Nota van verantwoording. n.a.v. Managementletter 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nota van verantwoording. n.a.v. Managementletter 2014"

Transcriptie

1 Nota van verantwoording n.a.v. Managementletter 2014 Vastgesteld in DT-MO: 2 maart 2014 vastgesteld in college: 3 maart 2015 * * nota van verantwoording managementletter 2014 D

2 Inhoudsopgave Onderwerpen managementletter 2014: WMO: integrale controle verzamelfacturen Aansluiting subsidiebesch. met fin. Adm. ontbreekt Foutieve verhoging jeugdsubsidies achteraf rechtgezet Borgen van volledigheid parkeergelden Vaststellen van leveringen of diensten bij inkopen Een verplichtingenadm. meer dan een verplichte administratie Doorontwikkeling verbijzonderde interne controle EDP audit Transparantie in de organisatie... 7 Evaluatie van de impact van recente ontwikkelingen Actualisatie grondexploitatie Financiële risico s decentralisaties Decentralisatie: informatievoorziening en factuurverwerking Wet Markt en Overheid Invoering Vpb (Wet Vennootschapsbelasting) Cyber security raakt de hele organisatie Data beveiliging is een belangrijk goed! nota van verantwoording managementletter 2014 D

3 Onderwerp: Nota van verantwoording n.a.v. managementletter Waalwijk, 25 februari De accountant heeft in de tweede helft van 2014 een interim-controle uitgevoerd voor de gemeente Waalwijk. De interim-controle heeft geresulteerd in de managementletter 2014, die 16 januari 2014 aan het college van B&W is verzonden. In deze nota van verantwoording zijn de bevindingen / adviezen van de accountant opgesomd, waarbij per advies door de functionele afdeling een reactie is opgenomen. Onderwerpen managementletter 2014: WMO: integrale controle verzamelfacturen Het is binnen gemeente Waalwijk niet mogelijk om de verzamelfacturen geautomatiseerd aan te sluiten met de afgegeven WMO beschikkingen. Gemeente Waalwijk beschikt over de applicatie 'digitale zorgfactuur', maar doordat basisgegevens in de applicatie niet zijn ingevoerd werkt de applicatie niet effectief. Op dit moment kiest u ervoor om de uitbetaling op basis van steekproeven uit te voeren. Het risico bestaat dat de gemeente voor zorg betaalt die niet beschikt en/of geleverd is. Daarbij zal de stroom aan verzamelfacturen significant toenemen per 1 januari 2015 als gevolg van de decentralisaties. Wij adviseren u digitale afstemming van verzamelfacturen en afgegeven beschikkingen zo snel mogelijk te borgen in de organisatie. De werkgroep bedrijfsvoering onderzoekt de mogelijkheden tot borging van de digitale afstemming van de facturen. Voor de jaarrekening 2014 zullen wij met u in overleg treden om de totale omvang van de steekproef te bepalen, zodat het risico in voldoende mate gemitigeerd kan worden. In 2014 is de Wmo onderdeel geweest van het interne controleproces. Het doel is om in 2015 het gehele proces van declaratie tot betaling geautomatiseerd te laten verlopen. Dit gaat dan via de zogenaamde iwmo en ijw standaarden binnen het gegevensknooppunt. Applicaties (en de inrichtingen daarvan) zijn hier reeds op voorbereid. Dit werkt momenteel nog niet vlekkeloos, maar in de loop van 2015 mag dit geen probleem meer zijn. Bestaande leveranciers (hulpmiddelen en hulp bij het huishouden) gaan we vervolgens ook verplichten op deze manier te declareren, zodat een aansluiting beschikking / betaling voortaan gewaarborgd is. Door invoering van deze nieuwe werkwijze wordt ook een koppeling gemaakt tussen beschikkingen/toekenningsbesluiten en declaraties van zorginstellingen. Tijdens de ontwikkelperiode en implementatie van de software zal door middel van steekproeven worden nagegaan of de declaraties correct zijn. PBZ Aansluiting subsidiebesch. met fin. Adm. ontbreekt RSO De aansluiting tussen de subsidiebeschikkingen en de financiële administratie wordt niet structureel opgesteld. Dit wordt veroorzaakt door het ontbreken van een subsidieadministratie. De kans bestaat dat de subsidies niet juist zijn verwerkt in de financiële administratie, waardoor er mogelijke sprake kan zijn van een onrechtmatige uitstroom van middelen. Wij bevelen u aan om een adequate subsidieadministratie te implementeren, zodat op elk gewenst moment een aansluiting kan worden gemaakt tussen de subsidieadministratie nota van verantwoording managementletter 2014 D

4 en de financiële administratie. In 2015 richt u de applicatie CORSA in, zodat de aansluiting met de financiële administratie gemakkelijk op te stellen is. De afdeling interne controle heeft inmiddels voor de jeugdsportsubsidies de aansluiting opgesteld. Voor welzijnssubsidies is deze nagenoeg afgerond. Er is wel een subsidieadministratie alleen geen apart subsidieadministratiesysteem. Om zaken zo eenvoudig en goed mogelijk te regelen, willen we gebruik maken van het bestaande Corsa-systeem in plaats van weer een ander systeem in te richten. Ook uit Corsa kunnen subsidieoverzichten worden gedraaid. Hierin hebben we in 2014 al geëxperimenteerd en voor 2015 is er een aparte subsidie-case in Corsa geïmplementeerd. Ook hebben we een betere koppeling met de financiële administratie gewaarborgd door voortaan de kostenplaats en kostensoort in de subsidiebeschikkingen op te nemen en door betaalopdrachten voortaan digitaal in plaats van fysiek uit te zetten. Op deze wijze kan een sluitende analyse worden gemaakt tussen Corsa (subsidieadministratie/ systeem ) en de financiële administratie Foutieve verhoging jeugdsubsidies achteraf rechtgezet RSO De jeugdsubsidies waren initieel foutief verhoogd (12% in plaats van 2%). Inmiddels heeft het college deze 12% achteraf goedgekeurd en is er geen onrechtmatigheidsfout meer. Het risico bestaat dat meerdere invoerfouten zijn doorgevoerd. In het najaar heeft de afdeling interne controle vastgesteld dat de overige verhogingen juist zijn verwerkt. Wel is het nog nodig te beoordelen of de invoercontrole bij subsidieverhogingen voldoende effectief zijn, om fouten in de toekomst te voorkomen. Interne Controle en de vakafdeling hebben inmiddels afdoende maatregelen doorgevoerd Borgen van volledigheid parkeergelden OBV De gemeente heeft de exploitatie van parkeerbeheer uitbesteed aan een externe organisatie: P1. De afspraken met P1 zijn vastgelegd in een contract en SLA (Service Level Agreement). De afdeling openbare ruimte ontvangt van P1 maandelijks overzichten. Na het verantwoordingsjaar dient P1 een verantwoording inclusief controleverklaring in. De controleverklaring van 2013 bevat echter een oordeelonthouding op het aspect volledigheid van de opbrengsten. Het risico bestaat dat de parkeeropbrengsten niet volledig worden verantwoord in de jaarrekening van de gemeente Waalwijk. Wij adviseren u de mogelijkheden te onderzoeken voor het opvragen van een ISAE 3402 verklaring waarin de accountant van P1 rapporteert over de opzet, bestaan en werking van de procedures of dat de gemeente zelf onderzoek uitvoert naar de volledigheid van de parkeergelden door middel van een cijferanalyse. Aan de accountant van P1, BDO accountants, zal een verklaring worden gevraagd om inzicht te krijgen in hoe de volledigheid en juistheid van de parkeergelden door middel van de accountantscontrole wordt gewaarborgd. nota van verantwoording managementletter 2014 D

5 Vaststellen van leveringen of diensten bij inkopen De gemeente Waalwijk heeft het mandaat tot vaststellen van levering of dienst bij inkopen neergelegd bij de budgethouder. De paraaf bij autorisatie van een factuur staat gelijk aan het paraferen voor de levering en er wordt verondersteld dat de budgethouder controle heeft uitgevoerd op deze levering. Het risico bestaat dat leveringen niet bedrijfsmatig zijn of dat leveringen niet hebben plaatsgevonden wanneer de budgethouder tevens de besteller is. Wij adviseren u om bij de interne controle op de autorisatie van de facturen het element levering te betrekken. Daarbij adviseren wij bij het digitaal autoriseren van facturen het accepteren van de levering of dienst zichtbaar te maken. De afdeling inkoop heeft een centrale rol in het inkoopproces bij de selectie van offertes en leverancierskeuzes. De gemeente werkt ook met raamcontracten, daardoor wordt het risico wel beperkt. Vanaf 1 januari 2014 voert de gemeente Waalwijk de administratie via het financieel systeem CiVision Middelen. Bij de inrichting van het systeem is de door het college vastgestelde regeling Budgethouders leidend geweest. Dit betekent dat de budgethouder gerechtigd is om via digitale weg de factuur betaalbaar te stellen. In de meeste gevallen komt de factuur eerst terecht bij de zogenaamde Prestatieakkoordverklaarder (PAV-er) (voorheen budgetbeheerder). De PAV-er heeft tot taak om te boordelen of de factuur overeenkomt met hetgeen geleverd is (aantallen, prijs en eventueel andere condities). Een budgethouder/pav kan de opdrachten laten lopen via de verplichtingenadministratie dan wel houdt daar zelf een administratie van bij. Onlangs heeft het college besloten de verplichtingenadministratie niet verplicht in te stellen. Na een gegeven akkoord door de PAV-er, keurt de budgethouder de factuur pas goed. Door middel van een digitale paraaf (wordt gelogd in de administratie) van de PAV-er wordt daarmee de acceptatie van de levering zichtbaar gemaakt. FIN Een verplichtingenadm. meer dan een verplichte administratie. Binnen de gemeente is het gebruik van de verplichtingenadministratie facultatief gemaakt. Wij zijn van mening dat een goed ingerichte verplichtingenadministratie een meerwaarde voor de interne beheersing kan zijn mits het ook een administratieve lastendruk bij de budgethouders kan weghalen. Belangrijk is de koppeling tussen ontvangen facturen en ingelegde verplichtingen. Het college heeft 13 januari m.b.t. het registeren van financiële verplichtingen het navolgende besloten: Het college besluit, 1. de REGELING BUDGETHOUDERS GEMEENTE WAALWIJK 2012 artikel 8 lid 1 en REGELING BUDGETHOUDERSCHAP DIRECTIEPROJECTEN artikel 6 lid 1 m.b.t. het vastleggen van verplichtingen en de handleiding verplichtingenadministratie te wijzigen waarbij het verplicht vastleggen van verplichtingen wordt gewijzigd in de mogelijkheid tot het vastleggen van verplichtingen op verzoek van de budgethouder; 2. De gewijzigde REGELING BUDGETHOUDERS GEMEENTE WAALWIJK 2012 vast testellen; CNC nota van verantwoording managementletter 2014 D

6 De gewijzigde REGELING BUDGETHOUDERSCHAP DIRECTIEPROJECTEN vast te stellen. De intentie van het besluit is om te komen tot een adequate verplichtingenadministratie met voorkoming van onnodige administratielastendruk Doorontwikkeling verbijzonderde interne controle CNC/IC De afdeling interne controle wil de toegevoegde waarde voor de gemeente vergroten en de werkzaamheden efficiënter gaan uitvoeren. Hierbij geven wij u een aantal handvatten mee:» Borg de beheersingsmaatregelen zoveel mogelijk in de reguliere processen, zodat het uitvoeren van gegevensgerichte deelwaarnemingen door de afdeling interne controle niet noodzakelijk is.» Het inrichten van de verbandscontroles in de reguliere processen. Bijvoorbeeld aansluitingen maken met de financiële administratie en de verbandscontrole op OZB opbrengsten.» Gebruik voor het inrichten van de beheersmaatregelen zoveel mogelijk de Geautomatiseerde omgeving. Bijvoorbeeld het inrichten van verplichte velden en workflows.» Data-analyse biedt de mogelijkheid te selecteren op uitzonderingen in processen en stromen, waardoor de controle efficiënter ingericht kan worden. De handvatten die de accountant aandraagt aan Interne controle om de toegevoegde waarde te vergroten en de werkzaamheden efficiënter uit te gaan voeren, neemt IC ter harte. We willen de volgende opmerkingen maken bij de handvatten: 1. Beheersingsmaatregelen borgen in de reguliere processen: Bij de interne controle op een proces starten we altijd met een inventarisatie van de belangrijkste risico s binnen het proces, de maatregelen waarmee de risico s afgedekt worden en een beoordeling door IC of de maatregelen voldoende in het proces zijn geborgd. Voor de meeste processen geldt dat de maatregelen voldoende zijn ingebouwd in de processen. Dit handvat past IC dus reeds toe. 2. Inrichten van verbandscontroles in de reguliere processen: Bij de interne controle van de processen voert IC, daar waar van toepassing, altijd een verbandscontrole of volledigheidscontrole uit. Bij sommige processen wordt dit uitgevoerd door de betreffende afdeling, echter meestal alleen door IC. Ons streven is dit op termijn in de reguliere processen onder te brengen, echter vanwege capaciteitsproblemen hebben we dit nog niet kunnen doorvoeren. Wij zullen dit echter wel blijven benadrukken in onze rapportages. 3. Gebruik voor het inrichten van de beheersmaatregelen zoveel mogelijk geautomatiseerde omgeving: Dit zullen we meenemen bij onze controles. 4. Data-analyse geeft de mogelijkheid te selecteren op uitzonderingen in processen: Dit zullen we meenemen bij onze controles EDP audit De EDP-audit moet voor 2014 nog plaatsvinden. Hierover vindt op dit moment nog afstemming plaats met de gemeente. Wanneer de afspraken geformaliseerd zijn, zullen wij deze werkzaamheden oppakken en u hierover rapporteren. FIN nota van verantwoording managementletter 2014 D

7 Op 29 januari 2015 is de EDP-audit uitgevoerd Transparantie in de organisatie CNC Bevindingen met betrekking tot de cultuur en het gedrag binnen uw organisatie. Deze bevindingen zijn gebaseerd op tastbare observaties. We hebben de volgende observaties die we graag met u delen: «Organisatie is zich bewust van de toegevoegde waarde van een verbijzonderde audit functie. «Verantwoording op speerpunten in het beleid hebben een prominente plaats in rapportages.» De griffie vormt een zichtbare schakel tussen college en raad.» De gemeente heeft een eigen gedragscode en integriteitsreglement. De voorbije jaren is fors ingezet op voormelde zaken en dat heeft geleid tot hetgeen door de accountant is geconstateerd. Het management en P&C hebben hiervoor permanent aandacht en in de afdelingsoverleggen wordt hier frequent over gesproken. Evaluatie van de impact van recente ontwikkelingen Actualisatie grondexploitatie RSO Via de projectenrapportage uit het najaarsbericht informeert u de raad over de stand van zaken in de grondexploitatieprojecten. Dit betreft een actualisatie op hoofdlijn van de grondexploitatieprojecten. Bij het opstellen van de jaarrekening rekent u eenmaal per jaar alle effecten door in de exploitaties. Om de grip op projecten te vergroten en om de raad tijdig te kunnen informeren en te laten besluiten over wijzigingen adviseren wij u dit tweemaal per jaar te doen. Een andere mogelijkheid is om in het projectenrapport de financiële impact in een grotere mate van detail uit te werken. Indien aan de orde zal in de projectenrapportage op substantiële financiële afwijkingen worden gerapporteerd. Daarnaast wordt in 2015 de gehele P&C-cyclus opnieuw gestroomlijnd (methode Barneveld wordt momenteel onderzocht) en voormelde problematiek wordt daarin meegenomen Financiële risico s decentralisaties CNC Onze kernboodschap is dat de risicoparagraaf op dit moment nog onvoldoende inzicht geeft in de risico's en omvang. Veel gemeenten worstelen op dit moment met de nota van verantwoording managementletter 2014 D

8 invulling van de risicoparagraaf, veelal wordt een extern adviesbureau gevraagd om risico's te kwalificeren en kwantificeren. Het is aan te bevelen om binnen de risicoparagraaf een aparte paragraaf te hanteren voor de decentralisaties met onderdelen zoals:» inschattingen van te behalen kortingen aan de kostenkant (P);» onvolledige historische gegevens/schattingen van zorgaanbod (Q);» inschattingen over verlaging zorgzwaarte, vermindering zorgaanbod door nieuwe wijze van werken;» bedrijfsvoering (ICT, ingeboekte efficiency in de uitvoering). Per transitie is er een deelbegroting opgemaakt en vastgesteld door de gemeenteraad. Tevens zijn er per transitie risicokaarten gemaakt. Wij zijn het met u eens dat de omvang van de risico s op dit moment lastig is in te schatten. Er zijn nog veel onzekerheden zoals:» Ontwikkelingen in aantallen hulpvragen, ook omdat de gemeente verplicht is bepaalde vormen van ondersteuning te verlenen, maar niet zelf de indicering daarvoor regelt (o.a. huisartsen, jeugdbescherming, jeugdreclassering).» De beschikbare financiële middelen ten opzichte van de verplichte continuering en levering van zorg op het gewenste kwaliteitsniveau (overgangsrecht). «Het betreft open eind regelingen en daarmee bestaat het risico, dat het aantal gehonoreerde aanvragen niet in overeenstemming is met het beschikbare budget.» Rijkskortingen worden al toegepast, terwijl de beleidsaanpassingen om deze kortingen op te vangen deels pas op termijn effect hebben. De risico's worden bij de Jeugdwet zo goed mogelijk opgevangen door een regionaal solidariteitsprincipe en door de reservering van een risicoreserve. Bij de nieuwe Wmo is er ook een risicoreserve gevormd. Daarnaast worden de ontwikkelingen met betrekking tot de hulpvragen en de uitgaven nauwlettend gemonitord. Verder beperkt de gemeente de financiële risico's door zelf een rol te vervullen bij de toegang tot het sociale domein. Periodiek worden de realisatiecijfers gevolgd zowel lokaal als regionaal. Indien de realisatiecijfers hiertoe aanleiding geven zal een begrotingsaanpassing plaatsvinden door middel van het voor- dan wel najaarsbericht Decentralisatie: informatievoorziening en factuurverwerking RSO Gegeven de nog bestaande onzekerheden is het van groot belang dat de gemeente op korte termijn, mede in het licht van de noodzakelijke voortgang, meerdere scenario's uitwerkt en bovendien ervoor zorg draagt dat in het implementatietraject voldoende mogelijkheden worden ingebouwd om bij te sturen (kostenflexibiliteit) en bovendien wordt zorggedragen voor vroegtijdige, specifieke stuurinformatie over de voortgang van de decentralisaties in hun onderlinge samenhang, bij voorkeur langs de lijnen van het hiervoor genoemde uitgewerkte plannen. Daarnaast is het van belang om benodigde management en sturingsinformatie te ontwikkelen. Op dit moment bent u bezig de rapportagebehoefte vanuit de transities in te regelen in de P&C cyclus. Voor de gemeente is het ook belangrijk dat de factuurverwerking die bij de nieuwe stroom hoort ook tijdig ingericht is. Vanaf 1 januari 2015 zal deze stroom in belang exponentieel toenemen en is een geautomatiseerde match tussen beschikkingen en factuurregels van zeer groot belang. Over aansluiting beschikking factuur is al e.e.a. opgenomen bij nr. 1. Er wordt nota van verantwoording managementletter 2014 D

9 momenteel gewerkt aan het genereren en verkrijgen van management en stuurinformatie. De primaire zaken worden voor het financieel inzicht op zeer korte termijn in een rapportage vervat om het management en het bestuur te informeren. Het gaat hierbij om de lokale en regionale in- en uitgaven op cliëntniveau (PxQ). Hiervoor is capaciteit toegevoegd aan het uitvoerend team. Bovendien is er m.b.t. monitoring een werkgroep aan de slag die e.e.a. uitwerkt. De werkgroep ontwikkelt de monitoring verder door op diverse terreinen zoals de beleidsmonitor sociaal domein voor de horizontale verantwoording (inwoners) en verantwoording aan de gemeenteraad. Het clientervaringsonderzoek naar o.a. tevredenheid, bejegening en het behalen van de gestelde doelen en resultaten Wet Markt en Overheid CNC Veel gemeenten proberen het bestaande beleid voort te zetten (en daarmee de huidige tarieven te handhaven) door activiteiten die economisch van aard zijn het predicaat 'algemeen belang' te geven en laten deze activiteiten door de gemeenteraad vrijstellen. Deze handelswijze is onder het vergrootglas komen te liggen van het publiek en de toezichthouder. Aanbeveling De notitie WMenO is in september door de raad vastgesteld. Wij adviseren u vast te stellen in hoeverre is voldaan aan de vereisten voor het verklaren van algemeen belang conform bijlage A.2. De notitie is op basis van grondige voorbereiding tot stand gekomen en er is weloverwogen over besloten nadat het voornemen tot het aanwijzen van activiteiten in het algemeen belang voor inspraak was vrijgegeven Invoering Vpb (Wet Vennootschapsbelasting) FIN Welke impact kan het wetsvoorstel hebben? De wijziging raakt gemeente Waalwijk direct, maar ook private rechtspersonen waarin zij deelneemt of anderszins (bijvoorbeeld bestuurlijk) mee gelieerd zijn. Naar nu in het algemeen wordt verwacht zal er forse impact kunnen optreden ten aanzien van (o.a.): «grond- en vastgoedbedrijven;» vervoersactiviteiten; «exploitatie van bijzonder accommodaties zoals zwembaden;» dienstverlening buiten de eigen kring; «allerlei samenwerkingsverbanden bijvoorbeeld op het gebied van afval, ICT;» financieringsactiviteiten. Vrijstellingen Hoewel het wetsvoorstel voorziet in een aantal belangrijke vrijstellingen zoals de interne, de overheidstaak en de samenwerkingsverbandvrijstelling, zullen, ook als die vrijstellingen van toepassing zijn, de administratie- en compliance verplichtingen fors nota van verantwoording managementletter 2014 D

10 toenemen. Dit heeft onder andere te maken met de wijze waarop deze vrijstellingen nu zijn vormgegeven. Aanbeveling Vele partijen zijn nu echt gestart met opleidingen en inventarisaties om zo Vpb kennis op te bouwen en grip te krijgen op de mogelijke impact voor onder andere begrotingen en plannen. Een bijzonder punt van aandacht vormt de identificatie en allocatie van de voor de Vpb in aanmerking te nemen opbrengsten en kosten als ook waar relevant het opstellen van een openingsbalans. Tot slot is het ook van belang tijdig bewustzijn te creëren binnen uw organisatie en na te denken over vragen als wie verantwoordelijk is voor welke taken en wat de eventuele veranderingen zijn ten aanzien van de interne organisatie en processen. Inmiddels is een plan van aanpak vastgesteld om de Vennootschapsbelasting (Vpb)per 1 januari 2016 bij de gemeente Waalwijk te implementeren met als uiteindelijk doel om op 1 januari 2016 de openingsbalans voor de Vpb gereed te hebben. In het plan van aanpak zijn alle aspecten opgenomen die de accountant aanbeveelt. Het college en zo nodig de raad zullen tijdig geïnformeerd worden dan wel voorstellen voorgelegd krijgen over de gevolgen van deze wettelijke maatregel Cyber security raakt de hele organisatie HII Cyber security is geen IT-uitdaging (meer) - het is een gemeente brede aangelegenheid. In uw organisatie zien we de volgende kwetsbaarheden:» het vermogen om prioriteiten te stellen in wat er beveiligd moet worden;» de identificatie van de belangrijkste risico's en dreigingen;» het omgaan met afhankelijkheid van externen (connecties);» het creëren van bewustzijn bij mensen;» het op orde krijgen van het technologische fundament;» het omgaan met onverwachte cyberincidenten en -crises. Gemeente Waalwijk onderkent dat Cyber security als onderdeel van het thema informatieveiligheid niet slechts een IT-uitdaging is maar een gemeente brede aangelegenheid. Binnen onze organisatie is al een aantal belangrijke stappen gezet op het gebied van informatiebeveiliging, zoals: Waalwijk is sinds april 2014 aangesloten bij de Informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD). Het DigiD ICT-beveiligingsassessment 2014 op de SIM-webomgeving is medio 2014 met positief resultaat afgesloten. Jaarlijks worden door verschillende externe partijen preventieve penetratietesten uitgevoerd op de beveiligingsstaat van de koppelingen die Waalwijk heeft met Internet. In 2014 is een Uitwijkvoorziening voor ICT-calamiteiten gerealiseerd. Echter, hiermee zijn we er nog lang niet en om nu informatieveiligheid naar een hoger plan te brengen heeft het DTMO op besloten dat onze organisatie conform de zogenaamde Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) gaat werken. De BIG zal daarbij als normenkader gelden en planmatig ingevoerd worden. Het plan van aanpak voor de implementatie van de BIG is op door het DTMO vastgesteld. Ook bovengenoemde kwetsbaarheden zijn onderdeel van de BIG. De uitvoering van dit nota van verantwoording managementletter 2014D

11 plan van aanpak zal spoedig projectmatig worden opgepakt door de chief information security officer (CISO) die gepositioneerd wordt bij de Concernstaf. De werving- en selectieprocedure van deze nieuwe functionaris is opgestart. De CISO is o.a. verantwoordelijk voor het actueel houden van het informatie-beveiligingsbeleid, de implementatie van de BIG, het adviseren van de organisatie over informatiebeveiliging, adviseren bij de diverse audits (o.a. DigiD), rapporteren aan management, etc Data beveiliging is een belangrijk goed! CNC Het heroverwegen van privacy is essentieel om gelijke tred te houden met de huidige veranderende realiteit. Organisaties moeten hun privacy benadering opnieuw evalueren en inzicht verkrijgen in de nieuwe bedreigingen en mogelijkheden die een digitale wereld met zich mee brengt. Zowel de EU als individuele landen formuleren strengere wet- en regelgeving om te waarborgen dat de privacy van hun inwoners beschermd wordt. Er is inmiddels besloten tot het aanstellen van een informatiemanager/beveiligingsfunctionaris die risico's bewaakt, implementeren Baseline Informatie Beveiliging gemeenten en investeren in bewustwording bij medewerkers. Daarnaast is er een risicokaart aangemaakt teneinde permanent oog te hebben voor de risico s en de financiële gevolgen die hieraan zijn verbonden. Drs. E. de Laat Directeur Bedrijfsvoering/Concerncontroller Gemeente Waalwijk nota van verantwoording managementletter 2014D

Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland

Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland OVER OOSTZAAN Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland WORMERLAND. GESCAND OP 13 SEP. 2013 Gemeente Oostzaan Datum : Aan: Raadsleden gemeente Oostzaan Uw BSN : - Uw brief van :

Nadere informatie

Quick scan Informatiebeveiliging gemeente Zoetermeer

Quick scan Informatiebeveiliging gemeente Zoetermeer Bes t uur l i j kenot a I nf or mat i ebev ei l i gi ng Dec ember2017 Quick scan Informatiebeveiliging gemeente Zoetermeer Conclusies en aanbevelingen Gemeenten beheren veel persoonlijke en gevoelige data

Nadere informatie

Op naar de decentralisaties

Op naar de decentralisaties pwc l Hm HUI Huil ^,gjj^g,j, W l ļ 15-0003748 1 6 JAM 20ft Rapportage interimbevindingen controle 2014 Op naar de decentralisaties Interim-bevindingen Gemeente Waalwijk 15 december 2014 wc Afwijk Gemeente

Nadere informatie

Aantoonbaar in control op informatiebeveiliging

Aantoonbaar in control op informatiebeveiliging Aantoonbaar in control op informatiebeveiliging Agenda 1. Introductie key2control 2. Integrale interne beheersing 3. Informatiebeveiliging 4. Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten 5. Demonstratie ISMS

Nadere informatie

Rekenkamercommissie Oostzaan

Rekenkamercommissie Oostzaan Rekenkamercommissie Oostzaan Jaarverslag 2016 & Onderzoeksprogramma 2017 1 1. Voorwoord Voor U ligt het jaarverslag en het onderzoeksprogramma van de rekenkamercommissie gemeente Oostzaan. In het jaarverslag

Nadere informatie

BABVI/U201300696 Lbr. 13/057

BABVI/U201300696 Lbr. 13/057 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Informatiebeveiliging uw kenmerk ons kenmerk BABVI/U201300696 Lbr. 13/057 bijlage(n) datum 6 juni 2013 Samenvatting

Nadere informatie

Aan uw raad is het volgende toegezegd: Toezeggingen college van B&W in Commissies en Raad (september 2015) TCM 09 21 mei 2015

Aan uw raad is het volgende toegezegd: Toezeggingen college van B&W in Commissies en Raad (september 2015) TCM 09 21 mei 2015 Bedrijfsvoering De gemeenteraad van Bloemendaal Datum : 19 augustus 2015 Uw kenmerk : Ons kenmerk : 2015056815 Behandeld door : J. van der Hulst Doorkiesnummer : 023-522 5592 Onderwerp : Rapportage informatiebeveiliging

Nadere informatie

/ IJssels. Intern controleplan Samenwerking

/ IJssels. Intern controleplan Samenwerking Intern controleplan 2018 ^ Gemeente / IJssels gemeente Montfoort Vast te stellen door Managementteam UW Dagelijks Bestuur UW College van B&W IJsselstein College van B&W Montfoort Vastgesteld dd 28 maart

Nadere informatie

Onderwerp: Informatiebeveiligingsbeleid 2014-2018 BBV nr: 2014/467799

Onderwerp: Informatiebeveiligingsbeleid 2014-2018 BBV nr: 2014/467799 Collegebesluit Onderwerp: Informatiebeveiligingsbeleid 2014-2018 BBV nr: 2014/467799 1. Inleiding In 2011 zorgde een aantal incidenten rond de beveiliging van overheidsinformatie er voor dat met andere

Nadere informatie

Gemeente Alphen aan den Rijn

Gemeente Alphen aan den Rijn Informatiebeveiligingsbeleid (t.b.v. ICT Forum Lokale Overheid) Van een Informatiebeveiligingsbeleid naar de dagelijkse praktijk Maart 2016, afdeling I&A Informatiebeveiligingsbeleid Informatiebeveiligingsbeleid

Nadere informatie

Datagestuurde Auditing Sociaal Domein In control komen op 3 levels of defence

Datagestuurde Auditing Sociaal Domein In control komen op 3 levels of defence 15 december 2017 Marcel Schippers Anneke Lalleman William Lagendijk Datagestuurde Auditing Sociaal Domein In control komen op 3 levels of defence Themabijeenkomst FAMO jaarstukken 2017 0 Agenda Introductie

Nadere informatie

Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth

Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth De taak van de raad onder het dualisme Kaders stellen (WMO, Jeugdwet, handhaving) Budgetteren (begroting) Lokale wetgeving

Nadere informatie

Informatiebeveiliging En terugblik op informatiebeveiliging 2016

Informatiebeveiliging En terugblik op informatiebeveiliging 2016 Informatiebeveiliging 2017 En terugblik op informatiebeveiliging 2016 Missie Waken over betrouwbaarheid, integriteit en beschikbaarheid van de gegevens waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. Voldoen

Nadere informatie

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD MEMO AAN DE GEMEENTERAAD Aan T.a.v. Datum Betreft Van Ons kenmerk CC De gemeenteraad - 23 maart 2012 Interim-controle 2011 Deloitte Het college 112623 Paraaf Datum Controller RP 22-3-2012 Directie Geachte

Nadere informatie

VOORWOORD. 1 Code voor informatiebeveiliging, Nederlands Normalisatie Instituut, Delft, 2007 : NEN-ISO.IEC 27002.

VOORWOORD. 1 Code voor informatiebeveiliging, Nederlands Normalisatie Instituut, Delft, 2007 : NEN-ISO.IEC 27002. Gesloten openheid Beleid informatiebeveiliging gemeente Leeuwarden 2014-2015 VOORWOORD In januari 2003 is het eerste informatiebeveiligingsbeleid vastgesteld voor de gemeente Leeuwarden in de nota Gesloten

Nadere informatie

Deelplan IC Memoriaalboekingen 2014. Gemeente Lingewaard

Deelplan IC Memoriaalboekingen 2014. Gemeente Lingewaard Deelplan IC Memoriaalboekingen 2014 Gemeente Lingewaard Inhoudsopgave 1. Aanleiding 2 2. Structureel / incidenteel 2 3. Opdrachtgever 2 4. Opdrachtnemer 2 5. Relevante wet- en regelgeving 2 6. Rapportage

Nadere informatie

Verklaring van Toepasselijkheid en Informatiebeveiligingsbeleid

Verklaring van Toepasselijkheid en Informatiebeveiligingsbeleid Openbaar Onderwerp Verklaring van Toepasselijkheid en Informatiebeveiligingsbeleid Programma Bestuur en Middelen BW-nummer Portefeuillehouder H. Tiemens, B. van Hees, H. Bruls Samenvatting De gemeente

Nadere informatie

Deelplan IC Investeringen en kredieten 2014. Gemeente Lingewaard

Deelplan IC Investeringen en kredieten 2014. Gemeente Lingewaard Deelplan IC Investeringen en kredieten 2014 Gemeente Lingewaard Inhoudsopgave 1. Aanleiding 2 2. Structureel / incidenteel 2 3. Opdrachtgever 2 4. Opdrachtnemer 2 5. Relevante wet- en regelgeving 2 6.

Nadere informatie

SiSa cursus 2013. Gemeente en accountant. 21 november 2013

SiSa cursus 2013. Gemeente en accountant. 21 november 2013 SiSa cursus 2013 Gemeente en Welkom Even voorstellen EY: Stefan Tetteroo RA Page 1 Agenda Doelstelling Accountant en gemeente Onze visie inzake de betrokken actoren Coördinatie- en controlefunctie binnen

Nadere informatie

CIOT-bevragingen Proces en rechtmatigheid

CIOT-bevragingen Proces en rechtmatigheid CIOT-bevragingen Proces en rechtmatigheid 2015 Veiligheid en Justitie Samenvatting resultaten Aanleiding Op basis van artikel 8 van het Besluit Verstrekking Gegevens Telecommunicatie is opdracht gegeven

Nadere informatie

2 3 MEI 28H. uw kenmerk. ons kenmerk. Lbr. 14/042

2 3 MEI 28H. uw kenmerk. ons kenmerk. Lbr. 14/042 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad 2 3 MEI 28H Vereniging van Nederlandse Gemeenten informatiecentrum tel. (070) 373 8393 uw kenmerk bījlage(n) betreft Voortgang Informatieveiligheid ons

Nadere informatie

Plan van aanpak accountantscontrole 2015 gemeente Woudrichem. Woudrichem 22 september 2015 Rein-Aart van Vugt Dennis van Vollevelde

Plan van aanpak accountantscontrole 2015 gemeente Woudrichem. Woudrichem 22 september 2015 Rein-Aart van Vugt Dennis van Vollevelde Plan van aanpak accountantscontrole 2015 gemeente Woudrichem Woudrichem Rein-Aart van Vugt Dennis van Vollevelde Aanscherping vereisten accountantscontrole: ontwikkelingen vanaf 2014 Meer focus op IT-omgeving

Nadere informatie

ICT EN INFORMATIEBELEIDSPLAN

ICT EN INFORMATIEBELEIDSPLAN ICT EN INFORMATIEBELEIDSPLAN 2018-2023 VERSIE definitief Vastgesteld op : 14 augustus 2018 Directeur bestuurder 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Doelstelling 3 3. Positionering ICT en Informatiebeleid

Nadere informatie

Werkgroep Decentrale Overheden (WGDO) Betreft: Evaluatie uitkomsten PGB 2017 (tbv accountants) Datum: 1 december 2017

Werkgroep Decentrale Overheden (WGDO) Betreft: Evaluatie uitkomsten PGB 2017 (tbv accountants) Datum: 1 december 2017 Notitie Van: Werkgroep Decentrale Overheden (WGDO) Betreft: Evaluatie uitkomsten PGB 2017 (tbv accountants) Datum: 1 december 2017 De NBA heeft op 21 juni 2016 NBA Alert 39 Sociaal Domein gepubliceerd.

Nadere informatie

Controleprotocol. Accountantscontrole Jaarrekening Gemeente Berkelland Bijlage 1. Versie juni 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9

Controleprotocol. Accountantscontrole Jaarrekening Gemeente Berkelland Bijlage 1. Versie juni 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9 Controleprotocol Accountantscontrole Jaarrekening 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9 Algemeen Doelstelling In dit controleprotocol staat waaraan de accountant zich moet houden bij de accountantscontrole.

Nadere informatie

CONTROLE EN VERANTWOORDING IN HET SOCIAAL DOMEIN. drs. David Zijlmans RA drs. Simon Jongepier RA

CONTROLE EN VERANTWOORDING IN HET SOCIAAL DOMEIN. drs. David Zijlmans RA drs. Simon Jongepier RA CONTROLE EN VERANTWOORDING IN HET SOCIAAL DOMEIN drs. David Zijlmans RA drs. Simon Jongepier RA WELKOM! Drs. D.E. (David) Zijlmans RA EY Financial Accounting & Advisory Services Landelijk eindverantwoordelijk

Nadere informatie

Voorstel aan college van Burgemeester en Wethouders

Voorstel aan college van Burgemeester en Wethouders Openbaar Registratienummer: 212560 Datum voorstel: 13 mei 2016 Niet openbaar Portefeuillehouder: De heer P. Lucassen Afdeling: BV Finance & Control Agendapunt 2 Onderwerp/Titel: Verslag interne controle

Nadere informatie

Gemeente Doetinchem. Clientserviceplan voor het boekjaar 2013

Gemeente Doetinchem. Clientserviceplan voor het boekjaar 2013 Clientserviceplan voor het boekjaar 2013 oktober 2013 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Controleopdracht 4 2.1 Opdracht 4 2.2 Materialiteit en tolerantie 5 2.3 Fraude 6 3. Planning 6 3.1 Inleiding 6 3.2 Algemene

Nadere informatie

ECIB/U Lbr. 17/010

ECIB/U Lbr. 17/010 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Informatieveiligheid en privacy uw kenmerk ons kenmerk ECIB/U201700133 Lbr. 17/010 bijlage(n) - datum 20 februari

Nadere informatie

2015; definitief Verslag van bevindingen

2015; definitief Verslag van bevindingen Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Gemeenteraad van Nederweert Postbus 2728 6030AA NEDERWEERT Programma 8 Postbus 90801 2509 LV

Nadere informatie

Rekenkamercommissie Brummen

Rekenkamercommissie Brummen Rekenkamercommissie Brummen REKENKAMERBRIEF Privacy in de 3 decentralisaties INLEIDING Door de 3 decentralisaties verwerkt de gemeente vanaf 1 januari 2015 veel meer persoonlijke en privacygevoelige gegevens.

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente Lingewaard

Aan de raad van de gemeente Lingewaard 6 Aan de raad van de gemeente Lingewaard *14RDS00194* 14RDS00194 Onderwerp Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2014-2017 1 Samenvatting In deze nieuwe Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen

Nadere informatie

Iedereen denkt bij informatieveiligheid dat het alleen over ICT en bedrijfsvoering gaat, maar het is veel meer dan dat. Ook bij provincies.

Iedereen denkt bij informatieveiligheid dat het alleen over ICT en bedrijfsvoering gaat, maar het is veel meer dan dat. Ook bij provincies. Iedereen denkt bij informatieveiligheid dat het alleen over ICT en bedrijfsvoering gaat, maar het is veel meer dan dat. Ook bij provincies. Gea van Craaikamp, algemeen directeur en provinciesecretaris

Nadere informatie

Voortgangsrapportage

Voortgangsrapportage Rechtmatigheid Wat hebben we bereikt? Voortgangsrapportage Rechtmatigheid Stand van zaken per 1 juli Behoort bij brief met kenmerk - 50651 Voortgangsrapportage Rechtmatigheid, juli 1 FASE 1 WET EN REGELGEVING

Nadere informatie

Een Information Security Management System: iedereen moet het, niemand doet het.

Een Information Security Management System: iedereen moet het, niemand doet het. ADVIESRAPPORT Een Information Security Management System: iedereen moet het, niemand doet het. Een onderzoek naar de betekenis van het ISMS ter borging van de Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse

Nadere informatie

Management Letter. Gemeente Bergeijk. Eindhoven 8 november

Management Letter. Gemeente Bergeijk. Eindhoven 8 november Management Letter Gemeente Bergeijk Eindhoven 8 november Aanbiedingsbrief Gemeente Bergeijk t.a.v. het college Postbus 10.000 5570 GA Bergeijk Eindhoven, 8 november 2018 Betreft: Management letter boekjaar

Nadere informatie

RiskCongres PublicValues Donderdag 6 april 2017 Venue New Babylon, Den Haag Thema: Risicomanagement in de publieke sector: De paarse krokodil? Het gaat om wat je niet ziet! www.riskcongrespublicvalues.nl

Nadere informatie

INFORMATIEVEILIGHEID. een uitdaging van ons allemaal. ICT Noord, Harro Spanninga

INFORMATIEVEILIGHEID. een uitdaging van ons allemaal. ICT Noord, Harro Spanninga INFORMATIEVEILIGHEID een uitdaging van ons allemaal ICT Noord, Harro Spanninga Agenda Toelichting op de Taskforce BID Introductie thema Informatieveiligheid Technisch perspectief Perspectief van de overheid

Nadere informatie

Informatiebeveiliging en Privacy; beleid CHD

Informatiebeveiliging en Privacy; beleid CHD Informatiebeveiliging en Privacy; beleid CHD 2018-2020 Vastgesteld MT 19 december 2017 Stichting Centrale Huisartsendienst Drenthe Postbus 4091 9400 AK Assen 2 1 Inleiding De CHD is een zorginstelling

Nadere informatie

Budgethoudersregeling gemeenschappelijke regeling UW Samenwerking, gemeente Montfoort en gemeente IJsselstein

Budgethoudersregeling gemeenschappelijke regeling UW Samenwerking, gemeente Montfoort en gemeente IJsselstein GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente IJsselstein. Nr. 123673 23 december 2015 Budgethoudersregeling gemeenschappelijke regeling UW Samenwerking, gemeente Montfoort en gemeente IJsselstein het dagelijks

Nadere informatie

MKB Cloudpartner Informatie TPM & ISAE 3402 2016

MKB Cloudpartner Informatie TPM & ISAE 3402 2016 Third Party Memorandum (TPM) Een Derde verklaring of Third Party Mededeling (TPM) is een verklaring die afgegeven wordt door een onafhankelijk audit partij over de kwaliteit van een ICT-dienstverlening

Nadere informatie

B&W-Aanbiedingsformulier

B&W-Aanbiedingsformulier B&W.nr. 10.1253, d.d. 7 december 2010 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Auditrapport 2009 Grip op de buitenboordmotor, sturing, toezicht en verantwoording bij Gemeenschappelijke Regelingen BESLUITEN Behoudens

Nadere informatie

Rapportage Informatiebeveiliging Gemeente Boekel 16 mei 2018

Rapportage Informatiebeveiliging Gemeente Boekel 16 mei 2018 Rapportage Informatiebeveiliging 2017 Gemeente Boekel 16 mei 2018 Inleiding Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Boekel legt over het jaar 2017 verantwoording af over de stand van

Nadere informatie

kw Deloitte Gemeente Meppel Raadsbrief december 2013 Ingek.: 2 3 DEC _G ME y-jt ML'iPPEL

kw Deloitte Gemeente Meppel Raadsbrief december 2013 Ingek.: 2 3 DEC _G ME y-jt ML'iPPEL kw Deloitte _G ME y-jt ML'iPPEL Ingek.: 2 3 DEC. 2013 Deloitte Accountants B.V. Laan Corpus den Hoorn 102-4 9728 JR Groningen Postbus 980 9700 AZ Groningen Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9870

Nadere informatie

Nota risicomanagement en weerstandsvermogen

Nota risicomanagement en weerstandsvermogen Vastgesteld door B&W op: 24 oktober 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Doel en verantwoordelijkheidsverdeling 3 2 Risicomanagement(beleid) 5 2.1 Het begrip risico 5 2.2 Het begrip risicomanagement

Nadere informatie

De impact en implementatie van de outsourcing op de bedrijfsvoering is als één van de 6 deelprojecten ondergebracht binnen het project outsourcing.

De impact en implementatie van de outsourcing op de bedrijfsvoering is als één van de 6 deelprojecten ondergebracht binnen het project outsourcing. Bijlagen 1 en 2: Aanbevelingen en opvolging Gateway Reviews (corsa 2018017934) Bijlage 1: Aanbevelingen en opvolging Gateway Review 2018 Aanbeveling Opvolging Status Opmerking 1. Richt een apart project

Nadere informatie

Het college van burgemeester en wethouders geeft in zijn reactie aan de conclusies van de rekenkamer te herkennen.

Het college van burgemeester en wethouders geeft in zijn reactie aan de conclusies van de rekenkamer te herkennen. tekst raadsvoorstel Inleiding Vanaf januari 2015 (met de invoering van de nieuwe jeugdwet) worden de gemeenten verantwoordelijk voor alle ondersteuning, hulp en zorg aan kinderen, jongeren en opvoeders.

Nadere informatie

INFORMATIEPAKKET. voor dienstverleners met betrekking tot de marktverkenning van de gemeente Leeuwarden binnen het Sociaal Domein

INFORMATIEPAKKET. voor dienstverleners met betrekking tot de marktverkenning van de gemeente Leeuwarden binnen het Sociaal Domein INFORMATIEPAKKET voor dienstverleners met betrekking tot de marktverkenning van de gemeente Leeuwarden binnen het Sociaal Domein Gemeente Leeuwarden Maart 2014 Blad 2 Blad 3 Algemene informatie Deze informatie

Nadere informatie

College-onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid o.g.v. art. 213a Gemeentewet

College-onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid o.g.v. art. 213a Gemeentewet College-onderzoeken naar doelmatigheid en doeltreffendheid o.g.v. art. 213a Gemeentewet Commissie Rekening & Audit 25 november 2015 Besturing & controlling/ Auditteam Onderwerpen Wat zijn college onderzoeken

Nadere informatie

Steekproefomvang Omvang van de steekproef in 2010: Gehele financiële boekhouding met betrekking tot de fractiebudgetten.

Steekproefomvang Omvang van de steekproef in 2010: Gehele financiële boekhouding met betrekking tot de fractiebudgetten. INTERNE CONTROLE FRACTIEBUDGETTEN GEMEENTE COEVORDEN PROCESEIGENAAR: Bert Kunnen 1. Doel en aanpak controle Doel onderzoek Het doel van de controle is om vast te stellen dat de verstrekte fractiebudgetten

Nadere informatie

Verbeterplan Suwinet

Verbeterplan Suwinet Verbeterplan Suwinet Inhoudsopgave 1. Aanleiding... 3 2. Verbeterpunten Suwinet... 4 2.1 Informatiebeveiligingsbeleid... 4 2.2 Uitdragen van het beleid... 4 2.3 Functiescheiding... 4 2.4 Security Officer...

Nadere informatie

Bevinding Risico Aanbeveling Maatregelen

Bevinding Risico Aanbeveling Maatregelen Follow up managementletter Deloitte 2015 Bevinding Risico Aanbeveling Maatregelen Onderhoudsvoorzieningen Project onderhoudsvoorzieningen is afgerond. In de laatste In 2015 is een projectgroep week van

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 21 maart ECIB/U Lbr. 17/017 (070)

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 21 maart ECIB/U Lbr. 17/017 (070) Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 21 maart 2017 Ons kenmerk ECIB/U201700182 Lbr. 17/017 Telefoon (070) 373 8338 Bijlage(n) 1 Onderwerp nieuw verantwoordingsproces informatieveiligheid

Nadere informatie

Inspiratiedag. Workshop 2: Interne controle in het Sociaal Domein. 15 september 2016

Inspiratiedag. Workshop 2: Interne controle in het Sociaal Domein. 15 september 2016 Inspiratiedag Workshop 2: Interne controle in het Sociaal Domein 15 september 2016 Programma Voorstellen en verwachtingen Interne beheersing en interne controle Relatie met de externe accountant Belangrijkste

Nadere informatie

Aan de Raad en het College van Gemeente Woerden Postbus AA WOERDEN. Beh. Ambt.: Afschr.: B.V.O.: Rotterdam, 8 november 2017

Aan de Raad en het College van Gemeente Woerden Postbus AA WOERDEN. Beh. Ambt.: Afschr.: B.V.O.: Rotterdam, 8 november 2017 Aan de Raad en het College van Gemeente Woerden Postbus 45 3440 AA WOERDEN 17.022452 Registratiedatum: Behandelend afdeling Afgehandeld door/op: 13/11/2017 Beh. Ambt.: Streefdat.: Afschr.: B.V.O.: Rotterdam,

Nadere informatie

info@zeker-online.nl www.zeker-online.nl Drs L. (Bert) F.G. Tuinsma RA, voorzitter 10 december 2013

info@zeker-online.nl www.zeker-online.nl Drs L. (Bert) F.G. Tuinsma RA, voorzitter 10 december 2013 info@zeker-online.nl www.zeker-online.nl Drs L. (Bert) F.G. Tuinsma RA, voorzitter 10 december 2013 2 Boekhouden in de cloud!! 3 Aanbod te over: 4 5 Hoe betrouwbaar en veilig is online administratieve

Nadere informatie

Informatiebeveiligingsbeleid. Stichting Pensioenfonds Chemours

Informatiebeveiligingsbeleid. Stichting Pensioenfonds Chemours Informatiebeveiligingsbeleid Stichting Pensioenfonds Chemours Versiebeheer Versie Datum Van Verspreid aan 0.1 J.W. Kinders W. Smouter Vroklage Goedkeuring Versie Goedgekeurd door Datum 2 INHOUD Algemeen

Nadere informatie

Verbeterplan inkoop/aanbesteding en budgetbeheer op basis van rapport rekenkamercommissie (aanbiedingsnota) en bestuurlijke reactie

Verbeterplan inkoop/aanbesteding en budgetbeheer op basis van rapport rekenkamercommissie (aanbiedingsnota) en bestuurlijke reactie Verbeterplan inkoop/aanbesteding en budgetbeheer op basis van rapport rekenkamercommissie (aanbiedingsnota) en bestuurlijke reactie (P.J. Vonk, hoofd concernstaf, ism de organisatie) Het verbeterplan is

Nadere informatie

CVDR. Nr. CVDR608369_1. Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede 1. INLEIDING

CVDR. Nr. CVDR608369_1. Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede 1. INLEIDING CVDR Officiële uitgave van Heemstede. Nr. CVDR608369_1 27 februari 2018 Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding.. 5 1.1 Aanleiding. 5 1.2 Doel van het intern controleplan.

Nadere informatie

Algemene toelichting Intern controleplan 2012

Algemene toelichting Intern controleplan 2012 Algemene toelichting Intern controleplan 2012 Inhoudsopgave: 1. Algemeen 3 2. Uitgangspunten interne controleplan 2012 3 2.1 Waarom een intern controleplan? 3 2.2 Controleaanpak 3 2.3 Uitvoering van de

Nadere informatie

MANAGEMENTLETTER Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland

MANAGEMENTLETTER Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland MANAGEMENTLETTER 2018 Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland P 1 vrijdag 9 november 2018 Aan het dagelijks bestuur van BSGR T.a.v. Mw. E.T.M. van Kesteren Postbus 1141 2302 BC Leiden Rotterdam, 7 november

Nadere informatie

Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek. Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012

Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek. Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012 Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012 Inhoudsopgave - Actieplan GVB Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. n.a.v. BDO-rapportage 13

Nadere informatie

Informatiebeveiligingsbeleid

Informatiebeveiligingsbeleid Stichting Werken in Gelderland Versiebeheer Eigenaar: Review: Bestuur juni 2019 Versie Status Aangepast Datum Door 0.1 Concept Versiebeheer 31-5-2018 Privacyzaken, Michel Rijnders 1.0 Vastgesteld Vastgesteld

Nadere informatie

Per Saldo: `Maak snel het pgb trekkingsrechtsysteem eenvoudig, solide en betrouwbaar

Per Saldo: `Maak snel het pgb trekkingsrechtsysteem eenvoudig, solide en betrouwbaar Per Saldo: `Maak snel het pgb trekkingsrechtsysteem eenvoudig, solide en betrouwbaar t.b.v.de Hoorzitting Invoeringsproblematiek trekkingsrechten pgb's 28 mei 15 - BR74540 Als belangenvereniging voor budgethouders

Nadere informatie

rliiiiihihhiiiivi.ilhn

rliiiiihihhiiiivi.ilhn Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Gemeenteraad van Terneuzen Postbus 35 4530 AA TERNEUZEN rliiiiihihhiiiivi.ilhn Postbus 90801

Nadere informatie

9728 ĮT Groningen 1400 AG Bussum 06-52894085 sietse@hofsteengezeeman.nl www.hofsteengezeeman.nl

9728 ĮT Groningen 1400 AG Bussum 06-52894085 sietse@hofsteengezeeman.nl www.hofsteengezeeman.nl HOFSTEENGE ZEEMAN accountante S adviseurs Aan het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling Regio Gooi en Vechtstreek t.a.v. de heer R.W.M. van der Haagen en mevrouw F. van der Giessen L a a

Nadere informatie

Reactie ODMH op de bevindingen van de accountant

Reactie ODMH op de bevindingen van de accountant Reactie ODMH op de bevindingen van de accountant bij de controle op de jaarrekening 2015 Inleiding Op 23 juni 2016 is de jaarrekening 2015 van de Omgevingsdienst Midden-Holland door het algemeen bestuur

Nadere informatie

De notitie verantwoording Wet Werk en Bijstand 2004 geeft hiervoor de kaders weer.

De notitie verantwoording Wet Werk en Bijstand 2004 geeft hiervoor de kaders weer. Voorstel aan de Raad Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 9 juni 2004 / 102/2004 Onderwerp Notitie verantwoording Wet Werk en Bijstand 2004 Programma / Programmanummer Inkomen / 3230 Portefeuillehouder

Nadere informatie

o n k Ö A fia* V/ \ ^ * f

o n k Ö A fia* V/ \ ^ * f - JAGT_P_U201300696.docx - 20130606_ledenbri... http://www.vng.nl/files/vng/brieven/2013/20130606_ledenbrief_inf.. o n k Ö A fia* V/ \ ^ * f 6 JUNI 2013 U,< v ~. ^. Vereniging van 1 Nederlandse Gemeenten

Nadere informatie

Compliance Charter. Pensioenfonds NIBC

Compliance Charter. Pensioenfonds NIBC Compliance Charter Pensioenfonds NIBC Vastgesteld in bestuursvergadering 9 december 2016 Inleiding Pensioenfonds NIBC voert de pensioenregeling van NIBC Bank N.V. uit. Het pensioenfonds is een stichting

Nadere informatie

Verbeteracties subsidies en contractbeheer- en management

Verbeteracties subsidies en contractbeheer- en management Verbeteracties subsidies en contractbeheer- en management Nicole Heuts en Henk Zomer, 21 juni 2017 Verbeteracties Subsidies en Contractbeheer- en management Inhoudsopgave Verbeteracties subsidies en contractbeheer-

Nadere informatie

Agenda 10:00 Korte terugblik afgelopen half jaar - Presentatie 22 juni 2017 en diverse workshops - Nieuwe wet- en regelgeving van kracht

Agenda 10:00 Korte terugblik afgelopen half jaar - Presentatie 22 juni 2017 en diverse workshops - Nieuwe wet- en regelgeving van kracht (AVG) Introductie Peter van der Zwan Agenda 10:00 Korte terugblik afgelopen half jaar - Presentatie 22 juni 2017 en diverse workshops - Nieuwe wet- en regelgeving van kracht 10:15 AVG, hoe nu verder -

Nadere informatie

Deelplan IC ICT-omgeving 2015 Gemeente Lingewaard

Deelplan IC ICT-omgeving 2015 Gemeente Lingewaard Deelplan IC ICT-omgeving 2015 Gemeente Lingewaard Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. Aanleiding 3 2. Structureel / incidenteel 3 3. Opdrachtgever 3 4. Opdrachtnemer 3 5. Relevante wet- en regelgeving 3 6.

Nadere informatie

WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN.

WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN. WWW.CAGROUP.NL COMPLIANCE RADAR HET MEEST COMPLETE BESTURINGSSYSTEEM VOOR GEMEENTEN. COMPLIANCE RADAR De Compliance Radar helpt gemeenten een brug te slaan tussen beleidsdoelstellingen en uitvoering. Door

Nadere informatie

Documentnummer: : Eindnotitie implementatie privacy

Documentnummer: : Eindnotitie implementatie privacy Eindnotitie implementatie privacy Afdeling Bedrijfsvoering, team Advies en Middelen 2016 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding.3 2. Resultaten.3 3. Documenten.4 4. Implementatie.5 4.1 Training voor het sociaal

Nadere informatie

Vernieuwing Besluit Begroten en Verantwoorden, implicaties voor concerncontrol

Vernieuwing Besluit Begroten en Verantwoorden, implicaties voor concerncontrol Vernieuwing Besluit Begroten en Verantwoorden, implicaties voor concerncontrol Hier komt tekst Frank Halsema Hier CFO komt / Concerncontroller ook tekst 22 maart 2016 Aanleiding vernieuwing BBV (1) 2004:

Nadere informatie

Deelplan IC Treasury 2014. Gemeente Lingewaard

Deelplan IC Treasury 2014. Gemeente Lingewaard Deelplan IC Treasury 2014 Gemeente Lingewaard 1 Inhoudsopgave 1. Aanleiding 3 2. Structureel / incidenteel 3 3. Opdrachtgever 3 4. Opdrachtnemer 3 5. Relevante wet- en regelgeving 3 6. Rapportage 4 7.

Nadere informatie

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid 'BI t# ". Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Gemeenteraad van Ede Postbus 9022 6710 HK EDE GLD. Programma B Postbus90801 2509

Nadere informatie

Datum 30 december 2015 Betreft Onderzoek Veilig gebruik Suwinet 2015; definitief Verslag van bevindingen Boxtel. Bijlagen Brief College van B&W

Datum 30 december 2015 Betreft Onderzoek Veilig gebruik Suwinet 2015; definitief Verslag van bevindingen Boxtel. Bijlagen Brief College van B&W OK* Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en.. ^1\.-Ŭ Werkgelegenheid ovd > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag M d -1 mo I *y kopie De Gemeenteraad van Boxtel Postbus 10000 5280 DA BOXTEL

Nadere informatie

Presentatie gemeente Gouda Auditcommissie d.d. 2 juli 2015

Presentatie gemeente Gouda Auditcommissie d.d. 2 juli 2015 Presentatie gemeente Gouda Auditcommissie d.d. 2 juli 2015 Kennismaking Afspraken Ontwikkeling Aandachtspunten donderdag 25 juni 2015 2014 BDO Voorstel voor agenda Agenda is een verkorte versie van het

Nadere informatie

Vergaderdatum 6 juli 2016 Onderwerp Rapportage verbijzonderde interne controle 2015 Agendapunt

Vergaderdatum 6 juli 2016 Onderwerp Rapportage verbijzonderde interne controle 2015 Agendapunt Voorstel voor bestuur Vergaderdatum 6 juli 2016 Onderwerp Rapportage verbijzonderde interne controle 2015 Agendapunt 5 b Kenmerk B2016/u1320 Portefeuillehouder W. Stegeman Opsteller/indiener M.J. Donker

Nadere informatie

Afspraken tussen raad, college en organisatie bij (grote) ruimtelijke gemeentelijke projecten S.Reijmer, 2 maart 2016, TA

Afspraken tussen raad, college en organisatie bij (grote) ruimtelijke gemeentelijke projecten S.Reijmer, 2 maart 2016, TA Afspraken tussen raad, college en organisatie bij (grote) ruimtelijke gemeentelijke projecten S.Reijmer, 2 maart 2016, TA 1. Inleiding De raad heeft in de vergadering van februari 2014 het college de opdracht

Nadere informatie

Gemeente Delft. Wij gaan er vanuit u hiermee voldoende geinformeerd te hebben en verzoeken u de toezegging als afgedaan te beschouwen.

Gemeente Delft. Wij gaan er vanuit u hiermee voldoende geinformeerd te hebben en verzoeken u de toezegging als afgedaan te beschouwen. Besturing Controlling Communicatie Bestuursondersteuning Retouradres : Bestuursondersteuning, Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de eden van de gemeenteraad Gemeente Delft De Torenhove Martinus Nijhoffiaan

Nadere informatie

Raadsinformatienota. Zaaknr: 80357. Datum: 26-1-2016. Onderwerp: Accountantscontrole sociaal domein

Raadsinformatienota. Zaaknr: 80357. Datum: 26-1-2016. Onderwerp: Accountantscontrole sociaal domein Raadsinformatienota Zaaknr: 80357 Datum: 26-1-2016 Onderwerp: Accountantscontrole sociaal domein Kennisnemen van: De controle- en procesmaatregelen die in 2015 in Veghel zijn genomen in het kader van de

Nadere informatie

Beleidsnota Misbruik en Oneigenlijk gebruik. Gemeente Velsen

Beleidsnota Misbruik en Oneigenlijk gebruik. Gemeente Velsen Beleidsnota Misbruik en Oneigenlijk gebruik Gemeente Velsen 2 Inhoudsopgave Inleiding blz. 4 Definities blz. 5 Kader gemeente Velsen blz. 7 Beleidsuitgangspunten blz. 7 Aandachtspunten voor de uitvoering

Nadere informatie

Aanbieding continuering accountants dienstverlening Deloitte Accountants B.V. voor de boekjaren 2019 tot en met 2021

Aanbieding continuering accountants dienstverlening Deloitte Accountants B.V. voor de boekjaren 2019 tot en met 2021 Aanbieding continuering accountants dienstverlening Deloitte Accountants B.V. voor de boekjaren 2019 tot en met 2021 2 Inhoud 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding voor deze aanbieding 3 1.2 Uitgangspunten voor

Nadere informatie

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid 1 Inleiding Vanaf de jaarrekening 2004 is de accountantsverklaring uitgebreid met een oordeel over de rechtmatigheid. De accountant kijkt niet alleen naar het getrouwe beeld, maar ook of baten, lasten

Nadere informatie

GDPR. een stand van zaken

GDPR. een stand van zaken GDPR een stand van zaken GDPR een stand van zaken Op 25 mei treedt de nieuwe Europese privacywetgeving (GDPR) in werking. Dit heeft impact op u als zorgverlener die met gevoelige gegevens omgaat. Het is

Nadere informatie

AVG Routeplanner voor woningcorporaties

AVG Routeplanner voor woningcorporaties AVG Routeplanner voor woningcorporaties 24 oktober 2017 Versie 1.0 24 oktober 2017 0 Inleiding Aedes wil haar leden ondersteunen bij de implementatie van de privacywetgeving. Daarvoor biedt zij onder andere

Nadere informatie

Treasurystatuut Gemeente Den Helder. ieheersdeel

Treasurystatuut Gemeente Den Helder. ieheersdeel Treasurystatuut 2014 Gemeente Den Helder ieheersdeel Administratieve organisatie en interne controle. A. Uitgangspunten administratieve organisatie en interne controle. Vanuit de treasuryfunctie zijn de

Nadere informatie

Gemeente De Bilt Management letter

Gemeente De Bilt Management letter Gemeente De Bilt Management letter Boekjaar 2017 28 november 2017 ~AKER TILLY BERK An independent member of Baker Tilly International VERTROUWELIJK Aan het College van Burgemeester en Wethouders van de

Nadere informatie

Nadere uitwerking AO/IC. Uitvoeringsorganisatie De Groenzoom

Nadere uitwerking AO/IC. Uitvoeringsorganisatie De Groenzoom Nadere uitwerking AO/IC Uitvoeringsorganisatie De Groenzoom Datum: 10 juni 2015 Kenmerk: GZ-U3924 Versie: 1.0 Uitvoeringsorganisatie De Groenzoom Kleihoogt 7a 2651 KV Berkel en Rodenrijs Inhoudsopgave

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag sorganisatie Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag

Nadere informatie

Drs L. (Bert) F.G. Tuinsma RA, voorzitter 22 mei NOREA

Drs L. (Bert) F.G. Tuinsma RA, voorzitter 22 mei NOREA info@zeker-online.nl www.zeker-online.nl Drs L. (Bert) F.G. Tuinsma RA, voorzitter 22 mei 2014 - NOREA info@zeker-online.nl www.zeker-online.nl Drs L. (Bert) F.G. Tuinsma RA, voorzitter 22 mei 2014 - NOREA

Nadere informatie

AUTEUR Corporate Control VERSIE finale versie 31 oktober 2012 PAGINA 1 van 5. Audit Charter TenneT

AUTEUR Corporate Control VERSIE finale versie 31 oktober 2012 PAGINA 1 van 5. Audit Charter TenneT AUTEUR Corporate Control VERSIE finale versie 31 oktober 2012 PAGINA 1 van 5 Audit Charter TenneT PAGINA 2 van 5 1. Selectie en werving van de accountant De AC stelt de selectiecriteria vast op voordracht

Nadere informatie

= Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Voorstel invulling aanbevelingen rapport Sturing grote projecten

= Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Voorstel invulling aanbevelingen rapport Sturing grote projecten Raadsvoorstel = Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Portefeuillehouder: Onderwerp: S. Adriaansen/J.A. Peeters Registratiecode: (in te vullen door griffie) Voorstel

Nadere informatie

ECIB/U201501573 Lbr. 15/079

ECIB/U201501573 Lbr. 15/079 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 uw kenmerk bijlage(n) betreft Privacy: de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming & de Meldplicht Datalekken

Nadere informatie

Datagestuurd werken in het sociaal domein. In control komen op 3 levels of defence

Datagestuurd werken in het sociaal domein. In control komen op 3 levels of defence Datagestuurd werken in het sociaal domein In control komen op 3 levels of defence 12 december 2018 1 Toekomstbestedige werkwijze Van Naar Steekproeven en inzicht achteraf Elke dag grip op risico s / proces

Nadere informatie

Planning & control cyclus

Planning & control cyclus Bijlage 2 behorende bij de kaderbrief 2015 Planning & control cyclus Spoorboek 1 2 Inleiding Dit spoorboek Planning & Control-cyclus dient als handvat en achtergrondinformatie voor de organisatie bij de

Nadere informatie