Situering Ontstaan Evoluties: decreet Preventieve Gezinsondersteuning Uitgangspunten Goedkeuring van het decreet...

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2013

2

3 INHOUDSOPGAVE Situering... 3 Ontstaan... 3 Evoluties: decreet Preventieve Gezinsondersteuning... 4 Uitgangspunten... 4 Goedkeuring van het decreet... 4 Concrete realisaties West-Limburg... 5 Werking... 7 Individuele gesprekken... 7 Cijfers totaal aantal individuele gesprekken Verstrekken van basisinformatie en algemene opvoedingsvragen Verstrekken van pedagogisch advies Groepsaanbod Doel groepsaanbod Cijfers groepsaanbod Info- en vormingsavonden Interactieve groepsouderswerking Ontmoetingen Project Babbelschatten Vroegtijdige detectie van opvoedingsonzekerheid en opvoedingsproblemen Preventief gezinsondersteunende maatregelen in kader van bedrijfssluitingen Bekendmaking Week van de Opvoeding Informatiedragers Ludieke acties Omkadering Samenwerking op Vlaams niveau Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning (EXPOO) Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 I

4 Sectoroverleg Opvoedingswinkels Samenwerking op provinciaal niveau Provinciaal Steunpunt Opvoedingsondersteuning Limburgs Netwerk Opvoedingsondersteuning Forum voorschoolse projecten Samenwerking op (boven)lokaal niveau Deelnemende lokale besturen Samenwerkingsprotocol Opvoedingswinkel Beringen Beleidsgroep Inhoudelijke stuurgroep Team Teamleden Teamoverleg Gevolgde vormingen door teamleden Samenwerking met Opvoedingswinkel Zuid-Limburg Bijlagen Cijfergegevens Basisinformatie Pedagogisch adviseren Woonplaats gezinnen per locatie Groepsaanbod Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 II

5 SITUERING Met het vierde werkingsverslag van Opvoedingswinkel West-Limburg beëindigen we ook de eerste vier jaren van ons samenwerkingsverband. Het was niet altijd gemakkelijk om rond opvoedingsondersteuning onze visie te ontwikkelen en uit te dragen, én gelijktijdig te pionieren in het dagdagelijkse runnen van een opvoedingswinkel in 8 en later 9 gemeentes. Tevens hoorde het bij onze taken om de nieuwe tendensen in het werkveld opvoedingsondersteuning aandachtig te volgen en waar nodig mee in te vullen. Het betekende een hele opgave voor ons team en niet altijd konden medewerkers deze extra uitdagingen aan. Wij geven toe dat een aantal onzekerheden ons parten speelde binnen onze werking. Toch mogen we stellen dat de drie pijlers van ons aanbod namelijk het individuele adviesgesprek, de informatie momenten met een gastspreker en de interactieve sessies in kleinere groepen steeds steviger in ons aanbod verankerd worden. Vooral de laatste vorm, ons aanbod voor kleine groepen, hebben wij in 2013 extra in de verf gezet. Dat begint nu, in 2014, zijn vruchten af te werpen. Wij merken dat het concept opvoedingswinkel steeds meer bekend raakt zowel bij ouders en opvoedingsverantwoordelijken in gezinnen binnen onze regio, als bij de organisaties in ons netwerk. Voor ons is dit een signaal dat onze opvoedingswinkel een volwaardige dienst gezinsondersteuning mag zijn waar ouders en opvoedingsverantwoordelijken welkom zijn met vragen over ontwikkeling van kinderen en met hun zorgen over opvoeding van kinderen van 0 tot 18 jaar. Heel speciaal willen wij er ook over waken dat onze dienst voor al zijn aanbod zeker ook toegankelijk wordt en blijft voor doelgroepen. Kansarme ouders en opvoedingsverantwoordelijken hebben recht op een ernstig luisterend oor, ondersteuning bij het formuleren van hun vraag en hulp bij het zoeken naar een antwoord of aanpak die bij hun gezin past. Dit verslag is een weergave van de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg van werkjaar Verschillende partners vragen ons een jaarlijks verslag op basis van het kalenderjaar. De wijziging van werkingsverslag naar jaarverslag zullen wij in de toekomst blijven aanhouden. ONTSTAAN In opvolging van het Vlaams decreet opvoedingsondersteuning 1 heeft de provincie Limburg een financiële impuls voorzien voor die regio s waar lokale overheden een samenwerkingsovereenkomst afsluiten voor de realisatie van een aanbod opvoedingsondersteuning. Het Zorgcircuit kinderen en jongeren West-Limburg wenst, als platform, naast Kind in Nood een antwoord te bieden op opvoedingsvragen en opvoedingsonzekerheid met de realisatie van een Opvoedingswinkel West Limburg. De gemeenten Halen, Ham, Herk-de-Stad, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren, Leopoldsburg, Lummen en Tessenderlo vertegenwoordigen zich hiervoor in het Zorgcircuit kinderen en jongeren West Limburg. Deze gemeenten financieren samen met de provincie Limburg de Opvoedingswinkel West-Limburg. VZW Molenberg stuurde de uitbouw, realisatie en opvolging van Opvoedingswinkel West-Limburg aan. Op 1 november 2013 treedt de gemeente Beringen toe in het samenwerkingsverband. Op 1 juni 2014 viert de opvoedingswinkel haar 4-jarig bestaan. 1 Decreet van 13 juli 2007 houdende de organisatie van opvoedingsondersteuning (B.S. 14.VIII.2007) Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Situering 3

6 EVOLUTIES: DECREET PREVENTIEVE GEZINSONDERSTEUNING UITGANGSPUNTEN Het decreet 'Preventieve Gezinsondersteuning' is ontstaan vanuit de vaststelling dat (aanstaande) gezinnen met kinderen in Vlaanderen door verschillende en soms zeer verscheiden actoren en sectoren worden ondersteund. De preventieve gezinsondersteuning, die zich richt op het bevorderen van welzijn en gezondheid, speelt hierin een cruciale rol. Preventieve gezinsondersteuning bestaat uit drie pijlers: preventieve gezondheidszorg, opvoedingsondersteuning en het bevorderen van sociale cohesie. Dat een veelheid aan actoren zich inzet in het domein van de preventieve gezinsondersteuning is een grote kracht, maar het potentieel wordt op dit moment niet voldoende benut omwille van de versnippering en verkokering. Daarnaast blijkt uit de evaluatie van het decreet opvoedingsondersteuning dat opvoedingsondersteuning pas haar volledig potentieel zal bereiken als het aangeboden wordt op plaatsen waar ouders met kinderen al komen, het lokaal vorm gegeven wordt en het ingebed is in een breder geheel. De verdienste van het decreet opvoedingsondersteuning is dat opvoedingsondersteuning op de maatschappelijke agenda geplaatst is. Opvoedingsondersteuning is daarom een belangrijk onderdeel van het aanbod voorzien in het nieuwe decreet preventieve gezinsondersteuning. Het decreet opvoedingsondersteuning is bijgevolg opgeheven en zijn ambities zijn ingeschoven in het nieuwe decreet. Belangrijk speerpunt om alle intenties in dit nieuwe decreet te kunnen realiseren, wordt de organisatie van 'het Huis van het Kind'. Dit concept wil als netwerk en/of fysieke vindplaats, de sectoren/actoren aansluiting op elkaar laten vinden en tot een gecoördineerd, complementair, niet overlappend en doelmatig aanbod te komen. Het gaat om een huis dat per regio kan verschillen en dat niet overal hetzelfde aanbod hoeft te hebben. Maar dat wel telkens dé lokale informatie- en ondersteuningsplaats voor ouders wordt. Bedoeling is dat een 'Huis van het Kind' aan de basis wordt georganiseerd met een invulling zoals die lokaal gewenst wordt. Minstens moet er een consultatiebureau van K&G zijn. Verder vormt opvoedingsondersteuning binnen dit concept een belangrijke pijler, naast preventieve gezondheidszorg en een aanbod op psychosociaal vlak. GOEDKEURING VAN HET DECREET Het decreet inzake de organisatie van preventieve gezinsondersteuning werd op 20 november 2013 goedgekeurd door het Vlaams Parlement. De website van huizen van het kind 2 vermeldt alle informatie in verband met het decreet en de uitvoeringsbesluiten. Deze zijn in werking getreden vanaf 1 april Op termijn komen er in heel Vlaanderen Huizen van het Kind. Met de Huizen van het Kind wordt erkend dat de noden van en het aanbod naar gezinnen lokaal verschillend zijn. In elke gemeente, of over verschillende gemeenten heen, kan het aanbod worden samengebracht. 2 Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Situering 4

7 Iedereen die gezinnen ondersteunt, kan zijn aanbod integreren in een samenwerkingsverband Huis van het kind. Zo ontstaat een samenhangend geheel van opvoedingsondersteuning, preventieve gezondheidszorg, nood aan sociale steun, De Huizen van het Kind kunnen een krachtig instrument zijn in de strijd tegen kinderarmoede. Vermits het zich richt naar alle gezinnen, kan het een rol spelen bij ondersteuning van kwetsbare gezinnen. Hierbij is het belangrijk om samen met relevante partners een aanbod te creëren die deze ondersteuning in de praktijk kunnen aanbieden. Op die manier vervullen de Huizen van het Kind een belangrijke rol in het lokale beleid en in hun strijd tegen kinderarmoede. Het initiatief voor een Huis van het Kind kan zowel komen van een lokaal bestuur als een lokale actor die relevant is voor de preventieve gezinsondersteuning. Elk initiatief moet in samenwerking verlopen met het lokaal bestuur. Indien geen initiatief wordt genomen vanuit een lokaal initiatief, neemt het lokaal bestuur het initiatief op zich. Ten opzichte van voorgaande versies, zijn er belangrijke wijzigingen opgenomen in het huidige decreet: 1. Leeftijdsgrens: waarin voorheen werd gesproken van minderjarigen (0-18j), wordt in het huidige decreet de leeftijdsgrens gelegd van 0 tot 24 jaar. 2. Het aanbod voor (aanstaande) gezinnen met kinderen en jongeren, wordt nu uitgebreid naar een aanbod voor de kinderen en jongeren zelf. 3. Het werkingsgebied: in een vorige versie werd een koppeling gemaakt tussen het werkingsgebied van het consultatiebureau van K&G en dat van het Huis van het Kind. Deze territoriale koppeling wordt losgelaten, maar de consulten moeten worden opgenomen in het samenwerkingsverband. Het werkingsgebied bevat dus minimaal het werkingsgebied van een consultatiebureau en overstijgt nooit de zorgregio niveau kleine stad. 4. Samenwerking met overlegplatformen: hierbij worden 2 expliciete linken gelegd: het Lokaal Overleg Kinderopvang en het Intersectoraal Overleg Jeugdhulp. CONCRETE REALISATIES WEST-LIMBURG Het samenwerkingsverband waarop de Opvoedingswinkel West-Limburg steunt, sluit goed aan bij de visie die men voorstaat binnen het concept Huizen van het Kind. Door de investering in dit samenwerkingsverband is heel wat voorbereidend werk geleverd in de aanloop naar het decreet preventieve gezinsondersteuning en deze Huizen van het Kind. Verruiming en verdieping van dit samenwerkingsverband is nodig, maar er is een goede basis gelegd om op verder te bouwen. Een aantal gemeenten binnen het samenwerkingsverband hebben op lokaal vlak reeds heel wat geïnvesteerd waardoor we binnen West-Limburg een paar inspirerende voorbeelden hebben van wat deze Huizen van het Kind kunnen inhouden. Met het oog op het informeren van de verschillende nieuwe equipes binnen de lokale besturen heeft er op 5 februari 2013 een informatieve vergadering plaats. Bedoeling is om het globale idee van het decreet preventieve gezinsondersteuning voor te stellen aan de verschillende lokale besturen, lokale en regionale partners van het zorgcircuit West-Limburg, alsook om een eerste concept te lanceren over een mogelijke invulling van het Huis van het Kind in West-Limburg. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Situering 5

8 Deze vergadering is tevens de aftrap van een Denktank om dit concept verder in te vullen, aangepast aan de lokale noden, alsook aan de bovenlokale behoeften van West-Limburg. Deze Denktank bestaat zowel uit leden van de inhoudelijke stuurgroep als de beleidsgroep. Inhoudelijk neemt Katrijn Kelchtermans, diensthoofd Steunpunt Opvoedingsondersteuning en Jeugdwelzijn, de procesbegeleiding voor haar rekening. Een eerste samenkomst heeft plaats op 21 februari Er volgen nog 2 bijeenkomsten van de denktank waarna het proces even vertraagt door lokale verkiezingen en het opstellen van de beleids- en beheerscyclus (BBC) in de lokale besturen.. In het najaar 2013 besluiten we om het proces rond de vorming van de Huizen van het Kind verder te concretiseren binnen de inhoudelijke stuurgroep. De verdere uitwerking van deze Huizen van het Kind, alsook de overgang naar het decreet houdende de organisatie van preventief gezinsondersteunende maatregelen is tijdens het werkjaar van grote invloed op de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Situering 6

9 WERKING De Opvoedingswinkel West-Limburg wil een laagdrempelig initiatief zijn voor alle opvoedingsverantwoordelijken die betrokken zijn bij de opvoeding van kinderen tussen 0 en 18 jaar en richt zich op lichte opvoedingsvragen. Met opvoedingsverantwoordelijken worden zowel ouders, grootouders, enz. bedoeld alsook vrijwilligers, professionelen. Onder lichte opvoedingsvragen worden opvoedingssituaties begrepen die spanning opleveren, maar nog hanteerbaar zijn. In de meeste situaties gaat het om alledaagse, herkenbare opvoedingsvragen die nog niet zo lang bestaan en niet complex van aard zijn. Opvoedingsondersteuning bestaat uit al die activiteiten die tot doel hebben om ouders steun te bieden bij het opvoeden. Het richt zich niet zozeer op het kind zelf, maar vooral op ouders en opvoeders en op de context waarbinnen opvoeding plaats vindt. De opdrachten die binnen de Opvoedingswinkel West-Limburg worden opgenomen, zijn gebaseerd op het decreet Opvoedingsondersteuning Hieronder volgt een inhoudelijke toelichting bij de wijze waarop deze diverse opdrachten hebben vorm gekregen tijdens dit werkjaar. INDIVIDUELE GESPREKKEN SPREEKUREN EN LOCATIES Het verstrekken van individueel pedagogisch advies is vanaf de start van Opvoedingswinkel West-Limburg één van de kernopdrachten. De achterliggende visie hierbij is dit aanbod zo dicht mogelijk bij de inwoners van de gemeenten te brengen door op vaste ogenblikken spreekuren te organiseren, waarop ze spontaan kunnen binnenlopen. Tijdens voorgaande werkjaren zijn we tot de vaststelling gekomen dat er weinig gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid om spontaan binnen te lopen voor een gesprek. De meeste opvoedings-verantwoordelijken maken vooraf telefonisch of per mail een afspraak. Om deze reden werd op een heel aantal locaties al overgestapt om het spreekuur (gedeeltelijk) op afspraak te laten doorgaan. Een andere organisatie van het individueel pedagogisch advies biedt de mogelijkheid om een ruimere invulling te geven aan het concept opvoedingsondersteuning. Met deze ervaring is in de Inhoudelijke Stuurgroep van 24 juni 2013 besloten om geen vast spreekuur meer aan te bieden vanaf september Met ingang van 1 november 2013 is Beringen toegetreden tot het samenwerkingsverband van Opvoedingswinkel West-Limburg. Vanaf deze datum bieden wij de mogelijkheid tot individueel pedagogisch advies in Beringen. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 7

10 Locaties en spreekuur tot 1 september 2013 Halen Ham elke tweede maandag van de maand, van 13 tot 19 uur, enkel na afspraak Sociaal Huis, Sportlaan 2b maandag: 09u00-10u00 enkel op afspraak; maandag: 10u00-12u00 vrijblijvend dinsdag: 18u00-20u00 enkel na afspraak Kindercentrum, Stipstraat 1, Ham (vanaf september 2012) Herk-de-Stad vierde maandag van de maand van 12u30 tot 18u30, enkel na afspraak Sociaal Huis, Dr. Vanweddingenlaan 21 Heusden-Zolder maandag van 17u00-19u00 enkel na afspraak Spelotheek, Minderbroederstraat 10 vrijdag van 9u00-10u00 enkel na afspraak Spelotheek, Minderbroederstraat 10 Enkel na afspraak BKO 't Klim-Op-Ke, Kerkenblookstraat 7 Houthalen-Helchteren woensdagvoormiddag van 10 tot 12u enkel na afspraak Nieuw Administratief centrum NAC, Pastorijstraat 30 (vanaf september 2012) woensdagnamiddag enkel na afspraak Spelotheek Buurthuis Meulenberg, Bremstraat 45 Perron Oost te Houthalen-Oost, Kastanjestraat 7A (extra locatie voor spreekuren vanaf september 2012) Leopoldsburg eerste dinsdag van de maand 16 tot 18u, vrijblijvend IBO Schuif-af, Tramstraat 41 elke woensdag van 9 tot 12u, vrijblijvend Sociaal Huis, Tramstraat 43 Lummen eerste en derde maandag van de maand van 13 tot 19u, enkel na afspraak Wijngaardstraat 8 Tessenderlo maandag van 17u00-19u00 enkel na afspraak woensdag van 9u00-12u00 vrijblijvend Site Russelberg, Gerhagenstraat 58/1 Locaties en spreekuur vanaf 1 september 2013 Vanaf 1 september werkt Opvoedingswinkel West-Limburg enkel nog op afspraak. De locaties worden aangehouden. Om afspraken te maken, wordt rekening gehouden met de beschikbaarheid van de locaties. Met de omschakeling proberen wij ouders een afspraak te bezorgen die best in hun agenda past. Vanaf 1 november is Beringen mee in het samenwerkingsverband gestapt. Om de tijd van de opvoedingsconsulenten zo efficiënt mogelijk te kunnen inzetten, hebben we gekozen om de afspraken te clusteren. Het uitgangspunt hierbij is om over de hele regio bijna elke dag bereikbaar te zijn voor een gesprek. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 8

11 Maandag: o Voormiddag: Ham, Leopoldsburg o Namiddag: Kanton o Avond: Heusden-Zolder, Kanton, Tessenderlo Dinsdag: o Avond: Ham, Leopoldsburg Woensdag o Voormiddag: Houthalen-Helchteren, Tessenderlo, Leopoldsburg o Namiddag: Houthalen-Helchteren Donderdag o Namiddag: Beringen Wij ervaren dat sommige locaties flexibeler kunnen gebruikt worden dan anderen. Hierdoor kunnen wij in deze gemeentes afspraken maken op andere tijdstippen dan voorgenoemde momenten. Afspraken gaan door op volgende locaties: Beringen SAC Beringen, Mijnschoolstraat 88 Halen Sociaal Huis, Sportlaan 2b Ham Kindercentrum, Stipstraat 1 Herk-de-Stad Sociaal Huis, Dr. Vanweddingenlaan 21 Heusden-Zolder Spelotheek, Minderbroederstraat 10 BKO 't Klim-Op-Ke, Kerkenblookstraat 7 Houthalen-Helchteren Nieuw Administratief centrum NAC, Pastorijstraat 30 Spelotheek Buurthuis Meulenberg, Bremstraat 45 Perron Oost te Houthalen-Oost, Kastanjestraat 7A Leopoldsburg IBO Schuif-af, Tramstraat 41 Sociaal Huis, Tramstraat 43 Lummen Wijngaardstraat 8 Tessenderlo Site Russelberg, Gerhagenstraat 58/1 Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 9

12 CIJFERS TOTAAL AANTAL INDIVIDUELE GESPREKKEN 3 In 2013 heeft Opvoedingswinkel West-Limburg 191 gesprekken geregistreerd met een opvoedingsvraag. Hierbij werden 90 gesprekken basisinformatie geregistreerd en 101 gesprekken pedagogisch adviseren waarvan 71 eerste gesprekken. Ingeplande gesprekken, waarvan de ouders niet naar het gesprek zijn gekomen, werden in 2013 niet geregistreerd. Met de vernieuwde werking van de opvoedingswinkel en het clusteren van de afspraken, registreren wij van de gezinnen zowel de locatie van gesprek, als de woonplaats. In bijlage kan je een gedetailleerd overzicht terugvinden van het aantal gesprekken per locatie en de woonplaats van het gezin. Registratie locatie onbekend gaat hoofdzakelijk over gesprekken basisinformatie via mail of telefoon. In vergelijking met voorgaande werkingsjaren, blijft het totaal aantal gesprekken gelijklopend. Bij het aantal gesprekken basisinformatie is een lichte stijging merkbaar, wat zich vertaalt in een lichte daling van het aantal gesprekken pedagogisch adviseren. Figuur 1 Totaal aantal gesprekken naar locatie Een gedetailleerd overzicht met absolute cijfergegevens vind je terug in bijlage. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 10

13 Figuur 2: Totaal aantal gesprekken naar woonplaats gezin Figuur 3: Evolutie naar voorgaande werkjaren Totaal Basisinformatie Totaal Pedagogisch adviseren Totaal aantal contacten Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 11

14 Figuur 4: Evolutie van het aantal gesprekken per locatie VERSTREKKEN VAN BASISINFORMATIE EN ALGEMENE OPVOEDINGSVRAGEN Om niet-professionele en professionele opvoedingsverantwoordelijken voldoende informatie te kunnen aanbieden en algemene opvoedingsvragen te kunnen beantwoorden, is het belangrijk om een ruim aanbod te hebben aan boeken, folders, literatuurlijsten, toegang te hebben tot kwalitatieve websites rond opvoeding en ontwikkeling (o.m. Deze informatie wordt zo actueel mogelijk gehouden. Op basis van deze middelen wordt informatie verstrekt tijdens korte gesprekken (persoonlijk, mail en telefoon). De tip van de maand (aangeleverd door EXPOO) kent een ruime verspreiding via diverse informatiedragers (bv. gemeentelijke infobladen, gemeentelijke websites, eigen website ). Om in te spelen op de behoefte aan informatie voorzien we op diverse locaties en/of evenementen in een toepasselijke infostand (bv. bij infoavonden). Een andere belangrijke wijze om deze opdracht vorm te geven zijn die infomomenten die de Opvoedingswinkel West-Limburg samen met de lokale partners organiseert. Hierop komen we later terug (zie groepsaanbod). CIJFERGEGEVENS BASISINFORMATIE 4 In het totaal heeft de Opvoedingswinkel 90 vragen geregistreerd als een vraag naar basisinformatie of algemene opvoedingsvraag. Van de opvoedingsverantwoordelijken worden de meeste vragen voorgelegd door moeders. Wanneer opvoedingsverantwoordelijken contact met ons opnemen, trachten we om de vraag te verhelderen en de nodige informatie te verstrekken in een persoonlijk contact. In de meeste situaties komt deze aanpak tegemoet aan de wens van de vraagsteller. Een aantal opvoedingsverantwoordelijken verkiezen om telefonisch of per mail verder geholpen te worden. 4 Een gedetailleerd overzicht met absolute cijfergegevens vind je terug in bijlage. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 12

15 Figuur 5 Totaal aantal contacten basisinformatie en algemene opvoedingsvragen per locatie Figuur 6 Evolutie aantal gesprekken basisinformatie per locatie Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 13

16 Figuur 7 Basisinfo: Kanaal Figuur 8 Basisinfo: Aard van de vraag 14% 6% Informatie over een voorziening 28% 58% Contact In Winkel Telefonisch Mail 68% 26% Informatie over de werking van de opvoedingswinkel Opvoedingsvraag Figuur 9 Basisinfo: Verhouding opvoedingsverantwoordelijken Figuur 10 Basisinfo: Aanbod 4% 3% 1% 3% Moeder Vader Beide Ouder(figuren) 12% Stiefouder 6% Grootouder 71% Andere 12% 7% 58% 4% 4% 7% 8% Folder Meegegeven Andere Informatiemateriaal Meegegeven Eigen Infotheek Geraadpleegd Follow Up Contact Doorverwijzing Naar Ander Aanbod Zelf Informatie Gegeven Geen Gegevens Doorverwijzing Naar Hulpverlening Figuur 11 Basisinfo:Thema opvoedingsvraag Figuur 12 Basisinfo: Doorverwijzing naar welke hulpverlening 34% 2% Lichamelijke Ontwikkeling 3% 11% 9% 21% Verstandelijke Ontwikkeling Sociale Ontwikkeling/ Omgeving Emotionele Ontwikkeling Spel En Vrijetijds Besteding Opvang En School 65% 7% 0% 14% 0% 14% 0% Clb Cggz Voorzieningen Vaph Voorzieningen Bjb Aww 14% 4% 2% Opvallend Gedrag Aanpak Opvoeding/ Ouderschap Overige opvoedingsvragen K&g (ckg, Dgop, Vk) Andere Hv Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 14

17 Figuur 13 Basisinfo: Geslacht kind Figuur 14 Basisinfo: Leeftijd kind 40% 32% 28% Aantal jongens Aantal meisjes Niet geregistreerd 1% 16% 19% 12% 19% 33% 0-2 jaar 3-5 jaar 6-12 jaar jaar Vanaf 18 jaar Niet geregistreerd VERSTREKKEN VAN PEDAGOGISCH ADVIES Bij het bieden van pedagogisch advies bij specifieke opvoedingsvragen wordt getracht om in één of meerdere gesprekken (Max. 5) inzicht te krijgen in de vraag. Bedoeling is vervolgens om samen met de ouders de opvoedingssituatie terug hanteerbaar te maken zodat ze er zelf opnieuw mee verder kunnen. CIJFERGEGEVENS PEDAGOGISCHE ADVIES 5 Tijdens dit werkjaar maken heel wat opvoedingsverantwoordelijken gebruik van de mogelijkheid om samen met een consulente een antwoord te zoeken op hun opvoedingsvragen. In totaal hebben er in gesprekken pedagogisch advies plaatsgevonden. Hiervan waren er 71 eerste gesprekken. Net zoals bij de gesprekken basisinformatie, komen het vaakst moeders of beide ouders op gesprek. Voor 16% van de gesprekken wordt aangegeven dat het om een maatschappelijk kwetsbaar gezin gaat. We bereiken 33% allochtonen in onze gesprekken. Naar leeftijd en geslacht krijgen we het vaakst vragen (69%) over kinderen in de kleuter- en basisschoolleeftijd (3-12j), de opvoedingsvraag gaat vaker over een jongen (59%). Naar gezinssamenstelling komen 66% tweeoudergezinnen (biologische ouders), in een gezinssamenstelling van 4 gezinsleden(53%). 5 Een gedetailleerd overzicht met absolute cijfergegevens vind je terug in bijlage. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 15

18 Figuur 15 Totaal aantal contacten pedagogisch adviseren per locatie Figuur 16 Evolutie aantal gesprekken pedagogisch adviseren per locatie Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 16

19 Figuur 17 PA: Cliënt Figuur 18 PA: Gezinsgrootte 2% 0% 1% 23% 12% 62% Moeder Vader Beide Ouder(figuren) Stiefouder Grootouder Geen Gegevens Andere 0% 0% 6% 6% 1 gezinslid 2 gezinsleden 13% 7% 15% 53% 3 gezinsleden 4 gezinsleden 5 gezinsleden 6 gezinsleden 7 gezinsleden Niet geregistreerd Figuur 19 PA: Gezinssamenstelling Figuur 20 PA: Inschatting zwaarte opvoedingssituatie 0% 0% 0% 15% 13% 6% Twee Ouder Gezin (eigen Biologische Ouders) Eenouder Gezin 66% Nieuw Samen Gesteld Gezin Adoptiegezin Pleeggezin Andere Gezinsvorm Onbekend 0% 0% 14% 0% 0% 65% 21% Alledaagse opvoedingsvragen Opvoedingsspanning Opvoedingscrisis Opvoedingsnood Overige Onbekend Niet geregistreerd Niet geregistreerd Figuur 21 PA: Leeftijd kind Figuur 22 PA: Geslacht kind 0% 1% 0-2 jaar 0% 14% 16% 3-5 jaar Aantal jongens 34% 35% 6-12 jaar jaar Vanaf 18 jaar 41% 59% Aantal meisjes Niet geregistreerd Geen leeftijd aangeduid Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 17

20 Figuur 23 PA: Maatschappelijk kwetsbaar gezin Figuur 24 PA: Autochtoon/Allochtoon 14% 16% Ja Nee 70% Niet geregistreerd 33% 67% Autochtoon Allochtoon Figuur 25 PA: Thema opvoedingsvraag 26% 3% Lichamelijke ontwikkeling 8% 3% 7% Verstandelijke ontwikkeling Sociale ontwikkeling/omgeving Emotionele ontwikkeling 20% Spel- en vrijetijdsbesteding Opvang en school 20% 8% 5% Opvallend gedrag Aanpak opvoeding/ouderschap Overige opvoedingsvragen GROEPSAANBOD DOEL GROEPSAANBOD Het doel van het groepsaanbod is enerzijds voorlichtings-, opleidings-, vormings- of trainingsactiviteiten in verband met opvoeding binnen het bereik van opvoedingsverantwoordelijken te brengen. Anderzijds willen we ontmoetingen tussen opvoedingsverantwoordelijken stimuleren met nadruk op het creëren van sociale netwerken en het bespreekbaar maken van het opvoeden van kinderen bij brede groepen van opvoedingsverantwoordelijken. Concreet geven wij kansen door het inrichten van infoavonden (éénmalige voorlichtingsmomenten voor grotere groepen) en ervaringsgerichte ouderwerkingen (bij nieuwe en bestaande groepen). Wij zijn occasioneel of structureel aanwezig bij ontmoetingsmomenten van bestaande groepen. In samenwerking met andere partners organiseren wij ook trainingen en vormingen rond thema s binnen opvoeding. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 18

21 CIJFERS GROEPSAANBOD 6 In 2013 heeft Opvoedingswinkel West-Limburg 41 ontmoetingsmomenten geregistreerd, waarbij we in totaal 799 deelnemers hebben bereikt. Bij ongeveer de helft van het aantal ontmoetingsmomenten is de begeleider een consulente van de opvoedingswinkel. Het aanbod op specifieke doelgroepen was in 2013 hoofdzakelijk gericht op maatschappelijk kwetsbaren en allochtone gezinnen. Voor de evolutie van het aantal deelnemers in figuur 32, moeten we opmerken dat deze informatie niet beschikbaar is voor Eveneens voor de evolutie van het aantal ontmoetingen en het aantal deelnemers per gemeente (figuur 34 & 35) is deze informatie beschikbaar vanaf Het aantal ontmoetingsmomenten en deelnemers is verminderd t.o.v. van voorgaand werkjaar. Dit is te verklaren doordat een aantal rode-loperacties geregistreerd werden als ontmoetingsmoment (o.a. in Heusden- Zolder en Houthalen-Helchteren). In 2013 zijn vooral in de Week van de Opvoeding eveneens rode loperactiviteiten doorgegaan, maar deze zijn niet langer geregistreerd onder ontmoeting, maar meegenomen als bekendmakingsacties. In de cijfers voor Leopoldsburg is het project Babbelschatten mee opgenomen. Figuur 26 Aantal ontmoetingsmomenten per gemeente Een gedetailleerd overzicht met absolute cijfergegevens vind je terug in bijlage. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 19

22 Figuur 27 Aantal deelnemers groepsaanbod Figuur 28 Groepsaanbod: Werkvorm Figuur 29 Groepsaanbod: Uitvoerder aanbod 0% Voorlichtingsmoment 34% 7% 20% 39% Ervaringsgerichte groepsouderwerking Ontmoetingsmomenten Training Of Cursus Andere Werkvorm 21% 28% 0% 51% Medewerker OVW Vrijwilliger Partner Andere uitvoerder Figuur 30 Groepsaanbod: Vooropgestelde doelgroep Figuur 31 Groepsaanbod: Specifieke doelgroep 32% 9% 38% Opvoedingsverantwoord elijken Vaders Moeders 0% 0% 48% 38% éénoudergezinnen Nieuw samengestelde gezinnen Grootouders Maatschappelijk kwetsbare gezinnen Allochtone gezinnen 21% Intermediairen 4% 10% Andere Niet geregistreerd Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 20

23 Figuur 32 Evolutie aantal deelnemers Figuur 33 Evolutie aantal ontmoetingsmomenten Figuur 34 Evolutie aantal ontmoetingen per gemeente Figuur 35 Evolutie aantal deelnemers per gemeente Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 21

24 INFO- EN VORMINGSAVONDEN De doelstelling is om in elke gemeente minstens één voorlichtingsactiviteit te organiseren, rekening houdend met de lokale inhoudelijke behoeften en actualiteit. Op deze manier streeft Opvoedingswinkel West-Limburg er naar om regionaal een gevarieerd aanbod aan thema s rond opvoeding en ontwikkeling aan te bieden, rekening houdend met de verschillende leeftijdscategorieën van kinderen en jongeren. Op een info- of vormingsavond wordt telkens een spreker uitgenodigd, die met voldoende wetenschappelijke achtergrond en op een competente, interessante wijze het onderwerp voor een gevarieerd publiek kan brengen. Tijdens of na de lezing is er voldoende gelegenheid om vragen te stellen, zodat het geheel ook interactief een meerwaarde kan hebben. Naast het voorlichtingsaspect, vormen dergelijke infoavonden een informeel ontmoetingsmoment voor opvoedingsverantwoordelijken. De inhoud geeft immers geregeld een aanzet tot een gesprek over opvoeding in de praktijk. Het doet opvoedingsverantwoordelijken stilstaan bij hun eigen situatie. Hierdoor treden heel wat vragen op de voorgrond. Na de infoavonden wordt de mogelijkheid voorzien om verdere vragen te stellen bij één van de medewerksters van de Opvoedingswinkel. Vaak zijn ook heel wat professionals aanwezig op deze avonden, wat de bekendheid van de Opvoedingswinkel ten goede komt. In 2013 is verder gewerkt met de verspreiding van de vormingskalender, die wordt opgesteld voor het voor- en najaar. De vormingskalender wordt tweemaal per jaar verspreid onder de gezinsoudsten van de kleuter- en basisscholen van de gemeenten in het samenwerkingsverband. Daarnaast wordt de vormingskalender digitaal over het netwerk verspreid. Op deze manier wordt het aanbod ruim onder de aandacht gebracht van de opvoedingsverantwoordelijken in de gehele regio. Dit biedt hen de gelegenheid om over de grenzen van hun eigen gemeente heen informatie rond opvoedingsthema s in te winnen. Daarnaast zorgt dit er ook voor dat de lokaal georganiseerde initiatieven een groter deelnemersaantal krijgen. Ook draagt deze herhaalde verspreiding van de vormingskalender bij tot een ruime bekendmaking van de Opvoedingswinkel. De lokale bekendmaking van de initiatieven wordt ondersteund door het aanleveren van tekst en info. Naast het verzamelen van de nodige informatie om tot deze vormingskalender te komen, neemt de Opvoedingswinkel nog heel wat andere taken in dit geheel op zich. Verschillende partners spreken de Opvoedingswinkel aan als inspiratiebron voor interessante sprekers en/of boeiende thema s voor dergelijke infomomenten. In sommige situaties legt de consulent tevens de nodige contacten met de spreker. Maar van groot belang zijn de contacten met lokale en regionale partners om tot een afstemming te komen in het regionale aanbod zodat de diversiteit in dit aanbod gegarandeerd kan worden. Partners mogen hun aanbod mee laten opnemen in de vormingskalender wanneer het aanbod openstaat voor alle opvoedingsverantwoordelijken in de regio. Concrete realisaties: 21 januari 2013 Positief Opvoeden?! Het werkt! Spreker Agnes Vankriekelsvenne Organisatie van Opvoedingswinkel West-Limburg en lokale bestuur Houthalen-Helchteren en Heusden-Zolder. Maandag 4 februari 2013 om 19u30 Gevoelens en emoties bij jonge kinderen Spreker: Bart Moens Een organisatie van CKO Ham-Tessenderlo en Opvoedingswinkel West-Limburg. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 22

25 Donderdag 7 februari 2013 om 20 u Onze kinderen veilig online Organisatie van Gezinsbond afdeling Leopolsburg-Heppen en Basisschool de Heppening. Dinsdag 11 maart 2013 om 20u (Her)ken je kind. Opgroeien met een etiketje. Spreker: Anne Hermans Een organisatie van VBS De Lettertrein Tessenderlo, de Gezinsbond, VCLB West-Limburg en de Opvoedingswinkel West-Limburg Dinsdag 12 maart 2013 om 20u Omgaan met de gevoelens van kinderen (6-12j) Spreker: Bart Moens Een organisatie van gemeentebestuur Houthalen-Helchteren en Opvoedingswinkel West-Limburg i.s.m. Gezinsbond, Landelijke kinderopvang, Femma en KWB. Woensdag 5 juni 2013 om 20u Wanneer is mijn kind (kleuter)schoolrijp? Spreker: David Vanhaelen Een organisatie van CKO Ham en Tessenderlo, Opvoedingswinkel West-Limburg Woensdag 16 oktober 2013 om 20u Veerkracht bij kinderen (z)onder stress Spreker: Lieve Swinnen Een organisatie van Bibliotheek Herk-de-Stad, LOK Herk-de-Stad en Opvoedingswinkel West- Limburg Dinsdag 12 november 2013 om 19u30 Pubers: Hun blik op de toekomst Spreker: Rik Prenen Een organisatie van gemeente Houthalen-Helchteren, Opvoedingswinkel West-Limburg en Project Bedrijfssluitingen, e.a. Dinsdag 19 november 2013 om 20u Grenzen stellen in de opvoeding. Moeten kinderen vandaag nog luisteren? Spreker: Mauritz Wysmans Een organisatie van OOKSO Ham Tessenderlo en de Opvoedingswinkel West-Limburg Dinsdag 19 november 2013 om 19u30 De jeugd is tegenwoordig. Spreker: Pedro De Bruyckere Een organisatie van de dienst Samenleven pijler Diversiteit en educatie van de stad Beringen. Maandag 25 november 2013 om 19u45 Welke gevolgen heeft een scheiding op je kind? Spreker: Manu Keirse Een organisatie van LOK Heusden-Zolder en de Opvoedingswinkel West-Limburg Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 23

26 Woensdag 4 december 2013 om 19u30 Angst bij kinderen Spreker: Bart Moens Een organisatie van LOK Leopoldsburg en de Opvoedingswinkel West-Limburg INTERACTIEVE GROEPSOUDERSWERKING Dit werkingsjaar hebben we stilgestaan bij de rol die we op vlak van vorming kunnen opnemen. Voorbije werkjaren nam Opvoedingswinkel West-Limburg eerder een signalerende, ondersteunende en organiserende rol op zich, naast de bekendmaking van vormingsinitiatieven in de regio. Bij vraag naar groepswerkingen werd eerder ad hoc ingespeeld. Om diverse redenen willen we op een meer structurele manier een inhoudelijk aanbod creëren. Het stimuleren van ontmoetingen tussen opvoedingsverantwoordelijken wordt in het werkveld steeds meer naar voor geschoven als een belangrijke methodiek. Daarnaast sluit een dergelijk aanbod vaak meer aan bij de vraag van de opvoedingsverantwoordelijken en wordt dit ook meer als laagdrempelig ervaren dan een individueel gesprek. Met de goede voorgaande ervaringen in het ad hoc aanbod, en de terugkerende vragen naar inhoudelijk aanbod, hebben we in 2013 een aantal thema s uitgewerkt. Vanaf september 2013 bieden wij de interactieve groepsouderwerking aan voor opvoedingsverantwoordelijken. Dit is een werking in een relatief kleine groep (Max. 15 personen) met een duur van ongeveer 2 uur. Een inhoudelijk thema wordt aangereikt, aan de hand van oefeningen ed. wordt aan de slag gegaan met ouders onder begeleiding van een consulent van de opvoedingswinkel. Deze werking richt zich vooral naar ouders, maar kan ook aangeboden worden aan intermediairen, zoals begeleiding in de kinderopvang of onthaalouders. Bij deze werking trachten we het uitwisselen van eigen ervaring als ouder evenals verdieping van deze eigen expertise centraal te stellen. Het aanbod kan zowel onder de vorm van een éénmalige bijeenkomst, als in een reeks worden gegeven. Samen met Opvoedingswinkel Zuid-Limburg werden een aantal thema s uitgewerkt, daarnaast kunnen we een aanbod op maat voorzien. Volgende thema s zijn beschikbaar: Grenzen stellen/straffen en belonen Druk, druk, druk Werk, gezin & opvoeding Zelfvertrouwen Emoties Structuur Pubers Babbelschatten Ouderintervisie (in functie van tijd en gevolgde opleiding opvoedingsconsulenten) Opvoedspel Groepswerking voor opvoedingsverantwoordelijken 13 januari 2013: Grenzen stellen Kleuterparticipatie School De Schakel, Houthalen- Helchteren, Agnes Vankriekelsvenne 26 februari 2013: Straffen en belonen. Geannuleerd wegens te weinig inschrijvingen. Wijk Standaard Houthalen-Helchteren (in samenwerking met Jeugdwelzijnswerk), Agnes Vankriekelsvenne 7 maart 2013: Grenzen stellen Kleuterparticipatieproject Mozaïekschool Houthalen-Helchteren (in samenwerking met schoolopbouwwerk), Agnes Vankriekelsvenne & Petra Bloemen 14 oktober 2013 Opvoedspel. Annulatie voor 4 en 25 november Asielcentrum De Bark, Heusden-Zolder, Sonja Mevissen Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 24

27 17 oktober 2013 Opvoedspel. Annulatie voor 21 november en 12 december door ziekte. Ondersteuning project Hupsakee, Heusden-zolder, Sonja Mevissen 7, 14 en 21 november 2013 Grenzen stellen, Straffen en belonen. Geannuleerd op vraag Inzetje, verplaatst naar februari 2014 IN-Zetje, Beringen, Petra Bloemen 12 november 2013 Druk, druk, druk. Werk, gezin en opvoeding Ouders IBO De Petteflet, Beringen, Petra Bloemen 11 december 2013 Opvoeden met succes Kleuterparticipatie School De Schakel, Houthalen-Helchteren, Sonja Mevissen Groepswerking voor intermediairen 6 mei 2013 Straffen en belonen, sessie 1 IBO Schuif-af, Leopoldsburg, Petra Bloemen 11 mei 2013 Straffen en belonen IBO t Sjamajeeke, Lummen, Petra Bloemen 14 oktober 2013 Straffen en belonen, sessie 2 IBO Schuif-af, Leopoldsburg, Petra Bloemen 7 november 2013 communicatie naar ouders teams KDV Onki en buurtgerichte BKO Klimopke, Sonja Mevissen Rekentaalbad Tessenderlo De uitwerking en uitvoering van het Rekentaalbad -project in Tessenderlo vermelden we hier eveneens. Dit project is direct gericht op de reken- en taalstimulering van kinderen uit de laatste kleuterklas. In 2012 heeft Opvoedingswinkel West-Limburg de organisatie en coördinatie opgenomen in samenspraak met het lokale bestuur van Tessenderlo. In principe richt de Opvoedingswinkel zich enkel op de rechtstreeks ondersteuning van ouders. Werking rechtstreeks met kinderen behoort niet tot de opdracht van Opvoedingswinkel West- Limburg. Dit maakt dat wij besloten hebben om in 2013 niet opnieuw de organisatie op ons te nemen. Dit jaar is er geen uitvoering geweest van het Rekentaalbad in Tessenderlo. In 2014 wil men deze werking opnieuw opstarten in de paasvakantie. Opvoedingswinkel West-Limburg zal een bekendmakingactie doen op de afsluitdag. Triple P Vanuit CKG Molenberg wordt in West-Limburg de training Triple P (Positive Parenting Program) aangeboden. Tijdens dit programma kunnen ouders hun ervaringen delen, veel informatie over opvoeding krijgen en samen vaardigheden inoefenen. Dit aanbod ligt in het verlengde van het preventieve aanbod dat er binnen de Opvoedingswinkel West-Limburg gerealiseerd wordt. In nauwe samenwerking met CKG Molenberg heeft de Opvoedingswinkel West-Limburg ingezet op de bekendmaking van dit aanbod alsook een aantal opvoedingsverantwoordelijken doorverwezen. Triple P wordt mee opgenomen in onze vormingskalender en zo verspreid over de regio. Begeleiding is Heidi Braeken van CKG Molenhof. In 2013 is het aanbod doorgegaan op volgende data en locaties: Heusden-Zolder 25 april, 2 mei, 16 mei, 23 mei en 20 juni Beringen 8 oktober, 22 oktober, 5 november, 12 november en 10 december Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 25

28 ONTMOETINGEN Informele steun is een belangrijke steunbron voor ouders. Binnen de werking van de Opvoedingswinkel willen we ons dan ook inzetten om ouders deze steunbron ten volle te laten ontdekken. Om die reden maakt de Opvoedingswinkel het aanbod van ontmoeting tussen opvoedingsverantwoordelijken in de regio bekend. Op vraag van partners trachten we deze ontmoetingsgroepen te ondersteunen. Concrete realisaties Ontmoetingsgroep Turkse moeders. Basisschool De Heppening Leopoldsburg, 16 april 2013 Naar aanleiding van de infoavond rond omgaan met emoties bij jonge kinderen organiseert de Opvoedingswinkel West-Limburg een ludiek mini -ontmoetingsmoment voor ouders bij het ophaalmoment bij de Buitenschoolse kinderopvang in Ham en Tessenderlo. Langs deze weg wordt gepeild of ouders de behoefte voelen over dit thema in gesprek te gaan met andere ouders. Ontmoeting bij RIMO Meulenberg Houthalen-Helchteren: 21 oktober, 5 november, 19 november, 3 december & 17 december 2013 PROJECT BABBELSCHATTEN In het kader van ontmoetingen neemt het project Babbelschatten een bijzondere plaats in binnen de Opvoedingswinkel West-Limburg. Eind 2011 krijgt Opvoedingswinkel West-Limburg van mevrouw Ingrid Lieten, Vlaams minister armoedebestrijding, groen licht om van start te gaan met POKO, proeftuintjes ontmoeting kans(arme) ouders met als praktijkvertaling de Babbelschatten. Binnen dit project is niet de inbreng van de professional het uitgangspunt maar wel de eigen inbreng en expertise van de ouders/opvoedingsverantwoordelijken. Na een fase van voorbereiding start het project in april 2012 in 4 West-Limburgse gemeenten: Ham, Houthalen-Helchteren, Heusden-Zolder en Leopoldsburg. Om de veertien dagen wordt voorzien in een ontmoetingsmoment met als focus de SCHAT van: ontmoeting, de communicatie / uitwisseling, het kind en zichzelf! Tijdens een evaluatiemoment in juni 2012, samen met de partners van Opvoedingswinkel Zuid-Limburg, worden de mogelijkheden en knelpunten van het project besproken. Om de methodiek ten volle te kunnen exploreren, bijsturen en implementeren wordt besloten om het aantal ontmoetingsgroepen te verminderen. Op deze manier kan er eveneens op een meer kwalitatieve manier ingezet worden op lokale toeleiding en netwerking. In West-Limburg valt in samenspraak de keuze op de gemeente Leopoldsburg. Vanaf half augustus 2012 gaat Babbelschatten wekelijks door in de BKO Schuif-af op maandagvoormiddag. De opkomst blijft onzeker, doch blijven steeds dezelfde mensen terugkomen. Omwille van de vrijblijvende manier van werken zijn ze vaak op dezelfde dag aanwezig, maar zijn ze er niet op hetzelfde moment. Al deze deelnemers spreken ook een verschillende taal wat het communiceren met elkaar bemoeilijkt. In 2012 is geïnvesteerd om ouders rechtstreeks te bereiken: In samenspraak met Kind en Gezin wordt tijdens een tweetal zittingen van de regioverpleegkundige op het consultatiebureau mini babbelschatjes georganiseerd en uitgereikt. Via het Sociaal Huis, waar de projectmedewerker over een lokaal beschikt, kunnen de maatschappelijk werkers van het OCMW rechtstreeks informatie vragen of geven. Deelname aan activiteiten van speelpleinwerking van de Jeugddienst en van de sportdienst Bekendmaking via Buurtopbouwwerk Ons Centrum Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 26

29 De consulent van de opvoedingswinkel voor Leopoldsburg verzorgt de netwerking voor Babbelschatten, gericht naar toeleiders. Naar aanleiding van het einde van het projectjaar organiseert Babbelschatten op 3 december 2012 een afsluitend netwerkmoment. Dit netwerkmoment biedt de mogelijkheid om stil te staan bij de realisaties van het project en eventuele aanbevelingen voor de toekomst. Op 10 december 2012 vindt een evaluatiegesprek plaats met een kabinetsmedewerker van minister Lieten. Het kabinet geeft een gunstig advies en biedt de mogelijkheid om de resterende projectmiddelen verder in te zetten. Op 10 januari 2013 wordt dit advies officieel bekrachtigd waardoor het project Babbelschatten weer vorm kan krijgen in Leopoldsburg. Het belang van netwerking om mogelijke toeleiders goed te informeren en te betrekken op het project, blijft ook erg belangrijk bij de heropstart van het project. Hierin is blijvend geïnvesteerd. Er is intensieve samenwerking met het Sociaal Huis en er zijn contacten gelegd met de dienst Nieuwkomers. Ook de banden met de regioverpleegkundige Kind en Gezin Leopoldsburg zijn aangehaald. Om ouders opnieuw warm te maken voor het project, alsook om de drempel te verlagen, wordt besloten op een meer aanklampende manier te werken. Huisbezoeken in samenwerking met de maatschappelijk werkers van het Sociaal Huis weet de ouders terug te overtuigen de stap naar het ontmoetingsmoment te zetten. De onthaalmedewerker experimenteert verder met pakketten van het Provinciaal Educatief Centrum, volgt een cursus opzetten oudercursussen bij EXPOO en bezoekt vergelijkbare projecten (Inzetje Beringen) om inspiratie op te doen voor het eigen project. Daarnaast worden deelnemers gestimuleerd om mee te gaan naar activiteiten die zich ook richten tot kansarmen. Er volgt o.m. een bezoek aan het Reuzenhuis. Gedurende deze gehele periode heeft TAO (Team Advies en Ondersteuning inzake kansarmoede en sociale uitsluiting) steeds ingestaan voor de coaching en ondersteuning van de projectmedewerker. Einde juli 2013 zijn de middelen van het project Babbelschatten opgebruikt. In Leopoldsburg blijft de vraag naar het opzetten van ontmoetingsmomenten voor deze doelgroep ondanks het wankele evenwicht waarop het project balanceert naar wel of niet rendabel. Het laatste trimester van 2013 verzorgen wij wekelijks dit ontmoetingsmoment onder de vleugels van de Opvoedingswinkel West-Limburg. Helaas verlaagt het deelnemersaantal zodanig dat wij einde december 2013 besluiten om de werking stop te zetten. Er zijn binnen de werking van de Opvoedingswinkel te weinig mogelijkheden om aanklampend te werken naar de doelgroep. De methodiek zal wel ingezet worden bij vormingsmomenten in kleinere groepen in de gehele regio. Het draaiboek is uitgeschreven en bedeeld aan al onze partners tijdens de eerste Inhoudelijke Stuurgroep van Het inhoudelijke en financiële verslag is aan de diensten bij de Vlaamse gemeenschap overgemaakt. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 27

30 VROEGTIJDIGE DETECTIE VAN OPVOEDINGSONZEKERHEID EN OPVOEDINGSPROBLEMEN Opvoedingsondersteuning wil in een vroeg stadium ondersteuning bieden aan opvoedingsverantwoordelijken om gespecialiseerde vormen van hulpverlening te vermijden. Om die reden is het belangrijk dat mogelijke doorverwijzers een goed beeld hebben van de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg. Zo kunnen zij de opvoedingsverantwoordelijken met opvoedingsvragen gericht toeleiden. In sommige situaties is het aanbod van de Opvoedingswinkel echter ontoereikend. Verwijzing is noodzakelijk wanneer de gewenste hulp de eigen competenties overschrijdt. Hierbij is kennis van de sociale kaart onontbeerlijk. Vragen en problemen van ouders zijn heel gevarieerd, zowel in aard als ernst van de problematiek. Soms blijkt al bij een eerste contact dat ouders elders beter geholpen kunnen worden, bijvoorbeeld omdat men daar over specifieke deskundigheid beschikt of omdat de problemen een intensievere vorm van ondersteuning vragen. Soms blijkt pas na enkele gesprekken dat men beter af is met een andere vorm van hulp, of heeft men tijd nodig om aan het idee te wennen. In kader van toeleiding en doorverwijzing is het belangrijk om een degelijk netwerk uit te bouwen met diverse partners die elk vanuit hun eigen invalshoek met opvoeding en gezinnen te maken krijgen. Zowel lokaal als regionaal is het belangrijk om met deze partners contacten te leggen en ieders aanbod op elkaar af te stemmen. Hierbij moet worden nagegaan op welke domeinen het mogelijk is om samen te werken of elkaar aan te vullen. Wanneer we kijken naar de evoluties in het kader van de Huizen van het Kind zal dit een speerpunt blijven binnen de werking van de Opvoedingswinkel West-Limburg. Om die redenen is er ook dit werkjaar blijvend geïnvesteerd in: Het onderhouden van contacten met lokale en regionale preventieve en hulpverlenende diensten om het begrip opvoedingsondersteuning Opvoedingswinkel West-Limburg te verankeren. Wij denken aan Kind en Gezin, Kind in Nood en CLB s, kinderopvangorganisaties, Gezinsbond, Deelname aan lokale overlegmomenten, o Ad Hoc ter voorstelling Opvoedingswinkel bv. op een LOP o Ad Hoc samenwerkingsinitiatieven bv. (bekendmakings)acties in kader van drugspreventie Houthalen-Oost o Structureel zoals het LOK (lokaal overleg kinderopvang) in verschillende gemeenten, zorg+overleg Lummen, lokale werkgroep opvoedingsondersteuning Heusden-Zolder, OOKSOoverleg Ham-Tessenderlo Organiseren van en/of deelname aan Lokale overlegmomenten Opvoedingsondersteuning Het voorstellen van de Opvoedingswinkel West-Limburg aan diverse diensten en scholen. Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 28

31 PREVENTIEF GEZINSONDERSTEUNENDE MAATREGE LEN IN KADER VAN BEDRIJFSSLUITINGEN De bedrijfssluitingen waarmee we momenteel in Limburg geconfronteerd worden, zorgen voor de nodige (opvoedings)stress binnen heel wat gezinnen. Om tegemoet te komen aan deze noden en behoeften heeft minister Vandeurzen middelen vrij gemaakt om het hulpaanbod van het CAW, het CGG en de preventieve gezinsondersteuning tijdelijk te versterken. Begin 2013 zijn aan VZW Molenberg middelen toegekend voor de aanwerving van 3 medewerkers die voor deze doelgroep gerichte gezinsondersteunende maatregelen uitbouwen voor de regio Zuid-Limburg, West- Limburg en Maasland. Ilse Nelis is vanaf 18 maart 2013 voor 80% tewerkgesteld voor regio West-Limburg. In West-Limburg zijn Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Beringen de gemeenten waarop de focus wordt gelegd. Vanuit een brede bevraging in de periode maart-april 2013 zijn volgende acties opgesteld: Aanbod voor ouders: o Het aanbieden van pedagogisch advies in de gemeenten o Infoavonden m.b.t. de economische crisis: 12 november 2013: Pubers, hun blik op de toekomst? te Houthalen 37 aanwezigen 22 januari 2014: Stress bij kinderen te Beringen 114 deelnemers 29 september 2014: Emoties bij kinderen mag ik triest zijn? te Heusden Aanbod voor bedrijven: bekendmaking project en voorstelling aanbod, aanbod op vraag (infoavond, ontmoetingsmoment, vorming, ) bv. toelichting van het project bij Ford (i.s.m. CAW, CGG, VDAB). Aanbod voor professionelen: o Sensibiliseren van de problematiek en mogelijke gevolgen bv. CLB, LOP secundair en lager onderwijs, Rimo o Aanbieden van vorming Vorming oplossingsgericht werken met jongeren : november x 11 deelnemers Vorming creatieve gesprekstechnieken in de klas : 30 januari 2014 (20 deelnemers) + 14 februari 2014 Hiernaast is er veel aandacht besteed aan het uitbouwen van een netwerk ter bekendmaking van het project en dit zowel op lokaal als bovenlokaal niveau. Lokaal: OCMW, huisartsen, schoolopbouwwerk, Arktos, jac, VCLB,GoCLB, LOP, lager en secundair onderwijs, buurtopbouwwerk (Stebo/Rimo), wijkoverleg, Dienst Welzijn, Lokale Economie Bovenlokaal: VDAB, LOGO, vakbonden (ACV, ABVV, ACLVB), vkw Limburg, outplacementkantoren, vzw Kinderrechtencoallitie Binnen West-Limburg zijn verschillende organisaties actief met oudergroepen. Vanuit het project wordt in samenwerking met Opvoedingswinkel deze oudergroepen versterkt door het inzetten van thema s. Deze thema s worden op maat uitgewerkt, naargelang de noden van de ouders. Enkele voorbeelden hiervan zijn het ondersteunen van de oudergroepen: Diyanet te Heusden (december 2013: 1 bijeenkomst, 6 ouders + kinderen) Rimo te Houthalen (periode oktober januari 2014: 8 bijeenkomsten, 68 aanwezigen) Jeugdwelzijnswerk (periode november 2013-januari 2014: 4 bijeenkomsten, 22 aanwezigen). Jaarverslag Opvoedingswinkel West-Limburg 2013 Werking 29