Whitepaper. IHE XDS: Het uitwisselen van medische documenten tussen zorginstellingen

Transcriptie

1 Whitepaper IHE XDS: Het uitwisselen van medische documenten tussen zorginstellingen

2 Inhoud Ik wil medische documenten over mijn patiënt uitwisselen. Maar hoe? Ik heb wel over IHE gehoord, maar ik weet niet precies wat het is Ik heb wel over XDS gehoord, maar ik weet niet precies wat het is Wat kan ik precies uitwisselen met XDS? Waarom moet ik dan gebruik maken van XDS en niet van methode Y? Kan ik gewoon elk systeem kopen dat met XDS kan werken? Extra IHE-profielen benodigd om een betrouwbare XDS-oplossing te bouwen Klinkt ingewikkeld. En hoe zit het dan met de oplossing voor uitwisseling van mijn EPD-leverancier? Hoe kan IHE de samenwerking ondersteunen die we hebben met ziekenhuizen in de regio? Het XDS-profiel in een notendop 2

3 Ik wil medische documenten over mijn patiënt uitwisselen. Maar hoe? Als u van plan bent om elektronisch medische documenten en beeldmateriaal uit te wisselen met anderen buiten uw zorginstelling, dan wilt u ervoor zorgen dat er volledige interoperabiliteit bestaat tussen de zorginstellingen, ongeacht de methode die u gebruikt zowel nu als in de toekomst. Het moet een simpele methode zijn, veilig, beveiligd, schaalbaar en vooral standaard. De methode die u kiest moet leveranciersneutraal zijn, uit te breiden, moet de werkprocessen van uw organisatie ondersteunen en patiënten voldoende controle bieden over wie toegang heeft tot hun medische gegevens. U hebt misschien weleens gehoord van XDS, een afkorting voor Cross Enterprise Sharing. IHE XDS is een zogenaamd interoperabiliteitsprofiel dat beschrijft hoe echte interoperabiliteit bereikt kan worden tussen zorginstellingen bij het uitwisselen van patiëntengegevens. Dit whitepaper geeft een overzicht van de basisbeginselen van IHE XDS en toont aan dat het in combinatie met andere IHE-profielen een ijzersterke oplossing biedt voor het uitwisselen van privacygevoelige gegeven binnen en tussen zorginstellingen. Ik heb wel over IHE gehoord, maar ik weet niet precies wat het is Integrating the Healthcare Enterprise (IHE) is een initiatief dat is opgezet door zowel gebruikers als leveranciers van medische informatiesystemen. Zowel grote als kleine bedrijven hebben de krachten gebundeld met hun gebruikers voor het opstellen van use cases die beschrijven op welke manier welke informatie zich beweegt binnen een bedrijfsproces van een zorginstelling, en welke bestaande standaarden op welke manier moeten worden gebruikt om die use cases te faciliteren. Hierdoor ontstaan interoperabiliteitsprofielen. IHE stelt die profielen niet alleen op in nauwe samenwerking met gebruikers en leveranciers, maar test ze ook tijdens Connectathons, periodiek georganiseerde livebijeenkomsten van een week. Tijdens een Connectathon ontmoeten leveranciers elkaar en verbinden hun medische informatiesystemen met elkaar, waarna ze de scenario s doorlopen op basis waarvan de IHE-profielen zijn opgesteld. Door profielen op te stellen en te testen die gebruik maken van bestaande standaarden in plaats van een nieuwe standaard op te stellen, beschrijft IHE werkprocessen in plaats van dat het de communicatie tussen collega s regelt. IHE begon met profielen op het gebied van de radiologie, bijvoorbeeld met de beschrijving van een typisch werkproces dat leidt tot een Röntgen-rapport vanaf het moment dat er een opdracht wordt gegeven door de arts die een aanvraag doet, tot aan de afronding en het opslaan van het rapport met het bijbehorende beeldmateriaal. IHE biedt dus niet weer een nieuwe standaard, maar de profielen vormen eerder een soort handleiding die beschrijft hoe bestaande standaarden toegepast kunnen worden in praktijksituaties. 3

4 Ik heb wel over XDS gehoord, maar ik weet niet precies wat het is IHE onderkent ook het proces voor het uitwisselen van medische informatie met collega s in andere instellingen. Zelfs heden ten dage vinden deze processen nog plaats met behulp van ouderwetse, analoge techniek zoals het faxen van documenten of versturen van DVD s. IHE heeft het XDS-profiel ontwikkeld om die uitwisseling van informatie te verbeteren. Het Cross Enterprise Sharing-profiel beschrijft een werkmethode voor het elektronisch uitwisselen van medische informatie met één of meerdere collega s. De filosofie achter XDS is dat patiëntengegevens beschikbaar worden gesteld door het bronsysteem. Medische documenten worden opgeslagen in een registry met behulp van een set nauwkeurig gedefinieerde eigenschappen. Een arts die een document wil inzien, kan in de index zoeken naar documenten over zijn patiënt en het document dat hij wil inzien opvragen uit de betreffende repository. Patient Identity Source Patient Identity Feed Registry Query s Register Set Consumer(s) Provide & Register Set Repository(ies) Retrieve 4

5 Wat kan ik precies uitwisselen met XDS? U kunt elk type medisch document uitwisselen. Of dat nu gaat om verwijs-/ontslagbrieven, medicatieoverzichten, een eenvoudig verslag van lichamelijk onderzoek of een ziektegeschiedenis, laboratoriumresultaten, gescande documenten, medisch beeldmateriaal, bestanden over zorgcontinuïteit XDS biedt een manier om ze uit te wisselen. Voor XDS maakt het namelijk helemaal niet uit wat de inhoud is van een medisch document, met uitzondering van wat metadata (informatie die het document beschrijft), waarvan XDS gebruikmaakt. Waarom moet ik dan gebruik maken van XDS en niet van methode Y? De belangrijkste reden om XDS te gebruiken en niet een willekeurig ander systeem voor informatie-uitwisseling is dat XDS dé methode is geworden om medische documenten tussen instellingen uit te wisselen. Veel leveranciers bieden informatiesystemen aan die met XDS kunnen werken, dus u kunt erop rekenen dat u documenten kunt uitwisselen met ontelbare systemen. En dat geldt niet alleen nu, maar ook voor de verre toekomst. Dus als u nu uw uitwisselingsnetwerk voor medische informatie baseert op XDS, kunt u in de toekomst overstappen op andere systemen zonder het hele uitwisselingsnetwerk voor informatie opnieuw in te hoeven richten. Kan ik gewoon elk systeem kopen dat met XDS kan werken? Een hond is weliswaar een dier, maar niet alle dieren zijn honden. Dus als u een dier gaat kopen, zou dat wel eens kunnen miauwen terwijl u verwacht dat het blaft. Daarom moet u heel kieskeurig zijn als u iets koopt wat wilt u dat het betreffende systeem doet in het XDS-netwerk? In een XDS-netwerk zijn er vijf soorten systemen die in IHE-terminologie actors worden genoemd een document source, een document consumer, een repository, een registry en een patient identity source. Een leverancier die één van deze actors levert, kan stellen dat deze compatibel is met XDS (want het zijn allemaal dieren ) voor één of meer van deze actors. In het IHE-XDS-profiel worden de verantwoordelijkheden van elk van deze actors nauwkeurig gedefinieerd. Vraag uw leverancier om aan te tonen dat hij IHEcompatibel is door zijn Connectathon-resultaten en IHE-integratieprofielen te beoordelen. Maar er is meer. Naast XDS, heeft IHE extra profielen beschreven die bijdragen aan beveiliging, controleerbaarheid, toestemming van patiënten en vele andere aspecten die een sterk raamwerk vormen om ervoor te zorgen dat de uitwisselingsinfrastructuur die u gaat invoeren veilig, beveiligd en schaalbaar is, en bovenal standaard. Zorg ervoor dat de oplossing die u koopt ook deze extra profielen ondersteunt. 5

6 Extra IHE-profielen benodigd om een betrouwbare XDS-oplossing te bouwen Cross Enterprise Sharing for Images (XDS-I) is een IHE-profiel dat een zeer effectieve methode beschrijft voor het uitwisselen van medisch beeldmateriaal tussen instellingen. Bij XDS-I bevat de XDS repository alleen basisinformatie over de serie beeldmateriaal. Het beeldmateriaal van hoge kwaliteit wordt opgevraagd en uit de bron-pacs direct naar de werkplek van de consumer verzonden, met behulp van een beveiligde internetverbinding. Cross Enterprise User Assertion (XUA) is een IHE-profiel dat bepaalt welke gebruikersinformatie wordt uitgewisseld om te beslissen of er al dan niet toegang wordt gegeven tot patiëntengegevens op basis van de rol van de gebruiker of zijn connectie met de instellingen. Als XUA wordt toegepast binnen een XDS-netwerk, kunnen de ziekenhuizen die deelnemen aan het netwerk elk hun eigen user registries gebruiken (bijv. Active Directory, LDAP-service), dus is er geen specifieke XDS-gebruikersdatabase nodig. Audit Trail and Node Authentication (ATNA) is een IHE-profiel dat communicatie tussen systemen in een XDS-netwerk beveiligt en zorgt voor controleerbaarheid door elke actie vast te leggen in het XDS-netwerk. Tegenwoordig is het verplicht om ATNA te implementeren in ieder XDS-netwerk. Basic Patient Privacy Consent (BPPC) is een IHEprofiel dat de patiënt de mogelijkheid biedt om toestemming te geven of in te trekken met betrekking tot het gebruik van zijn/haar patiëntengegevens. De implementatie van BPPC kan grof- of zeer fijnmazig zijn, en biedt dan eenvoudige of heel geavanceerde controle over wie toegang heeft tot welke documenten op welk moment. Cross Community Access (XCA) is een IHE-profiel dat het mogelijk maakt dat verschillende XDS-netwerken (ook bekend als affinity domains) met elkaar verbonden zijn. Dit profiel maakt het mogelijk dat patiëntengegevens worden uitgewisseld tussen communities die XDS hebben geïmplementeerd. Consistent Time (CT) is een heel simpel maar wel erg belangrijk IHE-profiel dat in essentie beschrijft hoe de klokken van de informatiesystemen die deel uitmaken van het XDS-netwerk gelijk blijven lopen. CT is onmisbaar voor de implementatie van ATNA en BPPC. Andere belangrijke profielen om op te letten: Patient Identifier Cross Referencing (PIX) om uw lokale ID s af te stemmen op regionale, provinciale of nationale ID s, Patient Demographics Query (PDQ) zodat u het ID van een patiënt kunt vinden op basis van demografische gegevens, en Cross-Community Patient Discovery (XCPD) om uw patiënt te vinden in andere communities. 6

7 Klinkt ingewikkeld. En hoe zit het dan met de oplossing voor uitwisseling van mijn EPD-leverancier? Hoewel dat op korte termijn eenvoudiger lijkt, kunt u ook vast komen te zitten aan uw leverancier en dat kan u in de toekomst belemmeren om vrijuit informatie uit te wisselen met andere collega s. U kunt er beter voor zorgen dat uw EPD-leverancier alle profielen ondersteunt die een XDS-netwerk tot een ijzersterke oplossing maken. En liefst ook dat uw EPD-leverancier aantoonbare ervaring heeft met XDS-implementaties. Hoe kan IHE de samenwerking ondersteunen die we hebben met ziekenhuizen in de regio? Goede vraag. Het toegankelijk maken van documenten via XDS gebeurt in principe doordat ze in een registry worden opgenomen. Hoewel dat de zorgprocessen ondersteunt, stuurt dat niet de workflow tussen zorginstellingen aan. Daarvoor hebt u een pro-actieve signalering nodig van voltooide stappen en documenten in de wachtrij. IHE heeft dat onderkend en heeft het Cross Enterprise Workflow-profiel opgesteld, oftewel XDW. Samen met XDS stuurt dat de workflow aan, zodat uw collega s zich bewust zijn van beschikbare patiënteninformatie, rapportages over de voortgang van - bijvoorbeeld - een multidisciplinaire vergadering of doorverwijzing van een patiënt, en het signaleert de afronding van processen. Dat past allemaal binnen uw dagelijkse processen en zal naadloos aansluiten op uw informatiesysteem, omdat momenteel steeds meer leveranciers dit profiel gaan ondersteunen. 7

8 Het XDS-profiel in een notendop Integrating the Healthcare Enterprise (IHE) maakt gebruik van het concept van actors die deelnemen aan transacties om een bedrijfsproces uit te voeren. Voor de use case waarbij medische documenten uitgewisseld worden tussen zorgondernemingen, krijgt een actor met de naam document consument (bijv. een medische werkplek) toegang tot informatie die wordt aangeleverd door een document source (bijv. een laboratoriuminformatiesysteem of PACS). Consumer(s) In deze figuur ziet u een situatie tussen collega s (de werkplek van één dokter krijgt toegang tot een bronsysteem), terwijl in de praktijk vele document consumers toegang kunnen krijgen tot de documenten die beschikbaar zijn in de document source (drie dokters die toegang hebben tot labinformatie). En een document consumer wil toegang tot meerdere document sources (bijv. een dokter die toegang wil tot een samenvatting over de patiënt, labresultaten en een radiologierapport). Een document repository in het midden maakt dat allemaal mogelijk. Consumer(s) 8

9 Eén van de voorwaarden voor het effectief uitwisselen van medische informatie is dat moet worden voorkomen dat er medische data wordt gekopieerd. De gegevens moeten bij de bron blijven. Met andere woorden: de source is het document repository, behalve als die document source een systeem is dat niet 24/7 verbonden is met het netwerk van het ziekenhuis. Op centraal niveau is er een catalogus nodig van alle beschikbare documenten in de verschillende repositories: een document registry. Consumer(s) In deze afbeelding raadpleegt een document consumer de registry voor beschikbare patiënten en hun documenten. In een tweede stap haalt een consumer de documenten die van belang zijn op vanuit de repositories waarin ze zich bevinden. Om ervoor te zorgen dat zowel de consumer als de source verwijzen naar dezelfde patiënt moet er een actor zijn die op een of andere manier de identiteit van de patiënt valideert. Daarvoor zorgt de vijfde actor, de patient identity source. 9

10 Patient Identity Source Patient Identity Feed Registry Query s Register Set Consumer(s) Provide & Register Set Repository(ies) Retrieve De patient identity source verstrekt demografische informatie over de patiënt aan de document registry door gebruik te maken van een patiënten-id waaraan de patiënt uniek herkenbaar is bij de verschillende zorginstellingen. Een document source kan geen enkel document vrijgeven voordat de patiëntenidentiteit is ingevoerd in de registry. Samen vormen deze actors het uitwisselingsnetwerk dat ook bekend staat als het XDS affinity domain 10

11 Copyright 2017 Deze publicatie mag compleet en in ongewijzigde vorm worden verspreid onder verwijzing naar de auteur en de bedrijfsnaam. forcare.com