Verslag klankbordbijeenkomst duurzaam en specialistisch vloeronderhoud

Transcriptie

1 Verslag klankbordbijeenkomst duurzaam en specialistisch vloeronderhoud Een nieuwe methodiek voor specialistisch vloeronderhoud 10 maart 2017 September 2016 Etienne Wolfs

2 Toelichting Deze klankbordbijeenkomst op 10 maart 2017 maakte deel uit van de marktconsultatie voor duurzaam en specialistisch vloeronderhoud die MVO Nederland faciliteert ten behoeve van de Categoriemanager Schoonmaak Rijk. Centraal staat de vraag van de Categoriemanager: Hoe kunnen we maximale kwaliteit borgen voor onze vloeren met de minste duurzaamheidsbelasting en dit proces zo inrichten dat deze belasting in de toekomst steeds minder wordt? Een werkgroep van acht bedrijven heeft het afgelopen half jaar een methodiek ontwikkeld om het specialistisch onderhoud van vloeren te verduurzamen. Een klankbordgroep van 13 bedrijven kwam op 10 maart met de Categoriemanager bij elkaar om de methodiek te bespreken en waar nodig aan te vullen. Dit verslag is weergave van de bijeenkomst. Veel leesplezier!

3 Programma Welkom en toelichting op programma en proces Toelichting op rapport van bevindingen - Huidige situatie - Visie - Methodiek - Duurzaamheidsimpact Reactie klankbordgroep (plenair) Discussie (in twee groepen) - Methodiek (25 min) Terugkoppeling (plenair) Pauze Discussie (in twee groepen) - Duurzaamheid (25 min) - Business model (20 min) Terugkoppeling (plenair) Conclusies en aanbevelingen Afsluiting door Categoriemanager

4 Deelnemers aan de klankbordbijeenkomst Bedrijf Naam Bedrijf Naam Alpheios Kees van Male GOM Peter van Gogh Alpheios Mark Berger Interface Cees van Gelder Alpheios Rachelle Peters MVO Nederland Shirley Justice Bioorg Arjan Oostrom OSB Nico Koch Breedweer Jack Stuifbergen Progenta Marijn van Dijkhuizen Bureau Van der Meijden Ron van der Meijden Renhold Jan Wouter Derks Corvers Procurement Anne Rainville Rijksoverheid Ivo Bonajo Corvers Procurement Songul Mutluer Rijksoverheid John van de Geer CSU Rene de Leeuw van Rijksoverheid Joram van der Velde Weenen Duofort Peter van der Jagt Rijksoverheid Jordy Vos Forbo Piet Looijen Werner Mertz Robert de Brauwer

5 Welkom en introductie Ivo Bonajo, manager duurzame bedrijfsvoering Rijksoverheid, van het Ministerie van Binnenlandse Zaken heet alle deelnemers welkom. Het Ministerie BZK is verantwoordelijk voor het inkoopbeleid van het Rijk, waaronder ook de implementatie van maatschappelijk verantwoord inkopen en innovatiegericht inkopen. Hij benadrukt het belang dat BZK hecht aan de dialoog tussen overheid en markt en dat BZK daarom deze marktconsultatie ondersteunt. Vervolgens licht de Categoriemanager Schoonmaak Rijk, John van der Geer, kort het belang van deze marktconsultatie voor de aanstaande aanbestedingen specialistisch vloeronderhoud van het Rijk toe. Het Rijk heeft recent een aanbesteding in de markt gezet met de verhouding 80/20 voor kwaliteit vs. prijs. Zijn streven is om in de toekomst kwaliteit (inclusief duurzaamheid) voor 90 procent mee te nemen en dit ook zo vast te leggen in het categorieplan. Daarmee kan het Rijk het beste uit de markt halen. De uitkomsten van deze marktconsultatie zullen dan ook zwaar mee wegen in toekomstige aanbestedingen. John geeft aan dat er wel nog eerst intern akkoord op moet komen vanuit de verschillende inkoopgremia binnen het Rijk.

6 Doel van de klankbordbijeenkomst Shirley Justice van MVO Nederland geeft een toelichting op het proces tot nog toe (zie volgende sheet) en het doel van de dag: De kerngroep heeft in samenwerking met de Categoriemanager Schoonmaak Rijk en MVO Nederland in kaart gebracht wat de kernproblematiek is rondom specialistisch vloeronderhoud, een visie neergezet en een methodiek ontwikkeld hoe te komen tot kwalitatief hoogwaardig vloeronderhoud met respect voor mens en milieu. Deze nieuwe aanpak is vastgelegd in een concept rapport van bevindingen. De Categoriemanager wil deze aanpak nu voorleggen aan een bredere groep van bedrijven en experts (de klankbordgroep), waar nodig aanvullen en dan definitief maken. Vervolgens zal de Categoriemanager de nieuwe aanpak via een digitale consultatie op TenderNed breed aan de markt bekendmaken en valideren. De Categoriemanager zal de uitkomsten verwerken in zijn categorieplan en meenemen in toekomstige aanbestedingen. MVO Nederland werkt in dit proces samen met Corvers Procurement Services en hanteert in dit proces een aantal spelregels om te borgen dat de uitkomsten van de marktconsultatie binnen de beginselen van het aanbestedingsrecht blijven, namelijk transparantie, non-discriminatie en objectiviteit. Deze spelregels zijn te vinden in het rapport van bevindingen.

7 Proces marktconsultatie Stakeholder mapping Experts en koplopers in kaart Desk research Interviews ( Mei juni 2016) Brainstorm Duurzaamheids issues in beeld Discussie over oplossingen Koplopers (13 juli 2016) 0-meting Inzicht in huidige situatie en aanpak Kerngroep (14 oktober 2016) Werksessies Uitwerken visie en methodiek Kerngroep (nov 2016, jan en feb 2017) Klankbord Toelichten methodiek Toetsen Definitief maken Grotere groep (10 maart 2017) Openbare consultatie Objectiviteit en transparantie borgen Digitaal Faciliteren door MVO NL: van uitdaging naar oplossing via inkoop 7

8 Toelichting op het rapport van bevindingen Shirley Justice trapt af met een toelichting op de knelpunten die zich voordoen bij specialistisch vloeronderhoud: De kern van het probleem is dat vloeren alleen worden gereinigd en niet continu onderhouden zodat ze in een goede staat blijven en specialistisch onderhoud maar beperkt nodig is. De oorzaken hiervan zijn: Te kort aan kennis en expertise bij opdrachtgever, management dienstverlener en uitvoerder Reactief ingericht schoonmaakproces (pas piepen als er schade of grote vervuiling is) Onvoldoende training en waardering voor de (dagelijkse) schoonmaker Gestandaardiseerde uitvraag van specialistisch vloeronderhoud Te weinig budget voor specialistisch vloeronderhoud Onvoldoende aandacht voor milieu-impact Als gevolg hiervan treffen we viezere vloeren aan met een slechtere uitstraling, een verkorting van de levensduur van de vloeren zelf, met onnodige belasting van het milieu en een slechter binnenklimaat.

9 Toelichting op het rapport van bevindingen Kees van Male van Alpheios geeft een korte toelichting op de visie die de werkgroep heeft ontwikkeld op specialistisch vloeronderhoud. Dat doet hij op bijzondere wijze aan de hand van een anekdote die hij laatst las over ouderen versus jongeren in relatie tot duurzaamheid (zie bijlage). Vroeger onderhielden de schoonmakers per afdeling permanent de vloer. Er was voldoende tijd voor, voldoende budget en waardering. Het onderhoud is nu geminimaliseerd en opgeknipt. Schoonmakers zijn thans in een rat race terecht gekomen waarin geen onderhoud meer wordt gepleegd. Pas als de vloer er echt slecht aan toe is, wordt de specialist gebeld om de vloer weer in goede staat te krijgen. De kosten voor vloeronderhoud worden ook lager als je een vloer behandelt zoals het hoort. De kern van de visie is dat vloeren weer moeten worden onderhouden in plaats van alleen maar gereinigd.

10 Toelichting op het rapport van bevindingen Marijn van Dijkhuizen van Progenta geeft een toelichting op de methodiek. De vraag is hoe je het onderhoud vanaf het begin goed kunt doen. We zien in de praktijk dat vaak alleen reguliere schoonmaak plaatsvindt en dieptereiniging, en geen periodiek onderhoud. Dat betekent dat diepte-reiniging met veel chemie moet plaatsvinden om de vloer weer in de 0- situatie te brengen. Wat is de gewenste situatie? De frequente werkzaamheden die nu tot periodiek onderhoud worden gerekend (zoals sprayen en opwrijven) moeten terug naar de schoonmaker. Daar moet je wel de specialist bij betrekken om expertise over te brengen. De verantwoordelijkheid komt dan te liggen bij het reguliere schoonmaakbedrijf in samenwerking met de vloerspecialist, de leverancier van de schoonmaakmiddelen, de vloerfabrikant en de opdrachtgever. Het volgen doe je door specialistisch onderhoud. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de vloerspecialist die daarin ook weer samenwerkt met de andere ketenpartners. Door het reguliere onderhoud goed in te regelen heb je minder vaak een 0-beurt nodig en gebruik je minder chemie. Ook gaat de vloer dan langer mee. Voorgesteld wordt nu om bij een aanbesteding de specialist te vragen een plan van aanpak te schrijven waarin hij een onderhoudsplan voor 20 jaar opstelt. De rollen en verantwoordelijkheden tussen alle ketenpartners worden vastgelegd in een convenant en het onderhoud wordt bijgehouden in een vloerenpaspoort. (Zie ook twee figuren.)

11 Onderhoudsplan Huidige situatie 0-beurt - Volg voorschriften vloerenfabrikanten - Algemene eigenschappen: PH neutraal, wool safe, geen residu Verantwoordelijkheid: vloerenspecialist ism opdrachtgever Nieuwe vloer creëren Nieuwe vloer Schoonloopzone (vaak niet of onvoldoende aanwezig) - buiten: schrapen - Binnen: absorberen - Voldoende m2 Verantwoordelijkheid: opdrachtgever Reguliere schoonmaak Dagelijks/wekelijks - (Borstel)stofzuigen / wissen - Vlekverwijdering - Bepalen: plan van aanpak, training en product Verantwoordelijkheid: schoonmaakbedrijf ism leverancier middelen en opdrachtgever 1x per 2 a 3 jaar - Volg voorschriften vloerenfabrikanten en vloerenspecialisten Diepte-reiniging/ conserveren Periodiek onderhoud 1 à 2 keer per jaar - Bepalen: frequentie en activiteiten onderhoudsplan - Bepalen: product / methodiek Verantwoordelijkheid: vloerenspecialist ism opdrachtgever en schoonmaakbedrijf Verantwoordelijkheid: vloerenspecialist ism opdrachtgever en schoonmaakbedrijf

12 Onderhoudsplan Nieuwe situatie 0-beurt - Volg voorschriften vloerenfabrikanten - Algemene eigenschappen: PH neutraal, wool safe, geen residu Nieuwe vloer Schoonloopzone - buiten: schrapen - Binnen: absorberen - Voldoende m2 Verantwoordelijkheid: opdrachtgever, vloerenfabrikant en architect Verantwoordelijkheid: vloerenspecialist ism opdrachtgever, vloerenfabrikant, schoonmaakbedrijf en leverancier middelen Nieuwe vloer creëren Convenant Reguliere schoonmaak Situationeel (wat nodig is) - Borstelstofzuigen / wissen - Sprayen en opwrijven, schrobben - Vlekverwijdering - Bepalen: plan van aanpak, training en product Situationeel - Strippen en conserveren, diepte-reiniging en coating - Bepalen: plan van aanpak voor frequentie en activiteiten, product / methodiek Verantwoordelijkheid: vloerenspecialist ism opdrachtgever, schoonmaakbedrijf, leverancier middelen en vloerenfabrikant Specialistisch onderhoud Verantwoordelijkheid: schoonmaakbedrijf ism vloerenspecialist, leverancier middelen, vloerenfabrikant en opdrachtgever

13 Toelichting op het rapport van bevindingen Jack Stuifbergen van Breedweer geeft tot slot kort een toelichting op de milieu en sociale impact van de nieuwe methodiek. Zijn droom is dat de schoonmaker zich kan doorontwikkelen. Laten we de schoonmakers opleiden op MBO niveau zodat zij in staat zijn om periodiek onderhoud te doen. Daarmee kun je hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Dagelijks onderhoud leidt tot langere levensduur van de vloer. Ook zijn minder grondstoffen nodig en ben je dus duurzamer bezig. Er liggen ook kansen om mensen met een aftand tot de arbeidsmarkt in te zetten. Een ander belangrijk thema is circulariteit. Hoe gaan we om met de machines, gebruikte schoonmaakspullen, verpakkingen, etc. Jack is bezig met waarde creatie. Hij heeft een buddy systeem met naast reguliere mensen ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hij zorgt voor MBO scholing. Het doel is arbeidsmarkt toeleiding.

14 DISCUSSIE: uw visie op de methodiek 1. Hoe beoordeelt u de wenselijkheid en haalbaarheid ervan? 2. Wat zijn randvoorwaarden voor een succesvol convenant? 3. Welke aanvullende aanbevelingen doet u?

15 Discussie over methodiek (1) 1. Wenselijkheid en haalbaarheid De wenselijkheid van de methodiek is hoog. Wat er in de markt gebeurt is dat inkoop plaatsvindt op basis van prijs. Facilitaire budgetten worden steeds kleiner. Alle leveranciers (van de middelen, reguliere schoonmaakdienst, de specialist) ondervinden hiervan last. Dit moet veranderen en daar kan deze nieuwe methodiek bij helpen. De deelnemers zijn positief over de voorgestelde aanpak en geven complimenten voor het rapport. In het rapport staan veel constateringen, meningen en conclusies. Velen herkennen dit wel uit de praktijk maar in hoeverre is dit met harde cijfers en data te onderbouwen? Shirley Justice merkt op dat er in het kader van dit traject geen wetenschappelijk onderzoek is gedaan maar het er juist om ging om kennis uit de markt op te halen. De deelnemers geven het advies een aantal punten anders te formuleren. Ook de brancheorganisatie OSB onderschrijft het verhaal en geeft aan dat de branche zelf hier ook al een tijd aan werkt, mn de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. Het is belangrijk ook de sociale component, de mens, mee te nemen in het convenant. Geadviseerd wordt te verwijzen naar de Code.

16 Discussie over methodiek (2) 2. Wat zijn randvoorwaarden voor een succesvol convenant? De factor tijd mag meer nadruk krijgen in het rapport. De opdrachtgever moet tijd en budget ter beschikking stellen om deze nieuwe methodiek toe te passen. De factor tijd moet meegenomen worden in het plan van aanpak van de specialist. Je gaat tijd namelijk anders verdelen. Initieel kost het meer tijd maar die bespaar je weer aan de achterkant. Hulpmiddelen om tijd efficiënt te benutten en te verdelen zijn: inzet van ICT applicaties, inzet van de juiste materialen en middelen, praten met opdrachtgever over de ruimtes die schoongemaakt moeten worden en dit per gebouw en afdeling bekijken (situationeel). Deze aanpak vraagt om een TCO benadering waarbij je naar alle stakeholders moet kijken. Het budget van de vloer ligt namelijk vaak bij een andere afdeling / budgethouder dan het schoonmaakbudget.

17 Discussie over methodiek (3) Ketensamenwerking is een belangrijke randvoorwaarde voor succes. Dat begint al bij de architect, die in de keuze voor de vloerbedekking ook de relatie tussen de materiaalkeuze en de duurzaamheidsbelasting moet meewegen. Vaak voelen architecten zich hierdoor aangetast in hun creativiteit. Maar de rol van de architect weegt behoorlijk door en kan leiden tot excessief onderhoud. Het is dus van belang al vroeg die ketensamenwerking op te zoeken. Het is erg belangrijk de rollen en verantwoordelijkheden van alle ketenpartners goed te definiëren in een convenant. Daarvoor heb je een hoge mate van transparantie nodig in onder andere de kosteninspanningen en de trainingen. Alle betrokken partijen moeten over hun eigen grenzen heen kunnen kijken en niet alleen naar het eigen belang. Een belangrijke vraag is wie de regie moet voeren. Volgens de deelnemers moet de regie bij de opdrachtgever liggen (na de opdrachtverlening). Maar de schoonmaakorganisatie (in dit geval RSO) speelt hier ook een belangrijke rol in omdat zij mede verantwoordelijk zijn voor het gebouw. Het advies van de vloerfabrikant moet niet alleen worden meegenomen maar moet leidend zijn, het uitgangspunt voor het onderhoudsplan. Dit mag veel dwingender in het rapport. Alhoewel wel voorkomen moet worden dat er koppelverkoop met een bepaald merk schoonmaakmiddel of methode plaatsvindt.

18 Discussie over methodiek (4) Met een convenant breng je de keten bij elkaar en daarmee ook de kennis. Partijen onderschrijven dat veel leidinggevenden van schoonmaakbedrijven onvoldoende kennis hebben bijvoorbeeld over nieuwe technieken. Die leidinggevende moet meer kennis krijgen zodat hij een meer sturende rol kan aannemen. Om de vloeren op orde te krijgen zal je een initiële investering moeten plegen (met name indien er tot nog toe nauwelijks onderhoud op is gepleegd). Daarmee moet rekening worden gehouden bij de aanbesteding. Je ziet dat taken van schoonmakers veranderen. Zij krijgen taken boven op de schoonmaakactiviteiten (planten water geven, etc) waarmee je efficiency voordelen behaalt. Het vloerenpaspoort is van essentieel belang. Recent is er een gebouwenpaspoort gelanceerd, BIM (ge)bouw Informatie Model. Daarmee kun je interessante informatie genereren. Overigens is er in het verleden al eens een initiatief geweest om een vloerenpaspoort in te stellen. Er was echter onvoldoende eigenaarschap en de kosten waren hoog, waardoor dit initiatief een stille dood is gestorven.

19 Discussie over methodiek (5) 3. Aanvullende aanbevelingen De titel was duurzaam (lengte van tijd) maar bekijk het ook vanuit people planet en profit. (Ecolabel etc.) Geadviseerd wordt deze methodiek te vertalen naar een A4tje met een korte toelichting op de overwegingen en de kansen, zodat je deze aanpak breder kunt vermarkten. Daarmee zal niet alleen het Rijk deze aanpak omarmen maar ook andere (grote) opdrachtgevers. Voorgesteld wordt een kijkje te komen nemen aan de VU. Daar is het specialistisch vloeronderhoud goed aanbesteed (resultaatgericht) en is er een meetmethodiek ontwikkeld. Bij de beschrijving in het rapport van het onderhoudsplan in de nieuwe situatie wordt de kanttekening geplaatst dat de werkzaamheden die bij de bullet regulier schoonmaakonderhoud staan vermeld van toepassing zijn op grote locaties. Binnen grote locaties is het sneller efficiënt en lonend een specialist op te leiden en de benodigde middelen aan te schaffen. De omvang en complexiteit van een locatie zijn dus mede bepalend of je overstapt op deze nieuwe methodiek.

20 DISCUSSIE: Duurzaamheidsaspecten 1. Op welke milieu-aspecten is de meeste winst te behalen? Dekt het rapport die nu voldoende af? Wat zijn absolute don ts? 2. Hoe kunnen we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een rol geven in specialistisch vloeronderhoud? 3. Hoe kunnen we de duurzaamheidsaspecten gerelateerd aan vloeronderhoud meetbaar maken?

21 Discussie over duurzaamheidsaspecten (1) 1. Milieuaspecten Er vindt een verschuiving plaats naar milieuvriendelijkere middelen en methoden voor specialistisch vloeronderhoud. De grondstofaanbieders komen met betere alternatieven. Je moet er overigens wel op letten dat de middelen effectief zijn. Pas milieulabels toe in de uitvraag, de meest gedragen labels op dit moment lijken Cradle 2 Cradle en Nordic Swan Ontraden wordt om specifieke methoden en middelen uit te sluiten. Wel kun je aangeven om bijvoorbeeld zo weinig mogelijk te strippen, dat het strippen en polymeren vrij van zware metalen of andere zware verontreinigende stoffen moet plaatsvinden en dat er geen residu in het tapijt mag achterblijven. Aandachtspunt: juist uitvoeren van dagelijks onderhoud (juiste methode, juiste middelen, juiste dosering). Je zou moeten vragen naar de meest milieuvriendelijke methode naar de huidige stand der techniek. De inschrijver kan dan zelf met een oplossing komen die hij nader moet onderbouwen. Bijvoorbeeld aan de hand van case beschrijvingen. Dit zou mogelijk zijn binnen een best value procurement.

22 Discussie over duurzaamheidsaspecten (2) Verwezen wordt naar een onderzoek van VSR uit met betrekking tot de impact van vloeronderhoud en chemie. Een belangrijk aandachtspunt betreft het afval. Nu verdwijnt het afvalwater (chemie en polymeren) vaak in het riool. De sector zou nader onderzoek moeten doen naar de chemische samenstelling van afvalwater (welke stoffen komen er in voor). Aan de hand van de uitslag wordt inzichtelijk wat de milieu-impact is en kan er actief worden gestuurd op terugbrengen van de vervuilende stoffen. Wat betreft reinigingsmiddelen bestaan er ook wettelijk eisen ten aanzien van biologische afbreekbaarheid. Al is daarbij wel de kanttekening te maken over het aantal jaren dat hiervoor nodig is. Er moet in samenwerking met grondstoffenleveranciers meer onderzoek worden gedaan naar bio based periodieke onderhoudsmiddelen. Voor regulier onderhoud zijn er oplossingen, voor specialistisch nog te weinig.

23 Discussie over duurzaamheidsaspecten (3) 2. Inzet mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt De meningen lopen uiteen over de vraag of mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ingezet kunnen worden voor specialistisch vloeronderhoud, met name wat betreft de beoordeling van vloeren. Iedereen is het erover eens dat het wel bij dagelijkse schoonmaak kan. Diverse bedrijven werken er wel mee, ook in specialistisch vloeronderhoud. Het kost wel veel tijd en een VOG is vaak een probleem. Gewezen wordt op het feit dat het een hele brede doelgroep is met dus ook verschillende mogelijkheden. Je moet niet denken in beperkingen maar in kansen. Een gedeelte van de werkzaamheden kan wel door de doelgroep worden gedaan, naast de gewone schoonmaakdienst. Het vraagt veel maatwerk. Je zult dit voornamelijk toe kunnen passen bij het reguliere onderhoud. Bij specialistisch onderhoud wordt dat wel lastiger. Dat laat je door specialisten doen. Door de inzet van de doelgroep heb je meer financiële middelen ter beschikking om het een en ander mogelijk te maken. De vloerspecialisten zouden zich hier hard voor moeten maken.

24 Discussie over duurzaamheidsaspecten (4) In de omvang van het RSO is het hartstikke goed dat ze mensen met een aftand tot de arbeidsmarkt een plek geven. Je moet het vliegwiel willen zijn waarbij dienstverlening het middel is en het doel arbeidstoeleiding. Op het moment dat je deze persoon bij RSO plaats blijft hij daar zitten en blijft hij tot de doelgroep horen. Als je hem bij de vloerspecialist plaatst, leidt dit tot een reguliere baan. Dan heb je het vliegwieleffect bereikt. Het is ook belangrijk de reguliere schoonmaker beter op te leiden, zodat deze aan de voorkant de vloeren beter onderhoudt, zodat op langere termijn minder dieptereiniging hoeft plaats te vinden. Dit is nu niet realistisch omdat de schoonmakers te weinig tijd hebben en onvoldoende scholing. Schoonmakers moeten zich dan ook constant kunnen ontwikkelen, op MBO niveau. Daarin ondersteunt ook de Code Verantwoordelijk Markt Gedrag. Het merendeel van de schoonmakers spreekt de taal niet. Het is een verplichting om de taal te leren. Dan kun je een persoonlijk ontwikkelplan vaststellen, zodat MBO niveau 1 wordt gehaald. MBO niveau 2 kun je door middel van een selectie op basis van talent en ambitie aanbieden. De vraag wordt gesteld of het een MBO diploma moet zijn, of meer een maatpak opleiding waar mensen wat aan hebben. Een certificaat op competentieniveau is ook een oplossing.

25 DISCUSSIE: Business model 1. Is er een financiële impact van de voorgestelde aanpak? 2. Indien ja, is het mogelijk dit meetbaar te maken over een periode van 10 tot 15 jaar?

26 Discussie over business model (1) 1. Financiële impact Indien er een redelijk budget voor schoonmaakonderhoud is, zal de nieuwe aanpak leiden tot een verschuiving van kosten. Indien er oorspronkelijk sprake was van een krap budget (met nauwelijks geld voor onderhoud) zal de nieuwe aanpak daarentegen leiden tot een kostenverhoging. Dit is gebaseerd op het budget voor schoonmaakonderhoud. De methode zal moeten leiden tot een langere levensduur van de vloeren, waarmee het financiële voordeel voornamelijk wordt gerealiseerd door het later vervangen van de vloeren. Voorgesteld wordt een best practice model te ontwikkelen waarin je gedurende de looptijd data gaat opbouwen om zo tot een business model te komen. Bijvoorbeeld bij de belastingdienst. In het model moet je niet alleen rekening houden met de kosten voor opleidingen, middelen, machines, vloeren etc maar ook met de faalkosten. Dat wil zeggen de kosten voor het oplossen van de problemen door slecht onderhoud. Die worden nu nooit meegenomen in de kostencalculaties. Het is van belang om na te denken over de relatie tussen kwaliteit en kosten. Wat verandert er als je aan bepaalde knoppen draait: Als je het onderhoud verhoogt, wat betekent dat voor je kosten en wat betekent het voor de duurzaamheid en levensduur van je vloer? Idealiter zou je dit met data moeten onderbouwen.

27 Conclusies (1) De opdrachtgever moet de regie nemen, o.a. met het convenant. Daarin is ketensamenwerking essentieel. Het onderhoudsplan van de vloerfabrikant moet leidend zijn waarbij de vloerfabrikant geen specifiek (merk) product voorschrijft. Meten is weten: er is behoefte aan harde data, mn wat zijn de milieubesparingen. In de aanbesteding moet geëist worden dat er minder milieubelastende middelen en methoden moeten worden gebruikt. Het is van belang de financiële impact te bepalen, en dat er een business case beschrijving komt. Dit kan door middel van een case study waarin data worden uitgewerkt. De leidinggevende moet verstand van zaken hebben.

28 Conclusies (2) Borg voldoende budget voor verduurzaming. En houdt daarbij rekening met het feit dat budgetten voor vloeren, regulier onderhoud en specialistisch onderhoud vaak in verschillende handen is. Deze partijen binnen een organisatie moeten ook met elkaar samenwerken om de nieuwe methodiek succesvol te laten zijn. Er moet onderzoek plaatsvinden in de sector naar de chemische samenstelling van het afvalwater van specialistisch vloeronderhoud en naar biobased schoonmaakmiddelen voor het periodiek onderhoud. Daarmee is beter te onderbouwen wat de milieu-impact is van specialistisch vloeronderhoud. Dit zou bijvoorbeeld in een pilot kunnen plaatsvinden. Ten aanzien van inclusiviteit: een mogelijkheid is het breder betrekken van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, met als doel arbeidsmigratie. In deze context wordt onder arbeidsmigratie verstaan het creëren van vaste banen voor mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben/hadden. Je moet daarbij niet uitgaan van 5% social return maar de invulling aan de markt overlaten omdat dit maatwerk is. Zorg daarbij wel voor voldoende volume zodat de specialist de doelgroep kan klaarstomen voor de arbeidsmarkt.

29 Vragen? Neem contact op met MVO Nederland Shirley Justice of

30 Bijlage: Groene gedoe (1) Vanwege brede belangstelling uit de klankbordgroep hier het verhaal van Kees van Male over groene gedoe. Bij de kassa van een supermarkt stelt de jonge caissière mij voor, dat ik voortaan mijn eigen boodschappentas meebrengt, in plaats van een plastic tas te kopen. "Want plastic tassen zijn niet goed voor het milieu", zo zegt ze. Ik verontschuldig me en leg haar uit: "Wij hadden dat groene gedoe niet toen ik jong was!" De caissière antwoordt: "Ja, en dat is nou juist ONS PROBLEEM vandaag-de-dag: JULLIE generatie maakte zich niet druk om het milieu te sparen voor de toekomstige generaties!" Ze heeft gelijk, onze generatie had dat groene gedoe niet in onze dagen. Toen hadden we melk in flessen, frisdrank in flessen en bier in flessen, die we leeg en omgespoeld terug brachten naar de winkel. De winkel stuurde deze dan terug naar de fabriek en in de fabriek werden deze flessen gesteriliseerd en opnieuw gevuld. Wij deden echt aan recycling. Maar we deden niet aan dat groene gedoe in die tijd! Wij liepen trappen, omdat we niet over roltrappen en liften beschikten in elk gebouw. Wij liepen naar de supermarkt en verplaatsten onszelf niet iedere keer in een 200 PK machine, als we 2 blokken verder moesten zijn. Maar ze heeft gelijk: wij hadden dat groene gedoe niet in onze tijd! Baby luiers gingen in de kookwas, omdat wegwerpluiers niet bestonden. We droogden onze kleren aan de lijn en niet in een energieverslindende machine die continu 220 volt verbruikt. Wind- en zonnen energie droogden onze kleren echt - vroeger, in onze dagen. Kinderen droegen de afdankertjes van oudere broers en zussen en kregen geen gloednieuwe kleren. Maar de jonge dame heeft gelijk! Wij hadden dat groene gedoe niet in onze tijd. In die tijd hadden we - misschien - één tv of radio in huis en niet een op elke kamer. De tv had een klein schermpje, ter grootte van een zakdoek en niet een scherm ter grootte van een kamer wand. In de keuken werden gerechten gemengd en geroerd met de hand, omdat we geen elektrische apparaten hadden die alles voor ons deden.

31 vervolg Wanneer we een breekbaar object moesten versturen per post, dan verpakten we dat in een oude krant ter bescherming en niet in piepschuim of plastic bubbeltjes folie. In die tijd gebruikten we geen motor maai apparaat op benzine als we het gazon maaiden. We gebruikten een maaier die geduwd moest worden en functioneerde op menselijke kracht. Wij sportten door te werken, zodat we niet naar een fitnessclub hoefden te gaan om op ronddraaiende loopbanden te gaan rennen, die werken op elektriciteit. Maar ze heeft gelijk. Wij hadden dat groene gedoe toen niet. Wij dronken uit de kraan wanneer we dorst hadden, in plaats van uit een plastic fles, die na 30 slokken wordt weggegooid. Wij vulden zelf onze pennen met inkt, in plaats van elke keer een nieuwe pen te kopen. Wij vervingen de mesjes van een scheermes, in plaats van het hele ding weg te gooien alleen omdat het mesje bot is. Maar, wij hadden dat groene gedoe niet in onze tijd. Mensen namen de trein of een bus en kinderen liepen of fietsten naar school in plaats van hun moeder als 24-uurs taxi servicedienst te gebruiken. Wij hadden 1 stopcontact per kamer en niet een heel arsenaal aan stekkerdozen en verlengsnoeren om een dozijn apparaten van stroom te voorzien. En wij hadden geen geautomatiseerde gadgets nodig om een signaal op te vangen van een satelliet die mijl verderop in de ruimte hing, zodat we contact konden leggen met anderen om uit te vinden waar de dichtstbijzijnde pizzatent zich bevindt. Maar is het niet in-en-in triest dat de huidige generatie klaagt over hoe verspillend wij 'oudere mensen' waren, gewoon omdat wij 'dat groene gedoe' niet hadden in onze tijd? Ook ik ben zo'n "egoïstische" oudere mens, die (niet) zit te wachten op een les in het behoud van moeder aarde, gegeven door "intelligente" jongeren van deze tijd.