[Sustainable Savu] Cabrejou Foundation

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "[Sustainable Savu] Cabrejou Foundation"

Transcriptie

1 [Sustainable Savu] Cabrejou Foundation Kiezen voor duurzaamheid, voor energie uit zon en wind. Waar kan dat beter dan op een plek waar de zon overdag altijd schijnt en waar het altijd waait? Waar kan dat beter dan op een plek waar bijna geen elektriciteit is, waar nog maar heel weinig auto s zijn en iedere druppel benzine van overzee moet worden aangevoerd? In een gebied dat door zijn geïsoleerde ligging nauwelijks door zijn omgeving beïnvloed wordt en waar ondernemende mensen wonen, die heftige gevolgen ondervinden van de opwarming van de aarde. Gevolgen die ze niet hebben veroorzaakt, maar waar ze wel mee aan de slag gaan. Waar kan dat beter dan op het eiland Savu? Een eiland, half zo groot als de Veluwe.

2 [Sustainable Savu] Cabrejou Foundation De laatste jaren is het warmer geworden op Savu en er valt te kort regen om rijst te kunnen oogsten. Te weinig rijst betekent te weinig eten. Tenminste, als de boeren niet inspelen op het veranderende klimaat. Dat doen ze gelukkig wel. Op een geïsoleerd eiland leeft de bevolking met de realiteit van klimaatverandering. Met ondernemerschap proberen de boeren de problemen het hoofd te bieden. Over Savu Savu is een eiland in de provincie Nusa Tenggara Timor (NTT), wat staat voor de oostelijke van de kleine Sunda-eilanden. Een veerboot verbindt het eiland wekelijks met Waingapu op Sumba en met Kupang op West Timor. Vliegen van Kupang naar Savu is ook mogelijk, hoewel het vluchtschema niet erg betrouwbaar is. Meestal is het droog op Savu door warme winden die vanuit het Australische continent waaien. De meeste regens vallen tussen november en maart. In de rest van het jaar regent het zelden. De gemiddelde regenval is 1019 mm. Ter vergelijking: in Nederland valt 800 mm, maar dan verdeeld over het hele jaar. In het droge seizoen verdrogen de beken en rivieren en de eilanders zijn aangewezen op bronwater voor de watervoorziening. Savu bestaat eigenlijk uit drie eilanden. Dat zijn Rai Hawu van 414 km², Rai Jua is 36 km² en Rai Dana. Rai Dana is een klein en onbewoond eiland. De bodem van de eilanden is grotendeels bedekt met grasland en palmbomen. De eilanden zijn omzoomd met zandstranden en koraalrif. Op grond van genealogische gegevens wordt geschat dat er meer dan een miljoen Savunezen verspreid over de wereld wonen. De bevolking, die op de twee bewoonde eilanden van Savu woont, bestaat uit ruim mensen. Dat aantal is gelijk aan dat van de inwoners van Almelo of de wijk Oud-Zuid in Rotterdam en het is bijvoorbeeld anderhalf keer het aantal inwoners van Zutphen. Overeenkomsten tussen de verschillende clans bepalen de verdeling van land en water en zorgen dat de grond niet wordt uitgebuit. Die traditionele cultuur past goed bij de droge ecologische omstandigheden. De landbouw omvat maïs, rijst, wortelen, bonen, vee, uien en zeegras. Het zeegras is geïntroduceerd vanwege Japanse interesse in dit product. Varkens, geiten en kippen lopen overal rond in dorpen.

3 Klimaatverandering De laatste tien jaar duurt het regenseizoen steeds korter. Van de gebruikelijke twee tot drie maanden zijn nog maar zes tot acht weken regentijd overgebleven. Dat is niet genoeg om gewassen af te laten rijpen en te oogsten. De mensen bouwen daarom dammen om het water vast te houden in het glooiende landschap. Checkdams, heten ze. Soms lukt het en blijft het water langere tijd staan. Het kan op de akkers gebracht worden en het wordt gebruikt als drinkwater. Bij andere dammen lukt het niet: de bodem is zo poreus dat het water heel snel wegzakt in de grond. We hebben grond. We hebben akkers. We hebben zaaizaad. We hebben mensen. We willen werken. Nu alleen nog water! Woorden van boer Lay, afkomstig van het platteland midden op Savu. Op Savu regent het maar enkele maanden per jaar. De rest van het jaar valt er geen druppel water. Het is vaak te weinig om rijst te kunnen oogsten. Projecten op Savu De lokale stichting Ie Rai is een tiental jaren geleden gestart met projecten op het eiland. Stichting le Rai heeft nieuwe gewassen geïntroduceerd en de marketing van zeegras opgezet. Ook zijn er projecten geweest voor vrouwen die de traditionele weefkunst beheersen. Door omstandigheden zijn deze projecten echter stil komen te liggen. Oxfam en World Vision hebben in het verleden ook enkele projecten gehad op het eiland, voornamelijk op het gebied van gezondheidszorg. Zeegras, wat te drogen is gelegd op een Savunees strand

4 Waarom dit eiland? Cabrejou Foundation is op Savu geïntroduceerd op initiatief van Dr. Jan Boersema, opbouwwerker van de Nederlandse NGO De Verre Naasten. Hij vroeg adviseur ir. Kees Slingerland samen met hem een bezoek aan het eiland te brengen. Kees Slingerland is directeur Environmental Sciences Group Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Hij neemt deel aan een klimaatprogramma van verschillende Nederlandse universiteiten en instituten. Veel aandacht gaat uit naar overstromingsgevaren. Ook Savu kampt met de gevolgen van de global warming, maar hier is juist gebrek aan water het grootste probleem. De bevolking speelt hier al op in door het telen van nieuwe gewassen. Voortbouwend hierop zijn volop ontwikkelingsmogelijkheden op het eiland. Eens in de week vaart een overvolle veerpont naar het eiland vanuit Sumba of Timor. Afhankelijk van het jaargetijde kan de zee zeer ruw zijn. En eens per week vertrekt er een klein vliegtuig van en naar het eiland, als de vlucht niet wordt afgelast. Deze geïsoleerde ligging zorgt wel voor belemmeringen, maar opent tegelijk ook perspectieven voor een dynamisch, samenhangend geheel van uitdagingen. De burgemeester' van West-Savu en lokale ondernemers benadrukken dat ze graag willen samenwerken met buitenlandse initiatieven voor betere water- en energievoorziening en geschikte gewassen. Sommige huishoudens maken al gebruik van zonne-energie Zes redenen om te kiezen voor Savu! 1. Naast alle programma s in het kader van wateroverlast door klimaatverandering een programma vanwege droogte 2. De Savunezen zijn een ondernemend volk 3. Savu is een eiland dat in omvang is te overzien 4. Door de geïsoleerde ligging zijn weinig desinvesteringen nodig om tot duurzaamheid te komen 5. Het programma kan aansluiten bij lokale initiatieven 6. De plannen sluiten aan bij kennis vanuit Kupang

5 Structuur Cabrejou Foundation neemt het initiatief tot het opzetten van de ontwikkelingsmaatschappij Sustainable Savu met partners in Indonesië en Nederland. Als voorbeeld hiervoor gelden de regionale ontwikkelingsmaatschappijen. Sustainable Savu werkt vanuit een breed draagvlak: kennisinstellingen, bedrijfsleven, overheid en ngo s. De ontwikkelingsmaatschappij heeft tot taak het identificeren en in gang zetten van projecten met een duurzaam karakter in samenwerking met partijen in Indonesië. Sustainable Savu leidt een Indonesische staf op en begeleidt deze. Sustainable Savu adviseert over projecten, bewaakt de voortgang en onderhoudt goede contacten met lokale organisaties en overheden. Het doel is te komen tot een optelsom aan activiteiten die als geheel duurzame ontwikkeling op Savu bewerkstelligen. Vanuit het internationale netwerk wordt kennis en kunde ingebracht. Een revolving fund, met een startkapitaal van euro, is de basis voor ondersteuning van projecten met een duurzaam karakter. Dat Savu sinds kort een zelfstandig kabupaten is, dat is een onderprovincie, bevordert de mogelijkheden sterk. Duurzame ontwikkeling van Savu kan zonder grote desinvesteringen. Sustainable Savu is een uitdaging. Zon en wind, gecombineerd met technologie en kennis in goed samenspel met de lokale bevolking biedt kans op een moderne duurzame enclave op onze aarde. Projecten? - Introductie van duurzame energie, opgewekt door zon en wind, - Betrekken van de lokale bevolking bij alle ontwikkelingen, - Gebruikmaken van duurzame energie voor industrie en transport, - Lokaal onderzoek door stagiaires van Nederlandse opleidingen, - Optimaliseren checkdams en irrigatiemogelijkheden, - Verbeteren van de infrastructuur, - Gewassen introduceren die afrijpen in het kortere regenseizoen, - Het droge klimaat is uitstekend geschikt voor de cashewnootboom, - De lontarpalm is een traditionele palmsoort op Savu en grondstof voor veel producten. De palmsuiker is beroemd, maar ook de stam en bladeren kennen veel toepassingen, - Savu is beroemd vanwege het traditionele weefwerk. Bevorderen van de marketing van dit weefwerk. - Zeegras groeit uitstekend in de wateren rond Savu. Bevorderen van toepassingen en marketing. Geïnteresseerd? Wilt u partner worden in Sustainable Savu? Vragen? Mailen kan via info@cabrejou.nl of kijk op Apeldoorn, Juni 2009 Onbegrensd omzien naar elk Onbegrensd omzien naar elkaar. Take care without borders.

Genoeg water voor iedereen

Genoeg water voor iedereen Genoeg water voor iedereen eerlijk verdeeld - betaalbaar - schoon - duurzaam Of je nu rijk bent of arm, als je een dag niet drinkt heb je dorst. Niemand kan zonder water. Met genoeg en schoon water hebben

Nadere informatie

Het project wil in Mesera een educatief-medisch centrum realiseren.

Het project wil in Mesera een educatief-medisch centrum realiseren. Kititenebo, (allemaal samen) noodhulp voor de kinderen februari 2017 De aanhoudende droogte in Afrika bereikt het nieuws in Europa. In de Standaard (25.02.2017) stond het te lezen: nomaden zoeken wanhopig

Nadere informatie

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is

Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is Klare taal Inleiding Zuid-Holland is een mooie provincie met grote steden en veel groen. Zuid-Holland is ook een kwetsbare provincie. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt door klimaatverandering. Er

Nadere informatie

Project Afrika-Azië. Week 1ABC: Noord-Afrika

Project Afrika-Azië. Week 1ABC: Noord-Afrika Project Afrika-Azië. Week 1ABC: Noord-Afrika Info: Enkele reis Afrika Afrika is het (w)armste werelddeel. De evenaar loopt ongeveer midden over Afrika. Bij de evenaar staat de zon recht boven de aarde.

Nadere informatie

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? 1 Kun je aan planten zien wat je aan moet? Hoofdstuk 1 Les 1 Zoek het op Bij de evenaar staat de zon hoog. Het is er warm en daardoor verdampt het water. Die warme damp stijgt op en koelt af: dan gaat

Nadere informatie

Zeker zijn PVDA GELDERLAN. Verkiezingsprogramma Verkiezingsprogramma

Zeker zijn PVDA GELDERLAN. Verkiezingsprogramma Verkiezingsprogramma PVDA GELDERLAN D PvdA Gelderland Verkiezingsprogramma 2019-2023 Verkiezingsprogramma 2019-2023 Zeker zijn Onderwijs is de sleutel tot een zinvol leven. Goed onderwijs geeft niet alleen toegang tot werk,

Nadere informatie

Naam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij?

Naam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij? Naam: Waar woon jij? Wonen over de hele wereld Heb jij wel eens in een tent gewoond? Waarschijnlijk niet. In de vakantie is het leuk. Maar voor altijd? Toch zijn er mensen op de wereld die altijd in een

Nadere informatie

Hoe komt het dat er moesson is in Bangladesh?

Hoe komt het dat er moesson is in Bangladesh? Moesson Hoe komt het dat er moesson is in Bangladesh? Sanne Sas - 19 april 2017 MOESSON - H2A 1 Voorwoord Wat is moesson? Wat doet het? Wanneer is het aanwezig? Waardoor wordt het veroorzaakt? Wat zijn

Nadere informatie

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen.

Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het zich meestal ergens voordoet, maar ben je bijvoorbeeld in Spanje kan het ook best regenen. Samenvatting door Annique 1350 woorden 16 mei 2015 7,3 333 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Klimaten Paragraaf 2.2 Weer en klimaat Klimaat is een beschrijving van het weer zoals het

Nadere informatie

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen REDD+ een campagne voor bewustwording van suriname over haar grootste kapitaal Wat is duurzaam gebruik van het bos: Duurzaam

Nadere informatie

inhoud Zee, strand en duin 1. Zand 2. Zon en wind 3. Het duin 4. Dieren in het duin 5. Eb en vloed 6. De jutter 7. Schelpen 8.

inhoud Zee, strand en duin 1. Zand 2. Zon en wind 3. Het duin 4. Dieren in het duin 5. Eb en vloed 6. De jutter 7. Schelpen 8. Zee, strand en duin inhoud Zee, strand en duin 3 1. Zand 4 2. Zon en wind 5 3. Het duin 6 4. Dieren in het duin 7 5. Eb en vloed 8 6. De jutter 9 7. Schelpen 10 8. De zeehond 11 9. Naar het strand 12 10.

Nadere informatie

Klimaatadaptatie. Opdracht: Maak ruimtelijke scenario s voor de regio West-Brabant waarin wordt ingespeeld op de gevolgen van klimaatverandering.

Klimaatadaptatie. Opdracht: Maak ruimtelijke scenario s voor de regio West-Brabant waarin wordt ingespeeld op de gevolgen van klimaatverandering. Klimaatadaptatie Opdracht: Maak ruimtelijke scenario s voor de regio West-Brabant waarin wordt ingespeeld op de gevolgen van klimaatverandering. Klimaatadaptatie Specifiek gaat het om de volgende scenario

Nadere informatie

Het soort weer dat een land tijdens een lange periode heeft. Gebied in de wereld waar het klimaat overal hetzelfde is.

Het soort weer dat een land tijdens een lange periode heeft. Gebied in de wereld waar het klimaat overal hetzelfde is. Meander Samenvatting groep 6 Thema 4 Streken en klimaten Samenvatting Klimaatgebieden De aarde kun je verdelen in gebieden met verschillende klimaten. Nederland heeft een zeeklimaat. Dat is een gematigd

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

Aardrijkskundeproefwerk Hoofdstuk 6. Vakantielanden

Aardrijkskundeproefwerk Hoofdstuk 6. Vakantielanden Aardrijkskundeproefwerk Hoofdstuk 6 Vakantielanden Het klimaat is in Zuid-Europa anders dan in Nederland. In de zomer is het er warm en droog, in de winter is het er ongeveer zoals zomers in Nederland.

Nadere informatie

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa Jennie van der Kolk, Alterra Helmond, 22-02-13 Nico Verdoes, Livestock Research Inhoud presentatie Wetenschapswinkel

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK

Meander. Aardrijkskunde WERKBOEK 6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK 6 Meander Aardrijkskunde WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Carla Wiechers Leerlijnen: Mark van Heck Auteurs: Marc ter Horst, Meie Kiel, Dianne Manders, Jacques van der Pijl

Nadere informatie

Prins Carlos de Bourbon de Parme

Prins Carlos de Bourbon de Parme Prins Carlos de Bourbon de Parme Prins Carlos de Bourbon de Parme is directeur van INSID, Institute for Sustainable Innovation & Development. Een onafhankelijke stichting die als doel heeft het versnellen

Nadere informatie

Woordenschat les 8.1. Vervuilde grond?

Woordenschat les 8.1. Vervuilde grond? Woordenschat les 8.1 Vervuilde grond? Afgraven en de afgraving Afgraven is de grond of aarde weghalen door te graven. De afgraving is de plaats waar de grond wordt weggenomen. Boren We boren een gat in

Nadere informatie

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren

Europa. De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie. Tekst: D66 en Merel van Beeren Voor Europa De plannen van D66 voor Europa Begrijpelijke versie Tekst: D66 en Merel van Beeren 1 De plannen van D66 voor Europa D66 vindt Europa heel belangrijk. Wij denken dat Nederland sterker is als

Nadere informatie

FUENTE DE VIDA FOUNDATION PROYECTO AGUA VIDA NATURALEZA [ WATER LIFE NATURE PROJECT ] CHOCOLATERA VERSLAG +39 ⁰C

FUENTE DE VIDA FOUNDATION PROYECTO AGUA VIDA NATURALEZA [ WATER LIFE NATURE PROJECT ] CHOCOLATERA VERSLAG +39 ⁰C FUENTE DE VIDA FOUNDATION PROYECTO AGUA VIDA NATURALEZA [ WATER LIFE NATURE PROJECT ] CHOCOLATERA VERSLAG Deze test is uitgevoerd om te ontdekken of we de moeilijkste plek op aarde kunnen planten met de

Nadere informatie

Winter 2013. Zuid-Frankrijk. 5 t/m 16 februari

Winter 2013. Zuid-Frankrijk. 5 t/m 16 februari Winter 2013 Zuid-Frankrijk 5 t/m 16 februari Dinsdag 5 februari 2013 563 km Om negen uur vertrokken. Eerst naar Geldern omdat onze camperdealer een verkeerd aangesloten kabel van de koelkast nog goed moest

Nadere informatie

o Heuvelachtig o Platteland o Boven zeeniveau o Plat o Stad o Onder zeeniveau

o Heuvelachtig o Platteland o Boven zeeniveau o Plat o Stad o Onder zeeniveau Vragenlijst overstromingen Deze vragen zijn niet bedoeld als een test. Je krijgt er geen cijfer voor. 0. Waar woon je?. In welke klas zit je?... 1. Hoe zou je het gebied waarin je woont omschrijven? (kies

Nadere informatie

2015 Wandelen voor Water. Rotary clubs: Almelo, Ambt Almelo, Rijssen, samen met Wilde Ganzen

2015 Wandelen voor Water. Rotary clubs: Almelo, Ambt Almelo, Rijssen, samen met Wilde Ganzen 2015 Wandelen voor Water Rotary clubs: Almelo, Ambt Almelo, Rijssen, Twenterand, Wierden, samen met Wilde Ganzen Wat gaan we vandaag doen? Wat is Wandelen voor Water? Hoe is het eigenlijk bij ons? Voor

Nadere informatie

Laat uw leerlingen het artikel Tuinen van de toekomst lezen op pagina 12/13 van 7Days.

Laat uw leerlingen het artikel Tuinen van de toekomst lezen op pagina 12/13 van 7Days. 42 2017 NEDERLANDS INSTRUCTIE (20 MINUTEN) Introductie Laat uw leerlingen het artikel Tuinen van de toekomst lezen op pagina 12/13 van 7Days. Voorkennis activeren Vraag uw leerlingen wat zij al weten over

Nadere informatie

Oplossing: a) Chiquita b) APP Bosa c) Oxfam

Oplossing: a) Chiquita b) APP Bosa c) Oxfam Wanneer worden de bananen geoogst? a) Wanneer ze nog groen zien b) Wanneer ze geel zijn c) Wanneer ze op de grond vallen In welk klimaat worden bananen het best geteeld? a) Warm altijd nat klimaat b) Warm

Nadere informatie

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Watersysteem Droge voeten en schoon water www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Droge voeten en schoon water Waterschappen zorgen ervoor dat jij en ik droge

Nadere informatie

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Gert Jan Kramer Tilburg Science Café, 15 Januari 2019 Haalbaarheid en Draagvlak 300 Dutch GHG emissions emissions (Mton CO 2eq ) 200 100-12% -49%

Nadere informatie

Hoe groot is onze CO 2 afdruk?

Hoe groot is onze CO 2 afdruk? Hoe groot is onze CO 2 afdruk? Hoe groot is onze CO 2 afdruk? Hoeveel bomen zouden er nodig zijn om onze CO 2 weer uit de lucht te halen? Hoeveel CO 2 haalt een boom uit de lucht? Hoeveel CO 2 haalt een

Nadere informatie

Westvoorne CO 2 - uitstoot

Westvoorne CO 2 - uitstoot Westvoorne CO 2 - uitstoot De grafiek geeft de CO 2-uitstoot verdeeld over de hoofdsectoren over de jaren 2010 tot en met 2013. Cijfers zijn afkomstig uit de Klimaatmonitor van RWS. Cijfers over 2014 zijn

Nadere informatie

Beknopte algemene informatie over Suriname

Beknopte algemene informatie over Suriname Beknopte algemene informatie over Suriname 17 maart 2016 Usha P. Adhin MEd. Hoofd Bureau Internationale Betrekkingen Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur Locatie van Suriname - Ligt op de noordoostkust

Nadere informatie

Begrijpend Iaen. IIJIER 3 Herhaling: remediëring. .. Wat is droogtd' 2 Wat Is het nut van bomen?

Begrijpend Iaen. IIJIER 3 Herhaling: remediëring. .. Wat is droogtd' 2 Wat Is het nut van bomen? Kopieerblad 9 Begrijpend Iaen.. Wat is droogtd' Droogte treedt op als de regen die mensen verwachten niet komt. Er is nergens water. De bodem droogt uit en rivieren en meren komen droog te staan. Gewassen

Nadere informatie

developing sustainable welfare Projecten voor drinkwater, basisgezondheid, landbouw en veeteelt

developing sustainable welfare Projecten voor drinkwater, basisgezondheid, landbouw en veeteelt developing sustainable welfare Projecten voor drinkwater, basisgezondheid, landbouw en veeteelt the well foundation Developing sustainable welfare, daar staat The Well foundation voor. Meer dan 10 jaar

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8 Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf

Nadere informatie

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt.

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt. CDA - Wij zijn voor kleinschalige windenergie rond boerderijen. Onduidelijk. ChristenUnie 2035: 60% 2045: 100% 2050: 100% klimaatneutraal Ja. Net als zonnedaken en windmolens op zee, zijn windmolens op

Nadere informatie

Klimaten Verschillende klimaten - Tropisch klimaat - Droog klimaat - Gematigd klimaat - Landklimaat - Poolklimaat - Mediterraan klimaat - Subtropisch klimaat https://schooltv.nl/video/klimaatzones-van-de-wereld-waarom-zijn-er-verschillende-klimaatzones/

Nadere informatie

Doopsgezind WereldWerk Tanzania MARA werkgroep

Doopsgezind WereldWerk Tanzania MARA werkgroep Mara District Mara rivier 1 Doelstelling. De Werkgroep beoogt het vredes- en hulpwerk, dat doopsgezind WereldWerk onderneemt in het Mara District, te coördineren. Aandachtsgebied. Het gebied waar de aandacht

Nadere informatie

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de leraar ter beschikking in dit document.

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de leraar ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste leerkracht, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Morgenland is geschikt voor basisschool groepen

Nadere informatie

1 De tropische regenwouden liggen.. de evenaar. 2 Nederland ligt.de evenaar. 3 Het Amazone gebied ligt. de evenaar.

1 De tropische regenwouden liggen.. de evenaar. 2 Nederland ligt.de evenaar. 3 Het Amazone gebied ligt. de evenaar. Lees de uitleg over het regenwoud. Ik ga op bezoek in het Amazone gebied, dat is een groot tropisch regenwoud. Zie je de rode lijn? Dat is de evenaar. Zie je de donker-groene kleur? Dat zijn tropische

Nadere informatie

Inhoud toespraak burgemeester 20 minuten

Inhoud toespraak burgemeester 20 minuten Inhoud toespraak burgemeester 20 minuten Dames en heren, Mede namens het bestuur van de gemeente Goeree- Overflakkee heet ik alle inwoners, ondernemers, bezoekers,relaties, raadsleden, collegeleden en

Nadere informatie

2 Bedrijven van Wageningse ondernemers

2 Bedrijven van Wageningse ondernemers Wagenings Ondernemerschap KLV Onderzoek 2 naar ondernemerschap bij Wageningse afgestudeerden en hun mogelijke inzet bij starters en spin-off in de Life Sciences. 1 Introductie Wageningse alumni werken

Nadere informatie

Alles stroomt en niets blijft. Voor de provincie Gelderland belooft 2019 een jaar vol veranderingen te worden.

Alles stroomt en niets blijft. Voor de provincie Gelderland belooft 2019 een jaar vol veranderingen te worden. 1: Nieuwjaarstoespraak commissaris van de Koning Clemens Cornielje Arnhem, 8 januari 2019 Alles stroomt en niets blijft. Dat is een oude filosofische gedachte, waarbij vaak het beeld van de rivier wordt

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om

Nadere informatie

Toespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018

Toespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018 1 Toespraak ter gelegenheid van het symposium Kracht van Gelderland op 21 maart 2018 Dames en Heren, Geologische krachten hebben eeuwen geleden in Nederland huisgehouden. IJs, wind, zand en water hebben

Nadere informatie

Naam: FRANKRIJK en recreatie

Naam: FRANKRIJK en recreatie Naam: _ FRANKRIJK en recreatie Iedereen kent wel de Eiffeltoren. Van een kaart van je vriendje die in Frankrijk op vakantie was. Of, misschien ben je er zelf geweest. Je hebt vast en zeker ook gehoord

Nadere informatie

Duiven. Introductie. Bron:

Duiven. Introductie. Bron: Duiven Duiven Introductie Duiven is een levendige gemeente, bestaande uit het dorp Duiven en de kleinere kernen Groessen en Loo, respectievelijk ten zuidoosten en zuidwesten van het dorp Duiven. De gemeente

Nadere informatie

INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA

INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA INHOUD 1 WAAR LIGT HET? Hoe ziet de aarde eruit? 6-7 Hoe vind je de weg op aarde? 8-9 Afstanden 10-11 De zes continenten 12-13 Oceanen en zeeën 14-15 Waar leven walvissen en haaien? 16-17 De grootste rivieren

Nadere informatie

Curaçao. inhoud HET LAND ZELF DE LIGGING HET KLIMAAT! De hoofdstad van Curaçao is Willemstad. In Nederland is het koud en nat en in curaçao

Curaçao. inhoud HET LAND ZELF DE LIGGING HET KLIMAAT! De hoofdstad van Curaçao is Willemstad. In Nederland is het koud en nat en in curaçao Nieuws & co inhoud 7 januari 2011 Nieuws & co staat weer bom vol met nieuwe info. En een denk spelletje! Jullie journalisten ( Leonoor en Frederique) laten jullie weer niet in de steek! 1. Klimaat ligging

Nadere informatie

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Nigeria 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Marèl Smit & Anne Jekel H3T3 1.Bevolking en welvaart in Nigeria Nigeria

Nadere informatie

Duurzaamheid in Amersfoort: kansen en inspiratie Het Amersfoorts Afwegingskader Duurzaamheid

Duurzaamheid in Amersfoort: kansen en inspiratie Het Amersfoorts Afwegingskader Duurzaamheid Duurzaamheid in : kansen en inspiratie Het s Afwegingskader Duurzaamheid s Afwegingskader Duurzaamheid s Afwegingskader Duurzaamheid Leefomgeving Dit project draagt bij aan een gezond woon- en werkklimaat

Nadere informatie

Commerciële landbouw in de VS en Noord-Amerika

Commerciële landbouw in de VS en Noord-Amerika Commerciële landbouw in de VS en Noord-Amerika AKKERS COMMERCIEEL DEVELOPMENT EXPORT GEWASSEN HELIKOPTER KAPITAAL KLIMAAT LANDBOUWSYSTEEM MAÏS MODERN NOORDAMERIKA OPBRENGST PIKDORSER PLATEAU RELIEF RENDEMENT

Nadere informatie

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar.

Aardrijkskunde samenvatting H2: Klimaat: is een beschrijving van het gemiddelde weer over een periode van 30 jaar. Samenvatting door S. 1016 woorden 28 februari 2016 6,2 47 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde samenvatting H2: Nadeel tropische klimaten: het vocht, en de insecten/ziektes.

Nadere informatie

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de

Nadere informatie

Uitsterven of wegwezen

Uitsterven of wegwezen Klimaatverandering 7 en 8 5 Uitsterven of wegwezen Voedselwebspel Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: kennen een aantal oorzaken waardoor dieren uitsterven of verdwijnen, waaronder de klimaatverandering.

Nadere informatie

Betaalbare zonne-energie voor iedereen in Sint- Amandsberg Dampoort

Betaalbare zonne-energie voor iedereen in Sint- Amandsberg Dampoort Betaalbare zonne-energie voor iedereen in Sint- Amandsberg Dampoort Bewoners en bedrijven uit de Gentse wijk Sint-Amandsberg Dampoort gaan samen minstens 5.000 m² zonnepanelen in de wijk leggen. Het proefproject

Nadere informatie

KLV Onderzoek 2008 naar ondernemerschap bij Wageningse afgestudeerden en hun mogelijke inzet bij starters en spin-off in de Life Sciences.

KLV Onderzoek 2008 naar ondernemerschap bij Wageningse afgestudeerden en hun mogelijke inzet bij starters en spin-off in de Life Sciences. Wagenings Ondernemerschap. KLV Onderzoek naar ondernemerschap bij Wageningse afgestudeerden en hun mogelijke inzet bij starters en spin-off in de Life Sciences. 1. Introductie Wageningse alumni werken

Nadere informatie

1 De veiligheid in het gaswinningsgebied is belangrijker dan de inkomsten (In hoeverre bent u het (on)eens met de stelling?)

1 De veiligheid in het gaswinningsgebied is belangrijker dan de inkomsten (In hoeverre bent u het (on)eens met de stelling?) Let op! Laag aantal respondenten! Deze rapportage bevat onderzoeksresultaten gebaseerd op een laag aantal respondenten. Doordat TIP Beek nog in de kinderschoenen staat kunnen we de representativiteit niet

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Thema 4 Platteland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 5

Thema 4 Platteland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 5 Meander Samenvatting groep 5 Thema 4 Platteland Samenvatting Landbouw Bijna alles wat je eet, komt van de landbouw. De akkerbouwer verbouwt bijvoorbeeld aardappelen, tarwe of mais. Hij strooit eerst mest

Nadere informatie

Goeree-Overflakkee: Ouddorp, Stellendam en Herkingen. Bron: beeldbank.rws.nl

Goeree-Overflakkee: Ouddorp, Stellendam en Herkingen. Bron: beeldbank.rws.nl Goeree-Overflakkee: Ouddorp, Stellendam en Herkingen Bron: beeldbank.rws.nl Introductie Herkingen, Stellendam en Ouddorp zijn gelegen op Goeree-Overflakkee, het meest zuidelijke eiland van de Zuid-Hollandse

Nadere informatie

Een gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten.

Een gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten. Meander groep 5 Thema 1 Onderweg Aardrijkskunde Waarom is een nieuwe wijk hier gebouwd en niet daar? Wat voor gebouwen staan er? Waarom staan ze juist op die plek? Huizen, boerderijen, fabrieken en kantoren

Nadere informatie

Schetsen klimaatatelier Doorwerth. april 2013

Schetsen klimaatatelier Doorwerth. april 2013 Schetsen klimaatatelier Doorwerth april 2013 Klimaatatelier Doorwerth Het klimaat verandert, er komen meer hete en droge perioden, de regen zal vaker in heftige, soms stormachtige buien naar beneden komen.

Nadere informatie

Klimaatverandering, kansen voor agrarische ondernemers

Klimaatverandering, kansen voor agrarische ondernemers Klimaatverandering, kansen voor agrarische ondernemers Nationale Najaarsconferentie POP 3 Workshop Klimaatverandering en Landbouw Utrecht, 17 Nov. 2016 door Pier Vellinga Wetenschappelijk directeur Kennis

Nadere informatie

Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma. Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal

Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma. Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal Jouw idealen in Utrecht Verkiezingsprogramma Provinciale Staten 2015 in eenvoudige taal Verkiezingen in de provincie Op 18 maart 2015 zijn er verkiezingen in de provincie Utrecht. Iedereen die in Utrecht

Nadere informatie

1 Zet in de goede volgorde. Van klein naar groot.

1 Zet in de goede volgorde. Van klein naar groot. Herhaling Ω groep 5 Ω Aardrijkskunde (blad 1) Zoek de pagina in het lesboek. Lees de tekst en bekijk de foto of tekening. Maak dan de vraag. pagina 2 en 3 1 Zet in de goede volgorde. Van klein naar groot.

Nadere informatie

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 21 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk.

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 21 juni uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Examen HAVO 2017 tijdvak 2 woensdag 21 juni 13.30-16.30 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Dit examen bestaat uit 32 vragen. Voor dit examen zijn

Nadere informatie

1 Landschap en klimaat in Turkije

1 Landschap en klimaat in Turkije 1 Landschap en klimaat in Turkije 1 landschap, klimaat, Turkije, Europa, Azië, Azië 2a 2b 2c 3a 3b Istanbul door twee bruggen De Bosporus eigen antwoord (verschilt per atlas) zee 4a 1 Istanbul 2 Ankara

Nadere informatie

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat

Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat Werkblad Naut Thema 5: Weer en klimaat 5.1 Wordt het warm vandaag Lees het verhaal Wat is het weer? Kijk naar de boom Kijk naar de muts en de wanten Wat denk jij? Is het koud? In de zomer is het warm In

Nadere informatie

Leesboekje de seizoenen

Leesboekje de seizoenen Leesboekje de seizoenen Leesboekje De Seizoenen Pagina 1 Dit is de winter. Dit is de sneeuw. Dit is de hagel. Dit is de ijzel. Dit is het ijs. Dit is het donker. Dit is het licht. Dit is de kat. Dit is

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden,

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden, DE ZANDMOTOR van zand naar land De provincie Zuid-Holland is één van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Het ligt grotendeels onder zeeniveau. Met het veranderende klimaat komt van verschillende kanten

Nadere informatie

Opgesteld voor de Gemeente Bussum

Opgesteld voor de Gemeente Bussum Stichting Water voor Masaï Rapport over de nieuwe waterpomp in Puna, Tanzania Opgesteld voor de Gemeente Bussum December 2014 Project achtergrond Voor de bouw van de derde waterpomp heeft Water voor Masai

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Water hoofdstuk 2

Samenvatting Aardrijkskunde Water hoofdstuk 2 Samenvatting Aardrijkskunde Water hoofdstuk Samenvatting door Jordan 93 woorden 14 december 017 6,1 18 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Samenvatting Aardrijkskunde Water Hoofdstuk 1 Rivieren in China

Nadere informatie

Eerste verjaardag Stichting WATER

Eerste verjaardag Stichting WATER 1 November 2008 Tweede nieuwsbrief Eerste verjaardag Stichting WATER Een jaar geleden zaten een tweetal leden van onze vriendengroep bij de notaris en de oprichting van de Stichting WATER werd een feit.

Nadere informatie

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen Dieren op reis inhoud 1. Dieren op reis 3. Waarom dieren reizen 4 3. Op zoek naar eten 5 4. Op zoek naar een broedplek 9 5. Weg uit de kou 13 6. Filmpje 14 Pluskaarten 15 Bronnen 17 Colofon en voorwaarden

Nadere informatie

Een gemeentelijk dorpenbeleid. Plattelandsacademie Leuven, 28 april

Een gemeentelijk dorpenbeleid. Plattelandsacademie Leuven, 28 april Een gemeentelijk dorpenbeleid Plattelandsacademie Leuven, 28 april Trends in de dorpen Wonen In het buitengebied neemt bevolking tot 2030 globaal toe In sommige gemeenten zal er krimp zijn Groei zal ook

Nadere informatie

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL

100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL TIDAL POWER 100 MW GETIJDENENERGIE 100% VOORSPELBAAR 100% FLEXIBEL In 2025 100.000 Zeeuwse huishoudens voorzien van duurzame electriciteit uit getijdenenergie met een totale CO2-reductie van 140.000 ton

Nadere informatie

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document. versie 10-12-18 Beste docent, De film Morgenland gaat vergezeld van een bijbehorende verwerkingsles. De tijdsduur van film en les is een tot anderhalf uur. Morgenland is geschikt voor alle leerwegen en

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl II

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl II BEOORDELINGSMODEL Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. OMGAAN MET NATUURLIJKE HULPBRONNEN 1 A 2 maximumscore 2 2 onjuist 1 3 A 4 maximumscore 2 2 juist 1 5 maximumscore

Nadere informatie

Digipanel over Duurzaam Deelvervoer

Digipanel over Duurzaam Deelvervoer Digipanel over Duurzaam Deelvervoer Afdeling O&S december 2011 Inleiding Digipanel over "Duurzaam Deelvervoer" In steeds meer gemeenten in Nederland komen de laatste tijd autodeel initiatieven van de

Nadere informatie

Landelijke dag Burkina Faso Platform 2010 Workshop Water

Landelijke dag Burkina Faso Platform 2010 Workshop Water Landelijke dag Burkina Faso Platform 2010 Workshop Water 6 november 2010 Sander de Haas Piet Keijzer Introductie Sander de Haas, (geo)hydroloog werkzaam bij PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland. Mede-oprichter

Nadere informatie

REDEMPTION CHILDREN S HOME

REDEMPTION CHILDREN S HOME REDEMPTION CHILDREN S HOME JAARVERSLAG 2015 P.O. Box DM 4, Damongo, Tel: (+233) 024 4726 732 Email: abrahamsaaka@gmail.com, redemptionchildren@gmail.com 1 Jaarverslag 2015 Redemption Children s Home 2015

Nadere informatie

- Rieten manden uit Madagaskar - Madagaskar wordt ook wel het rode eiland genoemd, een verwijzing naar de roodbruine aarde.

- Rieten manden uit Madagaskar - Madagaskar wordt ook wel het rode eiland genoemd, een verwijzing naar de roodbruine aarde. - Rieten manden uit Madagaskar - Madagaskar wordt ook wel het rode eiland genoemd, een verwijzing naar de roodbruine aarde. - Rieten manden uit Madagaskar De eerste inwoners kwamen zo n 2000 jaar geleden

Nadere informatie

B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio

B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio Partijen: De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen,

Nadere informatie

Oproep: Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied

Oproep: Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied Oproep: Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied Meld nu uw bouwproject aan voor het Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied. Daarin bundelen overheden,

Nadere informatie

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail

Nadere informatie

Een open haven in een natuurlijke delta

Een open haven in een natuurlijke delta Een open haven in een natuurlijke delta Het Wereld Natuur Fonds en Havenbedrijf Rotterdam gaan een bijzondere samenwerking aan in de Nederlandse delta waar de Rijn, Schelde en Maas uitkomen. Deze rivieren

Nadere informatie

Opdracht 1 en 2. Voorbeeld: Deze toets is dat wel moeilijk; maar het toen is erg belangrijk dat je laat hondje zien wat je kunt.

Opdracht 1 en 2. Voorbeeld: Deze toets is dat wel moeilijk; maar het toen is erg belangrijk dat je laat hondje zien wat je kunt. leestoets Opdracht 1 en 2 In de volgende teksten staan heel wat woorden te veel. Dat komt doordat er iets fout is gelopen bij het printen van de teksten: er zat een virus op de computer en daardoor zijn

Nadere informatie

DE KLIMAATNOOT IN MALI

DE KLIMAATNOOT IN MALI DE KLIMAATNOOT IN MALI Valmont s duurzaamheids project i.s.m. Stichting Trees for Travel Duurzaamheid staat al meer dan 26 jaar bij Valmont centraal. Na het laten uitvoeren van een LCA (Levenscyclus Analyse)

Nadere informatie

de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie

de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie de slimme weg energietransitie 12 december 2017 Pieter van der Ploeg Alliander Strategie 1 Alliander is van jou Wij staan voor een energievoorziening die iedereen onder gelijke condities toegang geeft

Nadere informatie

VERANDEREN VAN KLIMAAT?

VERANDEREN VAN KLIMAAT? VERANDEREN VAN KLIMAAT? Tropisch klimaat, gematigd klimaat, klimaatopwarming, klimaatfactoren...misschien heb je al gehoord van deze uitdrukkingen. Maar weet je wat ze echt betekenen? Nova, wat bedoelen

Nadere informatie

STEPPING S T O N E L I B E R I A MET LANDBOUW EEN EINDE MAKEN AAN HONGER EN ARMOEDE IN LIBERIA

STEPPING S T O N E L I B E R I A MET LANDBOUW EEN EINDE MAKEN AAN HONGER EN ARMOEDE IN LIBERIA STEPPING S T O N E L I B E R I A MET LANDBOUW EEN EINDE MAKEN AAN HONGER EN ARMOEDE IN LIBERIA Waar is Stepping Stone Liberia (SSL) werkzaam? Ons team werkt in de ver afgelegen en geisoleerde provincie

Nadere informatie

DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad

DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad *P DORDRECHT Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14 078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.nl Datum 4 december 2012 Begrotingsprogramma

Nadere informatie

Emma - Urubamaba - Peru. Fatima - Ifrane - Marokko

Emma - Urubamaba - Peru. Fatima - Ifrane - Marokko Emma - Urubamaba - Peru Ola! Mag ik me even voorstellen? Mijn naam is Emma. Ik ben 12 jaar en ik woon in Urubambu, een rustig bergdorpje in Peru. Weet jij waar Peru ligt? Juist, in Zuid-Amerika. Ik heb

Nadere informatie

Herkomst van Producten. Ethiopië. Thema 1. Verschillen tussen agrarische regio s. Landbouw in Sub-Sahara Afrika. 17/03/16

Herkomst van Producten. Ethiopië. Thema 1. Verschillen tussen agrarische regio s. Landbouw in Sub-Sahara Afrika. 17/03/16 17/03/16 Herkomst van Producten Uit welke landen zijn volgende producten afkomstig? Bananen Koffie Chocolade Katoen Soja Verschillen tussen agrarische regio s Ethiopië Rijst Olijven Thema 1 http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/programmas/j

Nadere informatie

Antwoorden door een scholier 722 woorden 23 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Hoofdstuk 4 Mens en milieu.

Antwoorden door een scholier 722 woorden 23 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Hoofdstuk 4 Mens en milieu. Antwoorden door een scholier 722 woorden 23 november 2002 4 69 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 Mens en milieu Paragraaf 1 Vraag 1: a) Dat zijn de levende onderdelen van de natuur. b) Water,

Nadere informatie

Ik houd mijn spreekbeurt over het eiland Gran Canaria. Ik ben er zelf al een aantal keren met mijn ouders geweest en ga er beslist nog eens naar toe

Ik houd mijn spreekbeurt over het eiland Gran Canaria. Ik ben er zelf al een aantal keren met mijn ouders geweest en ga er beslist nog eens naar toe Gran Canaria Inleiding Ik houd mijn spreekbeurt over het eiland Gran Canaria. Ik ben er zelf al een aantal keren met mijn ouders geweest en ga er beslist nog eens naar toe Canarische Eilanden Gran Canaria

Nadere informatie

Zonder kernenergie of fossiel, kan dat? Frans Rooijers directeur CE Delft

Zonder kernenergie of fossiel, kan dat? Frans Rooijers directeur CE Delft Zonder kernenergie of fossiel, kan dat? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Opinieonderzoek Klimaatakkoord

Opinieonderzoek Klimaatakkoord bezoekadres Marnixkade 109 1015 ZL Amsterdam postadres Postbus 15262 1001 MG Amsterdam E moti@motivaction.nl T +31 (0)20 589 83 83 W www.motivaction.nl Opinieonderzoek Klimaatakkoord Beknopt rapport Natuur

Nadere informatie