De NIEUWE K 19. DNK kakelverse editie. Aan deze Nieuwe K werkten mee: Colofon: DNK #19. Nieuwe organisatie. Studeren op je aan het Spui.

Transcriptie

1 De NIEUWE K 19 ADK KC KABK DIVERSEN Nieuwe organisatie Academie der Kunsten pagina 2 Studeren op je toekomstige werkplek aan het Spui Het Wayshowing Project in Vilnius, Litouwen PR De Studio Interview met Luk Vaes pagina 3 Frans de Ruiter President International Music Council (IMC) pagina 7 Het Koninklijk conservatorium speelt hoofdrol in Haagse Muziek Driedaagse 2010 pagina 5 Media en concertzalen dragen bij aan populistische concertprogrammering pagina 13 Britten's opera Albert Herring pagina 15 Hammond Organ Festival pagina 17 Blooming Chongming eiland, Shanghai Fail Again, fail Better #2 pagina 6 Studium Generale Specials Studenten KABK ontwerpen poster pagina 8 Mirjana Vrbaski pagina 10 en 11 ZL(Re)founded Winternachten Groenlicht pagina 14 Upcycling: Up to you Can art be demonstrated pagina 16 Nieuwe redactieleden pagina 2 Open Dagen op het KC en de KABk pagina 4 Column: Wanhoop, welbeschouwd pagina 7 Agenda pagina 9 en 12 En de winnaar is... pagina 18 en 19 K Colofon: De Nieuwe K is het nieuwsbulletin van de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans en de Academie der Kunsten van de Universiteit Leiden en komt vier keer per studiejaar uit. Redactie: Judith van Doorn, Marleen Leroy, Tim Soekkha en Rosita Wouda De redactie heeft getracht aan alle auteursrechtelijke verplichtingen te voldoen. Voorzover iemand meent alsnog rechthebbende te zijn, kan men zich wenden tot de redactie. Aan deze Nieuwe K werkten mee: Hanne Hagenaars, Josje Hattink, Mathieu Heinrichs, Maite Louisa, Mahal de Man, Roos Mikx, Liesbeth Nieuwenweg, Saskia Roos, Martijn Padding, Nico van Schouwenburg, Wim Vos, Janneke Wesseling Fotografie: Henri Jacobs, Mara Jong, Ali Kris, Reinoud van Leeuwen, J.M. López, Mirjana Vrbaski, Mylene Siegers Ontwerp: Thijs Molenaar en Susan Meinen. Studio KABK, Den Haag Drukwerk: Veenman Drukkers, Rotterdam Oplage: Lettertypes: Quadraat Leitura Papier: Hello Gloss, 90 g/m2 IJselprint ongestreken, 90 g/m2 Kleuren: Pantone 3255 Pantone Metallic 871 full colour Redactieadres: p/a Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten t.a.v. redactie 'De Nieuwe K' Antwoordnummer WB Den Haag denieuwek@kabk.nl

2 DE K VAN De Studio door Susan Meinen & Thijs Molenaar Wij, Thijs Molenaar en Susan Meinen, zitten dit jaar op de Studio. Elk jaar heeft de Academie twee werkplaatsen voor grafisch ontwerpers die in het vorige jaar zijn afgestudeerd aan de KABK. De Studio ontwerpt alle uitingen van de academie, zoals De Nieuwe K, de promotie voor de Open Dag en het eindexamenboek. Op de Studio zitten wij niet alleen, ook het Projectbureau bemand door Toyah ten Bruggencate en Sanne Kunnen, en de communicatie/pr-medewerker van de Academie, Judith van Doorn, zijn er gevestigd. Het is er klein maar altijd gezellig, we drinken veel koffie en onze favoriete lunch is de Sachertorte van de Wiener Konditorei. Wij als ontwerpers zorgen dit jaar voor de uitgave van De Nieuwe K. De ontwerpers mogen De Nieuwe K naar hun eigen hand zetten. Dit zorgt elk jaar voor een frisse en nieuwe uitstraling. De Nieuwe Nieuwe K Als Studio hebben wij besloten dat de letter K in de naam De Nieuwe K niet alleen voor krant of koninklijk staat. De K staat bij ons in deze editie ook voor kakelvers. Er ontstaat hierdoor een extra onderliggend thema. De krant blijft informatief, maar dit jaar maken wij pagina 2 / 3 door Judith van Doorn hem beeldender door het achterliggende thema. Een extraatje voor de lezer, maar vooral voor de kijker. Elke nieuwe uitgave van De Nieuwe K krijgt dit jaar een ander onderliggend thema dat altijd met de letter K begint. Kakelvers Voor deze editie kozen we het thema kakelvers omdat er veel prijswinnaars met een goudrandje in staan en er een grotendeels nieuw team achter De Nieuwe K zit. Behoorlijk vers dus. Daarnaast heeft het thema kakelvers bij ons een tweede betekenis. Het onderwerp heeft volgens ons ook te maken met het uitbroeden van nieuwe ideeën, communicatie, de haan, de hen, voortplanting en uiteindelijk het gouden ei. De tweede laag sluit altijd aan op de informatie uit de eerste laag van de krant. In de tweede laag hebben absurde teksten en beelden de macht. Wij wensen jullie veel kijk- en leesplezier met onze nieuwe uitgave van De Nieuwe K. Hebben jullie vragen, nieuwe aandachtspunten of wat op of aan te merken? Stuur dan een mailtje naar studio@kabk.nl en wij geven antwoord. 6 Kip Ajam, Thijs en Susan Kip (vogel) Gallus gallus domesticus De kip (Gallus gallus domesticus) is een zeer bekende gedomesticeerde vogel uit de familie van de fazantachtigen (Phasianidae) die weer behoort tot de orde Hoendervogels (Galliformes). Kip in de natuur / Oorsprong Een van de waarschijnlijke voorouders van de kip is het Bankivahoen, of rode kamhoen of boshoen, een in het wild levende hoenderachtige uit het geslacht Gallus die voorkomt in Zuidoost-Azië. De wetenschappelijke/latijnse naam voor deze vogel is Gallus gallus. Het Bankivahoen is niet groot, ongeveer zo groot als de gemiddelde krielkip. Deze vogel komt in India en Zuidoost-Azië nog steeds in het wild voor. De hen legt zo n twaalf eieren per jaar. Waarschijnlijk is de kip uit het Bankivahoen gedomesticeerd, maar de invloed van eventuele andere, in het wild levende hoenderachtigen kan niet geheel worden uitgesloten, maar het is inmiddels wel duidelijk dat het Bankivahoen de belangrijkste voorouder is. Hoe en wanneer het domesticatieproces precies is verlopen, is ook niet geheel bekend. Wel weten we dat in 3200 v.chr. huishoenders werden gehouden in Azië, vooral in India. In een reisverslag van Marco Polo werd bijvoorbeeld melding gemaakt van een gedomesticeerd zwarthuidig Zijdehoen. Ook zijn er aanwijzingen dat de Egyptenaren en Chinezen reeds kippen hielden vanaf het jaar 1400 v.chr. In het oude Sumer noemde men het de vogel uit Meluhha. De eerste gedomesticeerde kippen kwamen rond het jaar 700 v.chr. in Zuid-Europa terecht. Tegenwoordig komen kippen vrijwel overal ter wereld voor. PR Sinds november dit jaar ben ik de opvolger van Annerieke Simeone, communicatie- en pr-medewerker bij de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Een enorme uitdaging. Naast de hoogtepunten in het studiejaar zoals de Open Dag, de presentatie op de Salone del Mobile in Milaan en de samenstelling van de eindexamencatalogus ga ik me bezighouden met het opzetten van de nieuwe website, het integreren van sociale media en het maken van een strategisch marketingplan voor de komende vijf jaar. Ook vervul ik de rol van redactielid voor De Nieuwe K. pagina 2 / 3 De afgelopen drie jaar was ik werkzaam als publiciteitsmedewerker bij het Lucent Danstheater en de Dr Anton Philipszaal. Hier was ik verantwoordelijk voor al het drukwerk zoals de seizoensbrochure en maandagenda s, en deed ik de publiciteit voor de voorstellingen in de genres dans, musical en theaterconcert. Samen met de ontwerpers Thijs en Susan en het projectbureau vormen wij de Studio.Ik wens u veel leesplezier met deze Nieuwe K. H Nieuwe organisatie Academie der Kunsten door Tim Soekkha Zoals bekend hebben er in de afgelopen periode enkele wijzigingen plaatsgevonden binnen de Academie der Kunsten. De Leidse ondersteunende onderwijsstaf is vervangen door medewerkers van de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans in Den Haag. Het onderwijsgedeelte wordt voortaan georganiseerd en ondersteund door de Haagse kunstvakopleidingen. De exclusieve samenwerking tussen de Universiteit Leiden en de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans blijft gewoon bestaan. Leidse studenten kunnen nog steeds kunstvakken volgen. Studenten van het Koninklijk Conservatorium en de Koninklijke Academie kunnen ook nog steeds opleidingsprogramma s van de Universiteit Leiden volgen. De Academie der Kunsten blijft een onlosmakelijk onderdeel van het reguliere curriculum van de Leidse Universiteit en de Hogeschool van Beeldende Kunsten Muziek en Dans. Leidse studenten kunnen zich nu echter rechtstreeks aanmelden bij de Hogeschool om zich te laten inschrijven voor keuzevakken en minoren. Voor de theoretische keuzevakken en de minors Sound of the 21st Century en Theory and Practice of Performing Arts kunnen studenten zich aanmelden bij coördinator Tim Soekkha, voor Practicum Musicae bij coördinator Merlijn Runia (KC), voor de keuzevakken van de KABK en de minor Kunst en Zaken bij coördinator Jane Melcherts. De Academie der Kunsten houdt zich daarnaast bezig met het begeleiden en afleveren van promovendi. Drs. Rosita Wouda is als programmaleider verantwoordelijk voor onder meer het onderhouden van de contacten met de veelal buitenlandse promovendi, promotoren, specialistische begeleiders en de binnen- en buitenlandse partners van de promotietrajecten docartes en PhDArts. b door Rosita Wouda Pianist Luk Vaes is op 22 december jl. aan de Universiteit Leiden gepromoveerd op Extended Piano Techniques. Wat is het precies, Extended Piano Techniques? Extended techniques zijn uitbreidingen van de basispianotechniek. Die kan je definiëren als het bespelen van het toetsenbord met één vinger per toets. Dat is het eigenlijke gebruik van de piano, waarvoor het instrument is ontworpen. Alle andere speelwijzen zijn uitbreidingen. Dat oneigenlijke gebruik gaat van clusters en glissando s over het bespelen van de snaren en fluiten of zingen tot het prepareren van het instrument of het doormidden zagen ervan. Waren die clusters en glissando s in hun tijd net zo gewaagd als het prepareren van het binnenwerk van de piano met schroefjes, gummetjes en pingpongballetjes in de 20e eeuw? Jammer genoeg is daar nauwelijks historische informatie over. Dit zou kunnen doen vermoeden dat het dus niet gewaagd was (want niet waard om over te berichten). Anderzijds is er over uitvoeringspraktijk in het algemeen weinig eigentijdse verslaggeving. De verspreiding van de glissando-techniek in pianomethodes toont aan dat die techniek tot het midden van de 18e eeuw in ieder geval niet geschuwd werd slechts nadien werd die voor het eerst als goedkoop beschouwd door een musicoloog. Over de 18e eeuwse cluster en het bespelen van de snaren bij de componisten Rust en Wernicke heb ik geen historische commentaren gevonden. Promoveren in de kunsten is iets nieuws in Nederland. Hoe kwam je op het idee om als pianist met een uitgebreide concertpraktijk en daarnaast nog eens een functie als artistiek directeur van November Music, te gaan promoveren? Dat is zeer organisch gegaan. Als pianist heb ik veel met componisten samengewerkt en ik was mij er zeer van bewust dat de uitvoering van 20e eeuwse muziek dezelfde problemen kent als de uitvoeringspraktijk in de oude muziek: de originele preparatiematerialen voor werken van John Cage bijvoorbeeld kunnen anders klinken dan wat men hier in Europa gewend is. Na de dood van Mauricio Kagel is er geen overleg meer mogelijk over hoe de stenen precies op de snaren gelegd moeten worden in een van zijn werken, dus wordt het ook lastig om te bepalen welke klank precies bedoeld is. Dat is precies hetzelfde probleem als de raadselachtige twee puntjes boven enkele noten in een compositie van Schumann. Mijn idee was daarom om dergelijke insider knowledge te boek te stellen. Op dat moment begon het Vlaamse Orpheus Instituut met een doctoraatsprogramma en heb ik met mijn project een naadloze overgang gemaakt naar de status van promovendus. INTERVIEW MET LUK VAES De overgang van een hectisch beroepsleven naar de verstilde wereld van het onderzoek moet groot geweest zijn. Zo verstild is die wereld niet: het onderzoek is onlosmakelijk verbonden met de uitvoeringspraktijk en beperkt zich niet tot een rustig kamertje. Er moest even veel piano gespeeld worden om problemen uit te vlooien en inzichten te verwerven als wanneer ik een concert voorbereid; de werkdruk van reizen, deadlines, artistieke verantwoordelijkheid, discipline et cetera heb ik niet anders ervaren in het onderzoek dan in de concertpraktijk. Een verschil is wel het intellectuele werk om praktische ervaring te verwoorden in leesbare en geobjectiveerde teksten, die voor anderen nuttig moeten zijn: die is groter in het doctoraatstraject dan in de concertpraktijk. Persoonlijk heb ik erg genoten van die afwisseling. Er is nog steeds enige scepsis ten aanzien van het onderzoek in de kunsten, vanuit zowel de wetenschappelijke wereld als de kunstwereld. Begrijp je die? Ik kan die begrijpen, maar in een luie bui negeer ik ze, op alle andere momenten verzet ik mij daartegen. De uitvoerder kan nu eindelijk afkomen van zijn frustraties over muziekwetenschappelijk onderzoek waar hij geen praktisch voordeel uit kan halen, terwijl de problemen waar hij een oplossing voor zoekt niet worden aangepakt. De uitvoeringspraktijk wordt nog steeds hoofdzakelijk overgeleverd via het middeleeuwse een-opeensysteem van meester-discipel, een specifieke vakliteratuur voor uitvoerders is zo goed als onbestaand. De kritiek dat uitvoerders in de eerste plaats moeten spelen en niet ook nog eens alles moeten gaan contextualiseren, vind ik onzinnig. Als professioneel muzikant moet je onderbouwde keuzes maken en niet een slag in de lucht slaan. De wetenschappelijke wereld hoeft zich anderzijds niet bedreigd te voelen: het doctoraat wordt nog steeds aan een universiteit uitgereikt, dus is zij betrokken bij de kwaliteitszorg. Daarenboven zijn kunstenaars op zoek naar antwoorden op vragen waar muziekwetenschappers zich nauwelijks voor interesseren. Voor sommige problemen kan volgens mij overigens geen oplossing gevonden worden door iemand die geen diepgaande ervaring heeft als uitvoerder. Wat kan een kunstenaar toevoegen aan het epistemologische uitgangspunt, met andere woorden wat is de waarde van een nieuwe weg waarlangs je iets te weten kunt komen? Daar zijn voor mij twee antwoorden op. De kunstenaar maakt het verschil door oplossingen te zoeken voor die problemen waar de traditionele wetenschapper met zijn perspectief geen kennis vermoedt, of althans geen onderzoekswaardige vragen ziet. Anderzijds is er de hele discussie over hoe een kunstenaar een wezenlijk andere weg bewandelt dan een wetenschapper, en hoe een uitvoering of een compositie als resultaat van onderzoek kan worden beschouwd. Elke uitvoering van een muziekstuk heeft natuurlijk een zoektocht geëist van de uitvoerder, maar daarmee is nog geen sprake van overdracht. De onderzoeksresultaten moeten anderen vooruit kunnen helpen. In de kunstwereld wordt praktische kennis doorgegeven in dat meester-discipelsysteem. Die beperkte overdracht is jammer, en het idee dat een uitvoering of een compositie een onderzoeksresultaat is, lijdt daaronder. Welke vondst deed je hart een paar maal overslaan van geluk? Zonder twijfel Friedrich Wilhelm Rust en zijn mooie sonate voor extended clavichord, waarbij rechtstreeks op de snaren wordt gespeeld. In het verlengde daarvan het pareltje dat Israel Gottlieb Wernicke schreef met gelijkaardige technieken. Beide uit de jaren 1790, met een ontstellend verregaande integratie van die technieken in een tonaal idioom. Het zou tot ver in de 20e eeuw duren vooraleer nog iemand zo een synthese kon maken. Zonder dat historische aspect zijn het ook bijzonder mooie muziekstukken. Kip als exoot In onder meer Nederland komt de kip voor als exoot. Het gaat hierbij om kippen uit gevangenschap die zijn verwilderd. Onder bepaalde omstandigheden (bijvoorbeeld door bijvoederen) worden het er zoveel dat ze gevaar voor het verkeer kunnen opleveren. Anatomie en gedrag. Heb je nooit eens in een moment van wanhoop gedacht: waar ben ik aan begonnen? Dat wel, ja. Toen bijvoorbeeld duidelijk werd dat er veel meer glissando s waren dan ik ooit had gedacht (terwijl het toen te laat was om ze niet mee op te nemen in de definitie); toen ik me begon te realiseren hoe slecht ik telkens de tijd kon inschatten die ik nodig zou hebben om een volgend hoofdstuk af te werken; toen een manuscript verloren bleek te zijn gegaan net voor ik erachter kwam dat het bestond en waar het verborgen had gelegen; toen de rekening kwam voor de reproductierechten van slechts een paar uittreksels (met nog vele honderden aan te vragen); toen de promotor me niet begrijpend aankeek na mijn vraag of er nu in de derde versie echt nog steeds van alles aan te merken was op de tekst Wat heeft het onderzoek jou persoonlijk opgeleverd; ben je een andere pianist geworden? Zeer zeker. Naast mijn specialisatie 20e eeuwse muziek had ik via mijn conservatoriumstudies reeds een grondige ervaring met het 18e en 19e eeuwse repertoire en was ik opgeleid om nauwkeurige stilistische onderscheidingen te maken bij het spelen van de verschillende componisten. Maar om zo eens meer dan composities door te nemen, en daardoor veel B-componisten te leren kennen, geeft je toch een heel ander zicht op het pianorepertoire. Niet alleen zie ik nu veel duidelijker in waarom de werken uit de canon de tand des tijds konden doorstaan, het onderzoeken van het oneigenlijk gebruik leverde ook inzichten op over het eigenlijke spel, de gewone toetsenbordtechniek dus. En dan zijn er de composities die mij (en velen met mij) vreemd waren en die ik nu met veel plezier op het podium breng. a Kopstudie van een Orpington Een kip kan goed hard voedsel zoals maïskorrels eten. Wat ze oppikt komt eerst in een zak terecht (de krop). Het wordt daar met speeksel geweekt. Daarna zijn er twee magen die meehelpen om het voer fijn te krijgen. De kliermaag voegt maagsappen toe voor de verdere vertering. De spiermaag kneedt het voer en maalt het fijn met behulp van kleine steentjes die de kip oppikt. Daarom is het van belang bij kippen die op een beperkte ruimte leven om grit tot hun beschikking te stellen. Vervolgens wordt het voer verder verwerkt in de dunne darm. foto s: Mara Jong

3 pagina 4 / 5 Open Dagen op het kc en de kabk de KABK Opent de creatieve aanval door Judith van Doorn Op zaterdag 30 januari opent de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten haar deuren voor aankomende studenten, nieuwsgierigen en geïnteresseerden. Heb je altijd al willen weten wat de studenten doen, of ben je benieuwd of de Academie iets voor jou is? Kom een kijkje nemen op 30 januari, van tot uur. door Marleen Leroy Op zaterdag 13 februari wordt tijdens de Open Dag van het Koninklijk Conservatorium in het hele gebouw onafgebroken gemusiceerd en gedanst: er zijn openbare lessen, repetities en groepspresentaties. In de zalen en studio s is een afwisselend programma samengesteld van voorstellingen en concerten die gegeven worden door kleuters, leerlingen, studenten en docenten. En ervaar hoe een gewone schooldag van de leerlingen van de School voor Jong Talent eruitziet. De deuren gaan om uur open en tot uur ben je van harte welkom. Getalenteerde musici die geïnteresseerd zijn om aan het Koninklijk Conservatorium te komen studeren, krijgen deze dag de kans voor te spelen of voor te zingen bij diverse hoofdvakdocenten. Middels wildcards die door muziekdocenten worden uitgedeeld kunnen muziekleerlingen een gerichte afspraak maken bij de docent naar keuze. Degenen die in de technische en/of elektronische kant van muziek zijn geïnteresseerd, kunnen zich aansluiten bij de interactieve demonstraties in de geoutilleerde geluidsstudio s. Activiteiten Tijdens de Open Dag staan docenten en studenten van de verschillende afdelingen klaar om je vragen te beantwoorden. Er worden diverse activiteiten georganiseerd zoals tentoonstellingen, minicolleges, portfoliogesprekken en rondleidingen. Neem een kijkje in de ateliers en werkplaatsen waar studenten aan het werk zijn. En had je altijd al een echt kunstwerk willen hebben? In de KABK-shop kun je eigentijds werk van studenten kopen. Info KABK De KABK kent de studierichtingen ArtScience, Beeldende Kunst, Fotografie, Interactive/Media/Design, Interieurarchitectuur en Meubelontwerpen en Textiel en Mode. Daarnaast biedt de KABK een aantal voortgezette opleidingen aan: Type and Media, ArtScience en de Post Graduate Course Industrial Design. Om je voor te bereiden op de Academie kun je lessen volgen aan de School voor Jong Talent of deelnemen aan een Voortrajectprogramma. In de Academie der Kunsten (Universiteit Leiden) werkt de KABK mee aan de volgende masteropleidingen: Media Technology en Photographic Studies. Houd in de gaten voor het programma. c Muzikale hoogtepunten tijdens de Open Dag Van het Koninklijk conservatorium Hoogtepunten Tijdens de Open Dag wordt door de afdeling Klassieke Muziek het startschot gegeven voor een nieuwe studierichting, accordeon. Deze opleiding met een internationale omkadering, voorziet jonge musici in een individuele opleiding tot uitvoerend en docerend musicus. De slagwerkafdeling geeft een wervelende presentatie waar zowel de studenten als de docenten aan deelnemen. Marimba s, trommels, djembés et cetera, het toneel van de Kees van Baarenzaal staat vol instrumenten, waarbij stilzitten tot een kunst wordt verheven. In de middag wordt de Arnold Schönbergzaal de plek voor de drie scheppende afdelingen van het KC, de compositieafdeling die zich behalve op instrumentale muziek richt op gebruik van elektronica, theatrale elementen en improvisatie, het Instituut voor Sonologie dat zich bezig houdt met elektronische muziek, algoritmische compositie en klankanalyse, en de Interfaculteit ArtScience die de brug door het pikken, kan het hierdoor gebeuren dat kippen elkaar uiteindelijk doodpikken. De kip heeft een intern kompas, dat gesitueerd lijkt in de ogen, waarmee ze zich kan oriënteren op het aardmagnetisch veld. De kip kan haar kop heel ver in alle richtingen draaien. Dat komt door het grote aantal slaat naar mediakunst, beeldende kunst en muziektheater. Gedurende twee uur bundelen ze hun krachten en geven ze op eigen wijze inhoud aan de roemruchtige traditie die het Koninklijk Conservatorium heeft op het gebied van de scheppende kunsten. De Jazz afdeling sluit met een Big Band concert de Open Dag in gepaste stijl af met het programma Tribute to Jerry van Rooyen. Een eerbetoon aan een van de grootste componisten/arrangeurs in de jazz, zo niet dé allergrootste, die Nederland ooit heeft voortgebracht. Voor dit Big Band concert is een selectie gemaakt van een aantal van zijn werken. Zijn jongere broer Ack van Rooijen treedt als solist op. John Ruocco heeft veelvuldig met Jerry van Rooyen samengewerkt en is de dirigent van de Big Band Koninklijk Conservatorium. Op zaterdag naar school Voor de leerlingen van de School voor Jong Talent is het zaterdag 13 februari een De reststoffen verlaten het lichaam via de endeldarm en de cloaca. Een kip heeft twee blindedarmen. Ze helpen bij de vertering van ruwvezels en onttrekken vocht aan de voedselmassa. Kippen hebben de neiging om naar rode voorwerpen te pikken, wat opmerkelijk is omdat hun kam en lellen zelf rood zijn. Wanneer een kip eenmaal bloedt gewone schooldag. Het lesprogramma van de maandag wordt op de zaterdag gegeven, waarbij alle lokalen en dansstudio s speciaal op deze dag openbaar toegankelijk zijn. Volg samen met de leerlingen niet alleen de reguliere wiskunde- en aardrijkskundelessen, maar ook de intensieve dans- of muzieklessen. Jong KC geeft tevens gedurende de dag allerlei korte concertjes in diverse samenstellingen. Het Koninklijk Conservatorium heeft een breed aanbod van opleidingen voor uiteenlopende leeftijden. Vanuit de opleidingen worden wekelijks concerten, voorstellingen en masterclasses gegeven die openbaar zijn voor publiek. Tijdens de Open Dag kunt u hier al rijkelijk van genieten. Meer informatie betreffende de opleidingen wordt tijdens de Open Dag in de bovenfoyer uitgereikt of bezoek daarvoor de website 5 Studeren op je toekomstige werkplek aan het Spui door Marleen Leroy Het Cultuurforum Spui is het bruisende nieuwe centrum van Den Haag voor cultuur, uitgaan en entertainment. In dit drukbezochte gebied, dat zich uitstrekt van de omgeving Spuiplein tot en met het Rabbijn Maarsenplein, is zeven dagen per week, overdag en s avonds, altijd wat te doen. De plannen van het nieuwe dans- en muziekcentrum op het Spuiplein, waarin het Koninklijk Conservatorium samen met het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en de Gastprogrammering gaan samenwonen, zijn in volle ontwikkeling. Tot 15 januari jl. konden de Haagse bewoners hun mening geven over de nieuwbouwplannen en het gebied rondom het Spuiplein. De uitkomsten van deze enquête door Wim Vos Het Spuiplein gaat weer bruisen van de muzikale activiteiten tijdens de Haagse Muziek Driedaagse. Nog meer dan tijdens vorige edities neemt het Koninklijk Conservatorium (KC) daarin een prominente plaats. Voor het eerst presenteert het symfonieorkest van het KC zich in twee verschillende programma s. Tijdens het openingsconcert op vrijdag 5 maart dirigeert Etienne Siebens het orkest in werken van John Adams, Charles Ives en Gustav Mahler. Van deze laatst genoemde staan liederen uit Des Knaben Wunderhorn op het programma met als solist de beroemde Duitse tenor Christoph zijn meegegeven aan de twintig geselecteerde architectenbureaus die een ontwerpvisie mogen maken. Deze ontwerpen worden vervolgens van 29 maart tot en met 9 april 2010 aan het publiek gepresenteerd. Voor het Koninklijk Conservatorium betekent deze toekomstige verhuizing naar het Spui een nog betere aansluiting van het kunstonderwijs op de professionele wereld zodat de beroepspraktijk voor studenten onderdeel wordt van hun opleiding. Het conservatorium organiseert jaarlijks vele producties en is al menig jaar volop aanwezig in het hart van het Haagse muziekleven en mede-inspirator van tal van evenementen en festivals. Dit heeft alles te maken met de toekomst van de studenten, zegt directeur Henk van der Het Koninklijk Conservatorium speelt hoofdrol in Haagse Muziek Driedaagse 2010 Prégardien, die ook een masterclass geeft. De jonge Engelse jazzpianist Gwilym Simcock verzorgt de tweede helft van het openingsconcert. Samen met grand old lady Norma Winstone geeft hij zijn visie op liederen van Ives en speelt eigen composities waaronder een wereldpremière van zijn in opdracht van de Muziek Driedaagse geschreven concert voor piano en symfonieorkest. Meulen. Tijdens de opleiding is het van belang dat de student leert optreden in het openbaar, podiumervaring opdoet, met anderen samenspeelt. Die banden hebben we in Den Haag. Fantastisch als we in een gebouw komen dat compleet in het teken staat van performing art. We zitten op de toekomstige werkplek van de student. Studenten zullen hier later gaan werken, of als gast langskomen, in hetzelfde gebouw als waar zij hebben gestudeerd. Met de komst van de nieuwbouw zitten de leerlingen en studenten in een gebouw met de professionals die al afgestudeerd zijn. Van der Meulen: Er wordt wel eens gesuggereerd dat er een kloof is tussen het kunstvakonderwijs en de praktijk. Zo n gebouw zal zo n kloof tot een minimum beperken. Dat is heel inspirerend, Op zaterdag is het dan de beurt aan de jazzafdeling. Norma, Gwilym en zijn trio bundelen hun krachten met de Big Band van het KC. Een gospelkoor bestaande uit Ghanese zangers die in Nederland wonen en een tienmanformatie met onder andere de beroemde Ghanese gospelzangeres Diane Hopeson en de multi-instrumentalist Dela Botri zorgen voor een spetterend slot van deze avond, waarbij het zeker niet valt uit te sluiten dat we een finale krijgen waaraan alle musici meespelen, om op die manier het thema van het festival, verbindingen vorm te geven. Ook op de slotdag is het KC weer volop aanwezig. Naast kamermuziek in de Nieuwe Kerk met docenten en (ex-)studenten verzorgt het symfonieorkest het slotconcert met werken van Arriaga, Schumann en Beethoven met als soliste onze eigen Nino Gvetadze op piano. Natuurlijk zijn er naast de belangrijke bijdragen van het KC ook andere artiesten en gezelschappen te bewonderen. Zo geeft het Belgische muziektheatergezelschap Transparant een sneak preview van een nieuwe halswervels: veertien. De mens heeft er maar zeven. De kip kijkt niet ver. Wat meer dan vijftig meter verderop gebeurt, kan ze niet zien. Een kip heeft geen oorschelp. Wat op meer dan vijftig meter afstand gebeurt, hoort ze niet. Een kip ziet kleuren ook anders. Voor een kip is roodgeel de helderste kleur. Daarna volgt geel. Overigens heeft de kip wel oorlellen. Meestal legt een kip met witte lellen witte eieren en één met roze lellen bruine. je kunt veel meer dingen samen doen, en studenten betrekken bij het werk van het Residentie Orkest of het Nederlands Dans Theater. Ze kunnen makkelijk naar allerlei optredens en concerten toe om zich te voeden, en omgekeerd kunnen wij weer een inspiratiebron vormen voor de gevestigde orde en bijdragen leveren aan de programmering Het Koninklijk Conservatorium is een instituut waar mensen zich leren te concentreren op hun talenten. In een omgeving waarin deze talenten nog meer naar buiten gebracht en gedeeld worden met de bezoekers, zullen opleiding en beroepspraktijk vrijwel geïntegreerd worden. De levendigheid van het Spuiplein zal met de komst van het conservatorium toenemen. Met een gemeenschap van mensen die van voorstelling en brengt het jonge, Haagse ensemble Fast Opera Productions een nieuwe, korte opera. Bijzonder is dat zij daarna een masterclass muziektheater krijgen van Transparant. Nieuw is de muzikale carrousel, korte concertjes op bijzondere plekken in het gebouw met veel bijzonder repertoire van onder andere Kagel, Stockhausen en Wenjing. Op het Spuiplein zelf staan traditiegetrouw de muziekexpress van het Prinses Christina Concours 8.00 uur s morgens tot uur s avonds in- en uitlopen, wordt het drukker in dat gebied. Het zal de sfeer in en om het gebouw gaan bepalen, de gemiddelde leeftijd van de bewoners in het gebouw wordt een stuk lager, dat straalt het gebouw uit en trekt ook mensen van allerlei leeftijden aan, aldus Van der Meulen. In het bestaande gebouw aan de Juliana van Stolberglaan is iedereen al van harte welkom, maar het ligt wat afgelegen. Door een centrale ligging in het centrum wordt het de bezoeker makkelijker gemaakt even binnen te lopen, en een examen of voorspeelmiddag bij te wonen. h foto: Reinoud van Leeuwen en de spiegeltent. Naast workshops voor kinderen door onder andere Dela Botri en het Westlandse gezelschap Dario Fo ook kindervoorstellingen door Ageeth de Haan en het Rubenskwartet met Sybrand van der Werf. Naast veel muziek wordt er ook gediscussieerd. Bijvoorbeeld over de toekomst van de klassiekemuziekpraktijk en de concertzaal van de 21 e eeuw, actuele thema s in Den Haag. Kortom, een weekend vol verrassingen, afwisseling en avontuur, waarin de studenten van het KC een hoofdrol vervullen, is het niet als uitvoerder dan toch (hopelijk) als publiek! * pagina 4 / 5

4 in Het Wayshowing Project in Vilnius, Litouwen door Judith van Doorn Joost Dekker en Walewijn den Boer, vierdejaarsstudenten Grafisch Ontwerpen, zijn begin september twee weken naar Vilnius, de hoofdstad van Litouwen geweest voor het Wayshowing Project. Zij namen deel aan een workshop over bewegwijzering, geleid door professor Per Mollerup. Het doel van deze workshop was meedenken over goede bewegwijzering in het nieuwe gebouw van de Vilnius Academy of Arts. Na een aantal lezingen moest er onderzoek gedaan worden naar de bestaande bewegwijzering. Joost en Walewijn werkten samen met twee studenten uit Litouwen. Het viel ons op dat ze daar conservatiever werken. Over het algemeen zijn de budgetten veel lager, waardoor ze kiezen voor zekerheid en degelijke producten. De ideeën van Walewijn en Joost waren alles behalve conservatief. We hebben twee verschillende concepten uitgewerkt. Het eerste idee was om de academie van binnen te verven met magnetische verf, zodat je overal makkelijk naambordjes op buitenland door Judith van Doorn Wais Wardak, derdejaarsstudent Meubelontwerpen, heeft van 12 tot 22 oktober meegedaan met de Blooming Chongming Workshop in Shanghai. Chongming eiland ligt 20 kilometer ten noordwesten van Shanghai. In het dorp wonen alleen maar boeren, de meesten in de leeftijd van 65 jaar en ouder. Hun kinderen hebben het dorp verlaten om in Shanghai een baan te zoeken. De opzet van de workshop was om van Chongming eiland een aantrekkelijk dorp te maken voor de bewoners en voor toeristen uit Shanghai. Wais: Wat mij eigenlijk gelijk opviel, was dat het dorp geen eigen identiteit had en dat er een gigantische baksteenfabriek stond. Om het dorp een identiteit te geven, hebben wij het omgedoopt tot brickvillage. In drie groepen werd er aan verschillende pagina 6 /7 kunt plakken. Op deze manier kunnen er veranderingen aangebracht worden zonder gaten te boren en nieuwe bordjes te maken. Het nadeel is dat mensen hiermee kunnen gaan rotzooien, maar dit maakt het ook juist heel interessant! De academie in Vilnius is een geliefde trouwlocatie waar vandaan ook veel ballonvluchten worden georganiseerd. Daardoor kwamen Joost en Walewijn op het idee om bewegwijzering met ballonnen te maken, die vooral vanuit de lucht heel goed zichtbaar zou zijn. Helaas zijn beide ideeën niet gebruikt omdat ze te vernieuwend waren. Het was duidelijk dat professor Per Mollerup een eigen visie heeft over bewegwijzering, waarin geen ruimte was voor onze inbreng. Het was erg leerzaam om over bewegwijzering na te denken en interessant om de verschillen te zien tussen de voorstellen uit Nederland en die uit Litouwen. Het is niet zozeer dat wij beter werken dan in Litouwen, het is gewoon anders.! Blooming Chongming eiland, Shanghai concepten gewerkt. De eerste groep heeft een kaart gemaakt waar de fietsroutes en recreatieplekken op stonden. De tweede groep heeft meubels en sculpturen gemaakt van baksteen. Mijn groep hield zich bezig met het ontwerpen van een stadscentrum. Ook hier stonden bakstenen centraal. Het uitgangspunt was dat het centrum zou opgaan in het bestaande landschap en rust en ruimte zou uitstralen. We hebben een centrum gecreëerd waar geen hoge gebouwen voorkomen, omdat dit niet goed past binnen het huidige landschap. We hebben bakstenen als uitgangspunt genomen. Het bezoek aan Shanghai was een zeer interessante ervaring. De cultuur en de mentaliteit zijn totaal anders dan hier in Nederland. De verschillen tussen arm en rijk zijn heel duidelijk zichtbaar op straat. Ik denk nog regelmatig terug aan de ervaringen die ik daar heb opgedaan. 9 pagina 6 / 7 het Fail Again, Fail Better #2 door Mahal de Man, tweedejaars Beeldende Kunst Tijdens de Berlijn cultuurreis afgelopen oktober, bezochten wij (propedeusestudenten Beeldende Kunst 2008) diverse musea, galeries en bezienswaardigheden. Waaronder de tentoonstelling Fail Again, Fail Better #2, waarbij Martijn Verhoeven, plaatsvervangend hoofd Beeldende Kunst, de rol van curator heeft vervuld. De interesse van de kunstenaars in het tekortschieten van de mens en zijn wil het telkens opnieuw te proberen, was de bindende factor tussen de verschillende werken op de tentoonstelling. Fail Again, Fail Better gaat over de mislukking, maar ook over de menselijke drang naar perfectie en het besef dat perfectie een onhaalbaar doel is. Naar aanleiding van deze tentoonstelling legde ik Martijn Verhoeven enkele vragen voor. Allereerst: wat is de reden van deze expositie? De directie van de MKgalerie vindt het belangrijk om eens in de zoveel tijd een tentoonstelling te organiseren die los van hun reguliere verkooptentoonstellingen staat. Ongeveer één keer per jaar nodigen zij iemand van buiten uit, om een tentoonstelling te maken. Dat hebben zij aan mij gevraagd en ik vond het überhaupt heel leuk dat zij naar mij toe kwamen. Waarom hebben zij voor jou gekozen? Omdat zij mij kennen als curator, bijvoorbeeld van de tentoonstelling Slow Down in Rotterdam. Die tentoonstelling ging over vertraging in de ervaring. Zij weten dus ongeveer waar ik van houd, waar mijn interesses liggen. Ik bracht kunstenaars als Dirk Braeckman, Peter Tscherkassky en Anders Thorén, en dat vonden zij heel erg de moeite waard. Als curator ben ik zelf ook geïnteresseerd om iets meer te doen dan alleen kunstenaars te brengen. Ik vind het altijd interessant om van een KABK Studenten en docenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten zoeken vaak de grenzen op. Niet alleen door vernieuwend en experimenteel werk, maar ook letterlijk met projecten en samenwerkingen in het buitenland. thematiek uit te gaan. Niet zozeer vanuit een theorie, maar vanuit de verbindende schakel tussen verschillende kunstenaars. Het merendeel van de kunstenaars neemt zichzelf als model in hun werk. Is dit met opzet zo geselecteerd? Het wonderlijke en tegelijkertijd ook het leuke en aantrekkelijke van mijn vak is dat je nooit alles voor honderd procent in de hand hebt en dat je soms dingen nieuw ziet. Dat je dingen ontdekt die in eerste instantie nooit waren opgevallen. Ik heb de mensen helemaal niet geselecteerd op basis van het feit dat zij met zichzelf bezig zijn, maar op een gegeven moment bleek dat wel het geval te zijn. In welk werk komt voor jou de mislukking het sterkst naar voren? In al het werk, anders had ik ze niet geselecteerd. Het is natuurlijk de taak van de curator om alleen maar kunstenaars uit te nodigen die je hartstikke goed vindt. Als tentoonstellingsmaker heb je lijstjes en volg je kunstenaars. Ook voor deze tentoonstelling heb ik een lijstje gemaakt en diegenen die dan overblijven daar sta je voor tweehonderd procent achter. Dus je kan nooit zeggen van deze kunstenaars is er eentje favoriet. Is de opzet van deze tentoonstelling geslaagd of waar is er gefaald? Waar de tentoonstelling in geslaagd is, is de relaties tussen de werken duidelijk te maken. Ik hoop als tentoonstellingsmaker altijd dat het resultaat meer is dan de som der delen. Maar de praktijk is weerbarstiger dan het ideaal: toen ik een week voor de tentoonstelling zou gaan sluiten terugkwam, schrok ik mij wezenloos. Zij hadden de namen van de kunstenaars overal heel groot met stickers opgeplakt, zonder het eerst aan mij te laten weten. Ik had een plattegrondje gemaakt waar alles op stond aangegeven, zodat de tentoonstelling er ook goed zou uitzien. Dat ging dus mis. MKgalerie Berlijn Fail Again, Fail Better # 2 5 september - 31 October 2009 Bas Jan Ader, Francesca Woodman, Ene Liis Semper, Nare Eloyan, Zaida Oenema, Matthijs Rensman, Alexandra Werlich. > De huid op de poten van de kip bestaat uit schubben, zoals bij reptielen. Reptielen hebben echter schubben op hun hele lichaam. Kippen hebben drie voortenen en een achterteen, behalve het zijdehoen en de houdan, die een extra teen hebben. Kippen hebben ook scherpe nagels om goed mee te kunnen graven en scharrelen. Hiërarchie en intelligentie In de groep heerst duidelijk een hiërarchie. Die rangorde wordt ook wel de pikorde genoemd. De plaats die een kip heeft in de pikorde bepaalt wie eten mag, en ook wanneer elke kip mag eten. In een grote groep kippen, of toom zoals dat ook wordt genoemd, kan een kip meer dan 100 soortgenoten herkennen, en weten ze ook de positie die elke kip op de ladder inneemt. Kippen hebben een zeer ingewikkelde hiërarchie en gaan dus ook op een zeer exacte manier met elkaar om. Wetenschappers hebben vastgesteld dat kippen daardoor dus een echte cultuur hebben, net als bij mensen. Kippen zijn heel slimme dieren, en dat moet ook als ze van 100 andere soortgenoten hun posities kunnen onthouden. Kippen kunnen zelfs oorzaak en gevolg relaties begrijpen, en ze zijn zich er ook van bewust. Tijdens de 33 e General Assembly van de International Music Council (IMC) die plaatsvond gedurende het 3rd World Forum on Music van oktober te Tunis, is Frans de Ruiter (1946) weer hij bekleedde deze functie eerder in de periode gekozen tot President van de IMC. Hij volgt Dick Letts (executive director van de Australian Music Council) op. De IMC, in 1949 door UNESCO opgericht, is een onafhankelijke ngo en representeert een mondiaal netwerk van 125 internationale, nationale en regionale music councils en organisaties op alle terreinen van de muziek. De excellente individuele deskundigen van de IMC ontwikkelen, bevorderen, ondersteunen, stimuleren en initiëren wereldwijd initiatieven op het gebied van muziek en muziekeducatie in al zijn diversiteit. De IMC staat voor het recht van eenieder zich in vrijheid muzikaal te kunnen uitdrukken, muziekonderwijs te kunnen genieten en toegang te hebben tot muziek als beoefenaar, luisteraar, schepper en uitvoerder. Musici moeten zich kunnen ontwikkelen op basis van voldoende faciliteiten en een passende erkenning van hun professie. Frans de Ruiter is voorzitter van het College van Bestuur van de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans te Den Haag, en hoogleraar/directeur van de Academie der Kunsten van de Universiteit Leiden. In dit samenwerkingsinstituut tussen universiteit en hogeschool kunnen studenten over en weer keuzevakken en minors volgen; de hoofdtaak van de Academie der Kunsten is het verzorgen van doctoraatstrajecten voor beeldend kunstenaars, vormgevers, componisten en uitvoerende musici. = Frans de Ruiter President International Music Council (IMC) Hun verstandelijke vermogens zijn veel groter dan die van jonge kinderen, want kippen zijn er zich van bewust dat objecten bestaan, zelfs als objecten voor hen verborgen worden gehouden. Dit zijn allemaal dingen die jonge kinderen niet kunnen. Kippen zijn ook tot zelfcontrole of zelfbeheersing in staat, en dat was eerder alleen aangetoond bij mensen en andere mensapen. Dit zijn bewijzen van een goed geheugen en ingewikkelde structuren in de sociale omgang, en dit is te vergelijken met de intelligentie van zoogdieren. Column Wanhoop, welbeschouwd door Mathieu Heinrichs Om op deze plek tekeer te gaan tegen de wurgende lelijkheid van Burberry-shawls, is bij nader inzien toch niet zo n goed idee. Het zit me weliswaar hoog, héél hoog, en lelijkheid en kunst hebben alles met elkaar te maken, in elk geval wanneer we ervan uitgaan dat lelijkheid het tegenovergestelde is van schoonheid, en dat het kunstvakonderwijs mensen opleidt in het scheppen of herscheppen van schoonheid wat ook maar één manier is om er tegenaan te kijken (zeg maar), waarbij in elk geval zij aangetekend dat lelijkheid ook een functie van schoonheid kan zijn, een object mooi kan zijn van lelijkheid, maar waar bevind ik mij in godsnaam in deze zin? wat ik maar wil zeggen: alles van Burberry is lelijk, burgerlijk tot op het bot, en in de shawl is die libidosmorende gruwel in zijn essentie samengevat. En toch is het geen onderwerp voor een eerste column in dit voorname medium. De kwestie is evenwel dat ik nog onvoldoende voorstudies heb kunnen maken aangaande onderwerpen die zowel het Koninklijk hbo op het gebied van de beeldende kunsten als dat op het vlak van muziek en dans betreffen. En dan is er nog de wetenschappelijke zuster in Leiden, die ook moet worden bediend. Weet ik bijvoorbeeld hoe een student Beeldende Kunst eruitziet? Vonnichten, om met Goethe te spreken. Studenten muziek ken ik van dichtbij: bleke teint en bij Maison Emmaüs in de kleren gestoken, alle harpisten (v/m) en sommige violisten (v) uitgezonderd. Aankomende dansers: kattenogen, en ook naar het station met lichtelijk gespreide voeten lopend. Maar beeldend kunstenaars-in-opleiding? Ik weet het gewoon niet. Ik heb nog nooit een stap over de drempel van de KABK gezet. Hebben ze, net als vroeger, een baard en lange haren? Toen ik nog jong was, nog jonger dan ik altijd ben gebleven, vroeg een jochie mij, zo maar op de openbare weg: Meneer, bent u kunstschilder? Nee, dat vroeg hij helemaal niet om mij in de maling te nemen, want het was op een Limburgse openbare weg. Ik had een flinke baard, best wel veel haar en een fluweelachtige paarse trui boven een kaki broek, deze weer boven oranje suède bordeelsluipers. Nee, riposteerde ik, naar waarheid. Het jochie had nochtans een punt: het zag iemand met de reguliere verschijningsvorm van een beeldend kunstenaar. Maar dat was toen (en daar; de mijnen waren nog maar net dicht, er heerste veel verwarring; enfin, dat voert nu te ver). De vraag is of de beeldend kunstenaar vandaag de dag nog steeds herkenbaar is aan een baard, relatief veel haar, trui, lichte pantalon en bordeelsluipers. Geen idee. Dus hoe moet ik dan een column schrijven waarin alle betrokken bloedgroepen van de onderhavige hogeschool plus zus zich gelijkberechtigd voelen? Dat gaat niet, dat is niet verantwoord, niet ethisch, daar moet ik nog op studeren. Wat zegt u? Meisjes hebben geen baard? Ik vergeet typisch! de vrouwelijke beeldend kunstenaar? Hallo, ik zou er net over beginnen, maar u viel mij in de rede. Dus, als ik mijn verhaal af mag maken: hebben alle beeldend kunstenaressen in spe nog altijd heel veel USA-graanschuurroodgespoeld haar, Indiase soepjurken en van die enorme sieraden? Geen idee, geen idee. En zo kwam ik vanwege onwetendheid terecht bij Burberry en de essentie van lelijkheid (en wanhoop, welbeschouwd) hier op aarde. Er zijn uiteraard nog wel meer verschijnselen die mag ik het zo formuleren? aan het wezen van moedwillige onschoonheid raken, zeker als je aan Den Haag denkt. Een serieuze mededinger van de hiervoor besproken shawl, zeker op warme dagen, is bijvoorbeeld het rieten boodschappenmandje. O, u vindt dat wel meevallen? Zo vaak zie je die mandjes niet meer in het straatbeeld? Niet zo vaak als de walgshawl, nee, maar als schoonheid van de openbare ruimte voor u ook maar íets betekent, dan is elk rieten boodschappenmandje er één te veel. Ik kan me trouwens niet aan de indruk onttrekken dat u niet helemaal begrijpt wat ik wil zeggen. Dan beginnen we nog maar eens bij het begin: om op deze plek tekeer te gaan tegen de wurgende lelijkheid etc.@

5 pagina 8 / 9 Studium Generale Specials programma 2009/2010 Strong Feelings, over het misverstand emoties Communicatie Net zoals bij mensen en vele andere dieren communiceren kippen door middel van spraak, met hun stembanden. De kippentaal is uitgebreider dan de meeste mensen denken. Kippen hebben ruim 30 tot 40 verschillende kippenwoordjes, die allemaal verschillende betekenissen hebben. Praten of tokkelen, zoals veel mensen het noemen, gebeurt zelfs al voor dat de kip geboren wordt. door Hanne Hagenaars Tijdens de Studium Generaleactiviteiten worden studenten van de Academie uitgenodigd om over de muren van hun discipline heen te kijken. Wat gebeurt er in de wereld om hen heen, en welke opvattingen heersen er bij andere studierichtingen? Naar aanleiding van dergelijke vragen gaan studenten met elkaar in gesprek en ontwikkelen zij een kritische kijk op hun eigen discipline. Voor het komende jaar hebben we op verzoek van Johan van Oord, hoofddocent Beeldende Kunst, gekozen voor het thema emoties. Het programma heet Strong Feelings en gaat over het misverstand emoties : binnen de beeldende kunst wordt wel gedacht dat wie in zijn binnenste roert vanzelfsprekend goed en authentiek werk maakt. Veel studenten willen hun emoties of grote verlangens direct uitdrukken, en ontdekken pas later in hun studie dat een paar oude sokken veel meer effect sorteert en dat het beter werkt als een emotie tegen de lijnen van een tekening aanbonkt. Het boek De wetten der emoties van Nico Frijda maakt duidelijk dat emoties niet alleen maar hoogst persoonlijk zijn, maar ook volgens bepaalde wetten functioneren. Welke tranen beroeren de toeschouwer meer, de echte tranen van Georgina Starr, de geënsceneerde tranen van Bas Jan Ader, of misschien wel de kunstmatige tranen van Man Ray? In het Studium Generale-programma komen allerlei disciplines aan bod, over gespeelde en echte emoties in theater en de kunst, over de baarmoeder als eeuwig referentiepunt, over de oude Sovjetarchitectuur, over de vragen waarom muziek zulke sterke emoties oproept en hoe horror in Afrika beleefd wordt aan de hand van film. Professor in de emotiepsychologie Nico Frijda zal de serie openen. Het Studium Generale-programma start op 26 januari 2010, de lezingen vinden wekelijks plaats in het auditorium. Het programma is gratis toegankelijk. Houd voor meer informatie de website in de gaten! Voor een selecte groep studenten is het mogelijk om met deelnamen aan het Studium Generale extra punten te verdienen. Misschien zijn er nog plaatsen open. Mail naar h.hagenaars@ kabk.nl R Studenten KABK ontwerpen poster The Hague Festivals 2010 door Judith van Doorn Net als vorig jaar gaan de tweedejaarsstudenten van de afdeling Grafisch Ontwerpen de poster maken voor The Hague Festivals Nikki Vermeer, projectleider The Hague Festivals: The Hague Festivals is een citymarketinginstrument. Het brengt bestaande evenementen bij elkaar en stimuleert nieuwe initiatieven. De slogan Feel free to celebrate geeft invulling aan de boodschap van Den Haag: Vrede en Recht. De vierde editie van The Hague Festivals vindt plaats van 10 tot en met 27 juni 2010, pijlers zijn: Den Haag Sculptuur, Festival Classique, Shopping Night, PopHotSpot Grote Markt, Nederlandse Veteranendag en Parkpop. Roland Cos, tweedejaarsstudent Grafisch Ontwerpen: Het is een uitdagende opdracht. Er moet een aantal vaste huisstijlelementen in terugkomen dat al een bepaalde sfeer oproept. Om tot een tof resultaat te komen zullen we binnen deze vaste elementen moeten spelen. Een andere opgave is dat zeer uiteenlopende evenementen moeten worden samengevat in één overkoepelende sfeer. Makkelijk is het niet, lachen wordt het wel. Den Haag Marketing werkt samen met een ontwerpbureau dat het posterontwerp aanpast om door te kunnen voeren op alle uitingen van The Hague Festivals. Joy Andriessen, student van de KABK won vorig jaar de ontwerpwedstrijd. Het was erg leuk om met Den Haag Marketing samen te werken. Daarnaast vond ik het heel leerzaam om geconfronteerd te worden met mijn eigen ontwerp. Op 4 februari presenteren de studenten hun uiteindelijke posterontwerp aan de jury. De winnende ontwerpers krijgen een geldbedrag van 1000 euro en natuurlijk de kans om het eigen ontwerp overal in de stad te zien hangen! 8 Een moederkloek De moederkip geeft haar kennis door aan haar kuikens, en dat gebeurt zelfs al terwijl de jongen nog in het ei zitten. De kuikens antwoorden terug door gepiep dwars door het eierschaal heen. pagina 8 / 9

6 Foto: Mirjana Vrbaski, student fotografie KABK en winnares vierde prijs van de Taylor Wessing Photographic Portrait Prize 2009

7 pagina 12 / 13 AGENDA JAN/FEB/MRT Dans Vr 5 feb STUDIOAVOND DANSVAKOPLEIDING Vast onderdeel in het schooljaar voor de leerlingen en studenten van de Dansvakopleiding zijn de Studioavond voorstellingen. Tijdens deze voorstellingen demonstreren de leerlingen en bachelorstudenten klassieke, hedendaagse en folkloristische danstechniek in gechoreografeerde vorm. Den Haag» uur» 5,-» Reserveren via , ma t/m vrij uur of Za 6 feb STUDIOAVOND DANSVAKOPLEIDING Vast onderdeel in het schooljaar voor de leerlingen en studenten van de Dansvakopleiding zijn de Studioavond voorstellingen. Tijdens deze voorstellingen demonstreren de leerlingen en bachelorstudenten klassieke, hedendaagse en folkloristische danstechniek in gechoreografeerde vorm. Den Haag» uur» Gratis» Reserveren via , ma t/m vrij uur of Exposities zo 31 jan t/m zo 28 mrt Upcycling: Up to You Architect Yona Friedman, ontwerper Thomas Lommée en kunstenaar Navid Nuur. I.h.k.v het programma Upcycling. Stroom Den Haag, Hogewal 1-9 vr 5 feb t/m zo 7 feb Groen licht / Green light Voorafgaand aan het eindexamen in jun organiseren de studenten van de voltijdopleiding Beeldende Kunst de pre-eindexamententoonstelling. De Besturing: Saturnusstraat 91 (Binckhorst), Den Haag Lezingen wekelijks Studium Generale, Strong Feelings, over het misverstand emoties Tijdens het Studium Generaleprogramma 2009/2010 worden studenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag uitgenodigd om over de muren van hun discipline heen te kijken. De lezingen vinden wekelijks plaats en zijn voor iedereen gratis toegankelijk. Auditorium Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Muziek Zo 17 jan DUTCH NATIONAL OPERA ACADEMY Ensemble van de afdeling Klassiek. Jonathan Berman, dirigent. Alexander Oliver, regie. Benjamin Britten Albert Herring. Britten s kameropera Albert Herring is een typisch Engels ensemblestuk. De opera is gebaseerd op Guy de Maupassant s korte verhaal Le rosier de Madame Husson. Den Haag» uur» 20 / studenten 12,50» Reserveren via ma t/m vr uur of Zo 17 jan KOFFIECONCERT Door het Longinus Blaaskwintet. Parktheater» Cornelis Geellaan 2, Alphen a/d Rijn» uur» 10,80» Voor meer informatie : of tel Ma 18 jan VOORSPEELAVOND STRIJKERS Door studenten van de afdeling Klassiek. Den Haag» uur» Gratis. Ma 18 jan DUTCH NATIONAL OPERA ACADEMY Ensemble van de afdeling Klassiek. Jonathan Berman, dirigent. Alexander Oliver, regie. Benjamin Britten Albert Herring. Britten s kameropera Albert Herring is een typisch Engels ensemblestuk. De opera is gebaseerd op Guy de Maupassant s korte verhaal Le rosier de Madame Husson. Den Haag» uur» 20 / studenten 12,50» Reserveren via ma t/m vr uur of HISTORISCHE DOCUMENTATIE Thema: Origineel? De instrumentenmarkt onder de loep. Eén van de hoofdkenmerken van de afdeling Oude Muziek is gebruik maken van musicologisch onderzoek in de uitvoeringspraktijk. Het accent ligt daarbij altijd op de praktijk en het artistieke resultaat. Om toch binnen de opleiding de reikwijdte van wetenschappelijk onderzoek onder de aandacht te brengen is gekozen om acht maal een dag te besteden aan capita selecta. Deze zijn gerelateerd aan projecten van dit schooljaar en worden in voordrachten door specialisten toegelicht met behulp van actuele musicologische benadering uur» Gratis. KAMERMUZIEK JONG KC Rond Johannes Bernardus van Bree ( ). Het kamermuziekprogramma van Jong KC is in het schooljaar geheel gewijd aan Nederlandse componisten uit de 19e en 20e eeuw. Boskantkerk» Fluwelen Burgwal 22, Den Haag» uur» Gratis. VOORSPEELAVOND SAXOFOON Door studenten Saxofoon van de afdeling Klassiek. KC» M201» Juliana van uur» Gratis. EARLY MUSIC OPEN STAGE Afwisselend programma met een selectie uit het repertoire van studenten van de afdeling Oude Muziek uur» Gratis. SONOLOGIE DISCUSSIECONCERT 3 Werken van studenten van het Instituut voor Sonologie. Het Instituut voor Sonologie organiseert ieder schooljaar vijf openbare concerten met werk van studenten, eventueel aangevuld met klassiek elektronisch repertoire uit eigen archieven. Den Haag» uur» Gratis. KC» Studio 3» Juliana van Wo 20 jan DUTCH NATIONAL OPERA ACADEMY Ensemble van de afdeling Klassiek. Jonathan Berman, dirigent. Alexander Oliver, regie. Benjamin Britten Albert Herring. Britten s kameropera Albert Herring is een typisch Engels ensemblestuk. De opera is gebaseerd op Guy de Maupassant s korte verhaal Le rosier de Madame Husson. Den Haag» uur» 20 / studenten 12,50» Reserveren via ma t/m vr of Do 21 jan VOORSPEELAVOND BLOKFLUIT Door studenten Blokfluit van het KC» Arnold Schömbergzaal» Den Haag» uur» Gratis. Do 21 jan Door Isolde Troost (piano). za 23 jan DUTCH NATIONAL OPERA ACADEMY Ensemble van de afdeling Klassiek. Jonathan Berman, dirigent. Alexander Oliver, regie. Benjamin Britten Albert Herring. Britten s kameropera Albert Herring is een typisch Engels ensemblestuk. De opera is gebaseerd op Guy de Maupassant s korte verhaal Le rosier de Madame Husson. Den Haag» uur» 20 / studenten 12,50» Reserveren via ma t/m vr of Zo 24 jan KAMERMUZIEK JONG KC Rond Johannes Bernardus van Bree ( ). Het kamermuziekprogramma van Jong KC is in het schooljaar geheel gewijd aan Nederlandse componisten uit de 19e en 20e eeuw. Dr. Anton Philipszaal» Spuiplein 150, Den Haag» uur» 5,- koffie en thee gratis» Zo 24 jan DUTCH NATIONAL OPERA ACADEMY Ensemble van de afdeling Klassiek. Jonathan Berman, dirigent. Alexander Oliver, regie. Benjamin Britten Albert Herring. Britten s kameropera Albert Herring is een typisch Engels ensemblestuk. De opera is gebaseerd op Guy de Maupassant s korte verhaal Le rosier de Madame Husson. Den Haag» uur» 20 / studenten 12,50» Reserveren via ma t/m vr of Zo 24 jan 9 X 7 Samenwerking tussen de afdeling Compositie en Asko l Schönberg. Met o.a. werk van Sylvia Borzelli, Thomas Aldrich en Robert Blatt. Conservatorium van Amsterdam» Oosterdokskade 151, Amsterdam» uur» Ma 25 jan VOORSPEELAVOND FLUIT Door studenten dwarsfluit van de afdeling Klassiek. Den Haag» uur» Gratis. Di 26 jan Door Bernadett Nagy (zang). Den Haag» Di 26 jan LUNCHCONCERt Raad van State Serie Door het WWQ Blaaskwintet. Waalse Kerk» Noordeinde 23-25, Den Haag» Wo 27 jan VOORSPEELAVOND JONG KC PIANO JAZZ Door leerlingen uit de afdeling Jong KC uur» Gratis. Do 28 jan Door Emiliano Zenodocchio (fluit) en Alessandro Soccorsi (piano). Christus Triumfatorkerk» Juliana van Stolberglaan 154, Den Haag» uur» Gratis. Do 28 jan Door Caroline Bovee (hoorn). Vr 29 jan CANTIONES SACRAE Zangers en instrumentaal ensemble van de afdeling Oude Muziek. Harry van der Kamp, muzikale leiding. Geestelijke kamermuziek van Vulpius en Sweelinck. Dorpskerk» Kerkplein 2, Voorschoten» uur» 16,- / 6,- CJP en studenten (uitsluitend aan de kerk)» Reserveren via Za 30 jan CANTIONES SACRAE Zangers en instrumentaal ensemble van de afdeling Oude Muziek. Harry van der Kamp, muzikale leiding. Het Penninckshuis» Brink 89, Deventer» uur» 16,- / 6,- CJP en studenten» Kaarten aan de kerk. Ma 1 feb t/m Vr 5 feb HAMMOND ORGEL FESTIVAL In de jaren zestig hadden heel veel Nederlandse huishoudens wel een elektronisch orgel in huis, de opvolger van het vermaledijde harmonium. Die elektronische orgels zijn verdwenen maar zo niet het hammondorgel dat in dezelfde tijd erg populair werd. De jazzwereld maar ook de avant-garde uit de zestiger jaren ontdekte het instrument. Daarmee begon een zeer interessante reeks van muzikale experimenten die vandaag niet vaak meer te beluisteren zijn. Reden temeer om dit instrument centraal te plaatsen en er een kort festival aan te wijden. Hoogtepunt zijn de uitvoering van Karlheinz Stockhausen s Mikrophonie II (1965). Daarnaast zijn er lezingen door hammond experts, een reeks nieuw geschreven werken voor hammondorgel door de studenten van de afdeling Compositie en andere muziek waarin het hammond schittert. Den Haag» In de middag lezingen - concerten om uur» Gratis. Di 2 feb Di 2 feb VOORSPEELAVOND FLUIT Door studenten dwarsfluit van de afdeling Klassiek. Juliana van uur» Gratis. Do 4 feb Door leerlingen van de afdeling Jong KC. Stolberglaan 1, Den haag» Do 4 feb VOORSPEELAVOND BLOKFLUIT Door studenten Blokfluit van het Den Haag» uur» Gratis. Ma 8 feb KC LAB 2 Studenten van de afdeling Compositie. Korzo maakt samen met het Koninklijk Conservatorium het podium vrij voor de zestig talentvolle studenten Compositie die deze toonaangevende muziekopleiding rijk is. Korzo5Hoog» Binckhorst 36, Den Haag» uur» Gratis» Wo 10 feb CASS Composition, ArtScience, Sonology. Gedurende het seizoen worden zes avonden gehouden waarop studenten van deze drie afdelingen werk presenteren en bediscussiëren. Elke 2de woensdag van de maand. Den Haag» uur» Gratis. Wo 10 feb KLAVIERWERKEN VAN CHOPIN: TWILIGHT CONCERTEN Bart van Oort, coördinator. De serie Twilight concerten van dit seizoen is gewijd aan Chopin, wiens 200e geboortedag in 2010 wordt herdacht uur» Gratis. Wo 10 feb KAMERMUZIEK JONG KC Rond Johannes Joseph Hermann Verhulst ( ). Het kamermuziekprogramma van Jong KC is in het schooljaar geheel gewijd aan Nederlandse componisten uit de 19e en 20e eeuw. In elk van de vier programma s staat één componist centraal. Concertgebouw» Kleine Zaal» Concertgebouwplein 2-6, Amsterdam» uur» Gratis. Do 11 feb Christus Triumfatorkerk» Juliana van Stolberglaan 154, Den Haag» uur» Gratis. Vr 12 feb BACH GRAUPNER Ensemble van de afdeling Oude Muziek, Jan Kleinbussink, muzikale leiding. Lutherse Kerk» Lutherse Burgwal 7, Den Haag» uur» 7,- / CJP, studenten en medewerker KC» Gratis» Kaarten vanaf uur verkrijgbaar aan de kerk. Zo 14 feb ATHENEUM KAMERORKEST Strijkorkest van de afdeling Jong KC - Arjan Tien, dirigent. In dit Engelse programma voor de strijkers van het Atheneum Kamerorkest o.l.v. Arjan Tien staat de Fantasie op een thema van Thomas Tallis van Vaughan Williams centraal. In deze compositie spelen twee strijkorkesten samen met een zelfstandig strijkkwartet. Rond de Fantasie komen Elgar's Serenade en Elegie tot klinken, maar ook Britten's Simple Symphony. Echt Engels! Dr. Anton Philipszaal» Spuiplein 150, Den Haag» uur» 5,- koffie en thee gratis» Zo 14 feb KOFFIECONCERT Kamermuziek met o.a. Emmeline Dessi (fluit). Parktheater» Cornelis Geellaan 2, Alphen a/d Rijn» uur» 10,80» Voor meer informatie : of tel Ma 15 feb TEST Studenten afdeling Compositie. Het Nutshuis maakt zich sterk voor lokale kunst en maatschappij middels debatten, lezingen, tentoonstellingen, workshops, films en muziek. Hier ontmoeten jonge kunstenaars het Haagse publiek. Nutshuis» Riviervismarkt 5, Den Haag» uur» Gratis» onder de naam TEST. Di 16 feb VOORSPEELAVOND SAXOFOON Door studenten Saxofoon van de afdeling Klassiek. KC» Kamer M201» Juliana van uur» Gratis. Di 16 feb EARLY MUSIC OPEN STAGE Afwisselend programma met een selectie uit het repertoire van studenten van de afdeling Oude Muziek uur» Gratis. Di 16 feb PRESENTATIE LIEDKLAS Studenten van de afdeling Klassiek Zang. Gedurende de periode van 5 jan tot en met 16 feb wordt er een liedklas gegeven door docente zang Rita Dams, pianiste Phyllis Ferwerda en docente Frans, Corrie Minnigh. Het onderwerp van de liedklas zijn de liederen van Claude Debussy. De resultaten van deze liedklas worden gepresenteerd in een afsluitend concert op di 16 feb uur» Gratis. Wo 17 feb HISTORISCHE DOCUMENTATIE Thema: De grote 17e eeuwse muziekcollecties (Düben, Bokemeyer, Kromeríž,...) uur» Gratis. Wo 17 fenruari VOORSPEELAVOND STRIJKERS Door studenten van de afdeling Klassiek. Koninklijk Conservatorium M201, Den Haag Aanvang : uur Toegang: Gratis Wo 17 feb Door Ines Maer (piano). Boskantkerk» Fluwelen Burgwal 45, Den Haag» uur» Gratis.. Do 18 feb t/m za 20 feb MUZIEKTHEATER THE CASE Alle studenten van de afdeling Docent Muziek, Hans Minnaert en Karel de Rooij, regie. The Case is een muziektheatervoorstelling van de afdeling Docent Muziek. De studenten worden uitgedaagd in een paar weken tijd zelfstandig en onder leiding van een regisseur, een muzikale voorstelling neer te zetten. Juliana van uur» 8,- / 3,- KC studenten» Reserveren via ma t/m vr of ticketshop@ admin.koncon.nl. Vr 19 feb PRESENTATIE ORKESTDIRECTIE KLAS Studenten van de afdelingen Klassiek en Orkestdirectie. Juliana van uur» Gratis. Wo 24 feb Raad van State Serie Door Wind Melange, o.a. werken van Vivaldi en Boismortier. Waalse Kerk» Noordeinde 23-25, Den Haag» Do 25 feb Christus Triumfatorkerk» Juliana van Stolberglaan 154, Den Haag» uur» Gratis. Di 2 mrt Stolberglaan 1, Den Haag» uur» Gratis. Di 2 mrt Door de Royal Wind Players. Theater De Tobbe» Burgemeester Feitplein 95, Voorburg» uur» 3,-. Di 2 mrt VOORSPEELAVOND FLUIT Door studenten dwarsfluit van de afdeling Klassiek uur» Gratis. Vr 5 mrt BACH TELEMANN Ensemble van de afdeling Oude Muziek. Barthold Kuijken, muzikale leiding. Lutherse Kerk» Lutherse Burgwal 7, Den Haag» uur» 7,- / CJP, studenten en medewerkers KC gratis» Kaarten vanaf uur verkrijgbaar aan de kerk. Vr 5 mrt t/m Za 7 mrt HAAGSE MUZIEK DRIEDAAGSE 2010 Jong Talent, Grote Meesters. Symfonieorkest Koninklijk Conservatorium. Etienne Siebens, dirigent. Christoph Prégardien, zang. Nino Gvetadze, piano. Op 5, 6 en 7 mrt vormen de zalen rondom het Spui alweer voor de zevende keer het toneel voor de Haagse Muziek Driedaagse. En zoals het een goed festival betaamt is deze editie weer groter en veelzijdiger dan de vorige. Het thema is wel hetzelfde gebleven: Jong Talent en Grote Meesters. Een thema dat voor het Koninklijk Conservatorium geweldige mogelijkheden biedt. Enerzijds krijgen studenten de gelegenheid zich op de podia van de Philipszaal en de Nieuwe Kerk voor een groot publiek te presenteren. Anderzijds geven musici van internationale faam masterclasses en in enkele gevallen staan ze zelfs met de studenten op het podium. Dr. Anton Philipszaal» Spuiplein 150, Den Haag» uur» Reserveren : of Zo 7 mrt KOPERDAG De koperdag wordt georganiseerd door het Koninklijk Conservatorium in samenwerking met het Koorenhuis, centrum voor kunst en cultuur in Den Haag. Deze dag staat open voor elke trompettist, hoornist, trombonist of tubaïst. Amateur of vakstudent, jong of oud. De workshops worden gegeven door docenten van het Koninklijk Conservatorium en het Koorenhuis. KC» Juliana van uur» Inschrijfgeld 20,-. Di 9 mrt EARLY MUSIC OPEN STAGE Afwisselend programma met een selectie uit het repertoire van studenten van de afdeling Oude Muziek uur» Gratis. Wo 10 mrt KLAVIERWERKEN VAN CHOPIN: TWILIGHT CONCERTEN Bart van Oort, coördinator. De serie Twilight concerten van dit seizoen is gewijd aan Chopin, wiens 200e geboortedag in 2010 wordt herdacht uur» Gratis. Wo 10 mrt CASS Composition, ArtScience, Sonology. Gedurende het seizoen worden zes avonden gehouden waarop studenten van deze drie afdelingen werk presenteren en bediscussiëren. Elke 2de woensdag van de maand. Den Haag» uur» Gratis. Do 11 mrt Christus Triumfatorkerk» Juliana van Stolberglaan 154, Den Haag» uur» Gratis. Do 11 mrt Door studenten van Bart van Oort - Fortepiano. Den Haag» Do 11 mrt VOORSPEELAVOND BLOKFLUIT Door studenten Blokfluit van het Den Haag» uur» Gratis. Vr 12 mrt CODEX PERUGIA Workshop Codex Perugia door Corina Marti, gastdocente. De Codex Perugia 3410 werd twee jaar geleden in een Italiaanse bibliotheek ontdekt en bevat enkele van de oudste stukken die ooit zijn gevonden voor toetsinstrumenten uur» Gratis. Ma 15 mrt VOORSPEELAVOND STRIJKERS Door studenten van de afdeling Klassiek. Den Haag» uur» Gratis. Di 16 mrt KAMERMUZIEK JONG KC Rond Johannes Joseph Hermann Verhulst ( ). Het kamermuziekprogramma van Jong KC is in het schooljaar geheel gewijd aan Nederlandse componisten uit de 19e en 20e eeuw. Boskantkerk» Fluwelen Burgwal 22, Den Haag» uur» Gratis. Wo 17 mrt Door Emiliano Zenodocchio (fluit) en Alessandro Soccorsi (piano). Boskantkerk» Fluwelen Burgwal 45, Den Haag» uur» Gratis. Do 18 mrt PIANORECITAL Zwart-wit denken? Uitgerekend pianisten kunnen zich dat niet permitteren. Met tien vingers achtentachtig kleuren kunnen toveren en met twee handen vier stemmen laten zingen: dat leer je op het KC in Den Haag! Kapelzaal Leidse Volksuniversiteit» Oude Vest 45, Leiden» uur» 3,75 / 2,75 voor KenO leden, CJP, Studenten» Zo 21 mrt PIANORECITAL Zwart-wit denken? Uitgerekend pianisten kunnen zich dat niet permitteren. Met tien vingers achtentachtig kleuren kunnen toveren en met twee handen vier stemmen laten zingen: dat leer je op het KC in Den Haag! Dr. Anton Philipszaal» Spuiplein 150, Den Haag» uur» 5,- koffie en thee gratis Di 23 mrt HISTORISCHE DOCUMENTATIE Thema: De erfenis van Johann Joseph Fux. Eén van de hoofdkenmerken van de afdeling Oude Muziek is gebruik maken van musicologisch onderzoek in de uitvoeringspraktijk. KC» Den Haag» uur» Gratis Di 23 mrt Den Haag» Di 23 mrt VOORSPEELAVOND SAXOFOON Door studenten Saxofoon van de afdeling Klassiek. KC» Kamer M201» Juliana van uur» Gratis. Wo 24 mrt Raad van State Serie Door Harmonia Artificiosa. Waalse Kerk» Noordeinde 23-25, Den Haag» Do 25 mrt Christus Triumfatorkerk» Juliana van Stolberglaan 154, Den Haag» uur» Gratis. Do 25 mrt Zo 28 mrt KOFFIECONCERT Door Laura Fraticelli (gitaar). Parktheater» Cornelis Geellaan 2, Alphen a/d Rijn» uur» 10,80» Voor meer informatie : of tel Ma 29 mrt KC LAB 3 Studenten afdeling Compositie. Korzo maakt samen met het Koninklijk Conservatorium het podium vrij voor de zestig talentvolle studenten Compositie die deze toonaangevende muziekopleiding rijk is. Korzo5Hoog» Binckhorst 36, Den Haag» uur» Gratis» Di 30 mrt. Di 30 mrt SONOLOGIE DISCUSSIECONCERT 4 Werken van studenten van het Instituut voor Sonologie. Het Instituut voor Sonologie organiseert ieder schooljaar vijf openbare concerten met werk van studenten, eventueel aangevuld met klassiek elektronisch repertoire uit eigen archieven. Den Haag» uur» Gratis. Wo 31 mrt KAMERMUZIEK Presentatie kamermuziek 2e en 3e jaars studenten van de afdeling Klassiek. Den Haag» uur» Gratis. Overig za 30 jan Open Dag KABK Heb je je altijd al afgevraagd of de kunstacademie iets voor jou is en ben je benieuwd wat studeren aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten inhoudt? Kom dan naar de Open dag van de KABK in Den Haag op za 30 jan 2010 van tot uur. Daar krijg je inzicht in de vele mogelijkheden die de KABK biedt! Za 30 jan 2010 van tot uur, Za 13 feb OPEN DAG KONINKLIJK CONSERVATORIUM Heb jij passie voor muziek of dans en wil je hier je beroep van maken of wil je genieten van de meest uiteenlopende concerten, kom dan naar de Open Dag van het Ontmoet de jonge talenten en de professionals uit de beroepspraktijk en ervaar hoe een gewone schooldag van de leerlingen van de School voor Jong Talent eruit ziet. Je bent van harte welkom op za 13 feb 2010 van tot uur. KC» Den Haag» tot uur» Gratis» 5 & 6 Feb Can art be demonstrated? PhDArts conference A two-day international conference on artistic research and the PhD in visual art and design. For more information: and Contact and reservations: symposium@phdarts.eu to hrs» Royal Academy of Arts (KABK)» Language: English Entrance fee: 25 euro (students free entrance with student card; reservation recommended). pagina 12 / 13

8 Studies hebben vastgesteld dat verschillende kippen verschillende waarschuwingen en oproepen maken, zo hebben kippen een luchtalarm, als er een roofvogel in de lucht vliegt dan maken ze een soort piepend en krakend geluid, Media en concertzalen dragen bij aan populistische concertprogrammering door Nico van Schouwenburg Wat is er aan de hand met de muziekkritiek? De belangrijkste dagbladen die hiermee een belangrijke functie jegens hun lezers zouden kunnen vervullen, laten het in veel opzichten afweten. Je moet bijna een Jansen, een Van Zweden, Bartoli of een Gergiev zijn om de krant nog te halen. Maar voor het werkelijk nieuwe hebben de kunstredacties vaak weinig oog. En zij niet alleen: ook de grote zalen en de radio laten het op dit punt behoorlijk afweten. Het publiek wordt bevestigd in de veronderstelling dat alleen het bekende goed kan zijn. Zaterdag 17 oktober: in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag klonk een spontaan en luid bravo als de laatste noot van Händels opera Agrippina nog niet verstild is. Er volgde in het uitverkochte theater een minutenlange ovatie voor de bewonderenswaardige uitvoering die onder artistieke leiding van niemand minder dan countertenor Michael Chance tot stand kwam. Een productie van Opera2day en Koninklijk Conservatorium die in één week vijf uitvoeringen kreeg en begin november naar Modena (Italië) ging. Een cast van bijna twintig jonge zangers, zich specialiserend in de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk. Aan de instrumentale kant een barokorkest van het conservatorium onder leiding van de Argentijnse masters student Hernán Schwartzman, die al eerder opviel met een productie in het kader van het Haagse Händeljaar Michael Chance zag zo n operaproductie als een onmisbaar element in de muzikale vorming van jonge, zich specialiserende musici. Bijna een half jaar voorbereiding kostte deze opera, die een aanzienlijk budget vergde en een zwaar beroep op de mogelijkheden van een onderwijsinstelling deed. Zoiets gebeurt niet elk jaar. Maar afgezien van wat vooraankondigingen en veel eigen publiciteit, kreeg deze Agrippina geen aandacht van de muziekkritiek. Eerder, in april, kreeg een bijzonder initiatief in het kader van het Händeljaar al evenmin aandacht. Jonge componisten lieten zich inspireren door hun voorganger uit de barok en schreven buitengewoon interessante en gedurfde composities. In afwisseling met de uitvoering van Händels Parnasso in festa leverden die een boeiend amalgaam van hoogbarokke en contemporaine muziek op. De geringe aandacht voor dit soort muzikale gebeurtenissen is symptomatisch voor de muziekkritiek. Regionale kranten doen er al helemaal niets meer aan omdat het niet zou bijdragen aan hogere leescijfers. Maar ook landelijke kranten laten het behoorlijk afweten als het er om gaat hun lezers te bedienen met een terugblik, een beoordeling of beschouwing. Dat geldt voor veel van de reguliere programmering (het moet al wel in Amsterdam, Rotterdam of desnoods Utrecht zijn), maar al helemaal als het om iets uitzonderlijks gaat. In het Kameropera Festival dat in april in Zwolle plaatsvond brachten het Amadeus Ensemble Wien en het Chor der Neuen Oper Wien een opmerkelijke productie van The last supper, een opera van de eigentijdse en vooraanstaande componist Harrison Birtwistle. Wat had ik ook daar graag een beschouwing over gelezen. Niet dus, ook Zwolle bleek te ver weg. Zijn de media dan geen trendwatchers meer? De vraag waar wij dit aan te danken hebben, dringt zich steeds meer op. Te veel aanbod, strijd om leescijfers, gemakzucht? Juist als er (te) veel aanbod is, moet je keuzes maken, maar dat schijnt moeilijk te zijn. Dat de grote coryfeeën goed zijn, ach dat weten we wel en dat hoeven we niet nog eens bevestigd te zien. Schenk aandacht aan het bijzondere, het uitzonderlijke. We willen toch dat het cultuuraanbod zich vernieuwt? Hoe bereiken we dat? Niet van de ene dag op de andere, je moet eraan werken. Breng ensembles die niet tot het muzikale establishment behoren en die programma s op de lessenaar zetten die niet tot het ijzeren repertoire behoren. De Brandenburgse concerten en de orkestsuites van Bach horen we vaak genoeg. Meesterwerken, daar niet van. Maar naar schatting 70 procent van de muziek die in de 17 e en 18 e eeuw werd geschreven bevindt zich nog onuitgegeven en vrijwel ontoegankelijk in de archieven. Daar zit veel gelegenheidsmuziek bij (we hadden toen nog vorstenhuizen die voor elke gelegenheid wat lieten schrijven) en zeker niet alles is interessant. Maar juist de nieuwe generatie musici doet er met veel nieuwsgierigheid waardevolle ontdekkingen. Gevestigde ensembles, met hun eigen economische wetten, komen daar allang niet meer aan toe. Er is veel zeer goede muziek die in ons land nooit te horen is. Den Haag heeft de reputatie een moeilijke stad te zijn, wat concertpubliek betreft. Toch schreef een plaatselijk weekblad met veel aandacht voor cultuur niet zo lang geleden dat het de hoofdstad van de oude muziek is geworden. Niet helemaal terecht, want Utrecht is ook zo n hoofdstad. Maar de auteur doelde natuurlijk op de aanwezigheid van een prominente vakopleiding op het gebied van oude muziek, het feit dat er nu ten minste vier jonge barokorkesten zijn die zich regelmatig - ook internationaal en op cd maar te weinig in Den Haag - laten horen. Er is daar nu een regelmatige en structurele programmering van oude muziek. Let wel: voornamelijk door jonge ensembles en orkesten met nieuw repertoire. Het concertpubliek is er in enkele jaren meer dan verdrievoudigd en concerten zijn niet zelden uitverkocht. Ook Agrippina was zeer druk bezocht, en bepaald niet alleen met ouder publiek. De lessen van Den Haag zijn dat het publiek zo langzamerhand wel eens wat anders wil zien en horen, én zich aangestoken voelt door de nieuwe generatie. Ook in de oude muziek, waar zich de laatste decennia misschien wel de grootste muzikale vernieuwing heeft voltrokken en die nog lang niet aan zijn eind is. Concertprogrammeurs zouden daarin meer moeten investeren, want de oude generatie raakt helaas versleten. Ooit was Nederland een pioniersland op het gebied van de oude muziek. Als we de moed hebben in het jonge talent te investeren dan is de toekomst van deze muziek verzekerd. Daar moeten de media, inclusief de radio, hun steentje aan bijdragen. Niet zo vaak kiezen voor het bekende en de veilige weg. Informeer de muziekliefhebbers over het nieuwe dat gaande is. Nico van Schouwenburg is artistiek directeur van Stichting Musica Antica da Camera, die zich vooral richt op jong talent in de oude muziek. Hij bekleedde vele bestuurlijke functies in de muziekwereld. v foto: Mara Jong Animal Behaviour Lab uit de UK met kippen die verschillende waarschuwingen geven. Leeftijd De maximale leeftijd van een kip is afhankelijk van het ras. De gewone bruine industriekippen, de hybriden, worden vaak niet ouder dan een jaar of 3. Maar sommige rassen kunnen wel 20 jaar oud worden. Verder spelen ook de levensomstandigheden van de kip een belangrijke rol. Gemiddeld worden de meeste rassen niet ouder dan 10 jaar. en bij gevaar aan de grond maakt een kip een paniekerig kakelend geluid, en als een kip voedsel vindt dan maakt het een tck tck tck achtig geluid, en het is een boodschap aan de anderen dat hij eten heeft gevonden en je kan het ook als een soort hoera vergelijken. Op de website galliform.bhs. mq.edu.au zijn drie filmpjes te zien van experimenten van het

9 pagina 14 / 15 ZL (re)found(ed) Tentoonstelling in het Zeeuws Museum in samenwerking met studenten KABK door Zeeuwsmuseum Acht mode- en textielstudenten van de KABK hebben zich een jaar lang laten inspireren door de collectie van het Zeeuws Museum. Vooral de collectie etnografica speelde een belangrijke rol. Een exacte replica van een etnisch kostuum naar keuze was het startsein voor een onderzoek naar vorm, kleur en materiaalbeheersing. Van daaruit volgde een zoektocht naar het ontwikkelen van een eigen collectie interieurtextiel of modeontwerpen. Het resultaat is een bijzondere collectie die zowel individueel als gezamenlijk een intense weergave is van authenticiteit en technische vernieuwing. De oorsprong is door Josje Hattink Ook dit jaar vond rond de jaarwisseling het internationale literatuurfestival Winternachten plaats. Tijdens dit festival wordt literatuur, muziek en film uit binnen- en buitenland samengebracht om bezoekers te laten proeven van kunst en cultuur uit verschillende landen. Het thema van Winternachten was dit jaar Het spel van de regels. Winternachten heeft ontmoetingen geregeld tussen schrijvers om te praten over dit eeuwige spanningsveld tussen regels en ontregeling. Schrijvers en kunstenaars zijn altijd bezig geweest grenzen te verkennen en regels te overschrijden om zo taboes te doorbreken en verandering, vernieuwing en ontwikkeling te brengen. Omdat kunst en literatuur vaak veel gemeen hebben, krijgen jonge beeldend kunstenaars elk jaar de kans om deel te nemen aan een speciaal kunstproject binnen Winternachten. Tweedejaarsstudenten van de afdelingen Autonoom en 3D van de KABK mochten een voorstel voor een kunstwerk indienen bij de organisatie. Wanneer een voorstel gekozen wordt, krijgt de kunstenaar een budget om zijn of haar kunstwerk te realiseren in de gebouwen van op verrassende wijze zichtbaar en geeft aan waarin een oude collectie rijk kan zijn. Het Zeeuws Museum heeft de studenten uitgedaagd een eigen plek in het gebouw te zoeken en te veroveren, dwars door bestaande presentaties heen. Het resultaat is een route vol verrassingen, waarbij de bezoeker geïnformeerd wordt over de oorsprong, ontwikkeling en producten van deze collecties. u De tentoonstelling is tot en met 28 maart te zien in het Zeeuws Museum in Middelburg. Kijk voor meer informatie op Winternachten Het spel van de regels het Theater aan het Spui of het Filmhuis Den Haag. Hierbij zijn de studenten uiteraard wel gebonden aan een aantal regels. Ik sprak hierover met beeldend kunstenaar Pim Voorneman, docent aan de KABK en begeleider van dit project. Want is het stellen van regels voor een kunstwerk binnen een thema als Het spel van de regels nog wel relevant? Pim vertelde mij dat het project juist een goede praktijkoefening is voor de studenten om te leren omgaan met opdrachtgebonden projecten, waar regels en dus ook beperkingen aan verbonden zijn. De studenten moeten rekening houden met zaken als veiligheidsregels, beperkte ruimte, grote mensenmassa s en een beperkt budget. Toch zouden al deze regels volgens Pim niet ten koste mogen gaan van de kwaliteit van het eindresultaat: Een goede kunstenaar weet zich te handhaven binnen de regels van een opdrachtgever, de regels zo nodig op te rekken en de opdrachtgever een nieuwe kijk te geven op de gegeven opdracht. [ Haan Mannelijke kippen worden haan genoemd. Zij onderscheiden zich van de vrouwtjeskip doordat ze meestal groter zijn, een staart met langere en meestal sikkelvormige veren hebben, bij gekleurde rassen meer kleuren veren hebben dan de hen, een grotere kam op het hoofd hebben en (grotere) sporen aan de poten hebben. Een gecastreerde haan is een kapoen. Ook het gedrag van een haan is anders dan dat van een hen. pagina 14 / 15 Groen licht Green light door Maite Louisa en Roos Mikx Voorafgaand aan het eindexamen in juni organiseren de studenten van de voltijdopleiding Beeldende Kunst op 5, 6 en 7 februari de pre-eindexamententoonstelling Groen licht / Green light. De titel verwijst naar het te behalen groen licht dat toegang verleent tot het officiële eindexamen. Maar bovenal betekent het voor de studenten het startsein voor het bestaan als zelfstandig beeldend kunstenaar. Om het werk van alle 36 jonge kunstenaars te kunnen huisvesten, is gekozen voor het industriële ateliercomplex De Besturing in de Binckhorst Den Haag. Onder begeleiding van curator Aart van der Kuijl krijgt elke deelnemende student de mogelijkheid om zijn werk tot zijn recht te laten komen in de dynamiek van een groepsexpositie. Naast de presentatie van schilderijen, sculpturen, tekeningen, grafiek, ruimtelijke installaties, video s, gesproken en geschreven woord en performances, organiseren zij op zaterdag 6 en zondag 7 februari een uitgebreid extra programma. Op deze dagen worden er workshops gehouden en zal er een uitgebreid debat gevoerd worden over kunst en de maatschappij anno nu. Conservatoriumstudenten verzorgen de muziek. Op vrijdag 5 februari wordt de expositie om uur feestelijk geopend met muziek en performance. Iedereen is uiteraard van harte welkom om het resultaat van deze intensieve samenwerking te komen bekijken! P Adres De Besturing: Saturnusstraat 91 (Binckhorst), Den Haag. Te bereiken met Bus 30 vanaf Centraal Station, halte Saturnusstraat. Hen Een vrouwelijke kip wordt een hen genoemd. Wanneer hennen 5 tot 6 maanden oud zijn, kunnen ze eieren leggen. Het maximaal aantal eieren dat de hen kan leggen is gelijk aan het aantal eicellen dat bij de geboorte in de eierstok zit. De hen heeft, in tegenstelling tot de meeste dieren, slechts één werkende eierstok, de linker, die in de lichaamsholte vlakbij de ruggengraat zit. Wanneer de hen voor de eerste keer een ei moet leggen, worden kam en lellen wat roder van kleur. Vaak gaat de hen geluiden maken die doen denken aan binnensmonds mompelen. door Saskia Roos In januari 2010 voeren studenten van Dutch National Opera Academy de komische opera Albert Herring van Benjamin Britten uit in de Kees van Baarenzaal van het De opera speelt zich af aan het eind van de 19 e eeuw in een klein marktplaatsje Loxborough genaamd. Lady Billows is op zoek naar een Meikonin- Britten's opera Albert Herring door studenten van Dutch National Opera Academy Voortplanting Een haan die met een hen wil paren, pakt eerst met zijn snavel een pluk veren achter haar kop, zodat zij niet kan weglopen. Dan duwt hij zijn cloaca tegen de cloaca van de hen aan. De haan drukt dan zijn penis iets naar buiten en spuit de zaadcellen in de hen. Die bevruchten dan de eicellen in de eileider. De cloaca is een opening onder in de buik van een kip. Nadat de kip het bevruchte ei heeft gelegd, kan het ei op twee verschillende manieren worden uitgebroed. gin die op het jaarlijkse Meifeest moet worden gekroond. Echter, geen van de vrouwelijke kandidaten komt door de ballotage en er wordt besloten een Meikoning te benoemen. Zo valt de eer te beurt aan de knaap Albert Herring, het moederskindje van een groentewinkelbediende. Bij zijn kroning krijgt Albert een onschuldig lijkend drankje met een tic en hij gaat vervolgens vrolijk aan de zwier, tot grote afschuw van Lady Billows en haar gevolg. foto: Mylene Siegers Benjamin Britten en librettist Eric Crozier hebben, tijdens het werken aan Albert Herring, een rijk geschakeerde galerij van komische figuren geschapen: Lady Billows, een geestverwant van Oscar Wildes Lady Bracknell uit The Importance of Being Earnest; Florence Pike, haar gefrustreerde terriërachtige huishoudster; de gladde dominee; de onbekwame politieman Budd; de opvliegerige burgemeester en de hysterische schooljuffrouw Miss Wordsworth. Verder zien we Nancy die met haar bullebak van een vriend Sid wordt betrokken bij een uitgekiende truc. Hiervoor krijgt Sid later de rekening gepresenteerd. Dan is er nog Alberts moeder, een vreselijk mens: gemeen en wraakzuchtig, die zich tijdens grote wanhoop van haar tragische kant laat zien. En natuurlijk Albert zelf: een slachtoffer dat zich ogenschijnlijk neerlegt bij zijn situatie. Britten werd geïnspireerd door het originele verhaal van Guy de Maupassant, Le Rosier de Madame Husson, dat begint met de vondst van het dode lichaam van Albert. Dit thema keert steeds terug in de donkere passages van de muziek. De monologen van Albert zijn gevuld met prachtige en ondeugende zinnen. Als Albert uitbarst: Oh go, go, go away and leave me here alone, with doubts and terrors you have never known, weten we dat achter de komedie eigenlijk een tragisch verhaal schuilgaat. Operatie Muziektheater Onder de titel Operatie Muziektheater organiseren het NFPK+, TIN en MCN gezamenlijk een serie openbare debatten over muziektheater. Op woensdag 20 januari, uur, voorafgaande aan de operavoorstelling Albert Herring, vindt in het Koninklijk Conservatorium het tweede debat plaats. Het onderwerp van het debat is: het uitbreiden van de speelmogelijkheden, de marketing en het publieksbereik van opera en muziektheater. Onder leiding van Lex Bohlmeijer komen vragen aan de orde als:» Kunnen circuitvorming en afnamesubsidie bijdragen aan uitbreiding van het aantal speelplekken?» Hoe kan marketing bijdragen aan een groter en breder publieksbereik?» Wat is de rol van de media?» Wat zijn de mogelijkheden van coproductie?» Wat zijn de afzetmogelijkheden internationaal? In een druk bezocht eerste debat in Utrecht kwam de doorstroming van de jonge generatie aan de orde. In Den Haag komen naast muziektheatermakers, ook programmeurs en marketingdeskundigen aan het woord. De serie Operatie Muziektheater wordt op 28 mei 2010 afgesloten tijdens de Operadagen in Rotterdam. De debatten zijn openbaar en aanmelden is gewenst, per aan: a.simeone@nfpk.nl. / / 1 Dutch National Opera Academy biedt een intensieve, twee jaar durende masteropleiding. Het doel van deze opleiding is om jonge talentvolle zangers een goede basis te geven in alle aspecten van het operavak en hen zo op te leiden tot hedendaagse operazangers. Dutch National Opera Academy is een samenwerkingsverband tussen het Conservatorium van Amsterdam en het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Sinds 1999 is de artistieke leiding in handen van Alexander Oliver. De opleiding is na auditie ook toegankelijk voor zangers van buiten deze beide instellingen en heeft inmiddels een internationale status. Opera Benjamin Britten Albert Herring Zondag 17 en 24 januari uur, Kees van Baarenzaal, KC 20,- / studenten 12,50 Maandag 18, woensdag 20, zaterdag 23 januari uur, Kees van Baarenzaal, KC 20,- / studenten 12,50

10 pagina 16 / 17 Upcycling: Up to You Exhibition: 31 January to 28 March 2010 Een broedse hen kan dit doen, of men kan de eieren in een broedmachine uitbroeden. Na 21 dagen (dit kan één tot twee dagen afwijken) zullen de eieren uitkomen. Kuikens die met de broedmachine zijn uitgebroed hebben veel meer aandacht nodig dan kuikens die door een hen zijn uitgebroed. HAMMOND ORGAN FESTIVAL 1 to 5 February 2010 Kuiken Een ongetraind mens kan aan de buitenkant van het kuiken moeilijk tot niet zien of het een vrouwelijk of een mannelijk kuiken betreft. Bij sommige rassen is het onderscheid te maken aan de hand van de kleur van het kuiken, bij andere rassen is het mannelijke kuiken groter dan het vrouwelijke. Kuikens kunnen nadat ze uit het ei gekropen zijn meteen lopen, eten en piepen. Ze zullen de eerste dagen vooral doorbrengen in het zachte, warme dons van de moederkloek, daarna zullen ze meer zelfstandig op stap gaan. Als de jongen ver afdwalen worden ze door middel van geluiden door de kloek teruggeroepen. Aanvankelijk bestaat de vacht van een kuiken uitsluitend uit dons, maar al na enkele dagen verschijnen de eerste veertjes. Location: Stroom Den Haag, Hogewal 1-9, The Hague Open: Wednesday - Sunday 12-5 pm The exhibition Up to You is part of a larger program entitled Upcycling which will run over a longer period. Its aim is to investigate alternatives in creating value and meaning within the urban environment starting from the arts. The program consist of exhibitions, design studies, a series of sessions with guests from various backgrounds and specific research into upcycling in The Hague. The exhibition Upcycling: Up to You brings together the work of architect Yona Friedman, artist Navid Nuur and designer Thomas Lommée around the concept of adaptation. To what degree are residents of a city able to shape their own environment? Does this support the social climate, does it enhance the city s sustainability or does it become an undesired chaos? Accepting coincidence and exploiting time and temporariness, the design of an open structure and a flexible process are key concepts here. Yona Friedman (1923) has been focusing all his life on a design methodology that can handle the unpredictability of its use. With Friedman this conviction translates primarily into designing large, open and flexible structures, preferably raised from street level, in which the residents themselves can shape their living environment. In so-called manuals (strip cartoon images) he shows in an adventurous way how people can take the shaping of their environment together in their own hands. In the work of Thomas Lommée (1979) systems, structures and the way individuals can use them collectively and individually play a central role. His research project develops models for a sustainable and democratic way of designing. It is an open design system where anyone can design like a kind of collaborative Meccano. Artist Navid Nuur (1976) explores and changes the way we perceive and experience a certain space starting from his interest in what we record unconsciously or risk missing because we are focusing on something else. NEW! Stroom Premium Publications Each year Stroom Den Haag organizes an international exhibition to generate extra attention for those artists that have acquired a Premium subsidy. In 2007 Francis McKee curated the exhibition Lost Tongues Rediscovered in The Hague and in 2008 the CAC (Contemporary Art Centre) in Vilnius, hosted the exhibition For the First and the Second Time. In the Spring of 2010 the next Premium exhibition will be curated by Radek Vana at the art center Dum Umeni in Brno. Each one of the Premium artists will feature in a Stroom Premium publication. The first publications, on respectively Harold de Bree, Channa Boon, gerlach en koop, Ton Schuttelaar, Machiel van Soest and Bram Vreven, appeared at the end of The next publications on Rachel Bacon, Marleen Sleeuwits and Zeger Reyerswill appear in February this year. X Language: Dutch/English Publisher: Stroom Den Haag Price: 6 euro non Can art be demonstrated? PhDArts conference 5 & 6 February 2010 by Janneke Wesseling The artist as researcher In September 2008, PhDArts launched an international doctoral program in visual art and design. PhDArts is a collaboration of the Academy of Arts of Leiden University and the KABK. PhDArts is the first, and so far the only, institution in The Netherlands to offer visual artists and designers a taught PhD program in combination with the possibility to obtain a PhD in art. Information on PhDArts and a description of the program is to be found at On 5 & 6 February 2010, PhDArts organizes at the KABK a two-day international conference on artistic research and the PhD in visual art and design. The conference will address the following issues: The position of the PhD in visual art and design within the field of education and the art world. a. the significance of artistic research for art education and university education b. the interaction between research culture and artistic practice Lectures by international speakers will alternate with parallel sessions in which the themes will be discussed in depth. Four of the speakers are visual artists, who will present their work as examples of artistic research, and who discuss the position of artists within academia. Also, Dutch and Flemish doctoral candidates will present their research projects. The conference will be concluded by a panel discussion with prominent representatives from the art world and the educational field. by Martijn Padding From 1 to 5 February 2010 the composition department of the Royal Conservatoire will organize a unique festival around an instrument which became very popular in Holland in the fifties and sixties: the Hammond organ. Largely forgotten today, this instrument formed the solid base for many jazz combo s and rock-bands decades ago, and it could often be found in churches and big theatres. Many coctail- Hammond organists toured the country with their instruments, brightening up parties and PhDArts operates in the field between artistic practice and the academic world, and between research in art and the art world. The conference Can art be demonstrated? The artist as researcher intends to further the discussion on the PhD in art in the Netherlands. What does research in art yield for art practice? And what does it yield for the academic world, and art institutions? By inviting a mixture of guests from different disciplines (artists, theoreticians, curators), as well as supporters as opponents of the PhD in art, the conference aims at a lively debate and to give a multifaceted impression of the current state of affairs. weddings. The instrument owes its special sound to the unique tonewheel-system and the inseparable Leslie speaker, which can rotate at various speeds. In the sixties the contemporary music world showed great interest in the instrument. The subtle sound made possible by drawbars which could determine the selection of harmonics fitted perfectly with the research mentality shown by many composers at the time, for example in their electronic music. During the Hammond organ festival the Dutch premiere of the legendary Mikrophonie II by Karlheinz Stockhausen will take place. The conference will be accompanied by an artistic program consisting of installations, performances and presentations by doctoral candidates. Keynote speakers: Paul Carter: creative director of Material Thinking; Professor at Melbourne University Stephan Dillemuth: visual artist; Professor at the Academy of Fine Arts, Munich Henri Jacobs: visual artist, Brussels; Rietveld Research Resident, Amsterdam, Aglaia Konrad: visual artist, Brussels Graeme Sullivan: Professor of Art Education Teachers at College Performances of this piece are very rare. The Dutch composer Peter Adriaansz will write a companion piece to Stockhausen s Mikrophonie II for Hammond organ and small ensemble. A forgotten piece by Louis Andriessen The garden of Ryon-gi for three organs will also be performed after thirty years of neglect. The great Dutch improviser/ composer Guus Janssen will host an evening around the Hammond organ, at which an interesting parade of improvisers will try their skills on the instrument. There will also be lectures, and in collaboration with the Columbia University, NY Kitty Zijlmans: Professor of Contemporary Art History and Theory, School of Art History, Leiden University And: Henk Borgdorff (associate professor HKA), Arno van Roosmalen (director of Stroom, The Hague), Janneke Wesseling (associate professor KABK, art critic), Peter Peters (associate professor Hoogeschool Zuyd, university teacher University Maastricht), Edith Doove (curator, artistic advisor IvOK, Leuven), Yves Knockaert (director IvOK, Leuven), Ann Demeester (director De Appel, Amsterdam), a.o. Gemeentemuseum of The Hague an unconventional predecessors concert with rare instruments from the fantastic collection will be organized. Last but not least, the young generation of composers studying at the Royal Conservatoire will bring out their creative voices in a concert full of new pieces as a homage to this amazing instrument. More details on hammondfestival. U dutch Friday 5 and Saturday 6 February 2010, from 9.30 till hrs Location: Royal Academy of Arts (KABK) Language: English Entrance fee: 25 euro (students free entrance with student card; reservation recommended) Reservations before: 15 January 2010 For more information: and Contact and reservations: symposium@phdarts.eu. The conference is organized by PhDArts in collaboration with the Institute for Practice-based Research in the Arts (IvOK) of the K.U.Leuven Association. # foto: Ali Kris foto: Henri Jacobs In het laatste geval hoeft men in principe alleen maar voor eten (opfokkorrel of kruimel 1 of 2, afhankelijk van de leeftijd) en drinken te zorgen. Heeft men kuikens uitgebroed met een broedmachine, dan zal men de kuikens warm moeten houden met een warmtelamp of -plaat. pagina 16 / 17 foto: Henri Jacobs Broeden Het kan voorkomen dat een hen broeds wordt. Niet alle hennen worden broeds, maar als het gebeurt, gebeurt dit doorgaans in het voorjaar. De kip trekt zich dan terug op de plaats waar zij de eieren heeft gelegd en broedt ze uit. Dit duurt 21 dagen. Gedurende deze periode eet en drinkt de hen niet veel. Ook produceert ze minder ontlasting, zo blijft het nest schoner. Tijdens de broedperiode stopt de kip met het leggen van eieren. Een broedse hen maakt typische geluiden (het zogenoemde klokken) en verlaat het nest zelden om te drinken, te eten of een stofbad te nemen. Ze houdt de eieren op een constante temperatuur (een kip heeft een lichaamstemperatuur van 41 graden) en keert de eieren op bepaalde tijdstippen. Als er geen eieren uitkomen, verlaat de broedse kip het nest meestal na verloop van tijd. Er zijn echter ook gevallen bekend waarbij de kip zich letterlijk doodbroedt. Ei Een hen doet er ongeveer 25 uur over om een ei te maken. Als de eicel bevrucht is door een zaadcel, vormt het ei een bescherming voor het kuiken. Het embryo voedt zich met het eigeel en het eiwit en na 21 dagen broeden komt het kuiken uit het ei. Een eicel rijpt in zeven tot tien dagen tot dooier, deze bevindt zich later in het centrum van het kippenei. De dooier gaat door de eileider op weg naar buiten. Doordat het ei door de eileider wordt voortgestuwd, wordt de voorkant puntig, de achterkant blijft stomp. Alles bij elkaar duurt het ontstaan van een ei ongeveer 25 uur, van eicel tot ei. De volgende dag gebeurt hetzelfde en zodoende legt een kip bijna elke dag een ei.

11 pagina 18 / 19 En de Winnaar is Docent en oudstudent Justin Bennett wint De Ouborg Prijs 2009 Nederlands ensemble Wishful Singing wint goud in Spanje EnAccord opnieuw prijswinnaar internationaal concours Steenbergen Stipendium voor Joris Jansen Fotograaf Joris Jansen, afgestudeerd aan de KABK, heeft dinsdag 29 september het Steenbergen Stipendium 2009 ontvangen. Elk jaar bezoekt de jury de eindexamenexposities van de geaccrediteerde kunstacademies die een aparte richting fotografie hebben. De driekoppige jury van het Steenbergen Stipendium bestond dit jaar uit Colette Olof (curator Foam), fotograaf Marnix Goossens en Kim Knoppers (freelance curator en organisator). Zij waren vol lof over de afdeling Fotografie van de KABK en over het werk van Jansen. c Jong Talent van het Koninklijk Conservatorium valt in de prijzen Op zaterdag 14 november organiseerde de Stichting Jong Muziektalent Nederland (SJMN) in de Doelen te Rotterdam het Nationaal Concours voor altviool, blokfluit, cello, hobo, saxofoon en zang. Vanuit onze gelederen hebben Melle de Vries (2 MHV) en Kento Nomura (4H) deelgenomen met mooie resultaten. Kento werd geprezen om zijn fraaie toon en om de muzikaliteit waarmee hij speelde. Hem werd een eervolle vermelding toebedeeld. Melle heeft eveneens prachtig gespeeld en zich zowel technisch als muzikaal overtuigend gepresenteerd. De jury roemde het hoge niveau van de cellisten. Aan Melle werd een tweede prijs toegekend. 0 Marte van Maris winnaar BNI-prijs 2009 De vakjury van de BNI-prijs heeft dit jaar in het project Meet & Greet van Marte van Maris, afgestudeerd aan de KABK unaniem een winnaar kunnen aanwijzen uit de acht genomineerde afstudeerprojecten. Van Maris transformeert een oud pakhuis in Den Haag tot een hostel / cultureel centrum van allure. 8 Martijn Padding wint het International Rostrum of Composers Componist Martijn Padding heeft het International Rostrum of Composers gewonnen met het First Harmonium Concerto, voor harmonium en ensemble. Volgens Padding is het het eerste harmoniumconcert dat ooit geschreven is. Het jaarlijkse concours is een initiatief van het IMC UNESCO. Het staat open voor alle landen van de wereld. Nationale radiostations kunnen nieuwe composities uit hun land inzenden. Dit jaar deden 29 landen mee, met in totaal 57 werken. Michael Fahres, lid van het comité dat Paddings compositie indiende, liet weten zeer gelukkig te zijn. Een Nederlandse winnaar hebben we lang niet gehad, zegt hij. De jury was zeer te spreken over het lichte, bijna circusachtige karakter van het First Harmonium Concerto. Bovendien geeft de harmoniumspeler, met zijn continu pompende voeten, een extra dimensie aan het stuk. O Sietse-Jan Weijenberg, eerste Nederlandse finalist in het Rostropovitsj Concours Parijs Sietse-Jan Weijenberg, cellist student KC, won de vierde prijs tijdens het Rostropovich Concours Parijs 2009 en is daarmee de eerste Nederlandse finalist van dit prestigieuze celloconcours. r Edwin van der Heide wint kunst+ techniekprijs 2009 De winnaar van de Witteveen+Bosprijs voor Kunst+Techniek 2009 is de geluidskunstenaar/componist Edwin van der Heide. De onafhankelijke jury heeft Van der Heide voorgedragen op grond van zijn unieke plaats binnen de nieuwe media in de beeldende kunst. Door zijn innovatieve constructies worden eigentijdse muziek, beeldende kunst en architectuur op scherpzinnige wijze met elkaar verbonden. Edwin van der Heide (Hilversum, 1970), studeerde muziektechnologie aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht (1988). Na een jaar stapte hij over op de studie sonologie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag, waar hij in 1992 afstudeerde. Sindsdien heeft hij een hecht oeuvre opgebouwd. Van der Heide maakt installaties waarin de parameters geluid-tijd-ruimte, het componeren met klank en met ruimtelijke ervaringen centraal staan. [ De Ouborg Prijs wordt om de twee jaar toegekend aan een Haagse kunstenaar met een oeuvre dat zowel lokaal als landelijk van belang is. De stadsprijs voor beeldende kunst, genoemd naar de Haagse kunstenaar Pieter Ouborg ( ) bestaat uit een bedrag van , een tentoonstelling in het Gemeentemuseum Den Haag en een publicatie verzorgd door Stroom Den Haag. De Ouborg Prijs 2009 is door de jury toegekend aan Justin Bennett (1964), een eigenzinnige geluidskunstenaar die de toeschouwer keer op keer verrast met zijn fascinerende composities van alledaagse stadsgeluiden. De van oorsprong Britse Justin Bennett studeerde beeldhouwkunst in Sheffield en Sonologie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Met een vervolgstudie begin jaren 90 aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht sloot hij zijn opleiding af. Sindsdien woont en werkt hij in Den Haag. Een belangrijk aspect in zijn werk zijn de geluiden van de stad in al hun verscheidenheid. Hij maakt geluidskaarten van steden als Beirut en Den Haag, waarbij hij de luisterkijker opmerkzaam maakt op fenomenen die op het eerste gezicht niet direct waarneembaar zijn. Dit doet hij telkens weer op originele en experimentele wijze zonder terug te vallen op trucjes of formats. In het juryrapport prijst voorzitter Arno van Roosmalen de kunstenaar voor zijn experimentele houding ten aanzien van zijn medium en zijn onderwerp. Zijn intense manier van werken, maar vooral ook de kwaliteit en zeggingskracht van zijn oeuvre hebben gezorgd voor een grote internationale erkenning van zijn kunstenaarschap. $ Anne-Christine Wemekamp, sopraan, KC (2007) Marjolein Verburg, mezzo-sopraan, KC (2004) Suzanne Verburg, mezzo-sopraan, Codarts Annemiek van der Ven, alt, KC (2005) Marjolein Stots, alt, KC (2009) Wishful Singing, bestaande uit vijf Nederlandse zangeressen, heeft afgelopen zondag de eerste prijs gewonnen in de categorie Vocal Groups tijdens de Tolosa Choral Contest in Spanje. Dit internationale vocale concours staat hoog aangeschreven en is een van de bekendste wedstrijden voor a-cappellazang ter wereld. Doel van het festival is het samenbrengen van de beste koren en ensembles van de wereld. Wishful Singing presenteerde zich in Tolosa met twee a-cappellaprogramma s. Hieraan waren vooraf strikte eisen gesteld met betrekking tot repertoirekeuze, tijdsduur van de uitvoering en verscheidenheid van muziekstijlen. Wishful Singing werd door de jury gewaardeerd met een score van 90 procent en behaalde daarmee het hoogste puntenaantal van alle twintig deelnemende koren en ensembles in het hele concours. De internationale jury over het optreden van Wishful Singing: een muzikale explosie, een verfrissende en vernieuwende manier van zingen, een spektakel van uitstekende muziek, een onovertroffen performance, zij zijn de toekomst. W foto: J.M. López Ilka van der Plas, viool, KC (2008) Helena Druwé, viool, CvA (2008) Rosalinde Kluck, altviool, KC (2004) Mette Seidel, cello, KC (2007) Op zaterdagavond 26 september won het EnAccord Strijkkwartet de tweede prijs tijdens de finale van de 5th Trondheim International Chamber Music Competition. Het concours, dat deel uitmaakt van een van Noorwegens bekendste kamermuziekfestivals, stond open voor strijkkwartetten uit de hele wereld. Tijdens de finale voerde het kwartet werken van Haydn en Beethoven uit die opgenomen werden door de Norwegian Broadcasting Corporation NRK. G Danseres Shirley Esseboom wint Gouden Zwaan Oud-leerling Shirley Esseboom (1975) kreeg tijdens de Nederlandse Dansdagen in Maastricht de Gouden Zwaan uitgereikt. Een prestigieuze prijs voor haar indrukwekkende loopbaan. De Gouden Zwaan wordt door de dansjury van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties uitgereikt aan een danser of choreograaf voor een imposante danscarrière. De laatste keer gebeurde dat in Van 1986 tot 1993 studeerde Esseboom aan de Dansvakopleiding in Den Haag en danste na haar opleiding vijftien jaar bij het Nederlands Dans Theater. Daar was zij een gezichtsbepalende danseres in uiteenlopende rollen in werk van met name Jirí Kylián, Lightfoot León en Hans van Manen. Met haar toewijding aan de dans, haar dienstbaarheid aan de choreografie, haar overduidelijke plezier in het dansen en, het allerbelangrijkste, haar artistieke gevoeligheid, wist Esseboom keer op keer te overtuigen, aldus de jury. ^ Paul Koek krijgt Prins Bernhard Cultuurfonds Theaterprijs 2009 Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft op voordracht van de jury de Prins Bernhard Cultuurfonds Theaterprijs 2009 toegekend aan muziek- en theatermaker Paul Koek. De prijs van euro werd op 4 november uitgereikt in het Muziekgebouw aan t IJ in Amsterdam. Paul Koek (Roelofarendsveen, 1954) studeerde slagwerk aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Hij maakte deel uit van tal van ensembles, waaronder Hoketus met componist Louis Andriessen. Na zijn studie was Koek enkele jaren verbonden aan Toneelgroep De Appel. In 1987 sloot hij zich aan bij Theatergroep Hollandia, waarvan hij in 1993 mede artistiek leider werd. Binnen Hollandia richtte hij de Veenstudio op om de ontwikkeling van muziektheater verder te stimuleren. Vanaf 2005 is Koek zelfstandig verder gegaan met de Veenfabriek, een laboratorium en productieplaats voor muziektheater. Sinds 1991 is hij tevens docent van de afdeling ArtScience aan het Koninklijk Conservatorium en Koninklijke Academie in Den Haag. Uit het juryrapport: Het verbinden van werelden tekent theaterkunstenaar Paul Koek. Niet alleen omdat hij al vanaf de jaren zeventig een invloedrijke vernieuwer en bruggenbouwer is tussen de werelden van muziek en theater, maar ook omdat hij altijd een gedreven docent en inspirator is geweest voor nieuwe generaties jonge kunstenaars. Het oeuvre van slagwerker, componist, regisseur, docent, artistiek leider en performer Koek is indrukwekkend. P (persbericht: Prins Bernard Cultuurfonds) Mirjana Vrbaski wint Taylor Wessing Photographic Portrait Prize 2009 KABK-studente Mirjana Vrbaski heeft de vierde prijs van de prestigieuze Taylor Wessing Photographic Portrait Prize 2009 gewonnen. De wedstrijd werd georganiseerd door de National Portrait Gallery in London. De tentoonstelling loopt tot 14 februari Bekijk Mirjana s foto aan de binnenzijde van deze Nieuwe K.! Grafisch Ontwerper Gert Dumbar wint BNO Piet Zwart Prijs De BNO Piet Zwart Prijs / life time achievement award Dutch Design Awards 2009 is dit jaar toegekend aan grafisch ontwerper Gert Dumbar. Jurylid Paul Mijksenaar: Het lijstje van eerdere winnaars overziend, kan Gert Dumbar daarin niet ontbreken. Eigenlijk is hij van alle prijswinnaars het meest verwant met Piet Zwart, vooral waar het zijn speelsheid betreft. Zijn beroemde Mondriaanaffiche met Mondriaans stijlelementen als gekleurde staven in de ruimte gefotografeerd als zijnde een installatie zou goed in Piet Zwarts beroemde postzegelboekje passen, zoals ook zijn bekende affiches waarmee hij de staged photography in Nederland introduceerde. a pagina 18 / 19