Transparantie in financiën

Transcriptie

1 Toekomstbestendige en duurzame financiering waterbeheer Transparantie in financiën - toekomstbestendige en duurzame financiering waterbeheer -

2 opbouw! aanleiding! uitwerking vragen o beter vergelijkbaar maken (operationele) uitgaven? o investeringen activeren of direct afschrijven? o wie betaalt wat?! discussie en vervolg

3 aanleiding! OESO: uitdaging Nederlandse waterbeheer om bekostiging duurzaam en toekomstbestendig te maken vragen rond duurzaam en toekomstbestendig: o versterken principes zoals gebruiker, vervuiler, veroorzaker, belanghebbende betaald o (financiële) instrumenten om vasthouden van en voorkomen van het afvoeren van relatief schoon hemelwater naar de zuivering te bevorderen sluit aan bij onze gezamenlijke visie Natuurlijk ontwikkelen!

4 aandachtpunten toekomst ontwikkelingen die leiden tot stijging van de kosten:! klimaatverandering (peilbeheer, verzilting)! waterkwaliteit (KRW)! bodemdaling! krimp en groei! vervanging/renovatie afvalwaterketen!. verrekenen volgens bestaande instrumenten en grondslag of nieuwe opties uitwerken? herverdeling lasten?

5 kostenopbouw watertaken - in miljoenen euro s

6 voorwaarden om te komen tot. een duurzame en toekomstbestendige financiering transparantie in kosten:! welke kosten maken we nu?! zijn er verschillen tussen partijen?! waaruit te verklaren? historie, grondslag, buitengebied,.of werkwijze doorvertalen naar effecten van wijzigingen:! hoe beïnvloedt dat de kosten op lange(re) termijn?

7 rondom transparantie.. drie onderdelen van belang:! de wijze waarop de uitgaven worden bepaald en vastgelegd! de vertaling van deze uitgaven naar kosten (afschrijvingswijze, gehanteerde uitgangspunten, )! de kostendekking, welke heffingsmaatstaf wordt gehanteerd

8 Platform Water Vallei en Eem - transparantie financiën vergroten - drie vragen uitgezet AWT R2W2! beter vergelijkbaar maken (operationele) uitgaven?! investeringen activeren of direct afschrijven? AWT Soest + Ede! wie betaalt wat? AWT Amersfoort

9 opbouw! aanleiding! uitwerking vragen o beter vergelijkbaar maken (operationele) uitgaven? o investeringen activeren of direct afschrijven? o wie betaalt wat?! discussie en vervolg

10 beter vergelijkbaar maken (operationele) uitgaven?! wijze waarop operationele uitgaven worden vastgelegd en verantwoord verschilt sterk per gemeente! opzet rioleringsbegroting verschilt o o o vanuit (historische) voorkeuren gewoonten en/of lokale prioriteiten! die verschillen maken een directe vergelijking van operationele uitgaven op het gebied van riolering moeilijk c.q. vrijwel onmogelijk bijvoorbeeld omdat een bepaalde uitgave bij gemeenten onder verschillende posten worden geboekt

11 beter vergelijkbaar maken (operationele) uitgaven? 1. onderlinge vergelijkbaarheid van begrotingen is inderdaad een probleem o o aanbevelingen commissie Depla (overhead centraal in begroting opnemen) lokale voorkeuren en beleid (bv social return) niet (helemaal) weg te nemen 2. beter vergelijkbaar maken operationele uitgaven leidt niet tot samenwerkingsvoordeel o financiële voordeel beperkt! en eenmalig 3. financiële sturing op productniveau en niet op individuele begrotingsposten o o sturing en verantwoording afgelegd op productniveau administratie niet op ingericht advies geen verdere actie ondernemen! andere initiatieven leveren duidelijk meer op

12 investering activeren of direct afschrijven? - - achtergronden bij beantwoorden vraag -! aanleg riolering betaald uit grondexploitatie daarmee geen vrijval aan kapitaallasten die ruimte bieden voor nieuwe investeringen! kenmerkend is dat de aanleg in het verleden niet geleidelijk is aangelegd maar vaak in pieken dus ook vervanging (sterk) ongelijkmatig in de tijd, op veel plaatsen laat piek in vervanging nog op zich wachten! lange levensduur (~ 60 jaar) vraagt om een beschouwing op lange termijn

13 hoe om te gaan met deze grote investeringen in de tijd?! financieel technisch vraagstuk: hoe vertalen we de uitgaven naar lasten? spelregels in BBV maar ook:! bestuurlijk vraagstuk: wie betaalt waarvoor? en op welk tijdstip? dus een verdelingsvraagstuk..

14 financieel technisch vraagstuk! spelregels BBV: investeringen met economisch nut afschrijven over te verwachten toekomstige gebruiksduur! gebruikelijk werkwijze investeringen over langere periode (40-60 jaar) afschrijven, rente en afschrijving ten laste van rioolheffing en sparen voor toekomst maar (= methode 1)! door toename van (vervangings)investeringen, steeds groter beslag op de rioolheffing van kapitaallasten daarom de vraag:! waarom niet direct afschrijven in plaats van over jaar? (= methode 2)

15 bestuurlijk vraagstuk! wie betaalt waarvoor? en op welk tijdstip?! direct afschrijven is het naar voren halen van de kosten! huidige gebruikers betalen, terwijl meerdere generaties profijt hebben van de investering

16 wel tabel met voor- en nadelen op te stellen, maar. activeren (traditionele methode) voordelen! meer ruimte om te investeren! dempt grote verschillen in investeringen in de tijd! boekwaarde in beeld, duidelijkheid over eventuele kapitaalvernietiging nadelen! groot deel jaarlijkse lasten ligt vast! groeiende afhankelijk van rentestand! effecten van innovaties en ontwikkelingen pas op langere termijn zichtbaar direct afschrijven nadelen! vaste investeringsruimte,geen grote variatie in investeringen mogelijk! geen boekwaarde bekend voordelen! geen afhankelijkheid rentestand! inspelen op innovaties en ontwikkelingen

17 wel tabel met voor- en nadelen op te stellen, maar.constateringen! allereerst een bestuurlijk vraagstuk over lasten verdeling in de tijd! financiële vraagstuk reikt verder dan alleen riolering bv verschil in rente betaald over leningen en ontvangen over tegoeden! financiële uitgangspositie bepalend o Hoe hoog zijn de huidige kapitaallasten? o Wat is de huidige stand van de voorziening? o Hoe hoog zijn de huidige vervangingsinvesteringen in relatie tot de heffing? o Hoe is het verloop van de vervangingsplanning, zeer gelijkmatig in de tijd of grillig met pieken en dalen?

18 wie betaalt wat?

19 overzicht rioolheffing PWVE 2015 (COELO)

20 twee vragen centraal gesteld! het versterken van principes zoals gebruiker, vervuiler, veroorzaker, belanghebbende betaald! het zoeken naar (financiële) instrumenten om vasthouden van en voorkomen van het afvoeren van relatief schoon hemelwater naar de zuivering te bevorderen.

21 versterken van principes zoals gebruiker, vervuiler, veroorzaker, belanghebbende betaald! in het kader van de samenwerking nadrukkelijk gekeken naar heffingsmaatstaf waterschap v.e.! twee voorbeelden doorgerekend: Bunschoten en Nijkerk Bunschoten! gebruiksheffing, gekoppeld aan waterverbruik, 127 (< 500 m 3 )! grootverbruik 50,76 per 500 m 3 of deel ervan Nijkerk! eigenarenheffing 145,08! gebruikersheffing, grootverbruik (boven > 250 m 3 ) 23,63 (per 100 m 3 )

22 voorbeeld gemidd. huishouden (3 v.e.) Bunschoten rioolheffing dalen van 127 naar 108 in Nijkerk van 145 naar 115

23 bevorderen vasthouden van hemelwater en voorkomen van afvoeren ervan naar de zuivering (1)

24 bevorderen vasthouden van hemelwater en voorkomen van afvoeren ervan naar de zuivering (2)! uitsplitsing van kosten hemelwater ~ gebruikt water! min. VROM kostenverdeelsleutel (2005) grofweg voor PWVE! 45% kosten toe te rekenen aan gebruikt water! 55% kosten toe te rekenen aan hemelwater!

25 opbouw! aanleiding! uitwerking vragen o beter vergelijkbaar maken (operationele) uitgaven? o investeringen activeren of direct afschrijven? o wie betaalt wat?! discussie en vervolg

26 discussie en vervolg beter vergelijkbaar maken (operationele) uitgaven? handelingsperspectief:! voor realiseren van BAW-opgave (minder meerkosten) energie richten op investeringen en niet op operationele uitgaven

27 discussie en vervolg investering activeren of direct afschrijven? handelingsperspectief:! geen tijd en energie verdoen aan discussie over activeren of direct afschrijven! eigen (financiële) positie goed in beeld brengen (kapitaallasten, verloop investeringen, voorzieningen en reserves) en van daaruit bepalen hoe financieringsvraagstuk in te vullen

28 discussie en vervolg wie betaalt wat? gidsprincipe:! we versterken het principe gebruiker/vervuiler betaalt in de heffing handelingsperspectief:! huidige lastenverdeling beter in beeld brengen! inzicht krijgen in werkelijke kosten inzameling en verwerking hemelwater