De activiteiten van SPIder worden gesponsord door financiële bijdragen van:

Transcriptie

1 n z Koi n uitgbi tugblik op laatst plnai sssi ov Kloof tussn ontwikkln n tstn mt tw atikln. Tvns hbbn w n acti ontvangn op ht RO atikl van Davi Rico uit voig Koi. Maa w bginnn mt knnismaking van aul imons. n niuwsubik staat n vzok voo paps n n opop voo cass tn bhov van n pomotionzok. D plnai sssi wot op 19 novmb vzog oo wkgop in klin oganisatis, waain zij bviningn uit wkgop zulln psntn, mt als onwp: Hanbok Jan olaat : tatkit voo ht stapsgwijs invon van pocsvbting. n volgn Koi zal hi n uitgbi vslag van won gaan. W inign actionl mlingn mt ht afschi van Maatn Wijsman uit acti: Maatn, bankt voo j nthousiasm! D stvolgn Koi zal min januai 2003 vschijnn. Uw kopij hivoo is wlkom tot n mt 16 cmb Voo atikln, avtntis n aanmling van vnmntn voo agnaubik kunt u contact opnmn mt acti (acti@spi.nl). Ractionl... 1 Van ht bstuu... 1 D kloof tussn ontwikkln n tstn... 2 Got vissn zwmmn ip... 2 Discussi: D kloof tussn Ontwikkling n Tstn.. 2 Rsultatn van wkgop: Ovbuggn van kloof... 3 Totj... 3 Gn kloof, wl tstoganisati... 3 D onzin van RO-schattingn... 4 lnai sssi 19 novmb: Hanbok Jan olaat... 6 Wkgopn... 6 Wkgop nvoingsstatgiën... 6 Wkgop Tstpocsvbting &... 6 Wkgop ntgal statgiën... 6 Wkgop Mtikn... 6 Wkgop in klin oganisatis... 7 Niuwsbichtn... 7 Rsach pojct: cas stuis... 7 Hanbok softwa mtikn... 7 ss las - Th Gui to T vic Managmnt, Volum... 7 Call fo aps: WC 2003, 11th ntnational Wokshop on ogam Comphnsion... 7 Evnmntnkaln... 8 Colofon... 9 Doo aul imons, tichting En lustum is als n mijlpaal. J staat ns uitgbi stil om t bschouwn waa j ignlijk staat. J blikt ns tug om t zin ho j aa tcht bnt gkomn. Vvolgns mot j w voouitzin zoat opniuw n kos uitgzt kan won. k hb m it voojaa uit btokknhi bij bschikbaa gstl bij ht bstuu om in n soot klankbool m t nkn ov tokomstig ichting van stichting. Dat zou mt n bpkt inspanning mijnzijs toch n luk bijag kunnn zijn voo acht ik. Tnslott hft mt z'n wkgopn n plnai sssis mij bij mijn st knnismaking mt, CMM n wat is m zi, n luk opstap gbon waam ik aaig v bn gholpn. Dus waaom -nu ik at staium zlf al w acht m hb glatnnit its tuggvn t.b.v. an knnismaks n knniszoks? Tja - ik ha ht natuulijk kunnn wtn. Naa aanliing van ht vtk van aul Hniks - één van mannn van ht st uu - ig n acuut tkot aan auln in ht bstuu; n zou ik, nu ik mijn blangstlling toch ha gtoon, nit toch...? mot wi A zgt...? En us, om n lang vhaal kot t makn, n "niuw" aul in ht bstuu i takn van "ou" ovnmt. Lkk makklijk ook, actipuntnlijst D activititn van won gsponso oo financiël bijagn van: Cmg.nl Kza.nl Atosoigin.com Quint.nl qs-goup.nl ogti.nl

2 hoft nit ns t won aangpast! En zo liggn us vantwoolijkhi voo contactn mt koiacti n wbsit n m van glijk schon takn op m'n bo mij vlkk aan t kijkn ;-) Howl vln mij oo mijn activ bmoinis mt, mt, n mt wkgopn nvoing n Mtikn in ht bijzon al knnn, toch n kot sum van mijn loopbaan: Ln pogammn op school n univsitit; Ln nginn n managn bij BO n ignaal; Ln vbtn n avisn bij ignaal n ioux. En nu ln onnmn mt Mtific. Mt z achtgon mot ik toch n nuttig bag kunnn lvn aan ht opniuw uitzttn van kos van lustumvin stichting. En van (klin) vaningn is al gïmplmnt: ht statn van n ubik "van ht bstuu". Dz ubik zal, om ons wat m smol t gvn, wissln oo bstuusln won ingvul. k hoop julli mt mijn niuw collga-bstuus bij go van inst t kunnn zijn. Doo Mac n Haan D plnai sssi van 26 sptmb 2002 ston in ht tkn van tstn. Cntaal ston ht vbtn van samnwking tussn ontwikkln n tstn. D /TstNt wkgop Tstpocs Vbtn vzog psntatis n iscussi on it onwp. D avon w afgslotn oo Jf Jacobs van hilips, i n psntati hil ov n Mtics Bas Vification an Valiation Matuity Mol. D bijnkomst w uk bzocht oo uim 80 ln van n TstNt n ook in pauzs w aaig giscussi. Hans van Lonhou van NQA vtlt waaom ht blangijk is om pocsvbting van ontwikkln n tstn gzamnlijk aan t pakkn. tl at n bijf vijvs aanlgt; klantn isn at gn vissn in mogn zittn. Ontwikkln bouwt vijv n laat soms p ongluk n vis in vijv acht. Di kun j aan oppvlakt nit zin, us stkt Tstn n schpnt in om t bpaln of vijv visvij is. nin bi pocssn nit g volwassn zijn zal n vijv ontstaan mt vl achtgblvn vissn, waa Tstn mt n oppvlakkig haal van n klin schpntj n paa visjs uit haalt. D klant zal an nkn n visvij vijv t kijgn i in wklijkhi nog vol mt vis zit. Waaschijnlijk zal klant naa n an bijf stappn. Bt ontwikkln maa ambachtlijk tstn lvt situati op at vl min vissn zijn. Maa misschin zit gns in ipt nog n got kap. Mt ht klin schpntj vangt Tstn hooguit n paa klin visjs aan oppvlakt. Tstn zal nit sius won gnomn als klant lat toch nog n got vis aantft. Ht vbtn van ht Ontwikkln loopt ook isico s t stoppn omat Tstn gn got vissn vangt n us ht ontwikklpocs gn fback kan gvn. Bij bt tstn maa ambachtlijk ontwikkln zal Tstn mt n goot schpnt zo go als all vissn wgvangn. D ontwikklaas cht zulln bij ht ichtn van ht lk w niuw vissn in vijv tolatn. Tstn kijgt an schul voo vtaging omat z zo vaak mt ht schpnt in w zijn n vl vissn blijvn vangn. Mn loopt ht isico af t glijn naa ht laagst nivau. Go ontwikkln èn go tstn hft tot gvolg at van mt af aan paktisch gn vissn in vijv zittn n at at mt nkl gicht haln van n go schpnt mt zkhi wot vastgstl. nin bi pocssn samn bt willn won kan ht stkst pocs ht zwakk pocs omhoog tkkn. Als ontwikkln vooop loopt kan tstn bst pactics ovnmn, op bijfsisico s tstn n totsn n tstn afstmmn op kwalititsbogn maatgln uit ht ontwikklpocs. n ht gval at tstn vooop loopt kan ontwikkln zich bwust won van kwalititsaspctn n kan tstn oo analys van oozaak van bviningn via pocsvbting hhaling vookomn. Blangijk is at bi pocssn pofssionl ingicht won n ht bijfsol voo ogn hbbn. Vooafgaan aan iscussi vinn tw psntatis plaats. Malis Albsn van ht Tst uppot Cntum van ht Kaast vtlt at ht Kaast wl n ign tstoganisati hft maa at gn spak is van n kloof. En ign tstoganisati is noig voo: - Bhou n hgbuik van tstknnis, tstomgving, tstwa n tstata - Tstn is n vak - Thuisbasis voo tsts - J zgt its ov pouctn van n an, us zlf zakn go voo lkaa hbbn E is gn kloof omat: - amnwking gzocht wot, mt bhou van is ign ol - Mn vog btokkn is bij pojctn n onhousklussn - Mn tijns tstuitvoing fysik bij lkaa zit - Gïntg functionl tst plaats vint

3 - D tstoganisati is n afspigling van n volgt wkwijz van ontwikkloganisati Nils Malotaux van N R Malotaux Consultancy gft aan at tstn ht mtn van kwalitit is n at gn spak kan zijn van n kloof. En ontwikklpojct zal n pouct mt afgspokn ignschappn motn oplvn op afgspokn tij tgn afgspokn kostn. D pojctmanag is vantwoolijk voo ht sultaat. Nils hantt in pojctn Clanoom (1980) funamntals. Dz zijn opgnomn in ht incmntal Clanoom n Evolutionay (Gilb) ontwikklmol. Tstn in it mol gaat van uit at uitinlijk valiati foutloos mot zijn n at it moglijk is. E vificatis zijn n spigl voo ontwikklaas om t bpaln ho v z van hun ol zijn n wat z nog motn ln. Taak van ht managmnt is ht optimalisn van combinati van vschilln functis voo ht sultaat. Voo in mot sultaat c.q. olstllingn uilijk zijn. Uit iscussi komt naa von at n kloof tussn Ontwikkling n Tstn ongwnst is. Onafhanklijkhi n pofssionalisn zulln lin tot n got afstan tussn ontwikkln n tstn. Moglijk is n zk afstan noig om ht tstn t waan n t latn goin. Voo focus op bijfsoln is samnwking n go communicati noig. mol is n hulpmil om t bpaln waa mn zit, waa mn hn wil n waa mn kning m mot houn. Jf Jacobs psntt tot slot ht Vification an Valiation Matuity Mol n huiig stan van zakn on ht mol. Ht mol is ontwikkl om t voozin in n oo inusti gaccpt tstpocs ontwikklmol. Ht mol knt n vijftal nivaus (nitial, Rpatabl, Dfin, Manag & Align n Optimizing). Daanaast kijkt ht mol naa ontwikkling van funamntl facton: opl, Tchnolgy, ocss n Oganisation voo m continuïtit in ontwikkling. Mtikn volgns GQMmtho spln n blangijk ol om ontwikklingn t kunnn moniton. Ht mol is ontussn omgoopt in Vification an Valiation mpovmnt Mol n bijna all pocss aas zijn uitgwkt. M wtn: wbsit: Contactpsonn /TstNt wkgop Tstpocs Vbtn : Mac n Haan: haan@inqa.nl Dé Robbn:.obbn@sogti.nl D wkgop /Tstn Tstpocs Vbtn is afglopn jaa bzig gwst mt vaag Ho bhst om t gaan mt afstan tussn ontwikkln n tstn. Mac n Haan van NQA psntt n mol at oo wkgop ontwikkl is. Ht mol onknt vijf situatis (nitiati, pcialisati, ggati, ntgati n Optimalisati) in pocsvolwassnhi van ontwikkln n tstn n afstan tussn ontwikkln n tstn. Vanaf nitiati zal mn zich gaan focussn om zijn wk go t on (pofssionalisn) n zulln wln uit lkaa goin. Om t kunnn Optimalisn zal mn wln bij lkaa motn bngn n zich focussn op ht gmnschapplijk bijfsol, ht go wk on. D ggati is n kitik fas omat hi omslag mot plaats vinn. Gbut it nit an zal n cisis ontstaan. Aan ht managmnt schon taak om t bpaln wlk fas mn wil zittn. Natuulijk wil in ht go wk go on. Maa it stlt hog isn om t glijktij t pofssionalisn n focus op bijfsoln t hbbn n aanaast lkans wk t gaan waan. V vist i situati w n an managmntstijl. Waaschijnlijk zulln all fasn van nitiati tot aan Optimalisati oolopn motn won n is Optimalisati nit voo in bst fas. D kunst is om afstan nit t goot t latn won. Ht Doo Malis Albsn,Tstconsultant Kaast n plnai sssi iscussi ov kloof tussn ontwikkln n tstn is onstaan n bijag gwst van Malis Albsn, tstconsultant bij ht Kaast. Bij ht Kaast knnn w n tstoganisati, nit om n kloof t cën mt ontwikkling, maa om n bt gspkspatn t zijn van ontwikklaas. En tstoganisati is n go zaak om n aantal nn: - Bhou n hgbuik van tstknnis, tstomgving n tstata. Knnis n tstwa van n applicati i is opgbouw binnn n pojct wot oo tsts m tuggnomn naa tstoganisati n w gbuikt bij ht tstn van onhou n bh van applicati. - Tstn is n vak En tstoganisati bit go moglijkhn om tstvaaighn tn aanzin van tsttch-

4 nikn n miln uit t bouwn n ht nivau van tstn binnn oganisati v t pofssionalisn. - Thuisbasis voo tstngins Vanuit tstoganisati is ht moglijk tstpojctlis n tstngins aquat stun t gvn om hun ol in n pojct of onhousopacht go t kunnn vvulln. J gft m wlk houing van z vwacht wot n ht is n plk waa z hun poblmn mt tstn, of ht nu gaat om ht topassn van n tsttchnik of ht appotn ov bviningn kwijt kunnn. Mn kan infomati bij lkaa haln, zoat nit i k ht wil opniuw wot uitgvonn. - Als tst mot j j ign zakn go voo lkaa hbbn. Als tst zg j its ov pouctn van n an. J staat stk wann jzlf j zaakjs go voo lkaa hbt. Dat btknt at aanacht mot zijn voo kwalitit van tstpouctn. En tstoganisati is n go mil om aa bog voo t staan. Wij zijn gn voostan van n kloof. W knnn wl at z oo n ign tstoganisati zou kunnn ontstaan n gcultiv kan won, maa vinn nit at op it momnt spak is van n kloof tussn tstn n ontwikkln bij ht Kaast n wl om volgn nn: - amnwking, mt bhou van is ol. W zokn samnwking in pojctn n onhousopachtn, maa wl mt bhou van is ol. n pojctn zijn tsts pojctmwk n stvn ook ht ol van ht pojct na: op tij, binnn bugt n applicati oplvn mt n accptabl kwalitit. Bij onhou vint afstmming plaats ov inhou van las n wlk tstactivititn uitgvo zulln won, zoat kans op vstoingn in poucti zo klin moglijk is. - Vog btokknhi bij pojctn n onhousklussn Als n pojctmanag stat mt ht opstlln van n plan van aanpak wot al gvaag wlk tstpojctli bschikbaa is. D aangwzn tstpojctli kan ict bginnn mt t patn ov wijz waaop ht tsttajct voo it pojct gstalt mot gaan kijgn. - Tijns tstuitvoing fysik bij lkaa Bij tstuitvoing zittn tsts zovl als moglijk icht bij ontwikklaas om n go contact t kunnn onhoun mt ontwikklaas. - Gïntg functionl tst Wij knnn n gïntg functionl tst, waabij ht gïntg slaat op samnwking tussn ontwikklaa n tst. Op basis van n FO at voo 80 a 90% klaa is, won oo tst tstconitis opgstl. Dz won bool oo ontwikklaa om t vifiën of ht FO op juist wijz is gïntpt. Dit lvt mstal n aantal bviningn op i uin op onuilijkhn in ht FO n ht commntaa van ontwikklaa aagt to bij at ht tstontwp wot vbt. Tstoganisati is afspigling van n volgt wkwijz van ontwikkloganisati: D tstoganisati staat nit op zichzlf, maa volgt ontwikkloganisati. Won an wkwijzn ghant bij ontwikkln, an pobn wij aa n go tstantwoo op t gvn. D ambitis van tstoganisati motn in pas lopn mt ambitis van ontwikkloganisati. W kunnn als tst nit t v voo topn uitlopn. Doo Hans assnbug n Koi van ptmb 2002 hb ik mt blangstlling ht atikl van Davi F. Rico glzn mt als titl How to stimat RO fo nspctions,, T, W-CMM, O 9000 an CMM. Einlijk n hanvat voo kwalititsmanags n avisus om hun bazn n klantn voo t knn, at -initiativn alln maa gl oplvn! D kost gaat voo baat, maa baat is vl maln got an kost laat st figuu al vlblovn zin. D kostn/batn-vhouing van vschilln -initiativn vait van 1:5 tot 1:37, us wi uft zo n initiatif nog t iscussi t stlln? Niman? k nk ht wl. n jan ngntig zijn nom bagn uitggvn aan -pogamma s, waabij vl mnsn tw blangijk conclusis hbbn gtokkn. n st plaats blijkt kostn/batnvhouing in paktijk nauwlijks t bknn. n tw plaats zijn spannn bloftn zln uitgkomn. Wi hft nu glijk? Ht zal uit toonztting in inliing wllicht al uilijk zijn, at ik nit zo on inuk bn van ht vhaal. Naa mijn mning zijn vl puntn van kitik aan t von. k zal m hi bpkn tot n vital zakn. Ht stun van mnsn naa n taining btknt nit automatisch, at zij hina gl tchnikn zon poblmn kunnn topassn. n zal it hknnn. oms kom j ovnthousiast tug van n taining, hb j allli visionn wat j wilt gaan vann, maa na nkl agn bn j w gconfont mt nucht alitit. Ht gat tussn taining n aglijks paktijk blk t goot t zijn. Tainingn hbbn als ol mnsn basisbgippn van bijvoobl niuw tchnikn bij t bngn. D cht implmntati vint cht plaats in

5 paktijk. Hibij gln tw anvoowaan voo succs. n st plaats int omgving stabil gnog t zijn om niuw tchnikn t kunnn uitpobn n cht vaing m op t on. n tw plaats is bgliing noig om mnsn t hlpn poblmn tijns implmntati t bspkn n op t lossn. Op tal van plaatsn won aannams gmaakt. Zo wot vonstl, at mnsn i n - of T-taining hbbn gvolg foutloz softwa zulln schijvn (onhouskostn glijk aan nul). Dz aannam is nit gbas op onbouw cijfs uit paktijk n bovnin zijn onhouskostn m an ht oplossn van poblmn in uitglv softwa. Onhouskostn zijn ook ht aanpassn van softwa voo gwijzig omgvingn n mt nam ht inbngn van niuw functionalitit. Ook wot aangnomn at ht bikn van CMM nivau 2 n 3 n kwsti is van ht ontwikkln van policis n pocus. Was ht maa zo... Hanbokn kunnn nuttig zijn, maa ssnti is at n oganisati lt om op n an, gisciplin mani t wkn. Dit omschakln naa n an wkwijz kost tij n ngi n laat zich nit zomaa in n bag uitukkn. Ht gaat om us om wkwijz in paktijk n nit wkwijz zoals i op papi bschvn staat. Bovnin is nu juist wl onzocht, at gn ovuilijk bwijs is at ht volon aan pocsstanaan automatisch lit tot n bt inpouct waa klantn xta tvn ov zijn (zi bijvoobl Kitchnham.a., EEE oftwa, Vol. 13, No. 1, 1996). Dit klinkt ook aannmlijk. Ht gaat imms nit om ht fit at n bschijving van ht pocs bstaat. D kwalitit van ht pocs zoals at in paktijk wot uitgvo, is van blang. Wat mij altij nom aangspokn hft aan n mol als ht CMM, is ht fit at n glaag stuctuu is. Dz glaag stuctuu hlpt oganisatis om stapsgwijs vaningn t intificn n oo t von. Op CMM nivau 1 hoft mn zich nit uk t makn om aspctn i pas op hoogst nivaus aan bo komn. nvstingn in i aspctn zulln zich nit of nauwlijks tugvinn, omat mn aa nog nit aan to is. En zo glt voo lk mol (bijvoobl of CMM) n lk tchnik (bijvoobl inspctis), at anvoowaan voo succsvoll implmntati zijn. Ht is wl luk om mnsn naa n -taining t stun, maa wat is ht ffct van zo n taining inin pouctontwikkling gknmkt wot oo onstabil n onvollig quimnts n us vl ynamik? Dan kan bt st gïnvst won in zakn als quimnts managmnt n quimnts ngining. D invsting in n -taining zou zlfs contapouctif kunnn wkn. Zo is ook nit uilijk wat nu cht anvoowaan zijn voo ht succsvol kunnn invon van inspctis. Kan it al als CMM nivau 1 oganisati of vist it n CMM nivau 3 oganisati (waa pas voo ht st gspokn wot ov Rviws )? k zou zlf ht antwoo nit mt zkhi kunnn gvn. Waaschijnlijk is wl, at kostn/batnbkning an uitkomstn gft voo n CMM nivau 1 tn opzicht van n CMM nivau 3 oganisati. Of is it ook n voo han liggn, maa wom nit ononbouw aannam? U zit ho makklijk ht is om voo vuist wg gwichtig uitspakn t on, maa ho moilijk ht is om z ha t makn. Ht got gvaa van ht atikl schuilt in ht fit, at gnalisatis plaatsvinn. Rs gaf ik aan, at aannams nit zijn onbouw. Maa wot toch gf aan vaingscijfs, zult U wllicht nkn? oms gbut it inaa. Maa, mn mag nit zon onbouwing sultatn van n nkl cas stuy gnalisn. Latn w wl zijn. Tgnov lk positiv vaing is hlaas n vlvou aan ngativ vaingn t plaatsn, htgn ht klakkloos gnalisn sastus onmijnt. Ht is aaom intssant t onzokn waaom n cas stuy positiv vaingn lit zin. Wat was unik aan i situati? Bit i situati moglijkhi om vooaf gstl hypothsn t valin of om vanuit i situati hypothsn t gnn? En, on wlk aannams is intn valiitit van hypothsn t gnalisn voo an, xtn situatis? Ht atikl van Davi Rico is n uitst naïv bnaing van aglijks paktijk. E wot mt aannams ggooi, i nit alistisch zijn n nit go onbouw zijn. Ht wot voo avisus bijna vlilijk om n niuw mol (bijvoobl upio Bnfit Mol ) t vzinnn, aa wat ingiëntn als inspctis n in t stoppn, n uitgaan van nkl aannams voo t knn at it mol nog m oplvt an bijvoobl ht CMM. Onzin! Ht is van blang om mt bnn op vlo lk mol kitisch tgn ht licht t houn. Wat kan ht mol bin voo mijn oganisati? Wat zou ik nu kunnn gbuikn n wat zou op n lat momnt gschikt kunnn zijn, inin mijn oganisati wat v is? Wat zou n go implmntativom zijn? En voo uilijkhi. k wil bslist ht potntiël nut van gnom molln n tchnikn nit bstijn, intgnl. En nucht kijk op zakn lijkt m cht wl gwnst. Ht klakkloos kopiën van aannams n bkningswijzn uit ht gnom atikl zou wl ns contapouctif kunnn wkn. Hans assnbug (hsassnbug@s-cu.ch) is zlfstanig avisu. Naast ht gvn van gastcollgs aan Univsitit van Bn, hout hij zich bzig mt ht schijvn van atikln n bokn. Tvns vot hij on supvisi van pofsso Egon Bghout (RuG) n pomotionzok uit naa ht ontwpn van n conomisch bslissingmol t onstuning van ht vijgavpocs van softwaapplicatis (zi ook

6 Vl T-oganisatis, ongacht of ht om got of klin nhn gaat, knnn poblmn bij ht ontwikkln van softwa. D silv bullt i hiaan n in mot makn is nog nit gvonn. Vbtn van ht softwapocs is laatst jaa wl n bwzn mil gblkn om ontwikkling van kwalitatif go softwa t alisn. Echt, m oo achtgon van ghant molln, zoals ht ovbkn CMM, mt vbtpogamma s van vl jan, bstaat bij klin T-nhn n hog mpl om aan softwa pocsvbting () t bginnn. Bovnin, als j al aan bgint: waam n ho an? Daanaast glt at voo omvangijk vbtpogamma s op voohan mstal gn tij n gl bschikbaa is. Tgn z achtgon n vanuit ovtuiging at ook klin T-oganisatis volop pofijt kunnn hbbn van go ingicht pocssn is -wkgop in Klin Oganisatis gaan wkn aan hulpmiln om pocsvbting ook bij klin Tgopn op gang t bngn. Dit hft gsult in tatkit, n vzamling kaatn, waam n Tnhi van zo n 5 tot 50 mwks n bgin kan makn mt stapsgwijz pocsvbting. Tijns plnai bijnkomst psntt wkgop ht st pototyp n st ign vaingn m aan n b publik Ontvangst & koffi Wlkomstwoo oo agvoozitt n mlingn van ht bstuu van tichting pi G Fisch: ntoucti tatkit: Waaom n wat Topassn van tatkitkaatn: Al on lt mn ntactiv sssi. on bgliing van ln wkgop in Klin Oganisatis auz mt boojs sntn sultatn: Al on lt mn (on liing van G Fisch) Tju Naus: Ho wkt ht in paktijk? luiting, mt glgnhi tot napatn mt lkaa n wkgopln D Wkgop nvoingsstatgiën icht zich in uim zin op all facttn i t makn hbbn mt ht invon van niuw wkwijzn. Blangijk aspctn zijn aabij ht ln van vaingn n mningn, ht bin van n klankbo voo ht bspkn van iën n poblmn n ht volgn van niuw ontwikklingn op ht gbi van. Ht pincip "haln èn bngn" is één van blangijkst knmkn van onz wkgop. D WG bstaat uit zo'n twintig ln. D ln komn 5 a 6 maal p jaa bijn op tlkns wissln locatis. D bijnkomstn bginnn altij om 16:00 n inign on 20:00 n zijn inclusif n boojsmaal t vstking van inwnig mns. D bijnkomstn knnn al janlang n opkomst van lnms. D bijnkomstn hbbn altij n onwp. D onwpn won oo één of m spks ingli waana uimt is voo ign inbng n iscussi. D volgn onwpn zijn aabij bijvoobl aan bo gkomn: - CE/O ht inichtn van n vbtstuctuu - invoing van planning & tacking - ho mt j ht succs van n invoingsstatgi? - invoing van quality assuanc - CMM - tst managmnt - invoing van mtics - commitmnt cën n vasthoun Voo onwpn van 2002 vwijs ik gmakshalv naa: tab "bijnkomstn". nin j gïntss bnt in n knnismaking mt onz wkgop nm an contact op mt Jal Mij. Contactpsoon: Jal Mij tlfoon: mail: mij@cconsultants.com Contactpsoon: Dé Robbn mobil: mail:.obbn@sogti.nl Contactpsoon: Michl Rutgs tl.: mail: michl.utgs@spipatns.nl. Contactpsoon: Hans Vonk tl.: , fax: mail: Hans@mtic.nl

7 Contactpsonn: G Fisch, tl Tju Naus, tl: mail: Tju.Naus@nbg-inustial.nl Hans assnbug is z zom gstat mt n pomotionzok mt als wktitl: A Quantitativ Appoach to oftwa Rlasing. Dit onzok vint plaats on supvisi van of. Egon Bghout (Rijksunivsitit Goningn). Dol van it onzok is ht ontwpn van n bslismol om ht vijgvn van n softwaapplicati aan han van vooaf gfini citia t onstunn. En na bschijving is t vinn op n st fas van it onzok vint n aantal cas stuis plaats om na t gaan ho ht vijgvn van softwa in paktijk vloopt. Bijvn i gïntss zijn hiaan l t nmn, kunnn vijblijvn contact opnmn mt Hans assnbug (hsassnbug@s-cu.ch, tl ). D NEMA (Nlans oftwa Mtikn Gbuiks Associati) hft in samnwking mt GA (Gnootschap van nfomati Achitctn) n niuw hanbok uitgbacht. Ht hanbok oftwamtikn is ht inpouct van glijknamig wkgop, n samnwkingsvban van bi oganisatis. Ht hanbok bhanlt vschilln sootn softwamtikn i mn kan topassn om ht systmontwikkling- of onhoupocs n ook kwalitit van ht uitinlijk softwapouct t bhsn. D bgippn i n ol spln bij mtikn won uitgbi bspokn, vnals stappn i mn mot nmn om n mtpogamma succsvol t kunnn uitvon. D wkgop hft mtikn ggop naa n aantal paktisch topasba hooftypn. Daabij is n onschi gmaakt in mtikn voo kostnbhsing, vootgangsbhsing n kwalititsbhsing. Ht hanbok is bol om oganisatis houvast t gvn bij ht opzttn n uitvon van mtpogamma's. D wkgop hft aabij gpob kloof tussn thoi van ht mtn aan softwakwalitit n paktijk van allag, waain latif winig aawklijk wot gmtn, t ovbuggn. Ht hanbok is vkijgbaa via ht sctaiaat van NEMA ( ; offic@nsma.nl). Th Gui to T vic Managmnt povis an insight into th latst vlopmnts in th fil of T svic managmnt (TM). t contains in-pth aticls gaing issus an tns in TM, poviing a sis of usful instumnts that can b implmnt immiatly o us in th futu to analys how wll any company is managing its T svics. Th Gui to T vic Managmnt contains a global suvy of mthoological appoachs which hav bn us to sign an implmnt succssful T svic managmnt statgis. t inclus an xamination of ths vaious appoachs, nabling you to buil a platfom on which you businss can vlop its T svic concpts. This will nsu that you too can implmnt a high quality an succssful svic managmnt statgy which mts th ns of you customs. Mo infomation about Th Gui to T vic Managmnt can b foun at th TM ORTAL: Copis of th Gui can b o at Amazon.com: oolstomanag-20/ mpotant Dats Tchnical aps u: Dcmb 20, 2002 Woking sssions u: Januay 10, 2003 Tool mos u: Januay 10, 2003 Notification: Januay 31, 2003 Cama-ay paps u: Fbuay 28, 2003 Comphning pogams is on of th co softwa ngining activitis fom aly implmntation to longtm softwa volution. oftwa us, inspction, vs ngining, migation, an ngining of softwa systms all citically pn on pogam comphnsion. WC 2003 will psnt th latst invntions, achivmnts an xpincs in pogam comphnsion sach an pactic. W invit you to paticipat in WC 2003 to hlp us buil an xciting foum fo xchanging ias an xpincs in this v xpaning an citical fil of pogam comphnsion. W invit tchnical paps, tool mos, an woking sssions on, but not limit to, th following topics: - Thois, cognitiv mols, pocsss, an statgis fo softwa comphnsion - Tools facilitating pogam comphnsion

8 - Expimnts an cas stuis with comphnsion mols, tools, an pocsss - Rvs ngining statgis an tchnologis to suppot pogam comphnsion - Comput suppot collaboativ unstaning - Comphning an visualizing softwa atifacts - Comphnsion uing lag scal maintnanc, ngining, an migation - Unstaning istibut an ntwok-cntic systms - Unstaning pouct lin systms Tchnical aps aps shoul b oiginal wok, limit to 10 pocings pags, an at most 6000 wos. aps must not hav bn pviously publish no hav bn submitt to, o b in consiation fo, any jounal, book, o confnc. Woking ssions W invit poposals fo woking sssions (90 minuts ach) on any of th topic aas mntion abov. Woking sssions a sign aoun a spcific thm an shoul b mo intactiv an iscussion-oint. Tool Dmos W also invit poposals fo tool mos on any of th topic aas mntion abov. Th poposal shoul inclu a sciption of th tool o nvionmnt, its applicability to pogam comphnsion, an a bif sciption of th popos typ of monstation. ap ubmission ubmissions to WC 2003 will us th CE 2003 lctonic submission pocss. Tchnical paps must confom to th EEE pap guilins. EEE Comput ocity ss will publish th wokshop pocings. hot paps fo accpt woking sssions an tool mos will also b inclu in th pocings. Authos a xpct to psnt thi accpt paps o poposals a WC 2003 in otlan. Gnal Chai: Hausi Müll, Univsity of Victoia ; hausi@cs.uvic.ca ogam Chais Rain Koschk, Univsity of tuttgat ; koschk@infomatik.uni-stuttgat. Kn Wong, Univsity of Albta ; knw@cs.ualbta.ca ublicity Chai: Ai van Dusn, CW Ai.van.Dusn@cwi.nl D vnmntnkaln bvat n ovzicht van intnational confntis op ht gbi van, mtikn n softwapouctkwalitit. Daanaast zijn activititn van opgnomn. Op wbsit van Euops Gmnschap ( n op wbsit van ht softwa ngining institut in Bilbao zijn m intssant confntis t vinn. Ook national vnmntn op ht gbi van softwapouct- n pocsvbting kunnn in z vnmntnkaln won opgnomn. Mils Koi kan n oganisato van -glat vnmntn n slct gop van gïntssn bikn. Voo commciël vnmntn zoals confntis, wokshops, lzingn n ansootig bijnkomstn vaagt acti n klin bijag in kostn. D volgn Koi zal volgns planning vschijnn min januai W vzokn u om aankonigingn voo vnmntnkaln uitlijk op 16 cmb 2002 bij acti t bzogn. 4-6 novmb: T2002 vnt, atnships fo th futu laats: Blla Cnt, Kopnhagn wbsit: 12 novmb: Wkgop in klin oganisatis Onwp: Voobspking plnai sssi Wbsit: 14 novmb: Wkgop ntgal statgiën Onwp: D intgal aanpak Contactpsoon: Michl Rutgs tl.: mail: michl.utgs@spipatns.nl. 19 novmb: plnai sssi onwp: Hanbok Jan olaat plaats: Zalncntum Bologna, Utcht tij: uu info & aanmling: Cantijn sctaiatn wbsit: 20 novmb: Wkgop Mtics Onwp: Bgotn in vog staium Wbsit: novmb: ice Taining onwp: ice (O 15504) Asssso Taining i.s.m. Alc Doling (ice pojct manag) plaats: Basl info & aanmling:

9 3, 4, 5 cmb: CEA 2002, OFTWARE & YTEM ENGNEERNG an thi ALCATON Onwp: Th aim of th 15th ition of th CEA Confnc is to povi a citical suvy of th cunt status of tools, mthos, an pocsss fo laboating softwa an systms. laats: CNAM ais, Fanc nfo: 10 cmb: Wkgop nvoingsstatgiën, Won Onwp: pocsinichting Contactpsoon: Jal Mij tlfoon: mail: mij@cconsultants.com 16 cmb: Wkgop in klin oganisatis Onwp: Nabspking plnai sssi Wbsit: 15 januai: Wkgop Tstpocs vbting contactpsoon: Dé Robbn tlfoon: mail:.obbn@sogti.nl 4 fbuai: Wkgop nvoingsstatgiën, Einhovn Onwp: mtbaa makn Contactpsoon: Jal Mij tlfoon: mail: mij@cconsultants.com 10, 11 mi: WC 2003, 11th ntnational Wokshop on ogam Comphnsion laats: Hilton otlan Hotl, otlan, Ogon, UA nfo: 20 novmb 2003: Euopan ystms Confnc at lctonica 2002 laats: Münchn Wbsit: Kijk glmatig op wbsit voo actul wkgop mlingn n bijnkomstn. All wkgopn hbbn lk n ign wbsit, i via is t bikn. nin u actif wilt paticipn in n Koi in tokomst wilt ontvangn, kunt u zich aanmln als lnm in bij: ctaiaat tichting p/a Cantijn ctaiatn ostbus 2047, 4200 BA Goinchm tl.: , fax: mail: info@st-spi.nl, wbsit: Aanmling kan ook via ht aanmlingsfomuli op wbsit van : Colofon D acti bstaat uit: Rnsk Hnzl, Nils Malotaux, Maatn Wijsman Voo actis n vagn m.b.t. Koi kunt u zich wnn tot: Racti Koi, Rnsk Hnzl Luchthavnwg , 5657 EA Einhovn tl.: , fax: mail: hnzl@visionconsot.nl nin u in tokomst n hinningsbicht wilt ontvangn ov atum van kopijsluiting, stuu an n - mail mt "opnam copylijst" naa Rnsk Hnzl nfomati ov is t vinn op wbsit: Voo actis n bijagn op wbsit kunt u zich ichtn tot: Racti wb, Nils Malotaux mail: nils@malotaux.nl Dz koi kwam tot stan mt mwking van o o Vision Consot N R Malotaux - Consultancy