Politicologie Faculteit der Maatschappijen Gedragswetenschappen. Universiteit van Amsterdam

Transcriptie

1 Politicologie Faculteit der Maatschappijen Gedragswetenschappen Universiteit van Amsterdam Februari 2010

2 Uitgave: Quality Assurance Netherlands Universities (QANU) Catharijnesingel 56 Postbus RA Utrecht Telefoon: Fax: Internet: QANU Tekst en cijfermateriaal uit deze uitgave mogen, na toestemming van QANU en voorzien van bronvermelding, door middel van druk, fotokopie, of op welke andere wijze dan ook, worden overgenomen. 2 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

3 INHOUD Voorwoord 5 Deel I Algemeen deel 7 1. Inleiding 9 2. Taak en samenstelling van de commissie 9 3. Betrokken opleidingen Werkwijze van de commissie 10 Deel II Opleidingsdeel De bacheloropleiding Politicologie van de Universiteit van Amsterdam The master s programme Political Science of the University of Amsterdam 43 Bijlagen 71 Bijlage A: Curricula vitae van de leden van de visitatiecommissie 73 Bijlage B: Domeinspecifiek referentiekader 75 Bijlage C: Bezoekprogramma 79 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 3

4 4 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

5 VOORWOORD Dit rapport beschrijft de bevindingen van de visitatiecommissie Politicologie 2009 met betrekking tot de opleidingen Politicologie die worden verzorgd door vier Nederlandse universiteiten. Het is onderdeel van de kwaliteitsbeoordeling van universitaire bachelor- en masteropleidingen in Nederland. Het doel van het rapport is om een betrouwbaar beeld te geven van de resultaten van de voor beoordeling voorgelegde opleidingen, om een terugkoppeling te geven naar de interne kwaliteitszorg van de betrokken organisaties en om als basis te dienen voor accreditatie van de betrokken opleidingen door de Nederlands- Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). De stichting Quality Assurance Netherlands Universities (QANU) beoogt onafhankelijke, objectieve en kritische beoordelingen te laten plaatsvinden en opbouwende kritiek te leveren, zo veel mogelijk uitgaande van een gestandaardiseerde set van kwaliteitscriteria, maar met oog voor specifieke omstandigheden. De visitatiecommissie Politicologie 2009 heeft haar taken met grote toewijding uitgevoerd. De opleidingen zijn op een grondige en zorgvuldige manier beoordeeld. Wij verwachten dat de oordelen en de aanbevelingen in zorgvuldige overweging worden genomen door de betrokken instellingen en opleidingen. Wij danken de voorzitter en de leden van de visitatiecommissie voor hun bereidheid deel te nemen aan deze beoordeling en voor de toewijding waarmee ze hun taak hebben uitgevoerd. Onze dank gaat ook uit naar de medewerkers van de betrokken afdelingen en opleidingen voor hun inspanningen en hun medewerking aan deze beoordeling. Quality Assurance Netherlands Universities mr. C.J. Peels directeur drs. J.G.F. Veldhuis voorzitter bestuur QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 5

6 6 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

7 DEEL I: ALGEMEEN DEEL QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 7

8 8 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

9 1. Inleiding In dit rapport brengt de onderwijsvisitatiecommissie Politicologie (hierna: de commissie) verslag uit van haar bevindingen. Het rapport bestaat uit twee delen: een algemeen deel (I) en een opleidingsdeel (II). Het algemene deel gaat in op de taak, de samenstelling en de werkwijze van de commissie en geeft een beschrijving van de uitgangspunten van de commissie. In het opleidingsdeel beschrijft de commissie de beoordeelde opleidingen aan de hand van de onderwerpen en facetten uit het Accreditatiekader bestaande opleidingen van de NVAO. 2. Taak en samenstelling van de commissie Taak van de commissie De taak van de commissie was het uitvoeren van een visitatie van acht opleidingen op het gebied van de politicologie op basis van en in overeenstemming met het Accreditatiekader bestaande opleidingen van de NVAO. De commissie is op basis van door of namens de opleidingen aangeleverde informatie en door middel van ter plaatse gevoerde gesprekken tot een oordeel gekomen over de verschillende aspecten van de kwaliteit van de opleidingen, zoals beschreven in het NVAO-kader, en de punten geïdentificeerd die naar haar oordeel verbeterd zouden kunnen worden. Samenstelling van de commissie Tot voorzitter, tevens lid van de commissie, werd benoemd: prof. dr. C. (Kris) Deschouwer, hoogleraar Politieke wetenschappen, Vrije Universiteit Brussel, BE; Tot lid van de commissie werden benoemd: prof. dr. C.W.A.M. (Kees) Aarts, hoogleraar Politicologie, Universiteit Twente, dr. C. (Christien) van den Anker, University of the West of England, Bristol, VK, prof. dr. M. (Marijke) Breuning, hoogleraar Politieke wetenschappen, University of North Texas, Denton, VS, S.Q. (Sjoerd) Veldhuizen, student Universiteit van Amsterdam, M. (Maaike) Verhoek, student Radboud Universiteit Nijmegen, prof. dr. B.F. (Frans) van Waarden, hoogleraar Beleid en organisatie, Universiteit Utrecht, prof. dr. S. (Stefaan) Walgrave, hoogleraar Politieke wetenschappen, Universiteit Antwerpen, BE. Drs. S. (Sietze) Looijenga, medewerker van het bureau van QANU, was projectleider voor de visitatie en secretaris van de commissie. Tijdens de startvergadering van de commissie, die door alle leden van de commissie werd bijgewoond, werd de heer Walgrave gekozen tot vicevoorzitter. Mevrouw Breuning heeft, naast haar inhoudelijke, ook haar onderwijsdeskundige expertise ingebracht in de visitatie. Zij heeft tijdens de bezoeken van de commissie extra aandacht gegeven aan de onderwijskundige aspecten van het beoordelingskader. QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 9

10 De leden van de commissie hebben allen de onafhankelijkheidsverklaring ondertekend die QANU hanteert voor haar visitaties. Vier van de commissieleden hebben aan alle bezoeken deelgenomen: de heer Deschouwer, de heer Walgrave, mevrouw Breuning en mevrouw Van den Anker. De heer Van Waarden heeft alleen aan het bezoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam deelgenomen, de heer Aarts aan de overige drie bezoeken, aan de Universiteit van Amsterdam, de Radboud Universiteit Nijmegen en de Universiteit Leiden. Mevrouw Verhoek heeft als student-lid deelgenomen aan de bezoeken aan de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam, de heer Veldhuizen aan de bezoeken aan de Radboud Universiteit Nijmegen en de Universiteit Leiden. Een overzicht van de curricula vitae van de commissieleden is opgenomen in bijlage A. 3. Betrokken opleidingen De commissie beoordeelde de volgende opleidingen: Instelling: Opleiding (CROHO-nummer): Variant(en): Vervaldatum accreditatie: Vrije Universiteit B Politicologie (56606) Voltijd (bezoek: 11 en 12 juni 2009) M Political Science (60203) Voltijd Universiteit van Amsterdam B Politicologie (56606) Voltijd, deeltijd (bezoek: 15 en 16 juni 2009) M Politicologie (66606) Voltijd, deeltijd Radboud Universiteit B Politicologie (56606) Voltijd (bezoek: 21 en 22 september 2009) M Politicologie (66606) Voltijd Universiteit Leiden B Politicologie (56606) Voltijd (bezoek: 23 en 24 september 2009) M Political Science (60203) Voltijd Werkwijze van de commissie Startvergadering Op 10 juni 2009 hield de commissie haar startvergadering. Tijdens deze vergadering werd de commissie geïnstalleerd door de voorzitter van het bestuur van QANU, de heer J.G.F. Veldhuis, waarna zij haar taakstelling en werkwijze besprak en het voorstel voor een domeinspecifiek referentiekader voor de visitatie formeel vaststelde. Het domeinspecifiek referentiekader is opgenomen in bijlage B. De voorbereiding op de bezoeken De projectleider heeft de zelfevaluatierapporten van de opleidingen gecontroleerd op kwaliteit en volledigheid en, in overleg met de voorzitter van de commissie, bepaald of de rapporten gebruikt konden worden voor de voorbereidingen op de bezoeken van de commissie. In alle gevallen voldeden de zelfstudies aan de eisen die daaraan gesteld mogen worden. De commissieleden hebben voorafgaand aan elk bezoek de zelfevaluatierapporten van de te beoordelen opleidingen bestudeerd en op basis daarvan vragen en opmerkingen 10 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

11 geformuleerd. Zij hebben daarnaast voorafgaand aan elk bezoek enkele bachelor- en masterscripties gelezen die waren geselecteerd door de voorzitter. Tijdens een voorbereidende vergadering aan het begin van elk bezoek heeft de commissie de zelfevaluatierapporten, de vooraf geformuleerde vragen en opmerkingen en de afstudeerscripties besproken en de te voeren gesprekken voorbereid. De bezoeken van de commissie Twee van de bezoeken van de commissie hebben plaatsgevonden in juni 2009, twee in september De commissie heeft voor alle bezoeken hetzelfde bezoekprogramma gehanteerd, omdat zij in alle gevallen de taak had om één bachelor- en één masteropleiding te beoordelen. Dat bezoekprogramma is opgenomen in bijlage C. De projectleider heeft steeds, voorafgaand aan de bezoeken, nadere afspraken gemaakt met de contactpersoon van de instelling over de precieze invulling van het programma. De commissie heeft tijdens elk bezoek gesproken met een groep bachelorstudenten, een groep masterstudenten en een groep docenten. Zij heeft verder in alle gevallen een gesprek gevoerd met een vertegenwoordiging van het faculteitsbestuur, met het opleidingsbestuur of -management, een aantal afgestudeerden, de leden van de Opleidingscommissies en Examencommissies en de studieadviseurs of -begeleiders. Verder heeft zij tijdens het bezoek aanvullend materiaal bestudeerd en een spreekuur georganiseerd voor studenten of docenten die de commissie separaat wilden spreken. De commissie gebruikte het grootste deel van de laatste middag van het bezoek voor het formuleren van haar oordeel over de opleidingen. Zij heeft bij de beoordeling de door QANU opgestelde checklist, die het Accreditatiekader bestaande opleidingen van de NVAO volgt, steeds als uitgangspunt gehanteerd. Aan het einde van een bezoek heeft de voorzitter van de commissie steeds een mondelinge rapportage gegeven van de eerste bevindingen van de commissie. De bestudering van het materiaal tijdens de bezoeken De commissie heeft tijdens haar bezoeken aanvullend materiaal bestudeerd dat zij vooraf ter inzage had gevraagd. Zij heeft veelvuldig gebruik gemaakt van de mogelijkheid om informatie uit de zelfstudie of de gevoerde gesprekken te verifiëren met behulp van dat materiaal. De commissie had de opleidingen gevraagd om de volgende documenten ter beschikking te stellen: alle eindwerkstukken of scripties die in de zelfstudie worden vermeld; de formulieren die worden gebruikt in het kader van de beoordeling van de scripties; voorlichtingsmateriaal (folders, brochures); studiemateriaal: verplichte literatuur, handboeken, syllabi, readers, studiehandleidingen; voorbeelden van werkstukken, portfolio s, onderzoeksverslagen en stageverslagen; scriptiereglementen, richtlijnen voor het maken van werkstukken; stagereglementen, stagehandleidingen; reglementen met betrekking tot tentamens en examens, toetshandleidingen; toetsmaterialen (opdrachten, tentamens en dergelijke); verslagen van recente vergaderingen van de Opleidingscommissie en de Examencommissie; materiaal met betrekking tot de evaluatie van colleges en curricula, eventueel ook studententevredenheidsmonitoren; alumni-enquêtes; QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 11

12 verslagen of rapporten van relevante ad hoc-commissies; jaarverslagen (onderwijs, onderzoek, laatste drie jaar). In een aantal gevallen heeft de commissie tijdens een bezoek om aanvullende documentatie gevraagd. De opleidingen hebben naar de overtuiging van de commissie al het mogelijk gedaan om de commissie te voorzien van de informatie die zij wilde bestuderen. De beslisregels Het accreditatiestelsel kent een vierpuntsschaal voor de beoordeling van de facetten (onvoldoende, voldoende, goed of excellent) en een tweepuntsschaal voor de beoordeling van de onderwerpen (voldoende of onvoldoende). De commissie heeft bij het bepalen van haar oordelen voor de facetten de beslisregels van QANU gevolgd. Deze zijn: de beoordeling onvoldoende geeft aan dat de opleiding niet voldoet aan de criteria voor basiskwaliteit die gelden voor het desbetreffende facet; de beoordeling voldoende geeft aan dat de opleiding voldoet aan de criteria voor basiskwaliteit die gelden voor het desbetreffende facet; de beoordeling goed geeft aan dat de opleiding aantoonbaar uitstijgt boven het niveau dat wordt vastgelegd door de criteria voor basiskwaliteit die gelden voor het desbetreffende facet; de beoordeling excellent geeft aan dat de opleiding als een voorbeeld van best practice mag worden beschouwd met betrekking tot het desbetreffende facet. De rapporten De commissie heeft ervoor gekozen om aparte beoordelingsrapporten te schrijven voor de bachelor- en de masteropleidingen. Zij volgt daarin de keuze van de opleidingen, die tijdens de voorbereidingen voor de visitatie afgesproken hebben om de zelfevaluatierapporten voor de bacheloropleidingen in het Nederlands te schrijven en die voor de masteropleidingen in het Engels. Het is daarbij onvermijdelijk dat de beoordelingsrapporten (net als de zelfevaluatierapporten) overlap vertonen: de opleidingen van een instelling maken gebruik van dezelfde faciliteiten, worden verzorgd door dezelfde groep docenten en hanteren hetzelfde systeem voor de interne kwaliteitszorg. De secretaris van de commissie heeft, op basis van de bevindingen van de commissie tijdens de bezoeken, voor alle opleidingen conceptrapporten opgesteld en die, in overeenstemming met de binnen de commissie gemaakte afspraken, verspreid onder de commissieleden. Hij heeft de opmerkingen van de commissieleden verwerkt in de conceptrapporten en die vervolgens, in het kader van de hoor-wederhoorprocedure, voorgelegd aan de betrokken faculteiten en opleidingen met het verzoek eventuele feitelijke onjuistheden of andere verbeterpunten te identificeren. De reacties van de faculteiten op de conceptrapporten zijn voorgelegd aan de voorzitter van de commissie, die besloten heeft of de opmerkingen en suggesties van de opleidingen werden verwerkt in de tekst. De definitieve versie van het beoordelingsrapport is vastgesteld in februari QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

13 DEEL II: OPLEIDINGSDEEL QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 13

14 14 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

15 1. De bacheloropleiding Politicologie van de Universiteit van Amsterdam Administratieve gegevens Bacheloropleiding Politicologie: Naam opleiding: Politicologie CROHO-nummer: Niveau: bachelor Oriëntatie: wo Studielast: 180 EC Graad: Bachelor of Science Variant(en): voltijd Locatie(s): Amsterdam Einddatum accreditatie: 18 oktober 2011 Het bezoek van de visitatiecommissie Politicologie aan de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam vond plaats op 15 en 16 juni De deeltijdvariant van de opleiding is in afbouw Structuur en organisatie van de faculteit De opleidingen Politicologie worden verzorgd door de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG), die zes afdelingen kent die de personele inzet leveren voor het onderwijs en onderzoek dat binnen de faculteit wordt verricht, waaronder de afdeling Politicologie. Binnen de instelling is het onderwijs vanaf 2009 ondergebracht in Colleges (voor het bacheloronderwijs) en Graduate Schools (voor het masteronderwijs). De faculteit kent vier Colleges en vier Graduate Schools. De bacheloropleiding Politicologie is ondergebracht in het College Sociale Wetenschappen (CSW). De leiding van het CSW is in handen van een directeur die ook voorzitter van het bestuur van het College is. Dat bestuur bestaat uit de directeuren van de opleidingen, een studentlid, de bedrijfsvoerder en het hoofd van het bureau. Elke opleiding heeft een eigen directeur en beschikt over opleidingsspecifieke ondersteuning. De bacheloropleiding heeft dus een eigen directeur Het beoordelingskader Doelstellingen opleiding F1: Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Beschrijving De opleiding biedt volgens de zelfstudie een brede oriëntatie op het vakgebied en op de verschillende onderzoeksbenaderingen binnen de sociale wetenschappen. De opleiding is met name gericht op het verwerven van politicologische basiskennis, het kritisch en analytisch QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 15

16 leren denken en het verwerven van academische vaardigheden. De breedte van het profiel blijkt uit de aandacht voor verschillende theoretische stromingen en paradigmatische benaderingen. De afdeling hecht aan een multidisciplinaire aanpak, die tot uitdrukking komt in de aandacht voor historische, economische, juridische en sociale ontwikkelingen. De opleiding kent drie richtingen: Internationale Betrekkingen, Bestuur & Beleid en Politieke Theorie & Politiek Gedrag. De eindkwalificaties van de opleiding zijn de volgende: Bij de voltooiing van de opleiding dient de student: a. kennis te hebben van de inrichting en werking van nationale, inter- en transnationale politiekbestuurlijke systemen en processen, en van normatieve theorie, b. kennis te hebben over de relevantie van andere disciplines (in het bijzonder recht, economie, geschiedenis, sociologie en filosofie) voor de wetenschap der politiek, c. inzicht te hebben in aard en locus van politiek in de hedendaagse samenleving, d. het vermogen te hebben tot het vergaren van informatie over politieke verschijnselen, het kritisch belichten van die verschijnselen aan de hand van concepten uit voornoemde kennisvoorraden en het met behulp daarvan handelingsgericht kunnen bewerken van zulke verschijnselen in teams. Daartoe dient de afgestudeerde te beschikken over de volgende kennis en vaardigheden: a. een algemeen inzicht hebben in de belangrijkste theoretische stromingen en benaderingen in de politicologie, b. een empirische en theoretische kennis hebben van een van de deelgebieden van de politicologie, c. een globaal inzicht hebben in tenminste één andere sociale wetenschap of in een aansluitende universitaire discipline, d. een breed overzicht hebben van methoden van empirisch politicologisch onderzoek en van hun mogelijkheden en grenzen, e. in staat zijn om, aan de hand van theoretische kennis, actuele maatschappelijke en politieke verschijnselen te analyseren en te interpreteren, alsmede de navolgende praktische vaardigheden: a. het kunnen lezen en mondeling en schriftelijk samenvatten van theoretische en empirische wetenschappelijke teksten, b. het kunnen formuleren van een probleemstelling, c. in staat zijn om de bestanden te gebruiken van de voor de studie relevante bibliotheken en andere relevante informatiebronnen, d. in staat zijn om mondeling kennis over te dragen, met name via het houden van heldere voordrachten, e. in staat zijn om schriftelijk kennis over te dragen, met name via het opstellen van goed leesbare rapporten, f. in staat zijn om actief en met goede argumenten, zowel mondeling als schriftelijk, te participeren in wetenschappelijke en politiek/maatschappelijke discussies, g. het kunnen formuleren van een onderzoeksvraag, h. in staat zijn te formuleren en te verantwoorden, in hoeverre en waarom de in een onderzoek gevonden data een antwoord leveren op de onderzoeksvraag, i. in staat zijn de gevonden data te verwerken in een heldere en goed leesbare rapportage. 16 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

17 Uit een vergelijking met het referentiekader van het Landelijk Overleg Opleidingen Politicologie (LOOP) blijkt volgens de zelfstudie dat de opleiding een bijna alles omvattende opvatting van het ken- en studieobject hanteert. Zo vormt Bestuurskunde een integraal onderdeel van het vakgebied, evenals (de ontwikkeling van) het politiektheoretisch denken. De afdeling heeft de eindkwalificaties en het programma van de opleiding vergeleken met de wetenschappelijke praktijk buiten Nederland, in casu de programma s politicologie van de universiteiten in San Diego, Warwick en Kopenhagen en de Benchmark Statement van de Britse Quality Assurance Agency for Higher Education (QAAHE) gelegd. Volgens de zelfstudie wijzen deze vergelijkingen uit dat de opleiding in ruime mate voldoet aan de internationaal geldende wetenschappelijke normen voor een bacheloropleiding Politicologie. De relatie met de beroepspraktijk blijkt uit het feit dat de opleiding studenten voorbereidt op de beroepsmatige toepassing van de verworven kennis en vaardigheden. De meeste studenten kiezen er overigens voor om na de bacheloropleiding een masteropleiding te volgen. Oordeel De commissie heeft de eindkwalificaties van de opleiding bestudeerd en vergeleken met haar domeinspecifieke referentiekader, dat overeenkomt met het referentiekader dat door het LOOP is opgesteld ter voorbereiding op de visitatie Politicologie. Zij heeft vastgesteld dat de eindkwalificaties in voldoende mate aansluiten op het referentiekader. De eindkwalificaties verwijzen expliciet naar de kennis en inzichten die studenten verwerven, de vaardigheden om die toe te passen, het vermogen om oordelen te vormen, de communicatieve vaardigheden en de leervaardigheden die in het referentiekader worden beschreven. De eerste twee eindkwalificaties, dat studenten een algemeen inzicht hebben in de belangrijkste theoretische stromingen en benaderingen in de politicologie en een empirische en theoretische kennis hebben van een van de deelgebieden van de politicologie, corresponderen bijvoorbeeld met de eindtermen 1 tot en met 3 onder het kopje Kennis en inzicht uit het referentiekader. De overige eindkwalificaties kunnen ook in verband worden gebracht met het kader. De commissie heeft verder vastgesteld dat de eindtermen expliciet verwijzen naar vaardigheden waarover afgestudeerden moeten beschikken wanneer zij na het afronden van de opleiding de arbeidsmarkt betreden, waaronder vakspecifieke vaardigheden zoals het vermogen om informatie over politieke verschijnselen te vergaren en om die verschijnselen kritisch te belichten aan de hand van concepten, en meer algemene vaardigheden, zoals de vaardigheid om actief en met goede argumenten te participeren in wetenschappelijke en politiek-maatschappelijke discussies. De commissie concludeert daarom dat de eindtermen van de opleiding ook aansluiten op de eisen die de beroepspraktijk stelt. De commissie komt op grond van het bovenstaande tot het oordeel dat de opleiding voldoet aan de criteria die betrekking hebben op de domeinspecifieke eisen. Bacheloropleiding Politicologie: het oordeel van de commissie is voldoende. F2: Niveau: Bachelor en Master De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor of een Master. Beschrijving De zelfstudie bevat een schema waarin de eindtermen van de bacheloropleiding ingedeeld zijn op basis van de Dublin-descriptoren. Uit dat schema blijkt dat de Dublin-descriptoren stuk QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 17

18 voor stuk in meerdere eindtermen aan de orde komen. Ter illustratie: de eerste Dublindescriptor, kennis en inzicht, keert terug in de volgende eindkwalificaties: kennis te hebben van de inrichting en werking van nationale, inter- en transnationale politiek-bestuurlijke systemen en processen, en van normatieve theorie, kennis te hebben over de relevantie van andere disciplines (i.h.b. recht, economie, geschiedenis, sociologie en filosofie) voor de wetenschap der politiek, inzicht te hebben in aard en locus van politiek in de hedendaagse samenleving, een algemeen inzicht hebben in de belangrijkste theoretische stromingen en benaderingen in de Politicologie, een empirische en theoretische kennis hebben van één van de deelgebieden van de Politicologie, een globaal inzicht hebben in tenminste één andere sociale wetenschap of in een aansluitende universitaire discipline. De zelfstudie bevat voor de overige Dublin-descriptoren een vergelijkbaar overzicht. Oordeel De commissie heeft de eindkwalificaties van de bacheloropleiding bestudeerd vanuit het perspectief van het niveau. Zij heeft vastgesteld dat die eindkwalificaties in voldoende mate aansluiten bij de Dublin-descriptoren en kan zich vinden in de relatie tussen de eindtermen en de Dublin-descriptoren die in de zelfstudie wordt uitgewerkt. Zij is ook van mening dat de eindkwalificaties het niveau van de opleiding adequaat weerspiegelen. De hierboven herhaalde eindkwalificaties met betrekking tot kennis en inzicht maken bijvoorbeeld duidelijk dat studenten een brede body of knowledge verwerven van het vakgebied en zich empirisch en theoretisch oriënteren op één deelgebied, maar dat ze zich daarin nog niet echt verdiepen. De commissie is daarom van oordeel dat de opleiding voldoet aan het criterium dat betrekking heeft op het niveau. Bacheloropleiding Politicologie: het oordeel van de commissie is voldoende. F3: Oriëntatie WO: De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een Bachelor en een Master: De eindkwalificaties zijn ontleend aan eisen vanuit de wetenschappelijke discipline, de internationale wetenschapsbeoefening en voor daarvoor in aanmerking komende opleidingen de relevante praktijk in het toekomstige beroepenveld. Een WO-bachelor heeft de kwalificaties voor toegang tot tenminste één verdere WO-studie op masterniveau en eventueel voor het betreden van de arbeidsmarkt. Een WO-master heeft de kwalificaties om zelfstandig wetenschappelijk onderzoek te verrichten of multi- en interdisciplinaire vraagstukken op te lossen in een beroepspraktijk waarvoor een WO-opleiding vereist is of dienstig is. Beschrijving Het diploma van de bacheloropleiding biedt volgens de zelfstudie toegang tot de Nederlandse masteropleidingen Politicologie, maar ook tot buitenlandse masteropleidingen, zoals die van het Britse King s College en de London School of Economics. Studenten die een minor in één van de sociale wetenschappen hebben gevolgd, hebben doorgaans toegang tot een masteropleiding in de desbetreffende discipline. De eindkwalificaties sluiten aan op de eisen die vanuit de politieke wetenschap en de internationale wetenschapsbeoefening worden gesteld. De wetenschappelijke oriëntatie komt ook in de eindkwalificaties tot uitdrukking. De zelfstudie bevat voorbeelden van de manier waarop academische competenties zijn uitgewerkt in de eindkwalificaties. De competenties 18 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

19 het wetenschappelijk behandelen van problemen en logisch redeneren en kritisch/analytisch denken komen bijvoorbeeld tot uitdrukking in de volgende eindkwalificaties: het vermogen te hebben tot het vergaren van informatie over politieke verschijnselen, het kritisch belichten van die verschijnselen aan de hand van concepten uit voornoemde kennisvoorraden en het met behulp daarvan handelingsgericht kunnen bewerken van zulke verschijnselen in teams; in staat zijn om, aan de hand van theoretische kennis, actuele maatschappelijke en politieke verschijnselen te analyseren en te interpreteren. De zelfstudie bevat meer voorbeelden van academische competenties die expliciet in verband worden gebracht met de eindkwalificaties van de opleiding. Oordeel De commissie heeft de eindtermen van de bacheloropleiding bestudeerd vanuit het perspectief van de oriëntatie. Zij heeft onder F1 al vastgesteld dat de eindtermen voldoende aansluiten bij de eisen vanuit de wetenschappelijke discipline (c.q. de vakgenoten in binnenen buitenland) en de relevante beroepspraktijk. Zij stelt verder vast dat de afgestudeerden van de opleiding zonder voorwaarden vooraf kunnen doorstromen naar de masteropleidingen Politicologie in Nederland, in aanmerking komen voor toelating tot andere masteropleidingen en dus beschikken over de kwalificaties voor toegang tot een vervolgopleiding. De commissie vindt dat de eindtermen van de opleiding ook in voldoende mate zijn ontleend aan de eisen van de internationale wetenschapsbeoefening. Zij kan zich vinden in de manier waarop de zelfstudie illustreert dat algemene academische competenties aan de orde komen in de eindkwalificaties en vindt de voorbeelden die daar worden gegeven, helder en inzichtelijk. De commissie is daarom van oordeel dat de opleiding voldoet aan de criteria die betrekking hebben op de oriëntatie. Bacheloropleiding Politicologie: het oordeel van de commissie is voldoende. Oordeel over het onderwerp Doelstellingen opleiding Op basis van de beoordelingen per facet komt de commissie tot een samenvattend oordeel over het onderwerp Doelstellingen opleiding. Voor de bacheloropleiding Politicologie is het oordeel voldoende Programma Beschrijving van het programma Het programma van de opleiding bestaat uit verplichte onderdelen in het eerste en een deel van het tweede jaar, een aantal keuzeonderdelen en een bachelorscriptie in het derde jaar. Studenten oriënteren zich op een specialisatie in een kernmodule in de tweede helft van het tweede jaar. In de werkcolleges binnen de specialisatie in het derde jaar brengt de opleiding verdieping in het programma aan. Studenten hebben in het derde jaar de mogelijkheid om een half jaar in het buitenland te studeren, een minor (van 30 EC) te volgen of een stage te lopen. In het eerste jaar maken studenten kennis met de basisbegrippen en theorieën van de discipline en krijgen zij onderwijs in kennisleer en onderzoeksmethoden. In de propedeusewerkgroepen staat het verwerven van academische vaardigheden centraal. Het tweede jaar staat in belangrijke mate nog in het teken van de verwerving van politicologische QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 19

20 basiskennis. Het programma bouwt voort op de onderdelen uit het eerste jaar, maar studenten volgen ook vakken waarin disciplines als het recht en de economie een belangrijke rol spelen. In het tweede semester maken studenten een keuze uit de kernmodulen Internationale Betrekkingen, Bestuur en Beleid, en Politieke Theorie en Politiek Gedrag. In het derde jaar kiezen studenten twee werkcolleges die horen bij de gekozen specialisatie en drie keuzevakken (waarvan minimaal 20 en maximaal 30 EC buiten de opleiding, eventueel in de vorm van een minor) en schrijven zijn in het kader van een bachelorproject een scriptie. Het is mogelijk de keuzeruimte in te vullen met een stage, een onderzoeksstage binnen de afdeling of vakken aan een buitenlandse universiteit. Het aanbod van werkcolleges wisselt per jaar, maar rond een aantal thema s worden elk jaar vakken aangeboden, bijvoorbeeld rond populisme, het Midden-Oosten, multi-level governance en internationale organisaties. F4: Eisen WO Het programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een HBO- of een WO-opleiding: Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats in interactie tussen het onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek binnen relevante disciplines. Het programma sluit aan bij ontwikkelingen in de relevante wetenschappelijke discipline(s) door aantoonbare verbanden met actuele wetenschappelijke theorieën. Het programma waarborgt de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. Bij daarvoor in aanmerking komende opleidingen heeft het programma aantoonbare verbanden met de actuele praktijk van de relevante beroepen. Beschrijving Het onderzoek van de docenten, nieuwe theoretische ontwikkelingen en actuele onderwerpen komen volgens de zelfstudie veelvuldig aan de orde in het programma. De verplichte vakken in het eerste en tweede jaar worden regelmatig aangepast aan nieuwe ontwikkelingen. In Bestuur & Beleid wordt aandacht besteed aan de veranderende vormen van interactie tussen overheid en burger en de rol van de media in het beleidsproces. In Politieke Structuren en Processen maken studenten kennis met begrippen als sociaal kapitaal, kartelpartij, de mediatisering van de politiek en globalisering. In het tweede jaar worden onder andere actuele internationale vraagstukken behandeld en wordt ingegaan op vormen van governance op nationaal, internationaal en supranationaal niveau. Zo wordt in Politieke Economie niet alleen uitgebreid ingegaan op de verhoudingen tussen marktprocessen en politieke processen, maar ook op de eisen die milieuproblemen en de internationale financiële verhoudingen en crises stellen aan internationale vormen van governance. In Democratische Samenleving wordt veel diepgaander ingegaan op sociaal kapitaal en de relatie tussen geweld en democratiseringprocessen. Het meest expliciet wordt de interactie tussen onderwijs en onderzoek in de werkcolleges en het bachelorproject in het derde jaar. Het onderzoek van de docenten speelt daarin een centrale rol. De band met de beroepspraktijk wordt bij veel vakken gelegd door gastdocenten van buiten de academische wereld. In het derde jaar wordt een onderdeel Ondernemen in de non-profit sector aangeboden. In dat jaar kunnen studenten tijdens een stage (10 EC) kennismaken met de beroepspraktijk. De Studievereniging Machiavelli organiseert bovendien enkele keren per jaar excursies naar bijvoorbeeld de Europese Commissie, het Binnenhof of een departement. Tijdens het bezoek heeft de commissie onder meer gesproken over de opzet van de bachelorwerkgroep in het eerste semester van het eerste jaar. De studenten worden daarin bewust in het diepe gegooid: zij moeten een aanpak voor een probleem opstellen zonder dat ze methodenonderwijs hebben gevolgd. Volgens de docenten biedt het methodenonderwijs 20 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

21 daarna herkenning: studenten kennen de vragen die daarin gesteld worden al uit de praktijk. Sommige studenten vinden de werkgroep nuttig en leerzaam, andere zijn kritischer. Studenten zijn positief over de begeleidingsgroepen, die vaak bijeenkomen, regelmatig met de docent erbij. De invulling van die groepen varieert en wordt voor een deel bepaald door de wensen van de studenten. Zo is er in het eerste semester veel aandacht voor praktische vaardigheden. Tijdens het bezoek bleek dat studenten voor hun stage geen cijfer krijgen, omdat het volgens de opleiding erg moeilijk is om de geleverde prestatie goed te beoordelen. De opleiding hanteert het criterium dat een stage geen meeloopstage mag zijn, maar een inhoudelijke component moet hebben. De vraag naar stages neemt toe, zo vernam de commissie. Oordeel De commissie heeft het programma van de opleiding bestudeerd vanuit het perspectief van de eisen die aan een wetenschappelijke opleiding mogen worden gesteld. Zij heeft vastgesteld dat het programma zo is ingericht dat de interactie tussen onderwijs en onderzoek in voldoende mate aan bod komt. Zij heeft opgemerkt dat een deel van het onderwijs wordt verzorgd door niet-gepromoveerde docenten, die minder goed in staat zullen zijn om de interactie te realiseren, maar dat de eindverantwoordelijkheid altijd ligt bij seniordocenten met veel onderzoekservaring. Studenten maken gebruik van actuele en relevante literatuur waarin de ontwikkelingen in het vakgebied aan de orde komen en maken kennis met het onderzoek van hun docenten. Zij ontwikkelen stapsgewijs de vaardigheden om zelf onderzoek uit te voeren en verwerven de daarvoor noodzakelijk kennis van methoden en technieken. De commissie waardeert de aandacht voor de integratie van het methodenonderwijs. Zij is van mening dat het programma zonder twijfel het predicaat wetenschappelijk verdient. De commissie is van oordeel dat het verband met de beroepspraktijk kan worden versterkt. Het valt haar op dat vooral de studievereniging op dit punt actief is en bijvoorbeeld excursies organiseert. Zij vindt in het bijzonder dat de stage sterker aan het programma kan worden gerelateerd en ook inhoudelijk zou moeten worden beoordeeld. Zij heeft van verschillende kanten vernomen dat stages niet echt worden gestimuleerd en vindt dat de afdeling zich meer bewust zou moeten zijn van het belang van een serieuze kennismaking met de praktijk. De commissie komt tot het oordeel dat het programma voldoet aan de eisen die aan een wetenschappelijke opleiding mogen worden gesteld. Bacheloropleiding Politicologie: het oordeel van de commissie is voldoende. F5: Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Beschrijving In een bijlage bij de zelfstudie wordt een overzicht gegeven van de manier waarop de onderdelen van het programma corresponderen met de eindkwalificaties van de opleiding en daarmee samenhangende leerdoelen. De matrix is gestructureerd met behulp van de Dublindescriptoren en laat volgens de zelfstudie het volgende beeld zien: De eindtermen onder Kennis en inzicht komen in het eerste jaar in wisselende mate aan de orde en krijgen met name in het tweede jaar in bijna alle onderdelen aandacht. De nadruk ligt vooral op de eindtermen kennis te hebben van de inrichting en werking van nationale, QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 21

22 inter- en transnationale politiek-bestuurlijke systemen en processen, en van normatieve theorie en inzicht te hebben in aard en locus van politiek in de hedendaagse samenleving. De eindtermen onder Toepassen kennis en inzicht staan in de eerste twee jaar nadrukkelijk centraal in de propedeusewerkgroepen, de begeleidingsgroepen en de projecten. Door de kleinschalige werkvormen in het derde jaar (werkcolleges en projecten) komen de eindtermen die onder deze descriptor vallen ook hier ruimschoots aan bod. Aan de eindterm in staat zijn om, aan de hand van theoretische kennis, actuele maatschappelijke en politieke verschijnselen te analyseren en te interpreteren, die valt onder Oordeelsvorming, wordt door het gehele programma heen veel aandacht besteed. De eindtermen onder Communicatie worden in het eerste jaar vooral gerealiseerd in de propedeusewerkgroepen en de projecten. In het tweede jaar wordt er in de begeleidingsgroepen van de onderdelen Ontwikkeling van de Politicologie, Rechtsorde Politicologisch Beschouwd en Democratische Samenleving veel aandacht aan besteed. De eindtermen onder Leervaardigheden worden in alle werkvormen verwezenlijkt. In het eerste jaar zijn de propedeusewerkgroepen en de projecten in belangrijke mate gericht op het aanleren van de leervaardigheden. In het tweede en derde jaar gaat het in toenemende mate om het zelfstandig toepassen van de leervaardigheden. Uit het overzicht blijkt volgens de zelfstudie dat het programma zo is opgebouwd dat er vanaf het eerste tot en met het derde jaar aan alle eindkwalificaties aandacht wordt besteed. De eindkwalificaties zijn op een evenwichtige manier over het programma gespreid. Tijdens de hoorcolleges en begeleidingsgroepen ligt de nadruk op het ontwikkelen van kennis en inzicht en oordeelsvorming, terwijl er in de werkgroepen en projecten meer aandacht is voor het toepassen van kennis en inzicht, communicatieve vaardigheden en leervaardigheden. Oordeel De commissie vindt dat het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties is, maar dat de relatie tussen de eindkwalificaties, de leerdoelen en de inhoud van de onderdelen in veel gevallen nogal impliciet is. De leerdoelen van de vakken zijn in het algemeen adequaat omschreven, maar maken niet altijd inzichtelijk hoe een vak bijdraagt aan de realisatie van de eindkwalificaties. Het programma is in de ogen van de commissie niet primair opgebouwd vanuit de gedachte dat studenten de eindkwalificaties van de opleiding moeten kunnen behalen en laat zien dat de docenten een behoorlijke mate van autonomie hebben bij het invullen van hun onderwijs, zoals de zelfstudie op een aantal plaatsen vermeldt. Deze vaststelling impliceert niet dat de leerdoelen geen adequate vertaling zijn van de eindkwalificaties. De commissie had wel enige moeite om vast te stellen dat dat zo is. De commissie vindt dat de inhoudelijke eisen die de opleiding stelt aan de bachelorscripties in voldoende mate corresponderen met de eindkwalificaties van de opleiding en dat daaruit blijkt dat het programma studenten de mogelijkheid biedt om die eindkwalificaties te behalen. De commissie concludeert dat de opleiding voldoet aan de criteria voor dit facet. Bacheloropleiding Politicologie: het oordeel van de commissie is voldoende. F6: Samenhang programma Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. 22 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

23 Beschrijving Het programma kent volgens de zelfstudie vooral in het eerste jaar een sterke interne samenhang. In dit jaar volgen studenten verplichte vakken die inhoudelijk sterk op elkaar zijn afgestemd: politicologische kernvakken (Politieke Structuren en Processen, Bestuur & Beleid, Internationale Betrekkingen, Politieke Theorieën en Ontwikkeling van de Politicologie) en vakken als Kennisleer en Onderzoeksmethoden of Politieke en Economische Geschiedenis. De samenhang wordt in de eerste twee jaar ook gewaarborgd door de keuze voor een centraal thema: de veranderingsprocessen in de lokale, nationale, Europese en mondiale politiek. De inhoudelijke samenhang wordt in het eerste jaar op een aantal manieren verder versterkt. In de propedeusewerkgroep worden studenten door opdrachten en discussiethema s gestimuleerd verbanden tussen de vakken te leggen. In het project aan het einde van het eerste semester onderzoeken studenten met hun werkgroep een thema dat aansluit bij de vakken van dat semester en doen ze daarvan schriftelijk en mondeling verslag. Aan het einde van het tweede semester volgen de studenten een tweede project. In het tweede jaar bouwt een vak als Ontwikkeling van de Politicologie voort op de vakken van het eerste jaar, maar verdiept deze ook door verschillende theoretische tradities in de politicologie systematisch te behandelen. Rechtsorde Politicologisch Beschouwd sluit aan bij Bestuur en Beleid en geeft studenten ook een inleiding in het internationale volkenrecht. Het vak Democratische Samenleving, in het tweede semester van het tweede jaar, is het integrerende en afsluitende onderdeel van de verplichte modulen in het programma. In het tweede semester van het tweede jaar kiezen studenten een kernmodule die een verdiepende oriëntatie biedt op de subdisciplines binnen het vakgebied. In het derde jaar besteden studenten minimaal 20 EC aan vakken die aansluiten op hun kernmodule en schrijven ze een scriptie (van 10 EC) in het kader van het bachelorproject. Studenten hebben volgens de zelfstudie regelmatig kritiek op het tweede jaar. De afdeling werkt daarom op een aantal punten aan de verdere versterking van de samenhang in dat jaar. Zij wil de onderzoeksmethoden en -technieken beter integreren in het programma en heeft besloten om het vak Kennisleer en Onderzoeksmethoden in het eerste jaar vanaf 2009 te verzwaren en daarin meer aandacht te besteden aan kwalitatieve onderzoeksmethoden. In het derde jaar is de samenhang volgens de zelfstudie relatief zwak. Dat is aan de ene kant onvermijdelijk omdat studenten in dit jaar meer keuzevrijheid hebben en soms een deel van hun studiepunten elders behalen. Aan de andere kant zouden sommige onderdelen sterker kunnen voortbouwen op de vakken uit de eerste twee jaar. Oordeel De commissie vindt dat de opleiding erin geslaagd is om een programma te ontwikkelen dat voldoende inhoudelijke samenhang vertoont. Het programma maakt op haar een doordachte en logische indruk. Zij heeft wel vastgesteld dat er problemen zijn met het programma van het tweede jaar die lastig op te lossen zijn. In de ogen van de commissie is een deel van de verklaring daarvoor dat de opleiding het tweede jaar te weinig in een groter geheel ziet en de problemen probeert op te lossen door in het programma van het tweede jaar wijzigingen aan te brengen. De commissie adviseert de opleiding om de evaluaties van het curriculum zo in te richten dat de vragen met betrekking tot het tweede jaar in een breder perspectief kunnen worden bestudeerd. In de ogen van de commissie zou de samenhang verder kunnen worden vergroot wanneer de opleiding de coördinatie van het programma zou versterken. Zij vindt QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 23

24 dat de opleiding de samenhang moet blijven bewaken en moet voorkomen dat de inhoud van het onderwijs in te sterke mate wordt bepaald door individuele docenten. De commissie komt op grond van het bovenstaande tot het oordeel voldoende voor het facet dat betrekking heeft op de samenhang. Bacheloropleiding Politicologie: het oordeel van de commissie is voldoende. F7: Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Beschrijving Volgens de zelfstudie speelt studeerbaarheid een grote rol in de opbouw van het programma en de keuze voor werk- en onderwijsvormen. In het eerste jaar worden studenten intensief begeleid om de overgang van middelbaar onderwijs naar universiteit soepel te laten verlopen. In de propedeusewerkgroepen krijgen zij vier uur per week inhoudelijke begeleiding. De propedeuse heeft volgens de zelfstudie de gewenste selecterende werking. Ongeveer 20% van de studenten stopt in de loop van het eerste jaar met de opleiding, vaak met geen of een minimaal aantal studiepunten. In deze fase is Kennisleer en Onderzoeksmethoden het meest selectief. De opleiding vindt dat, gezien het belang van methodenonderwijs, onvermijdelijk. Met het oog op de studeerbaarheid kent het programma in het tweede jaar bij elk vak een begeleidingsgroep van twee uur per week. In het eerste semester ligt het aantal contacturen hier met 12 uur hoorcolleges en 6 uur werkcolleges per week nog hoger dan in het eerste jaar. Uit de Bachelorenquête van de Universiteit van Amsterdam uit 2008 blijkt dat 65% van de ondervraagde studenten de werkbelasting/studiedruk als goed ervaart, dat voor 16% de druk iets te hoog is en voor eveneens 16% de druk te laag is. Uit dit onderzoek blijkt ook dat studenten Politicologie gemiddeld 30 uur per week aan hun studie besteden. Onderzoek van Machiavelli laat zien dat studenten het tweede jaar het zwaarste vinden. In evaluaties wordt gevraagd naar de werkdruk, de moeilijkheidsgraad en het aantal uren dat studenten aan een vak besteed hebben. Docenten van werk- en begeleidingsgroepen houden ook een mondelinge evaluatie voor hun onderdeel. De propedeusecommissie van Machiavelli rapporteert regelmatig over de ervaringen van eerstejaarsstudenten. Zo heeft de opleiding een goed beeld van de studeerbaarheid van het programma en heeft zij de mogelijkheid om snel maatregelen te treffen wanneer dat noodzakelijk is. In de zelfstudie wordt vermeld dat het programma volgens studenten en docenten in het algemeen goed studeerbaar is. Het bevat vakken die als moeilijk of zwaar bekend staan, maar die wel een onmisbaar onderdeel van het programma vormen. Oordeel De commissie heeft vastgesteld dat de opleiding bij het inrichten van het programma veel aandacht besteedt aan de studeerbaarheid. Zij heeft veel waardering voor de manier waarop studenten in het eerste jaar worden begeleid en is ervan overtuigd dat de werkgroepen in deze fase een positief effect hebben op de studeerbaarheid van het programma. Zij vindt ook de instelling van groepen in het afsluitende bachelorproject vanuit het perspectief van de studeerbaarheid een positieve ontwikkeling die ertoe zal leiden dat studenten de scriptie 24 QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam

25 sneller zullen afronden. Zij is van mening dat de opleiding goed geïnformeerd is over de feitelijke studeerbaarheid en dat zij goed reageert op signalen dat er problemen zijn. Zij heeft vastgesteld dat de studenten in het algemeen tevreden zijn over de studeerbaarheid en geen informatie ontvangen dat het programma naast het vak Kennisleer en Onderzoeksmethoden serieuze struikelvakken kent. De commissie komt daarom tot het oordeel goed voor het facet dat betrekking heeft op de studeerbaarheid van het programma. Bacheloropleiding Politicologie: het oordeel van de commissie is goed. F8: Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: WO-bachelor: VWO, HBO-propedeuse of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. WO-master: bachelor en eventueel (inhoudelijke) selectie. Beschrijving De omvang van de instroom is al jaren hoog en recentelijk gestegen tot rond de 200. Uit een tabel in de zelfstudie blijkt dat studenten met een vwo-diploma met de profielen Economie en Maatschappij en Cultuur en Maatschappij de grootste groepen vormen. In de Onderwijs- en Examenregeling is vastgelegd dat aanstaande studenten met een vwodiploma of een hbo-propedeuse mogen starten met de opleiding. Studenten van 21 jaar of ouder die niet aan deze eisen voldoen, kunnen toegelaten worden na een toelatingsonderzoek. Zij moeten daarvoor vwo-certificaten voor Wiskunde A, Geschiedenis en Engels behalen bij het James Boswell Instituut van de Universiteit Utrecht. Studenten met een buitenlands diploma hebben een toelatingsbeschikking van het College van Bestuur nodig. De Universiteit van Amsterdam organiseert tweemaal per jaar een Bachelordag, waarop de opleidingsdirecteur, een oud-student en een docent informatie geven over het vakgebied, het programma en de mogelijkheden op de arbeidsmarkt. Daarnaast organiseert de Universiteit van Amsterdam éénmaal per jaar een dag Proefstuderen. De opleiding heeft contacten met organisaties van schooldecanen, die evenementen organiseren voor middelbare scholen. Scholieren kunnen ook een dag meelopen met een student. Deze meeloopdagen worden op individuele basis verzorgd door de studievereniging Machiavelli. Oordeel De commissie heeft vastgesteld dat de kwalificaties waarover studenten die instromen in de opleiding moeten beschikken, formeel zijn vastgelegd en in overeenstemming zijn met de relevante wettelijke eisen. Zij heeft geen informatie ontvangen die erop wijst dat de studenten niet over de kwalificaties beschikken die nodig zijn om het programma te volgen. Voor zover de commissie kan nagaan, zijn er geen aansluitingsproblemen. De commissie komt daarom tot het oordeel voldoende voor dit facet. Bacheloropleiding Politicologie: het oordeel van de commissie is voldoende. F9: Duur De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: WO-bachelor: in de regel 180 studiepunten. WO-master: minimaal 60 studiepunten, afhankelijk van de opleiding. QANU / Politicologie, Universiteit van Amsterdam 25