Herstelondersteunende zorg in een forensische setting

Transcriptie

1 Herstelondersteunende zorg in een forensische setting Olie en water?? Mieke van Boxtel FPA Roosenbrug, Aventurijn

2 Inhoud presentatie De FPA Het project Ik heb nog wat te willen Casuïstiek Discussie

3 Traditionele zorg Macht over mensen Gericht op controle Gebaseerd op angst en het voorkomen van risico s Patiënt past zich aan Vergroot beperkingen Herstelondersteunende zorg Mensen eigen kracht laten voelen Gericht op regie van de client Gebaseerd op hoop en dromen, risico s durven nemen Hulpverlener past zich aan Vergroot mogelijkheden en de kans op een zinvol leven Gericht op oplossen van problemen Oplossen van problemen staat in dienst van persoonlijk herstel

4 De uitdaging Balans vinden tussen: - herstelperspectief Omgaan met beperkingen In vrijheid re-integreren - perspectief van de samenleving Berscherming tegen mogelijk nieuwe delicten

5 Ik heb nog wat te willen (Altrecht, FPA Roosenburg) Herstelgericht denken met als kernwoorden: kracht, zelfregie, zelfcontrole,hoop. Het project heeft bij medewerkers geleid tot een attitudeverandering waarbij beheersen en probleemgericht handelen in toenemende mate plaats maken voor krachtgericht denken.

6 Aanpak Project binnen programma Zorg Voor Beter 2 (start 2010) Doorbraakmethode In samenwerking met Trimbos (Sonja van Rooijen) en RINO Storm (SRH) Vraagstelling: In hoeverre draagt een programma in de vorm van themabijeenkomsten op basis van de hersteltheoretische benadering en rehabilitatiemethodieken op een klinische forensische resocialisatieafdeling bij aan succesvolle reintegratie op het gebied van wonen, werken, leren, recreëren : bv binnen de reguliere GGZ, RIBW of zelfstandig wonen. Subvraag (ontwikkelvraag): Op welke wijze wordt het programma vorm gegeven op basis van bestaande best practices en literatuur?

7 Spanningsveld herstelgeoriënteerde zorg versus forensisch psychiatrische zorg (1) Patiënt/cliënt stigma daderschap ernstige geestelijke ziekte (ook verslaving) justitiële beperkingen verhinderen eigen keuze en controle met betrekking tot behandeling justitiële status met ongewisse uitkomst maakt bevorderen van hoop, optimisme, onafhankelijkheid en autonomie moeilijk gedemoraliseerd, cynisch, wantrouwend, onbegrepen, somber

8 Spanningsveld herstelgeoriënteerde zorg versus forensisch psychiatrische zorg Professional teveel werk, roostertechnische bezwaren; planningsproblemen discipline/domeindiscussie ongeschikt voor doelgroep (AS-I, AS-II,...) methodische discussie fpa is slechts uitvoerder van justitie/samenleving Risicomanagement eigen regie etc etc etc

9 Programma cliënten 2 sturingsprincipes, 7 thema s 1. Wat wil ik eigenlijk? 2. Sta in je kracht 3. Trek je plan 4. Ken jezelf (voorkomen is beter..) 5. Zorg over en voor je lichaam 6. Je netwerk, vangnet of valkuil 7. Blijf voor de streep!

10 Regie werkconferentie 1 september 2011, de Wissel

11 Binnen 1 jaar -Werk vinden -Woonruimte vinden - Hulp van familie -Genoeg geld werkconferentie 1 september 2011, de Wissel Steun TBS- proefverlof

12 Hope Sterk mee oneens/oneens/eens/sterk/mee eens Ik heb een positieve kijk op het leven. Ik heb doelen voor de korte en/of lange termijn. Ik voel me heel erg alleen. Ik kan mogelijkheden zien zelfs als ik in de problemen zit. Ik heb een geloof of levensovertuiging waaraan ik troost ontleen. Etc 1989: Kaye Herth Geautoriseerde Nederlandse vertaling: J.W. van den Bogaard, Ch. van Nieuwenhuizen en J.A.W.M. van Gestel-Timmermans (2006).

13 Aanbevelingen uit ROPI Recovery Oriented Practices Index (work in progress) Visie vastleggen en verspreiden. Discussie voeren. Weerstand opsporen. Herstelgericht werken is geen optie maar wordt richtlijn. Cliëntparticipatie, niet alleen uitvoering, ook besluitvorming. Deskundigheidsbevordering: opgedane kennis verspreiden over afdeling en disciplines. Deskundigheidsbevordering én herstel Ketenpartners betrekken. Behandelplannen. Ervaringsdeskundige.

14 En uiteindelijk: In de herstelgroep bleek bij het onderzoeken van de wens,de wens op zich geen doel te zijn; praten over de wens kreeg betekenis in de zin van rouwverwerking Patiënt heeft uiteindelijk zelf zijn huis opgezegd en is gaan wonen in een beschermde woonvorm

15 Casus; Jacob Circulaire onmacht? -37 jaar -Heeft een chronische psychiatrische aandoening, moeite met informatieverwerking - Gebruikt met regelmaat cannabis tijdens verlof -Delict: vrouw aangevallen en aangerand (7 jaar geleden) - Na arrest art 15.5 (detentieongeschikt) -Daarna art 37 (jaar behandeling) -Daarna RM -Wens: Wil graag weer terug naar eigen woning. Echter kan zijn wens niet goed verwoorden en raakt toenemend ontstemd en uit contact tgv het zich moeten verantwoorden over het verloop van zijn weekendverloven: -Optie A: inperken vrijheden, stabiliteit heeft prioriteit.pptx -Optie B: Sturingsprincipe wens boven risico.pptx

16 Wat gebeurde er toen? Zowel a als b werden naast elkaar uitgevoerd. Er werd meer gecontroleerd tijdens verlof en Jacob werd deelnemer van de herstelgroep Wat had dit denk je tot gevolg? Optie a:tweedeling in het team.pptx Optie b:er ontstaat een conflict in het team.pptx

17 DD Verslaving centraal Start bij controle liniair Trans Herstel centraal Verslaving een van de belemmerende factoren in het grotere geheel: herstelplan Integraal 1 milieu Zorgaanbod afgestemd op herstelfase Gericht op samenwerking Patiënt volgt hv Groepsgericht Gecontroleerd gebruik optie (geeft frictie) Ervaringskennis aanwezig Scheidslijn hv pt Rol hv meer bescheiden Hv volgt patiënt Individu-gericht Gecontroleerd gebruik onderbouwd Ervaringsdeskundige inzet Minder kloof

18 Stelling 1 Wanneer beperkingen opgelegd door justitie als dwangmiddel in de behandeling wordt gebruikt door de hv, is dit contraproductief voor herstel en persoonlijke ontwikkeling

19 Stelling 2 Het dubbelstigma (psychiatrische/ verslaafde patiënt én delinquent) maakt succesvol re-integreren vaak tot een hopeloze zaak.

20 Stelling 3 Patiënten meer regie en rol geven in het riskmanagement lijdt tot niet zondermeer tot minder recidive.

21 Stelling 4 Gecontroleerd gebruik in een forensische setting is een no-no