5.1 De numerieke rekenmethode

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5.1 De numerieke rekenmethode"

Transcriptie

1 Uitwerkingen opgaven hoofdstuk 5 Opgave 1 a Zie tabel De numerieke rekenmethode tijd aan begin van de tijdstap (jaar) tijd aan eind van de tijdstap (jaar) bedrag bij begin van de tijdstap ( ) toename bedrag ( ) bedrag aan eind van de tijdstap ( ) 1 0,0 1,0 1000,00 50, ,00 2 1,0 2,0 1050,00 52, ,50 3 2,0 3,0 1102,50 55, ,63 4 3,0 4,0 1157,63 57, ,51 5 4,0 5,0 1215,51 60, ,29 Tabel 5.1 Opmerking Het bedrag neemt exponentieel toe. Het eindbedrag na jaar j is gelijk aan b = 1000,00 1,05 j. Als je met deze formule rekent, reken je met niet-afgeronde bedragen. Het eindbedrag na vijf jaar is dan 1.276,28. b Zie model 5.1. tijdstapnummer regelnummer modelregels modelregels in Coach startwaarden in Coach 1 db = r b db = r * b b = 1000 'EUR 2 b := b + db b = b + db r = 0,05 3 t := t + dt t = t + dt t = 0 dt = 1 'jaar 'jaar Model 5.1 We zullen model 5.1 regel voor regel doorlopen. Regel 1: db = r b: in deze regel wordt de toename van het bedrag op je spaarrekening berekend uit het rentepercentage en het ingelegde bedrag. Regel 2: b := b + db: het nieuwe bedrag op je spaarrekening is het oude bedrag vermeerderd met de toename. Regel 3: t := t + dt: de nieuwe tijd t wordt gelijk aan oude tijd t plus tijdstap dt. In de kolom met startwaarden wordt de beginsituatie vastgelegd. Het ingelegde bedrag b = 1000 (euro) Het rentepercentage r = 0,05 (5%) De starttijd van je rekening is het tijdstip t = 0 De toename van de tijd dt = 1 (jaar) UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 1 van 17

2 Beantwoording van vraag b met behulp van Modelleren van Coach Zie figuur 5.1a en b. Figuur 5.1a Figuur 5.1b c Regel 2 wordt b = b + db Het nieuwe bedrag op je spaarrekening is het oude bedrag op je spaarrekening plus het bedrag dat de rente heeft opgeleverd plus je extra inleg van 100 euro. Beantwoording van vraag c met behulp van Modelleren van Coach Zie figuur 5.1c en d. Figuur 5.1c Figuur 5.1d UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 2 van 17

3 Opgave 2 a Zie model 5.2. regelnummer modelregels modelregels in Coach startwaarden in Coach 1 dv = a dt dv = a * dt a = 2,4 'm/s^2 2 v := v + dv v = v + dv dt = 0,01 3 ds = v dt ds = v * dt v = 25 'm/s 4 s := s + ds s = s + ds s = 0 'm 5 t := t + dt t = t + dt t = 0 Model 5.2 De trein remt af. Dus heeft de versnelling een negatief teken: a = 2,4 m/s 2 De snelheid in km/h moet omgerekend worden naar m/s: km/h = = 25 m/s 3,6 Voor een nauwkeurige bepaling van de tijd moet je een kleine tijdstap nemen. We zullen model 5.2 regel voor regel doorlopen. Regel 1: dv = a dt: in deze regel wordt de toename van de snelheid berekend uit de versnelling en de toename van de tijd. Regel 2: v := v + dv: de nieuwe snelheid is de oude snelheid vermeerderd met de toename van de snelheid. Regel 3: ds = v dt: in deze regel wordt de toename van de afstand berekend uit de snelheid en de toename van de tijd. Regel 4: s := s + ds: de nieuwe afstand is de oude afstand vermeerderd met de toename van de afstand. Regel 5: t := t + dt: de nieuwe tijd t wordt gelijk aan oude tijd t plus tijdstap dt. In de kolom met startwaarden wordt de beginsituatie vastgelegd. De versnelling a = 2,4 (m/s 2 ) De toename van de tijd dt = 0,01 (s) De beginsnelheid v = 25 (m/s) De startplaats van je beweging s = 0 (m) De starttijd van je beweging t = 0 (s) Beantwoording van vraag a met behulp van Modelleren van Coach Zie figuur 5.2a. Figuur 5.2a b Met de figuren uit het kernboek: het tijdstip t waarop de trein stilstaat t = 10,4 s (zie figuur 5.6b in het kernboek op blz. 207). De remafstand van de trein s = 130 m (zie figuur 5.6a in het kernboek op blz. 207). UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 3 van 17

4 Beantwoording van vraag b met behulp van Modelleren van Coach Dit kan op twee manieren. Eerste manier Laat door Coach het (s,t)-diagram tekenen. Ga naar lees uit en lees bij t =10,4 s de afstand af. Zie figuur 5.2b. Figuur 5.2b De remafstand van de trein s = 130 m. Tweede manier Laat door Coach het (v,t)-diagram tekenen. Ga naar analyse en vervolgens naar oppervlakte. Bepaal de oppervlakte van t = 0 s tot t = 10,4 s. Zie figuur 5.2c. Figuur 5.2c De remafstand van de trein s = 130 m. c Na 10,4 s wordt de snelheid v negatief. Omdat dt positief blijft, krijgt in regel 3 ds een negatieve waarde. Dus krijgt s in regel 4 een kleinere waarde. UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 4 van 17

5 Opgave 3 Zie model 5.3. Model 5.3 We zullen model 5.3 regel voor regel doorlopen. Regel 1: dv = a dt: in deze regel wordt de toename van de snelheid berekend uit de versnelling en de toename van de tijd. Regel 2: v := v + dv: de nieuwe snelheid is de oude snelheid vermeerderd met de toename van de snelheid. Regel 3: dh = v dt: in deze regel wordt de toename van de hoogte berekend uit de snelheid en de toename van de tijd. Regel 4: h := h dh: de nieuwe hoogte is de oude hoogte verminderd met de toename van de hoogte. Regel 5: t := t + dt: de nieuwe tijd t wordt gelijk aan oude tijd t plus tijdstap dt. Model 5.3 met behulp van Modelleren van Coach Zie figuur 5.3a. Figuur 5.3a Opmerking Ook model 5.4 is goed. regelnummer modelregels modelregels in Coach startwaarden in Coach 1 dv = a dt dv = a * dt a = 9,81 'm/s^2 2 v := v + dv v = v + dv dt = 0,1 3 dh = v dt dh = v * dt v = 0 'm/s 4 h := h dh h = h dh h = 1600 'm 5 t := t + dt t = t + dt t = 0 regelnummer modelregels modelregels in Coach startwaarden in Coach 1 dv = a dt dv = a * dt a = 9,81 'm/s^2 2 v := v + dv v = v + dv dt = 0,1 3 dy = v dt dy = v * dt v = 0 'm/s 4 y := y + dy y = y + dy y = 0 'm 5 h = h0 y h = h0 y h0 = 1600 'm 6 t := t + dt t = t + dt t = 0 Model 5.4 UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 5 van 17

6 We zullen model 5.4 regel voor regel doorlopen. Regel 1: dv = a dt: in deze regel wordt de toename van de snelheid berekend uit de versnelling en de toename van de tijd. Regel 2: v := v + dv: de nieuwe snelheid is de oude snelheid vermeerderd met de toename van de snelheid. Regel 3: dy = v dt: in deze regel wordt de toename van de afstand berekend uit de snelheid en de toename van de tijd. Regel 4: y := y + dy: de nieuwe afstand vanaf het beginpunt is de oude afstand vermeerderd met de toename van de afstand. Regel 5: h = h0 y: de nieuwe hoogte vanaf het aardoppervlak is de beginhoogte verminderd met de toename van de afstand tot het beginpunt. Regel 6: t := t + dt: de nieuwe tijd t wordt gelijk aan oude tijd t plus tijdstap dt. Model 5.4 met behulp van Modelleren van Coach Zie figuur 5.3b. Figuur 5.3b Laat door Coach het (h,t)-diagram tekenen; dan zie je bij beide modellen figuur 5.3c. Figuur 5.3c UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 6 van 17

7 Opgave 4 Zie model Krachten in een numeriek model I regelnummer modelregels modelregels in Coach 1 F wr = k v 2 Fwr= k * v^2 2 F res = F motor F wr Fres= Fmotor Fwr Frol F rol F res 3 a = m a = Fres / m 4 dv = a dt dv = a * dt 5 v := v + dv v = v + dv 6 ds = v dt ds = v * dt 7 s := s + ds s = s + ds 8 t := t + dt t = t + dt startwaarden in Coach cw = 0,30 rho = 1,29 A = 1,8 k = cw * rho * A/2 Fmotor = 500 m = 800 dt = 1,0 v = 0 s = 0 t = 0 Frol = 70 'kg/m^3 'm^2 'N 'kg 'm/s 'm 'N Model 5.5 Model 5.5 met behulp van Modelleren van Coach Zie figuur 5.4a. Figuur 5.4a Laat door Coach het (v,t)-diagram tekenen; dan zie je figuur 5.4b. De bovenste lijn is het oorspronkelijke (v,t)-diagram zonder F rol ; de onderste lijn is het (v,t)-diagram met F rol. UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 7 van 17

8 Figuur 5.4b Opgave 5 Zie model 5.6. regelnummer modelregels modelregels in Coach startwaarden in Coach 1 F wr = k v 2 Fwr = k * v^2 k = 0,22 'kg/m 2 F res = F zw F wr Fres = Fzw Fwr m = 80 'kg F 3 a = res g = 9,81 'm/s^2 a = Fres / m m Fzw = m * g 4 dv = a dt dv = a * dt v = 0 'm/s 5 v := v + dv v = v + dv y = 0 'm h0 = 1600 'm 6 dy = v dt dy = v * dt t = 0 7 y := y + dy y = y + dy dt = 0,1 8 h = h 0 y h = h0 y h1 = 400 'm 9 t := t + dt t = t + dt h2 = 350 'm 10 als h < h 1 dan als h < h1 dan k1 = 0,6 'kg/m^2 k = k 1 (h 1 h) k = k1 * (h1 h) eindals k2 = 30 'kg/m 11 als h < h 2 dan als h < h2 dan k = k 2 k = k2 eindals Model 5.6 UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 8 van 17

9 Model 5.6 met behulp van Modelleren van Coach Zie figuur 5.5a. Figuur 5.5a Laat door Coach het (h,t)-diagram en het (v,t)-diagram tekenen; dan zie je figuur 5.5b en c. Deze figuren zijn hetzelfde als figuur 5.12a en b, het (h,t)- diagram en het (v,t)-diagram van model 9, in het kernboek op blz Figuur 5.5b Figuur 5.5c Opgave 6 a m T = 2π C 0,50 T = 2π = 0,99 s m = 0,50 kg 20 C = 20 N/m b Zie model 5.7. regelnummer modelregels modelregels in Coach startwaarden in Coach 1 F veer = C y Fveer = C * y 2 F res = F veer Fres = Fveer 3 = F res a m a = Fres / m 4 dv = a dt dv = a * dt 5 v := v + dv v = v + dv 6 dy = v dt dy = v * dt 7 y := y + dy y = y + dy 8 t := t + dt t = t + dt Model 5.7 y = 0,05 C = 20 m = 0,50 v = 0 t = 0 dt = 0,01 'm 'N/m 'kg 'm/s UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 9 van 17

10 Model 5.7 met behulp van Modelleren van Coach Zie figuur 5.6a. Figuur 5.6a c In de tekst van het kernboek staat: We trekken het voorwerp 5,0 cm naar beneden en laten het dan los. y (0) = 5,0 cm = 0,05 m De uitwijking y staat langs de verticale as en de tijd t langs de horizontale as. Je kunt dan de totale tijd van een aantal perioden van de trilling bepalen en die delen door het aantal perioden. d Zie model 5.7. e De trillingstijd kun je bepalen uit een (u,t)-diagram. In model 5.7 is in plaats van u y gebruikt. Dus moet je y tegen t uitzetten. Laat door Coach het (y,t)-diagram tekenen; dan zie je figuur 5.6b. Figuur 5.6b f F res = F veer k v Toelichting Nadat de veer 5 cm naar beneden is uitgetrokken en losgelaten, beweegt de bol naar boven. De snelheid heeft dan een positief teken. De wrijvingskracht is dan naar beneden gericht. Door het minteken voor k v wordt ervoor gezorgd dat de wrijvingskracht de juiste richting heeft. g Voor het bepalen van de startwaarde van k met behulp van Modelleren van Coach moet je eerst model 5.7 aanpassen. Zie figuur 5.6c. Daarna vul je verschillende waarden voor k in en laat je door Coach het (y,t)-diagram tekenen. De k-waarde waarbij de trilling na 30 s is uitgedoofd, is ongeveer k = 0,2 kg/s. Zie figuur 5.6c en d. UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 10 van 17

11 Figuur 5.6c Figuur 5.6d 5.3 Krachten in een numeriek model II Opgave 7 a De massa speelt alleen een rol in regel 3 en regel 4. Als je deze twee regels Fres Fzw m g combineert, dan ontstaat a = = = = g m m m De versnelling die de tennisbal krijgt in verticale richting is gelijk aan de valversnelling, en die is onafhankelijk van de massa van de tennisbal. b In figuur 5.7a zie je de gewijzigde startwaarde van de massa van de shuttle in het model, en in figuur 5.7b zie je het (y,x)-diagram als de massa van de shuttle 6,0 g is in plaats van 5,0 g. De shuttle komt dus minder ver. UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 11 van 17

12 Figuur 5.7a Figuur 5.7b Opgave 8 a Zie figuur 5.8. Figuur 5.8 In horizontale richting geldt v x = v cos α en F wr,x = F wr cos α. Hieruit volgt vx regel 4: Fwr,x = Fwr v b Regel 1, want zowel m als g is constant. c ay = ( Fzw + Fwry)/m. De zwaartekracht moet een minteken hebben, omdat de kracht naar beneden is gericht. d De zwarte grafiek van de werkelijke baan loopt onder de grijze grafiek van het model. In werkelijkheid komt de bal dus minder ver dan voorspeld wordt door het model. In het model is de invloed van de wrijving dus te klein. De invloed van de wrijvingskracht moet worden vergroot en dat kan door een grotere waarde voor k te kiezen. UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 12 van 17

13 Opgave 9 a Zie figuur 5.9. Figuur 5.9 De richting van de wrijvingskracht is altijd tegengesteld aan de richting van de snelheid. In model 14 zorgt modelregel 3 voor het juiste teken van F wr,x. De snelheid v heeft altijd een positieve waarde. Het teken van F wr,x hangt dus uitsluitend nog af van het teken van v x. Is v x positief (naar rechts gericht), dan heeft F wr,x een negatieve waarde (naar links gericht). Is v x negatief (naar links gericht), dan heeft F wr,x een positieve waarde (naar rechts gericht). Voor F wr,y kan een vergelijkbare redenering gemaakt worden. b Als de raket omhoog beweegt, is de wrijvingskracht naar beneden gericht en omgekeerd. v > 0; dan is F res = F motor F zw F wr v < 0; dan is F res = F motor F zw + F wr Dus in regel 2b moet +F wr ingevuld worden. Opgave 10 a F zw heeft geen constante waarde meer, omdat m van waarde verandert. UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 13 van 17

14 b Zie model 5.8. regelnummer modelregels modelregels in Coach startwaarden in Coach 1 F wr = k v 2 Fwr = k * v^2 m = 2,5*10^3 1a F zw = m g Fzw = m * g g = 9,81 2 F res = F motor F zw Fres = Fmotor Fzw Fmotor = 40*10^3 teken(v) F wr teken(v)*fwr k = 1,0 F res y = 0 v = 0 dt = 0,1 t = 0 te = 40 3 a = m a = Fres/m 4 dv = a dt dv = a * dt 5 v := v + dv v = v + dv 6 dy = v dt dy = v * dt 7 y := y + dy y = y + dy 7a m := m + dm m = m + dm 8 t := t + dt t = t + dt 9 als t >= t e als t >= te dan Fmotor = 0 dan F motor = 0 eindals 9a als t >= t e dan b = 0 als t >= te dan b = 0 eindals 10 als y < 0 dan stop als y < 0 dan stop eindals Model 5.8 c Zie model 5.8. dm = b * dt b = 25 'kg 'm/s^2 'N 'kg/m 'm 'm/s 'kg 'kg/s 5.4 Beweging van een satelliet om de aarde Opgave 11 Zie figuur 5.24 in het kernboek op blz De snelheid v is ongeveer 6,5 km/s voor de buitenste baan, en de baanstraal r is ongeveer 1, m. 2πr 2πr v = T = 7 T v 2π 1, = 9, s 3 = = 1, 0 10 m T r 6, v = 6,5 10 m/s In model 17 is dt = 10 s het aantal stapjes per omwenteling: 3 T 9, = = 9,7 10 dt 10 Opgave 12 a Er is slechts één bepaalde snelheid waarbij de baan precies een cirkel is, namelijk die snelheid waarvoor de middelpuntzoekende kracht gelijk is aan de gravitatiekracht tussen aarde en satelliet. De aarde staat dan in het middelpunt van de cirkel. Is de snelheid kleiner dan die bepaalde snelheid, dan stort de satelliet op de aarde neer. Is de snelheid groter dan die bepaalde snelheid, dan wordt de baan van de satelliet ellipsvormig. UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 14 van 17

15 b Zie figuur Figuur 5.10 Opgave 13 a Q q Fcoulomb f f F r eenheid F 2 = = 2 coulomb coulomb eenheid r: m : N eenheid Q en q: C r Q q 2 2 [ r] m [ f ] = [ Fcoulomb ] = N = N m C 2 [ Q] [ q] C 2 2 UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 15 van 17

16 b Zie model 5.9. regelnummer modelregels r = x + y r = sqrt(x^2 + y^2) Q q F = f Fc = f * Q * q / r^2 r x F = F Fresx = Fc * x / r r 2 C 2 3 res,x C 4 a F res,x x = ax = Fresx / m m 5 dv x = a x dt dvx = ax * dt 6 v x := v x + dv x vx = vx + dvx 7 dx = v x dt dx = vx * dt 8 x := x + dx x = x + dx y F = F Fresy = Fc * y / r r 9 res,y C 10 a F res,y y = ay = Fresy / m m 11 dv y = a y dt dvy = ay * dt 12 v y := v y + dv y vy = vy + dvy 13 dy = v y dt dy = vy * dt 14 y := y + dy y = y + dy 15 als r < R a dan stop 16 t := t + dt t = t + dt Model 5.9 modelregels in Coach startwaarden in Coach als r < Ra dan stop eindals f = 9,0*10^9 Q = 1,6*10^ 19 q = 1,6*10^ 19 m = 9,1*10^ 31 dt = 1,0*10^ 18 t = 0 x = 0 y = 5,3*10^ 11 vx = 2,2*10^6 vy = 0 c Zie figuur De gevraagde snelheid vind je bij v x (0) = 2, m/s. 'Nm^2C^ 2 'C 'C 'kg 'm 'm 'm/s 'm/s Figuur 5.11 UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 16 van 17

17 d Zie tabel 5.2. startwaarden in Coach f = 9,0*10^9 e = 1,6*10^ 19 Q = 79*e q = 2*e m = 6,65*10^ 27 dt = 1,0*10^ 18 t = 0 x = 10*10^ 14 y = 3,0*10^ 14 vx = 1,5*10^7 Tabel 5.2 'Nm^2C^ 2 'C 'kg 'm 'm 'm/s Toelichting Voeg als tweede startwaarde toe de elementaire lading e. Derde startwaarde: het goudatoom heeft een lading 79 e. Vierde startwaarde: de heliumkern (het α-deeltje) heeft een lading 2 e. Vijfde startwaarde: de massa m is veranderd. Achtste startwaarde: aflezen (zie figuur 5.12). Negende startwaarde: aflezen (zie figuur 5.12). Tiende startwaarde: aflezen (zie figuur 5.12). Elfde startwaarde: aflezen (zie figuur 5.12). Twaalfde startwaarde: aflezen (zie figuur 5.12). Figuur 5.12 e In de modelregels 3 en 9 van model 5.9 vervalt het minteken. Als x in regel 3 negatief is, wordt F res,x negatief (naar links gericht). Als x in regel 3 positief wordt, wordt F res,x positief (naar rechts gericht). Voor regel 9 geldt dat F res,y altijd positief is (naar boven gericht), omdat y altijd positief is. UITWERKINGEN OPGAVEN VWO 5 HOOFDSTUK 5 17 van 17

Antwoorden Natuurkunde Hoofdstuk 2

Antwoorden Natuurkunde Hoofdstuk 2 Antwoorden Natuurkunde Hoofdstuk 2 Antwoorden door Daan 4301 woorden 3 april 2016 6,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Systematische natuurkunde 2.1 Onderzoek naar bewegingen Opgave 1 a De (gemiddelde)

Nadere informatie

2.1 Onderzoek naar bewegingen

2.1 Onderzoek naar bewegingen 2.1 Onderzoek naar bewegingen Opgave 1 afstand a De (gemiddelde) snelheid leid je af met snelheid =. tijd Je moet afstand en snelheid bespreken om iets over snelheid te kunnen zeggen. afstand snelheid

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde 1-2 vwo 2007-I

Eindexamen natuurkunde 1-2 vwo 2007-I Opgave 5 Kanaalspringer Lees onderstaand artikel en bekijk figuur 5. Sprong over Het Kanaal Stuntman Felix Baumgartner is er als eerste mens in geslaagd om over Het Kanaal te springen. Hij heeft zich boven

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 8, Bewegen in functies

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 8, Bewegen in functies Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 8, Bewegen in functies Samenvatting door een scholier 1016 woorden 19 januari 2003 5,6 80 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Samenvatting hoofdstuk

Nadere informatie

Krachten Opgave: Vering van een auto

Krachten Opgave: Vering van een auto Krachten Opgave: Vering van een auto Als een auto een oneffenheid in het wegdek tegenkomt is het de bedoeling dat de inzittenden hier zo min mogelijk van merken. Onder andere om deze reden is een auto

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Syllabus domein C: beweging en energie

Samenvatting Natuurkunde Syllabus domein C: beweging en energie Samenvatting Natuurkunde Syllabus domein C: beweging en energie Samenvatting door R. 2564 woorden 31 januari 2018 10 2 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Subdomein C1. Kracht en beweging Specificatie De kandidaat

Nadere informatie

Deel 1: Beweging van een voorwerp

Deel 1: Beweging van een voorwerp Modelleren Deel 1: Beweging van een voorwerp Deel 2: Afkoeling van een voorwerp Deel 3: Radioactief verval Deel 1: Beweging van een voorwerp Inleiding In de natuurkunde kennen we de volgende formules:

Nadere informatie

Programmeren en Wetenschappelijk Rekenen in Python. Wi1205AE I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 6 mei 2014

Programmeren en Wetenschappelijk Rekenen in Python. Wi1205AE I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 6 mei 2014 Programmeren en Wetenschappelijk Rekenen in Python Wi1205AE, 6 mei 2014 Bijeenkomst 5 Onderwerpen Het maken van een model Numerieke integratie Grafische weergave 6 mei 2014 1 Voorbeeld: sprong van een

Nadere informatie

3 Veranderende krachten

3 Veranderende krachten 3 Veranderende krachten B Modelleren Een computermodel van bewegingen in SCYDynamics NLT-module Het lesmateriaal bij deze paragraaf vormt een onderdeel van de NLT-module Dynamische Modellen VWO. Wat gaan

Nadere informatie

natuurkunde vwo 2017-I

natuurkunde vwo 2017-I Cessna In figuur 1 staat een foto van een Cessna, een eenmotorig vliegtuig. figuur 1 In tabel 1 staan gegevens van deze Cessna. tabel 1 figuur 2 Cessna lengte 7,3 m spanwijdte 10,7 m hoogte 3,0 m tankinhoud

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde 1-2 compex vwo 2007-I

Eindexamen natuurkunde 1-2 compex vwo 2007-I Opgave 5 Kanaalspringer Algemene opmerking In dit deel van het examen (vraag 6 t/m 2) hoeft niet te worden gelet op het aantal significante cijfers van de uitkomsten. Sommige schermafdrukken van diagrammen

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Samenvatting 4 Hoofdstuk 4 Trillingen en cirkelbewegingen

Samenvatting Natuurkunde Samenvatting 4 Hoofdstuk 4 Trillingen en cirkelbewegingen Samenvatting Natuurkunde Samenvatting 4 Hoofdstuk 4 rillingen en cirkelbewegingen Samenvatting door Daphne 1607 woorden 15 maart 2019 0 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Samenvatting

Nadere informatie

Space Experience Curaçao

Space Experience Curaçao Space Experience Curaçao PTA T1 Natuurkunde SUCCES Gebruik onbeschreven BINAS en (grafische) rekenmachine toegestaan. De K.L.M. heeft onlangs aangekondigd, in samenwerking met Xcor Aerospace, ruimte-toerisme

Nadere informatie

Deel 1: Beweging van een voorwerp

Deel 1: Beweging van een voorwerp Modelleren Deel 1: Beweging van een voorwerp Deel 2: Afkoeling van een voorwerp Deel 3: Radioactief verval Deel 1: Beweging van een voorwerp Inleiding In de natuurkunde kennen we de volgende formules:

Nadere informatie

Leerstof: Hoofdstukken 1, 2, 4, 9 en 10. Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk. Let op dat je alle vragen beantwoordt.

Leerstof: Hoofdstukken 1, 2, 4, 9 en 10. Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk. Let op dat je alle vragen beantwoordt. Oefentoets Schoolexamen 5 Vwo Natuurkunde Leerstof: Hoofdstukken 1, 2, 4, 9 en 10 Tijdsduur: Versie: A Vragen: Punten: Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk Opmerking: Let op dat je

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 Trillingen en cirkelbewegingen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 4 Trillingen en cirkelbewegingen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 4 Trillingen en cirkelbewegingen Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal U (V) 4.1 Eigenschappen van trillingen Harmonische trilling Een electrocardiogram (ECG) gaf het volgende

Nadere informatie

Tentamen Mechanica ( )

Tentamen Mechanica ( ) Tentamen Mechanica (20-12-2006) Achter iedere opgave is een indicatie van de tijdsbesteding in minuten gegeven. correspondeert ook met de te behalen punten, in totaal 150. Gebruik van rekenapparaat en

Nadere informatie

Leerstof: Hoofdstukken 1, 2, 4, 7, 9 en 10. Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk. Let op dat je alle vragen beantwoordt.

Leerstof: Hoofdstukken 1, 2, 4, 7, 9 en 10. Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk. Let op dat je alle vragen beantwoordt. Oefentoets Schoolexamen 5 Vwo Natuurkunde Leerstof: Hoofdstukken 1, 2, 4, 7, 9 en 10 Tijdsduur: Versie: A Vragen: Punten: Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk Opmerking: Let op dat

Nadere informatie

Opgave 2 Een sprong bij volleyball 2015 I

Opgave 2 Een sprong bij volleyball 2015 I Opgave 2 Een sprong bij volleyball 2015 I Bij volleybal springt een speler vaak uit stand recht omhoog. Zie figuur 1. De verticale snelheid van het zwaartepunt van een volleyballer tijdens de afzet en

Nadere informatie

Beweging. De beginvoorwaarden voor het numerieke programma zijn als volgt: x(0) = 0 m y(0) = 2,0 m. Plaats: vx(0) = 4,0 m/s vy(0) = 0 m/s.

Beweging. De beginvoorwaarden voor het numerieke programma zijn als volgt: x(0) = 0 m y(0) = 2,0 m. Plaats: vx(0) = 4,0 m/s vy(0) = 0 m/s. Beweging Voorbeeld: Roofjump II Bij één van de voorgaande opgaven heb je moeten berekenen hoe snel iemand moet rennen om van een hoger gelegen dak naar een lager gelegen dak te springen. In het eenvoudige

Nadere informatie

Uitwerkingen opgaven hoofdstuk 4

Uitwerkingen opgaven hoofdstuk 4 Uitwerkingen opgaven hoofdstuk 4 4.1 De eerste wet van Newton Opgave 7 Opgave 8 a F zw = m g = 45 9,81 = 4,4 10 N b De zwaartekracht werkt verticaal. Er is geen verticale beweging. Er moet dus een tweede

Nadere informatie

- KLAS 5. a) Bereken de hellingshoek met de horizontaal. (2p) Heb je bij a) geen antwoord gevonden, reken dan verder met een hellingshoek van 15.

- KLAS 5. a) Bereken de hellingshoek met de horizontaal. (2p) Heb je bij a) geen antwoord gevonden, reken dan verder met een hellingshoek van 15. NATUURKUNDE - KLAS 5 PROEFWERK H6 22-12-10 Het proefwerk bestaat uit 3 opgaven met in totaal 31 punten. Gebruik van BINAS en grafische rekenmachine is toegestaan. Opgave 1: De helling af (16p) Een wielrenner

Nadere informatie

RBEID 16/5/2011. Een rond voorwerp met een massa van 3,5 kg hangt stil aan twee touwtjes (zie bijlage figuur 2).

RBEID 16/5/2011. Een rond voorwerp met een massa van 3,5 kg hangt stil aan twee touwtjes (zie bijlage figuur 2). HOOFDSTUK OOFDSTUK 4: K NATUURKUNDE KLAS 4 4: KRACHT EN ARBEID RBEID 16/5/2011 Totaal te behalen: 33 punten. Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Opgave 0: Bereken op je rekenmachine

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 Hemelmechanica. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 8 Hemelmechanica. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 8 Hemelmechanica Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 8.1 Gravitatie Geocentrisch wereldbeeld - Aarde middelpunt van heelal - Sterren bewegen om de aarde Heliocentrisch wereldbeeld

Nadere informatie

m C Trillingen Harmonische trilling Wiskundig intermezzo

m C Trillingen Harmonische trilling Wiskundig intermezzo rillingen http://nl.wikipedia.org/wiki/bestand:simple_harmonic_oscillator.gif http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/simple_harmonic_motion_animation.gif Samenvatting bladzijde 110: rilling

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 Trillingen en cirkelbewegingen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 4 Trillingen en cirkelbewegingen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 4 Trillingen en cirkelbewegingen Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal U (V) 4.1 Eigenschappen van trillingen Harmonische trilling Een electrocardiogram (ECG) gaf het volgende

Nadere informatie

natuurkunde vwo 2016-I

natuurkunde vwo 2016-I natuurkunde wo 1-I Ruimtelift? Lees onderstaand artikel. Ruimtelift? Wetenschappers an de TU-Delft en ESA (European Space Agency) in Noordwijk hebben modelstudies uitgeoerd naar de haalbaarheid an een

Nadere informatie

Begripsvragen: Elektrisch veld

Begripsvragen: Elektrisch veld Handboek natuurkundedidactiek Hoofdstuk 4: Leerstofdomeinen 4.2 Domeinspecifieke leerstofopbouw 4.2.4 Elektriciteit en magnetisme Begripsvragen: Elektrisch veld 1 Meerkeuzevragen Elektrisch veld 1 [V]

Nadere informatie

Opgave 1 Koolstof-14-methode

Opgave 1 Koolstof-14-methode Eindexamen havo natuurkunde pilot 04-II Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt scorepunt toegekend. Opgave Koolstof-4-methode maximumscore 3 antwoord: aantal aantal aantal massa halveringstijd

Nadere informatie

OEFENEN SNELHEID EN KRACHTEN VWO 3 Na Swa

OEFENEN SNELHEID EN KRACHTEN VWO 3 Na Swa v (m/s) OEFENEN SNELHEID EN KRACHTEN VWO 3 Na Swa Moeite met het maken van s-t en v-t diagrammen?? Doe mee, werk de vragen uit en gebruik je gezonde verstand en dan zul je zien dat het allemaal niet zo

Nadere informatie

Oefenopgaven versnelling, kracht, arbeid. Werk netjes en nauwkeurig. Geef altijd berekeningen met Gegeven Gevraagd Formule Berekening Antwoord

Oefenopgaven versnelling, kracht, arbeid. Werk netjes en nauwkeurig. Geef altijd berekeningen met Gegeven Gevraagd Formule Berekening Antwoord Oefenopgaven versnelling, kracht, arbeid Werk netjes en nauwkeurig. Geef altijd berekeningen met Gegeven Gevraagd Formule Berekening Antwoord Noteer bij je antwoord de juiste eenheid. s = v * t s = afstand

Nadere informatie

Krachten (4VWO) www.betales.nl

Krachten (4VWO) www.betales.nl www.betales.nl Grootheden Scalairen Vectoren - Grootte - Eenheid - Grootte - Eenheid - Richting Bv: m = 987 kg x = 10m (x = plaats) V = 3L Bv: F = 17N s = Δx (verplaatsing) v = 2km/h Krachten optellen

Nadere informatie

UITWERKINGEN OEFENVRAAGSTUKKEN 5 HAVO. natuurkunde

UITWERKINGEN OEFENVRAAGSTUKKEN 5 HAVO. natuurkunde UITWERKINGEN OEFENVRAAGSTUKKEN voor schoolexamen (SE0) en examen 5 HAVO natuurkunde katern 1: Mechanica editie 01-013 UITWERKINGEN OEFENVRAAGSTUKKEN voor schoolexamen (SE0) en examen 5 HAVO natuurkunde

Nadere informatie

Uitwerking Oefeningen Speciale Relativiteitstheorie. Galileitransformaties. versie 1.3, januari 2003

Uitwerking Oefeningen Speciale Relativiteitstheorie. Galileitransformaties. versie 1.3, januari 2003 Uitwerking Oefeningen Speciale Relativiteitstheorie Galileitransformaties versie 1.3, januari 003 Inhoudsopgave 0.1Galileitransformatie 0.1.1 Twee inertiaalsystemen...................... 0.1. Een paraboolbaan.........................

Nadere informatie

Deze toets bestaat uit 3 opgaven (30 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes!

Deze toets bestaat uit 3 opgaven (30 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! NAUURKUNDE KLAS 5 INHAALPROEFWERK HOOFDSUK 15: RILLINGEN 9/1/010 Deze toets bestaat uit 3 opgaven (30 punten). Gebruik eigen grafische rekenmachine en BINAS toegestaan. Veel succes! Opgave 1 (3p+ 5p) Een

Nadere informatie

Begripsvragen: Cirkelbeweging

Begripsvragen: Cirkelbeweging Handboek natuurkundedidactiek Hoofdstuk 4: Leerstofdomeinen 4.2 Domeinspecifieke leerstofopbouw 4.2.1 Mechanica Begripsvragen: Cirkelbeweging 1 Meerkeuzevragen 1 [H/V] Een auto neemt een bocht met een

Nadere informatie

natuurkunde vwo 2018-I

natuurkunde vwo 2018-I Uitrijden van een auto maximumscore 3 uitkomst: s =, 8 km (met een marge van 0, km) voorbeelden van een bepaling: methode De uitrij-afstand komt overeen met de oppervlakte onder de grafiek vanaf t = 0

Nadere informatie

natuurkunde vwo 2016-I

natuurkunde vwo 2016-I natuurkunde vwo 06-I Gekleurde LED s maximumscore uitkomst: R =, 0 Ω voorbeeld van een bepaling: Bij een stroom door de LED van 0,60 ma is de spanning over de LED,64 V. Voor de spanning over de weerstand

Nadere informatie

VAK: natuurkunde KLAS: Havo 4 DATUM: 20 juni 2013. TIJD: 10.10 11.50 uur TOETS: T1 STOF: Hfd 1 t/m 4. Opmerkingen voor surveillant XXXXXXXXXXXXXXXXXXX

VAK: natuurkunde KLAS: Havo 4 DATUM: 20 juni 2013. TIJD: 10.10 11.50 uur TOETS: T1 STOF: Hfd 1 t/m 4. Opmerkingen voor surveillant XXXXXXXXXXXXXXXXXXX VAK: natuurkunde KLAS: Havo 4 DATUM: 20 juni 2013 TIJD: 10.10 11.50 uur TOETS: T1 STOF: Hfd 1 t/m 4 Toegestane hulpmiddelen: Binas + (gr) rekenmachine Bijlagen: 2 blz Opmerkingen voor surveillant XXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Nadere informatie

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 20 mei uur

Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 20 mei uur Wiskunde B (oude stijl) Examen HAV Hoger Algemeen Voortgezet nderwijs Tijdvak 1 Dinsdag 0 mei 13.30 16.30 uur 0 03 Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen; het examen bestaat uit 0 vragen. Voor

Nadere informatie

Eindexamen vwo natuurkunde pilot 2014-II

Eindexamen vwo natuurkunde pilot 2014-II Opgave Skydiver maximumscore 3 Voor de zwaartekracht geldt: Fz = mg = 00 9,8=,96 0 N. Als je dit aangeeft met een pijl met een lengte van 4,0 cm, levert opmeten: 3 3 F I =, 0 N, met een marge van 0,3 0

Nadere informatie

Trillingen. Welke gegevens heb je nodig om dit diagram exact te kunnen tekenen?

Trillingen. Welke gegevens heb je nodig om dit diagram exact te kunnen tekenen? Inhoud... 2 Harmonische trilling... 3 Opgave: Bol aan veer... 5 Resonantie... 6 Opgave: in een vrachtauto... 7 Energiebehoud... 9 Energiebehoud in een massaveersysteem... 9 Energiebehoud in de slinger...

Nadere informatie

An analytical algebraic approach to determining differences in oscillation data between observed, computed and simulated environments

An analytical algebraic approach to determining differences in oscillation data between observed, computed and simulated environments Practicum Trillen en Slingeren 5VWO Natuurkunde Totaal An analytical algebraic approach to determining differences in oscillation data between observed, computed and simulated environments (PO Trillingen

Nadere informatie

Uitwerkingen Tentamen Natuurkunde-1

Uitwerkingen Tentamen Natuurkunde-1 Uitwerkingen Tentamen Natuurkunde-1 5 november 2015 Patrick Baesjou Vraag 1 [17]: a. Voor de veerconstante moeten we de hoekfrequentie ω weten. Die wordt gegeven door: ω = 2π f ( = 62.8 s 1 ) Vervolgens

Nadere informatie

Trillingen en geluid wiskundig

Trillingen en geluid wiskundig Trillingen en geluid wiskundig 1 De sinus van een hoek 2 Radialen 3 Uitwijking van een harmonische trilling 4 Macht en logaritme 5 Geluidsniveau en amplitude 1 De sinus van een hoek Sinus van een hoek

Nadere informatie

Juli blauw Vraag 1. Fysica

Juli blauw Vraag 1. Fysica Vraag 1 Beschouw volgende situatie in een kamer aan het aardoppervlak. Een homogene balk met massa 6, kg is symmetrisch opgehangen aan de touwen A en B. De touwen maken elk een hoek van 3 met de horizontale.

Nadere informatie

Uitwerkingen natuurkunde VWO-1998-I S))))))))))))))))))))))))))))))))))))

Uitwerkingen natuurkunde VWO-1998-I S)))))))))))))))))))))))))))))))))))) Uitwerkingen natuurkunde VWO-1998-I S)))))))))))))))))))))))))))))))))))) Opgave 1 Collegedemonstratie 3p 1. 3p 2. Het volume van de bol is: V = 4/3 πr 3 = 4/3 π(0,136) 3 = 1,054A10-3 m 2. Als de bol massief

Nadere informatie

Theorie: Snelheid (Herhaling klas 2)

Theorie: Snelheid (Herhaling klas 2) Theorie: Snelheid (Herhaling klas 2) Snelheid en gemiddelde snelheid Met de grootheid snelheid geef je aan welke afstand een voorwerp in een bepaalde tijd aflegt. Over een langere periode is de snelheid

Nadere informatie

Inleiding kracht en energie 3hv

Inleiding kracht en energie 3hv Inleiding kracht en energie 3hv Opdracht 1. Wat doen krachten? Leg uit wat krachten kunnen doen. Opdracht 2. Grootheden en eenheden. Vul in: Grootheid Eenheid Andere eenheid Naam Symbool Naam Symbool Naam

Nadere informatie

Kracht en beweging (Mechanics Baseline Test)

Kracht en beweging (Mechanics Baseline Test) Kracht en beweging (Mechanics Baseline Test) Gegevens voor vragen 1, 2 en 3 De figuur stelt een stroboscoopfoto voor. Daarin is de beweging te zien van een voorwerp over een horizontaal oppervlak. Het

Nadere informatie

jaar: 1989 nummer: 17

jaar: 1989 nummer: 17 jaar: 1989 nummer: 17 De snelheidscomponent van een deeltje voldoet aan : v x = a x t, waarin a x constant is en negatief. De plaats van het deeltje wordt voorgesteld door x. Aangenomen wordt dat x= 0

Nadere informatie

Natuur- en scheikunde 1, energie en snelheid, uitwerkingen

Natuur- en scheikunde 1, energie en snelheid, uitwerkingen 4M versie 1 Natuur- en scheikunde 1, energie en snelheid, uitwerkingen Werk netjes en nauwkeurig Geef altijd een duidelijke berekening of een verklaring Veel succes, Zan Kracht, snelheid, versnelling,

Nadere informatie

a. Bepaal hoeveel langer. b. Bepaal met figuur 1 de snelheid waarmee de parachutist neerkomt.

a. Bepaal hoeveel langer. b. Bepaal met figuur 1 de snelheid waarmee de parachutist neerkomt. Deze examentoets en uitwerkingen vind je op www.agtijmensen.nl Bij het et krijg je in 100 minuten ongeveer 22 vragen Et3 stof vwo6 volgens het PTA: Onderwerpen uit samengevat: Rechtlijnige beweging Kracht

Nadere informatie

Samenvatting snelheden en 6.1 6.3

Samenvatting snelheden en 6.1 6.3 Samenvatting snelheden en 6.1 6.3 Boekje snelheden en bewegen Een beweging kan je op verschillende manieren vastleggen: Fotograferen met tussenpozen, elke foto is een gedeelte van een beweging Stroboscopische

Nadere informatie

Rekenmachine met grafische display voor functies

Rekenmachine met grafische display voor functies Te gebruiken rekenmachine Duur Rekenmachine met grafische display voor functies 100 minuten 1/5 Opgave 1. Een personenauto rijdt met een beginsnelheid v 0=30 m/s en komt terecht op een stuk weg waar olie

Nadere informatie

Eindexamen vwo wiskunde B pilot 2014-I

Eindexamen vwo wiskunde B pilot 2014-I Eindeamen vwo wiskunde B pilot 04-I Formules Goniometrie sin( tu) sintcosu costsinu sin( tu) sintcosu costsinu cos( tu) costcosusintsinu cos( tu) costcosusintsinu sin( t) sintcost cos( t) cos tsin t cos

Nadere informatie

5,7. Samenvatting door L woorden 14 januari keer beoordeeld. Natuurkunde

5,7. Samenvatting door L woorden 14 januari keer beoordeeld. Natuurkunde Samenvatting door L. 2352 woorden 14 januari 2012 5,7 16 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Natuurkunde hst 4 krachten 1 verrichten van krachten Als je fietst verbruik je energie, die vul je weer aan door

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 Kracht en beweging. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 3 Kracht en beweging. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 3 Kracht en beweging Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 3.1 Soorten krachten Twee soorten grootheden Scalars - Grootte - Eenheid Vectoren - Grootte - Eenheid - Richting Bijvoorbeeld:

Nadere informatie

= cos245 en y P = sin245.

= cos245 en y P = sin245. G&R havo B deel C. von Schwartzenberg / a b overstaande rechthoekszijde PQ PQ sinα = (in figuur 8.) sin = = PQ = sin 0, 9. schuine zijde OP aanliggende rechthoekszijde OQ OQ cosα = (in figuur 8.) cos =

Nadere informatie

INLEIDING. KINEMATICA: bewegingsleer MECHANICA. DYNAMICA: krachtenleer

INLEIDING. KINEMATICA: bewegingsleer MECHANICA. DYNAMICA: krachtenleer MECHANICA INLEIDING INLEIDING MECHANICA KINEMATICA: bewegingsleer DYNAMICA: krachtenleer KINEMATICA RUST EN BEWEGING rust of beweging? RUST EN BEWEGING RUST EN BEWEGING RUST EN BEWEGING RUST EN BEWEGING

Nadere informatie

Deel 4: Krachten. 4.1 De grootheid kracht. 4.1.1 Soorten krachten

Deel 4: Krachten. 4.1 De grootheid kracht. 4.1.1 Soorten krachten Deel 4: Krachten 4.1 De grootheid kracht 4.1.1 Soorten krachten We kennen krachten uit het dagelijks leven: vul in welke krachten werkzaam zijn: trekkracht, magneetkracht, spierkracht, veerkracht, waterkracht,

Nadere informatie

NATUURKUNDE KLAS 5. PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p

NATUURKUNDE KLAS 5. PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK H8 JUNI 2010 Gebruik eigen rekenmachine en BINAS toegestaan. Totaal 29 p Opgave 1: alles heeft een richting (8p) Bepaal de richting van de gevraagde grootheden. Licht steeds

Nadere informatie

4900 snelheid = = 50 m/s Grootheden en eenheden. Havo 4 Hoofdstuk 1 Uitwerkingen

4900 snelheid = = 50 m/s Grootheden en eenheden. Havo 4 Hoofdstuk 1 Uitwerkingen 1.1 Grootheden en eenheden Opgave 1 a Kwantitatieve metingen zijn metingen waarbij je de waarneming uitdrukt in een getal, meestal met een eenheid. De volgende metingen zijn kwantitatief: het aantal kinderen

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde 1-2 vwo I

Eindexamen natuurkunde 1-2 vwo I Eindexamen natuurkunde - vwo 009 - I Beoordelingsmodel Opgave Mondharmonica maximumscore 3 In figuur 3 zijn minder trillingen te zien dan in figuur De frequentie in figuur 3 is dus lager Het lipje bij

Nadere informatie

Arbeid & Energie. Dr. Pieter Neyskens Monitoraat Wetenschappen pieter.neyskens@wet.kuleuven.be. Assistent: Erik Lambrechts

Arbeid & Energie. Dr. Pieter Neyskens Monitoraat Wetenschappen pieter.neyskens@wet.kuleuven.be. Assistent: Erik Lambrechts Introductieweek Faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen 25 29 Augustus 2014 Arbeid & Energie Dr. Pieter Neyskens Monitoraat Wetenschappen pieter.neyskens@wet.kuleuven.be Assistent: Erik Lambrechts

Nadere informatie

4. Maak een tekening:

4. Maak een tekening: . De versnelling van elk deel van de trein is hetzelfde, dus wordt de kracht op de koppeling tussen de 3e en 4e wagon bepaald door de fractie van de massa die er achter hangt, en wordt dus gegeven door

Nadere informatie

Uitwerkingen 1. ω = Opgave 1 a.

Uitwerkingen 1. ω = Opgave 1 a. Uitwerkingen Opgave π omtrek diameter Eén radiaal is de hoek, gemeten vanuit het middelpunt van een cirkel, waarbij de lengte van de boog gelijk is aan de straal. c. s ϕ r d. ϕ ω t Opgave π (dus ongeveer

Nadere informatie

Een kogel die van een helling afrolt, ondervindt een constante versnelling. Deze versnelling kan berekend worden met de formule:

Een kogel die van een helling afrolt, ondervindt een constante versnelling. Deze versnelling kan berekend worden met de formule: Voorbeeldmeetrapport (eenparig versnelde beweging stopwatch en meetlat) Eenparig versnelde beweging stopwatch en meetlat. Doel van de proef Een kogel die van een helling afrolt, voert een eenparig versnelde

Nadere informatie

Fysica. Een voorwerp wordt op de hoofdas van een dunne bolle lens geplaatst op 30 cm van de lens. De brandpuntsafstand f van de lens is 10 cm.

Fysica. Een voorwerp wordt op de hoofdas van een dunne bolle lens geplaatst op 30 cm van de lens. De brandpuntsafstand f van de lens is 10 cm. Vraag 1 Een voorwerp wordt op de hoofdas van een dunne bolle lens geplaatst op 30 cm van de lens. De brandpuntsafstand f van de lens is 10 cm. Hulptekening: f f Het beeld van het voorwerp gevormd door

Nadere informatie

koper hout water Als de bovenkant van het blokje hout zich net aan het wateroppervlak bevindt, is de massa van het blokje koper gelijk aan:

koper hout water Als de bovenkant van het blokje hout zich net aan het wateroppervlak bevindt, is de massa van het blokje koper gelijk aan: Fysica Vraag 1 Een blokje koper ligt bovenop een blokje hout (massa mhout = 0,60 kg ; dichtheid ρhout = 0,60 10³ kg.m -3 ). Het blokje hout drijft in water. koper hout water Als de bovenkant van het blokje

Nadere informatie

Antwoordmodel VWO wb I. Verschuivend zwaartepunt. Maximumscore 3 3 = 1. d T = ,2 (cm) Maximumscore 4. Dus d T = = Maximumscore 4

Antwoordmodel VWO wb I. Verschuivend zwaartepunt. Maximumscore 3 3 = 1. d T = ,2 (cm) Maximumscore 4. Dus d T = = Maximumscore 4 Antwoordmodel VWO wb -I Verschuivend zwaartepunt Maximumscore d W = = d T = + 5, (cm) h d T = h + h + 5 h + h + 5 h + Dus d T = = h + h + h + =,5 geeft (bijvoorbeeld met behulp van de GR) h, h 7,7 h +

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak natuurkunde havo, tweede tijdvak (2019). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

natuurkunde vwo 2019-II

natuurkunde vwo 2019-II Pariser Kanone maximumscore 3 uitkomst: L = 34 m (met een marge van m) voorbeeld van een bepaling: De lengte van de loop is gelijk aan de door de granaat afgelegde weg. Deze volgt uit de oppervlakte onder

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores

Vraag Antwoord Scores Eindexamen vwo natuurkunde pilot 03-II Beoordelingsmodel Opgave Splijtstof in een kerncentrale maximumscore 3 35 7 87 U + n Ba + Kr + n of 9 0 56 36 0 35 7 87 U + n Ba + Kr + n één neutron links van de

Nadere informatie

3.1 Krachten en hun eigenschappen

3.1 Krachten en hun eigenschappen 3.1 Krachten en hun eigenschappen Opgave 1 a Zie figuur 3.1. Beide pijlen zijn even lang, want de krachten zijn even groot. De veerconstante ereken je met ehulp van de formule voor de veerkracht. De veerkracht

Nadere informatie

Eindexamen vwo natuurkunde 2013-I

Eindexamen vwo natuurkunde 2013-I Eindexamen vwo natuurkunde 03-I Beoordelingsmodel Opgave Sprint maximumscore De snelheid is constant omdat het (s,t)-diagram (vanaf 4 seconde) een rechte lijn is. De snelheid is gelijk aan de helling van

Nadere informatie

CIRKELBEWEGING & GRAVITATIE VWO

CIRKELBEWEGING & GRAVITATIE VWO CIRKELBEWEGING & GRAVITATIE VWO Foton is een opgavenverzameling voor het nieuwe eindexamenprogramma natuurkunde. Foton is gratis te downloaden via natuurkundeuitgelegd.nl/foton Uitwerkingen van alle opgaven

Nadere informatie

NATUURKUNDE. Figuur 1

NATUURKUNDE. Figuur 1 NATUURKUNDE KLAS 5 PROEFWERK HOOFDSTUK 12-13: KRACHT EN BEWEGING OOFDSTUK 12-13: K 6/7/2009 Deze toets bestaat uit 5 opgaven (51 + 4 punten) en een uitwerkbijlage. Gebruik eigen grafische rekenmachine

Nadere informatie

Toegepaste wiskunde. voor het hoger beroepsonderwijs. Deel 2 Derde, herziene druk. Uitwerking herhalingsopgaven hoofdstuk 7.

Toegepaste wiskunde. voor het hoger beroepsonderwijs. Deel 2 Derde, herziene druk. Uitwerking herhalingsopgaven hoofdstuk 7. Drs. J.H. Blankespoor Drs.. de Joode Ir. A. Sluijter Toegepaste wiskunde voor het hoger beroepsonderwijs Deel Derde, herziene druk herhalingsopgaven hoofdstuk 7 augustus 009 HBuitgevers, Baarn Toegepaste

Nadere informatie

11.0 Voorkennis. Optellen alleen bij gelijknamige termen: 3a 3 + 4a 3 = 7a 3. Bij macht van een macht exponenten vermenigvuldigen: (a 5 ) 4 = a 20

11.0 Voorkennis. Optellen alleen bij gelijknamige termen: 3a 3 + 4a 3 = 7a 3. Bij macht van een macht exponenten vermenigvuldigen: (a 5 ) 4 = a 20 .0 Voorkennis Herhaling rekenregels voor machten: Vermenigvuldigen is exponenten optellen: a 3 a 5 = a 8 Optellen alleen bij gelijknamige termen: 3a 3 + a 3 = 7a 3 Bij macht van een macht exponenten vermenigvuldigen:

Nadere informatie

IJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica 29 juni Nummer vragenreeks: 1

IJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica 29 juni Nummer vragenreeks: 1 IJkingstoets Wiskunde-Informatica-Fysica 29 juni 206 Nummer vragenreeks: IJkingstoets wiskunde-informatica-fysica 29 juni 206 - reeks - p. /0 Oefening Welke studierichting wil je graag volgen? (vraag

Nadere informatie

a. Bepaal hoeveel langer. b. Bepaal met figuur 1 de snelheid waarmee de parachutist neerkomt.

a. Bepaal hoeveel langer. b. Bepaal met figuur 1 de snelheid waarmee de parachutist neerkomt. Deze examentoets en uitwerkingen vind je op www.agtijmensen.nl Bij het et krijg je in 100 minuten ongeveer 22 vragen Et3 stof vwo6 volgens het PTA: Onderwerpen uit samengevat: Rechtlijnige beweging Kracht

Nadere informatie

Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.

Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen. Eamen VW 04 tijdvak dinsdag 0 mei 3.30-6.30 uur wiskunde B (pilot) chter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen. Dit eamen bestaat uit 8 vragen. Voor dit eamen

Nadere informatie

Opgave 1 Golven op de bouwplaats ( 20 punten, ) Een staalkabel met lengte L hangt verticaal aan een torenkraan.

Opgave 1 Golven op de bouwplaats ( 20 punten, ) Een staalkabel met lengte L hangt verticaal aan een torenkraan. TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Opleiding Elektrotechniek EE1200-B - Klassieke en Kwantummechanica - deel B Hertentamen 13 maart 2014 14:00-17:00 Aanwijzingen:

Nadere informatie

CRUESLI. Een pak Cruesli heeft een massa van 375 gram. De bodem van het pak is 4,5 cm breed en 14 cm lang. 1. Bereken de oppervlakte van de bodem.

CRUESLI. Een pak Cruesli heeft een massa van 375 gram. De bodem van het pak is 4,5 cm breed en 14 cm lang. 1. Bereken de oppervlakte van de bodem. CRUESLI Een pak Cruesli heeft een massa van 375 gram. De bodem van het pak is 4,5 cm breed en 14 cm lang. 1. Bereken de oppervlakte van de bodem. gegeven: b = 4,5 cm l = 14 cm gevraagd: A formule: A =

Nadere informatie

Naam:... Studentnummer:...

Naam:... Studentnummer:... AFDELING DER BEWEGINGSWETENSCHAPPEN, VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM INSTRUCTIE - Dit is een gesloten boek tentamen - Gebruik van een gewone (geen grafische) rekenmachine is toegestaan - Gebruik van enig

Nadere informatie

Hoofdstuk 12 Elektrische velden. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 12 Elektrische velden. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 12 Elektrische velden Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 12.1 Elektrische kracht en lading Elektrische krachten F el + + F el F el F el r F el + F el De wet van Coulomb q Q

Nadere informatie

BIOFYSICA: WERKZITTING 2 (Oplossingen) DYNAMICA

BIOFYSICA: WERKZITTING 2 (Oplossingen) DYNAMICA 1ste Kandidatuur ARTS of TANDARTS Academiejaar -3 Oefening 6 BIOFYSICA: WERKZITTING (Oplossingen) DYNAMICA Een blok met massa kg rust op een horizontaal vlak. De wrijvingscoëfficiënt tussen de blok en

Nadere informatie

Dit tentamen bestaat uit vier opgaven. Iedere opgave bestaat uit meerdere onderdelen. Ieder onderdeel is zes punten waard.

Dit tentamen bestaat uit vier opgaven. Iedere opgave bestaat uit meerdere onderdelen. Ieder onderdeel is zes punten waard. TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Technische Natuurkunde Tentamen Mechanica 1 voor N en Wsk (3NA40 en 3AA40) Donderdag 21 januari 2010 van 09.00u tot 12.00u Dit tentamen bestaat uit vier opgaven.

Nadere informatie

Havo 4 - Practicumwedstrijd Versnelling van een karretje

Havo 4 - Practicumwedstrijd Versnelling van een karretje Havo 4 - Practicumwedstrijd Versnelling van een karretje Vandaag gaan jullie een natuurkundig experiment doen in een hele andere vorm dan je gewend bent, namelijk in de vorm van een wedstrijd. Leerdoelen

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Biomedische Technologie, groep Cardiovasculaire Biomechanica

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Biomedische Technologie, groep Cardiovasculaire Biomechanica TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Biomedische Technologie, groep Cardiovasculaire Biomechanica Tentamen Fysica in de Fysiologie (8N7) deel A1, blad 1/4 maandag 1 oktober 27, 9.-1.3 uur Het tentamen

Nadere informatie

natuurkunde vwo 2017-I

natuurkunde vwo 2017-I natuurkunde vwo 07-I Cessna 4 maximumscore 5 uitkomst: α = 7,8 voorbeeld van een berekening: In verticale richting geldt: F = Fz = mg = 70 9,8= 6,965 0 N. De motorkracht kan berekend worden met behulp

Nadere informatie

-0,20,0 0,5 1,0 1,5 0,4 0,2. v in m/s -0,4-0,6

-0,20,0 0,5 1,0 1,5 0,4 0,2. v in m/s -0,4-0,6 Dit oefen et 2 en uitwerkingen vind je op www.agtijmensen.nl 5vwo oefen-et 2 Et-2 stof vwo5: Vwo5 kernboek: Hoofdstuk 3: Trillingen Hoofdstuk 4: Golven Hoofdstuk 5: Numerieke natuurkunde Hoofdstuk 6: Elektromagnetisme

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 1 Beweging in beeld Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 1.1 Beweging vastleggen Het verschil tussen afstand en verplaatsing De verplaatsing (x) is de netto verplaatsing en de

Nadere informatie

toelatingsexamen-geneeskunde.be

toelatingsexamen-geneeskunde.be Fysica juli 2009 Laatste update: 31/07/2009. Vragen gebaseerd op het ingangsexamen juli 2009. Vraag 1 Een landingsbaan is 500 lang. Een vliegtuig heeft de volledige lengte van de startbaan nodig om op

Nadere informatie

Examen VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Wiskunde B, (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak Vrijdag 4 mei 3.30 6.30 uur 0 0 Voor dit examen zijn maximaal 86 punten te behalen; het examen bestaat uit 8 vragen.

Nadere informatie

Lessen in Krachten. Door: Gaby Sondagh en Isabel Duin Eckartcollege

Lessen in Krachten. Door: Gaby Sondagh en Isabel Duin Eckartcollege Lessen in Krachten Door: Gaby Sondagh en Isabel Duin Eckartcollege Krachten werken op alles en iedereen. Sommige krachten zijn nodig om te blijven leven. Als er bijv. geen zwaartekracht zou zijn, zouden

Nadere informatie

Auteur(s): Harry Oonk Titel: In de afdaling Jaargang: 10 Jaartal: 1992 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 67-76

Auteur(s): Harry Oonk Titel: In de afdaling Jaargang: 10 Jaartal: 1992 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 67-76 Auteur(s): Harry Oonk Titel: In de afdaling Jaargang: 10 Jaartal: 1992 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 67-76 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden voor

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1494 woorden 8 april 2014 7,8 97 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Systematische natuurkunde Grootheden en eenheden Kwalitatieve

Nadere informatie

De hoogte tijd grafiek is ook gegeven. d. Bepaal met deze grafiek de grootste snelheid van de vuurpijl.

De hoogte tijd grafiek is ook gegeven. d. Bepaal met deze grafiek de grootste snelheid van de vuurpijl. et1-stof Havo4: havo4 A: hoofdstuk 1 t/m 4 Deze opgaven en uitwerkingen vind je op www.agtijmensen.nl Bij het et krijg je in 1 minuten ongeveer deelvragen. Oefen-examentoets et-1 havo 4 1/11 1. Een lancering.

Nadere informatie