Adviesrapport ten behoeve van de aanwijzingsprocedure van Actuarieel Instituut

Transcriptie

1 Adviesrapport ten behoeve van de aanwijzingsprocedure van Actuarieel Instituut Met betrekking tot de HBO bachelor opleiding Actuarieel Analist deeltijd

2

3 Scheveningseweg KV Den Haag T (070) F (070) I E info@hobeon.nl Adviesrapport ten behoeve van de aanwijzingsprocedure van Actuarieel Instituut Met betrekking tot de HBO bachelor opleiding Actuarieel Analist deeltijd Hobéon Certificering BV Datum februari 2009 Auditteam: R. van der Hoorn MBA, CMC, Bsc Prof. dr. G. Elsen Drs. L.J. van de Leur Drs. G. Broers

4

5 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Korte impressie Actuarieel Instituut en de opleiding Actuarieel Analist Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie Actuarieel Analist 20 februari BEVINDINGEN EN BEOORDELING 5 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 5 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 5 Facet 1.2. Bachelor en Master 7 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 8 Onderwerp 2: Programma 10 Facet 2.1. Eisen HBO 10 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Programma 12 Facet 2.3. Samenhang Programma 14 Facet 2.4. Studielast 16 Facet 2.5. Instroom 18 Facet 2.6. Duur 20 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 21 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 23 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 25 Facet 3.1. Eisen HBO/WO 25 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 27 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 28 Onderwerp 4: Voorzieningen 30 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 30 Facet 4.2. Studiebegeleiding 31 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 32 Facet 5.1. Systematische aanpak 32 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld Onderwerp 6: Resultaten 37 Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau 37 Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema HBO Bachelor opleiding Actuarieel Analist deeltijd Integraal oordeel/advies aan NVAO 42 Bijlage I: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaringen externe auditoren Bijlage II: Programma visitatie 20 februari 2008

6

7 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende en Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde beoogde HBO bachelor opleiding in het kader van de Aanwijzingsprocedure Bereik van de beoordeling Het Actuarieel Instituut verzorgt verschillende opleidingen waaronder de deeltijdopleidingen Actuarieel Rekenaar, Actuarieel Analist en Actuaris AG. De opleiding Actuarieel Analist is een opleiding op hbo-niveau Het onderhavige rapport heeft betrekking op de beoogde opleiding Actuarieel Analist. De beoogde opleiding zal worden uitgevoerd in een deeltijd variant De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de Management Review van de beoogde opleiding Actuarieel Analist, deeltijd Korte impressie Actuarieel Instituut en de opleiding Actuarieel Analist Een actuaris bepaalt wat de financiële consequenties zijn van gebeurtenissen die zich in het dagelijks leven kunnen voordoen. Bovendien stellen ze de financiële consequenties vast die deze risico's met zich brengen. Andere terreinen waarop actuarissen actief zijn, zijn die van pensioenen en sociale voorzieningen. Actuarissen buigen zich bijvoorbeeld over de vraag hoe een pensioenbreuk opgelost kan worden, of over de introductie van een flexibele pensioenleeftijd. De actuaris kan systematisch in de toekomst kijken, voorspellingen doen, en deze voorspellingen vertalen in financiële consequenties. De meeste actuarissen zijn werkzaam bij verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen of als (zelfstandig) raadgevend actuaris. Het Actuarieel Instituut is in 1995 als opvolger van de Stichting voor Buiten-Universitair Onderwijs in de Actuariële Wetenschappen (BUOAW) opgericht, met als doel parttime onderwijs in het genoemde vakgebied te verzorgen. De opleidingen van het Actuarieel Instituut onderscheiden zich door de combinatie van werken en leren. Het Actuarieel Instituut richt zich op de (propedeuse) deeltijdopleiding tot Actuarieel Rekenaar, de postpropedeutische opleiding Actuarieel Analist (zie hierna) en Actuaris en de bijbehorende examens, de Post Master Beroepsopleiding en de bijbehorende examens, de educatie van leden en geaffilieerden van het Actuarieel Genootschap Permanente Educatie en internationaal onderwijs (European Actuarial Academy, EAA). De deeltijdopleiding omvat in het totaal zes studiejaren: een 1,5 jaar durende propedeuse (Actuarieel Rekenaar) en vervolgens een vierjarige hoofd- of postpropedeutische fase (Actuarieel Analist). De totale opleiding tot actuaris (masterniveau) is onderverdeeld in drie fasen en vormt een doorlopende leerlijn. De eerste fase van de opleiding richt zich op een algemene inleiding in het werkterrein van de actuaris, met de nadruk op de actuariële rekenprincipes. In de tweede fase zijn algemene vakken opgenomen, deels nieuw en deels een verdere verdieping van stof uit de eerste fase. Daarnaast specialiseert de Actuarieel Analist zich in de fasen: Leven, Schade, Pensioenen of AFIR. De derde fase, waarin ook een aantal modules gespecialiseerd naar werkveld is opgenomen, is gericht op de verdere afronding van de opleiding en levert tenslotte het diploma Actuaris op. Na afronding van zowel de eerste als de tweede fase is tussentijdse gecertificeerde uitstroom mogelijk: diploma Actuarieel Rekenaar en diploma Actuarieel Analist. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 1

8 De opleiding waar dit rapport betrekking op heeft, Actuarieel Analist, is het logische vervolg op de doorlopende leerlijn na Actuarieel Rekenaar. De vereiste vooropleiding is minimaal HAVO met wiskunde en Engels, of diploma Techniek Leven (SEFD) met wiskunde en Engels op HAVO-niveau. Wij merken expliciet op dat de opleiding Actuarieel Analist al 13 jaar gegeven wordt en dat de studentenpopulatie thans bestaat uit studenten die al in het vakgebied werkzaam zijn. Uit eigen initiatief maar in de regel op initiatief van de werkgever volgen zij de opleiding tot Actuarieel Analist. Werkgevers vinden het belangrijk dat werknemers deze opleiding volgen: er is sprake van meerwaarde voor zowel de werknemer als de organisatie waar de werknemer/student werkzaam is Aanpak Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de opleidingsvariant is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Toetsingskader opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een beoogde opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van die beoogde opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Voorafgaand aan het accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de beoogde opleiding voorbereid op de audit door een inhoudelijke toelichting te geven op het NVAO-Toetsingskader. Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de betreffende beoogde opleidingsvariant geldt het volgende: De opleiding heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, opleidingscompetenties en doelstelling ten minste gebaseerd op een landelijk geldend beroepsprofiel en dito opleidingscompetenties. Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en passend is voor een Actuarieel Analist op HBO-bachelorniveau. Zie voorts onder facet 1.1. Wij merken op dat het ten tijde van de audit niet mogelijk was studenten te spreken. Het auditteam heeft er daarom voor gekozen de studenten vervolgens telefonisch te interviewen. De resultaten van deze gesprekken zijn in deze rapportage verwerkt. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van (i) de door de opleiding Actuarieel Analist aangeleverde Management Review met betrekking tot de deeltijdvariant van de opleiding, (ii) de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde managementrapportages en (ii) de onderliggende documentatie die betrekking had op bijvoorbeeld: strategische keuzen en de positie in de markt, interne organisatie, de (systematiek van) interne kwaliteitszorg, ontwikkelingen in het beroepenveld, beroeps- en opleidingsprofielen, (validatie) eindkwalificaties, curricula en de interne en externe evaluatie daarvan, werkvormen, kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid, internationalisering, instroombeleid, studiebegeleiding, condities voor continuïteit. Op basis van de door de opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 2

9 Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Actuarieel Analist één lead auditor en één auditor onderwijs /secretaris vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan, dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, meerdere malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en de materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. De additionele, tijdens de visitatie geraadpleegde, documentatie omvatte ondermeer: overzichten van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de beoogde opleiding overleg zal voeren; verslagen van deze bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; detailbeschrijving van modules, cases en de daaraan gekoppelde opdrachten. Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet en uitvoering van het opleidingsprogramma/de opleidingsprogramma s en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO-Toetsingskader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een conceptrapport dat aan de opleiding(-en) werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd Beslisregels Met als uitgangspunt de Beslisregels Toetsing zoals vastgelegd in het NVAO-Toetsingskader 2 heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C. B. Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. 1 Visitatie heeft op 20 februari 2008 plaatsgevonden. 2 Volgens de NVAO-Beslisregels Toetsing kunnen zowel een Onderwerp als een Facet uitsluitend onvoldoende of voldoende scoren. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 3

10 C. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten ten minste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige ten minste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Onderwijskundige/ secretaris: R.J.M. van der Hoorn MBA, CMC, Bsc Prof. dr. G. Elsen Drs. L.J. van de Leur Drs. G. Broers Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen, dat de voor de beoordeling van de HBO-opleiding Actuarieel Analist noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer Van de Hoorn heeft als lead auditor verschillende audits geleid, zowel bij bekostigde- als bij aangewezen instellingen. De werkveld- en vakdeskundige respectievelijk mevrouw Elsen en de heer Van de Leur hebben zich in hun beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen beoogde opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel beoordeeld. Beide externe auditoren hebben op grond van hun ervaring en positie in het werkveld een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op het terrein van Actuarieel Analist op HBO-niveau. De deskundige onderwijs heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. De heer Broers heeft in zijn vorige en huidige functie een aanmerkelijke ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan beoogde HBO-opleiding gesteld worden. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de beoogde opleiding: management, coördinatoren, docenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie Actuarieel Analist 20 februari 2008 Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 4

11 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. Domeinspecifieke Eisen; 2. Bachelor en Master; 3. Oriëntatie HBO/WO Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de beoogde eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Het Actuarieel Instituut beschikt al sinds langere tijd over eind- en deelkwalificaties voor de Opleiding tot Actuarieel Analist. De voor de opleiding Actuarieel Analist afgeleide kwalificaties zijn door de Commissie Onderwijs gemoderniseerd en voorgelegd aan werkgevers en docenten ter becommentariëring. Naast de Commissie Onderwijs functioneren acht vakgroepen op de terreinen Leven, Schade, Pensioenen & Sociale Verzekeringen, Wiskunde & statistiek, Informatica, Economie, Recht en Praktijk. De belangrijkste taak van de vakgroep is de actualisering van de inhoud en opzet van de modules en op grond daarvan zonodig het aanpassen van de diverse kwalificaties. De eindkwalificaties van de opleiding Actuarieel Analist sluiten aan bij de eisen die door de beroepspraktijk gesteld worden en zijn gebaseerd op de met de beroepsgroep overeengekomen opleidingskwalificaties. Het auditteam merkt in het bijzonder op dat de eindkwalificaties van de opleiding werden voorgelegd aan zowel docenten en werkgevers. Docenten, leden van de vakgroep en examencommissies zijn werkzaam in het betreffende vakgebied. De eindkwalificaties sluiten aan op de eisen van de beroepspraktijk. Dit werd bevestigd door studenten die aangaven dat zij de opleiding volgen omdat deze aansluit bij de eisen die hun werkgever stelt aan afgestudeerde actuarieel analisten. Ook gaven studenten aan dat zij de kennis en vaardigheden die zij verwierven tijdens de opleiding direct konden toepassen in hun werksituatie. De doelstelling van de opleiding is om beroepsbeoefenaren op te leiden die adequaat kunnen functioneren binnen het brede assortiment van startfuncties op het actuariële werkterrein. De opleiding bereikt deze doelstelling door relaties te hebben met het beroepenveld. Docenten, leden van vakgroepen en examencommissies zijn werkzaam in het betreffende vakgebied. Daardoor is het Actuarieel Instituut in staat om de eindkwalificaties adequaat in te laten spelen op actuele eisen die in de beroepspraktijk worden gesteld. In het studieprogramma worden de doelstellingen en beoogde eindtermen (kwalificaties) beschreven. In de modulebeschrijvingen worden deze nader uitgewerkt in deelkwalificaties. Na voltooiing van de opleiding Actuarieel Analist beheerst de student: de meest gebruikte actuariële technieken; kan hij/zij de functie van actuariaat in het verzekeringsbedrijf inhoud geven; heeft kennis van de rol van het verzekeringsbedrijf, recht, economie; heeft hij/zij uitgebreide praktijk kennis en beschikt hij/zij over adequate vaardigheden op het gebied van mondelinge communicatie en leidinggeven. Het opleidingsprofiel bestaat uit een combinatie van competenties/eindtermen. Samen vormen deze de eindkwalificaties van de opleiding. Hieronder is voor de duidelijkheid beschreven wat het Actuarieel Instituut verstaat onder competenties en eindtermen. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 5

12 Het is de taak van de acht vakgroepen om, in overleg met het werkveld, te bewaken dat de vastgestelde eindkwalificaties blijvend aansluiten bij de eisen van de beroepspraktijk. De vakgroepen overleggen hierover minimaal 3 à 4 keer per jaar. Tijdens deze overleggen worden allerlei zaken met betrekking tot de opleiding Actuarieel Analist behandeld. Verbeterpunten naar aanleiding van de overlegmomenten leidden tot overleg met docenten, verder onderzoek en waar nodig tot bilaterale contacten met andere vakgroepen. Behalve ten aanzien van de landelijke en internationale ontwikkelingen geeft het Actuarieel Instituut aan dat men.de ogen en oren ook goed open heeft als het gaat om signalen uit het werkveld. Op verzoek van het Actuarieel Instituut heeft in 2003 een onderzoek naar de eindtermen, didactische en organisatorische aspecten onder andere van de opleiding Actuarieel Analist plaatsgevonden. Dit onderzoek is uitgevoerd door het Economisch en Sociaal Instituut van de Vrije Universiteit Amsterdam en gehouden onder een groot aantal werkgevers (en dus klanten van het Actuarieel Instituut). Daarbij is naar voren gekomen dat de eindtermen van de opleiding gehandhaafd dienen te blijven. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde deeltijdopleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding beschikt over voldoende contacten met het relevante werkveld; de opleiding heeft zich bij het opstellen van de set eindkwalificaties laten leiden door de eisen van uit het beroepenveld; de opleiding heeft de eindkwalificaties op een heldere wijze geformuleerd; studenten geven aan dat zij tevreden zijn over de aansluiting van de opleiding op de eisen die het werkveld stelt. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 6

13 Facet 1.2. Bachelor en Master Criterium Het facet Bachelor en Master is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de beoogde eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor of een Master? Bevindingen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. De opleiding geeft aan dat men hierbij de Dublin Descriptoren als leidraad gebruikt. De Dublin Descriptoren zijn in 2007 door het Actuarieel Instituut nader uitgewerkt en vastgesteld in een notitie. Ter adstructie geven wij hierna per Dublin Descriptor een aantal competenties. Kennis en inzicht Is vertrouwd met de algemene beginselen en de gangbare theorieën van de tot bedrijfseconomie behorende vakgebieden, waaronder administratieve organisatie, waarde en winstbepalingstheorie en financierings- en beleggingsleer. Bezit algemene kennis van macro-economische systemen waarbinnen financiële instellingen functioneren. De actuarieel analist bezit grondige kennis van de verslagstaten van de levens- en schadeverzekeringsmaatschappijen en de pensioen- en spaarfondsen en is vertrouwd met de rol van de actuaris bij de invulling van die staten en met de rol van het toezicht. Heeft kennis en inzicht in de algemene beginselen van privaatrecht, toekomstvoorzieningen en recht. Toepassen kennis en inzicht De actuarieel analist bezit grondige kennis van de verslagstaten van de levens- en schadeverzekeringsmaatschappijen en de pensioen- en spaarfondsen en is vertrouwd met de rol van de actuaris bij de invulling van die staten en met de rol van het toezicht. Heeft kennis en inzicht in de algemene beginselen van privaatrecht, verzekeringsrecht, pensioenrecht, sociaal verzekeringsrecht en belastingrecht. Heeft kennis van de relevante aspecten van wiskunde, kansrekening en statistiek. Oordeelsvorming Heeft inzicht in de managementstructuur en de werk- en automatiseringsprocessen van een verzekeringsbedrijf. Communicatie Bezit adequate mondelinge uitdrukkingsvaardigheden en adequate vaardigheid op het gebied van leidinggegeven (gespreks- en presentatietechnieken, conflicthantering, coaching, projectmanagement, onderhandelen. Leervaardigheden Uit de gesprekken tijdens de audit en uit de gesprekken met studenten is duidelijk geworden dat studenten zich voortdurend dienen te voorzien van nieuwe informatie binnen hun vakgebied. Studenten gaven expliciet aan dat zij zich binnen hun werkzaamheden op de hoogte dienen te stellen van nieuwe ontwikkelingen, anders kun je dit werk niet lang doen zo gaf één student aan. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde deeltijdopleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding heeft aantoonbaar aandacht besteed aan het bachelorniveau van de opleiding en dit op een adequate wijze uitgewerkt. De Dublin Descriptoren zijn op een eenduidige wijze gekoppeld aan de eindkwalificaties. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 7

14 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de beoogde eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Heeft de HBO-bachelor de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist is of dienstig is? Bevindingen Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende eindkwalificaties van de opleiding Actuarieel Analist beschrijven het niveau van beroepsuitoefening (zie onder facet 1.1.) en sluiten aantoonbaar aan (zie onder facet 1.2.) bij de beschrijving van het bachelorniveau zoals geformuleerd in de Dublin Descriptoren. De opleiding heeft in de documentatie aangegeven op welke wijze geborgd is dat er sprake is van een bacheloropleiding op hbo-niveau. Zo is de afgestudeerde Actuarieel Analist toegerust om oplossingen te bieden voor vraagstukken gesteld vanuit verschillende disciplines van het beroepenveld. Deze kan kennis, inzichten, houdingen en vaardigheden van verschillende vakinhoudelijke disciplines integreren vanuit het perspectief van het beroepsmatig handelen als Actuarieel Analist. Ook kan de afgestudeerde (recente wetenschappelijke) kennis, inzichten, theorieën, concepten en onderzoeksresultaten toepassen op een voorspelbare en betrouwbare manier in verschillende beroepssituaties. De Actuarieel Analist kan relevante informatie verzamelen uit diverse bronnen. De opleiding heeft, zo blijkt uit de documentatie en uit de gesprekken met studenten, intensieve contacten met het werkveld, waardoor de opleiding in staat is om adequaat in te spelen op recente ontwikkelingen in het beroepenveld. Er ligt een netwerk en daarmee een omvangrijke hoeveelheid aan informatie en kennis door de relatie van de opleiding met het werkveld. Studenten gaven aan dat zij deze opleiding volgen omdat de band met de praktijk goed is en de opleiding gekenmerkt wordt door praktijkrelevantie. De opleiding heeft de eindkwalificaties ontleend aan de eisen die het beroepenveld stelt aan afgestudeerde bachelorstudenten. Deze eindkwalificaties van de opleiding zijn geformuleerd in termen van competenties die aantoonbaar (zie 1.1) in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd. Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het voor de Actuarieel Analist relevante werkveld geborgd. De vakgroepen zullen de reeds ontwikkelde en uitgevoerde modules door regelmatige evaluaties up-to-date houden, gericht op de nieuwste theoretische ontwikkelingen en recente praktische beroepsuitoefening. Ervaringen van docenten, evaluaties van studenten (enquêtes) geven mede richting aan deze actualisering. Voor een goed beeld wordt door een lid van de vakgroep een of meerdere lessen van een bepaalde module bijgewoond. De vakgroep kan, indien gewenst, voor bepaalde werkzaamheden deskundigen inschakelen. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 8

15 Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde deeltijdopleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding heeft de eindkwalificaties ontleend aan de eisen die het beroepenveld stelt aan afgestudeerde bachelorstudenten; de opleiding heeft de relatie tussen enerzijds inhoud, bereik en niveau van de (eind)kwalificaties en anderzijds het programma inzichtelijk in kaart gebracht. Hieruit blijkt, dat de opleiding de eisen vanuit het werkveld verwerkt heeft in de set eindkwalificaties; de opleiding stelt zich actief op bij het benaderen van het beroepenveld. Uit gesprekken met docenten en studenten is gebleken dat de opleiding over relevante contacten beschikt met dit werkveld hetgeen zich onder andere manifesteert in een bijdrage vanuit dit werkveld aan onderdelen van de opleiding. SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding voor de beoogde deeltijdopleiding als voldoende gelet op de volgende overwegingen: de opleiding heeft zicht op de ontwikkelingen in beroepspraktijk en zij heeft haar inzicht wat het bereik, de thematiek en de diepgang betreft goed vertaald naar de eindkwalificaties waarbij zij het werkveld en de overkoepelende organisatie uitdrukkelijk heeft betrokken; de opleiding heeft contacten met het werkveld hetgeen de inhoudelijke kwaliteit van de opleiding verder ten goede komt. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 9

16 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent zes facetten: 1. Eisen HBO; 2. Relatie tussen doelstellingen en programma; 3. Samenhang programma; 4. Studielast; 5. Instroom; 6. Duur. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: HBO Vindt kennisontwikkeling door studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk Bevindingen Voor de inhoud van het opleidingsprogramma tot Actuarieel Rekenaar (propedeuse), Actuarieel Analist (bachelor) en Actuaris (master) zijn acht vakgroepen geformeerd: Leven, Schade, Pensioenen & Sociale verzekeringen, Wiskunde & statistiek, Informatica, Economie, Recht en Praktijk. De belangrijkste taak van de vakgroep is de actualisering van de inhoud en opzet van de modules. Voorts is de vakgroep vertegenwoordigd in de parallel opererende Examencommissie om adviezen te geven over de toetsing. In commissies worden evaluaties doorgenomen, besproken en verbeteracties afgesproken. Examencommissies komen vier keer per jaar bijeen. Bij een Examencommissie is, zoals hiervoor al aangegeven, altijd, als linkingpin, een vertegenwoordiger van de Vakgroep aanwezig om zo de wijzigingen in de modules ook in de examinering tot uitdrukking te laten komen. Er wordt zowel Nederlandstalige als Engelstalige literatuur gebruikt. Uit de literatuurlijsten die per module beschikbaar zijn, blijkt dat relevante en actuele literatuur wordt gebruikt, bestaande uit handboeken en readers met recente tijdschriftartikelen. De boeken hebben onder andere betrekking op de vakgebieden Economie, Bedrijfsadministratie, Kansberekening en Statistiek, Belastingrecht, Schadeverzekering, Lineaire Algebra en Pensioen- en Levensverzekeringsrecht. Docenten en vakgroepen zijn ervoor verantwoordelijk dat de inhoud van literatuur up-to-date blijft. Het auditteam merkt op dat het internationale facet thans nog onvoldoende tot uiting komt in de verschillende opleidingsonderdelen. Ook het gegeven dat het merendeel van de afgestudeerden in hun beroepsactiviteit vroeg of laat en in meer of mindere mate te maken zullen hebben met Levensverzekeringen zou reden moeten zijn dit als een verplicht vak in het studieprogramma op te nemen. Het studieprogramma is vormgegeven op basis van eindkwalificaties die zijn opgesteld in overleg met het werkveld. Daarnaast bestaan contacten met het werkveld ook uit persoonlijke, meer informele, banden van het docentenkorps van de opleiding met het werkveld. Door de opleiding wordt er aantoonbaar naar gestreefd, zo is het auditteam gebleken, docenten aan te trekken die deels in de praktijk werkzaam zijn of recentelijk in deze praktijk werkzaam zijn geweest (zie onderwerp 3). Gerelateerd hieraan, zo is het auditteam gebleken uit de bestudering van de documentatie, wil de opleiding nadrukkelijk aansluiting zoeken bij ontwikkelingen in het werkveld. De vakliteratuur die gebruikt wordt is adequaat, zowel wat niveau als wat actualiteit betreft. Studenten geven aan dat de opleiding in voldoende mate aansluit bij de eisen die in het werkveld aan hen gesteld worden. Uit onderzoek is gebleken dat ruim 80% van de studenten tevreden is over de relatie gelegd tussen theorie en praktijk. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 10

17 Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde deeltijdopleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: het programma van de opleiding biedt via de geboden casuïstiek aan de student mogelijkheden om zich te ontwikkelen in interactie met het beroepenveld; de interactie tussen het programma en het werkveld is in voldoende mate geregeld en gestructureerd via de afspraken tussen de opleiding, de student en de organisaties waar de studenten werkzaam zijn; het opleidingsprogramma is aantoonbaar ontworpen in samenspraak met het beroepenveld; de gebruikte vakliteratuur is up-to-date en relevant. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 11

18 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstellingen en Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Weerspiegelen het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding? Zijn de te bereiken eindkwalificaties aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma? Bevindingen Het auditteam constateert, dat de opleiding de eindkwalificaties verder heeft uitgewerkt en op programmaniveau zodanig heeft gespecificeerd, dat het voor het auditteam mogelijk was zich een beeld te vormen van de inhoud van de opleiding en van de eisen die de opleiding stelt aan haar afgestudeerden. Daarnaast constateert het auditteam op basis van de documentatie dat de opleiding de kwalificaties en doelstellingen op traceerbare wijze vertaald heeft naar de inhoud van de opleiding en dat zij daarbij ook expliciet het didactisch concept, de studeerbaarheid en de internationalisering betrekt. Geconstateerd kan worden dat de opleiding studenten in staat stelt tijdens het volgen van de bachelor de vereiste competenties van de opleiding te verwerven. Het curriculum van de opleiding bestaat uit een groot aantal modules. Voor elk van deze modules zijn leerdoelen geformuleerd die herkenbaar zijn afgeleid van de eindkwalificaties van de opleiding tot Actuarieel Analist. De verantwoordelijkheid voor het opstellen van modulebeschrijvingen ligt bij de vakgroepen. Er functioneren met betrekking tot de verschillende modules acht vakgroepen die verantwoordelijk zijn voor de doelstelling, het niveau, de inhoud, opzet en actualisering van de betreffende modules. In een modulebeschrijving worden het doel van de module, de voorkennis, de studielast, literatuur, inhoud en vormgeving en de examinering vermeld. Ter adstructie hiervan geven wij het volgende voorbeeld, afkomstig uit de modulebeschrijving voor het vak Algemene Economie. De competentie: Bezit algemene kennis van macro-economische systemen waarbinnen financiële instellingen functioneren is door de opleiding binnen het vakgebied Algemene Economie verder uitgewerkt in de volgende doelstellingen: De Actuarieel Analist heeft kennis van de factoren die bepalend zijn voor het consumenten- en producentengedrag, met name de theorie van nut maximalisatie. De Actuarieel Analist is in staat de interactie te beschrijven tussen vraag naar en aanbod van producten en diensten en de wijze waarop evenwicht op de vrije (deel)markten ontstaat. De Actuarieel Analist is in staat vanuit het micro-economische fundament relaties te leggen naar de macro-economische theorie. De Actuarieel Analist is in staat de theorieën van de verscheidene macro-economische scholen te beschrijven en te bediscussiëren. De Actuarieel Analist heeft kennis van de begrippen nationaal inkomen, consumptie, investeringen, inflatie en werkloosheid en hoe deze vanuit de bovengenoemde theorieën worden bepaald en op welke wijze de hoogte hiervan door economische subjecten kan worden beïnvloed. De Actuarieel Analist is in staat te beschrijven hoe internationale handel en wisselkoersen tot stand komen en welke invloed deze uitoefenen op economische variabelen en vice versa. De Actuarieel Analist is in staat aan te geven welke instrumenten overheden, alsmede centrale banken hebben op (internationale) economische variabelen, en hoe deze worden gebruikt om sturing en inhoud te geven aan het economische en monetaire beleid. Vervolgens is in de modulewijzer een korte beschrijving gegeven van dit vakgebied: de plaats van algemene economie, micro economie, consumenten en producentengedrag, marktvormen, de relatie tussen micro- en macro economie, macro-economische variabelen (nationaal inkomen, nationaal product, geldvraag, geldaanbod, rente, inflatie, werkloosheid), economische modellen Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 12

19 (IS/LM, AD/AS) de rol van de overheid en de rol van de centrale bank, economische scholen, internationale economische betrekkingen, betalingsbalans en wisselkoersen, economisch en monetair beleid zowel op nationaal als internationaal niveau. Tenslotte is voor dit vak het studieprogramma en didactiek als volgt uitgewerkt: hoor- en werkcollege met oefenopdrachten. Elk hoofdstuk in het boek wordt afgesloten met vragen. De vragen kunnen worden gebruikt tijdens de lessen om de stof te verhelderen alsmede om de beheersing van de leerstof in het betreffende hoofdstuk te testen. Uit de documentatie blijkt, dat de opleiding de competenties en de afgeleide kennisaspecten en vaardigheden zorgvuldig heeft verdeeld over de opleiding waardoor het voor studenten mogelijk is om te komen tot een goede beheersing van alle eindkwalificaties tot het niveau van een bachelor. De opleiding beschikt over voldoende vakdidactische kennis waardoor het mogelijk is gebleken een studieprogramma te ontwerpen dat wat opzet en uitvoering betreft aan de maat is. Uit de documentatie wordt duidelijk dat het studieprogramma tot stand komt in nauw overleg met vertegenwoordigers van de praktijk. In de modulewijzer zijn alle studieonderdelen op een identieke wijze uitgewerkt. Om een goede afstemming te bereiken en overlap met andere modules te voorkomen vindt er bij aanpalende modules overleg plaats met de betreffende vakgroepen. Het boek met alle modulebeschrijvingen (en inhoudsopgaven van het lesmateriaal) biedt een overzicht om mogelijke raakvlakken te signaleren. Een keer per jaar wordt in juni een centraal overleg tussen de voorzitters van de vakgroepen en examencommissies georganiseerd om vakgroep en examencommissie overstijgende onderwerpen behandeld worden. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde deeltijdopleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding heeft door het hele programma heen op consequente en voor het auditteam op inzichtelijke wijze de leerdoelen vastgesteld die aantoonbaar zijn afgeleid van de eindkwalificaties; de leerdoelen hebben het bereik en het niveau corresponderend met het bereik en het bachelorniveau van de opleiding; de leerdoelen en opdrachten nemen in complexiteit toe om tenslotte in de afstudeerfase een niveau te bereiken dat naar het oordeel van het auditteam bachelorniveau is. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 13

20 Facet 2.3. Samenhang Programma Criterium Het facet Samenhang Programma is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het beoogde programma inhoudelijk samenhangend? Bevindingen De voor de vijfjarige deeltijdopleiding tot Actuarieel Analist geldende eindkwalificaties zijn ontleend aan de eisen die het werkveld stelt aan afgestudeerden van deze opleiding. De eisen die aan een afgestudeerde bachelor op het terrein van Actuarieel Analist worden gesteld, zijn beschreven in een onderling samenhangende set eindkwalificaties. Onder verantwoordelijkheid van de vakgroep worden modules, waarvan een (ruwe) schets bestaat, op basis van de vastgestelde eindtermen en doelstellingen ontwikkeld. Daartoe worden de in de modulebeschrijving gegeven items uitgewerkt. Belangrijk is dat zij zorgen voor een goede aansluiting van de betreffende module op andere (aanpalende) modules, zowel horizontaal als verticaal dus. In de modulebeschrijving moeten de volgende items worden uitgewerkt: vereiste vooropleiding; doelstelling; inhoud; lesmateriaal; didactiek; werkvormen examen en exameneisen. De deeltijdopleiding bestaat uit een 1,5 jarig propedeutisch opleidingsdeel dat studenten opleidt tot Actuarieel Rekenaar en een vierjarig opleidingsdeel dat de student opleidt tot Actuarieel Analist. De deeltijdopleiding, waarin een geleidelijke niveauverzwaring plaatsvindt, wordt gemoduleerd aangeboden. Per module geeft de opleiding in de modulebeschrijvingen aan welke voorkennis vereist is om de betreffende module te kunnen starten. Omdat alle modules binnen een bepaald vakgebied van de opleiding logisch op elkaar, en dus zonder hiaten als doorlopende leerlijn moeten zijn te volgen, zijn de modules per vakgebied geclusterd. Binnen elk cluster zijn de modules derhalve op elkaar afgestemd. De acht vakgroepen verzorgen, veelal met input van de examencommissie, de clusters van vakken. De vakgroepen zijn samengesteld op basis van de volgende vakgebieden: Leven Schade Pensioenen & sociale verzekeringen Wiskunde & Statistiek Informatica Recht Praktijk Binnen elk cluster wordt mede naar volgordelijkheid van de modules gekeken. Sommige modules kunnen uitsluitend onder voorwaarden worden gevolgd, andere modules zijn weer apart te volgen. Zo kan bijvoorbeeld module AN 15 (Bedrijfsanalyse en Embedded Value) niet worden gevolgd zonder dat de student de propedeusefase (Actuarieel Rekenaar) en de module AN13 (Externe verslaggeving voor verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen) succesvol heeft afgerond. De vakgroepen Economie, Wiskunde & Statistiek en Recht leveren voornamelijk basiskennis voor de andere vakgroepen. De inhoud van de wiskunde- en economievakken is dan ook afgestemd met de andere vakgroepen. De opleiding bevat meerdere basisvakken die voorkennis aanbieden voor vervolgvakken. De vakken in het eerste jaar van de Actuarieel Analist fase van de deeltijdopleiding geven algemene basisvakken op de terreinen economie, wiskunde, informatica en recht. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 14

21 De vakken geven de afgestudeerde Rekenaar een verbreding en verdieping in theorievorming, na de Rekenaaropleiding die voornamelijk praktisch gericht is op rekenmethoden voor verzekeringsrisico s. De vakken in het eerste en de daarop volgende jaren liggen, naar de mening van het auditteam, in het algemeen wat niveau betreft op een hoger niveau dan identieke vakken op een HEAO. De vakken in het tweede jaar van de Actuarieel Analist fase van de deeltijdopleiding gaan verder in de verdieping en toepassing van basiskennis, gecombineerd met beroepsvaardigheden. Hier is meer ruimte voor verzekeringstoepassingen. Na de opleiding Rekenaar en de twee basisjaren van Analist, is het mogelijk om de vakkennis voor levensverzekering te verdiepen. Hetzelfde geldt voor de vakkennis schadeverzekering en AFIR. De vakken in het derde en vierde jaar van de Actuarieel Analistfase van de deeltijdopleiding zijn inhoudelijk duidelijk een stap hoger dan die in de eerste twee jaren. De kennis uit de propedeusefase (Actuarieel Rekenaar) wordt hier uitgebreid met meer kwantitatief technische modelkennis. De beroepsgerichte specialisaties bestaan uit een verbreding en verdieping in theorievorming, en een module over toepassingen in de beroepspraktijk. Deze specialisaties zijn enerzijds gericht op doorstroom naar de opleiding Actuaris (met name de theorievorming), anderzijds op uitstroom na het diploma Analist (met name de praktijk). Door het derde jaar en de specialisatie wordt de opleiding, die in de eerste twee jaren van de Actuarieel Analist fase het zwaartepunt heeft bij breed en algemeen, weer specifiek actuarieel en praktijkgericht. Studenten geven aan dat zij het studieprogramma voldoende samenhangend vinden: er is sprake van een opbouw waarbij eerst funderende studieonderdelen behandeld worden die, mits beheerst door de student, voldoende voorbereiden op de vakken die duidelijk zwaarder zijn en meer kennis en inzicht vragen van de student. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde deeltijdopleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: de relatie tussen de leerdoelen van de te verschillende programmaonderdelen is duidelijk; er is sprake van een systematische opbouw van het programma die gedurende de hele opleiding consequent is doorgevoerd waardoor per studiefase en per studieonderdeel de horizontale samenhang tussen de opdrachten en de theorie wordt bevorderd; de concentrische opbouw waarbij leerdoelen en opdrachten in een toenemende mate van complexiteit terugkomen, maakt de verticale samenhang tussen de studieonderdelen duidelijk. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 15

22 Facet 2.4. Studielast Criterium Het facet Studielast is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het beoogde programma studeerbaar doordat factoren die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren, zoveel mogelijk worden weggenomen? Bevindingen De opleiding richt zich op studenten die reeds in het werkveld werkzaam zijn. De studielast is per onderdeel vastgesteld in termen van studiepunten (ECTS). Studenten zullen in voldoende mate bij aanvang van de studie op de hoogte worden gebracht van de studielast: de opleiding houdt in haar programmering expliciet rekening met het feit dat studenten ook in het praktijkveld werkzaam moeten zijn/een baan moeten hebben. Het Actuarieel Instituut verstaat onder studielast de hoeveelheid tijd die de gemiddelde student nodig heeft om zich een bepaalde hoeveelheid leerstof eigen te maken. Het gaat niet alleen om het volgen van de lessen op de colleges (contacturen), maar ook om de zelfstudie daarvan thuis. Verder vallen onder de studielast: werkstukken (papers) schrijven; opdrachten uitwerken; boeken lezen; een mediatheek gebruiken. De studielast is op een evenwichtige wijze over het curriculum verdeeld (zie hierna). De zwaardere studieonderdelen zijn over de verschillende studiefasen verdeeld. Een belangrijk element met betrekking tot de studielast is de wijze waarop de opleiding er in geslaagd is een relatie en een evenwicht aan te brengen tussen de theoretische component van de opleiding en de werkzaamheden van de student. De studenten die de opleiding tot Actuarieel Analist volgen zijn allen werkzaam in de beroepspraktijk. Dat betekent dat hetgeen geleerd wordt binnen de opleiding direct wordt toegepast in de dagelijkse praktijk. Dat is ook de reden dat studenten zich inschrijven voor de opleiding. Zij zijn werkzaam bij een bedrijf of instelling en moeten, willen zij hun werkzaamheden adequaat kunnen uitvoeren, de opleiding volgen. Gaandeweg de opleiding kunnen zij dan groeien naar vakvolwassenheid. De transfer naar de praktijk is hiermee volledig geborgd. In tegenstelling tot het reguliere HBO onderwijs zijn er dan ook geen stages, afstudeeropdrachten e.d. ingebouwd. De opleiding is vrij zwaar; wiskunde vormt een essentieel onderdeel van de studie. Dat wil zeggen, zonder een goede wiskundige basis is het moeilijk de opleiding te volgen. De totale deeltijdopleiding is zodanig opgezet dat Actuarieel Rekenaar de eerste fase vormt van de studie (60 EC). In feite vormt dit de propedeusefase van de zesjarige opleiding. Hebben studenten deze met succes afgerond, dan kunnen zij doorstromen naar de postpropedeutische fase, de opleiding tot Actuarieel Analist die 180 EC s omvat. Totaal komt de zesjarige opleiding daarmee op 240 EC s. Voor Actuarieel Rekenaar zijn in het eerste studiejaar 38 EC s gereserveerd, in het tweede studiejaar 22 EC s. Vervolgens zijn voor de vier studiejaren van Actuarieel Analist 100 EC s (de eerste beide studiejaren) en 80 EC s (de beide laatste studiejaren) gereserveerd. Uit de opsomming van de verschillende studieonderdelen blijkt dat in de eerste fase van de studie het accent ligt op inleidende vakken zoals Financiële Rekenkunde, Inleiding praktijk en verzekeringen, Inleiding verzekeringstechniek en Verzekeringsbeheer. In de latere studiejaren wordt vervolgens aandacht besteed aan zowel juridische-, economische-, fiscale- als financiële vakken. Veel EC s zijn gereserveerd voor analytische kennis en vaardigheden. In het vierde studiejaar Actuarieel Analist vindt de specialisatie plaats waarbij 20 EC s zijn gereserveerd voor de scriptie. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 16

23 De onderwijsmodules worden grotendeels gegeven in blokken van 8 weken, met een wekelijkse contacttijd van 4 uur. Per module wordt aangegeven welke voorkennis de student moet bezitten om hieraan succesvol te kunnen deelnemen. Uit gesprekken met studenten blijkt dat de studielast door hen verschillend wordt beoordeeld en vaak afhankelijk is van de vooropleiding, een gegeven dat studenten voorafgaand aan de opleiding wordt medegedeeld. Indien deze vooropleiding een aanzienlijke wiskundige component omvat, dan is de opleiding Actuarieel Analist goed te doen. Is dit in mindere mate of zelfs in het geheel niet het geval, dan is de opleiding moeilijker en betekent de studie een forse belasting van de student (zie facet 2.5). Aangezien de studenten in beginsel werkzaam zijn in het vakgebied is de aanname reëel, dat zij sneller een beroep doen op collega s in de eigen praktijk dan op de mogelijkheden die het Actuarieel Instituut biedt. Mede om proactief te kunnen communiceren met de student over bijvoorbeeld studievoortgang wordt met ingang van het studiejaar 2007/2008 een studentvolgsysteem geïmplementeerd. Thans, zo geven studenten aan, is er sprake van voldoende ondersteuning vanuit de opleiding, i.c. vanuit het docententeam, om eventuele kennisleemten op te vullen. Voor extra ondersteuning (planning, kennis, vaardigheden) kunnen studenten een beroep doen op het Actuarieel Instituut. Tot op individuele basis kan hulp worden geboden door middel van bijvoorbeeld een extra examentraining of extra uitleg over de stof. Deze hulp wordt geleverd door een beschikbare docent of lid van een vakgroep. Ook kunnen vragen per worden gesteld. In persoonlijke gesprekken wordt de situatie in kaart gebracht en gezocht naar oplossingen. Verder heeft het Bureau van het Actuarieel Instituut een afdeling Service L&S, waarbij studenten met allerlei vragen terecht kunnen en (eventueel) worden doorverwezen. Bij de implementatie van een nieuw (schriftelijk) evaluatiesysteem zullen vragen opgenomen worden over de studielast en studeerbaarheid waardoor betrouwbaarder kan worden nagegaan of het moduleprogramma studeerbaar was in de afgelopen periode. Ook de informelere wijze tussendoor, door studenten bijvoorbeeld tijdens contactmomenten te vragen of de inschatting van de tijdsbesteding reëel was zal gehandhaafd blijven. Oordeel: voldoende Het auditteam kwalificeert dit facet voor de beoogde deeltijdopleiding als voldoende en wel op grond van de volgende observaties: naar de mening van het auditteam heeft de opleiding de studielast in voldoende mate gespreid over de opleiding; studenten geven aan dat de belasting van de studie in sterke mate afhankelijk is van de vooropleiding; de opleiding biedt studenten die behoefte hebben aan ondersteuning adequate hulp; studenten worden voorafgaand aan de studie in voldoende mate geïnformeerd over de studielast. Hobéon Certificering Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Actuarieel Analist 17