Rreestraat 56. Naar teekening van H. Jesse.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Rreestraat 56. Naar teekening van H. Jesse."

Greta de clercq
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Rreestraat 56. Naar teekening van H. Jesse.

2 Breestraat 56. De gevel van het huis Breestraat 56 alhier heeft zich handhaven, in verminkten staat. Vermoedelijk onbewust hebben de achtereenvolgende eigenaren, al verbouwende, wel iets ervoor gevoeld om de opvallende gevel van het huis Breestraat 56 zooveel mogelijk in stand te houden. De eerste moderniseering zal wel hebben in het verwijderen van zes kruiskozijnen raampjes in lood en de luikjes het (daarvoor in plaats maken van kozijnen met schuiframen; onder- bovenraam te zamen twaalf ruiten, d.i. achttiende eeuwsch. In het algemeen begon die in het laatste kwart van aohttiende eeuw met kleine ruiten; dit ging door in negentiende eeuw, hoewel ook toen al z.g. Fransahe gemaakt werden, d.i. met breede staande en zeer groote ruiten, een enkele maal met paars glas bezet. Bij een enkele afbraak worden nog maar zelden een paar mooie kruiskozijnen gevonden. De mooiste twee met gebeeldhouwde stijlen zijn vinden in Lakenhal en zijn afkomstig uit het gebouw aan de Pieterskerkgracht. Toch hebben kruiskozijnen van Rijnlandshuis nog langen tijd den tijdgeest kunnen weerstaan. Deze zijn eerst in 1865 vervangen door nuchtere

3 104 nen en ramen aan de Breestraat, zooals we kennen. En als men dan op de binnenplaats komt en men ziet daar nog een enkel vergeten kruiskozijn, massief en prachtig geprofileerd, dan moet wel de moderniseering van gevel aan de Breestraat diep wij terug tot Breestraat 56. Daar was volgens een oude foto van twee gekoppelde pilasters van elk Cén verwijderd, plaats te maken voor een en van een lichtkozijn en voorts is van in midden een lichtkozijn geworden. Het vroegere voorhuis (winkel) is (gedeeltelijk gewoaden. Waarschijnlijk is toen het dat onlangs bij maken van het trottoir voor goed is verwijderd. Later heeft men op de eerste verdieping de borstweringen onder de lichtkozijnen verlaagd en den horizontalen band als gevolg daarvan werden de korfbogen boven de kozijnen van den ganen weggebroken en vervangen horizontaal strekken, zooals wij die nu zien. En thans door het maken van een portiek noodig voor het plaatsen van een deur voor benedenhuis en een voor bovenhuis de monie zooverre dat alle aoht oorspronkelijke gekoppelde weer op hunne plaats aanwezig zijn. De wordt door een den leeuw. Iets lager steekt een Mercuriuskop uit den en onder de gootlijst boven het denkozijn is een zonnewijzer aangebracht; één

5 56 thans.

7 Breestraat 56. Na de verplaatsing van de voordeur: men lette op de functie van de natuursteenen band onder de ramen.

8 105 en ander op handel en Hierbij zij tevens opgemerkt, dat het van een zonnewijzer op een vlak niet zuiver Oost-West geplaatst was, een probleem vormt, waar mede wiskunstigen zich is op een hoek op een schoorsteen wan Gravensteen aan twee zijden elk een zonnewijzer geconstrueerd, waarbij de schaduw eerst op de eene zonnewijzer den tijd aangeeft en daarna de zonnewijzer die taak overneemt. Deze zonnewijzers zijn geheel anders dan die men tuinen ziet en voor alle plaatsen op dezelfde van pas zijn. Op gevel van Breestraat 56 geen jaartal aanwezig en toch is de tijd van stichting vrijwel te benaderen. Daartoe vergelijke men de de gebouwen: De oude Latijnsche sohool in de Lokhorststraat 16, een zuivere trapjesgevel, geheel vlak, slechts versierd met banden, blokken en sluitsteenen van zandsteen, met een klassiek gangspoortje in ongeveer 1600 Lieven de Key hersteld. De gevel van het Gemeenlandshuis van Rijnland, uit 1598, heeft architectuur van banden en sluitsteenen in het een geflankeerd door twee gevels met zeer bewogen hoekvullingen en een klassiek poortje in het

9 106 gebouw Pieterskerkgracht 9 mui, uit 1619; men den nog aanwezig. Daar zijn voor het eerst toegepast gekoppelde pilasters, gedragen door Het huis Rapenburg 129, bewaarschoolhouderessen, gebouwd in 1630; zijn alleen op de eerste een soort gekoppelde pilasters toegepast. Maar basementen en zijn Het gebouw heeft een van twee hooge trappen met rijke vulstukken. Eindelijk, als van architectuur, het Broekhovenhofje aan de Papengracht 16, gebouwd in Deze gevel, geheel van steen, is volkomen klassiek opgevat. Van heeft de Hollandsche renaissance afgedaan en ontwikkelt zich verder Italiaansche stijl met die groote pilasters over de volle hoogte van den gevel, zooals bij enkele gevels aan het burg. Uit bovenstaande vergelijking kan men opmaken, dat de gevel Breestraat 56 omstreeks 1625 gebouwd zal zijn. Tot besluit zij nog medegedeeld dat van de Keyser, geboren te 1565 gest. in 1628, vele gebouwen te Amsterdam, door hem ontworpen, nog aanwezig zijn, hierbij zijn veelal pilasters toegepast, met de zelfde rijkbewogen gevels als in Leiden geval is.

10 107 Leiden dient dus prijs op te stellen een gevel te bezitten waarvan het geheel in den geest van architect de Keyser. Leiden, Januari H. JESSE. Architect M.O.2

Vergelijkbare documenten

De leidsche Monumenten. ) DE VERANDERINGEN IN HET STADSBEELD.

De leidsche Monumenten. ) DE VERANDERINGEN IN HET STADSBEELD. De oude stadhuisgevel, door brand deerlijk geteisterd, is weder vernieuwd met gebruikmaking van menig oorspronkelijk bouwfragment. Voor de