BIJTEN Protocol Kinderdagverblijf Meneer Koekepeer Januari 2019

Transcriptie

1 BIJTEN Protocol Kinderdagverblijf Meneer Koekepeer Januari 2019

2 Inhoudsopgave Inleiding Ontwikkeling van het geweten Hoe handelen wij als een kindje gebeten wordt De gevolgen voor de gebeten kindjes Ouders

3 Inleiding Wanneer je als ouder opzoek gaat op internet naar het waarom kinderen bijten, zijn de meeste google-hits gericht op agressie. Het beeld wordt geschetst dat bijten voorkomt uit het voelen van boosheid. Het kind wil iets doen, dat lukt niet en dus bijt het. Dit zou dus betekenen dat het kind fout bezig is. De oplossing volgens internet straffen! Wanneer je kinderen bekijkt vanuit liefde zoals de visie van Meneer Koekepeer beschrijft, is bijten niet alleen een uiting van boosheid. Dit maakt de benadering van het kind en het bijtgedrag anders. De manier waarop wij omgaan met bijten in het kinderdagverblijf is vastgelegd in dit protocol. 1. Ontwikkeling van het geweten Als we kijken naar de ontwikkeling van kinderen in de leeftijd tussen de 0-4 jaar zien we dat het echte geweten zich pas ontwikkeld wanneer de kinderen op de basisschool zitten. Het geweten houdt in dat je weet wat goed en fout is. De kinderen bij meneer koekepeer zijn echter veel jonger. Wanneer papa tegen een tweejarig zoontje zegt jij mag niet op de muren tekenen dan mag dat niet zolang papa kijkt. Wanneer papa weg is, is ook de regel weg. Dit geweten gaat zich verder ontwikkelen, wanneer het kind dan toch op de muur tekent wanneer papa weg is en papa wordt daar boos om. En kan het zijn dat de kat, hond of de buurjongen die er helemaal niet is, de schuld krijgt. Dit komt omdat het kind heeft geleerd dat iets niet mag, maar hoe kan het nu dan toch gebeurd zijn?? Daar moet een logische verklaring voor zijn! Het kind staat op dat moment niet te liegen. Het begrijpt gewoon niet hoe het gebeurd kan zijn. Rond de 3 jaar is het geweten al wat verder ontwikkeld, echter is het geweten pas echt ontwikkeld rond de 6 jaar! Het verplaatsen in een ander is al vanaf de babytijd aanwezig. Baby tjes kunnen al gezichtsuitdrukkingen lezen. Het inleven in de ander moet echter nog een hele ontwikkeling doorlopen voordat een kind zich echt in de ander kan verplaatsen. Een peuter kan een ander een klap geven zonder zich daar rot over te voelen. Het voelde er immers zelf helemaal niets van. Een kleuter zal hier al iets meer over nadenken, en misschien iets minder snel slaan. In de hersenen wordt een gebied actief op het moment dat je pijn voelt. Dit gebied wordt ook actief wanneer een ander pijn heeft en je geweten zich voldoende heeft ontwikkeld. Dus hoe verder je geweten is ontwikkeld hoe beter je je kunt inleven in de ander. Het is dan ook niet vreemd dat een kind niet jokt over het bijten of slaan van de ander. Er is geen reden om te jokken, want naar de mening van het kind zelf is er niets fouts gebeurd. Omdat de redenen waarom kinderen bijten zover uit elkaar kunnen lopen is het onbegonnen werk om deze redenen allemaal te behandelen. We zijn wel van mening dat het zich niet beperkt tot agressie. Het kind hoeft niet te bijten door iets wat in het heden speelt. Het kan ook komen door iets wat is geweest, of door iets wat gaat komen. Misschien heeft mama spanningen, papa en andere baan, het kind vindt een ander kind heel erg leuk of het kind vindt het spannend dat er een nieuw broertje of zusje komt. Ook bijten uit liefde kan. Het kindje knuffelt met iemand, en opeens overvalt het gevoel van liefde het kindje, dat is zo overweldigend dat het bijt. Kortom het draait echt niet altijd alleen maar om het niet krijgen van het schepje wat het kind zo graag wil. Het bijten overvalt de bijter zelf ook. Het is een impuls, het gebeurt opeens, het kind heeft niet bedacht dat het de ander wil gaan bijten. 2

4 2. Hoe handelen wij als een kindje gebeten wordt Wanneer er een kindje gebeten wordt bij meneer koekepeer kan het voor ouders lijken dat er iets mis gaat. De pedagogisch medewerkers doen iets niet goed, want hun kind is gebeten. Op de kinderen, waarvan wij weten dat ze bijten, zijn wij extra alert. Wij zorgen dat de pedagogisch medewerkers altijd in het zicht zijn, dit is niet alleen zodat wij het kind precies kunnen volgen, het is vooral voor het veilige gevoel van het kind. Het kan erop vertrouwen dat we in de buurt zijn, we zijn altijd bereikbaar wanneer er iets is. Tijdens de overlegvormen die wij hebben brengen wij elkaar steeds op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen wat betreft het bijten in de groepen. Omdat bijten vele redenen kan hebben en als impuls gebeurt is het niet te voorspellen wanneer kinderen gaan bijten. Het ene moment kunnen de kinderen heerlijk samen spelen, het andere moment wordt er gebeten. Vaak beginnen kinderen te huilen als ze gebeten worden. Het doet immers pijn, hier kan de bijter van schrikken. Er zijn ook kinderen die helemaal niet huilen, misschien doordat ze verbaasd zijn dat ze gebeten worden of omdat ze nu eenmaal niet zo snel huilen. Wanneer een pedagogisch medewerker ziet dat iemand gebeten wordt gaat zij naar het kindje dat gebeten is, ze troost het kind en bekijkt de plek waar het kind gebeten is. Wanneer er geen bloed/ open wondje is wordt de plek gekoeld. Wanneer er goed gekoeld is smeren we een beetje vallen en stoten crème op de plek om een blauwe plek voor zover als mogelijk te voorkomen. Wanneer een wondje het gevolg is van het bijten zal er contact worden opgenomen met de ouders. Een doktersbezoek is dan noodzakelijk omdat de mond nu eenmaal veel bacteriën bevat die het wondje hebben kunnen besmetten. Wanneer het kind is verzorgd gaat het weer spelen. Maar wat doen we eigenlijk met het kindje dat heeft gebeten? We zien in de kinderen liefde. Wanneer het kindje geen liefde laat zien, doet het een roep om liefde. Het is voor de pedagogisch medewerkers van belang om uit te zoeken of het kind liefde liet zien of een roep deed om liefde. Op het moment dat we zien dat het kind bijt zullen we naar het kind toe gaan. Wij weten dat het geweten nog niet ontwikkeld is, wij weten dat het bijten verschillende redenen kan hebben en we weten dat het bijten ook voor de bijter opeens gebeurde, we vragen onszelf af; was dit liefde of een roep om liefde. We blijven rustig. Omdat het bijten voorkomt bij verschillende leeftijden is ook de manier waarop wij reageren verschillend. Buiten het feit dat de leeftijd van de kinderen verschillen, verschillen alle kinderen ook nog van elkaar. De benadering naar de bijter is dus per keer en per kind verschillend. Wat wel altijd het zelfde is, is DAT we reageren en dat we NOOIT straffen! We zetten geen kinderen apart en niemand hoeft op een stoeltje. 3. De gevolgen voor de gebeten kindjes We zien dat de gebeten kinderen even last kunnen hebben van de bijtplek. Dit kan soms een paar dagen aanhouden. Wanneer er flink hard gebeten is, is het ook niet vreemd dat deze plek pijn doet, het is een beurse plek geworden. Ook zien we dat de kinderen die gebeten zijn vaak het liefst zo snel mogelijk weer willen spelen, en geloof het of niet maar vaak spelen ze dan gezellig weer verder met het kindje dat zojuist nog heeft gebeten. Het is voor de gebeten kinderen even pijnlijk, maar vaak niet meer dan dat. Als volwassenen hebben we vaak een oordeel over het bijten. Het mag niet, het doet pijn en het is heel zielig. Als ouders en ook de pedagogisch medewerkers willen vanuit al onze macht onze kinderen beschermen voor pijn. Maar helaas kunnen we dat niet altijd. Kinderen zullen vallen, kinderen zullen vingers tussen de deuren krijgen en er zullen helaas ook kinderen gebeten worden. Ook kan het zo zijn dat onze eigen kinderen gaan bijten. Dat we het niet hebben kunnen voorkomen 3

5 geeft een gevoel van angst. Ik kan dus niet voorkomen dat mijn kind gebeten wordt of dat mijn kind een ander bijt, en wij hebben daardoor een schuldgevoel. Dit schuldgevoel en dit oordeel maakt het dat bijten en gebeten worden door ons als ouders en verzorgers een groter onderwerp wordt dan voor de kinderen zelf. Wij bij Meneer koekepeer laten het bijten en gebeten worden zo groot of zo klein zijn als het voor het kind zelf is. Wanneer het gebeten kind zich erdoor vervelend voelt, krijgt het de liefde en aandacht waar het om vraagt. Wanneer het bijtende kind zich niet meer kan herpakken en verdrietig of juist boos wordt krijgt het ook de liefde en aandacht waarom het vraagt. Echter in de meeste gevallen is het voor de kinderen, en dan vooral voor de gebeten kinderen een kort voorval, een incident en wij zullen dat dan niet verzwaren door ons eigen oordeel en ons eigen schuldgevoel. 4. Ouders Laten we voorop stellen dat ook wij het een hele vervelende situatie vinden als er gebeten is geworden op het kinderdagverblijf. Wij weten dat het voor ouders niet leuk is om te horen dat je kind gebeten is, of dat je kind heeft gebeten. Wanneer er sprake is van een open wondje door bijten dan zullen we altijd de ouders direct bellen. Dit omdat een doktersbezoekje nodig is. Wanneer er geen wondje is, handelen we zoals eerder beschreven. Bij het haalmoment zullen we de ouders van zowel het gebeten als het bijtende kind vertellen wat gebeurd is. Er wordt ouders altijd verteld wat er gebeurd is en hoe het gebeurd is. Ook wordt daarbij verteld hoe het kind in de situatie reageerde. Het kan zijn dat het kind even op schoot wilde om te knuffelen of dat het kindje gewoon weer verder wilde spelen. De verbondenheid van ouders met hun kind zorgt ervoor dat ze op het moment van de boodschap geraakt wordt. Ze willen niet dat hun kind pijn heeft of een ander pijn doet. Bijten is een hele normale fase die peuters kunnen doormaken. Het voordeel van een fase is dat het ook over gaat. Normaal gesproken stopt het bijten in ieder geval rond de 3 jaar. Wanneer wij ons zorgen maken over een kind door het bijten of gebeten worden. Wij zien bijvoorbeeld veranderend gedrag of afwijkend gedrag zullen we dat altijd in een kort gesprekje hierover met de ouders van gedachte wisselen. Wij hebben veel kennis binnen ons kinderdagverblijf wat betreft de ontwikkeling van kinderen maar soms zijn ook wij overvraagd. In dat geval zoeken we samen met ouders naar een andere plek waar informatie ingewonnen kan worden. 4