Aan de Minister van VROM Mw. Dr. J.M. Cramer Postbus EZ Den Haag. Mooi Nederland. Mevrouw de minister,
|
|
- Helena de Winter
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Aan de Minister van VROM Mw. Dr. J.M. Cramer Postbus EZ Den Haag KENMERK RPB DATUM 25 oktober 2007 ONDERWERP Advies monitoring programma Mooi Nederland Mevrouw de minister, In ons gesprek op 23 mei jl. heeft u het Ruimtelijk Planbureau om advies gevraagd over het monitoren van de effecten van het beleidsprogramma Mooi Nederland. In deze brief treft u ons advies aan. Het advies is gebaseerd op het conceptprogramma Mooi Nederland van 13 september jl.. De uiteindelijke lijst van indicatoren kan worden aangepast indien mocht blijken dat de definitieve versie van het programma (sterk) afwijkt van het conceptprogramma waarop wij hier reageren. De focus in ons advies ligt op het formuleren van een aantal indicatoren, passend bij de hoofddoelen van het programma. Het RPB heeft daarbij uiteraard rekening houdend met indicatoren uit andere monitoren, in het bijzonder de Monitor Nota Ruimte die op uw verzoek wordt uitgevoerd door het RPB en het MNP. Het programma Mooi Nederland bouwt voort op de Nota Ruimte, maar concretiseert onderdelen van beleid en stelt andere prioriteiten. In uw programma hebt u twee ruimtelijke ambities benoemd. De eerste ruimtelijke ambitie van uw programma is het tegengaan van verrommeling van het landschap, uitgewerkt in zes prioriteiten: o Stimuleren van duurzaam en efficiënt ruimtegebruik voor wonen en werken o Behouden en versterken openheid van het landschap o Versterken ruimtelijke kwaliteit in ruimtelijke planvorming en uitvoering o Vergroten ruimte voor windenergie o Realiseren van complexe ruimtelijke opgaven o Langetermijnontwikkeling Randstad Daarnaast wordt de ambitie realiseren van een klimaatbestendige inrichting van Nederland onderscheiden. Ons advies concentreert zich op de eerste ambitie aangezien de laatste op dit moment vooral procesmatig wordt uitgewerkt. De zes topprioriteiten die de verrommeling dienen tegen te houden betreffen zowel procesmatige als ruimtelijk inhoudelijke doelen. Onze focus in dit advies ligt op de inhoudelijke doelen. Daarmee volgen we de systematiek van de Monitor Nota BIJLAGE(N)
2 Ruimte van het RPB/MNP. Het Ruimtelijk Planbureau en het Milieu- en Natuurplanbureau hebben vorig jaar de nulmeting van de monitor gepubliceerd. In uw opdracht wordt op dit moment gewerkt aan de eerste nieuwe meting die in het voorjaar van 2008 zal verschijnen. De ruimtelijk inhoudelijke prioriteiten kunnen in drie hoofddoelen worden vertaald: vermindering van de mismatch tussen vraag en aanbod van wonen en werken, bevorderen van duurzame verstedelijking en het behoud en het versterken van de ruimtelijke kwaliteit. Analyse inhoud programma Het programma beoogt de kwalitatieve en kwantitatieve mismatch tussen vraag en aanbod te verminderen. De kwantitatieve mismatch ligt bij werken vooral in het beheersen van de groei van het aanbod terwijl de kwantitatieve mismatch bij wonen vooral ligt in een tekort aan aanbod. Het kwalitatieve aspect zit in de aangeboden en gevraagde woon- en werkmilieus. In de nulmeting van de Monitor Nota Ruimte zijn geen indicatoren beschikbaar om de mismatch te monitoren vanwege het gebrek aan goede informatie over de trends op het niveau van woon- en werkmilieus. Dit betekent dat er, gezien de behoefte vanuit het programma Mooi Nederland, nieuwe indicatoren zullen moeten worden ontwikkeld die ontwikkelingen ten aanzien van de mismatch wel kunnen meten. De mate waarin daadwerkelijk tot een goede en meetbare operationalisatie van de begrippen vraag en aanbod, en dan met name in relatie tot het kwalitatieve aspect, kan worden gekomen is nog onduidelijk en vergt nader onderzoek. De mismatch tussen vraag en aanbod van werken wilt u daarnaast aanpakken door transformatie en herstructurering van bestaande bedrijventerreinen. De Monitor Nota Ruimte bevat reeds een indicator die hier globale informatie over geeft. Deze zou eventueel verbeterd of uitgebreid kunnen worden. U wenst duurzame verstedelijking te bevorderen door onder meer in te zetten op zuinig ruimtegebruik in de steden via bundeling en verdichting, hanteren van de SER ladder, behoud en versterking van groen in en om de stad, inrichting met oog voor diversiteit en een tijdige ontsluiting van woongebieden. De mate van doelbereiking van deze beleidsprioriteit kan worden gevolgd met indicatoren ten aanzien van het ruimtegebruik voor stedelijke functies (bijvoorbeeld gebruik makend van dichtheidsmaten), de mate van bundeling, verstedelijking naar locatietypen, de verhouding rood/groen in en om de stad en de ontsluitingskwaliteit van nieuwe woon- en werklocaties. De Monitor Nota Ruimte bevat diverse indicatoren die hierbij van dienst kunnen zijn. Uitsluitend voor het ruimtegebruik (dichtheid) zou een aanvullende indicator moeten worden ontwikkeld. Ten derde beoogt het programma versterking en behoud van de ruimtelijke kwaliteit door het terugdringen van verstening in het buitengebied, door het open houden van gebieden rondom de steden, door het bevorderen van de inpassing van verdere verstedelijking en door een kwaliteitsimpuls voor de vormgeving in stad en land. De mate van succes van dit beleid zal grotendeels gevolgd moeten worden door middel van evaluatie van het uitvoeringsproces. Fysieke indicatoren van kwaliteit zijn slechts moeizaam te definiëren. Maar wij zien wel mogelijkheden op het gebied van het volgen van ontwikkelingen in Rijksbufferzones, in snelwegpanorama s en van de verstening van het buitengebied. Op de eerste twee punten zijn 2
3 reeds indicatoren beschikbaar of in ontwikkeling in het kader van de Monitor Nota Ruimte. Een versteningsindicator zou moeten worden ontwikkeld. Achtergrondstudies hiervoor zijn echter reeds beschikbaar (bijvoorbeeld de studie 'Verstening en functieverandering in het landelijk gebied' van Alterra uit 2005). Voorstel voor indicatoren Het RPB komt tot de conclusie dat de doelbereiking van uw beleidsambities met Mooi Nederland kan worden gemonitord met een beperkt aantal indicatoren. Een deel daarvan is reeds beschikbaar in de Monitor Nota Ruimte. Aanvullend zullen enkele nieuwe indicatoren moeten worden ontwikkeld. Wij vatten de voorgestelde indicatoren hieronder samen en geven de nieuw te ontwikkelen indicatoren in een vette letter weer. 1. Mismatch tussen vraag en aanbod naar woningen naar woonmilieus 1 2. Mismatch tussen vraag en aanbod naar werklocaties naar werkmilieus 1 3. De omvang van het te herstructureren areaal aan bedrijventerreinen in relatie tot de omvang van het geherstructureerde areaal (indicator is reeds beschikbaar via de Monitor Nota ruimte, maar vergt wellicht aanpassing) 4. Ruimtegebruik voor stedelijke functies, uitgewerkt in een dichtheidsmaat (aantal stedelijke functies zoals woningen, arbeidsplaatsen et cetera per hectare) 5. De mate van bundeling van verstedelijking 6. Uitbreiding van woningen/arbeidsplaatsen in, aan en nabij stedelijke gebieden 7. Ontsluitingskwaliteit nieuwe woon en werklocaties 8. de verhouding rood/groen in en om de stad 9. De omvang van de verstening buitengebied 10. Afname snelwegpanorama s 11. Verschuivingen in ruimtegebruik in Rijksbufferzones 12. Gerealiseerde capaciteit windenergie Deze lijst van indicatoren bevat geen indicator voor de mate van openheid van landschappen. In de gesprekken met uw beleidsmedewerkers, maar ook uit de tekst van het ambitiedocument, werd namelijk duidelijk dat vooral de verstening van het landschap uw zorg heeft. Daarom hebben we gekozen voor een indicator die die ontwikkeling monitort. Het is, indien gewenst, wel mogelijk een indicator op te nemen die de visuele openheid van het landschap in beeld brengt. De lijst bevat op dit moment ook geen indicator betreffende de tevredenheid van de bevolking met hun woonomgeving en de bebouwing. Belangrijkste reden hiervoor is van procedurele aard. Er is namelijk lange tijd twijfel geweest of deze doelstelling überhaupt zou worden opgenomen in het ambitiedocument. Diverse versies van het document waren hier ambigu in. Daarnaast is tevredenheid van de bevolking een indicator van totaal andere orde dan de fysieke indicatoren die hierboven worden beschreven en kent het meten van tevredenheid vele haken, ogen en interdependenties. Wanneer een indicator over tevredenheid gewenst wordt, is 1 De haalbaarheid van de ontwikkeling van deze indicator is sterk afhankelijk van een nadere operationalisatie van de begrippen vraag en aanbod. 3
4 een nadere specificatie van de tevredenheid die wordt beoogd, noodzakelijk. Wanneer de focus hierbij daadwerkelijk ligt op de woonomgeving, dan zijn de resultaten van de sociaalfysieke module van het WoOn-onderzoek hiervoor wellicht bruikbaar. De Belevingswaardemonitor die als onderdeel van de Monitor Nota Ruimte is opgesteld, biedt in dit kader de eerste handvatten op het gebied van groen- en landschapswaardering. Regiospecifieke normstellingen We adviseren niet te volstaan met normstellingen op landelijk niveau, maar de normstellingen nader uit te werken in beoogde regiospecifieke resultaten die recht doen aan de regionale verscheidenheid. In dat geval zullen de indicatoren, daar waar relevant, op gegeven moment een regiospecifieke invulling moeten krijgen. Aansluiting bij bestaande monitors Het RPB adviseert om aan te sluiten bij bestaande monitors ten aanzien van het ruimtelijk beleid. Zoals ook in het bovenstaande is aangegeven, wordt een aantal van de beoogde fysieke resultaten al gemonitord in de Monitor Doelbereiking Nota Ruimte. Het ligt voor de hand om deze monitor, waar nodig op een later moment uit te breiden met de nieuw te ontwikkelen indicatoren. Procesmonitoring In dit advies hebben we ons geconcentreerd op een advies over het monitoren van de beoogde ruimtelijke ontwikkelingen. Monitoring van fysieke resultaten geeft inzicht in het realiseren van de beoogde beleidsdoelen. Indien hieruit blijkt dat de feitelijke ontwikkelingen achterblijven bij de gewenste, is het aan de beleidsmedewerkers hierop adequaat te reageren door het beleid bij te stellen, de implementatie aan te scherpen of doelen bij te stellen. We besteden in dit advies geen aandacht aan het monitoren van de processen. De monitoring van het beleidsprogramma Mooi Nederland bestaat echter voor een deel ook uit het monitoren van processen. Monitoring van procesresultaten geeft inzicht in de mate waarin het beleid succesvol geïmplementeerd wordt, door VROM zelf en door andere overheden. Haperingen in de voortgang hiervan geven relatief vroegtijdig het signaal af dat bijsturing wellicht noodzakelijk is. Procesmonitoring vraagt echter om een andersoortige analyse, bijvoorbeeld een analyse van plannen van andere overheden. Dit soort monitoring dient te worden afgewogen tegen de doelstelling om de administratieve lastendruk te verminderen. Voor procesmonitoring kan niet worden aangesloten bij de Monitor Nota Ruimte omdat deze expliciet is opgezet als een monitor van feitelijke ruimtelijke ontwikkelingen. Wij adviseren om procesmonitoring, met oog voor de hierboven geadviseerde terughoudendheid, integraal deel uit de laten maken van de actieprogramma s. 4
5 Nulmeting Voor de monitoring van de doelbereiking van het programma Mooi Nederland is een nulmeting onontbeerlijk. De uitgangssituatie per 1/1/2006 of 1/1/2007 vormt de basis waartegen ontwikkelingen, zowel met betrekking tot proces als tot feitelijke ontwikkelingen, kunnen worden afgezet. Wij adviseren u om eenmalig een nulmeting te (laten) verrichten. Later kunnen de nieuwe indicatoren ondergebracht worden in de bestaande Monitor Nota Ruimte. Met vriendelijke groet, Prof dr Wim Derksen Directeur Ruimtelijk Planbureau 5
Samenwerkingsagenda VROM, IPO en VNG over Mooi Nederland
Annex bij de notulen van het Bestuurlijk Overleg Ruimte VROM, IPO en VNG d.d. 6-12-2007 Samenwerkingsagenda VROM, IPO en VNG over Mooi Nederland Vooraf VROM, EZ, LNV, IPO en VNG hebben afgesproken hun
Nadere informatieDoorwerking ladder voor duurzame verstedelijking
Doorwerking ladder voor duurzame verstedelijking David Evers (PBL) 23 april 2015, Den Bosch Dag van de projectontwikkeling: Verbeter de Ladder voor duurzame verstedelijking Conclusies Ladder en (goede)
Nadere informatieMonitor Nota Ruimte De eerste vervolgmeting
De eerste vervolgmeting NAi Uitgevers monitor nota ruimte de eerste vervolgmeting Jan Ritsema van Eck Hans Farjon NAi Uitgevers, Rotterdam Milieu- en Natuurplanbureau, Bilthoven Ruimtelijk Planbureau,
Nadere informatieDe ladder voor duurzame verstedelijking : introductie en achtergrond
De ladder voor duurzame verstedelijking : introductie en achtergrond Seminar BSP en Stibbe 30 juni 2015 Jacqueline H.P. Vrolijk DGRW-coördinator Omgevingswet en projectleider Ladder voor duurzame verstedelijking
Nadere informatieDoorwerking ladder voor duurzame verstedelijking
Doorwerking ladder voor duurzame verstedelijking David Evers, Maaike Galle (PBL) 10 maart 2015, Amsterdam Bureau Stedelijke Planning en Stibbe: Toepassing Ladder voor duurzame verstedelijking: lessen uit
Nadere informatieOude Rijnzone. Nota Ruimte budget 30 miljoen euro. Planoppervlak 425 hectare
Nota Ruimte budget 30 miljoen euro Oude Rijnzone Planoppervlak 425 hectare Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Dit project was onderdeel van het kabinetsprogramma
Nadere informatieDeze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden.
Aan: Gemeenteraad van Druten Druten, 27 juli 2015 Geachte voorzitter en leden van de gemeenteraad, In de eerste rekenkamerbrief van 2015 komt inkoop en aanbesteding aan bod. Dit onderwerp heeft grote relevantie,
Nadere informatieStructuurvisie Noord-Holland. Achtergrondinformatie
Structuurvisie Noord-Holland Achtergrondinformatie Structuurvisie: waarom en wat? - Inwerkingtreding Wro 1 juli 2008 - elke overheidslaag stelt eigen structuurvisie op (thema of gebied) - structuurvisies
Nadere informatieHoe duurzaam is de ladder?
Hoe duurzaam is de ladder? Anne-Marie Klijn (NautaDutilh) & Ingeborg Middel (Boekel) Dag van de Projectontwikkeling 2015 - NEPROM Plan van behandeling 1. Sporten van de ladder 2. Focus vanuit de praktijk
Nadere informatieRekenkamercommissie Beverwijk
Rekenkamercommissie Beverwijk Gemeente Beverwijk t.a.v. de leden van de gemeenteraad datum 25 maart 2014 ons kenmerk onderwerp Rekenkamerbrief Collegeprogramma bijlagen Methode voor gestructureerde opzet
Nadere informatieEen nieuwe ladder voor duurzame verstedelijking?
Een nieuwe ladder voor duurzame verstedelijking? Seminar 15 december 2015 Jacqueline H.P. Vrolijk Projectleider herziening Ladder Waarom de ladder? Andere tijden, andere keuzes Einde aan decennia van groei;
Nadere informatieWerken binnen bestaand bebouwd gebied,
Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Uitbreiding van bedrijfsvestigingen
Nadere informatieWonen binnen bestaand bebouwd gebied,
Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel uitbreiding van
Nadere informatieOntwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen,
Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen, 2000-2015 Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieDe ladder voor duurzame verstedelijking
De ladder voor duurzame verstedelijking Jacqueline H.P. Vrolijk Adviseur ruimtelijk beleid en omgevingsjurist Inleiding seminar 10 maart 2015 Waarom de ladder? Andere tijden: Einde aan decennia van groei
Nadere informatieRotterdam Stadshavens
Rotterdam Stadshavens Nota Ruimte budget 31 miljoen euro Planoppervlak 1000 hectare (1600 hectare inclusief wateroppervlak) Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Nadere informatieOntwikkeling kernkwaliteiten Nationale Landschappen
Ontwikkeling kernkwaliteiten Nationale Landschappen Conclusie De variatie tussen de 20 Nationale Landschappen is groot, zoals blijkt uit de nulmeting van de kernkwaliteiten. Hoofdfiguur Figuur 1. Nationale
Nadere informatieBeschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken,
Beschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken, 2001-2006 Indicator 20 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie
Nadere informatieUw kenmerk Uw brief Zaaknummer Documentnummer 2016/ U Raadsbrief 2016, nr oktober 2016
Aan de gemeenteraad van Tubbergen Uw kenmerk Uw brief Zaaknummer Documentnummer 2016/0038514 16.06169 U16.019080 Inlichtingen bij De raadsgriffier Mevrouw H.J.M.J van Limbeek-ter Haar Bijlagen 1 Onderwerp
Nadere informatieSERVICECODE AMSTERDAM
SERVICECODE AMSTERDAM Inleiding Stadsdeel Zuidoost heeft de ambitie om tot de top drie van stadsdelen met de beste publieke dienstverlening van Amsterdam te horen. Aan deze ambitie wil het stadsdeel vorm
Nadere informatieverantwoordingsonderzoek 2017 bij het Ministerie van Financiën en Nationale
BEZORGEN De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Lange Voorhout 8 Postbus 20015 2500 EA Den Haag T 070 342 43 44 E voorlichting@rekenkamer.nl W www.rekenkamer.nl
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag
Nadere informatieLadder voor duurzame verstedelijking
Ladder voor duurzame verstedelijking Klik om de modelstijlen te bewerken Tweede niveau Derde niveau Vierde niveau Vijfde niveau Ladder voor duurzame verstedelijking 1. Waar komt het vandaan? 2. Wat is
Nadere informatieWonen binnen bestaand bebouwd gebied,
Indicator 7 September 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel uitbreiding van
Nadere informatieBundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,
Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners
Nadere informatieAan de besturen/voorzitters van de mbo-instellingen. Datum Resultaatafhankelijke beloning beroepspraktijkvorming
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de besturen/voorzitters van de mbo-instellingen.. Middelbaar Beroeps Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieBundeling wonen in nationale bundelingsgebieden,
Indicator 20 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel woningen en inwoners
Nadere informatieNieuwe indicator die de werking van de nieuwe Wro in beeld brengt. Nieuwe indicator die de werking van de nieuwe
Bijlage behorende bij brief FEZ2009.046.066 van 10 juli 2009 Effect- en prestatieindicatoren begroting 2010 indicatoren begroting 2010 begroting 2009 Toelichting Artikel 1. Optimaliseren van de ruimtelijke
Nadere informatieStatenvoorstel nr. PS/2015/867
Gebruik van de diepe ondergrond Datum GS-kenmerk Inlichtingen bij 17.11.2015 2015/0361062 mw. ME. Sicco Smit, telefoon 038 4997838 e-mail me.siccosmit@overijssel.nl hr. F. Stam, telefoon 038 4997853 e-mail:
Nadere informatieSAMENVATTING SAMENVATTING
SAMENVATTING Hoe waardeert en beleeft de Nederlandse bevolking de ruimtelijke kwaliteit van haar leefomgeving? Deze nulmeting van de Belevingswaardenmonitor Nota Ruimte beschrijft hoe aantrekkelijk Nederlanders
Nadere informatieEen nieuwe ladder voor duurzame verstedelijking!
Een nieuwe ladder voor duurzame verstedelijking! Seminar Bureau Stedelijke Planning en Stibbe 22 september 2016 Jacqueline H.P. Vrolijk Projectleider herziening Ladder Waarom ook alweer de ladder? Einde
Nadere informatieHandreiking Ladder voor duurzame verstedelijking. Samenvatting
Handreiking Ladder voor duurzame verstedelijking Samenvatting Samenvatting Handreiking bij de ladder voor duurzame verstedelijking Op 1 oktober 2012 is het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) gewijzigd,
Nadere informatieVoorstel ontwikkeling duurzaamheidsparagraaf Zoetermeer. 1. Inleiding
Voorstel ontwikkeling duurzaamheidsparagraaf Zoetermeer 1. Inleiding Zoetermeer wil zich de komende jaren ontwikkelen tot een top tien gemeente qua duurzaam leefmilieu. In het programma duurzaam Zoetermeer
Nadere informatieMinister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Mevrouw dr. J.M. Cramer Postbus 20951 2500 EZ 'S-GRAVENHAGE
Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Mevrouw dr. J.M. Cramer Postbus 20951 2500 EZ 'S-GRAVENHAGE Land- en Tuinbouworganisatie Nederland Postbus 29773, 2502 LT Den Haag Bezoekadres
Nadere informatieBetreft Klant Van Datum Besluit ruimtelijke ordening: Ladder voor duurzame verstedelijking
MEMO Betreft : Motivering ladder voor duurzame verstedelijking t.b.v. realisatie kinderdagverblijf Klant : J.P.M. Langelaan, Buitenbrinkweg 81, Ermelo Van : J.M. Miellet, Exlan Datum : Oktober 2016 Besluit
Nadere informatieStatenmededeling aan Provinciale Staten
Statenmededeling aan Provinciale Staten Onderwerp Voortgang streeknetwerken 2012-2014 Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van De voortgang van de streeknetwerken Aanleiding In de vergadering
Nadere informatieOntwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen,
Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen, 2000-2012 Indicator 10 september 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieDit kabinet geeft prioriteit aan het terugdringen van schuldenproblematiek. Het verminderen van hoge terugvorderingen levert daar een bijdrage aan.
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieOntwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen,
Ontwikkeling ruimtegebruik in Nationale Landschappen, 2000-2017 Indicator 6 september 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieNijmegen Waalfront Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Nota Ruimte budget 25 miljoen euro Planoppervlak 33 hectare Nijmegen Waalfront Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Synergie tussen stad en water De directe ligging
Nadere informatieBeter groen. naar een kwaliteitsimpuls voor recreatiegebieden in Zuid-Holland. provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit in zuid-holland
Beter groen naar een kwaliteitsimpuls voor recreatiegebieden in Zuid-Holland provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit in zuid-holland Beter groen. Naar een kwaliteitsimpuls voor recreatiegebieden in
Nadere informatieCQ-Compleet: de cq-index als middel voor verbetering van kwaliteit
CQ-Compleet: de cq-index als middel voor verbetering van kwaliteit Meten alleen is niet voldoende. Het ontbreekt vaak aan inzicht in wat de cijfers nu feitelijk zeggen en welk verhaal er achter zit. COMPLEET
Nadere informatieDe ladder en duurzame verstedelijking in Brabant
De ladder en duurzame verstedelijking in Brabant 'Toepassing Ladder voor duurzame verstedelijking: lessen uit de praktijk' Marion Greidanus, provincie Noord-Brabant De Brabantse aanpak provinciale verordening
Nadere informatieIJsselsprong Zutphen. Nota Ruimte budget 20 miljoen euro. Planoppervlak 160 hectare
Nota Ruimte budget 20 miljoen euro Planoppervlak 160 hectare IJsselsprong Zutphen Trekker Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Waterveiligheid als motor Bescherming tegen
Nadere informatieOmgevingsvisie Overijssel Aanvullend advies over de reikwijdte en detailniveau van het milieueffectrapport
Omgevingsvisie Overijssel Aanvullend advies over de reikwijdte en detailniveau van het milieueffectrapport 3 oktober 2008 / rapportnummer 2066-76 1. AANVULLEND ADVIES REIKWIJDTE EN DETAILNIVEAU 1.1 Inleiding
Nadere informatie01-07-2002 ME/MW 02022387 RL/FvK/2002/131 1. Advies departementale actieprogramma s vermindering administratieve lasten 2002
Aan de Minister van Economische Zaken Mevrouw A. Jorritsma-Lebbink Postbus 20101 2500 EC Den Haag Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n) 01-07-2002 ME/MW 02022387 RL/FvK/2002/131 1 Onderwerp Advies departementale
Nadere informatieAan de raad van de gemeente Lingewaard
6 Aan de raad van de gemeente Lingewaard *14RDS00194* 14RDS00194 Onderwerp Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2014-2017 1 Samenvatting In deze nieuwe Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen
Nadere informatieDatum 24 april 2019 Beantwoording Kamervragen GroenLinks over het bericht in het FD over verdozing van het landschap
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk 2019Z07283
Nadere informatieVoorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk Bijlage(n)
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag. Datum 29 november 2010 Betreft Uitvoering Nota Ruimte
> Retouradres Postbus 30940 2500 GX Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 30940 2500 GX Den Haag Betreft Uitvoering Nota
Nadere informatieHOOFDSTUK 3 Beleid. 3.2 Rijksbeleid. 3.3 Provinciaal beleid
HOOFDSTUK 3 Beleid 3.1 Inleiding De beleidscontext voor het plangebied wordt gevormd door (Europese,) landelijke, provinciale, en gemeentelijke beleidsrapportages. In dit hoofdstuk is het relevante (Europees-,)
Nadere informatieBedrijfsvestigingen en werkzame personen naar locatietype,
Bedrijfsvestigingen en werkzame personen naar locatietype, 2002-2008 Indicator 20 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieKwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 1
Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 1 Beoordelingskader, ofwel hoe wij gekeken en geoordeeld hebben Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Uitgangspunten 2 3 Beoordelingscriteria 3 4 Hoe
Nadere informatieBijlage 1: Ladder van duurzame verstedelijking
Bijlage 1: Ladder van duurzame verstedelijking Het project Uiterweg 222 te Aalsmeer is een transformatieproject. Een kwekerij met ca. 13.000 m2 glas zal worden ontmanteld en een agrarisch gebied (van 25.000
Nadere informatiePERSOONLIJK Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mevrouw drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus 20901 2500 EX DEN HAAG
PERSOONLIJK Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mevrouw drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus 20901 2500 EX DEN HAAG Utrecht, 6 april 2012 Betreft: Structuurvisie Wind op Land
Nadere informatieSSKR Congres 11 april Workshop 5 Slim Ruimtegebruik, doen met data
SSKR Congres 11 april Workshop 5 Slim Ruimtegebruik, doen met data Jacques Westerink Programmamanager Slim Ruimtegebruik Tamara Slob-van Lent Key Accountmanager West Mariska Beekmans Assistent Projectleider
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieSTRUCTUURVISIE ZON Beleidskader ten behoeve van het opwekken van grondgebonden zonne-energie in het landelijk gebied
STRUCTUURVISIE ZON Beleidskader ten behoeve van het opwekken van grondgebonden zonne-energie in het landelijk gebied Status: Ontwerp Versie: vastgesteld Provinciale Staten 18 april 2018 1 1 Aanleiding
Nadere informatieWHITEPAPER TRANSFORMATIE SOCIAAL DOMEIN
WHITEPAPER TRANSFORMATIE SOCIAAL DOMEIN Transformatie als uitdaging Met ingang van 1 januari zijn de gemeenten verantwoordelijk geworden voor de gedecentraliseerde taken op het gebied van jeugdzorg, begeleiding
Nadere informatieAdvies jaarrekening 2011 van de commissie BMZ aan het algemeen bestuur HDSR Geachte leden van het algemeen bestuur, De commissie BMZ adviseert het algemeen bestuur van het Hoogheemraadschap De Stichtse
Nadere informatiePOL-uitwerking Landelijk Gebied Noord-Limburg
POL-uitwerking Landelijk Gebied Noord-Limburg Bestuursafspraken CONCEPT versie 27 november 2015 1. Inleiding Het landelijk gebied van de regio Noord-Limburg is divers van karakter; bestaande uit beekdalen,
Nadere informatieEva Welten - van Gerwen Advies
Eva Welten - van Gerwen Advies Van: Mol, Raymond van Verzonden: dinsdag 2 september 2014 13:57 Aan: Niezen, Henk Onderwerp: RE: vooroverleg wijzigingsplan Dr. de Quayweg 76 in De
Nadere informatieToeleg Meedoen & Samenwerken in Breda
Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda 2012-2013 Inleiding M&S Breda bestaat uit acht organisaties die er voor willen zorgen dat de kwetsbare burger in Breda mee kan doen. De deelnemers in M&S Breda delen
Nadere informatieJuiste kantoor op de juiste plek
Juiste kantoor op de juiste plek Niels Dekker Eigenaar 2: Aty de Wolf 1. Beleidsbeslissing wat wil de provincie bereiken (PS): Nieuwe kantorenontwikkelingen concentreren zich bij voorkeur op toplocaties
Nadere informatieMinisterie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Drs. C.B.F. Kuijpers Plaatsvervangend DG Ruimte Postbus GX Den Haag
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Drs. C.B.F. Kuijpers Plaatsvervangend DG Ruimte Postbus 30940 2500 GX Den Haag KENMERK RPB200700248 DATUM 26 november 2007 ONDERWERP
Nadere informatieRegionaal Programma Werklocaties. Presentatie aan: Raadsleden gemeenten regio Arnhem Nijmegen
Regionaal Programma Werklocaties Presentatie aan: Raadsleden gemeenten regio Arnhem Nijmegen Doel en opzet presentatie Doel presentatie: Raadsleden informeren over ontwikkeling Regionaal Programma Werklocaties
Nadere informatieBestuurlijke programmaopdrachten 2009-2010 Regio Groningen-Assen
Bestuurlijke programmaopdrachten - Regio Groningen-Assen stuurgroep 22 juni Bijlage 3 Bestuurlijke programmaopdrachten.doc Bestuurlijke programmaopdracht bereikbaarheid Verbetering en waarborging bereikbaarheid
Nadere informatieDaniëlle Snellen (rpb) Hans Farjon (mnp) Rienk Kuiper (mnp) Nico Pieterse (rpb)
Eerdere publicaties Economische netwerken in de regio Van Oort et al. (2006) isbn90 5662 477 6 Verkenning van de ruimte 2006. Ruimtelijk beleid tussen overheid en markt Van der Wouden et al. (2006) isbn90
Nadere informatieReactie in kader van consultatie StUF. Geachte lezer, Hierbij onze reactie op de consultatieprocedure StUF
Reactie in kader van consultatie StUF Geachte lezer, Hierbij onze reactie op de consultatieprocedure StUF 1. In de beschrijving wordt niet ingegaan op de huidige situatie dat met de 'uitrol' van het stelsel
Nadere informatieWoonafspraken>Woonvisie>Prestatieafspraken
Woonafspraken>Woonvisie>Prestatieafspraken Diverse wetten m.b.t. taakveld Wonen geven richting aan de taakuitoefening door gemeenten en woningcorporaties, zoals de Woningwet, het Besluit toegelaten instellingen,
Nadere informatieMbo-instelling.. te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door, hierna te noemen: de instelling.
Overeenkomst kwaliteitsafspraken mbo Overeenkomst tussen de Staatssecretaris van Economische Zaken en onderstaande onderwijsinstelling inzake de uitvoering van de Regeling kwaliteitsafspraken mbo. Partijen:
Nadere informatieHieronder wordt op bovenstaande vragen/opmerkingen ingegaan.
Memo Directie Ruimte en Mobiliteit Afdeling Ruimte en Wonen Contact Manila Koop HOLLAND Datum 1 oktober 2008 Aan Commissie Ruimte en Wonen Kopie aan Onderwerp profiel en takenpakket adviseur ruimtelijke
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA.DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA.DEN HAAG Hoger Onderwijs en Studiefinanciering Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag. Datum 25 november 2011 Betreft Bestuursafspraken G4 en G33
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieOverijssel. Aan de leden van de Provinciale Statencommissies Ruimte duurzaamheid en water en Economic en bestuur
Overijssel Aan de leden van de Provinciale Statencommissies Ruimte duurzaamheid en water en Economic en bestuur Secretariaat: Luttenbergstraat 2 Postbus 10078 8000 GB Zwoile Telefoon 038 499 74 04 E-mail
Nadere informatieKlimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE
Klimaatakkoord Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus 20401 2500 EK 'S-GRAVENHAGE BETREFT Procesbrief Klimaatakkoord DEN HAAG ONS KENMERK 5 oktober 2018 18.34838
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 33 962 Regels over het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving (Omgevingswet) Nr. 182 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU
Nadere informatieRAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT
RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1076608 Behorend bij het B&W-advies met registratienummer 1076607 Moet in elk geval behandeld zijn in de raadsvergadering van de gemeente Ptjrmerend
Nadere informatieAmsterdam, 28 oktober 2010.
HANS ALDERS Aan De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, de heer Joop Atsma p/a postbus 20901 2500 EX Den Haag Amsterdam, 28 oktober 2010. Geachte staatssecretaris, Naar aanleiding van het verzoek
Nadere informatieStrategische visie monitoring en verantwoording sociaal domein
Strategische visie monitoring en verantwoording sociaal domein Gemeente Wassenaar februari 2016 Pagina 2/9 2 Pagina 3/9 1 Inleiding Kader en achtergrond Kenmerkend voor het transformatieproces in het sociaal
Nadere informatieWerkconferentie Bedrijventerreinen
Werkconferentie Bedrijventerreinen Wat gaan we vandaag doen? Welkom Wim van der Leegte Welkom Renée Hoekman, voorzitter Portefeuillehoudersoverleg Werken Stedelijk Gebied Inhoudelijke toelichtingen Workshops
Nadere informatieAan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18
1 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 5-3-2013 Nummer voorstel: 2013/18 Voor raadsvergadering d.d.: 19-03-2013 Agendapunt: 06 Onderwerp:
Nadere informatieHierbij treft u ons subsidieverzoek in het kader van onze activiteiten ter beperking en voorkoming van regeldruk voor alle kappersbedrijven.
HBA T.a.v. de heer drs. J.W. Nelson Postbus 895 2700 AW ZOETERMEER Huizen, 20 oktober 2014 Afdeling : ANKO Directie Ons kenmerk : HBA-2014 subsidies/ E-mail : gdeben@anko.nl Uw kenmerk : Betreft : subsidie
Nadere informatieSamenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck
Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck 2016-2017 Inhoud Voorwoord... 3 Doelstellingen monitor sociaal domein... 3 Meetbare doelstellingen... 4 Rol van raad en college... 4 Visie,
Nadere informatie: 27 augustus 2012 : 10 september : C.L. Jonkers : N.T. Hoekstra
RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering : 27 augustus 2012 : 10 september 2012 Documentnr. Zaaknummer : 890 : Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid
Nadere informatieTynaarlo. Bron:
Tynaarlo Bron: www.tynaarlobouwt.nl Introductie Tynaarlo is een klein dorp in de gelijknamige Drentse gemeente waarvan o.a. ook Eelde en Zuidlaren deel uitmaken. Er wonen ongeveer 1800 inwoners. In deze
Nadere informatieJij kleurt Overijssel. Ontwerp - Omgevingsvisie en - Omgevingsverordening september 2016
Jij kleurt Overijssel Ontwerp - Omgevingsvisie en - Omgevingsverordening september 2016 Jij kleurt Overijssel In 2030 ziet Overijssel er anders uit dan nu. En in 2050 zal er weer van alles veranderd zijn.
Nadere informatieINTEGRALE KWALITEITSZORG PASSEND ONDERWIJS GOEREE-OVERFLAKKEE
INTEGRALE KWALITEITSZORG PASSEND ONDERWIJS GOEREE-OVERFLAKKEE Inhoud 1. Inleiding 2. Kwaliteit gedefinieerd 3. Parameters en normen 4. Het cyclische systeem van kwaliteitszorg 5. Instrumenten 6. Planning
Nadere informatiePS2009RGW : Concept-Ontwikkelingsvisie Noordvleugel Utrecht (Eindbalans) Ontwerpbesluit pag. 5. Toelichting pag. 7
PS2009RGW06-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 3 februari 2009 Nummer PS : PS2009RGW06 Afdeling : PRO Commissie : RGW Registratienummer: 2009INT235473 Portefeuillehouder : Krol
Nadere informatieProvincie Flevoland. Postbus AB Lelystad. Ons kenmerk : / 8301 Uw kenmerk : -
Provincie Flevoland Postbus 55 8200 AB Lelystad Ons kenmerk : 18.014 / 8301 Uw kenmerk : - Onderwerp Bijlage : Zienswijze ontwerp Structuurvisie Zon : Ruimtelijke kaart Lelystad, 30 mei 2018 Geachte mevrouw,
Nadere informatieAls omwonende van de Turfweg waar het college een locatie voor Skaeve Huse wil aanwijzen, wil ik uw aandacht vragen voor het volgende.
College van B&W van Doetinchem Postbus 9020 7000 HA DOETINCHEM Vooraf per e-mail Geachte raad, geachte raadsleden, Als omwonende van de Turfweg waar het college een locatie voor Skaeve Huse wil aanwijzen,
Nadere informatievastgesteld Wijziging Verordening ruimte 2014 ivm plan Korteveld ong (naast 14) te Nistelrode, Bernheze
vastgesteld Wijziging Verordening ruimte 2014 ivm plan Korteveld ong (naast 14) te Nistelrode, Bernheze Inhoudsopgave Regels 5 Hoofdstuk 1 Inleidende regels 5 Artikel 1 Begripsbepaling 5 Hoofdstuk 2 Algemene
Nadere informatieToepassing van de ladder in Provincie Zuid-Holland
Toepassing van de ladder in Provincie Zuid-Holland Seminar, Ladder voor duurzame verstedelijking: lessen uit de praktijk, 10 maart 2015 Willemien Croes Wat is de Ladder voor Provincie Zuid- Holland? Instrument
Nadere informatieBeschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken,
Beschikbaarheid openbaar groen binnen 500 meter van de woning in nieuwbouwwijken, 1997-2003 Indicator 8 december 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie
Nadere informatieDe rekenkamercommissie heeft voor het onderzoek offertes gevraagd aan 3 adviesbureaus en heeft de opdracht gegund aan Partners+Pröpper.
Inleiding De gemeente Zoetermeer profileert zich al enige jaren als ICT-stad. In de samenvatting van het Plan van aanpak Kenniseconomie en innovatie 2010 staat: Kenniseconomie en innovatie zijn, naast
Nadere informatieBrief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 24 mei 2018 U Lbr. 18/ Factsheet. Voortgang Samenwerken aan Water
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 24 mei 2018 Ons kenmerk TLE/U201800375 Lbr. 18/023 Telefoon 073-3738393 Bijlage(n) Factsheet Onderwerp Voortgang Samenwerken aan Water Samenvatting
Nadere informatieLadder voor duurzame verstedelijking Three steps to heaven? 10 maart 2015
Jan Fokkema Ladder voor duurzame verstedelijking Three steps to heaven? 10 maart 2015 Geschiedenis SER-ladder in advies 1999 Nota Ruimtelijk Economisch bedoeld als denkmodel, niet dwingend! bevatte nog
Nadere informatieSamen verder In het sociale domein
Samenvatting Masterplan Samen verder In het sociale domein What if I fall? Oh,but my darling,what if you fly? (gedicht van Erin Hanson) Samen Verder is het programma om de doorontwikkeling van het sociale
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 10073 14 april 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 2 april 2015, FenV/732728,
Nadere informatieRegionale samenwerking Bedrijventerreinen West-Achterhoek. 28 oktober 2008
Regionale samenwerking Bedrijventerreinen West-Achterhoek 28 oktober 2008 Opbouw van de presentatie Ontstaan van de samenwerking Doelstelling en ambitie Aansluiting bij Provinciaal en Landelijk beleid
Nadere informatie