Overzicht van verstrekte subsidies uit de mobiliteitsfondsen van de TU Delft voor SFC

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Overzicht van verstrekte subsidies uit de mobiliteitsfondsen van de TU Delft voor 2001-2002 SFC"

Transcriptie

1 Overzicht van verstrekte subsidies uit de mobiliteitsfondsen van de TU Delft voor maart 2003 drs G. de Graaf Student Facility Centre Julianalaan BL Delft TUDelft SFC Student Facility Centre

2 INHOUDSOPGAVE 1 Mobiliteitsfondsen TU Delft Toekenningscriteria Toekenningen 4 2 ERASMUS Beurzenfonds Doelstelling Verdeling naar (sub)faculteit Bestemming Uitgaven 8 3 Stimuleringsfonds Internationale Universitaire Samenwerkingsrelaties (STIR) Doelstelling Verdeling naar (sub)faculteit Bestemming Uitgaven 13 4 Fonds Internationale Stages Doelstelling Verdeling naar (sub)faculteit Uitgaven 15 5 CvB Fondsen Doelstelling Toekenningen Verdeling naar (sub)faculteit Uitgaven 17 6 Fonds Virtuele Mobiliteit Doelstelling Toekenningen Uitgaven 18 7 Overige TUD-mobiliteitsfondsen LEONARDO Beurzenfonds WSO Beurzenfonds Stichting Universiteitsfonds Delft 21 2

3 1 Mobiliteitsfondsen TU Delft Het hoofddoel van dit document is om inzicht te geven in de aan studenten verstrekte subsidies uit de mobiliteitsfondsen van de TU Delft voor Voor zover beschikbaar zijn ook gegevens met betrekking tot de verstrekte subsidies van een aantal voorgaande jaren verwerkt. De financiële gegevens zijn omgezet van guldens naar euro s om de historische vergelijkbaarheid te vereenvoudigen. 1.1 Toekenningscriteria De TU Delft beschikt over de volgende mobiliteitsfondsen: ERASMUS beurzenfonds, Stimuleringsfonds Internationale Universitaire Samenwerkingsrelaties (STIR), fonds Internationale Stages, CvB fondsen, Fonds Virtuele Mobiliteit, LEONARDO beurzenfonds, WSO Beurzenfonds en de Stichting Universiteitsfonds Delft (UFD). Toewijzing van de mobiliteitsbeurzen vindt plaats op basis van stringente eisen: een buitenlands verblijf dient integraal onderdeel te zijn van het studieprogramma aan de TU Delft en dient minimaal acht studiepunten op te leveren. Voor het Fonds Virtuele Mobiliteit geldt als voorwaarde dat de virtuele cursus/project minimaal vier studiepunten moet opleveren; bij stages dient de ontvangende instantie een (onkosten)vergoeding beschikbaar te stellen. Het kan gaan om een financiële vergoeding, maar ook om een vergoeding in natura, bijvoorbeeld het gratis aanbieden van huisvesting of het vergoeden van de lokale transportkosten. Deze eisen zijn vooralsnog niet van toepassing op het WSO Beurzenfonds en de Stichting Universiteitsfonds Delft. Het UFD honoreert o.a. studiereizen naar het buitenland die betrekking hebben op het houden van een voordracht of een posterpresentatie. Deze verblijven leveren geen studiepunten op. Stages vallen niet binnen de geldende richtlijnen van het UFD. Het WSO Beurzenfonds stelt als voorwaarde dat de studie of het onderzoek deel moet uitmaken van het studieprogramma aan de TU Delft maar verbindt daar geen expliciet studiepuntencriterium aan. In de praktijk blijkt echter dat 95 procent van de aanvragers minimaal acht studiepunten krijgen. Voor wat betreft de te hanteren (onkosten)vergoeding gaat de WSO niet expliciet uit van een financiële bijdrage van de counterpart, maar wel van een bijdrage in de vorm van bijvoorbeeld de begeleiding en/of het beschikbaar stellen van kantoor-, computer-, en logistieke faciliteiten. Verder gelden de volgende algemene regels bij de behandeling van subsidieaanvragen: de ontvanger dient ingeschreven te zijn als student bij de TU Delft; tijdens hun inschrijving aan de TU Delft kunnen studenten voor ieder mobiliteitsfonds één keer in aanmerking komen; voor een bepaald studieverblijf in het buitenland kunnen studenten slechts een bijdrage uit één van de fondsen verkrijgen. 3

4 1.2 Toekenningen Onderstaand diagram toont het aantal toekenningen voor: het ERASMUS beurzenfonds en het STIR-fonds (academische jaren tot en met ); de CvB fondsen (academische jaren tot en met ); het fonds Internationale Stages (academische jaren tot en met ); het fonds Virtuele Mobiliteit (academisch jaren tot en met ); het ROIM fonds (tijdelijk fonds voor het academisch jaar en ); het Universiteitsfonds Delft (academische jaren tot en met ). Het LEONARDO beurzenfonds en het WSO fonds zijn niet in dit diagram opgenomen omdat hun toekenningen een ander tijdvak beslaan. WSO werkt met kalenderjaren en LEONARDO gaat uit van perioden van bijna twee jaar. Het diagram toont een stijging van het aantal toekenningen tot en met , waarna een lichte daling optreedt, gevolgd door wederom een aanzienlijke stijging (ruim 100 procent ten opzichte van het aantal toekenningen in ). Tevens valt een verschuiving waar te nemen van de verdeling van de toekenningen over de verschillende fondsen. De oprichting van het fonds Internationale Stages in heeft geleid tot een verschuiving in de toekenningen voor stages van CvB fonds en STIR fonds naar het fonds Internationale Stages. Het aantal toekenningen is niet rechtstreeks gerelateerd aan het aantal uitgaande studenten. Hierbij spelen twee effecten een rol: groepsreizen en mobiliteit die plaatsvindt buiten de fondsen om (studenten die geen beurs aanvragen omdat ze bijvoorbeeld niet kunnen voldoen aan de toekenningscriteria). Internationale uitgaande mobiliteit aantal beurzen VM ROIM U-fonds Stage CvB Stir Erasmus Afbeelding 1 * De gegevens van het Fonds Internationale Stages zijn voorlopig. 4

5 Beurstoekenningen per fonds voor de academische jaren t/m Beurs Erasmus Stir CvB Stage VM U-fonds ROIM Totaal De 89 beurstoekenningen bij Stir vormen een uitschieter die wordt verklaard door het feit dat 14 bouwkunde studenten hebben deelgenomen aan een éénmalig project bij het University College Dublin. De daling in het aantal beurstoekenningen bij het fonds Internationale Stages wordt veroorzaakt doordat studenten civiele techniek, industrieel ontwerpen, scheikundige technologie en materiaalkunde, technische bestuurskunde en technische wiskunde en informatica minder subsidieaanvragen hebben ingediend. Hieruit mag niet automatisch de conclusie worden getrokken dat het aantal stages voor deze studierichtingen zou zijn gedaald. Het aantal toekenningen is immers niet rechtstreeks gerelateerd aan het aantal uitgaande studenten. Het is mogelijk dat uitgaande studenten geen beurs aanvragen omdat ze niet aan de criteria van het fonds Internationale Stages kunnen voldoen. De daling in het aantal subsidieaanvragen bij het CvB-fonds valt in hoofdzaak toe te schrijven aan het feit dat de studieverenigingen en disputen minder studiereizen (groepsreizen) naar het buitenland hebben gemaakt. 1 De gegevens van het Fonds Internationale Stages zijn voorlopig. 2 Het Fonds Virtuele Mobiliteit is ingesteld door de TU Delft in met als doel om de internationale onderwijssamenwerking via virtuele netwerken te stimuleren. 3 Het ROIM beurzenfonds is een tijdelijk door het Ministerie van OC&W ingesteld mobiliteitsfonds voor de academische jaren en

6 2 ERASMUS Beurzenfonds 2.1 Doelstelling Het ERASMUS programma is een programma van de Europese Unie, dat beoogt om de universiteiten van de verschillende EU-lidstaten, de EVA-landen 4, tien geassocieerde landen 5, Cyprus, Malta en op termijn ook Turkije (vanaf ) te stimuleren om onderlinge structurele samenwerkingsrelaties aan te gaan. Binnen deze relaties vindt o.a. studentenuitwisseling plaats. De TU Delft participeert in een groot aantal ERASMUS uitwisselingsprogramma's. Voor de deelnemende studenten zijn zogenaamde ERASMUS beurzen beschikbaar. 2.2 Verdeling naar (sub)faculteit In totaal zijn er via het ERASMUS beurzen programma in het academisch jaar studenten uitgewisseld. Ten opzichte van is de ERASMUS mobiliteit nagenoeg gelijk gebleven. Uit de onderstaande afbeelding blijkt dat het beeld met betrekking tot de ontwikkeling per (sub)faculteit sterk gevarieerd is. Erasmus uitgaande mobiliteit aantal studenten Bk CT Et Ge IO LR STM TA TB TN TWI WbMT (sub)faculteiten Afbeelding 2 (sub)faculteit Bk CT Et Ge IO LR STM TA IJsland, Liechtenstein en Noorwegen 5 Bulgarije, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Roemenië, Slovenië, Slowakije en Tsjechië 6

7 (sub)faculteit TB TN TWI WbMT Totaal Ruim driekwart van de TU Delft studenten verbleef voor een periode van meer dan 4,5 maand in het buitenland. De gemiddelde verblijfsduur in het buitenland bedraagt 6,1 maanden. De buitenlandse verblijven richten zich in hoofdzaak op het verrichten van afstudeerwerk (5 procent), projecten (43 procent) en stages (2 procent) al dan niet in combinatie met vakken volgen. Ongeveer 50 procent van de studenten volgt in alleen vakken aan de buitenlandse universiteit. 2.3 Bestemming Spanje is de meest populaire bestemming onder studenten (30 studenten), gevolgd door Groot-Brittannië (24 studenten), Finland (15 studenten), Italië (9 studenten) en Duitsland (7 studenten). De in totaal 104 deelnemers aan het ERASMUS programma zijn uitgewisseld met 41 verschillende universiteiten. Met meer dan de helft van de buitenlandse universiteiten (25) wordt slechts één student uitgewisseld. In onderstaand overzicht zijn de universiteiten verwerkt waar tenminste drie of meer studenten zijn geweest. Binnen deze groep zijn de meeste studenten uitgewisseld met de Helsinki University of Technology (12) en het Imperial College (13). Buitenlandse universiteiten waarmee 3 of meer studenten zijn uitgewisseld in Duitsland TU Berlin RWTH Aachen Finland Helsinki University of Technology Groot-Brittannië Imperial College Queen s University of Belfast Brunel University College Italië Politecnico di Milano Noorwegen University of Trondheim Spanje Universidad Politécnica de Cataluña, Barcelona Aantal uitgewisselde studenten per (sub)faculteit Bk(5) ST(1) TA(4) Bk(2) TA(10) Et(1) LR(1) Wb(1) TA(10) LR(5) IO(3) IO(5) Wb(1) Bk(3) IO(1) WbMT(1) Bk(6) CT(3) 6 Studenten technische aardwetenschappen die hebben deelgenomen aan de EMC uitwisseling (bestemmingen: 2 maanden Helsinki University of Technology, 2 maanden RWTH Aachen en 2 maanden Imperial College) en de EMEC uitwisseling (bestemmingen: 3,5 maanden Helsinki University of Technology en 1,5 maand Imperial College) zijn voor de drie verschillende buitenlandse universiteiten meegeteld. 7

8 Buitenlandse universiteiten waarmee 3 of meer studenten zijn uitgewisseld in Universitat Autònoma de Barcelona Universidad Politecnica de Madrid Universidad de Valencia Tsjechië TU Praag Totaal aantal studenten Aantal uitgewisselde studenten per (sub)faculteit IO (2) TA(1) Bk(4) CT(2) LR(2) TA(1) WbMT(1) IO(4) Bk(1) TI(1) WbMT(1) 83 studenten 2.4 Uitgaven De totale uitgaven uit het ERASMUS beurzenfonds bedroegen in ,00. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de uitgaven van het ERASMUS beurzenfonds in relatie tot het aantal uitgewisselde studenten. Om enerzijds de uitgaven beheersbaar te houden en anderzijds studenten voor hun vertrek duidelijkheid te bieden over de ERASMUS beurstarieven heeft het College van Bestuur er in voor gekozen om de beurzen te garanderen tot tachtig procent van het door Nuffic bepaalde normtarief. In de voorgaande jaren werd het volledige normtarief gehanteerd. De verlaging van de TUD-ERASMUS beurstarieven alsmede de daling van het aantal uitgewisselde studenten hebben ertoe geleid dat de totale uitgaven aan ERASMUS beurzen sinds fors zijn gedaald. In heeft de Nuffic de normtarieven voor de Erasmusbeurzen aangepast aan de geldende prijsontwikkelingen in de diverse landen. De uitgaven aan Erasmusbeurzen zijn hierdoor toegenomen. 8

9 Periode Uitgaven Aantal studenten Aantal maanden Gemiddelde verblijfsduur (mnd) Gemiddelde beurs per maand ,0 _ ,7 _ ,4 _ ,4 _ ,2 _ ,4 _ ,5 _ ,3 _ ,1 _ ,9 _ ,7 _ ,5 5,8 _ , , Hierin is verdisconteerd dat enkele studenten geen ERASMUS beurs hebben ontvangen maar op een andere manier zijn gefinancierd (o.a. via het Cultureel Accoord). Omdat zij verbleven aan buitenlandse universiteiten die participeren in de ERASMUS uitwisselingsprogramma's zijn zij wel meegeteld in dit overzicht. 9

10 3 Stimuleringsfonds Internationale Universitaire Samenwerkingsrelaties (STIR) 3.1 Doelstelling Doelstelling van het Stimuleringsfonds Internationale Universitaire Samenwerkingsrelaties (STIR) is zoals bij het ERASMUS programma het stimuleren van de studentenmobiliteit met buitenlandse universiteiten waarmee een structurele samenwerkingsrelatie bestaat op instellingsniveau dan wel op facultair niveau. Het ERASMUS programma richt zich op de studentenmobiliteit binnen de EU- en de EERlanden terwijl STIR de mobiliteit omvat die niet door het ERASMUS programma wordt gedekt. De TU Delft heeft met de volgende universiteiten samenwerkingsovereenkomsten op instellingsniveau afgesloten: Leuven netwerk: Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule, Aachen (RWTH) Katholieke Universiteit Leuven (KUL) Imperial College of Science and Technology London (ICL) Université Catholique de Louvain, Louvain-la-Neuve (UCL) Groupement de Grandes Ecoles, Paris (intermediair is de Ecole National Supérieure des Mines de Paris (ENSMP), verder nemen deel Ecole National Supérieure d'arts et Métiers (ENSAM), Ecole National Supérieure de Physique et de Chimie de Paris (ENSCP), Ecole National Supérieure de Physique et de Chimie Industrielles de Paris (ESPCI), Ecole National Supérieure de Techniques Avancées (ENSTA), Ecole National Supérieure des Télécommunications (Telecom), Ecole National des Ponts et Chaussées (ENPC)) University of Trondheim (NTNU) Overige universiteiten: Royal Institute of Technology, Stockholm, Zweden Eidgenössische Technische Hochschule, Zürich, Zwitserland Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne, Zwitserland Technical University Budapest, Hongarije Technical University Prague, Tsjechië Technical University Warschau, Polen Tsinghua University, Beijing, China Shanghai Jiao Tong University, Shanghai, China Institute of Technology Bandung, Indonesië National University of Singapore University of Texas, Austin, Verenigde Staten University of Michigan, Ann Arbor, Verenigde Staten Kyoto University, Kyoto, Japan Osaka University, Osaka, Japan Tokyo University, Tokyo, Japan 10

11 3.2 Verdeling naar (sub)faculteit In het academisch jaar hebben 89 studenten een STIR-beurs ontvangen. Ten opzichte van stijgt het aantal STIR-bursalen met 37 procent (van 65 naar 89). De buitenlandse verblijven richtten zich op vakken volgen (30 procent), stages (6 procent), projecten al dan niet in combinatie met vakken volgen (50 procent) en afstudeerwerk (14 procent). Studenten bouwkunde maken het meest gebruik van een STIR-beurs. Afbeelding 3 STIR uitgaande mobiliteit aantal studenten Bk CT Et Ge IO LR STM TA TB TN TWI WbMT (sub)faculteiten (sub)faculteit Bk CT Et Ge IO LR STM TA TB TN TWI WbMT Totaal

12 3.3 Bestemming Universiteiten in Europa zijn de meest voorkomende bestemming (37 keer), gevolgd door universiteiten in Noord-Amerika (27 keer). De meerderheid van de uitwisselingen vindt plaats binnen facultaire samenwerkingsrelaties, zoals blijkt uit het onderstaande overzicht. binnen samenwerkingsovereenkomsten op instellingsniveau 38 ETH Zürich 7 EPFL Lausanne 6 TU Budapest 4 TU Praag 1 Technion Haifa 1 ITB Bandung 2 University of Stellenbosch 1 University of Texas 1 University of Michigan 2 Georgia Institute of Technology 1 National University of Singapore 12 binnen facultaire samenwerkingsrelaties 51 Carnegie Mellon University (V.S.) 1 Colorado School of Mines (V.S.) 2 Indiana University (V.S.) 1 University of Illinois (V.S.) 8 University of Pennsylvania (V.S.) 2 Southern California Institute of Architecture (V.S.) 1 Massachusetts Institute of Technology (V.S.) 5 San Diego State University 3 Queen s University (Canada) 1 University of Queensland (Australië) 2 Royal Melbourne Institute of Technology (Australië) 1 University of New South Wales (Australië) 1 University of Niigata (Japan) 2 CEPT Ahmedabad (India) 2 University College Dublin 14 Helsinki University of Technology 1 Universitá degli studi di Bologna 1 University of Portsmouth (Groot-Brittanië) 2 Academy of Architecture, Mendrisio (Zwitserland) 1 Totaal 89 12

13 3.4 Uitgaven De onderstaande tabel geeft inzicht in het gebruik van het STIR-budget voor studentenmobiliteit over de jaren tot en met Uitgaven aantal studenten aantal maanden gemiddelde verblijfsduur in maanden gemiddeld beursbedrag per student , , , , ,5 4, ,5 3, ,5 3, , , , ,5 4, ,5 4, ,0 837 De gegevens tot en met zijn niet zonder meer vergelijkbaar met die van de daarop volgende academische jaren omdat er een wijziging in de doelstelling en selectiecriteria heeft plaatsgevonden. Tot en met maakten stages bij buitenlandse bedrijven, instellingen of organisaties deel uit van het STIR-fonds. Sinds richt dit fonds zich uitsluitend op verblijven bij buitenlandse universiteiten waarmee een structurele samenwerkingsrelatie bestaat op instellingsniveau of op facultair niveau. Voor het stimuleren van tijdelijke stages bij buitenlandse bedrijven, instellingen of organisaties, buiten de structurele universitaire samenwerkingsrelaties om, is in het Fonds Internationale Stages opgericht. 13

14 4 Fonds Internationale Stages 4.1 Doelstelling Het College van Bestuur beoogde met de instelling van het fonds Internationale Stages in de internationale ervaring en vakkennis van studenten te bevorderen door middel van een stage bij een bedrijf, instelling, organisatie of universiteit in het buitenland. Het fonds Internationale Stages biedt aan studenten de mogelijkheid om een deel van de internationale reiskosten vergoed te krijgen. De subsidie bestaat uit een bijdrage van 50 procent in de reiskosten tot een maximum van 340,-. Afstudeerstages komen niet voor subsidie in aanmerking. 4.2 Verdeling naar (sub)faculteit In het academisch jaar zijn er 331 subsidieaanvragen ingediend waarvan er uiteindelijk 308 zijn gehonoreerd. Drieëntwintig verzoeken moesten worden afgewezen omdat: de aanvraag niet voor vertrek is ingediend; de stagegever geen (onkosten)vergoeding ter beschikking stelde; de internationale reiskosten volledig door de stagegever zijn vergoed en de stage uiteindelijk geen acht studiepunten heeft opgeleverd. De gemiddelde verblijfsduur bedroeg 2,5 maanden. De cijfers voor zijn momenteel nog voorlopig. In totaal gaat het om 280 gehonoreerde aanvragen, met een gemiddelde verblijfsduur van 2,2 maanden. De weergegeven aantallen stages in de grafiek vormen een ondergrens. Afstudeerstages in het buitenland zijn niet meegeteld omdat ze buiten de richtlijnen van het fonds vallen. Dit geldt ook voor stages waarbij de stagegever geen onkostenvergoeding ter beschikking stelt dan wel stages die niet het vereiste aantal studiepunten opleveren of stages waarvan de subsidieaanvraag niet voor vertrek is ingediend. Fonds Internationale Stages aantal studenten Bk CT Et Ge IO LR STM TA TB TN TWI WbMT (sub)faculteiten * voorlopige gegevens 14

15 (sub)faculteit Bk CT Et Ge IO LR STM TA TB TN TWI WbMT Totaal Ruim tachtig procent van de stages vindt in plaats buiten Europa. In blijft dit percentage op hetzelfde niveau. Studenten bouwkunde maken in het meeste gebruik van het Fonds Internationale Stages. 4.3 Uitgaven De onderstaande tabel geeft inzicht in het gebruik van het Fonds Internationale Stages over de jaren tot en met Aantal aanvragen gehonoreerde aanvragen totaal aantal maanden gemiddelde verblijfsduur in maanden Uitgaven Gemiddeld beursbedrag per student , , Ten laste van ROIM , , , , Voorlopige gegevens 9 Teneinde maximaal gebruik te maken van de beschikbare financiële middelen van het ROIM beurzenfonds zijn er in individuele toekenningen financieel ten laste gebracht van dit fonds. Het ROIM beurzenfonds is een tijdelijk door het Ministerie van OC&W ingesteld mobiliteitsfonds voor de academische jaren en

16 5 CvB Fondsen 5.1 Doelstelling Het CvB beheert enige fondsen (de zogenaamde legaten) die in stand gehouden worden via rente-inkomsten. Uit deze fondsen kan financiële steun verleend worden aan individuele studenten die in het kader van hun studie aan de TU Delft een studieperiode doorbrengen aan een buitenlandse universiteit. Het moet gaan om een universiteit waarmee geen structurele samenwerkingsrelatie bestaat. Daarnaast is financiële ondersteuning mogelijk voor buitenlandse studiereizen (groepsreizen) georganiseerd door de studieverenigingen, disputen en vakgroepen. De subsidie voor individuele studenten bedraagt momenteel maximaal 454,-. De subsidie voor groepsreizen varieert van minimaal 23,- tot maximaal 136,- per deelnemende student. 5.2 Toekenningen De individuele toekenningen voor het academisch jaar hadden voor tachtig procent betrekking op verblijven buiten Europa. Zeventig procent van de groepsreizen betreft reizen binnen Europa. Uit de onderstaande tabel blijkt dat er na het studiejaar een grote daling optreedt in het aantal individuele toekenningen, gevolgd door een lichte stijging in Deze stijging stabiliseert zich in waarna bijna een verdubbeling optreedt in , gevolgd door een daling in en individuele toekenningen Ten laste van ROIM Groepsreizen Totaal De daling na kan worden toegeschreven aan een gewijzigd toekenningsbeleid. Tot en met waren de volgende criteria van toepassing: de ontvanger moest ingeschreven zijn als student aan de TU Delft, de te behalen studiepunten moesten meetellen als onderdeel van het studieprogramma, de verblijfsduur diende minimaal één maand en maximaal twaalf maanden te bedragen. Bij stages was geen vergoeding mogelijk als de stagegever een vergoeding ter beschikking stelde. Sinds beperkt het CvB Fonds zich voor wat betreft de activiteiten van individuele studenten tot verblijven bij buitenlandse universiteiten waarmee geen structurele samenwerkingsrelatie bestaat en die tenminste acht 10 Teneinde maximaal gebruik te maken van de beschikbare financiële middelen van het ROIM beurzenfonds zijn er in individuele toekenningen financieel ten laste gebracht van dit fonds en in individuele toekenningen. Het ROIM beurzenfonds is een tijdelijk door het Ministerie van OC&W ingesteld mobiliteitsfonds voor de academische jaren en

17 studiepunten opleveren. De stages zijn overgeheveld naar het nieuwe Fonds Internationale Stages. 5.3 Verdeling naar (sub)faculteit Toekenningen CvB fonds naar (sub)faculteit (sub)faculteit Individueel Groep Individueel Groep Individueel Groep Bk CT Et Ge IO LR LST STM TA TB TN TWI WbMT Totaal Uitgaven De totale uitgaven voor bedroegen ca ,-. 17

18 6 Fonds Virtuele Mobiliteit 6.1 Doelstelling Doelstelling van het Fonds Virtuele Mobiliteit is om de internationale onderwijssamenwerking via virtuele netwerken te stimuleren. Met behulp van ICT worden internationale cursussen en projecten ontwikkeld waar studenten en docenten van twee of meer universiteiten vanuit hun thuisinstelling aan deelnemen. In veel gevallen zal een internationale, virtuele cursus/project afgerond worden met een studieweek bij één van de buitenlandse partners om de eindresultaten te presenteren en tot een gezamenlijke afronding te komen. Het VM fonds biedt aan de deelnemende TUD studenten de mogelijkheid om een deel van de internationale reiskosten vergoed te krijgen. 6.2 Toekenningen In hebben 18 studenten subsidie toegekend gekregen. Het gaat om 8 studenten technische natuurkunde die hebben deelgenomen aan de internationale cursus Computational Physics. Deze cursus wordt georganiseerd door de sectie Computational Physics van de (sub)faculteit Technische Natuurkunde in samenwerking met de Louisiana State University (V.S.). Verder hebben 10 studenten industrieel ontwerpen deelgenomen aan een internationaal ontwerpproject in het kader van het vak Global Product Realization. Het project werd afgesloten met een workshop aan de University of Ljubljana. 6.3 Uitgaven De totale uitgaven voor bedroegen 2.720,- Aantal toekenningen totale uitgaven , ,00 18

19 7 Overige TUD-mobiliteitsfondsen 7.1 LEONARDO Beurzenfonds Het LEONARDO da Vinci programma is een programma van de Europese Unie, dat beoogt om Europese kennisoverdracht tussen universiteiten en bedrijfsleven te bevorderen. Daartoe stelt de EU LEONARDO beurzen beschikbaar voor studenten en afgestudeerden van de TU Delft die een stage gaan verrichten bij een bedrijf of een internationaal onderzoeksinstituut in het buitenland, in een lidstaat van de EU of in Bulgarije, Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Noorwegen, Polen, Roemenië, Slowakije, Tsjechië of IJsland. Het LEONARDO programma is zeer flexibel. De student moet minimaal drie maanden stage lopen en maximaal twaalf maanden. Er worden geen inhoudelijke eisen gesteld, behalve dat de stage op enerlei manier innovatief moet zijn. De Europese Commissie kent voor perioden van ongeveer twee jaar LEONARDO beurzenbudgetten toe. Deze perioden overlappen elkaar. Onderstaande tabellen geven voor de verschillende budgetperioden een overzicht van het aantal toekenningen naar studierichting en naar de landen van bestemming. Bk IO CT Ge LR Mk MT ST TN Wb Totaal RUPPS BIKE FIETS STEP TULP NARCIS RUPPS = Regional Uetp-randstad Placement Project of Students, periode: tot BIKE = Building on International Knowledge Exchanges, periode: tot FIETS = Focus on Innovative Exchanges of Technical Students, periode: tot STEP = STudent Exchange Program, periode tot TULP = Transeuropean placements of University students within the Leonardo da Vinci II Program, periode tot NARCIS = Network Application of Regional Leonardo Bureaus Concerning International Students placements, periode tot

20 B D DK E F I IS N P S UK Totaal RUPPS BIKE FIETS STEP TULP NARCIS (B = België, D = Duitsland, DK = Denemarken, E = Spanje, F = Frankrijk, I = Italië, IS = IJsland, N = Noorwegen, P = Portugal, S = Zweden, UK = Groot-Brittannië) 7.2 WSO Beurzenfonds Het CICAT (Managementcentrum voor internationale projecten en programma s) beheert het WSO Beurzenfonds (WSO = Werkgroep Studiereizen Ontwikkelingslanden). Het WSO Beurzenfonds verleent financiële steun aan studenten van de TU Delft die onderzoek c.q. studie verrichten in ontwikkelingslanden. Richtbedragen zijn 680,- per student en 1.350,- per (project)groep. De voorkeur gaat uit naar studenten die zich in de eindfase van hun studie bevinden, en diegenen die onderzoek verrichten in het kader van een lange termijn ontwikkelingsproject. Beoogd wordt met name een bijdrage te leveren aan onderzoeken die (indirect) ten goede komen aan de economisch armere doelgroepen in de Derde Wereld. Het veldwerk dient minimaal drie maanden te duren. Selectie van de kandidaten vindt plaats aan de hand van een uitgebreid en inhoudelijk goed doordacht onderzoeksvoorstel en gesprekken met enkele leden van de selectiecommissie. Een aanvraag moet tenminste één maand voor het geplande vertrek bij CICAT worden ingediend. De WSO heeft een budget van ongeveer ,- per jaar. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal toekenningen voor de jaren 1997, 1998, 1999, 2000, 2001 en 2002 naar studierichting. Bk CT Ge IO LR TB ST Wb totaal De verdeling van de aanvragen naar continent was als volgt: Afrika (21 procent), Azië (46 procent) en Zuid-Amerika (33 procent). De landen van bestemming waren in 2002: Argentinië, Bangladesh, Benin, India, Kenia, Nepal, Peru, Sri Lanka, Vietnam en Zuid- Afrika. 20

21 Maar liefst 17 verzoeken moesten in 2002 worden afgewezen omdat: (i) het onderzoeksvoorstel onvoldoende kwaliteit had; (ii) betrokkenen het onderzoeksvoorstel te laat hebben ingediend (het voorstel moet tenminste drie weken voor vertrek worden ingeleverd); (iii) de verblijfsduur in het buitenland korter was dan de vereiste termijn van minimaal drie maanden; (iv) betrokkenen deel uitmaakten van een groep waarvan al twee anderen aanspraak hadden gemaakt op de WSO. Per groep kunnen maximaal twee kandidaten subsidie ontvangen. De overige kandidaten worden doorverwezen naar andere donoren en mobiliteitsfondsen zoals o.a. genoemd in deze notitie. 7.3 Stichting Universiteitsfonds Delft De Stichting Universiteitsfonds Delft verleent financiële steun aan studenten die een buitenlandse studiereis maken met als doel het houden van een voordracht of een posterpresentatie. Slechts in zeer bijzondere gevallen kunnen studenten, die financiële steun behoeven voor het maken van een studiereis die in het kader van hun afstudeerwerk noodzakelijk is, in aanmerking komen voor subsidie. Een voorbeeld van een bijzondere situatie is indien de resultaten van het afstudeerwerk worden gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. Een belangrijke voorwaarde om de aanvraag in behandeling te kunnen nemen, bijzondere omstandigheden buiten beschouwing gelaten, is dat zowel de aanvrager als ook de faculteit (vakgroep/sectie/werkverband) een financiële bijdrage leveren. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verstrekte subsidies aan studenten voor de academische jaren tot en met geven van een presentatie afstudeerprojecten totale uitgaven

Brochure mobiliteitsfondsen. Deze pagina hoort niet bij de brochure. De brochure telt 16 pags.

Brochure mobiliteitsfondsen. Deze pagina hoort niet bij de brochure. De brochure telt 16 pags. Brochure mobiliteitsfondsen Deze pagina hoort niet bij de brochure. De brochure telt 16 pags. SFC Student Facility Centre TU Delft Julianalaan 134, 2628 BL Delft Postbus 5, 2600 AA Delft Tel. (015) 27

Nadere informatie

Procedure Erasmus+ 2015-2016

Procedure Erasmus+ 2015-2016 Procedure Erasmus+ 2015-2016 ons kenmerk Erasmus+ beurzenprogramma contactpersoon Klaartje Gosens datum september 2015 telefoon + 3 1 88 525 80 01 onderwerp Procedure Erasmus+ 2015-2016 e-mail internationaloffice@avans.nl

Nadere informatie

Oriënteringssessie Op Erasmus gaan: een vlag met vele ladingen. International Days 2015

Oriënteringssessie Op Erasmus gaan: een vlag met vele ladingen. International Days 2015 Oriënteringssessie Op Erasmus gaan: een vlag met vele ladingen International Days 2015 Op Erasmus gaan: wereldwijde mogelijkheden Binnen Europa: 32 landen: 28 EU landen, Turkije, IJsland, Noorwegen, FYROM

Nadere informatie

Procedure Erasmus+ 2014-2016

Procedure Erasmus+ 2014-2016 Procedure Erasmus+ 2014-2016 ons kenmerk Erasmus+ Beurzenprogramma contactpersoon Klaartje Gosens datum Maart 2015 telefoon (088) 525 80 01 onderwerp Procedure Erasmus+ 2014-2016 e-mail internationaloffice@avans.nl

Nadere informatie

onderwerp Procedure Erasmus+ 2014-2020

onderwerp Procedure Erasmus+ 2014-2020 Procedure Erasmus+ 2014-2020 ons kenmerk Erasmus+ Beurzenprogramma telefoon (088) 525 80 01 onderwerp Procedure Erasmus+ 2014-2020 contactpersoon Klaartje Gosens e-mail internationaloffice@avans.nl van

Nadere informatie

Going abroad: Info session for BLT students 2014-2015

Going abroad: Info session for BLT students 2014-2015 Going abroad: Info session for BLT students 2014-2015 International Week March 9-13 Info about Mobility Study Training Projects Student Conferences kood International Activity 2 Buitenlandse mobiliteit

Nadere informatie

Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010

Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010 Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010 Studentenhuisvesting - Feiten en trends 2010-1- Studenten Aantal ingeschreven voltijd studenten in bekostigde HBO- en WO-instellingen in Nederland 2009-2010 2008-2009

Nadere informatie

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.9.2018 COM(2018) 651 final ANNEX BIJLAGE bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de werking van Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing

Nadere informatie

Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO)

Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO) Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van (art. 26 OESO) 9/06/2009 I. Nieuwe overeenkomsten die een bepaling bevatten die voorziet in de uitwisseling van bankinlichtingen Brunei 30/04/09 Nieuwe Overeenkomst.

Nadere informatie

Studeren in het buitenland! Maandag 29 oktober 2018

Studeren in het buitenland! Maandag 29 oktober 2018 Coördinatiepunt Internationalisering Geke Meessen - Pedagogische en Onderwijswetenschappen Studeren in het buitenland! Maandag 29 oktober 2018 Programma Waarom naar het buitenland? Studiefases Op uitwisseling

Nadere informatie

Study Abroad. BSc. Jitske van der Laan. Challenge the future. Delft University of Technology

Study Abroad. BSc. Jitske van der Laan. Challenge the future. Delft University of Technology Study Abroad BSc Jitske van der Laan Delft University of Technology Challenge the future Introductie Inhoud: Mogelijkheden BSc en MSc Wat kan ik verwachten Waar begin ik Bestemmingen Aanmelden Regelwerk

Nadere informatie

Lijst van verdragen op alfabetische volgorde: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Lijst van verdragen op alfabetische volgorde: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Lijst van verdragen op alfabetische volgorde: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Albanië dubbele 14-12-2001 22-07-2004 15-11-2005 Trb.2004, 281 Argentinië dubbele 04-03-1994 27-12-1996

Nadere informatie

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan direct aan. Volume: 0-49 zendingen

Nadere informatie

Erasmus + 2015 2016. Mobiliteitsproject van de EU 2014 2020 en andere exchange mogelijkheden. 10-12-2014 pag. 1

Erasmus + 2015 2016. Mobiliteitsproject van de EU 2014 2020 en andere exchange mogelijkheden. 10-12-2014 pag. 1 Erasmus + 2015 2016 Mobiliteitsproject van de EU 2014 2020 en andere exchange mogelijkheden 10-12-2014 pag. 1 Erasmus+ 2015-2016 Erasmus + beleid door IRMO administratie door SAC 10-12-2014 pag. 2 Erasmus

Nadere informatie

nr. 726 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 27 juni 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland

nr. 726 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 27 juni 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 726 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 27 juni 2017 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland Kinderen moeten

Nadere informatie

LAND WERELDDEEL VIDEOREPORTAGES VLAANDEREN VAKANTIELAND

LAND WERELDDEEL VIDEOREPORTAGES VLAANDEREN VAKANTIELAND LAND WERELDDEEL VIDEOREPORTAGES VLAANDEREN VAKANTIELAND Algerije http://www.een.be/programmas/vlaanderen-vakantieland/nic-de-oases-van-de-sahara http://www.een.be/programmas/vlaanderen-vakantieland/nic-tussen-de-kamelen-algerije

Nadere informatie

nr. 272 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 23 januari 2018 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland

nr. 272 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 23 januari 2018 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 272 van ORTWIN DEPOORTERE datum: 23 januari 2018 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderbijslag - Kinderen in het buitenland Kinderen moeten

Nadere informatie

jaarverslag 2007 Leeghwaterstraat 42 2628 CA Delft tel 015-278.2050 giro 213001 www. vssd.nl email srf@vssd.nl

jaarverslag 2007 Leeghwaterstraat 42 2628 CA Delft tel 015-278.2050 giro 213001 www. vssd.nl email srf@vssd.nl jaarverslag 2007 Leeghwaterstraat 42 2628 CA Delft tel 015-278.2050 giro 213001 www. vssd.nl email srf@vssd.nl VOORWOORD Dit is het jaarverslag van het StudieReisFonds over het boekjaar 2007. De budgetten

Nadere informatie

Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO)

Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO) Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van (art. 26 OESO) 2/02/2010 I. Nieuwe overeenkomsten die een bepaling bevatten die voorziet in de uitwisseling van bankinlichtingen Botswana 12/05/09 03/07/09

Nadere informatie

Tarieven Europa: staffel 1

Tarieven Europa: staffel 1 Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan

Nadere informatie

Instructie aanvraag verblijfsvergunning voor deelname EVS

Instructie aanvraag verblijfsvergunning voor deelname EVS Instructie aanvraag verblijfsvergunning voor deelname EVS Wanneer gebruiken? Deze instructie is alleen van nut indien u een aanvraag wilt indienen voor een jongere die langer dan 3 maanden in Nederland

Nadere informatie

13/10/2014. Erasmus + Waarom exchange?

13/10/2014. Erasmus + Waarom exchange? Erasmus + 2015 2016 Erasmus+ 2015-2016 Erasmus + beleid door IRMO Mobiliteitsproject van de EU 2014 2020 en andere exchange mogelijkheden administratie door SAC 13-10-2014 pag. 1 13-10-2014 pag. 2 Waarom

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Statistiek buitenlandse handel. Kwartaalbericht 2013-I

Instituut voor de nationale rekeningen. Statistiek buitenlandse handel. Kwartaalbericht 2013-I nstituut voor de nationale rekeningen Statistiek buitenlandse handel Kwartaalbericht 2013- nstituut voor de nationale rekeningen Nationale Bank van België, Brussel Alle rechten voorbehouden. De volledige

Nadere informatie

Overzicht van ontwerp-verdragen (verdragen in voorbereiding) Peildatum 31 maart 2019; *= politiek belangrijk Bijlage 2

Overzicht van ontwerp-verdragen (verdragen in voorbereiding) Peildatum 31 maart 2019; *= politiek belangrijk Bijlage 2 Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties - Beveiliging van gerubriceerde gegevens Albanië 012923 - Beveiliging van gerubriceerde gegevens Bulgarije 012021 - Beveiliging van gerubriceerde gegevens Cyprus

Nadere informatie

Erasmus voor iedereen: EU-financiering voor 5 miljoen burgers

Erasmus voor iedereen: EU-financiering voor 5 miljoen burgers EUROPESE COMMISSIE - PERSBERICHT Erasmus voor iedereen: EU-financiering voor 5 miljoen burgers Brussel, 23 november 2011 - Tot 5 miljoen mensen, bijna tweemaal zo veel als nu, krijgen de kans om in het

Nadere informatie

Bijlage B4. Eerste treden op de arbeidsmarkt. Freek Bucx

Bijlage B4. Eerste treden op de arbeidsmarkt. Freek Bucx Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 4 Tabel B4.3... 5 Tabel B4.4... 6 Tabel B4.5... 7 Tabel B4.6... 8 Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO)

Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO) Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van (art. 26 OESO) 15/06/2010 I. Nieuwe overeenkomsten die een bepaling bevatten die voorziet in de uitwisseling van bankinlichtingen Barbados 08-12/02/10 11/02/10

Nadere informatie

Europese feestdagen 2019

Europese feestdagen 2019 Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 01-02

Nadere informatie

Stages in Europa. Erasmus+ Traineeship voor afgestudeerden

Stages in Europa. Erasmus+ Traineeship voor afgestudeerden Stages in Europa Erasmus+ Traineeship voor afgestudeerden Inhoud presentatie Waarom op internationale stage gaan? Beurzen? Stageplatform voor Vlaanderen: Reconfirm Erasmus+ programma - Doelgroep / voorwaarden

Nadere informatie

Europese feestdagen 2018

Europese feestdagen 2018 Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03

Nadere informatie

College of Child Development & Education Studeren in het buitenland: Pedagogische Wetenschappen, Onderwijskunde, Lerarenopleiding

College of Child Development & Education Studeren in het buitenland: Pedagogische Wetenschappen, Onderwijskunde, Lerarenopleiding College of Child Development & Education Studeren in het buitenland: Pedagogische Wetenschappen, Onderwijskunde, Lerarenopleiding 14 november 2014 Programma Jelka Driehuis, coördinator Internationalisering

Nadere informatie

Statistiek internationale kinderontvoering 2008

Statistiek internationale kinderontvoering 2008 Statistiek internationale kinderontvoering 8 Cijfers 8 Aantal zaken: Aantal betrokken kinderen: Aantal afgeronde zaken : Aantal kinderen in afgeronde zaken: Inkomende zaken: 59 76 44 57 Verzoeken teruggeleiding?

Nadere informatie

Erasmus beurzen Richtlijnen PXL

Erasmus beurzen Richtlijnen PXL Erasmus beurzen 2019-2020 Richtlijnen PXL Raadpleeg ook de informatiefiches Erasmus Study en Erasmus Placement. 1. Programmalanden De onderstaande landen, samen met de daarbij horende overzeese gebieden

Nadere informatie

Statistiek internationale kinderontvoering 2008

Statistiek internationale kinderontvoering 2008 Cijfers 8 Statistiek internationale kinderontvoering 8 Aantal zaken: Aantal betrokken kinderen: Aantal afgeronde zaken : Aantal kinderen in afgeronde zaken: Inkomende zaken: 59 76 44 57 Verzoeken teruggeleiding

Nadere informatie

Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO)

Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van onderhandelingen (art. 26 OESO) Uitwisseling van bankinlichtingen Kalender van (art. 26 OESO) 10/11/2009 I. Nieuwe overeenkomsten die een bepaling bevatten die voorziet in de uitwisseling van bankinlichtingen Land Botswana 03/07/09 Herziene

Nadere informatie

Instituut voor de nationale rekeningen. Statistiek buitenlandse handel. Kwartaalbericht 2014-II

Instituut voor de nationale rekeningen. Statistiek buitenlandse handel. Kwartaalbericht 2014-II nstituut voor de nationale rekeningen Statistiek buitenlandse handel Kwartaalbericht 2014- nstituut voor de nationale rekeningen Nationale Bank van België, Brussel Alle rechten voorbehouden. De volledige

Nadere informatie

Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli Nationaal

Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli Nationaal Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli 2013 Je kan niet meer naar dit tariefplan overstappen. Nationaal Bellen in Nederland Prijs in Euro Duur * Vaste net Kruidvat Mobiel 0,05 Per minuut mobiel van andere

Nadere informatie

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij:

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 9. ENERGIE 1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 31973 D 0045: Besluit 73/45/Euratom van de Raad van 8 maart

Nadere informatie

Aanmelding bij buitenlandse universiteit & beursaanvraag. Patrick Beckers International Office Social Sciences

Aanmelding bij buitenlandse universiteit & beursaanvraag. Patrick Beckers International Office Social Sciences Aanmelding bij buitenlandse universiteit & beursaanvraag Patrick Beckers International Office Social Sciences AANMELDPROCES 1. Nominatie 2. Aanmelden bij universiteit 3. Beurs NOMINATIE + AANMELDING 1.

Nadere informatie

Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie?

Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie? MEMO/11/406 Brussel, 16 juni 2011 Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie? Vakantie verwacht het onverwachte. Gaat u binnenkort op reis in de EU of naar IJsland, Liechtenstein,

Nadere informatie

Studierendement en -uitval

Studierendement en -uitval Studierendement en -uitval Afgelopen maanden zijn (t.b.v. het TUD-jaarverslag 2011) rapportages over rendement en studieuitval gedraaid. Daaruit zijn de volgende conclusies te trekken. Studierendement

Nadere informatie

ERASMUS+ STRATEGISCHE SAMENWERKING TUSSEN SCHOLEN SCHOOL EXCHANGE PARTNERSHIPS

ERASMUS+ STRATEGISCHE SAMENWERKING TUSSEN SCHOLEN SCHOOL EXCHANGE PARTNERSHIPS INFO OPROEP 2019 ERASMUS STRATEGISCHE SAMENWERKING TUSSEN SCHOLEN VOOR WIE? De School Exchange Partnerships (KA229) of samenwerking voor enkel scholen binnen Erasmus bestaat enkel voor scholen uit het

Nadere informatie

Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli Nationaal

Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli Nationaal Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli 2013 Je kan gratis naar dit tariefplan overstappen. Nationaal Bellen in Nederland Prijs in Euro Duur * Vaste net Kruidvat Mobiel 0,05 Per minuut mobiel van andere

Nadere informatie

nr. 571 van LYDIA PEETERS datum: 18 april 2017 aan JOKE SCHAUVLIEGE Appel- en perenteelt - Interventievergoedingen

nr. 571 van LYDIA PEETERS datum: 18 april 2017 aan JOKE SCHAUVLIEGE Appel- en perenteelt - Interventievergoedingen SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 571 van LYDIA PEETERS datum: 18 april 2017 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Appel- en perenteelt - Interventievergoedingen Ten gevolge van de

Nadere informatie

Bijlage B4. Werken aan de start. Freek Bucx

Bijlage B4. Werken aan de start. Freek Bucx Bijlage B4 Werken aan de start Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 5 Tabel B4.3... 6 Tabel B4.4... 7 Tabel B4.5... 8 Tabel B4.6... 9 Tabel B4.7... 10 Tabel B4.8... 11 Tabel B4.9... 12 Tabel

Nadere informatie

Stages in Europa. Erasmus+

Stages in Europa. Erasmus+ Stages in Europa Erasmus+ Inhoud presentatie Waarom? Financiering? Erasmus+ programma Stageplatform voor Vlaanderen: Reconfirm Hoe vind je een buitenlandse stage? Tips voor een succesvolle stage Sociaal

Nadere informatie

Europese feestdagen 2017

Europese feestdagen 2017 Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03 Denemarken

Nadere informatie

nr. 811 van TOM VAN GRIEKEN datum: 10 augustus 2015 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen die worden opgevoed in het buitenland

nr. 811 van TOM VAN GRIEKEN datum: 10 augustus 2015 aan JO VANDEURZEN Kinderbijslag - Kinderen die worden opgevoed in het buitenland SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 811 van TOM VAN GRIEKEN datum: 10 augustus 2015 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderbijslag - Kinderen die worden opgevoed in het buitenland

Nadere informatie

IMMIGRATIE IN DE EU 85% 51% 49% Immigratie van niet-eu-burgers. Emigratie van niet-eu-burgers

IMMIGRATIE IN DE EU 85% 51% 49% Immigratie van niet-eu-burgers. Emigratie van niet-eu-burgers IMMIGRATIE IN DE EU Bron: Eurostat, 2014, tenzij anders aangegeven De gegevens verwijzen naar niet-eu-burgers van wie de vorige gewone verblijfplaats in een land buiten de EU lag en die al minstens twaalf

Nadere informatie

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-augustus

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-augustus Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-augustus 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Zweden-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Zweden-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Zweden-Nederland 1 1. Goederenexport van Zweden naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Zweedse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

ADOPTIE Trends en analyse Statistisch overzicht interlandelijke adoptie over de jaren 2012 tot en met 2016

ADOPTIE Trends en analyse Statistisch overzicht interlandelijke adoptie over de jaren 2012 tot en met 2016 Ministerie van Veiligheid en Justitie ADOPTIE Trends en analyse Statistisch overzicht interlandelijke adoptie over de jaren 212 tot en met 216 Maart 217 Overzicht van het aantal verstrekte beginseltoestemmingen

Nadere informatie

games & interactie exchange stage en studie in het buitenland

games & interactie exchange stage en studie in het buitenland games & interactie exchange stage en studie in het buitenland waarom zou je? I am a 23 year old interaction Designer at the Utrecht School of the Arts in The Netherlands. I am interested in interactive

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Luxemburg-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Luxemburg-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Luxemburg-Nederland 1 1. Goederenexport van Luxemburg naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Luxemburgse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

België in de Europese informatiemaatschappij. Een benchmark van het bezit en het gebruik van ICT in België t.o.v. 24 Europese landen in 2006

België in de Europese informatiemaatschappij. Een benchmark van het bezit en het gebruik van ICT in België t.o.v. 24 Europese landen in 2006 België in de Europese informatiemaatschappij Een benchmark van het bezit en het gebruik van ICT in België t.o.v. 24 Europese landen in 2006 Bezit en gebruik van ICT en Internet 1 Luxemburg 2 Litouwen 3

Nadere informatie

Bijlage. 3 - meename door moeder meename door beiden meename door derde(n)

Bijlage. 3 - meename door moeder meename door beiden meename door derde(n) Cijfers 22 Bijlage Cijfers 22 Aantal zaken Aantal afgeronde zaken Inkomende zaken: 49 24 Aantal betrokken kinderen: 65 33 Verzoeken teruggeleiding 2 47 22 meename door vader 3 meename door moeder 35 9

Nadere informatie

JAAROVERZICHT 2010 gedetailleerd per Categorie, Regio en Land Bron: CBS

JAAROVERZICHT 2010 gedetailleerd per Categorie, Regio en Land Bron: CBS Hout en Plaatmateriaal JAAROVERZICHT gedetailleerd per Categorie, Regio en Land Bron: CBS 1 van 22 08/15/2011 Hout Nederland - Index en Samenvatting Per Categorie (genummerd) zijn de gegevens uitgesplitst

Nadere informatie

Internationale handel in goederen van Nederland 2012

Internationale handel in goederen van Nederland 2012 Webartikel 2013 Internationale handel in goederen van Nederland 2012 Wiel Packbier 11-11-2013 gepubliceerd op cbs.nl Samenvatting De internationale handel in goederen is in 2012 wederom minder hard gegroeid.

Nadere informatie

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-april 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,

Nadere informatie

Tarieven Internationale registratie (Benelux basis) 2016

Tarieven Internationale registratie (Benelux basis) 2016 Tarieven Internationale registratie (Benelux basis) 2016 Nieuwe aanvrage tot registratie officiële taksen in totale kosten in * basisbedrag t/m 3 klassen 755 1055 toeslag merk in kleur 250 275 Vernieuwing

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Estland-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Estland-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Estland-Nederland 1 1. Goederenexport van Estland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Estse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juli 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,

Nadere informatie

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-september 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Hongarije-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Hongarije-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Hongarije-Nederland 1 1. Goederenexport van Hongarije naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Hongaarse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Slowakije-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Slowakije-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Slowakije-Nederland 1 1. Goederenexport van Slowakije naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Slowaakse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Bulgarije-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Bulgarije-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Bulgarije-Nederland 1 1. Goederenexport van Bulgarije naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Bulgaarse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Marokko-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Marokko-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Marokko-Nederland 1 1. Goederenexport van Marokko naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Marokkaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Frankrijk-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Frankrijk-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Frankrijk-Nederland 1 1. Goederenexport van Frankrijk naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Franse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Italië-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Italië-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Italië-Nederland 1 1. Goederenexport van Italië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Italiaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Duitsland-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Duitsland-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Duitsland-Nederland 1 1. Goederenexport van Duitsland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Duitse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Verenigde Staten-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Verenigde Staten-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Verenigde Staten-Nederland 1 1. Goederenexport van de Verenigde Staten naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners uit de Verenigde Staten (bedragen x 1.000 euro)

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Noorwegen-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Noorwegen-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Noorwegen-Nederland 1 1. Goederenexport van Noorwegen naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Noorse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Israël-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Israël-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Israël-Nederland 1 1. Goederenexport van Israël naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Israëlische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Turkije-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Turkije-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Turkije-Nederland 1 1. Goederenexport van Turkije naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Turkse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers België-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers België-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers België-Nederland 1 1. Goederenexport van België naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Belgische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Infosessie LOBW 25/11/2014. Programma infosessie: Erasmus + Waarom exchange?

Infosessie LOBW 25/11/2014. Programma infosessie: Erasmus + Waarom exchange? Erasmus + 2015 2016 Erasmus+ 2015-2016 Infosessie LOBW dinsdag 25 november 2014, 16u Exchange coordinator LOBW: Prof. De Martelaer Sinds 1 september: Internationalisation coordinator faculteit LK Katrijn

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Pakistan-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Pakistan-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Pakistan-Nederland 1 1. Goederenexport van Pakistan naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Pakistaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Portugal-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Portugal-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Portugal-Nederland 1 1. Goederenexport van Portugal naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Portugese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Rusland-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Rusland-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Rusland-Nederland 1 1. Goederenexport van Rusland naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Russische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juni

Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juni Aankomsten en overnachtingen Oost-Vlaanderen Januari-juni 2016-2017 Bron: Cijfers FOD Economie-Algemene Directie Statistiek 2016: definitieve cijfers 2017: voorlopige cijfers Studiecel Toerisme Oost-Vlaanderen,

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Kroatië-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Kroatië-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Kroatië-Nederland 1 1. Goederenexport van Kroatië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Kroatische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Nigeria-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Nigeria-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Nigeria-Nederland 1 1. Goederenexport van Nigeria naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Nigeriaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

ADOPTIE Trends en analyse Statistisch overzicht interlandelijke adoptie over de jaren 2013 tot en met 2017

ADOPTIE Trends en analyse Statistisch overzicht interlandelijke adoptie over de jaren 2013 tot en met 2017 Ministerie van Justitie en Veiligheid ADOPTIE Trends en analyse Statistisch overzicht interlandelijke adoptie over de jaren 213 tot en met 217 Februari 218 Overzicht van het aantal verstrekte beginseltoestemmingen

Nadere informatie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie Raad van de Europese Unie Brussel, 23 mei 2017 (OR. en) 9601/17 ADD 4 JAI 537 ASIM 57 CO EUR-PREP 27 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 17 mei 2017 aan: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de

Nadere informatie

Tarieven Europa: staffel 1

Tarieven Europa: staffel 1 Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan

Nadere informatie

Arbeidsmarkt allochtonen

Arbeidsmarkt allochtonen Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Kim Nevelsteen Arbeidsmarkt allochtonen Samenvatting 1.176 werkzoekende allochtone Kempenaren (2012) vaak man meestal

Nadere informatie

De buitenlandse handel van België - 2009 -

De buitenlandse handel van België - 2009 - De buitenlandse handel van België - 2009 - De buitenlandse handel van België in 2009 (Bron: NBB communautair concept*) Analyse van de cijfers van 2009 Zoals lang gevreesd, werden in 2009 de gevolgen van

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Benin-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Benin-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Benin-Nederland 1 1. Goederenexport van Benin naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Beninse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT IN

Nadere informatie

STAGES IN EUROPA ERASMUS+

STAGES IN EUROPA ERASMUS+ DIRECTIE ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN AFDELING INTERNATIONALISERING STAGES IN EUROPA ERASMUS+ Patricia Burssens 25/10/2016 INHOUD PRESENTATIE Inleiding Erasmus+ programma Stageplatform voor Vlaanderen: Reconfirm

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Libië-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Libië-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Libië-Nederland 1 1. Goederenexport van Libië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Libische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT IN

Nadere informatie

Openbare raadpleging over de coördinatie van de sociale zekerheid in de EU

Openbare raadpleging over de coördinatie van de sociale zekerheid in de EU Openbare raadpleging over de coördinatie van de sociale zekerheid in de EU Velden met een zijn verplicht. I. Gezinsuitkeringen CONTEXT: Gezinsuitkeringen worden over het algemeen uit de belastingen gefinancierd

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Colombia-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Colombia-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Colombia-Nederland 1 1. Goederenexport van Colombia naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Colombiaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Ivoorkust-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Ivoorkust-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Ivoorkust-Nederland 1 1. Goederenexport van Ivoorkust naar andere landen Tabel 1: Voornaamste exportpartners Ivoorkust (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers China-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers China-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers China-Nederland 1 1. Goederenexport van China naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Chinese exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT IN

Nadere informatie

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep.

Thema 2 Om ons heen. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. Landschappen. Klimaten. Samenwerking. de regering. Onder de loep. Meander Samenvatting groep 7 Thema 2 Om ons heen Samenvatting Landschappen Landschappen in Europa zijn heel verschillend. Nederland is een heel vlak land. Frankrijk is een land met heuvels en bergen. Zweden

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Indonesië-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Indonesië-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Indonesië-Nederland 1 1. Goederenexport van Indonesië naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Indonesische exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE

Nadere informatie

Tariefplan: Kruidvat Helder * Nationaal

Tariefplan: Kruidvat Helder * Nationaal Tariefplan: Kruidvat Helder * Je kan je niet meer aanmelden voor dit tariefplan. * Het tariefplan: 'Kruidvat Helder' maakt gebruik van vier verschillende bundels. Namelijk: de 'Kruidvat Helder 200 Bundel',

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Mexico-Nederland 1

Handels- en investeringscijfers Mexico-Nederland 1 Handels- en investeringscijfers Mexico-Nederland 1 1. Goederenexport van Mexico naar andere landen Tabel 1: Voornaamste Mexicaanse exportpartners (bedragen x 1.000 euro) IMPORTERENDE LANDEN WAARDE EXPORT

Nadere informatie

COLLEGEGELD

COLLEGEGELD EU-lidstaten De volgende landen zijn lid van de Europese Unie: Heb je de nationaliteit van een EU-lidstaat, IJsland, Liechtenstein, Monaco, San Marino Noorwegen, Suriname, Zwitserland of ben je een langdurig

Nadere informatie