p h o c y te s D 1 T h 1 7 c e lls E 1 r e g u la to r y T c e lls % o f ly m p h o c y te s % o f ly m p h o c y te s Counotte (218) Brain Behav Immun. 69:48-417

Vergelijkbare documenten

Chapter 14. Samenvatting

Chapter 14. Samenvatting Samenvatting Inleiding Schizofrenie is een chronische en ernstige psychiatrische aandoening die wordt gekenmerkt door abnormale gedachten en verstoord gedrag. De eerste beschrijving van schizofrenie dateert