Cliënten over Kwaliteit. Hoe ervaren cliënten de kwaliteit van de gehandicaptenzorg in Nederland? Signalering

Transcriptie

1 Cliënten over Kwaliteit Hoe ervaren cliënten de kwaliteit van de gehandicaptenzorg in Nederland? Signalering

2 Lichamelijk en psychisch welbevinden Lichamelijk welbevinden Het lichamelijk welbevinden is voor cliënten een continu aandachtspunt. Cliënten zijn afhankelijk van zorg. Hoe die wordt gegeven is erg bepalend voor hoe cliënten zich voelen. Over het algemeen zijn cliënten erg te spreken over de ADL-hulp die ze krijgen van een instelling. Cliënten hebben goede afspraken gemaakt over de hulp en ondersteuning die ze nodig hebben. Wel vinden cliënten het minder prettig dat ADL-verzorging door medewerkers vaak onder tijdsdruk moet worden uitgevoerd. Dit zorgt regelmatig voor stress bij cliënten. Sommige cliënten maken zich zorgen of ze wel op tijd klaar zijn voor de taxi of ondervinden veel lichamelijke hinder omdat ze lang moeten wachten voordat ze naar het toilet kunnen. Welzijn De meeste cliënten geven aan tevreden te zijn met hun leven. Zij halen veel plezier uit hun dagbesteding en het contact met de medewerkers van hun zorginstelling. Dat is echter anders voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). Zij missen het leven dat zij hadden vóór hun hersenletsel. Zij zijn zich, meer dan mensen die al hun hele leven een beperking hebben, dagelijks bewust dat ze geen normaal leven meer kunnen leiden. Dit zorgt voor frustraties en verdriet. Woonomgeving Cliënten zijn over het algemeen tevreden over hun woonomgeving. De benodigde faciliteiten, zoals winkels en medische voorzieningen, zijn goed bereikbaar vanaf de woonlocatie. Jongeren zijn het meest kritisch over de ligging van hun woonomgeving. De plek waar ze wonen kan het onderhouden van sociale contacten bemoeilijken. Uitgaansgelegenheden zijn bijvoorbeeld lastig bereikbaar voor jongeren. Veiligheid Cliënten vinden het belangrijk te weten wat ze moeten doen als er brand uitbreekt. Voor cliënten met NAH is dit een continu aandachtspunt, omdat ze leiden aan geheugenverlies.

3 Voor deze cliënten is het van groot belang dat er een duidelijke brandinstructie in de gangen hangt en dat er regelmatig een brandoefening plaatsvindt. Veel instellingen zijn echter huiverig een brandoefening te houden, omdat ze bang zijn dat dit te veel onrust veroorzaakt onder cliënten. Cliënten willen echter wel graag brandoefeningen houden, omdat ze zich dan beter voorbereid voelen. Interpersoonlijke relaties Sociale contacten Sociale contacten zijn voor cliënten erg belangrijk, maar hierin ervaren de cliënten ook geregeld knelpunten. Lichamelijke beperkingen maken het voor cliënten lastig om contacten te leggen en te onderhouden. Als je bijvoorbeeld moeilijk kunt praten is het lastig om een gesprek met iemand aan te gaan. En het is niet eenvoudig een vriendschap te onderhouden als je veel dingen vergeet. Ook ongeremd gedrag van cliënten kan zorgen voor ongemakkelijke en soms zelfs onveilige situaties voor medecliënten. Medewerkers kunnen de contacten positief beïnvloeden. Cliënten vinden het prettig als medewerkers bemiddelen in contacten die niet goed verlopen. Ook hechten cliënten er veel waarde aan als medewerkers bij het gezamenlijke koffiemoment aanwezig zijn. Dit heeft een positief effect op de onderlinge sfeer. Cliënten vinden het ook prettig als medewerkers initiatief nemen in het ondernemen van sociale activiteiten, zoals met elkaar een spelletje spelen. Medewerkers Cliënten zijn over het algemeen tevreden over hoe medewerkers met hen omgaan. Veel cliënten voelen zich serieus genomen, doordat medewerkers goed luisteren, interesse tonen en afspraken nakomen. Cliënten hebben ook veel waardering voor hoe hard medewerkers moeten werken. Het gebrek aan tijd bij medewerkers zorgt echter ook voor knelpunten. Cliënten op een woonlocatie merken vaak dat ze lang moeten wachten als ze een keer bellen voor extra hulp buiten hun geplande zorg. En op een activiteitencentrum vinden cliënten het soms moeilijk om hulp te vragen, omdat ze zien dat de medewerkers druk zijn met het ondersteunen van andere cliënten.

4 Vooral cliënten die lichamelijk geen ondersteuning nodig hebben zijn eerder geneigd om geen hulp te vragen. Ze kunnen immers meer dan iemand met een lichamelijke beperking. Door de hoge werkdruk onder medewerkers missen cliënten tijd voor even een praatje. Iets waar cliënten juist veel plezier uit halen en waar ze veel waarde aan hechten. Deelname aan de samenleving Deelnemen aan de samenleving lijkt voor cliënten geen hoge prioriteit te hebben. Het leven van een cliënt speelt zich vaak af binnen een zorginstelling. De cliënten hechten veel waarde aan een gestructureerde dagindeling waarin veel tijd wordt besteed aan de algemene dagelijkse lichamelijke verzorging zoals wassen, aankleden, eten, slapen en dagbesteding binnen de instelling. Zo functioneert een zorginstelling als een samenleving op zich. Cliënten hebben wel behoefte aan het doen van leuke dingen en het hebben van sociale contacten. Er is echter geen of weinig ondersteuning die dit voor cliënten mogelijk maakt. Er is daardoor een sterke behoefte aan extra menskracht. Persoonlijke ontwikkeling en materieel welzijn Ontwikkeling Voor veel cliënten is het moeilijk om hun persoonlijke leerdoelen te formuleren. Veel cliënten zijn tevreden met dagbesteding om zo lekker bezig te zijn. Het belangrijkste lijken cliënten het te vinden dat ze hun leven draaiende kunnen houden. Cliënten streven niet per definitief naar meer, beter of anders. Het expliciet benoemen van leerdoelen hoort daar dan niet bij. Wonen De meeste cliënten hebben verbetersuggesties voor hun woning. Cliënten wonen vaak in een eenkamerwoning. Veel cliënten hebben behoefte aan een apart woon- en slaapgedeelte. De slecht geïsoleerde woningen zorgen ervoor dat cliënten geluidsoverlast hebben van elkaar. Daarnaast ondervinden cliënten geregeld problemen in de algemene ruimten van de instelling, bijvoorbeeld doordat gangen te smal zijn, deuren moeilijk geopend kunnen worden en er drempels zijn.

5 Eten De meeste kritische opmerkingen van cliënten gaan over de kwaliteit van het eten. Zorginstellingen maken veelal gebruik van kant-en-klaarmaaltijden. Soms wordt er vers gekookt. Over de aangeleverde maaltijden zijn cliënten veelal niet te spreken: de smaak, temperatuur, verhoudingen en variatie in de maaltijden zijn geregeld niet naar wens. Ook zouden de maaltijden er verzorgder uit kunnen zien. De voorkeur van cliënten gaat uit naar vers bereide maaltijden in de instelling zelf. Cliënten willen hier graag een bijdrage aan leveren door te helpen met koken. Zelfbepaling en belangen Eigen regie Door de afhankelijkheidspositie van cliënten in de zorg missen cliënten soms grip op hun leven. De vele wisselingen in het personeel versterken dit gevoel. Cliënten zijn afhankelijk van de begeleiding van medewerkers. Een vertrouwensband tussen cliënt en medewerker is daarbij noodzakelijk. Een band opbouwen kost tijd en wordt bemoeilijk door de vele wisselingen in personeel. Bovendien hebben de cliënten op deze wisselingen totaal geen invloed, wat hen een machteloos gevoel geeft. Rechten Cliënten zijn zich vaak niet bewust van de rechten die ze als cliënt van een zorginstelling hebben. Zoals het recht op geheimhouding, informatie, privacy, indienen van een klacht, een veilige omgeving, zeggenschap en vrijheid van meningsuiting. De cliënten ervaren de meeste knelpunten op het gebied van geheimhouding, privacy en informatievoorziening. Cliënten hebben het gevoel dat iedereen alles van hen weet, omdat er veel wordt gerapporteerd en omdat er over cliënten in het openbaar wordt gesproken. En omdat cliënten door hun beperking informatie niet goed kunnen verwerken, hebben cliënten het gevoel dat ze niet goed op de hoogte zijn van dingen die voor hen belangrijk zijn.

6 Cliënten over Kwaliteit Hoe ervaren cliënten de kwaliteit van de gehandicaptenzorg in Nederland? Wat gaat volgens cliënten goed? En waar ervaren cliënten nog knelpunten? Hier vindt u de signalen die het LSR krijgt van cliënten. De bevindingen zijn gebaseerd op de cliëntenraadplegingen die het LSR heeft uitgevoerd in 2011 en In deze raadplegingen zijn ruim 3000 cliënten bevraagd van twaalf grote zorginstellingen. Alle cliënten hebben in een vragenlijst, tijdens een interview en/of tijdens een groepsgesprek vragen beantwoord over de zorg die zij ontvangen. De resultaten heeft het LSR geanalyseerd om zicht te krijgen op overeenkomstige ervaringen van cliënten. De belangrijkste resultaten zijn vervolgens op thema geordend en geplaatst onder de acht domeinen van Schalock en Verdugo; een veel gebruikt kader in de gehandicaptensector. Per domein zijn de meest opvallende onderwerpen uitgelicht en beschreven. De uitkomsten geven een globaal beeld van hoe cliënten de gehandicaptenzorg ervaren. Het geeft u de mogelijkheid om met dit beeld naar uw instelling te kijken. Hoe ervaren cliënten uw zorg? Zijn uw cliënten juist wel tevreden over de warme maaltijden of juist minder blij met de bejegening van de medewerkers? Dit biedt aanknopingspunten voor kwaliteitsverbetering. Wilt u inzicht in hoe cliënten de kwaliteit van uw zorg ervaren? Of wilt u tips hoe u de kwaliteit voor uw cliënten kunt verbeteren? Neemt u dan contact op met het LSR. LSR - landelijk steunpunt (mede)zeggenschap info@hetlsr.nl