LEREN LEREN, FLOW & KERNCONCEPTEN M.T. A. van de Kamp, MA, MSc EXPERTISECENTRUM-KUNSTTHEORIE/ILO-UvA

Transcriptie

1 LEREN LEREN, FLOW & KERNCONCEPTEN M.T. A. van de Kamp, MA, MSc EXPERTISECENTRUM-KUNSTTHEORIE/ILO-UvA 1

2 WAT IS LEREN? Het ontstaan of tot stand brengen, door middel van het selecteren, opnemen, verwerken, integreren, vastleggen en gebruiken van en het betekenis geven aan informatie door individuen, groepen of (deel)organisaties, van relatief duurzame veranderingen in kennis, houding en vaardigheden en/of in het vermogen om te leren. (R.J. Simons, 2010) Hippocampus

3 WAT IS LEREN? (Westhoff, G, Hoe leert het brein)

4 ORDENEN ZODAT DE KENNIS NIET VERDWIJNT

5

6 ZENUWVEZELBANEN Het gaat om de zenuwvezels die hersendelen onderling met elkaar verbinden

7 KENNISCONSTRUCTIE Dikke verbindingen (snelwegen) bepalen de kennis: Des te dikker de verbinding: des te sneller wordt het verbonden kenmerk geactiveerd.

8 MNEMNONISCHE TECHNIEKEN: ONTHOUDEN Mnemonische technieken zijn manieren of strategieën die je kunt gebruiken als hulpmiddel om informatie beter te onthouden. ( = 2 tot 3 x meer leren) M.b.v. bijvoorbeeld: visualisatie associatie locatie, Of: acronym, acrostichon, ketting, sleutelwoord, rijm.

9 LEERACTIVITEITEN 1. Veel eigenschappen (nuances, schakeringen) 2. Verschillende (typen) kenmerken 3. Veel verschillende kenmerken in combinatie met elkaar, tegelijkertijd (complexe kennis) 4. De kern herhalen op verschillende manieren 5. Levensechte contexten (Westhoff, G, Hoe leert het brein)

10 LANGE TERMIJN GEHEUGEN

11 DE HERZIENE TAXONOMIE VAN DE LEERDOELEN VAN BLOOM Model: Strategische kennis: kennis van de verschillende manieren van leren; kennis van samenvatten als een manier om de structuur van een onderwerp in een boek te kunnen vastleggen; kennis van het toetsen van de eigen kennis, door zelftesten en vragen formuleren; Zelfkennis, kennis over taken Creëren Veel verschillende ideeën bedenken; hypothese maken; ontwerpen. Evalueren Beoordelen, bekritiseren van feiten Analyseren Verschillen zien in concepten, verbanden zien, structureren. Weten hoe je kennis kunt gebruiken Bijv: Weten hoe je informatie kunt vinden op internet of in je boek; weten hoe je met trefwoorden kunt zoeken. Concepten begrijpen Als je de kern van het concept begrijpt kun je daarna veel informatie/kennis beredeneren Feiten uit je hoofd leren Memoriseren, onthouden, herinneren Kennis toepassen op nieuwe voorbeelden Als je kennis kunt toepassen op nieuwe voorbeelden heb je meer inzicht in de kennis, dan wanneer je alleen feiten leert onthouden. Echter: sommige feiten moet je leren om een trap hoger te komen. 11

12 HERZIENE TAXONOMIE VAN BLOOM Bart Hess DENKVAARDIGHEDEN (herziene taxonomie van Bloom - Anderson, Krathwohl, 2001) CREEREN EVALUEREN ANALYSEREN TOEPASSEN BEGRIJPEN ONTHOUDEN (Anderson & Krathwohl, 2001)

13 VERSCHUIVEN VAN ACCENTEN IN DE KENNISDIMENSIE Concrete kennis abstracte kennis feitelijk conceptueel procedureel metacognitief - kennis van termen en begrippen - kennis van specifieke details en elementen - kennis van classificaties en categorieën - kennis van principes en generalisaties - kennis van theorieën, modellen en structuren - kennis van vakspecifieke vaardigheden en algoritmes - kennis van vakspecifieke technieken en methoden - kennis van criteria voor determinatie en wanneer welke procedures gebruikt moeten worden - kennis van leerstrategieën - kennis van leertaken, inclusief contextuele en conditionele kennis - zelfkennis (Anderson & Krathwohl, 2001)

14 CONCEPTMAP Een grafische manier om concepten (en kennis) te structureren en relateren (verbanden leggen) 14 Novak,J.:

15 WERKEN MET KERNCONCEPTEN Concepten beklijven beter en sneller dan afzonderlijke feiten. Kernconcepten vatten heel compact en kernachtig de koers van een bepaalde periode samen. Het zijn de grote denkbeelden die een periode en/of stroming kleuren. Wanneer leerlingen deze kernconcepten en het waarom ervan echt inhoudelijk begrijpen, kunnen zij actiever meedenken over specifieke voorbeelden en het waarom daarvan.

16 KERNCONCEPTEN: Cultuur van het Moderne MODERN - MODERNITEIT MODERNISME: BREKEN MET HET VERLEDEN & VOORUITGANG (AVANT GARDE) ORIGINALITEIT - UNICITEIT GRONDSLAGEN VAN ELKE KUNSTDISCIPLINE: ABSTRACTIE; ATONALITEIT AUTONOMIE VAN DE KUNST (VAN DE VORM) EXPRESSIE: ANGST & VERVREEMDING

17 WELKE VERBANDEN? 1: EVOLUTIETHEORIE (Darwin); 2: PSYCHO-ANALYSE (Freud); 3: RELATIVITEITSTHEORIE EN KWANTUMMECHANICA (Einstein) A: EXPRESSIE ANGST, VERVREEMDING B: ABSTRACTIE GRONDSLAGEN, ESSENTIE C: VERNIEUWING - VOORUITGANGSDENKEN

18 LEEROPBRENGSTEN VASTSTELLEN VOORTGANG IN HET BEGRIJPEN VAN HISTORISCHE GEGEVENS. Aan leerlingen werd voorgelegd hoe het kan dat er meerdere verhalen zijn over dezelfde historische gebeurtenissen en wat volgens hen de verklaring daarvoor zou zijn. Het verleden is ontoegankelijk. We kunnen het niet weten, we waren er niet bij. De beschikbare informatie bepaalt de historische gegevens. Verschillen in de gegevens zijn een gevolg van vertekeningen. Verschillen in de gegevens zijn een gevolg van de selectie. Lee & Asby, 2000

19 WAT LEER JE VAN KUNST? VOELEN, ERVAREN, INLEVINGSVERMOGEN GOED KIJKEN, OBSERVEREN KUNST BEGRIJPEN CREATIEF DENKEN REFLECTEREN, GOED NADENKEN MET ANDEREN SAMENWERKEN

20 KUNST = WEINIG GESTRUCTUREERD/ COMPLEX DOMEIN Weinig gestructureerd: vanwege breedte, complexiteit en onregelmatigheid Kunst domein: kennis via individuele casussen Kunst domein: veel verschillende mogelijkheden tot interpreteren, vanuit veel verschillende perspectieven Kunst vergt vakspecifieke taalvaardigheden voor het benoemen van wat je ziet en hoort.

21 FLOW & INTRINSIEKE MOTIVATIE 1 Apathie 2 Verveling 3 Ontspanning 4 Ongerustheid 5 Angst 6 Controle 7 Opwinding 8 Flow

22 MEER FLOW DOOR: 1. Duidelijkheid doelen en feedback zijn eenduidig & onmiddellijk. 2. Focus belangstelling en aandacht voor wat je nu doet (gefocust zijn). 3. Keuze Je hebt het gevoel dat je kunt kiezen (consequenties aanvaarden). 4. Vertrouwen gevoel van vertrouwen zodat je je niet-zelfbewust aan interesses kunt wijden. 5. Uitdaging de inspanning om steeds complexere mogelijkheden tot handelen te zoeken. Csikszentmihalyi, M. (1999). Flow. Amsterdam: Boom.

23 FLOW A: the Hook NIEUWSGIERIGHEID Stimuli in de omgeving die de zintuigen prikkelen INTERESSE Stimuli die een verband leggen tussen persoonlijke interesse en leerstof. B: Mogelijkheden voor betrokkenheid Mindfulness Gefocuste aandacht: ZINTUIGLIJK EMOTIONEEL INTELLECTUEEL C: Voorwaarden voor Flow Intrinsieke beloning door de optimale ervaring visueel empathie rationeel auditief zelfreflectie wetenschappelijk kinesthetisch historisch UITDAGINGEN = VAARDIGHEDEN D: Groei van complexiteit van het bewustzijn: Als de betrokkenheid intrinsieke beloning oplevert, wil je deze beloning vasthouden. Dit leidt tot groei = toename in de complexiteit van het leren/ervaren op zintuiglijk, intellectueel en emotioneel gebied. Csikszentmihaly, M., & Hermanson, K. (2004). Intrinsic motivation in the museum: Why does one want to learn?

24 LEREN DOOR EN OVER KUNST AFFECTIEF: BETROKKENHEID; EMPATHISCH VERMOGEN; DOORZETTINGSVERMOGEN SENSOMOTORISCH: KUNST VORMGEVING- & KUNSTANALYSE VAARDIGHEDEN COGNITIEF: KENNIS/INZICHT IN KUNST & CONTEXT; DE KUNSTWERELD BEGRIJPEN CREATIEF: EXPERIMENTEREN, ASSOCIEREN, COMBINEREN, INNOVEREN: TRANSFORMEREN METACOGNITIEF: REFLECTIE; ZELFEVALUATIE VAN PROCES EN PRODUCT SOCIAAL: COMMUNICEREN (IN DIALOOG) MET ANDEREN DOOR EN OVER KUNST