Betreffende: Exa^ag j de psychologie Zijne Excellentie de Minister 3 " van Onderwijs, Kunsten en wetenschappeet te 's-gbavbnhage

Transcriptie

1 ONDERWIJSRAAD No 05HÛ s-gravenhage, 5 Maart ]f( Ajlft(^ T" U.V. Statenlaan 125 B ifct op schrijven van ÖJ AUfiUStUS 1951«M "" 9e ' ieve * het "" wocrd d '9,ekenln 9 1 Äl*»3»*» **** -y., en nummer von di* schrijven ie vermelden Betreffende: Exa^ag j de psychologie Zijne Excellentie de Minister 3 " van Onderwijs, Kunsten en wetenschappeet te 's-gbavbnhage In naar schrijven van*augustus 1951, «r. 50 H«0«>eeft de Eerste Afdeling van de Onderwijsraad Uwer Excellentie kenbaar gemaakt welke, naar haar oordeel, de inhoud zou moeten zijn van het candidnatsexamen in de psychologie. Een ontweip- regeling van het doctoraal examen kon zij bij genoemde brief nog niet aanbieden. Wel sprak de Afdeling uit, dat als regel het candidaatsexamen in een bepaalde richting de enige vooropleiding moet zijn voor het doctoraal examen in die richting, daarmede aanevende, dat als grondslag voor het doctoraal examen psychologie slechts moet kunnen dienen het candidaatsexamen psychologie, niet ( zoals tot nu toe ) ook het candidaatsexamen wijsbegeerte of het candidaatsexamen geneeskunde. De Afdeling voegde daaraan toe, dat naar haar mening een nieuwe regeling van het doctorsal examen psychologie tot stand zou kunnen komen zonder dat gelijktijdig het practijk- examen en de daaraan Verbonden bevoegdheid der psychologen zou worden geregeld. Zij handhaaft thans haar oordeel omtrent het een en ander en meent, dat de tijd gekomen is om tot een nieuwe regeling van het candidaatsen het doctoraal examen psychologie over te gaan. De Commissie Opleiding en Titel Psychologen " heeft zich in haar rapport ( blz. 3 ) duidelijk uitgesproken tegen de tot dusver geldende dubbele opleidingsmogelijkheid voor p ychologen, enerzijds in de faculteit der letteren en wijsbegeerte, anderzijds in de verenigde faculteiten der wis- en natuurkunde en der letteren en wijsbegeerte. Zij was van oordeel, dat de psycholo t >i e een od ani g eigen zelfstandig karakter heeft verkregen, dat men de studie in dit vak niet meer in een meer en een minder bespte gelende of in een meer en een minder naar de wijsbegeerte georiënteerde richting kan (Ä '52-101

2 2. onderscheiden; ook was zij van mening dat aan de overwegingen van feitelijke aard, die destijd tot handhaving van psychologieexamens in de faculteit der letteren en wijsbegeerte hebben doen besluiten, thans de grond zou kunnen worden onttrokken, wanneer deze examens zouden worden ondergebracht bij de verenigde faculteiten der letteren en wijsbegeerte en der wis- en natuurkunde en/of der geneeskunde. De Eerste Afdeling daarentegen spreekt zich hierbij ha lang beraad er voor uit, dat de studie in de psychologie behalve in de door de Commissie bedoelde verenif.de faculteiten ook in de faculteit der letteren en wijsbegeerte mogelijk zal blijven. Zij overweegt daarbij, dat weliswaar de opleiding tot practiserend psycholoog niet in de faculteit der letteren en wijsbegeerte thuis hoort, maar dat het onjuist zou zijn, ervan uit te gaan, dat alle studie in de psychologie tot de psychologische practijk moet leiden en dus moet ingericht zijn om daarop voor te bereiden. De studie der psychologie dient, naar het inzicht der Afdeling, omwille van haar geesteswetenschappelijke inhoud en afgezien van alle ei3en der practijk, ook in de faculteit der letteren en wijsbegeerte een plaats te behouden. Op grond van dezelfde overwegingen is de Afdeling echter van mening, dat het candidaatsexamen psychologie in de faculteit der letteren en wijsbegeerte niet als grondslag kan dienen voor het doctoraal examen psychologie in de verenigde faculteiten en dat het doctoraal examen psychologie in de faculteit der letteren en wijsbegeerte geen toegang mag geven tot het later in te stellen practijk - examen psychologie, terwijl het evenmin zin zou hebben, van het candidaatsexamen psychologie in de verenigde faculteiten de overgang mogelijk te maken naar het doctor al exrmen psychologie in de faculteit der letteren en wijsbegeerte: de twee stuuies in de psychologie dienen als volkomen gescheiden studierichtingen naast elkaar te komen te staan (onverminderd het bepaalde in artikel 7# eerste en tweede lid, van het Academisch Statuut ). Met betrekking tot de toelating tot de examens in de psychologie, w-v rover Uwe Excellentie bij haar nader «chrijven van 29 Januari 1952, Nr , Afd. H.O.W., het oordeel van de Afdeling heeft verzocht te vernemen, moge de Afdeling berichten, dat terwijl omtrent de toelating tot de examens in de psychologie in de faculteit der letteren en wijsbegeerte uiteraard geen enkele twijfel kan bestaan, zich in haar midden een verschil van mening heeft gehandhaafd omtrent de vraag, of tot de examens

3 3. in de psychologie in de verenigde faculteiten behalve het einddiploma van de Afdeling A en de afdeling B van een gymnasium en dat van een hogere burgerschool B ook dat van een hogere burgerschool A toegang behoort te geven; ten slotte werd smet 4 tegen 3 stemmen en 2 blanco besloten Uwe Excellentie te adviweren, bij eventuele wetswijziging de toegang tot de examens in de psychologie voor de bezitters van het einddiploma ener hogere burgerschool A te sluiten. Met betrekking tot ie inhoud van de examens in de psychologie kan de Afdeling zich niet verenigen met het rapport van de Commissie Opleiding en Titel Psychologen, waar dit ( op blz. 5-? ) een doctoraal examen voorziet met twee hoofdvakken. it voorstel is vreemd aan het stelsel van het Academisch Statuut. Daarbij komt, dat nog pas betrekkelijk kort geleden ( K.B. van 14 Juni 1949» J. 252 ) de opvoedkunde als zelfstandige studie in het Academisch Statuut werd opgenomen ( art. 4, 44 onder p; 47 onder o ) en ais hoofdvak voor het doctoraal examen daarin de " opvoedkunde in haar volle omvang " werd voorgeschreven. De Afdeling staat dan ook een regeling voor, die slechts één hoofdvak en twee bijvakken omvat. Bij het doctoraal examen in de faculteit der letteren en wijsbegeerte zal, naar de Afdeling meent, als hoofdvak moeten worden gesteld de psychologie in ruime zin, waaronder valt te verstaan de algemene psycholggie alsmede een overzicht van de genetische psychologie en van de psychopathologie. Daarbij lijkt wegens de omvang van het hoofdvak, de toevoeging wenselijk, dat de faculteit in ruimer mater dan het Academisch Statuut thans in artikel 4, 47, onder a, ten tweede toestaat, rekening kan houden met de voorkeur van de candidaat voor een of meer onderdelen van het hoofdvak. Tevens dient, gelijk ook thans in artikel 4, 47 onder n, ten eerste, is bepaald, de candidaat vrijheid te bezitten om de twee bijvakken buiten de faculteit der letteren en wijsbegeerte te kiezen. Bij het doctoraal examen in de verenigde faculteiten der letteren en wijsbegeerte en der wis- en natuurkunde en / of der geneeskunde, hetwelk dus bij uitsluiting voorbereidt op de psychologische praktijk, verstaat de Afdeling onder hoofdvak psychologie: capita selecta uit de algemene psychologie; speciale psychologie, inzonderheid genetische psychologie; een overzicht van de psycho - pathologie; bedrijfspsychologie, inzonderheid psycho - techniek. Daarnaast dient de candidaat twee bijvakken te

4 4. kiezen onder goedkeuring van de verenigde faculteiten«laar de Afdeling, gelijk vermeld, als normale toegang tot het doctoraal examen psychologie het candidaatsexamen in deze studierichting ziet, heeft zij bijzondere aandacht geschonken aan het voorstel der Commissie om aan een ieder die aan een Nederlandse universiteit of hogeschool met goed gevolg een doctoraal examen heeft afgelegd en die gedurende ten minste 5 jaren in de praktijk van zijn werk psychologische ervaring heeft op<. edaan toe te laten tot het doctoraal examen psychologie. Na ampele gedachtenwi.-sseling heeft de Afdeling zich met dit voorstel verenigd. Zij acht een voldoende voorbereiding tot het doctoraal examen psychologie gelegen in een psychologische werkzaamheid gedurende tenminste vijf jaren als volledige dagtaak verricht aan een daartoe aangewezen instituut dan wel onder leiding van een daartoe aangewezen practiserende psycholoog. De Afdeling heeft de in verband met de hierboven besproken onderwerpen noodzakelijke -wijzigingen van het Academisch Statuut ontworpen. De tekst daarvan moge hieronder volgen» Ontwerp- wijziging Academisch Statuut betreffende Examens in de psychologie Het Academisch statuut wordt gewijzigd als volgt: I. Artikel 4, rubriek V, 44, onder o, wordt gelezen als volgt: Û. Psychologie. 1. Psychologie; 2. inleiding tot de wijsbegeerte; 3. physiologie ( voor de studie der psychologie onmisbare kennis van het menselijk lichaam en zijn verrichtingen ); 4. een vak uit de vakken van de faculteit der letteren en wijsbegeerte of van een der andere in artikel 76 der hogeronderwijswet genoemde faculteiten of van verenigde faculteiten niet van wijsgerige aard, ter keuze van de candidaat. onder goedkeuring, vw*. dei faculteit. II. Artikel 4, rubriek V, 47, onder te, wordt gelezen als volgt: n. Psychologie. 1. Hoofdvak is de psychologie ( waaronder begrepen een overzicht van de genetische psychologie en van de psychopathologie ). In afwijking van het bepaalde bij 46 kunnen de tweebijvakken buiten de vakken van de faculteit der letteren en wijsbegeerte worden gekozen. 2. De faculteit is bevoegd rekening te houden met de voorkeur van de candidaat voor één of meer door haar te omschrijven onderdelen van het hoofdvak. ^ III. In artikel 4, rubriek VTI vervalt de afdeling D.

5 5. IB. In artikel 4 wordt na rubriek VII ingevoegd een nieuwe rubriek VTI a met als opschrift : " Rubriek VII a t Examens in de verenigde faculteiten der letteren en wijsbegeerte en der wis- en natuurkunde en / of der geneeskunde " en als ondertitel : " Studie in de psychologie ", luidende als volgt: 81 bis. Het candidaatsexamen omvat: 1. psychologie ( inleidende kennis van hoofdzaken, geschiedenis, methoden, stromingen en gezichtspunt 2. inleiding tot de wijsbegeerte; 3. physiologie ( voor de studie der psychologie onmisbare kennis van het menselijk lichaam en zijn verricht ing en ); 4. de voor de studie der psychologie dienstige vraagstukken uit een door de candidaat onder goedkeuring der verenigde faculteiten uit de volgende lijst te kiezen vak: a) bedrijfshuishoudkunde; b) biologie; c) criminologie; d) natuurkunde; e) opvoedkunde; f) sociologie; g) volkenkunde; h) waarschijnlijkheidsrekening en correlatierekening. 81 ter. Het dootoraal examen omvat als hoofdvak psychologie "T~capita smecta uit de algemencpsychologie; speciale psychologie, inzonderheid genetische psychologie; een overzicht van de psycho - pathologie; bedrijfspsychologie, inzonderheid psychotechniek ) en daarnevens twee bijvakken uit de vakken van een of meer der in artikel 76 der hogeronderwijswet genoemde faculteiten of van verenigde faculteiten, ter keuze van de candidaat, onder goedkeuring der verenigde faculteiten. 81 qua t er. Hij, die met goed gevolg een doctoraal examen heeft afgelegd in een der in artikel 76 der hoger- onderwijswet genoemde faculteiten of in verenigftjlfaculteiten dan wel een ingenieursexamen aan de technische hogeschool of aan de landbouwhogeschool, kan door de verenigde faculteiten worden toegelaten tot het doctoraal examen, bedoeld in 81 ter, mits hij gedurende ten minste vijf jaren als volledige dagtaak psychologische arbeid heeft verricht aan een daartoe door de verenigde faculteiten aangewezen of erkend instituut dan wel onder leiding van een daartoe door haar aangewezen of erkende practiserende psycholfcog. 81 quinquies. De verenigde faculteiten zijn bevoegd rekening te houden met de voorkeur van de candidaat voor één of meer door haar te omschrijven onderdelen van het hoofdvak. Wanneer de omvang van het aldus gekozen onderdeel of van de aldus gekozen onderdelen naar het oordeel der verenigde faculteiten beperking van de overige examenstof noodzakelijk maakt, zijn zij bevoegd het aantal bijvakken te verminderen tot één.

6 6. 81 suai es. Het doctoraal examen geeft toegang tot de promotie, hetzij in de letteren en wijsbegeerte, hetzij in de wis- en natuurkunde, hetzij in de geneeskunde, ter keuze van de candidaat, onder goedkeuring der verenigde faculteiten, waarin het doctoraal examen is afgelegd. V. OverRanr;sbepalinRen. Art. 1. Gedurende drie jaren na de inwerkingtreding van dit besluit kan het candidaatsexamen psychologie volgens artikel 4, 44, onder o, en volgens 81 bis, en kan het doctoraal examen psychologie volgens artikel 4-t 47, onder n, en volgens 81 ter, zoals deze bepalingen luidden vóór de inwerkingtreding van dit besluit, op de oude voet worden afgelegd. Art. 2. Gedurende drie jaren na de inwerkingtreding van dit besluit blijft het bepaalde in artikel 4, 81 uater. zoals deze paragraaf luidde v66r de f nwerkingtreding van dit besluit, van kracht. Arjfe... Examens in de psychologie, afgelegd véér de inwerking treding van dit besluit op de voet van het academisch statuut worden beschouwd als afgelegd op de voet van het academisch statuut, zoals dit luidt na de inwerkingtreding van dit besluit. Namens de Eerste Afdeling,, Voorzitter / f- ~\, Secretaris