Energieakkoord. Gezamenlijke lobby ETS. Dennis Holtrop. 18 juni 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Energieakkoord. Gezamenlijke lobby ETS. Dennis Holtrop. 18 juni 2014"

Transcriptie

1 Energieakkoord Gezamenlijke lobby ETS Dennis Holtrop 1

2 Onderwerpen Uitgangspunten: SER Energieakkoord en kabinetsstandpunt Activiteiten van de Werkgroep gezamenlijke lobby ETS Opstellen rapportage Dynamische Allocatie Gezamenlijke en individuele lobbyacties Beslismomenten in de komende maanden 2 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

3 Samenhangende afspraken in het Energieakkoord Een aanscherping van het reductiepad van het ETS-plafond gericht op het bereiken van het lange termijn doel van 80 tot 95% reductie van broeikasgassen voor de hele economie in 2050; Borging van de positie van internationaal concurrerende bedrijven (zogenaamde carbon leakage bedrijven) door allocatie van 100% gratis rechten op basis van reële benchmarks en werkelijke productie, uitgaande van de best performance in de sector; Compensatie van de indirecte (elektriciteits)kosten, uitgaande van de best performance in de sector. 3 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

4 Kabinetsstandpunt Doelstelling reductie CO2 emissies is minimaal 40% en daaraan gekoppeld minimaal 43% voor ETS Allocatie van 100% gratis rechten op basis van reële benchmarks en werkelijke productie, uitgaande van werkelijke Carbon Leakage bedrijven Compensatie van de indirecte (elektriciteits)kosten, uitgaande van de best performance in de sector, bij voorkeur in EU verband. 4 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

5 Kabinet over versterking ETS Een effectief werkend ETS is de belangrijkste bouwsteen om de broeikasgasemissies aan te pakken. Dit is kosteneffectief en werkt voor de hele EU het best doordat het niet leidt tot concurrentieverstoring. Steun voor de stabiliteitsreserve steunen als onderdeel van een totaalpakket om het EU ETS te versterken. In het totaalpakket dient naast het aanscherpen van het ETS plafond, aandacht te zijn voor de concurrentiepositie van de internationaal concurrerende industrie. Dit kan door deze industrie 100 procent gratis emissierechten toe te wijzen op basis van daadwerkelijke productie en reële benchmarks. 5 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

6 Dynamische Allocatie Onderdeel van de gezamenlijke lobby versterking ETS

7 Actieve werkgroep vanuit Energieakkoord VEMW VNCI FME VNO/NCW Energie Nederland De Groene Zaak Stichting Natuur en Milieu Ministerie Economische Zaken Ministerie Infrastructuur en Milieu 7 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

8 Aanloop Energieakkoord afspraken over dynamische allocatie Hans Grünfeld initieert een voorstudie door Ecofys Werkgroep ziet dat de potentie van de aanpak en zet vervolgstudie uit bij Ecofys 8 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

9 Huidige allocatie van gratis rechten Huidige periode: Allocation = Benchmark x Historical activity level x Correction factor Echter: de productieniveaus uit het verleden zijn niet per definitie representatief voor de huidige situatie Consequentie: Als productie groter wordt dan historische omvang wordt dit bestraft. Als productie kleiner wordt dan historische omvang: gratis rechten die niet nodig zijn Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

10 Dynamische allocatie is een manier om deze bezwaren weg te nemen Allocation = Benchmark x Actual activity level x Correction factor Goed om te weten: De cap op de CO2 emissies wordt gerespecteerd De zgn cross-sectoral correction factor is niet langer aan de orde Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

11 emission allowances [billion tco 2 ] Hoe werkt het voorgestelde model? Stap 1: aan het begin van een periode: vaststellen allocatie voor de gehele periode, gebaseerd op de ontwikkeling van de benchmark voor die periode, de CL lijst en de verwachte economische ontwikkeling auction EU ETS cap free allocation Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

12 emission allowances [billion tco 2 ] Hoe werkt het voorgestelde model? Stap 2: bepaal het veilingvolume (=cap-gratis allocatie) auction EU ETS cap free allocation Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

13 emission allowances [billion tco 2 ] How does dynamic allocation work in practice? Stap 3: gedurende de handelsperiode aanpassing van de allocatie obv realistische benchmark en actuele productie Hé, wordt de cap toch overschreden? auction EU ETS cap free allocation Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

14 emission allowances [billion tco 2 ] Een allocatiereserve (ASR) zorgt voor flexibiliteit 2.0 auction 1.0 free allocation EU ETS cap Veilingvolumes liggen voor de handelsperiode vast Bij meer economische groei dan voorzien: bijvullen uit reserve Bij minder economische groei: bijvullen van reserve Backloaded allowances Allocation Supply Reserve Start budget van de ASR uit de gebackloade rechten? Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

15 Emission allowances [Mt CO 2 e] Basis scenario (obv 2030 pakket vd Commissie ) Auctioned allowances 2,500 Allocation cap to industry Indirect allocation Direct allocation (CL + non-cl) 2,000 EU ETS cap (-2.2% / yr per 2021) 1,500 1, Gratis rechten > cap in 2042 ASR leeg: 2048 (wordt gebruikt vanaf 2042) Vermindering veilingvolume : ~4.100 MtCO2 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

16 Belangrijkste aannames voor het basis scenario Alle 900M rechten van backloading naar ASR Aanscherping van de benchmark: 1%/jr Economisch groei: 1%/jr E-sector gaat in de loop van de tijd naar CO2 vrije productie 16 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

17 Doorgerekende varianten Werkt systeem nog als de emissiereductie naar 2,5% gaat (>45% ETS)? Werkt systeem nog als economie met 1,5% groeit? Werkt systeem nog als CL criteria worden aangescherpt? 17 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

18 Praktische zaken MRV MRV requirements vereenvoudigen (los van DA) Bedrijven moeten productiegegevens openbaar maken Administratieve lasten Additionele kosten 4,000/jr per installatie In individuele gevallen besparingen door vereenvoudigd systeem Uitvoeringslasten voor de autoriteiten Afhankelijk van uitwerking en per land anders Maar zullen vrijwel altijd hoger liggen Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

19 Belangrijkste voor- en nadelen die we zien Voordelen Protectie tegen CL Betere opvang economische schommelingen Voorspelbaar Stimuleren koolstofefficiency Potentieel eenvoudiger te linken aan andere ETS systemen Als ook indirecte kostencompensatie wordt opgenomen verbetering van het level playing field Nadelen Hogere kosten voor installaties en overheden Geen incentive voor product substitutie Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

20 Gewetensvragen Waarom zou de industrie nu nog investeren in decarbonisatie? Wat is het effect op de CO2 prijs van dit model? Heeft de E-sector nog toegang tot voldoende rechten? Wat zijn realistische aanscherpingen voor de benchmarks? Kunnen de productiedata beschikbaar komen en openbaar worden? Wat zijn de kosten nu echt voor industrie en overheden? 20 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

21 Gezamenlijke lobby Lobbyplan van de gezamenlijke lobby versterking ETS

22 De gezamenlijke lobby De Commissie heeft het 2030 plan op tafel gelegd met 40/43% voorstel De Commissie heeft een impact assessment gemaakt voor CL die wijst op een voorkeur om CL aanpak overeind te houden na 2020 CL criteria aan te scherpen De Commissie heeft een stabiliteitsreserve (MSR) gepresenteerd: overschot uit de markt nemen door minder te veilen en bij tekort terug laten vloeien 22 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

23 emission allowances [billion tco 2 ] ASR en MSR Market Stability Reserve auction EU ETS cap free allocation Backloaded allowances Allocation Supply Reserve 18/06/2014

24 Sterkte/zwakte analyse: strengths Het is een oplossing die bijdraagt aan zowel het terugdringen van CO2-uitstoot als aan het versterken van de concurrentiepositie van de Europese energie-intensieve industrie. De prikkel om CO2-efficient te produceren wordt groter. De prikkel om minder te produceren, maar wel rechten te krijgen en te verkopen verdwijnt. Het dynamic allocation systeem brengt vraag en aanbod van emissierechten beter in balans. Het dynamic allocation systeem biedt meer zekerheid voor nieuwe toetreders op de markt. 24 Ministerie van Infrastructuur en Milieu 18/06/2014

25 Sterkte/zwakte analyse: weaknesses Het dynamische allocatie systeem is complex. Er bestaan twijfels over de borging van het behalen van de absolutie emissiereductiedoelstelling voor het ETS bij allocatie gebaseerd op recente productie. Ingrijpende aanpassing van huidige regelgeving is noodzakelijk om plannen te realiseren. Onder een dalend emissieplafond is de levensduur mogelijk beperkt. Het is onduidelijk hoe in de compensatie van indirecte CO2-kosten kan worden voorzien via het uitreiken van emissierechten 25 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

26 Sterkte/zwakte analyse: opportunities Het in balans brengen van vraag en aanbod van emissierechten binnen het ETS is een actueel thema. Het aanscherpen van de lineaire reductiefactor is door de Europese Commissie in haar plannen voor 2030 voorgesteld. Om de lineaire reductiefactor aan te passen moet de ETS-richtlijn worden opengebroken. Dit biedt een gelegenheid om ook andere hervormingen door te voeren. De Europese Commissie houdt in het Witboek uitdrukkelijk de optie open te kijken naar an improved system of free allocation of allowances with a better focus. 26 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

27 Sterkte/zwakte analyse: threats De Europese Commissie is geïnteresseerd, maar niet overtuigd. In het beter op elkaar laten aansluiten van vraag en aanbod wordt voorzien door het MSR Kennis en begrip van de voorgestelde oplossingsrichting in het belangenveld is zeer beperkt. Voor een aantal minder CO2-efficientie bedrijven vormt het dynamic allocation model wellicht een bedreiging. Het voorstel heeft mogelijk impact op de veilingopbrengsten van de verschillende lidstaten. 27 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

28 Plan de campagne Q1/Q2 2014: Steun verzamelen van grote lidstaten. De Europese Commissie zal niet in actie komen zonder dat enkele grote lidstaten (Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië) hier expliciet op aandringen. Q2/Q3 2014: Begrip creëren bij Europese Commissie Q3/Q4 2014: Naast het werken aan ontvankelijkheid voor onze plannen binnen de Europese Commissie en de Raad, moet getracht worden ook de andere actoren te overtuigen Q1 2015: Mogelijk eerste besluitvorming 28 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

29 Huidige acties Gesprekken met de Commissie VK, DE, FR, SE, BE: gesprekken gevoerd Presentaties bij Business Europe, Duitse industrie Conclusie: Landen focussen nu nog op MSR (eerder, effectiever?) Voorzichtige belangstelling voor DA, weinig aandacht voor samenhang der dingen DA voorstel bevat gemeenschappelijke elementen gedachten andere landen Reductie van 40/43% is mogelijke uitkomst in oktober 29 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

30 Inzet vervolgacties Toewerken naar brede politieke steun voor dynamische allocatie met meer lidstaten Opbouwen acceptatie door industrie Via de industrieorganisaties in lidstaten werken aan belangstelling bij lidstaten Zo mogelijk de komende maanden in samenwerking met andere lidstaten en bedrijfsleven oppakken van vaak geopperde bezwaren Wat betekent dit voor de E-sector? Wegen de kosten wel op tegen de voordelen? Waarom gaat de industrie investeren in C-arme technologie? 30 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

31 Beslismomenten Focuspunten voor de gezamenlijke lobby versterking ETS

32 Planning Juni-september : stakeholderbijeenkomsten Carbon Leakage In oktober : mogelijk keuze hoogte reductiepad In oktober : energieraad en milieuraad met mogelijk momentum voor opnemen DA als onderdeel versterking ETS. Discussies over MSR zullen waarschijnlijk op zijn vroegst in het voorjaar 2015 worden afgerond 32 Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Vlaamse prioriteiten ETS herziening

Vlaamse prioriteiten ETS herziening Vlaamse prioriteiten ETS herziening Stijn Caekelbergh Beleidsmedewerker Klimaat Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid Inhoud presentatie Hervorming EU ETS: robuuster prijssignaal Hervorming

Nadere informatie

Emissiehandel in Europa

Emissiehandel in Europa Emissiehandel in Europa Emissiehandel (EU ETS) is een marktinstrument waarmee de EU uitstoot van broeikasgassen wil verminderen en zo haar klimaatdoelstelling wil behalen. Er zijn twee emissiehandelssystemen:

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-08 Milieuraad Nr. 543 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU EN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter

Nadere informatie

Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector

Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector Het Europese Emissiehandel systeem ( ETS) Speerpunt van het Europese klimaatbeleid Impact op de Europese Staalsector R. Mortier Opwarming is een natuurlijk verschijnsel Probleem : evenwicht is verstoord

Nadere informatie

Emissiehandel in Europa

Emissiehandel in Europa Emissiehandel in Europa Emissiehandel (EU ETS) is een marktinstrument waarmee de EU uitstoot van broeikasgassen wil verminderen en zo haar klimaatdoelstelling wil behalen. Er zijn twee emissiehandelssystemen:

Nadere informatie

Toelichting EU ETS herziening

Toelichting EU ETS herziening Toelichting EU ETS herziening Maandag 24 oktober 2016 CCIM stakeholder meeting Inhoud Context van huidige ETS herziening Stand van zaken Bespreking in Raad (en BE positie) Stand van zaken Bespreking in

Nadere informatie

Theorie emissiehandel. & de EU ETH. Edwin Woerdman. - Universitair hoofddocent Rechtseconomie - Co-directeur Groningen Centre of Energy Law (GCEL)

Theorie emissiehandel. & de EU ETH. Edwin Woerdman. - Universitair hoofddocent Rechtseconomie - Co-directeur Groningen Centre of Energy Law (GCEL) 12 mei 2017 Theorie emissiehandel & de EU ETH Edwin Woerdman - Universitair hoofddocent Rechtseconomie - Co-directeur Groningen Centre of Energy Law (GCEL) Emissiehandel wereldwijd Cap-and-trade (effectief

Nadere informatie

ETS in het SER- Energieakkoord

ETS in het SER- Energieakkoord PBL-Notitie ETS in het SER- Energieakkoord Macro-economische doorrekening met WorldScan Corjan Brink (corjan.brink@pbl.nl) 4 september 2013 Publicatienummer 1213 Pagina 1 van 9 Samenvatting Het Nationaal

Nadere informatie

EU ETS herziening post 2020. Standpunt van de elektriciteitssector. FEBEG. Silvie Myngheer. 30.09.2015 CCIM Stakeholders dialoog

EU ETS herziening post 2020. Standpunt van de elektriciteitssector. FEBEG. Silvie Myngheer. 30.09.2015 CCIM Stakeholders dialoog EU ETS herziening post 2020. Standpunt van de elektriciteitssector. FEBEG Silvie Myngheer 30.09.2015 CCIM Stakeholders dialoog Federatie van de Belgische Elektriciteits- en Gasbedrijven Fédération Belge

Nadere informatie

Het Vlaams energie- en klimaatbeleid

Het Vlaams energie- en klimaatbeleid Het Vlaams energie- en klimaatbeleid (focus industrie / stoom) Zwijnaarde - Stoomtechniekdag Energik 8 mei 2019 Inhoud Vooraf Europees kader inzake klimaat Vlaams/Belgische energie- en klimaatbeleidsplanning:

Nadere informatie

Registratie Marktintegriteit/Bedrijfsvoering Koningskade 4 Postbus EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2013

Registratie Marktintegriteit/Bedrijfsvoering Koningskade 4 Postbus EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2013 Registratie Marktintegriteit/Bedrijfsvoering Koningskade 4 Postbus 91503 2509 EC Den Haag Veilingen emissierechten 2013 28 februari 2014 Samenvatting Veilingopbrengst Nederland Aantal rechten Opbrengst

Nadere informatie

De herziening van het EU ETS: de 4e handelsperiode

De herziening van het EU ETS: de 4e handelsperiode De herziening van het EU ETS: de 4e handelsperiode Tamarah Andriessen De vierde handelsperiode komt eraan! 1. 2005 2007 2. 2008 2012 3. 2013 2020 4. 2021 2030 Even terug... Voorstel van de Europese Commissie:

Nadere informatie

Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie

Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor 22 Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie Overzicht Lange termijn visie en doelstellingen 22 Het EU pakket voor 22 Gevolgen van het pakket Lange

Nadere informatie

Herziening EU-ETS. context & belangrijkste elementen. Infosessie oktober 2018

Herziening EU-ETS. context & belangrijkste elementen. Infosessie oktober 2018 Herziening EU-ETS context & belangrijkste elementen Infosessie oktober 2018 Herziening EU ETS Context en historiek van herziening Belangrijkste elementen van herziening Volgende stappen Toewijzingsregels

Nadere informatie

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Overzicht 1. Klimaat en energie: waar zijn we? 2. Waarom een nieuw raamwerk voor 2030? 3. Belangrijkste elementen 2030

Nadere informatie

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Dr. Jos Delbeke, DG Klimaat Actie, Europese Commissie, Universiteit Hasselt, 25/2/2014 Overzicht 1. Klimaat en energie: waar

Nadere informatie

De voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 21-23 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Koningskade 4 Postbus 91503 2509 EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2014

Koningskade 4 Postbus 91503 2509 EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2014 Koningskade 4 Postbus 91503 2509 EC Den Haag Veilingen emissierechten 2014 1 maart 2015 Samenvatting Veilingopbrengst Nederland Aantal rechten Opbrengst ( ) Gemiddelde veilingprijs ( ) EUA 1e kwartaal

Nadere informatie

FACTSHEET EMISSIEHANDEL

FACTSHEET EMISSIEHANDEL FACTSHEET EMISSIEHANDEL feiten en standpunten I. FACTS OMTRENT EMISSIEHANDEL Het EU emissiehandelssysteem bestaat uit 12000 installaties uit de volgende sectoren: elektriciteitssector, cement, papier,

Nadere informatie

20% of naar 30% BKG reductie

20% of naar 30% BKG reductie EU-klimaatdoelstellingen 20% of naar 30% BKG reductie Marc Van den Bosch Sr. Adviseur Voka-VEV 30 06 2010 EU klimaatpakket 2008 Doelstellingen 2020 20% BKG reductie tav 1990 20% hernieuwbare energie 20%

Nadere informatie

2013D15451 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG

2013D15451 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG 2013D15451 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Binnen de vaste commissie voor Economische Zaken hebben enkele fracties de behoefte een aantal vragen en opmerkingen voor te leggen aan de minister

Nadere informatie

Versterking van het EU ETS via splitsing van sectoren

Versterking van het EU ETS via splitsing van sectoren Versterking van het EU ETS via splitsing van sectoren Jos Sijm Sessie Groenboek 2030 Ministerie van Economische Zaken Den Haag, 5 April 2013 www.ecn.nl Achtergrond en doelstelling van het onderzoek Opdrachtgever:

Nadere informatie

Koningskade 4 Postbus EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2017

Koningskade 4 Postbus EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2017 Koningskade 4 Postbus 91503 2509 EC Den Haag Veilingen emissierechten 2017 December 2018 Samenvatting Veilingopbrengst Nederland 2017 EUA Aantal rechten Opbrengst ( ) Gemiddelde veilingprijs ( ) 1e kwartaal

Nadere informatie

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018 Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor

Nadere informatie

MARKTSTABILITEITSRESERVE IN HET EU ETS

MARKTSTABILITEITSRESERVE IN HET EU ETS MARKTSTABILITEITSRESERVE IN HET EU ETS Nadere analyse PBL-notitie, in samenwerking met NEa Corjan Brink (PBL), Suzanne Beurskens (NEa) en Erik van Andel (NEa) 30 september 2014 PBL-publicatienummer: 1505

Nadere informatie

Herziening EU F-gassenverordening

Herziening EU F-gassenverordening Herziening EU F-gassenverordening KNVvK 21 mei 2013, Zaltbommel 3 december 2013 Herman Walthaus Herman.walthaus@minienm.nl Inhoud Toelichting voorstel commissie Proces en planning Belangrijkste discussiepunten

Nadere informatie

Emissiehandel in Europa

Emissiehandel in Europa Emissiehandel in Europa De energie-intensieve Europese industrie is verplicht deel te nemen aan het Europese systeem van emissiehandel, ofwel EU Emissions Trading System (EU-ETS). De Nederlandse Emissieautoriteit

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1998 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal. Geacht Kamerlid,

Tweede Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal. Geacht Kamerlid, Vereniging Energie-Nederland Tweede Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal Lange Houtstraat 2 2511 CW Den Haag T. 070 311 43 50 Datum 17 februari 2014 Onderwerp Klimaat- en Energiepakket

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Leeswijzer bij de bedrijfsspecifieke bijlage 2 van het Nationaal Toewijzingsbesluit.

Leeswijzer bij de bedrijfsspecifieke bijlage 2 van het Nationaal Toewijzingsbesluit. Leeswijzer bij de bedrijfsspecifieke bijlage 2 van het Nationaal Toewijzingsbesluit. Voor elke inrichting of broeikasgasinstallatie waarvoor in het nationaal toewijzingbesluit emissierechten zijn toegewezen,

Nadere informatie

Emissiehandel: Commissie geeft groen licht voor nog eens 8 plannen zodat de handel zoals gepland van start kan gaan

Emissiehandel: Commissie geeft groen licht voor nog eens 8 plannen zodat de handel zoals gepland van start kan gaan IP/04/1250 Brussel, 20 oktober 2004 Emissiehandel: Commissie geeft groen licht voor nog eens 8 plannen zodat de handel zoals gepland van start kan gaan De Europese Commissie gaat akkoord met een tweede

Nadere informatie

Mogelijkheden om 25% broeikasgasreductie in Nederland te halen. Ton van Dril < > Den Haag, 31 augustus 2015

Mogelijkheden om 25% broeikasgasreductie in Nederland te halen. Ton van Dril < > Den Haag, 31 augustus 2015 Mogelijkheden om 25% broeikasgasreductie in Nederland te halen Ton van Dril < vandril@ecn.nl > Den Haag, 31 augustus 2015 Overzicht Cijfers uitstoot, verkenning, opgave, sectoren Scope van het vonnis en

Nadere informatie

Het waterbed effect en het EU ETS

Het waterbed effect en het EU ETS Het waterbed effect en het EU ETS Een uitleg met de mogelijke uitfasering van Nederlandse kolencentrales als voorbeeld Het waterbed effect en het EU ETS Een uitleg met de mogelijke uitfasering van Nederlandse

Nadere informatie

Windenergie op zee discussiebijeenkomst Kivi. Annemiek Verrips

Windenergie op zee discussiebijeenkomst Kivi. Annemiek Verrips Windenergie op zee discussiebijeenkomst Kivi Annemiek Verrips 2 Discussie windenergie op Zee Kivi Stelling in MKBA Windenergie op Zee Duurzame energiesubsidies windenergie hebben geen effect op CO2- uitstoot

Nadere informatie

Effectiviteit van Europees klimaatbeleid: emissiehandel tussen nationale allocatie, Brusselse harmonisatie en mondiale lastenverdeling

Effectiviteit van Europees klimaatbeleid: emissiehandel tussen nationale allocatie, Brusselse harmonisatie en mondiale lastenverdeling Effectiviteit van Europees klimaatbeleid: emissiehandel tussen nationale allocatie, Brusselse harmonisatie en mondiale lastenverdeling Jos Sijm ECN-MNP symposium Think globally, but where to act? Den haag,

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

Ingetrokken emissievergunningen EU-ETS Cijfers en uitvoeringspraktijk Beleidseffecten en aanbevelingen

Ingetrokken emissievergunningen EU-ETS Cijfers en uitvoeringspraktijk Beleidseffecten en aanbevelingen Ingetrokken emissievergunningen EU-ETS 2012-2017 Cijfers en uitvoeringspraktijk Beleidseffecten en aanbevelingen Samenvatting De NEa heeft in de periode 2012-2017 de emissievergunning van ruim honderd

Nadere informatie

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE Klimaatakkoord Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus 20401 2500 EK 'S-GRAVENHAGE BETREFT Procesbrief Klimaatakkoord DEN HAAG ONS KENMERK 5 oktober 2018 18.34838

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0258/36. Amendement. Peter Liese namens de PPE-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL A8-0258/36. Amendement. Peter Liese namens de PPE-Fractie 8.9.2017 A8-0258/36 36 Artikel 1 alinea 1 punt -1 bis (nieuw) Richtlijn 2003/87/EG Artikel 3 quinquies lid 2 Bestaande tekst 2. Vanaf 1 januari 2013 wordt 15 % van de rechten geveild. Dit percentage kan

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken De Minister van Economische Zaken H.G.J. Kamp Postbus EK DEN HAAG

Ministerie van Economische Zaken De Minister van Economische Zaken H.G.J. Kamp Postbus EK DEN HAAG Ministerie van Economische Zaken De Minister van Economische Zaken H.G.J. Kamp Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG Woerden : onze ref. : doorkiesnr. : 0348 48 43 66 e-mail : hg@vemw.nl onderwerp : Advies VEMW

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

CO 2 -PRIJS EN VEILINGOPBRENGSTEN IN DE NATIONALE ENERGIEVERKENNING 2015

CO 2 -PRIJS EN VEILINGOPBRENGSTEN IN DE NATIONALE ENERGIEVERKENNING 2015 CO 2 -PRIJS EN VEILINGOPBRENGSTEN IN DE NATIONALE ENERGIEVERKENNING 2015 Achtergronden bij de projecties PBL-notitie Corjan Brink 6 oktober 2015 PBL-publicatienummer: 1900 Colofon CO 2 -PRIJS EN VEILINGOPBRENGSTEN

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 21 501-08 Milieuraad Nr. 523 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 17 juli 2014 Binnen de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu

Nadere informatie

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN

EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN EEN «CARBON CREDIT CARD» OM BELGEN WAKKER TE MAKEN «Het is noodzakelijk dat de Belgen hun verbruik en aankoop van goederen en diensten aanpassen» Age quod agis Belgium Climate Team: Ir. Philippe DELAISSE

Nadere informatie

Werking emissiehandel in 2013-2020 Schetsing algemeen kader

Werking emissiehandel in 2013-2020 Schetsing algemeen kader Werking emissiehandel in 2013-2020 Schetsing algemeen kader Tomas Velghe Unit B.2. DG CLIMA Europese Commissie Informatievergadering EU ETS na 2012 Dep LNE VOKA, Antwerpen 1 Inhoud 0. Intro 1. Klimaat-

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2014 2015 33 858 EU-voorstellen: Kader klimaat en energie 2030 COM (2014) 15, 20 en 21 1 H VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 16 januari 2015

Nadere informatie

Datum 23 december 2016 Betreft Voortgangsrapportage Energieakkoord 2016 en uitvoering Urgendavonnis

Datum 23 december 2016 Betreft Voortgangsrapportage Energieakkoord 2016 en uitvoering Urgendavonnis > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Effort Sharing Regulation

Effort Sharing Regulation Effort Sharing Regulation CCIM Stakeholderoverleg 26 januari 2017 Pieter-willem.lemmens@lne.vlaanderen.be Agenda Context (recap) Stand van zaken binnen de Raad (incl. BE positie) Stand van zaken binnen

Nadere informatie

H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program

H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program 13-12-2018 Steven Lak voorzitter Om 2030 ambitie van broeikasgas emissiereductie te behalen

Nadere informatie

Deze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden.

Deze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden. Aan: Gemeenteraad van Druten Druten, 27 juli 2015 Geachte voorzitter en leden van de gemeenteraad, In de eerste rekenkamerbrief van 2015 komt inkoop en aanbesteding aan bod. Dit onderwerp heeft grote relevantie,

Nadere informatie

Overleg CO2 normering voertuigen

Overleg CO2 normering voertuigen VERSLAG Overleg CO2 normering voertuigen In dit verslag staan de gezichtspunten van de deelnemers aan het Overleg CO2 normering voertuigen. De voorzitter van het overleg biedt dit verslag aan de staatssecretaris

Nadere informatie

(Wetgevingshandelingen) BESLUITEN

(Wetgevingshandelingen) BESLUITEN 9.10.2015 L 264/1 I (Wetgevingshandelingen) BESLUITEN BESLUIT (EU) 2015/1814 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 6 oktober 2015 betreffende de instelling en de werking van een marktstabiliteitsreserve

Nadere informatie

Vlarem trein 2012 - Aanpassing wetgeving inzake Emissiehandel

Vlarem trein 2012 - Aanpassing wetgeving inzake Emissiehandel Vlarem trein 2012 - Aanpassing wetgeving inzake Emissiehandel 14 juni 2013 Jorre De Schrijver Team Klimaat Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid (ALHRMG) Programma Inleiding emissiehandel

Nadere informatie

Energiebesparing grote uitdaging voor chemische industrie

Energiebesparing grote uitdaging voor chemische industrie 10 Energiebesparing industrie energiegids.nl Energiebesparing grote uitdaging voor chemische industrie De energiekosten binnen de chemische industrie liggen al snel op minimaal 40 procent van de totale

Nadere informatie

Programma infosessie EU-ETS

Programma infosessie EU-ETS Programma infosessie EU-ETS 13u30 14u30 Finale toewijzingsregels 2021-2030 14u30 15u00 Methodiek voor toewijzing emissies aan sub-installaties 15u00 15u15 koffiepauze 15u15-15u45 Sjabloon voor Monitoring

Nadere informatie

Raadsvoorstel Instellen CO2-reserve

Raadsvoorstel Instellen CO2-reserve gemeente Eindhoven 17R7188 Raadsnummer Inboeknummer 17bst00259 / 2099747 B&W beslisdatum 21 maart 2017 Dossiernummer 17.12.351 Raadsvoorstel Instellen CO2-reserve Inleiding Op 31 januari 2017 is het Klimaatplan

Nadere informatie

Toekomstschetsen en organisatievraagstukken

Toekomstschetsen en organisatievraagstukken Toekomstschetsen en organisatievraagstukken Samenvatting en bevindingen in #Energiedialoog Verschillen en gemene delers in energiescenario s Besparing oftewel isolatie zorgt voor grote verminderingen in

Nadere informatie

Grote vervuilers kregen opnieuw onterecht miljoenensubsidie

Grote vervuilers kregen opnieuw onterecht miljoenensubsidie Utrecht, 8 mei 2011 Grote vervuilers kregen opnieuw onterecht miljoenensubsidie Binnen het Europese CO2-emissiehandelsysteem (ETS) hebben de industrie en energiebedrijven emissierechten nodig om CO2 uit

Nadere informatie

e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board SWD(2017) 30 (NL) SWD(2017) 31 (EN)

e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board SWD(2017) 30 (NL) SWD(2017) 31 (EN) Fiche 2: Verordening voortzetting beperkte toepassing EU ETS voor de luchtvaart en voorbereidingen implementatie wereldwijd systeem CO₂-emissiereductie luchtvaart 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 32 813 Kabinetsaanpak Klimaatbeleid op weg naar 2020 Nr. 133 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Koningskade 4 Postbus EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2015

Koningskade 4 Postbus EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2015 Koningskade 4 Postbus 91503 2509 EC Den Haag Veilingen emissierechten 2015 Juni 2016 Samenvatting Veilingopbrengst Nederland Aantal rechten Opbrengst ( ) Gemiddelde veilingprijs ( ) EUA 1e kwartaal 6.408.000

Nadere informatie

Onze koning zou op Prinsjesdag een klimaatbegroting moeten voorlezen

Onze koning zou op Prinsjesdag een klimaatbegroting moeten voorlezen 1 van 6 09-08-17 07:21 nieuws.achmea.nl Onze koning zou op Prinsjesdag een klimaatbegroting moeten voorlezen 7-9 minuten Leo Meyer is met pensioen, maar ook weer niet. Hij werkte jarenlang in de energiesector

Nadere informatie

INDUSTRIETAFEL KLIMAATAKKOORD. Werkconferentie 14 februari 2019 Ede

INDUSTRIETAFEL KLIMAATAKKOORD. Werkconferentie 14 februari 2019 Ede INDUSTRIETAFEL KLIMAATAKKOORD Werkconferentie 14 februari 2019 Ede UITGANGSPUNTEN INDUSTRIETAFEL CO2-reductieopgaven in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050 moeten worden gehaald, de voorstellen moeten

Nadere informatie

Toelichting Toewijzingsmethode emissierechten 2013-2020

Toelichting Toewijzingsmethode emissierechten 2013-2020 Toelichting Toewijzingsmethode emissierechten 2013-2020 18 maart 2011 Stijn Caekelbergh Departement Leefmilieu, Natuur & Energie Inhoud presentatie Inleiding Basisprincipes Opsplitsing in sub installaties

Nadere informatie

BIJLAGE Samenvatting klimaatbeleid industrie buurlanden

BIJLAGE Samenvatting klimaatbeleid industrie buurlanden BIJLAGE Samenvatting klimaatbeleid industrie buurlanden 1 2 INLEIDING Deze nota bevat een synthese van maatregelen uit het klimaatbeleid ten aanzien van de industrie in onze buurlanden. Maatregelen naar

Nadere informatie

EU ETS INFO. Over deze nieuwsbrief DEPARTEMENT LEEFMILIEU, NATUUR EN ENERGIE. LNE.be/themas/klimaatverandering. In dit nummer

EU ETS INFO. Over deze nieuwsbrief DEPARTEMENT LEEFMILIEU, NATUUR EN ENERGIE. LNE.be/themas/klimaatverandering. In dit nummer LNE.be/themas/klimaatverandering Kunt u deze nieuwsbrief niet lezen? Ga naar de onlineversie. EU ETS INFO DEPARTEMENT LEEFMILIEU, NATUUR EN ENERGIE In dit nummer Over deze nieuwsbrief Voorstel EC over

Nadere informatie

Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening:

Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening: Rol van WKK in een toekomstige Nederlandse energievoorziening: Betaalbaar & betrouwbaar? Robert Harmsen ECN Beleidsstudies COGEN Symposium Zeist 22 oktober 2004 Een blik naar de toekomst (1) Four Futures

Nadere informatie

Energiedossiers tijdens het Italiaanse voorzitterschap

Energiedossiers tijdens het Italiaanse voorzitterschap Energiedossiers tijdens het Italiaanse voorzitterschap Jan Haers 2 juli 2014 Vleva en SAR-Minaraad Overzicht Energiebeleid op Europese Raad Tijdens het Griekse voorzitterschap Prioriteiten van het Italiaanse

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 21 501-08 Milieuraad Nr. 663 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

De veiling van co -rechten zou de Europese industrie aan de rand van de afgrond hebben gebracht.

De veiling van co -rechten zou de Europese industrie aan de rand van de afgrond hebben gebracht. achtergrond De veiling van co -rechten 2 zou de Europese industrie aan de rand van de afgrond hebben gebracht. Tekst: Jan Buevink Foto: Peter Hilz (HH) 20 21 achtergrond Gelukkig ging dit voorstel vorige

Nadere informatie

Koningskade 4 Postbus EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2016

Koningskade 4 Postbus EC Den Haag. Veilingen emissierechten 2016 Koningskade 4 Postbus 91503 2509 EC Den Haag Veilingen emissierechten 2016 Juni 2017 Samenvatting Veilingopbrengst Nederland Aantal rechten Opbrengst ( ) Gemiddelde veilingprijs ( ) EUA 1e kwartaal 7.175.000

Nadere informatie

ESD 2030 Vlaams perspectief. Pieter-Willem Lemmens Dienst Klimaat bij Departement LNE

ESD 2030 Vlaams perspectief. Pieter-Willem Lemmens Dienst Klimaat bij Departement LNE ESD 2030 Vlaams perspectief Pieter-Willem Lemmens Dienst Klimaat bij Departement LNE Overzicht Context: EU doelstellingen voor 2030 Herziening ESD: een Vlaams/Belgisch perspectief De Vlaamse voorbereiding

Nadere informatie

11 januari Introductie. Harm van de Wetering

11 januari Introductie. Harm van de Wetering 1 11 januari 2018 2 11 januari 2018 Introductie Harm van de Wetering Doel van de bijeenkomst Nu: Nieuwkomers in het systeem informeren over de basisprincipes van het EU ETS Straks: Informeren over afsluiting

Nadere informatie

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen - De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE

Nadere informatie

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Fotovoltaïsche systemen in de stad Seminarie Duurzame Gebouwen Fotovoltaïsche systemen in de stad 17 november 2017 Fotovoltaïsche systemen in het BHG Een gewestelijke beleidsvisie inzake hernieuwbare energiebronnen Youssouf BADY Kabinet

Nadere informatie

IBM PERFORMANCE EVENTS. Smarter Decisions. Better Results.

IBM PERFORMANCE EVENTS. Smarter Decisions. Better Results. Smarter Decisions. Better Results. 1 Beat the business case Nuon Heat Esther Sanders, Rob Caarls 2 Agenda Nuon Heat De situatie voorafgaand aan het project Primaire doelstelling(en) De aanpak De uitkomsten

Nadere informatie

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015 Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot

Nadere informatie

Europese CO 2 -emissiehandel Op zoek naar Synergie

Europese CO 2 -emissiehandel Op zoek naar Synergie Europese CO 2 -emissiehandel Op zoek naar Synergie Bert Daniëls, Remko Ybema www.ecn.nl (On)zin? Een nieuwe kerncentrale leidt niet tot een daling van de Nederlandse CO 2 -emissies meer windenergie ook

Nadere informatie

Kernenergie. Van uitstel komt afstel

Kernenergie. Van uitstel komt afstel 23 Kernenergie. Van uitstel komt afstel Bart Leurs, Lenny Vulperhorst De business case van Borssele II staat ter discussie. De bouw van een tweede kerncentrale in Zeeland wordt uitgesteld. Komt van uitstel

Nadere informatie

Beslissing van de Europese Raad over het 2030 klimaat-energiekader

Beslissing van de Europese Raad over het 2030 klimaat-energiekader Beslissing van de Europese Raad over het 2030 klimaat-energiekader Toelichting CCIM Stakeholder meeting Fre Maes FOD VVVL, piloot 2030 CCIM-CCPIE Jan Haers LNE & Vlaams Energieattaché, piloot 2030 ENOVER-CONCERE

Nadere informatie

4. SER-visie op Europese en nationale CO 2 -emissiehandel

4. SER-visie op Europese en nationale CO 2 -emissiehandel 4. SER-visie op Europese en nationale CO 2 -emissiehandel 4.1 Emissiehandel: nationaal of Europees? De raad heeft grote waardering voor het werk en het eindresultaat van de Commissie CO 2 -handel. De voorstellen

Nadere informatie

NL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement. Julia Reid namens de EFDD-Fractie

NL In verscheidenheid verenigd NL. Amendement. Julia Reid namens de EFDD-Fractie 13.6.2017 A8-0208/50 50 Overweging 1 (1) Wat de reductie van de in de EU uitgestoten broeikasgassen betreft, schaarde de Europese Raad zich in zijn conclusies van 23-24 oktober 2014 over het kader voor

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 30 196 Duurzame ontwikkeling en beleid Nr. 472 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

De voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 21-23 2513 AA DEN HAAG

De voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 21-23 2513 AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 21-23 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid

Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Traject naar een lange termijnvisie voor het energiebeleid Lieven Van Lieshout Econext 8 april 203 Uitdagingen van het energiebeleid Bron: IEA, WEO 202 2 Uitdagingen van het energiebeleid Bron : EC, Impact

Nadere informatie

Hans de Jonge 29 oktober2009

Hans de Jonge 29 oktober2009 Hans de Jonge 29 oktober2009 Strategische doelen Rendement Risico s Monitoring en verantwoording Risico- en lifecycle management Veroudering & lifecycle Besluitvorming en prioritering Operationele werkzaamheden

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2326 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Laat uw stem horen! Maak nu bezwaar tegen de vliegtaks!

Laat uw stem horen! Maak nu bezwaar tegen de vliegtaks! Laat uw stem horen! Maak nu bezwaar tegen de vliegtaks! In het regeerakkoord staat het voornemen om per 2021 opnieuw een vliegtaks in te voeren. Het is onvoorstelbaar dat de overheid zich twee keer aan

Nadere informatie

RAMING CO 2 -PRIJS IN DE NATIONALE ENERGIEVERKENNING 2014

RAMING CO 2 -PRIJS IN DE NATIONALE ENERGIEVERKENNING 2014 RAMING CO 2 -PRIJS IN DE NATIONALE ENERGIEVERKENNING 2014 PBL-notitie Corjan Brink 7 oktober 2014 PBL-publicatienummer: 1568 Inhoud 1 Aanleiding 4 2 Analyse 4 3 Onzekerheidsbandbreedte 10 Literatuur 11

Nadere informatie

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013 Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten

Nadere informatie

Instrumentkeuze in het milieubeleid

Instrumentkeuze in het milieubeleid Instrumentkeuze in het milieubeleid Theorie en 25 jaar praktijk Netwerk Groene Groei Den Haag, 8 december 2015 Carl Koopmans (SEO Economisch Onderzoek, Vrije Universiteit) www.seo.nl c.koopmans@seo.nl

Nadere informatie

Aandachtspunten voor België

Aandachtspunten voor België SPF SANTE PUBLIQUE, SECURITE DE LA CHAINE ALIMENTAIRE ET ENVIRONNEMENT 1 EU klimaat/energiepakket Aandachtspunten voor België Peter Wittoeck FOD VVVL Dienst Klimaatverandering CCIM stakeholdersmeeting

Nadere informatie

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 2.3.2016 COM(2016) 62 final 2016/0036 (NLE) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD betreffende de ondertekening, namens de Europese Unie, van de Overeenkomst van Parijs, die

Nadere informatie

Directie Europese en Internationale Zaken Bezoekadres Postadres Overheidsidentificatienr Ons kenmerk Bijlage(n)

Directie Europese en Internationale Zaken Bezoekadres Postadres Overheidsidentificatienr Ons kenmerk Bijlage(n) > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

De ABS EffeX serie De eerste afvalwaterpompen ter wereld die aangedreven worden door een premium-efficiency motor.

De ABS EffeX serie De eerste afvalwaterpompen ter wereld die aangedreven worden door een premium-efficiency motor. De ABS EffeX serie De eerste afvalwaterpompen ter wereld die aangedreven worden door een premium-efficiency motor. www.absgroup.com The ABS EffeX range complies fully with Een geheel nieuwe benadering

Nadere informatie