De uitdagingen van MD. Juist nu géén MD-lite. De realiteit van intuïtie. MD en organisatieverandering. Het effect van vertrouwen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De uitdagingen van MD. Juist nu géén MD-lite. De realiteit van intuïtie. MD en organisatieverandering. Het effect van vertrouwen"

Transcriptie

1 jaargang 17 nummer 1 voorjaar 2009Md De uitdagingen van MD Juist nu géén MD-lite Md De realiteit van intuïtie MD en organisatieverandering Het effect van vertrouwen Leiderschap zonder daadkracht

2 Sinds 1946 helpen wij bedrijven en professionals hun doelstelling te behalen... Hoe kunnen wij u helpen? Neem vrijblijvend contact op met het Executive Education Office: t e executive.education@nyenrode.nl Nyenrode Business Universiteit Straatweg 25 Postbus 130, 3620 AC Breukelen The Netherlands

3 Doelstelling Het Tijdschrift voor Management Development ondersteunt MD-professionals met het versterken van hun resultaten door de uitwisseling van praktische ideeën en ervaringen. Redactie drs. M.H.C. Schreuder (hoofdredacteur) drs. B. Alphenaar C.H.H. Cook mw. mr. C. W.M. Leemereise drs. J.J. Douwes drs. J.M. Muller drs. J.P. van der Pool drs. L.G.J. Steverink mr. D.J. van Stolk mw. drs. O. Stolker H. Timmer mw. ir. M.A. Verhoef drs. J.A.M. Vreeswijk mw. drs. E.M. van Vulpen ir. D.A. van den Wall Bake Uitgever mw. Y.A.M. Kuijsters MSc jaargang 17 nummer 1 voorjaar Van de redactie 5 Opinie No time for MD-lite Christopher Cook 9 De rol van intuïtieve intelligentie bij management- en leiderschapsontwikkeling Eugene Sadler-Smith 14 MD als instrument voor organisatieverandering Cindy Post 20 Waarderen door complimenteren positieve bekrachtiging werkt André Meiresonne, Marius Rietdijk, Bram Schaper 24 Leiderschap van de kleine beweging focus op de marges Rik Peeters, Mark van Twist 28 Multicultureel vakmanschap in organisaties gevraagd Herman Blom 34 Eenmaal manager, altijd manager? Betty Lutke Schipholt 41 Boekbespreking Personal Branding in turbulente tijden van Cees Harmsen en Rolf Rosenmöller Han van der Pool 42 Overzicht van artikelen in de vorige jaargang 43 Colofon 1

4 De Baak Management Development voor duurzame ontwikkeling van mens en organisatie + verborgen talenten ontdekken + elkaar leren te leren = duurzame organisatieontwikkeling de Baak en Connexxion Samen met Connexxion heeft de Baak het maatwerktraject Fundament voor Groei ontwikkeld; een MD-programma voor het middenmanagement. π De deelnemers raken met dit MD-programma meer ingebed in de eigen organisatie. Ze zijn beter in staat de diverse strategische aspecten aan elkaar te verbinden en in te zetten als managementinformatie om daarmee (proactiever) te sturen; π Het programma werkt binnen Connexxion inmiddels als een olievlek: het krijgt in de organisatie een eigen verhaal en creëert verbindingen die er voorheen niet waren. Het bevordert divisieoverstijgend netwerken en integraal leidinggeven; π Effecten van het MD-leertraject worden zichtbaar en hoorbaar: input, inspiratie, anders denken en anders doen. Het programma blijkt daadwerkelijk een Fundament voor Groei voor managers. Driebergen Noordwijk Amsterdam Antwerpen Meer informatie: of

5 The ultimate measure of management development is not where it stands in moments of comfort and convenience, but where it stands at times of challenge and controversy. vrij naar Martin Luther King Waar staat MD, in turbulente tijden? We vroegen het ons in het vorige nummer al uitvoerig af, en we gaan er nog even mee door. Ons antwoord is kort samengevat: - dichtbij de business - in het hart van de strategie - in een rol die waarde toevoegt. Want juist bij tegenwind kan een professionele MD-functie laten zien dat de processen en programma s die in gunstiger tijden zijn ontwikkeld, het management in staat stellen om besluitvaardig, consistent en effectief te handelen. In dit nummer hebben we daarom een aantal bijdragen verzameld met inspiratie voor en reflectie op uw expertise en een kritische blik op activiteiten, competenties en kosten. Om maar met de deur van Christopher Cook in huis te vallen: dit zijn geen tijden om als MD even te duiken en te wachten tot de storm over is. Tegenslag vraagt om grote concentratie en extra inzet. Ook de MD-functie moet en kan een actieve en effectieve bijdrage leveren aan de continuïteit van de organisatie. Eugene Sadler-Smith (TiasNimbas) voegt daarbij een belangrijke competentie toe aan het standaardlijstje: intuïtie (ooit door onze oud-redacteur Harry Starren gedefinieerd als verstand dat haast heeft ) Managers met een goed ontwikkelde zakelijke intuïtie kunnen van enorme waarde zijn in turbulente tijden. En: intuïtie kan gericht ontwikkeld worden en verdient dus een belangrijke plaats op de MD-agenda. Cindy Post (Ormit) besteedt uitvoerig aandacht aan een ander aspect: de rol die MD kan spelen bij het in beweging brengen van de gehele organisatie. Zij zet helder op een rij welke succesfactoren gelden voor MD dat gericht is op organisatieverandering. Aan het andere einde van de schaal, leggen André Meiresonne, Marius Rietdijk en Bram Schaper uit hoe voor de hand liggend, eenvoudig en effectief het is om individuele managers te veranderen: via positieve bekrachtiging, het uiten van waardering. Een competentie die zelden voorkomt op het lijstje en juist heel snel het verschil kan uitmaken tussen een goede en een slechte manager. Rik Peeters en Mark van Twist (NSOB) analyseren het verschijnsel dat managers veel kunnen bereiken door bescheiden, minder zichtbaar of minder daadkrachtig op te treden: leiderschap van de kleine beweging. Marginale processen kunnen weliswaar erg belangrijk zijn, maar zeer gebaat bij niet-inmenging van managers die al te zeer knopen willen doorhakken. Dit speelt ook een belangrijke rol in interculturele communicatie, waaraan Herman Blom het volgende artikel wijdt. Blom stelt dat managers vakmanschap moeten ontwikkelen om zorgvuldig en effectief te kunnen opereren in multiculturele organisaties. Hij behandelt onder meer het belang van non-verbale communicatie. We sluiten af met een artikel over loopbaanwisseling van Betty Lutke Schipholt (GITP). Zij pleit voor een MD-beleid waarin de (tijdelijke) overstap van lijn naar staf, of consultancy, een natuurlijke zaak wordt. Organisaties kunnen managers breder inzetbaar maken door ze deze mogelijkheid aan te bieden en ervoor te zorgen dat zo n wissel zorgvuldig wordt voorbereid en begeleid. Al met al weer een gevarieerde bundel met bijdragen van enthousiaste schrijvers die hun MD-inzichten en ervaringen graag met u delen. Schroom niet om het adres van de auteurs te gebruiken voor commentaar, reacties of aanvullende vragen. Dat stimuleert hen tot verdere discussie en levert antwoorden op uw eventuele specifieke vragen. Rino Schreuder 3

6 Managers met meerwaarde? DAN MOET U BIJ ORMIT ZIJN. Een goede manager bezit visie, is doortastend en gedreven en naast resultaat- ook mensgericht. Zo garandeert de juiste manager op de juiste plek een optimale ontwikkeling van uw bedrijf én uw medewerkers. Maar hoe realiseert u dit? ORMIT kan daarbij helpen. Door de brede expertise die wij hebben opgedaan met het effectief ontwikkelen van management, mogen wij ons met recht dé Management Development Specialist noemen. Wij geloven in persoonlijk leiderschap als basis voor goed leiderschap en als hefboom voor succes: voor uw organisatie, managers en medewerkers. In onze aanpak staat leren door doen centraal. Met de eigen werkervaring als uitgangspunt zetten we in onze ontwikkelprogramma s vaardigheidstraining, coaching, intervisie, kennisoverdracht en Action Learning in. Hierdoor ontwikkelen managers zich op management-, professioneel én persoonlijk vlak optimaal. Het ORMIT Multicompany en het Incompany Programma zijn tweejarige MD-programma s voor gedreven academici met managersambities. U kunt de ORMIT ers inzetten voor interim-(project)managementopdrachten en hen na afl oop in dienst nemen. Met het MD Maatwerk Programma richten wij ons op de ontwikkeling van managers binnen organisaties en op de implementatie van Management Development binnen uw bedrijf. ORMIT. DEDICATED TO MAKING THE MOST OF YOUR TALENT. ORMIT heeft een krachtig participantennetwerk. In de MD-programma s werken wij onder andere samen met: ABN Amro, Agis, ANWB, Aviko, Belastingdienst, DSM, Equens, Ericsson, Essent, For tis, GVB, Iddink, KLM, Liliane Fonds, Nuon, Ordina, Philips, Pon, ProRail, Rabobank, RDW, Sanquin, Shell, T-Mobile, TNT, Unicef, Unilever en Warchild.

7 Opinie Md voorjaar No time for MD-lite Christopher Cook (chhcook@gmail.com) is zelfstandig adviseur Management Development on the cheap destroys value. People - Human Capital - now generally acknowledged as an organization s most important asset, should be treasured and continually developed, never more so than during an economic recession. The management team may need to be re-constituted to reflect changing business challenges and opportunities but this should be regarded as the business-as-usual process of identifying talent and developing organizational capabilities for the future. Recession highlights those organizations where management and organizational development are essential parts of a value creating culture in good times and in bad. >>

8 6 Unrivalled opportunity MD-lite is a term that applies not only to organizations where investment in management development is inadequate but equally to those where investment is misdirected, where form takes precedence over functionality and expensive processes create activity but little value. Organizations, large and small, where the link between business strategy and Management and Organizational Development is firmly embedded in the culture, ensure that the main arena for learning and development is the business rather than the classroom. For most organizations the current recession may be almost unprecedented in its severity but, by testing management capabilities, it also presents unrivalled management development opportunities. Building blocks of recovery As always the starting point is the organizational, management and leadership capabilities deemed necessary for the business. But what are they? In their February 2009 HBR article, Seizing Advantage in a Downturn, David Rhodes and Daniel Stelter point to the many opportunities that present themselves in a downturn but argue strongly that a business must first of all put its own house in order. Inevitably this involves cost-cutting, stripping out layers of hierarchy in organizations grown fat in the good times, consolidating or centralizing key functions, discontinuing low value-adding functions, selling off non-productive assets and non-core businesses, strengthening cash management, streamlining procurement practices etc. All of these actions mean significant change to the ways the business is managed. At the same time, new product development to meet present and potential customers own changed priorities, value adding investments in information and production technology, as well as external opportunities for alliances and mergers, and expansion into market segments vacated by failed businesses, stimulate renewed growth when the pall of recession begins to lift. New Business Models Moreover, the search for new products and the arrival of new competitors may necessitate alternative business models. Perhaps the most famously successful example was when IBM s Lou Gerstner during the 1990 recession transformed his company from a hardware producer into a computer services and solutions provider and in doing so also transformed the management capability set. More recently Hilti, supplier of high-end power tools for the construction industry, realised that customers did not make money by owning tools but by using them. With a shift in emphasis from manufacturing and distribution to service, Hilti now sells tool use for a monthly fee: new profit formula, new processes, new resources, new skills and greater flexibility in the face of fluctuating demand in the building Contracting industry. Short and longer term, one of the most important drivers of change and a main impetus of management development will be transformation in the energy, transportation, environment and technology sectors. Whether a supplier to these markets or a customer, every organization will be affected. Every company should already be developing scenarios and using these in decision making about direction and resources, including people capabilities and, crucially, management talent. The management development challenge No doubt, in order to overcome and emerge stronger from the recession, organizations need to review their management teams in terms of roles, numbers and capabilities. If it proves necessary to buy in talent, recession is a good time; less competition for good people, higher availability and therefore relatively lower costs. In addition to ensuring that its managers possess the required capabilities, businesses must organize and motivate them to work collaboratively as one team to meet clear and demanding goals; at the same time inoculating them as far as possible against the additional stress of managing in a downturn. Management development functions that will have the most impact at this time are those that have earned a reputation for relevant, effective approaches to these issues. Whether one professional or a whole department, they will be part of a Human Resources function that has already

9 No time for MD-lite Md voorjaar 2009 influenced their organization in five key areas of talent management: Employer brand, inspiring executives affiliation to their business; Opportunities for continued development via stretch assignments, with competitive pay that balances short and longer term results; Organizational design that promotes interdependence and versatility; Clarity of purpose supported by robust business models and a mission that includes social responsibility; A culture that makes a reality of the employer brand promise, rewards merit and emphasizes individual and team strengths. Without having established this kind of influence within the top echelons, MD professionals faced with the challenges and opportunities of recession will at best be playing catch up, at worst marginalized or even surplus to requirements. Moulding new management teams or even re-energizing and engaging existing teams requires innovative thinking. This is even more pressing when these teams are spread throughout the world at a time of worldwide recession. Companies as diverse as Cisco and Intercontinental Hotels have installed strong, interactive management teams targeted at spotting and acting upon market transitions and business model vulnerabilities. They also provide the principal channel for two-way communication throughout their businesses. Cisco s system of Boards and Councils is the equivalent of social networking groups groups of people with relevant expertise work together to make and execute key decisions supported by sophisticated networking technology. example cutting procurement costs by restricting buying points and negotiating aggressively with suppliers, reducing back-office jobs and creating shared service centres. This is big company stuff but in both examples the cultural inspiration for these approaches is recognition that any organization is both a financial enterprise and a social system; interpersonal dynamics are the meat on the bones of the organizational skeleton. This is universally relevant, regardless of company size. Creating the united can do attitude in an organization calls for strong, visible leadership at all levels. Also universally applicable is the need for the organization to manage the heightened levels of stress that many managers experience during a recession. The influential management development strategic partner function is able to ensure that support mechanisms such as individual and team coaching, and of course counselling, are respected by top management. And the strategic partner MD professional should be able to recognize and impact upon stress even at the highest levels of the organization. Full agenda In all human endeavour, adversity is the incubator of creativity. It should be apparent that companies that enter a recession with a strong and active belief in management development, and with able MD professionals, stand a much better chance not only of weathering the storm but of profiting from it. So the unrivalled development opportunities of recession translate into a full agenda for the management development function. Md 7 Intercontinental Hotels Knights Group draws on the fable of King Arthur and his Knights of the Round Table. CEO Andy Coslett says we want this group of 240 executives to think of themselves as blood brothers on a journey of conquest. If you can make the journey more inspirational, people will respond. The group communicates one message to employees in 100 countries, and drives strategy and efficiencies for

10 Eugene Sadler-Smith De rol van intuïtieve intelligentie bij man 8 Leiders en managers beweren vaak dat hun voorgevoel, onderbuikgevoel of zakeninstinct essentieel is bij het maken van doeltreffende zakelijke beslissingen. Denk bijvoorbeeld aan Sir Richard Branson die beweert dat hij zijn intuïtie laat spreken en binnen dertig seconden beslist of een zakelijk aanbod hem wel of niet aanspreekt. Of aan de voormalige CEO van General Electric, Jack Welch (auteur van Managing straight from the Gut). Ondanks deze fascinerende anekdotes van succesvolle topmensen, accepteert een steeds hoger opgeleid publiek van managers ze niet zo maar kritiekloos. Er zullen harde bewijzen op tafel moeten komen. De vraag is dus of het idee van besturen vanuit de onderbuik overeind blijft onder een kritische blik. Kan intuïtie gedefinieerd worden? Kan het überhaupt verklaard worden? Kan intuïtie nuttig zijn voor managers en leidinggevenden? In dit artikel zal ik dieper op deze kwesties ingaan en afsluiten met mijn bevindingen over de vraag die docenten op het gebied van management en leiderschap bezighoudt: kan intuïtie ontwikkeld worden?

11 agement- en leiderschapsontwikkeling Prof. Dr. E. Sadler-Smith is hoogleraar Management Development and Organizational Behaviour aan de Universiteit van Surrey s School of Management, en gastdocent aan de TiasNimbas Business School in Tilburg. Hij is één van de docenten van het Advanced Human Resource Programme van TiasNimbas. Sadler-Smith deed onderzoek en publiceerde veel op het gebied van learning and development. Hij is redactielid van Academy of Management Learning and Education en Management Learning. Kan intuïtie gedefineerd worden? Door de jaren heen is de term intuïtie op verschillende manieren gedefinieerd, bijvoorbeeld als inzicht hebben zonder precies te weten hoe en waarom wij dit hebben verkregen. Hoewel dergelijke definities kort en bondig zijn en ons onmiddellijk aanspreken, hebben ze weinig wetenschappelijke of praktische waarde. Een veel krachtiger en nauwkeuriger definitie is nodig. Gelukkig is er in recente jaren een significante toename van intuïtieonderzoek in de wereld van zowel management als psychologie. Een uitkomst van al dit onderzoek is dat we een definitie kunnen formuleren. Wat recent was intuïtie nog een onvatbaar concept was, dat soms in verband werd gebracht met een paranormaal zesde zintuig een naar mijn mening onjuiste associatie. Vanuit het wetenschappelijk perspectief, kunnen intuïties aangeduid worden als door het gevoel ingegeven inzichten die ontstaan door snelle, niet-bewuste en holistische associaties. Deze nuttige definitie, die door vele onderzoekers wordt aanvaard, omvat zes essentiële kenmerken van intuïtie: 1. Een inzicht dat eerder een hypothese is, dan een zekere garantie van een uitkomst; 2. Affect-beladen (gevoel): daarom wordt het zo vaak omschreven als een onderbuikgevoel of een opwelling ; onderbuikgevoel kan positief zijn en om die reden een aanleiding zijn om een bepaald plan van aanpak te kiezen; of het kan negatief zijn, een teken om zaken te vermijden. 3. Holistisch om twee redenen: (a) intuïtie is uniek omdat reden en gevoel (cognitie en affect) samenkomen; in dit opzicht is intuïtie een holistisch proces van geest en lichaam. (b) intuïtie ontstaat als een reactie op meervoudig en gelijktijdig gepresenteerde signalen en prikkels uit de omgeving; intuïtie maakt het ons mogelijk deze snel en efficiënt parallel te verwerken door de gewaarwording en herkenning van patronen die opgeslagen zijn in ons langetermijn geheugen (en die emotioneel geladen zijn) maar niet altijd in de bewuste gewaarwording; 4. In een zodanige mate niet-bewust, dat alleen het resultaat van intuïtie (het gevoel) wordt doorgegeven aan de bewuste gewaarwording; de processen die aanleiding geven tot buikgevoel zijn niet onmiddellijk beschikbaar voor introspectie; 5. Snel, onwillekeurig en alomtegenwoordig: intuïties zijn alom aanwezig in vele verschillende talen en nationale culturen, en komen ongevraagd en onverwacht onze bewuste gewaarwording binnen. 6. Potentieel zeer effectief: als zij gevoed zijn door deskundigheid en feedback en onder de juiste omstandigheden opgevolgd worden, maar zij kunnen ook potentieel zeer gevaarlijk zijn als zij opgevolgd worden in complexe keuzesituaties met een gebrek aan de benodigde deskundigheid. Kan intuïtie worden verklaard? De menselijke hersenen zijn een krachtige dubbelprocessor. Doordat onze hersenen twee soorten verstand bevatten, kunnen wij denken, problemen oplossen en beslissingen nemen met ons analytisch verstand, ons intuïtief verstand of beide. Intuïtie is een dimensie die door psychologen omschreven wordt als een systeem van denken door middel van een duaal proces. Tussen het intuïtieve en analytisch verstand valt een aantal verschillen aan te wijzen; zie hiervoor Tabel 1. >> 9

12 Analytisch Verstand Seriële verwerkingsmethode Affect-vrij (niet beïnvloed door gevoelens) Functioneert relatief langzaam Intuïtief Verstand Parallelle verwerkingsmethode Affect-beladen (gevoelens integraal deel van de werking) Functioneert relatief snel Het intuïtieve en het analytische verstand werken contextueel passend dit betekent dat geen van beiden in de kern beter is dan de ander en dat elk geschikt is (werd ontwikkeld) om met een specifiek samenspel van omstandigheden om te gaan (zie hieronder). Hierbij moet worden opgemerkt dat het duale procesmodel niet gelijk is aan het verouderde idee van het gespleten brein waarbij intuïtie en creativiteit zijn ondergebracht in de rechter helft en analyse en rationaliteit in de linker. De moderne neurologie schetst een veel complexer beeld van de neurale geografie van het menselijk denken. Intuïtieve inzichten zijn beschreven als analyses die vastgelegd zijn in gewoonten 1. Dus situaties die we al vele malen eerder zijn tegengekomen, zelfs behoorlijk complexe situaties, zijn eigen gemaakt, samengevat en geautomatiseerd. Vaak hoor je van ervaren managers dat ze weten wat ze moeten doen in complexe, zich snel ontwikkelende situaties, maar dat ze tegelijkertijd niet in staat zijn hun inzicht te ontleden in een rationele verklaring. Zij hebben inzicht zonder precies te weten hoe en waarom ze dit inzicht hebben verkregen. ; het tegenovergestelde van een paranormaal zesde zintuig. Het standpunt dat intuïtie als deskundigheid beschouwd kan worden, is bepalend voor een wetenschappelijk begrip van intuïtie en ook hoe dit ontwikkeld kan worden. 10 Leert snel (kan nieuwe expliciete kennis snel leren) Gericht op details Intentioneel Verlangt mentale energie Analytische processen openbaren zich aan de bewuste gewaarwording Leert langzaam (bouwt deskundigheid op over vele jaren) Holistisch en oriënteert zich op de grote lijn Onwillekeurig Verlangt weinig mentale energie Intuïtieve processen openbaren zich niet aan de bewuste gewaarwording; alleen de resultaten van intuïtie worden doorgegeven aan de bewuste gewaarwording Tabel 1: Het duaal verstandsmodel van analyse en intuïtie Deskundigen in welke discipline dan ook, van management tot muziek, hebben een uitgebreide database aan kennis en vakkundigheid opgeslagen in het lange-termijn geheugen. Het omzetten van deze informatie tot patronen die opgebouwd zijn uit betekenisvolle eenheden, ondersteunt herkenning, herinnering en verwerking. Deze patronen vormen mentale beelden of mentale modellen van de wereld die gevormd zijn door studie, blootstelling aan uitdagende problemen uit de praktijk en feedback. Beginnelingen zijn geneigd regels en procedures in te zetten op een ongenuanceerde manier, zonder rekening te houden met de details van de context. Experts met intuïtie hebben echter de vaardigheden verworven die hen in staat stellen een groot aantal contextuele variabelen waar te nemen en daartussen onderscheid te maken. Zij komen zeer snel tot een uitvoerbaar plan van aanpak, zonder dat zij daarbij een pakket aan mogelijke strategieën overwegen (in het bedrijfsleven is daar gewoon vaak niet genoeg tijd of zijn er geen middelen voor). Managers die intuïtieve deskundigheid bezitten, geven blijk van een plooibaarheid die makkelijker is toe te passen dan te beschrijven. Dit type intuïtie wordt gevoed door voorafgaande studie, ervaring en feedback. De ontwikkeling van expert-intuïtie is een proces van lange jaren, bestaande uit duizenden uren aan studie en/of ervaring. Schattingen variëren, maar expertise-onderzoekers zoals K. Anders Ericsson passen vaak de vuistregel toe van tien jaar of uren aan oefening in een specifiek gebied voordat het prestatieniveau van expert bereikt kan worden. Expertise-onderzoekers maken ook een belangrijk onderscheid tussen eenvoudig leren door te doen (wat in management development ervaringsleren wordt genoemd) en het type training dat nodig is om een echte expert te worden. Volgens hen worden experts niet geboren, zij 1 Door Nobelprijswinnaar Herbert A. Simon.

13 De rol van intuïtieve intelligentie bij managementen leiderschapsontwikkeling Md voorjaar 2009 worden gemaakt door doelbewuste, geconcentreerde en aanhoudende inspanningen, zowel binnen als buiten hun comfortzones. Experts voeren routinematig uit wat zij al beheersen, maar wagen zich ook aan zaken die ze niet goed kunnen om zo de grenzen van hun prestaties te verleggen. Op basis van de bevindingen van expertise-onderzoekers kunnen we concluderen dat managementkennis en -ontwikkeling een cruciale rol te vervullen heeft in de ontwikkeling van intuïtieve deskundigheid. Kan intuïtie worden ontwikkeld? Arie de Geus, voormalig hoofd planning bij Royal Dutch/Shell, stelde eens dat één van de meest verrassende kanten van management is: het experimenteren met de praktijk (vaak verklaard met leren van fouten - alsof dit het op een of andere manier rechtvaardigd). De Geus merkte op dat hierdoor de angst voor fouten en hun consequenties de overheersende emotie worden. Bovendien zijn er potentiële kosten gemoeid met onvoorspelbare experimenten in praktijksituaties. Vergelijk deze, potentieel gevaarlijke, vorm van spel eens met golfers of de tennisspelers op de oefenbaan: zij krijgen zoveel kansen als ze willen of nodig hebben om hun zwaai of slag te perfectioneren. Want tijdens de training maakt het niet uit of ze een keertje een bal missen. 11 Wanneer daarentegen geëxperimenteerd wordt met de praktijk in management, krijgt de leerling één of twee kansen om het goed te doen. Vanuit het idee dat intuïtie gebaseerd is op expertise, zouden management- en leiderschapontwikkelaars kunnen leren van de trainingsvelden in de sport en van de studeerkamers van het conservatorium. Er zijn veilige omgevingen nodig voor managers om de vaardigheden die ze al bezitten te verbeteren, nieuwe en relevante vaardigheden te verwerven en om hun prestaties en de redenen van succes en mislukking te analyseren. Het is belangrijk voor leiders en managers dat zij de mogelijkheid hebben om te oefenen zonder bang te zijn dat de fouten die zij maken hen, hun werknemers, klanten of bedrijven duur komen te staan. Bij management en leiderschap zal een leeromgeving met duidelijke, doelbewuste oefening waarbij men buiten de persoonlijke comfort-zone stapt (in gesimuleerde en echte omgevingen met voortdurende precieze, relevante en oprechte feedback) zeer waarschijnlijk leiden tot betere intuïties. 2 >> >> 2 Hogarth, R.M Educating intuition. Chicago: University of Chicago Press.

14 Wijsheid in managemens development 12 Ik zoek MD-programma s die optimaal aansluiten op onze strategische koers; effectieve leerprogramma s die flexibel meebewegen met de ontwikkeling van onze mensen en organisatie. En ik wil zeker zijn van het resultaat. Maar wie garandeert mij dat? Wetenschap & Wijsheid in Coaching & Leiderschap De Alba-university is gespecialiseerd in wetenschap en wijsheid op de gebieden Coaching en Leiderschap. Wij bieden succesvolle leerprogramma s op WO- niveau, zowel Masters als Masterclasses voor werkende managers en professionals. Uw high potentials krijgen de juiste academische kennis, kunde en wijsheid mee, passend bij uw strategische doelstellingen. Met blijvend resultaat Onze aanpak voor uw organisatie is bijzonder resultaatgericht. Metingen hebben aangetoond dat de gewenste transformaties zowel op persoonlijk niveau als op team- en organisatieniveau duurzaam zijn gebleken. Wilt u meer weten? Aarzel niet contact met ons op te nemen. Alba-university SCIENCE & WISDOM IN LEADERSHIP & COACHING Stichting Alba-university secretariaat@alba-university.nl

15 De rol van intuïtieve intelligentie bij managementen leiderschapsontwikkeling Md voorjaar 2009 Managementontwikkeling, net als management zelf, wordt vaak gedomineerd door een rationele, analytische manier van aanpak. Dit is natuurlijk niet erg, maar een van de ongelukkige gevolgen is dat intuïtie genegeerd wordt, over het hoofd gezien of onderdrukt wordt. Hierdoor vinden managers het vaak moeilijk om het bestaan van intuïtie toe te geven, laat staan deze te verwelkomen wanneer deze zich voordoet, ondanks het feit dat het ervaren van intuïtie onvermijdelijk is. De eerste stap die genomen moet worden bij het ontwikkelen van betere intuïtie, is begrijpen wat intuïtie nu precies is. Het duaal verstandsmodel, zoals hierboven wordt beschreven, is hiervoor nuttig. Dit eenvoudige schema geeft managers de benodigde feitelijke kennis en begrip. De volgende stap is het ontwikkelen van een intuïtief zelfbewustzijn door de toepassing van bepaalde ervaringstechnieken: Intuïtie accepteren: het opschrijven van intuïties in een dagboek of logboek is een effectieve manier om de kracht, helderheid en vorm van de intuïties te documenteren en te onderzoeken en ook om uiteindelijk te kunnen accepteren hoe waardevol de persoonlijke intuïtieve ervaringen zijn. Bill Taggart heeft specifieke richtlijnen ontwikkeld voor het bijhouden van intuïties in een dagboek (zie de website van het Intuitive Self project op Men heeft het bijhouden van intuïtiedagboeken onderzocht en uit dit onderzoek is gebleken dat ze inderdaad effectief bleken te zijn bij managementtraining. 3 Creëer omstandigheden waarin intuïtie gehoord kan worden: een aantal onderzoekers en beoefenaars op het gebied van managementontwikkeling houden zich gericht bezig met het vinden van manieren om het analytisch verstand tot stilte te manen. De gedachte hierachter is dat de stem van het intuïtief verstand (waaronder subtiele signalen afgegeven door het lichaam) wordt gesmoord door de voortdurende activiteit en constante formuleringen van het analytisch verstand. Er zijn een aantal methodes om het analytisch verstand tot stilte te manen, variërende van simpele fysieke en geestelijke ontspanning en het uitzetten van deze stem tot uitvoerige meditatieve en contemplatieve technieken die hun wortels hebben in Oosterse filosofieën zoals het boeddhisme. Technieken als deze worden steeds gebruikelijker en meer geaccepteerd in het Westen en in zakelijke organisaties als manieren om de golven van de vaak turbulente zeeën in het brein van een manager te kalmeren, om zo toegang te krijgen tot de intuïtieve diepten die onder dit woelige oppervlakte liggen; Het balanceren van intuïtie en analyse: een fundamentele grondregel van het duaal verstandsmodel is dat zowel het intuïtief verstand en het analytisch verstand een belangrijke rol spelen bij het menselijk redeneren, de oordeelskracht en bij het maken van beslissingen. Het is daarom belangrijk dat managers zich bewust zijn van de sterke en zwakke kanten van elk, en in staat zijn de een te gebruiken als tegenwicht voor de ander. 4 Intuïtie als management competentie De suggesties in dit artikel en in Inside Intuition (zie Literatuur), zijn de eerste stappen naar de opbouw van een repertoire aan technieken voor de integratie van intuïtie in management- en leiderschapontwikkelingsprogramma s. Met als doel het opbouwen van een intuïtieve intelligentie. Daarvan is de essentie het vinden van een zodanige balans tussen intuïtie en analyse dat managers en leidinggevenden de cognitieve wendbaarheid, lenigheid, veelzijdigheid krijgen om te kunnen omgaan met een veelheid aan taken, problemen en beslissingen. Zodat zij mentale omschakelingen kunnen maken die bij de situatie passen waarin ze zich bevinden. Intuïtie wordt steeds meer geaccepteerd in het bedrijfsleven. Daarom is het wenselijk dat het MD-vak ook deze richting inslaat. En niet alleen innovatieve en creatieve benaderingen kiest voor de ontwikkeling van intuïtieve intelligentie, maar ook grondig studie maakt van de impact van intuïtie op leiderschap, oordeelskracht en besluitvorming. Md Literatuur Sadler-Smith, E Inside intuition, Abingdon: Routledge Sadler-Smith, E. en Shefy, E Developing intuitive awareness in management education. Academy of Management Learning and Education, 6(2): Sadler-Smith, E Inside intuition, Abingdon: Routledge.

DEDICATED ORMIT. DEDICATED TO MAKING THE MOST OF YOUR TALENT.

DEDICATED ORMIT. DEDICATED TO MAKING THE MOST OF YOUR TALENT. ORMIT. DEDICATED TO MAKING THE MOST OF YOUR TALENT. ORMIT is ervan overtuigd dat de kwaliteit van huidig en toekomstig management dé kritische succesfactor is voor organisaties. In een turbulente omgeving

Nadere informatie

Talentmanagement in tijden van crisis

Talentmanagement in tijden van crisis Talentmanagement in tijden van crisis Drs. Bas Puts Page 1 Copyright Siemens 2009. All rights reserved Mission: Achieving the perfect fit Organisatie Finance Sales Customer Engineering Project management

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R

Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie S T R A T E G I C A D V I S O R Risico s van Technologisch Succes in digitale transformatie 2e Risk Event 2019 11 april 2019 The S T R A T E G I C A D V I S O R Ymanagement school of the autonomous University of Antwerp 2 Prof. dr. Hans

Nadere informatie

smartops people analytics

smartops people analytics smartops people analytics Introductie De organisatie zoals we die kennen is aan het veranderen. Technologische ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden zorgen dat onze manier van werken verandert. Waar veel

Nadere informatie

The training courses are only offered in Dutch.

The training courses are only offered in Dutch. Training courses NWO Academy Do you want to focus on the competencies we want to develop throughout the organisation, on what is important for your job and working in projects, or on strengthening your

Nadere informatie

www.ludenstraining.nl Trainingen voor Young Professionals

www.ludenstraining.nl Trainingen voor Young Professionals www.ludenstraining.nl Trainingen voor Young Professionals Rendement van talent Porties VAN GOED NAAR Ludens Talentontwikkeling is een jong trainingsbureau met veel ervaring. Wij zijn gespecialiseerd in

Nadere informatie

Verstevigen van je positie als MD adviseur

Verstevigen van je positie als MD adviseur Verstevigen van je positie als MD adviseur Workshop voor de NFMD 21 november 2013 Monique van der Meer en Jessica Godijn Agenda 9.00 9.15 Opening NFMD door Myrte Ferwerda 9.15 9.45 Veranderingen en gevolgen

Nadere informatie

STRATAEGOS CONSULTING

STRATAEGOS CONSULTING STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.

Nadere informatie

Controller waar gaat gij heen?

Controller waar gaat gij heen? Controller waar gaat gij heen? Business partner? Of ook politieagent? Concerncontrol binnen de Gemeente Seminar de Reehorst Ede 15 maart 2018 rob@schapink.nl Achtergrond / aanleiding seminar Seminar concern

Nadere informatie

Agenda. MLD praktijk Oude regels Learning agility Nieuwe regels Q&A

Agenda. MLD praktijk Oude regels Learning agility Nieuwe regels Q&A Agenda MLD praktijk Oude regels Learning agility Nieuwe regels Q&A Talent management MLD MLD is meer een samenhangend stelsel van HR-instrumenten gericht op medewerkers die management- of leiderschapsposities

Nadere informatie

Optimaal benutten, ontwikkelen en binden van aanwezig talent

Optimaal benutten, ontwikkelen en binden van aanwezig talent Management Development is een effectieve manier om managementpotentieel optimaal te benutten en te ontwikkelen in een stimulerende en lerende omgeving. De manager van vandaag moet immers adequaat kunnen

Nadere informatie

DE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT

DE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT DE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT WELKOM PROGRAMMA Welkom Introductie ORMIT Aan de slag! - Myrte Ferwerda - Ingrid van Tienen - Alla Liberova Deel 1: Je kan pas iets

Nadere informatie

MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT

MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT INZICHT, OVERZICHT EN VAARDIGHEDEN VOOR HET LEIDEN VAN VERANDERING NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 VOORWOORD Ontwikkelingen in de omgeving en binnen organisaties worden complexer

Nadere informatie

S S r r. o v. o S. S m.v n. n o m p.m o S m mens enwerk p S mens enwerk

S S r r. o v. o S. S m.v n. n o m p.m o S m mens enwerk p S mens enwerk FAVV Ruud Buyl, L&D Manager Wat we vandaag willen delen hoe het begon, de moeilijkheden met het duidelijk krijgen wat we willen, het traject & onze aanpak, de successen, de failures en de lessen die wij

Nadere informatie

Management Development Next Level

Management Development Next Level Management Development Next Level NFMD congres 27 januari 2015 Marcel Knotter 1. Hoezo MD? 1. Hoezo MD? 1. Hoezo MD? Quiz Vraag 1 Wat is ca. de omvang van management- en A. $50-60 miljoen B. $500-600 miljoen

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

UNIT 2 Begeleiding. Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility

UNIT 2 Begeleiding. Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility UNIT 2 Begeleiding Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility 1 2 Wat is coaching? Coaching is een methode voor het ontwikkelen van potentieel

Nadere informatie

Young Professional programma. Voorbeeld van de opbouw van een YP programma

Young Professional programma. Voorbeeld van de opbouw van een YP programma Young Professional programma Voorbeeld van de opbouw van een YP programma 1 Flow van het programma: Het programma Intake (½ dag) Ik & mijn leiderschap (2 dagen groepsprogramma) Ik & de ander (2 dagen groepsprogramma)

Nadere informatie

Meet your mentor and coach

Meet your mentor and coach Young Professional Program The importance of having a mentor in business Meet your mentor and coach What do Larry Page, and Steve Jobs have in common? They ve all received guidance from mentors. Yes even

Nadere informatie

Ontwikkeling. 1 Sari van Poelje, Esther de Kleer, Peter van de Berg, Leren voor Leiderschap, een nieuwe kijk op Management

Ontwikkeling. 1 Sari van Poelje, Esther de Kleer, Peter van de Berg, Leren voor Leiderschap, een nieuwe kijk op Management White Paper - Ervaringsgericht leren de praktijk als leermeester Leren is belangrijk. Voor individuen én voor organisaties en het één is voorwaarde voor het ander. Geen wonder dus dat leren en de effectiviteit

Nadere informatie

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system

Nadere informatie

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder?

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Paul Louis Iske Professor Open Innovation & Business Venturing, Maastricht University De wereld wordt steeds complexer Dit vraagt om

Nadere informatie

Business as (un)usual

Business as (un)usual Business as (un)usual Beperking van de impact van incidenten begint vandaag! Aon Global Risk Consulting Business Continuity Practice Continuiteit = basis voor succesvol ondernemen.voor u business as usual?

Nadere informatie

NVB Strategie-implementatie en verandering

NVB Strategie-implementatie en verandering NVB Strategie-implementatie en verandering Dr. Jeroen van der Velden Associate professor Strategy alignment Co-director Strategy center Nyenrode Business Universiteit Dr. Jeroen van der Velden Associate

Nadere informatie

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands

PSO bij Ericsson. Loet Pessers Head of HR Netherlands PSO bij Ericsson Loet Pessers Head of HR Netherlands AGENDA 1 2 3 4 Introductie van Ericsson PSO bij Ericsson De lokale praktijk En nu verder. PSO within Ericsson Ericsson Internal Ericsson AB 2017 2017-06-07

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

De Experience Economy & Change Management

De Experience Economy & Change Management De Experience Economy & Change Management Consequenties voor Organisaties en Management Consultants Presentatie voor PDO-MC Lieke Thijssen Brummen, 16 November 2001 1 Het draaiboek voor deze ervaring Venetië

Nadere informatie

Transitie. - de noodzaak van adequaat Change Management. PON Outsourcing Kenniscongres 22 September 2016 Dr. Geert W.J. Heling.

Transitie. - de noodzaak van adequaat Change Management. PON Outsourcing Kenniscongres 22 September 2016 Dr. Geert W.J. Heling. Transitie - de noodzaak van adequaat Change Management PON Outsourcing Kenniscongres 22 September 2016 Dr. Geert W.J. Heling Vooraf Zie Transitie als een proces van Change Management Elke organisatieverandering

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

Safety Values in de context van Business Strategy.

Safety Values in de context van Business Strategy. Safety Values in de context van Business Strategy. Annick Starren en Gerard Zwetsloot (TNO) Papendal, 31 maart 2015. NVVK sessie Horen, Zien en Zwijgen. Safety Values in de context van Business strategy.

Nadere informatie

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN

CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN CREATING VALUE THROUGH AN INNOVATIVE HRM DESIGN CONFERENCE 20 NOVEMBER 2012 DE ORGANISATIE VAN DE HRM AFDELING IN WOELIGE TIJDEN Mieke Audenaert 2010-2011 1 HISTORY The HRM department or manager was born

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

Global Project Performance

Global Project Performance Return on investment in project management PCI DIAGNOSTIEK IMPLEMENTATIE PRINCE2 and The Swirl logo are trade marks of AXELOS Limited. PCI-DIAGNOSTIEK (PEOPLE CENTERED IMPLEMENTATION) Niet zelden zien

Nadere informatie

PEZY GROUP GLOBAL SOURCING LOCAL SUCCESS

PEZY GROUP GLOBAL SOURCING LOCAL SUCCESS PEZY GROUP GLOBAL SOURCING LOCAL SUCCESS 15-10 2009 @ pezy group 1 China & India een kans of bedreiging voor een klein product ontwikkelbedrijf in Nederland? Inleiding bedrijfsactiviteiten Visie, trends

Nadere informatie

Creatief onderzoekend leren

Creatief onderzoekend leren Creatief onderzoekend leren De onderwijskundige: Wouter van Joolingen Universiteit Twente GW/IST Het probleem Te weinig bèta's Te laag niveau? Leidt tot economische rampspoed. Hoe dan? Beta is spelen?

Nadere informatie

Identity & Access Management & Cloud Computing

Identity & Access Management & Cloud Computing Identity & Access Management & Cloud Computing Emanuël van der Hulst Edwin Sturrus KPMG IT Advisory 11 juni 2015 Cloud Architect Alliance Introductie Emanuël van der Hulst RE CRISC KPMG IT Advisory Information

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Creeër test awareness in een grote organisatie: een cultuur wijziging Jeroen Rosink

Creeër test awareness in een grote organisatie: een cultuur wijziging Jeroen Rosink Creeër test awareness in een grote organisatie: een cultuur wijziging Jeroen Rosink Picture of presenter Jeroen Rosink Test Manager ITD Europe Over DAF Productie 2011: LF: 9500 CF/XF: 42.300 Marktaandeel:

Nadere informatie

Visie. Volharding. De diepte in De bestaande situatie ontregelen gebeurt niet door een oppervlakkige HAAL MEER RESULTAAT UIT JEZELF EN ANDEREN

Visie. Volharding. De diepte in De bestaande situatie ontregelen gebeurt niet door een oppervlakkige HAAL MEER RESULTAAT UIT JEZELF EN ANDEREN HAAL MEER RESULTAAT UIT JEZELF EN ANDEREN The privilege of a lifetime is to become who you truly are. - Carl Jung Visie Als authentiek leider ben je een kapitein aan het roer van een schip. Handen aan

Nadere informatie

Masterclass. de weg naar digital leadership. voorbij de goeroe s: nuchter en ambitieus

Masterclass. de weg naar digital leadership. voorbij de goeroe s: nuchter en ambitieus Masterclass de weg naar digital leadership voorbij de goeroe s: nuchter en ambitieus vooraf Organisaties die streven naar digital leadership zijn constant bezig het leven van klanten eenvoudiger en makkelijker

Nadere informatie

De HR sturing voor een professionele ontwikkeling. Dit materiaal mag vrij gebruikt worden, mits er sprake is van correcte bronvermelding

De HR sturing voor een professionele ontwikkeling. Dit materiaal mag vrij gebruikt worden, mits er sprake is van correcte bronvermelding De HR sturing voor een professionele ontwikkeling. 1 Executive Leadership Foundation 2011 Dit materiaal mag vrij gebruikt worden, mits er sprake is van correcte bronvermelding Niets is zo ongelijk als

Nadere informatie

Training Creatief denken

Training Creatief denken Training Creatief denken Creatief denken: een oplossing voor elk probleem Creatief denken is vandaag de dag een must. De markt verandert razendsnel en als je niet innovatief bent, loop je achter de feiten

Nadere informatie

Op weg naar strategisch talentmanagement! NFMD-16-4-2013

Op weg naar strategisch talentmanagement! NFMD-16-4-2013 Op weg naar strategisch talentmanagement! NFMD-16-4-2013 Even voorstellen Drs. Boudewijn Overduin! Oprichter en directeur Vergouwen Overduin! b.overduin@vergouwenoverduin.nl! Passie voor ontwikkeling met

Nadere informatie

The next step in CX; aandacht voor mens en maatschappij

The next step in CX; aandacht voor mens en maatschappij The next step in CX; aandacht voor mens en maatschappij Prof dr André Nijhof Nyenrode Business Universiteit Is het wel echt een next step? MSc Remmelt Jan Arends Te testen model Phase of Market Transformation

Nadere informatie

FiT. Mastering Financiality. In tien maanden tijd je circle of influence vergroten

FiT. Mastering Financiality. In tien maanden tijd je circle of influence vergroten FiT Mastering Financiality. In tien maanden tijd je circle of influence vergroten Vergroot je circle of influence Niemand kan de financiële gevolgen van strategische beslissingen beter inzichtelijk maken

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

Leergang Leiderschap voor Professionals

Leergang Leiderschap voor Professionals Leergang Leiderschap voor Professionals Zonder ontwikkeling geen toekomst! Leergang Leiderschap voor Professionals Tijden veranderen. Markten veranderen, organisaties en bedrijven veranderen en ook de

Nadere informatie

Art of Hosting. organisatie en aan het grotere geheel.

Art of Hosting. organisatie en aan het grotere geheel. Art of Hosting Hoe bouw je in deze tijden van verandering een omgeving waarin je met elkaar in vertrouwen werkt aan een zinvolle en gezamenlijke toekomst? Hoe creëer je een veilige omgeving, waarin ruimte

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

ISO 9001: Business in Control 2.0

ISO 9001: Business in Control 2.0 ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

VALUE ENGINEERING: THE H E G A G ME! E

VALUE ENGINEERING: THE H E G A G ME! E VALUE ENGINEERING: THE GAME! Involvement Process for Technical Projects Feedback/Learning/Knowledge Management Involvem ment Business Process Engineering Estimating Project Director Detailed Engineering

Nadere informatie

Bedrijfsprofiel. Constant Jurgens

Bedrijfsprofiel. Constant Jurgens Bedrijfsprofiel Het succes van een bedrijf wordt gecreëerd door de mensen die er werken. Hun ideeën, motivatie en vaardigheden, hun normen en waarden, maar ook hun persoonlijkheden zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Sneeuwwitje, de zeven dwergen en de boze heks?

Sneeuwwitje, de zeven dwergen en de boze heks? Sneeuwwitje, de zeven dwergen en de boze heks? Over de rol van de Operational Auditor in sturen op kernwaarden, cultuur en gedrag Olof Bik Behavioral & Cultural Governance Trophy Games, 28 nov 2013, Hilversum

Nadere informatie

Training Conflicthantering

Training Conflicthantering Training Conflicthantering Conflicthantering, onderhandelen met resultaat Effectief ruziemaken. Kan dat? Wij denken van wel. Een conflict kan zorgen voor een nieuw inzicht of een frisse wind in een relatie.

Nadere informatie

Contextanalyse. Patrick v/d Vlist

Contextanalyse. Patrick v/d Vlist Contextanalyse Patrick v/d Vlist Contextanalyse Patrick v/d Vlist Krimpen ad IJsel 10-01-2016 Verdoold Installatiebedrijf Voorwoord Ik heb dit rapport geschreven naar aanleiding van een communicatieopdracht

Nadere informatie

Learn like a startup. Next Learning 2014 16 April 2014

Learn like a startup. Next Learning 2014 16 April 2014 Learn like a startup Next Learning 2014 16 April 2014 Rob Hermans Founder Achieved @hermans85 rob@achieved.co Achievements: Setup game startup incubator. Helped 10 startups go to market. Learned to code

Nadere informatie

Secure Base Leadership. Leiding geven aan verandering. 24 en 25 september 2015

Secure Base Leadership. Leiding geven aan verandering. 24 en 25 september 2015 Leiding geven aan verandering 24 en 25 september 2015 Groesbeek De beste prestaties worden geleverd door mensen die dicht bij zichzelf zijn, intuïtief, creatief en reflectief. Het zijn mensen die weten

Nadere informatie

Reward communicatie wordt een volwassen vakgebied

Reward communicatie wordt een volwassen vakgebied Inleiding. Gelukkig krijgt HR op alle gebieden steeds meer aandacht voor communicatie. In navolging van marketing wordt ook de communicatieketen van HR steeds volwassener. Van Employer Branding, Recruitment,

Nadere informatie

MASTERCLASS AGILE MANAGEMENT

MASTERCLASS AGILE MANAGEMENT MASTERCLASS AGILE MANAGEMENT SNEL EN WENDBAAR WERKEN AAN CONTINUE VERBETERING IN ORGANISATIES LEADERSHIP, ENTREPRENEURSHIP, STEWARDSHIP NYENRODE. A REWARD FOR LIFE INDEX Inleiding 3 Masterclass Agile Management

Nadere informatie

Professionalisering van uw HR-afdeling

Professionalisering van uw HR-afdeling Professionalisering van uw HR-afdeling 2 Professionalisering van uw HR-afdeling Heeft u: HR-professionals die werken in lijn met de eisen en wensen van uw business? HR-professionals met het juiste profiel

Nadere informatie

De wasstraat. Why? FONK James Wattstraat 100, 8ste verdieping 1097 DM Amsterdam +31 (0)

De wasstraat. Why? FONK James Wattstraat 100, 8ste verdieping 1097 DM Amsterdam +31 (0) De wasstraat Why? FONK James Wattstraat 100, 8ste verdieping 1097 DM Amsterdam +31 (0) 20 370 51 42 hello@fonk-amsterdam.com Why? Een van de belangrijkste vragen die je jezelf moet vragen als startup is

Nadere informatie

STRATEGIE VOOR KMO S PROF. DR. KURT VERWEIRE

STRATEGIE VOOR KMO S PROF. DR. KURT VERWEIRE STRATEGIE VOOR KMO S PROF. DR. KURT VERWEIRE TOOLS VOOR MANAGERS 2 Vlerick Business School 1WAT IS STRATEGIE? WHAT IS STRATEGY? 4 Vlerick Business School Formulating Winning Business Strategies MISSIE,

Nadere informatie

Introduction to IBM Cognos Express = BA 4 ALL

Introduction to IBM Cognos Express = BA 4 ALL Introduction to IBM Cognos Express = BA 4 ALL Wilma Fokker, IBM account manager BA Ton Rijkers, Business Project Manager EMI Music IBM Cognos Express Think big. Smart small. Easy to install pre-configured

Nadere informatie

Taco Schallenberg Acorel

Taco Schallenberg Acorel Taco Schallenberg Acorel Inhoudsopgave Introductie Kies een Platform Get to Know the Jargon Strategie Bedrijfsproces Concurrenten User Experience Marketing Over Acorel Introductie THE JARGON THE JARGON

Nadere informatie

Drs. Natasha Dodonova Psycholoog, specialist in kennismanagement en lerende organisaties.

Drs. Natasha Dodonova Psycholoog, specialist in kennismanagement en lerende organisaties. Symposium Resilience en Risicobeheer Persoonlijke eigenschapen en resilience. Drs. Natasha Dodonova Psycholoog, specialist in kennismanagement en lerende organisaties. Symposium Resilience 29 mrt 2018

Nadere informatie

Rethinking leadership and middle management

Rethinking leadership and middle management Rethinking leadership and middle management 17 October 2013 Prof. dr. Jesse Segers The Future Leadership Initiative @Segersjesse challenging thoughts about leadership. Ego-dominant ( macht ) Rationeel

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Programma 5. Module Strategie & Beleid 5. Module Sales & Account Management 6. Rooster 7. Docenten 7. Opleidingskosten 8

Inhoudsopgave. Inleiding 4. Programma 5. Module Strategie & Beleid 5. Module Sales & Account Management 6. Rooster 7. Docenten 7. Opleidingskosten 8 1 Inhoudsopgave Inleiding 4 Programma 5 Module Strategie & Beleid 5 Module Sales & Account Management 6 Rooster 7 Docenten 7 Opleidingskosten 8 Netherlands Business Academy Postbus 6546 4802 HM Breda T.

Nadere informatie

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven

Impact en disseminatie. Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Impact en disseminatie Saskia Verhagen Franka vd Wijdeven Wie is wie? Voorstel rondje Wat hoop je te leren? Heb je iets te delen? Wat zegt de Programma Gids? WHAT DO IMPACT AND SUSTAINABILITY MEAN? Impact

Nadere informatie

Leergang Transformatief Leiderschap

Leergang Transformatief Leiderschap feedback geven living labs advie processen/bijeenkomsten transformatief leiderschap coach perso Leergang Transformatief Leiderschap Anderen bewegen begint bij jezelf Succesvol mensen en organisaties in

Nadere informatie

Ordina ICT Talent Development. Zijn uw ICT medewerkers klaar voor de toekomst?

Ordina ICT Talent Development. Zijn uw ICT medewerkers klaar voor de toekomst? Ordina ICT Talent Development Zijn uw ICT medewerkers klaar voor de toekomst? Waarom het thema ICT Talent Development? 2 Onze klanten hebben een structurele behoefte aan gekwalificeerde ICT professionals

Nadere informatie

Whitepaper ORMIT: Ontwikkelen loont

Whitepaper ORMIT: Ontwikkelen loont Whitepaper ontwikkelen loont! Inleiding Gemiddeld geeft een organisatie ieder jaar zo n 2% van de loonkosten uit aan opleiden en ontwikkelen. Is deze investering de moeite waard? Zijn medewerkers tevreden

Nadere informatie

Het Mens Effect. hetmenseffect.nl

Het Mens Effect. hetmenseffect.nl Het Mens Effect hetmenseffect.nl Uw organisatiedoelen & het effect van talent In deze dynamische tijd vormt de mens weer de kern van succesvolle organisaties. Welke uitdaging ook, ICT-systemen, processen

Nadere informatie

MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT

MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT MASTERCLASS VERANDERMANAGEMENT INZICHT, OVERZICHT EN VAARDIGHEDEN VOOR HET LEIDEN VAN VERANDERING NYENRODE. A REWARD FOR LIFE 1 2 INLEIDING Ontwikkelingen in de omgeving en binnen organisaties worden complexer

Nadere informatie

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur Security Les 1 Leerling: Klas: Docent: Marno Brink 41B Meneer Vagevuur Voorwoord: In dit document gaan we beginnen met de eerste security les we moeten via http://www.politiebronnen.nl moeten we de IP

Nadere informatie

General info on using shopping carts with Ingenico epayments

General info on using shopping carts with Ingenico epayments Inhoudsopgave 1. Disclaimer 2. What is a PSPID? 3. What is an API user? How is it different from other users? 4. What is an operation code? And should I choose "Authorisation" or "Sale"? 5. What is an

Nadere informatie

Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013

Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013 Best Practice Seminar 14 NOVEMBER 2013 14.00: Welkom Best Practice Seminar 14.10: Centraal PMO als middelpunt van projecten en programma s Yvonne Veenma, Stedin 14.50: Pauze 15.30: Governance in een Enterprise

Nadere informatie

Weg met de olifant in de porseleinen kast

Weg met de olifant in de porseleinen kast Workshop Indirect leren communiceren met LMR model van Lewis - Stop talking or leave Wanneer: Symposium woensdag 16 oktober Waar: Universiteit Tilburg Door wie: Natascha Zoutewelle Weg met de olifant in

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

TABASCO. Taak gestuurd leren bij Engels

TABASCO. Taak gestuurd leren bij Engels TABASCO Taak gestuurd leren bij Engels Tabasco - Wat is het: Een taalgestuurd lesprogramma, dat volgens een vaste opbouw gebeurt aan de hand van taken. Het is gebaseerd op het proces van op een natuurlijke

Nadere informatie

Embedded Coaching. Marjanne Peters & Anne Ribbers 8 oktober Friday, October 11, 13

Embedded Coaching. Marjanne Peters & Anne Ribbers 8 oktober Friday, October 11, 13 Embedded Coaching Marjanne Peters & Anne Ribbers 8 oktober 2013 PROGRAMMA Introductie Wat verstaan we onder Embedded Coaching Waarom embedded coaching? Hoe embedded coaching? Randvoorwaarden Uitdagingen

Nadere informatie

Transformatie Structureel leegstaande kantoorgebouwen. Presentatie ilab Rogier Laterveer

Transformatie Structureel leegstaande kantoorgebouwen. Presentatie ilab Rogier Laterveer Transformatie Structureel leegstaande kantoorgebouwen Presentatie ilab Rogier Laterveer Voorstellen Rogier Laterveer Docent, onderzoeker en architect Kenniscentrum voor Technologie & Innovatie Initiatiefnemer

Nadere informatie

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event

Building the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event Building the next economy met Blockchain en real estate Lelystad Airport, 2 november 2017 Blockchain en real estate Programma Wat is blockchain en waarvoor wordt het gebruikt? BlockchaininRealEstate Blockchain

Nadere informatie

CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo

CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo CORPORATE BRANDING AND SOCIAL MEDIA: KEY FINDINGS FOR DUTCH CONSUMERS Theo Araujo BEOORDEEL DEZE LEZING VIA DE MIE2018 APP! Geef direct na deze lezing jouw beoordeling. Zoek de lezing op via Programma

Nadere informatie

TIS 050583. The one page strategy een strategie die werkt!

TIS 050583. The one page strategy een strategie die werkt! TIS 050583 The one page strategy een strategie die werkt! ONE PAGE STRATEGY LEREND NETWERK Technologiemarketing Prof. Simonne Vermeylen www.suntzu.be Sun.tzu@telenet.be br@ins.trust confidential 3 NIETS

Nadere informatie

De workshop Coachend leidinggeven wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De workshop Coachend leidinggeven wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Workshop Coachend leidinggeven Coachend leidinggeven, motiveren en inspireren Wil jij het optimale uit jouw medewerkers halen, dan moet je ze motiveren en inspireren. Naast hun leidinggevende ben je ook

Nadere informatie

Emotioneel Belastend Werk, Vitaliteit en de Mogelijkheid tot Leren: The Manager as a Resource.

Emotioneel Belastend Werk, Vitaliteit en de Mogelijkheid tot Leren: The Manager as a Resource. Open Universiteit Klinische psychologie Masterthesis Emotioneel Belastend Werk, Vitaliteit en de Mogelijkheid tot Leren: De Leidinggevende als hulpbron. Emotional Job Demands, Vitality and Opportunities

Nadere informatie

5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT

5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT 5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT WAT BETEKENT DUURZAAM? Duurzaam betekent aansluiten op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in

Nadere informatie

Effectieve Communicatie

Effectieve Communicatie Effectieve Communicatie Coachen een veelzijdig vak Groningen, 30 september 2011 MARTIJN DOELEN Basiselementen communicatie en vaardigheden Communicatie filosofie Johan Cruyff Institute for Sport Studies

Nadere informatie

Memo Academic Skills; the basis for better writers

Memo Academic Skills; the basis for better writers Memo Academic Skills; the basis for better writers With the rise of broader bachelor degrees and the University College, Dutch universities are paying more attention to essays and other written assignments.

Nadere informatie

College 1 inleiding ondernemerschap

College 1 inleiding ondernemerschap College 1 inleiding ondernemerschap Ondernemen is het uitvoeren van innovaties waarbij discontinuïteit wordt veroorzaakt - discontinuïteit is het creëren van waarde die voorheen nog niet beschikbaar was

Nadere informatie

Position leadership development consultant

Position leadership development consultant Position leadership development consultant Q uæstus E XECUTIVE L EADERSHIP Consult Search Develop DE ORGANISATIE Quaestus is gespecialiseerd in Executive Leadership en heeft een breed aanbod van diensten

Nadere informatie

SENIOR LEADERSHIP DEVELOPMENT PROGRAM VERGROOT JE STRATEGISCHE IMPACT

SENIOR LEADERSHIP DEVELOPMENT PROGRAM VERGROOT JE STRATEGISCHE IMPACT SENIOR LEADERSHIP DEVELOPMENT PROGRAM VERGROOT JE STRATEGISCHE IMPACT NYENRODE. A REWARD FOR LIFE WERKEN AAN PERSOONLIJK LEIDERSCHAP ZORGT ALTIJD VOOR DE BESTE RETURN ON EDUCATION BRENG STRATEGIE TOT LEVEN

Nadere informatie

UITNODIGING. 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT 5 JUNI ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY SAVE THE DATE

UITNODIGING. 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT 5 JUNI ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY SAVE THE DATE ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY EXECUTIVE EDUCATION AND ORGANISATIONAL DEVELOPMENT SAVE THE DATE 5 JUNI 14:00-17:30 RSM Open Programmes UITNODIGING 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT

Nadere informatie

Investment Management. De COO-agenda

Investment Management. De COO-agenda Investment Management De COO-agenda Vijf thema s 1) Markt 2) Wet- en regelgeving 3 5) Rol van de COO 5 3) Operations 4) Technologie 2012 KPMG Accountants N.V., registered with the trade register in the

Nadere informatie

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:

Nadere informatie

Programs By Harold Koning Dynamic Wellness Strategies, Florida, USA

Programs By Harold Koning Dynamic Wellness Strategies, Florida, USA Programs By Harold Koning Dynamic Wellness Strategies, Florida, USA Koosstraat 11, Paramaribo, Suriname +597 8513124 www.withincoaching.net info@withincoaching.net Find us on Facebook Welkom! Geachte geïnteresseerde,

Nadere informatie