Slaap- en kalmeermiddelen

Transcriptie

1 D O S S I E R Lente 2003 Slaap- en kalmeermiddelen «Ik wil stoppen maar kan niet» > Liliane «Slaapmiddelen zijn een zegen maar ook een vloek» > Vanessa «Ik herkende zelfs mijn eigen kinderen niet...» > Mirella «Ka l me e r m idde l e n lossen de pro b l e me n n iet op. Daarvoor is een ander soort b e h a nde l i ng no d ig» > Professor Pelc

2 slaap- en > 2 d o s s i e r «Ik wil van niks of niemand afhankelijk zijn» Freddy is eerder het type van de ongelikte beer. Een norse brompot met een grote mond. Maar dat stoort blijkbaar zijn klanten niet. Zij weten dat achter dat gegrommel een uitstekend garagist schuilgaat. Soms heeft hij er genoeg van als op zondagochtend weer iemand belt omdat zijn auto niet start of 'een vreemd geluid' maakt. Maar Freddy kan moeilijk neen zeggen. Daarom vlucht hij in het weekend meestal weg naar zijn buitenverblijfje in de Ardennen. Samen met zijn vrouw Mady. Ooit hoopt hij hier definitief te kunnen wonen, in alle rust, niet langer gestoord door ongedurige klanten. Het is niet dat hij zijn job beu is. Maar als hij een motor weer eens niet aan de praat krijgt, ligt hij er 's nachts van wakker. Dan spookt die motor door zijn hoofd. Mady heeft er samen met de huisarts een oplossing op gevonden. Als Freddy niet kan slapen, dan geeft ze hem een half slaap - pilletje. "Dan slaapt hij tenminste en kan ik ook slapen," zegt ze. "En vooral, als hij goed geslapen heeft, is het een schatje. Maar als het werk en de klanten hem enerveren, dan vreet hij zich op en krijgt hij zelfs buikpijn. Ik heb soms schrik dat hij een maagzweer zal krijgen." "Als ik haar een plezier kan doen door een pilletje te nemen, waarom niet," lacht Freddy. "Maar niet meer dan dat ene pilletje. Want ik ben tegen pillen." Toen zijn cholesterol te hoog was, wilde hij bijvoorbeeld geen pillen nemen, maar paste hij zijn eten aan. Mady maakt nu vis klaar met een lichte saus, in plaats van de biefstuk-frieten met bearnaise die hij vroeger elke dag zou gegeten hebben. Freddy wil van niets of nie - mand afhankelijk zijn. En zeker niet van een pil. "Als ik sommige kameraden zie die slaapmiddelen slikken ze beginnen met eentje, dan twee, dan moeten ze nog een beetje drinken om toch te kunnen slapen. Neen, aan dat spel doe ik niet mee. Af en toe eentje, Oké. Met een klein doosje kom ik een heel jaar toe." Professor Isy Pelc (Hoge Gezondheidsraad) «Benzodiazepines : nuttig maar ook gevaarlijk» Als je huisarts een slaap- of kalmeermiddel voorschrijft, dan gaat het meestal om een zogenaamde benzodiazepine. Het zijn geneesmiddelen die inwerken op het centraal zenuwstelsel. Ze hebben een kalmerende werking zowel op het lichaam (de spieren) als op de geest (angstgevoelens), en ze kunnen gebruikt worden om sneller of beter te kunnen s l a p e n. Ze kunnen heel nuttig zijn, maar zijn ook niet zonder r i s i c o s, zegt Professor Pelc, voorzitter van de Sectie Geestelijke Gezondheidszorg van de Hoge Gezondheidsraad (het hoogste adviesorgaan van de minister van Vo l k s- gezondheid).en een expert in verslavingsziekten. Het zijn zeer nuttige geneesmiddelen in drie welbepaalde situaties. Ten eerste wanneer iemand een acute periode van stress, een psychisch traumatische gebeurtenis of gewoon een moeilijke periode doormaakt. In zo'n geval kan een kalmeermiddel helpen om die tijdelijke klip te omzeilen. Het mag echter nooit veel langer dan acht dagen duren. Ten tweede zijn ze nuttig bij heel angstige mensen die emotioneel niet bestand zijn tegen de moeilijkheden waarmee ze in hun leven te maken krijgen. Die kunnen op moeilijke momenten geholpen worden met een lage dosis kalmeermiddelen. Daarmee zijn hun problemen niet opgelost, maar het laat hen toe om even adem te halen. Ve r g e l i j k ze met een pleister op een houten been. Die mensen hebben uiteindelijk een ander soort behandeling nodig om hun problemen op te lossen. En tenslotte schrijft men deze middelen ook voor aan mensen met ernstige psychische problemen zoals fobieën, angststoornissen, dwangneurosen of bepaalde vormen van depressie. In die gevallen kan een langdurige behandeling nodig zijn, maar altijd samen met een psychotherapie en onder medische begeleiding. Waarom mag je deze geneesmiddelen maar gedurende een korte tijd nemen? Een eerste probleem is dat deze geneesmiddelen de reactiesnelheid en de waakzaamheid verminderen, wat risico's inhoudt als je bijvoorbeeld een auto of een machine bestuurt. Ook bij bejaarden die soms veel slaapmiddelen nemen omdat ze minder goed slapen, kan dat een groot probleem zijn. Als ze 's nachts moeten opstaan voelen ze zich suf en loom, met het gevolg dat ze gemakkelijk vallen en bijvoorbeeld een heup kunnen b r e k e n. Een ander groot probleem is natuurlijk de afhankelijkheid die heel snel optreedt. Men kan zowel fysiek afhankelijk worden, wat betekent dat het lichaam die producten nodig heeft en in steeds hogere dosissen, maar ook psychologisch omdat men denkt dat men niet meer zonder het product kan. Ik wil daaraan toevoegen dat ik heel bang ben van een samenleving waarin mensen denken dat ze chemische producten, drugs of geneesmiddelen, nodig hebben om te kunnen functioneren, om bestand te zijn tegen de uitdagingen en de moeilijkheden waarmee ze geconfronteerd worden. Een recente studie heeft aangetoond dat één Belg op drie zich slecht in zijn vel voelt. Het is een illusie te geloven dat geneesmiddelen dat kunnen oplossen.

3 «Ik zorg nu beter voor mezelf» slaap- en > 3 Een leuk huis, gezellig ingericht. Een elegante vrouw die goed in haar vel zit. Niets laat vermoeden dat Esther jarenlang gevochten heeft tegen kanker. "Ik ben altijd een perfectioniste geweest. Dat bracht soms wel wat spanningen mee op het werk met collega's en met de directeur. Op een bepaald ogenblik ben ik kalmeermiddelen beginnen nemen omdat ik de stress niet meer aankon. En toen kwam die kanker." Kanker "In tegenstelling tot wat iedereen verwachtte, ben ik niet ingestort. Wanneer men met zo'n ziekte wordt geconfronteerd, dan kan je dat niet aanvaarden. Je wil blijven leven. Je wil vechten, letterlijk het hoofd boven water houden. Uiteindelijk is het veel lastiger geweest voor mijn man en mijn kinderen. Zij zagen dat ik afzag en konden niets doen." Drie jaar heeft ze tegen haar ziekte gevochten en de ene behandeling na de andere moeten volgen. Nu alles achter de rug ligt, heeft ze zich voorgenomen om volop te genieten van de tijd die haar rest, om nog een mooie oude dag te kunnen beleven. "Ik let voortaan op mijn voeding, ik probeer genoeg te slapen, ik ben beginnen sporten en ik probeer zo veel mogelijk tijd buiten door te brengen. Sindsdien voel ik me veel beter." Ze heeft ook geleerd om voor zichtzelf te zorgen. Door mijn ziekte ben ik beginnen nadenken over wat me overkwam. Ik geloof dat je je zelf goed moet kennen om te weten wat goed voor je is. Al is dat niet altijd gemakkelijk. "Onlangs heb ik moeten passen toen mijn zoon en mijn schoondochter vroegen om voortaan mijn kleindochter 's morgens naar school te brengen. Ik vind dat slaappillen veel te gemakkelijk en veel te snel worden voorgeschreven Niet dat ik niet wil, ik ben gek op dat kind, maar de huisarts raadde het mij af. Ik ben nog te zwak en gemakkelijk vermoeid. Ik heb het daar toen heel moeilijk mee gehad, ik heb er zelfs nachten van wakker gelegen. Maar ik besefte dat mijn dokter gelijk had. Op zo'n momenten neem ik Je moet jezelf goed kennen om te weten wat goed voor je is. nog wel eens een half slaappilletje. Maar maximum voor een paar dagen. Een paar keer goed slapen, en ik ben er weer bovenop. Ik heb het vroeger meegemaakt hoe snel je daaraan gewend raakt en niet meer zonder kunt. Ik vind trouwens dat slaappillen veel te gemakkelijk en veel te snel worden voorgeschreven."

4 slaap- en > 4 d o s s i e r «De sport heeft mij gered» Opgewekt, gebruind, sportief, net terug van skivakantie. Niet direct wat je verwacht van iemand die verslaafd is geweest aan slaapmiddelen. Jawel, die persoon zit voor u zegt Claire (40) Ik was verslaafd in de zin van totaal afhankelijk, niet zozeer van die producten op zich, wel van het feit dat ik dàcht dat ik die pillen nodig had om te overleven. Wanneer heb jij je eerste pillen genomen? Vijftien jaar geleden. Ik was vijfentwintig en werkte als doktersassistent in een ziekenhuis. Ik werkte dag en nacht. Drie tot vier uur per nacht slapen volstond. Ik voelde aanvankelijk geen hinder. Tot ik na een half jaar merkte dat ik tijdens mijn vrije weekends maar bleef doordraaien, hartkloppingen kreeg en met de ogen wijd open naar dat gedaver in mijn lichaam lag te luisteren. Wie heeft jou de weg getoond naar de oplossing? De dokter voor wie ik werkte. Ik vertelde hem over mijn probleem en hij schreef me meteen iets voor tegen die hartkloppingen. En ook een slaapmiddel." Ik geef mijn lichaam weerwerk door het uit te putten of het te laten rusten. Hij had je ook een beter werkschema kunnen geven Ach, dat was mijn vraag niet en hij wist toch dat ik niet was in te tomen. Oplossingen dienden dus buiten mezelf of mijn werk gezocht. In de pillen. Trouwens, ik voelde me ingedekt. Ik had en heb een groot respect voor artsen. Wat zij beslissen of voorschrijven, moet toch veilig zijn? Heeft die dokter jou op de nadelen van die pillen gewezen? Niet echt. Hij zei dat het niet schadelijk was, indien gecontroleerd genomen. Hijzelf nam overdag bètablokkers, s nachts een bataljon slaappillen. Hij controleerde dat ook, vond hij, maar ik weet nu dat zo n term heel breed kan worden geïnterpreteerd. Eerst nam ik een half pilletje s nachts, dan een volledig. Op mijn nachttafel lag het aangebroken doosje pillen naast een glas water, en errond overal stukjes en brokjes van pillen die ik midden in de nacht als ik even wakker werd, in mijn mond stopte en inslikte. Nog erger werd het toen ik tijdens vakanties verder slaappillen nam. Toen besefte ik dat er iets loos was. Ik ondernam evenwel niets tegen de slaap - middelen, ik begon overdag vitamines te slikken, om een kunstmatig evenwicht te bereiken. Ik heb bewust leren omgaan met mijn lichamelijke, mentale en emotionele grenzen... Wanneer heb je dat systeem afgebouwd? Het sluimerde al een tijd in mijn hoofd dat het niet oké was. Ook mijn partner begon bezwaren te maken. Ik ben toen opnieuw beginnen sporten. De pillen lagen nog op de nachttafel, maar ik raakte ze veel minder aan. Ik had het gevoel dat het beter werd. Tot ik in mijn nieuwe job een interessant dossier kreeg waar ik me volledig op stortte. Ik vergat weer dat ik bestond. Ik begon opnieuw van Dr. P., huisarts in Gent Beter zonder pillen Op de eerste plaats moet je proberen jezelf te helpen. Angst of radeloosheid is zoiets als koorts: het is een signaal dat er iets mis is. Het eerste wat je moet doen is je ook afvragen wat er verkeerd loopt, waarom je je zo slecht voelt. En erover praten met familie of vrienden. Je problemen niet opkroppen, maar erover praten, proberen om je emoties te verwoorden. Dat kan een enorme opluchting zijn. De problemen zijndaarmee niet alles te slikken. De sport werd weer vergeten. Toen we in juli drie weken op reis gingen, kwam ik doodziek terug. Dit is het finale sein geweest. Ik moest bewust leren omgaan met mijn lichamelijke, mentale en emotionele grenzen... Ik heb geleerd weer met dat lichaam te leven, het uit te putten. Ik ben dus opnieuw beginnen lopen, ik train volop om binnenkort mijn eerste twintig kilometer te lopen. Als persoon zal ik nooit veranderen. Maar daar valt momenteel mee te leven. Pas op, de pillen zijn niet definitief weg. Ze liggen niet meer op mijn nachttafel, maar steken veilig in de medicij - nenkast. Heel af en toe, in moeilijke periodes, durf ik er nog wel eens een randje afbreken. Ik gebruik nu af en toe iets op basis van planten, en ik drink een kop valeriaan - thee voor ik ga slapen. De sport heeft mij dus gered, maar het is natuurlijk een recept dat je niet aan iedereen kan doorgeven. verdwenen, maar je weet ten minste waarover het gaat, wat de oorzaak is, en misschien hoe je er iets kan aan doen. En dan bestaan er natuurlijk een aantal 'truuks' zoals men het zou kunnen noemen. Voor de een zal dat sport zijn, dus daar kan een sport- of fitnessclub misschien helpen. Iemand anders zal eerder nood hebben aan relaxatie en zal gebaat zijn met yoga of sofrologie.

5 «Slaapmiddelen zijn een zegen maar ook een vloek» slaap- en > 5 Vanessa was nauwelijks zestien toen ze de verleidelijke charmes van slaapmiddelen ontdekte. De school boezemde haar steeds meer angst in. Ze nam 's morgens met tegenzin de bus, wilde liever het huis helemaal niet meer uit. Niemand, zelfs niet haar moeder, scheen zich daarover echt zorgen te maken. En de huisarts, die schreef kalmeermiddelen voor. Probleem opgelost. Maar het werd alleen maar erger. Uiteindelijk heeft ze de school opgegeven. Ze heeft intussen verschillende dokters gehad, psychologen en psychiaters. Maar geen enkele behandeling heeft gewerkt omdat Vanessa er zich op een of andere manier tegen verzette. Ze besefte wel dat ze steeds dieper weggleed, maar de Tenslotte kan je een beroep doen op professionele hulp van je huisarts of eventueel van een psychotherapeut of een psychiater. Er bestaan heel wat behandelingsmogelijkheden, alleen of in groep. Er bestaan tegenwoordig ook gespecialiseerde centra voor geestelijke gezondheidszorg waar men gemakkelijk terecht kan. Als je huisarts met kennis van zaken beslist om een geneesmiddel voor te schrijven, zal dat altijd voor een heel beperkte periode zijn. verslaving was sterker dan haarzelf. Ze heeft zelfs een paar zelfmoordpogingen achter de rug. Zwanger Toen ze zwanger werd, leek het er even op dat ze haar verslaving zou kunnen overwinnen. Maar tegen welke prijs! Maanden moest ze de hele dag overgeven, ze voelde zich heel de tijd angstig, werd om het minste boos Ze kon niet meer eten, soms zelfs niets drinken. De bevalling zag ze als een enorme bevrijding. Eens haar zoontje zou geboren zijn, zou alles anders worden. Maar dat viel tegen. Toen het kind er was, kwamen ook haar angsten terug. Ze vreesde niet in staat te zijn om het kind fatsoenlijk op te voeden. Er volgde een postnatale depressie. En ze raakte opnieuw verslaafd. Vicieuse cirkel "Die pillen zijn een zegen maar ook een vloek," zucht Vanessa. "Een zegen omdat ik dank zij die pillen min of meer normaal kan functioneren. Ik kan naar de winkel gaan, mijn zoontje afhalen aan school Maar anderzijds een vloek omdat ik niet zonder kan. Als ik mijn doosje thuis ben ver - geten, dan moet ik terug naar huis. Ik kan nergens gaan zonder die pillen." " Die angsten, dat is onvoorstelbaar. Je hebt de hele tijd de indruk dat je hoofd op hol slaat, dat je gek wordt. Zodra ik dat voel opkomen, neem ik een pilletje. En als het effect niet snel genoeg komt, neem ik er nog een. Dat is echt een vicieuse cirkel. Ik kan die angsten niet verdragen. Ik wil mij goed voelen, leven zoals iedereen. Maar de enige manier om dat te kunnen, is door kalmeermiddelen te nemen. Maar tegelijk besef ik dat hoe meer pillen ik neem, hoe meer ik mij afsluit van de anderen. Sommige mensen zeggen dat ik mij gedraag als een drugverslaafde. Maar ik neem die pillen niet voor mijn plezier, om een of andere kick te krijgen, maar om niet die onbe - schrijfelijke pijn te voelen." «Ik heb alles geprobeerd...» Vanessa is vandaag 24. Ze heeft alles geprobeerd, homeopathie, kruiden, ontspanningsoefeningen Sinds twee jaar is ze in behandeling bij een neuropsychiater bij wie ze zich goed voelt en met wie ze eindelijk kan praten over haar problemen, over haar angs- ten. Iemand die haar begrijpt. Die haar helpt om een oplossing te vinden. "Zo iemand had ik vroeger moeten tegenkomen." Ik begrijp niet dat men het zo ver heeft laten komen, dat niemand ooit echt geprobeerd heeft om mij van die pillen af te helpen. Ze volgt nu gedragstherapie. "Ik heb me één doel gesteld: afraken van die pillen. Ik heb ze wel altijd in mijn zak zitten voor het geval dat Maar als ik er in slaag om ze niet meer te nemen, dat zou een enorme overwinning zijn. Het vooruitzicht om na meer dan acht jaar misschien opnieuw een normaal leven te kunnen leiden, boezemt me ook wel angst in. Gaan werken, mensen zien Soms koester ik zelfs die angsten omdat ze me toelaten om me niet met andere mensen te moeten bezighouden, om in mijn eigen cocon te blijven "

6 slaap- en d o s s i e r > 6 «Ik wil stoppen maar kan niet» Liliane (61) had alles om gelukkig te zijn: mooie job, begrijpende man, lieve dochter, geen financiële zorgen, ze is gezond,... Toch slikt ze al 35 jaar kalmeer- en slaappillen. De vraag, ook voor haar, blijft: waarom? Zesentwintig was Liliane en haar dochter Anneke twee toen een gordijn werd dichtgetrokken, een levensproject opgeborgen. Ik wou een groot gezin. Met zes aan tafel, weet je wel. Vier kinderen leek me ideaal maar plotseling ging het snel. Ingrijpende operatie, eierstokken kwijt We hadden het zo mooi gepland allemaal, mijn echtgenoot en ik." Ik had alles om gelukkig te zijn en het lukte me niet, of toch niet zoals ik het had gewenst. "Rondom mij werden intussen aan een tempo kinderen geboren. Dat stàk mij. Toen ik op kraambezoek ging bij een vriendin die ons haar vierde boreling presenteerde, stortte ik letterlijk in. Mijn gynaecoloog schreef me een middel voor: valium, 1 mg. Het was de bedoeling dit als overbrugging te nemen, tot ik weer sterker werd. Twaalf jaar later nam ik 5 mg. Dat ging geleidelijk: nog een brokje, nog een halfje, twee en ga zo maar door. Hoe meer ik slikte, hoe meer ik besefte dat ik niet meer zonder kon." Zelfbedrog "Mijn gezond verstand dicteerde me dat ik over de grens van het toelaatbare ging. Uiteindelijk slaagde ik erin om te stoppen. Drie jaar lang. Toen kreeg Anneke gezondheidsproblemen en dook niet zij maar ik de dieperik in. Dat herhaalde zich toen zij ouder werd en steeds meer een eigen leven ging leiden. "Ik had één kind en ik raakte het kwijt. Genoeg redenen om die doosjes met pillen in de kast verder leeg te maken en door nieuwe te vervangen." "Ik had alles om gelukkig te zijn en het lukte me niet of toch niet zoals ik het had gewenst. In mijn hoofd zat iets duisters en die pillen losten het niet op. Meer nog, ze waren er te veel aan, ik was zo afhankelijk geworden. Het moeilijkste vond ik dat ik in tegenspraak leefde: ik wou van die chemische hulpmiddelen af, maar ik kon niet zonder." Zelfbedrog, besluit ze, het is gewoon zelfbedrog. Maar sommige mensen kunnen kennelijk niet zonder. Als ik er nu aan terugdenk, dan realiseer ik me pas wat mijn man heeft me e ge maakt. Veel a nde re ma n nen zouden mij laten zitten he b b e n. «Ik was 26 jaar» "Toen mijn vader stierf, was het alsof mijn wereld instortte," zegt Mirella. "Hij was een fantastisch iemand, die altijd vrolijk was, vol goede ideeën. Hij was de enige die zich om mij bekommerde. Mijn moeder was een heel koel iemand, die moeite had met gevoelens." De vader van Mirella, een Italiaans mijnwerker in Limburg, overleed aan longkanker. Hij had dit altijd verborgen gehouden voor zijn enige dochter. Zijn dood was dan ook een enorme schok. "Ik was net 26 geworden en was bevallen van mijn twee - de kindje," vertelt Mirella. "Ik ben toen in een vreselijke depressie terecht gekomen. Ik was altijd een vrolijk iemand, nooit ziek. En ineens stort de wereld in elkaar. Ik verwaarloosde mijn huishouden, ik was zelfs niet meer in staat om mijn twee baby's te verzorgen. De dokter schreef toen kalmeermiddelen voor. Maar ik bleef triestig. Hij verhoogde de dosissen. Als ik er nu aan terugdenk, word ik er nog altijd boos om. Hij moest toch beter weten!" Vijftien jaar lang nam Mirella dagelijks 5 à 6 pilletjes. "Ik liep rond als een zombie,"

7 herinnert ze zich. "Sommige mensen dachten dat ik dronk, ze lachten me uit. Ik sloot me op in mezelf, werd voor het minste kwaad. Ook thuis, ik was werkelijk onuitstaanbaar En toch bleef ik werken in de fabriek, ik bleef mijn huishouden doen. Als de kinderen van school Als hij mij geen pilletje wilde geven, dan kon ik zo kwaad worden dat ik dingen waarvan hij echt hield, zou kapot gegooid hebben kwamen, was er eten." Mirella kijkt met afgrijzen terug op die jaren. Een nacht - merrie waarvoor ze zich nu nog schaamt. Dat ze zich zo heeft laten gaan. En vooral, dat ze haar kinderen niet de affectie heeft kunnen geven die ze zelf als kind zo gemist had. Op een bepaald ogenblik besloot haar man, die een eindeloos geduld aan de dag legde, om van huisarts te veranderen. "Toen die hier binnenkwam, heeft die onmiddellijk beslist om de dosissen te verminderen. Hij zei dat het niet gemakkelijk zou zijn, maar dat hij me zou helpen. Hij bracht de dosis van 6 pillen per dag terug tot 5." Maar dat was te veel voor Mirella. Ze ging in het geheim bij haar vroegere huisarts een ander voorschrift halen. "Ik wilde wel verminderen omwille van mijn man en de kinderen, en ik probeerde het ook, maar ik kon niet. Ik heb daar verschrikkelijk onder geleden." "Op een bepaald ogenblik heb ik beslist om radicaal te stop - pen. Zonder enige hulp. Toen mijn man 's avonds thuiskwam, had ik suiker in de soep gedaan en zout in de koffie. Ik was compleet kierewiet. Ik wist niet meer hoe oud ik was, ik herkende zelfs mijn eigen kinderen niet meer Ik heb toen weken in het ziekenhuis gelegen. Dat was verschrikkelijk voor mijn familie." Toen mijn man s avonds thuis kwam, had ik suiker in de soep gedaan en zout in de koffie. Terug thuis is Mirella vastbesloten om er het beste van te maken. Ze neemt nog wel kalmeermiddelen, maar met mondjesmaat. Haar man heeft alles weggestoken achter slot en grendel. Maar de behoefte knaagt. Als haar man op het werk is, begint ze te drinken. En het hele spelletje begint opnieuw. Als ze niet verdoofd is door de drank, staat ze de ergste angsten uit. Ze kan niet meer slapen. Loopt soms uren doelloos rond. Reageert soms gewelddadig. "Als ik er nu aan terugdenk, dan realiseer ik me pas wat mijn man heeft meegemaakt. Veel andere mannen zouden mij laten zitten hebben. Hij is niet alleen gebleven, maar heeft me ook altijd geholpen. Wat niet evident was. Als hij mij geen pilletje wilde geven, dan kon ik zo kwaad worden dat ik dingen waarvan hij echt hield, zou kapot gegooid hebben. Het was werkelijk verschrikkelijk." Met de hulp van de huisarts en van een psychiater die hij haar had aangeraden, is ze er uiteindelijk toch uitgeraakt. "In het begin weigerde ik om naar die psychiater te gaan. Ik had schrik dat ze zou zeggen dat ik gek was en dat ze mij, met de hulp van mijn man en van mijn moeder, zou laten opnemen in een instelling. Ik zag overal spoken. Maar uiteindelijk heeft ze me er toch van kunnen overtuigen dat ze me wilde helpen. Beetje bij beetje ben ik beginnen vertellen over mijn angsten, mijn gevoelens, mijn pijn." Vandaag kan Mirella opnieuw lachen. Ze neemt nog wel medicatie tegen haar angsten en ook een anti-depressiemiddel. Maar van haar verslaving is ze verlost. Ze is nog altijd heel fragiel. Toen haar oudste dochter enkele jaren geleden trouwde en het huis verliet, had ze het even lastig. Maar gelukkig waren de huisarts en haar psychiater er om haar daar over te helpen. En er is vooral haar man, die haar altijd is blijven helpen en met wie ze vandaag geniet van de kleinkinderen. "Zonder hem was het nooit gelukt. Hij is mijn man, mijn v a d e r, mijn broer, mijn beste vriend. Ik heb mijn leven aan hem te danken." Prof. Pelc De grootste consumenten Mensen die permanent geconfronteerd worden met stress of die zich slecht voelen in wat ze doen, in hun werk of hun relaties, zullen gemakkelijk naar slaap- en kalmeermiddelen grijpen, ook al helpen ze niet echt. Wanneer zo'n producten in de huisapotheek staan, is de verleiding natuurlijk nog groter. Waardoor ze kunnen verslaafd raken zonder het zelf te beseffen. Een ander probleem is dat veel mensen die om een of andere reden in een ziekenhuis worden opgenomen, daar dikwijls slaapmiddelen krijgen en die blijven nemen eens ze terug thuis zijn. Artsen beseffen dat niet altijd, maar dat is echt een probleem. Ze zouden die geneesmiddelen niet langer mogen voorschrijven dan ze echt nodig zijn. En dan zijn er natuurlijk bepaalde groepen van de bevolking waar zich een probleem stelt. Oudere mensen bijvoorbeeld, maar ook vrouwen. We zien dat zelfs bij jongere vrouwen. Waar jonge mannen drugs of alcohol nemen, grijpen vrouwen naar die pillen. En tenslotte zien we ook in toenemende mate problemen bij werklozen of bij mensen die om een andere reden financieel of sociaal gemarginaliseerd raken. slaap- en > 7

8 slaap- en kalmeermiddelen >8 Slaap- en kalmeermiddelen Lijst benzodiazepines Andere slaapmiddelen* : (jan. 2003) Akton Alpraphar Alpraz Alprazolam Alprazomed Anxiocalm Arivics Bromatop Bromazemed Bromazepam Bromazephar Bromidem Calmamed Calmday Clozan Diazepam Diazephar Docalprazo Docbromaze Docloraze Doclormeta Dormicum Dormonoct Euhypnos Flunitrazepam Frisium Halcion Lauracalm Lendormin Lexotan Loramet Loranka Lorazemed Lorazepam Lorazephar Lorazetop Loridem Lormetamed Lormetazepam Lormetazephar Lysanxia Metatop Mogadon Myolastan Nitraphar Noctacalm Noctamid Normison Optisedine Oxaphar Oxazepam Rivotril Rohypnol Sedaben Serenase Seresta Solatran Staurodorm Stilaze Temesta Topazolam Tranquo Tranxene Uni-Tranxene Valium Victan Vigiten Xanax Buspar Imovane Zolpidem Zopiclone Sonata Stilnoct Zolpidephar Zopiclophar * Deze slaapmiddelen hebben gelijkaardige nadelen als benzodiazepines en zijn dus evenmin aan te raden. Maak er geen gewoonte van voor je niet meer zonder kan Wanneer je slecht slaapt, vaak angstig bent of erg gestresseerd, neem dan nooit op eigen houtje een slaap- en kalmeermiddel. Maar vraag raad aan je huisarts om na te gaan wat er precies misloopt en hoe je dat best aanpakt. Neem nooit een slaap- of kalmeermiddel (zie de lijst hiernaast) langer dan 1 week zonder uitdrukkelijke toestemming van je huisarts. Verhoog ook nooit de voorge schreven dosis. Gebruik je al een tijdlang benzodiazepines, stop dan niet bruusk op eigen initiatief. Er kunnen namelijk ontwenningsverschijnslen optreden zoals slapeloosheid, angst, prikkelbaarheid, concentratiestoornissen. Je huisarts kan je deskundig begeleiden om de behandeling geleidelijk af te bouwen. Meer informatie op : V.U. : Dr. D. Cuypers 19 Pachecolaan Brussel Redactie : K. Rondia, M. Libert, Omtrent Gezondheid vzw, Question Santé asbl Foto s : cover Steve Cole/PhotoDisc p.2 J-L Saïz /Question Santé p.3 Jacobs Stock Photography p.4 Leland Bobbe/Stone p.5 Paul Edmonson/PhotoDisc p.6 Marc Ots / Question Santé FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen & Leefmilieu Omwille van de privacy zijn de namen en foto s van de geïnterviewden veranderd. D/2003/7263/1