JUWELIERS BRANCHES IN DETAIL

Transcriptie

1 JUWELIERS BRANCHES IN DETAIL 2005

2 INHOUD BIJLAGEHEADER PB 1 1 Inleiding 3 2 Bestedingen en marktaandelen en marktaandelen 4 3 Ondernemingen en vestigingen en vestigingen 6 4 Samenwerking en ketens en ketens 9 5 Omzet en exploitatie 11 6 Arbeidsmarkt 13 7 ICT-toepassingen 14 8 Organisaties en media en media 16 2 juweliers branches in detail 2005

3 INLEIDING In 2004 is 923 miljoen (incl. BTW) besteed aan juweliersartikelen. Bijna tweederde hiervan kwam voor rekening van de juweliers. In Nederland zijn er ruim juweliers die samen bijna vestigingen exploiteren. De meeste van hen opereren als ongebonden zelfstandige, slechts 8% van de vestigingen is als filiaal of franchisenemer aangesloten bij een keten. Driekwart van de juweliers is gevestigd in hoofdwinkelcentra. De gemiddelde oppervlakte is 59 m 2. De juweliersbranche telt voltijdsbanen (FTE's op de loonlijst). BRANCHEAFBAKENING De juweliers staan bij het CBS geregistreerd onder de SBI-code Hieronder vallen winkels in: - juweliersartikelen en uurwerken, edelstenen en sieraden van edele metalen; - bestek e.a. gebruiksvoorwerpen van edele metalen; - horloges en klokken. Dit alles eventueel in combinatie met polijsten en graveren van voorwerpen van edele metalen en repareren van uurwerken. De winkels in bijouterieën en sieraden van onedele metalen worden hier niet toe gerekend (SBI 52426). WIJZIGINGEN TEN OPZICHTE VAN DE VORIGE EDITIE (2004) De voorliggende Branches in Detail (BID) heeft op drie punten veranderingen ondergaan ten opzichte van de vorige editie. Het CBS heeft afgelopen jaar een forse revisie van de Nationale Rekeningen doorgevoerd. Dit heeft consequenties voor al haar statistieken, waaronder ook het aantal vestigingen, de omzetten en het aantal werkzame personen. De cijfers in deze BID zijn daardoor niet te vergelijken met die uit voorgaande edities. Ten slotte zijn niet langer 'krantenknipsels' opgenomen. Uit reacties is gebleken dat de Branches in Detail vooral wordt gebruikt als middel om cijfers over een branche te verkrijgen. Een selectie van nieuwsberichten is daarin minder op zijn plaats; slechts incidenteel is een kort bericht ter aanvulling op de cijfers geplaatst. branches in detail 2005 juweliers 3

4 2 BESTEDINGEN EN MARKTAANDELEN In 2004 is er aan juweliersartikelen 923 miljoen (incl. BTW) besteed. Dit is 3,7% minder dan in Bijna tweederde van de sieraden en uurwerken is aangekocht via de juweliers en opticiens. Helaas is het niet mogelijk de bestedingen bij deze twee kanalen afzonderlijk te onderscheiden. De prijzen stegen 1,3%, terwijl het volume bijna 5% terugliep. WAARDE, PRIJS EN VOLUME In de navolgende afbeeldingen wordt onderscheid gemaakt in de ontwikkeling in waarde, prijs en volume. De ontwikkeling in waarde geeft aan hoeveel er in totaal meer of minder aan het desbetreffende product is besteed. Dus als er in miljoen werd besteed en in miljoen, dan is de waardeontwikkeling 10%. Als de desbetreffende producten in % duurder waren dan in 2000, dan was de prijsontwikkeling 6%. Het verschil tussen de waardeontwikkeling en de prijsontwikkeling, in dit geval 4%, is de volumeontwikkeling; er zijn in % producten méér over de toonbank gegaan dan in juweliers branches in detail 2005

5 SIERADEN EN UURWERKEN Bron: HBD Bestedingen & Marktaandelen Bestedingen 2004 (incl. BTW) BESTEDINGEN PER HUISHOUDEN 923 mln 130 PER HOOFD 57 Marktaandelen 2% ambulante handel, postorder 8% warenhuizen 7% niet-detailhandel 63% opticien, juwelier 20% overige winkels Ontwikkeling waarde, prijs en volume (2000=100) '00 '01 '02 '03 '04 '00 '01 '02 '03 '04 '00 '01 '02 '03 '04 waarde prijs volume branches in detail 2005 juweliers 5

6 3 ONDERNEMINGEN EN VESTIGINGEN Volgens het CBS waren er in 2004 ruim juweliers. Samen exploiteerden zij bijna vestigingen. Daarnaast zijn er ruim 200 ambulante handelaren actief in deze branche. Het aantal juweliers fluctueerde de afgelopen jaren. Aantal ondernemingen en vestigingen Bron: CBS ('01 en '02), raming EIM ('03 en '04) aantal ondernemingen aantal winkels Juweliers zitten in verhouding tot de totale detailhandel relatief veel in hoofdwinkelcentra. Driekwart van de winkels is daar gevestigd. De gemiddelde winkelvloeroppervlakte (wvo) bedraagt 59 m 2. Verdeling van het aantal winkels en gemiddelde wvo naar type winkellocatie, 2004 Bron: Locatus verspreide bewinkeling grootschalige concentratie ondersteunende winkelcentra hoofdwinkelcentra totaal aantal winkels juweliers totale detailhandel 5 % 1 % 19 % 75 % 100 % 26 % 2 % 21 % 51 % 100 % gemiddelde wvo juweliers 49 m 2 73 m 2 53 m 2 61 m 2 59 m 2 totale detailhandel 292 m m m m m 2 Bijna een kwart van alle juweliers bevindt zich in Zuid-Holland. Ook Noord-Holland en Gelderland tellen een groot aantal vestigingen. In de drie noordelijke provincies tezamen is nog geen 10% van de branche gevestigd. De helft van alle vestigingen bevindt zich in gemeenten met minder dan inwoners. Wat betreft de omvang van het gemiddelde wvo bestaat er weinig verschil tussen winkels in verschillende provincies en gemeenten. 6 juweliers branches in detail 2005

7 Aantal winkels en gemiddeld wvo per provincie, 2004 Bron: Locatus aantal winkels drenthe 36 flevoland 24 friesland 63 gelderland 188 groningen 58 limburg 149 noord-brabant 270 noord-holland 319 overijssel 120 utrecht 125 zeeland 50 zuid-holland 433 totaal gemiddelde wvo 71 m 2 71 m 2 58 m 2 62 m 2 69 m 2 55 m 2 58 m 2 55 m 2 60 m 2 59 m 2 68 m 2 58 m 2 59 m 2 Aantal winkels en gemiddeld wvo naar gemeentegrootte, 2004 Bron: Locatus aantal winkels < inwoners inwoners inwoners inwoners 260 > inwoners 400 totaal gemiddelde wvo 53 m 2 63 m 2 60 m 2 57 m 2 55 m 2 59 m 2 ETNICITEIT VAN ONDERNEMERS Het aantal niet-westerse allochtone (etnische) ondernemers in de detailhandel neemt toe, terwijl het aantal autochtone ondernemers ongeveer stabiel blijft. Bovendien vergrijst de autochtone ondernemersgroep. Gezien de groei van het aantal allochtone ondernemers, branches in detail 2005 juweliers 7

8 thans een kleine starters per jaar, en de verwachte uittreding van oudere autochtone ondernemers, neemt het aandeel allochtonen in de totale ondernemerspopulatie fors toe. Natuurlijk verschillen deze cijfers per branche. In het rapport 'Demografie etnisch ondernemerschap in de detailhandel' dat in opdracht van het HBD is uitgevoerd door het ITS uit Nijmegen, vindt u deze cijfers over allochtone en autochtone ondernemers in de verschillende branches. Het rapport 'Demografie etnisch ondernemerschap in de detailhandel' kunt u (gratis) downloaden op Aantal zelfstandige ondernemers in de branche naar etniciteit, 2004 Bron: Demografie etnisch ondernemerschap in de detailhandel autochtoon niet-westers allochtoon westers allochtoon totaal (82%) 240 (10%) 170 (8%) juweliers branches in detail 2005

9 4 SAMENWERKING EN KETENS Opvallend is dat de drang tot ketenvorming binnen de juweliersbranche reeds jaren achterblijft bij die in de overige detailhandel. Het merendeel (89%) opereert als ongebonden zelfstandige. Volgens de brancheorganisatie is dit het gevolg van de grote rol die het vertrouwen tussen de klant en de juwelier speelt. Hierdoor is de persoon van de juwelier van groot belang. Overigens is wel een groot aantal juweliers lid van de brancheorganisatie. Een beperkt aantal winkels is aangesloten bij een inkooporganisatie en 8% maakt als filiaal of franchiseorganisatie deel uit van een keten (van minimaal zeven vestigingen). Percentage van de winkels naar samenwerkingsvorm, 2004 Bron: Locatus 3% in- en/of verkoopsamenwerking 8% filiaal- en/of franchisebedrijven 89% geen samenwerking Winkelketens, 2004 Bron: Locatus 25 OF MEER VERKOOPPUNTEN LUIGI LUCARDI SIEBEL MINDER DAN 25 VERKOOPPUNTEN HET JUWELIERSHUIS SCHAAP & CITROEN STREGO TWINKLE branches in detail 2005 juweliers 9

10 Inkoopsamenwerking, 2004 Bron: Locatus 25 OF MEER VERKOOPPUNTEN CACHET JUWELIERS MINDER DAN 25 VERKOOPPUNTEN GOLD DESIGN 10 juweliers branches in detail 2005

11 5 OMZET EN EXPLOITATIE De juweliers realiseerden in 2004 een gezamenlijke omzet van 628 miljoen (excl. BTW). De prijzen namen ruim 1% toe, het volume groeide bijna 4%. Daarmee maakte de branche wat betreft omzet terrein goed op de overige non-foodbranche en de detailhandel als geheel. Voor actuele omzetcijfers, zie de HBD/CBS-uitgave: Kwartaalbericht Detailhandel Omzetontwikkeling juweliersbranche t.o.v. totale detailhandel (2000=100) Bron: CBS Detailhandel totaal Levensmiddelenzaken Non-food zaken Juweliers Exploitatiebeeld, 2004 (in % van de netto-omzet, excl. BTW) Bron: raming EIM, o.b.v. CBS-gegevens netto-omzet inkoopwaarde brutowinst kosten: - personeelskosten - huisvestingskosten - overige kosten bedrijfsresultaat gehele branche branches in detail 2005 juweliers 11

12 De personeels- en huisvestingskosten verschillen per bedrijf sterk. De personeelskosten worden o.a. beïnvloed door de rechtsvorm: een BV of NV rekent het ondernemersloon tot de personeelskosten, terwijl bij een eenmanszaak het ondernemersloon onderdeel is van het bedrijfsresultaat. De huisvestingskosten zijn afhankelijk van de eigendomsverhouding: een eigen pand heeft veelal andere kosten dan een gehuurd pand. Kengetallen per winkel, 2004 (excl. BTW) Bron: CBS, raming EIM netto-omzet gehele branche omzet per m 2 wvo omzet per fte* omzetsnelheid ,9 * het CBS registreert niet langer het aantal ondernemers en meewerkende gezinsleden; het betreft hier de omzet per FTE op de loonlijst. 12 juweliers branches in detail 2005

13 6 ARBEIDSMARKT De juweliersbranche telt volgens het CBS voltijdsbanen (FTE's op de loonlijst). Helaas maakt het CBS in deze statistiek niet langer onderscheid in werknemers respectievelijk ondernemers en meewerkende gezinsleden. Het aantal voltijdsbanen is in 2004, na een aantal jaren van terugloop, weer wat toegenomen. Voor meer arbeidsmarktinfo, zie de HBD-publicatie: Arbeidsmarkt in de detailhandel Aantal voltijdsbanen (FTE's op de loonlijst) Bron: CBS ('01 en '02), raming EIM ('03 en '04) voltijdsbanen (fte's op de loonlijst) CAO VOOR DE DETAILHANDEL IN JUWELIERSARTIKELEN De werknemers uit de juweliersbranche vallen onder de CAO voor de detailhandel in juweliersartikelen. Contractpartijen - Werkgeverszijde Nederlandse Juweliers- en Uurwerkenbranche (NJU) - Werknemerszijde FNV Bondgenoten CNV Dienstenbond Werkingssfeer Ondernemingen waarin overwegend juwelen, goud en zilveren werken, uurwerken, edelstenen en aanverwante artikelen worden verkocht aan particulieren. branches in detail 2005 juweliers 13

14 7 ICT-TOEPASSINGEN De afgelopen jaren hebben het HBD, het HBA en de brancheorganisaties ondernemers in de desbetreffende branches ondersteund bij het verder professionaliseren van hun bedrijfsvoering en het vergroten van hun concurrentiekracht door meer en beter gebruik te maken van ICT-toepassingen. Dit project heeft de naam 'Over de digitale drempel' (O3D) gekregen en liep van 2000 tot Om een beeld te schetsen van de stand van zaken op ICT-gebied in de branche worden hier drie elementen uit de eindrapportage gelicht: het gebruik van ICT-apparatuur, de mate van automatisering van de bedrijfsprocessen en de aanwezigheid op internet. Voor de uitvoerige rapportages over deze en andere branches, zie Gebruik van ICT-apparatuur Bron: eindrapport O3D computer betaalautomaat pinnen/chippen barcodescanner intelligente kassa/weegschaal pda of handheld mobiele telefoon gebruikt geen van deze apparaten 20% 0% 20% 40% 60% 80% 100% overige detailhandel juweliers- en uurwerkenbranche INTERNET Ondernemers in de juweliersbranche hebben in vergelijking met de rest van de detailhandel vaker toegang tot het internet (64% versus 59%). Binnen de branche heeft 33% van de bedrijven een eigen website, tegen 28% in de sector. 14 juweliers branches in detail 2005

15 Mate van automatisering van bedrijfsprocessen Bron: eindrapport O3D bedrijfsprocessen kantoorautomatisering financiële administratie personeelszaken inkoop-, assortiments- en voorraadbeheer reclame en promotie verkoop en klantenservice juweliers- en uurwerkenbranche (%) overige detailhandel (%) branches in detail 2005 juweliers 15

16 8 ORGANISATIES EN MEDIA ONDERNEMERSORGANISATIES Federatie Goud en Zilver Koningin Julianalaan 345 Postbus 904, 2270 AX VOORBURG T F E federatie@fgz.nl I Nederlandse Juweliers- en Uurwerkenbranche (NJU) Koningin Julianalaan 345 Postbus 904, 2270 AX VOORBURG T F E nju@wxs.nl I OVERIGE ORGANISATIES Nederlandse Juweliers Club NJC Generaal Foulkesweg 61a 6703 BM WAGENINGEN T F Federatie TMV, sectie: Orde van gecertificeerde taxateurs Goud- en Zilverwerken Postbus 15477, 1001 ML AMSTERDAM T F I WERKNEMERSORGANISATIES FNV Bondgenoten (detailhandel) Varrolaan 100 Postbus 9208, 3506 GE UTRECHT T F E info@bg.fnv.nl I CNV Dienstenbond Polarisavenue 175 Postbus 3135, 2130 KC HOOFDDORP T F E cnvdienstenbond@cnvdibo.nl I ONDERZOEKSINSTITUTEN Vereniging Goud- en Zilversmeden (VGZ) p/a Federatie Goud en Zilver Koningin Julianalaan 345 Postbus 904, 2270 AX VOORBURG T F E vgz@wxs.nl I Waarborg Holland Stationsplein 9A Postbus 1075, 2800 BB GOUDA T F E info@waarborg.nl I 16 juweliers branches in detail 2005

17 OPLEIDINGSINSTITUTEN ROC Zadkine - De Vakschool Mr. Kesperstraat 10, 2871 GS SCHOONHOVEN T F E schoonhoven@de-vakschool.nl I Zadkine Contractactiviteiten B.V. Mariniersweg 261 Postbus 1480, 3000 BL ROTTERDAM T F E zadkinecontract@zadkine.nl I OOGZ Koningin Julianalaan 345 Postbus 904, 2270 AX VOORBURG T F E federatie@fgz.nl I MEDIA Edelmetaal Federatie Goud en Zilver, Voorburg Euro Juwelier Adrem Tijdschriften B.V., Amsterdam branches in detail 2005 juweliers 17

18 18 juweliers branches in detail 2005

19 C COLOFON ISBN Deze Branches in Detail juweliers is een uitgave van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD). Als sectorinstituut ondersteunt het HBD de gehele detailhandel. Het HBD vervult een functie als kenniscentrum; maakt maatschappelijke ontwikkelingen en overheidsbeleid helder en hanteerbaar en stimuleert de professionaliteit in de sector. In het HBD werken samen: MKB-Nederland, Raad Nederlandse Detailhandel (RND), Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH), FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond. Het HBD brengt onder de titel Branches in Detail beschrijvingen uit van 34 branches. Deze uitgaven en een groot aantal andere HBD-publicaties kunt u gratis downloaden van Wilt u meer informatie over het HBD of onze publicaties dan kunt u ook bellen met onze infodesk: Copyright 2005 Hoofdbedrijfschap Detailhandel Het HBD hecht veel belang aan de verspreiding van kennis over de detailhandel. U mag dan ook gedeelten uit deze publicatie overnemen, mits met bronvermelding. Het integraal reproduceren van de inhoud van deze publicatie is echter alleen toegestaan met schriftelijke toestemming van het HBD. branches in detail 2005 juweliers 19

20 Hoofdbedrijfschap Detailhandel Postbus LS Den Haag T F E info@hbd.nl I Uitgave: september 2005