VOORWOORD BIJ DE UITGAVE 2012

Transcriptie

1 VOORWOORD BIJ DE UITGAVE 2012 Het belang van de btw voor de ondernemingswereld wordt nu overal en door iedereen erkend. Op het vlak van de verplichtingen dwingt zich een doeltreffend beleid op. Lexfin Btw 2012 gidst u op een gestructureerde wijze door de btw-materie. Dit werk is het resultaat van een langdurige inspanning om een praktische en toegankelijke synthese te bekomen inzake de Belgische en Europese wetgeving. De doelstelling is tweeledig: een commentaar verschaffen met betrekking tot de nationale problemen, terwijl ook de grensoverschrijdende problematiek niet onbesproken blijft. Een gedetailleerde, geactualiseerde en methodische analyse inzake de alledaagse moeilijkheden, waarmee ondernemingen en hun raadgevers worden geconfronteerd, wordt voorgelegd. De thematische ordening van dit werk is gebaseerd op de Btw-richtlijn 2006/112/EG en het Wetboek Btw. De toelichting wordt niet alleen geïllustreerd met voorbeelden uit de rechtspraak van het Europese Hof van Justitie en van rechtbanken en gerechtshoven in België, maar ook met voorbeelden van gerechtelijke uitspraken in onze buurlanden (hoofdzakelijk Frankrijk en Nederland). Het standpunt van de Fiscale Administratie wordt eveneens uit de doeken gedaan aan de hand van verschillende circulaires en administratieve beslissingen. Indien nodig worden hier de incoherenties of de verschillen met de rechtspraak in de kijker gesteld. Tevens worden een aantal thema s, zoals bijvoorbeeld de plaatsbepalingen van de dienstverrichtingen, het begrip btw-schuldenaar, de intracommunautaire handelingen, de problematiek inzake de aftrek van btw evenals de btw-eenheid, op een vernieuwende manier besproken en uitgelegd aan de hand van didactische schema s. In de loop van het voorbije jaar 2011 en in het prille begin van het huidige jaar 2012 werden onder meer navolgende heikele punten aangeraakt, gewijzigd en van de nodige commentaar voorzien: de problematiek inzake de verjaringstermijnen; de plaatsbepaling van de diensten; de jurisprudentie inzake de bewijsmiddelen voor intracommunautaire handelingen; de juridische onzekerheid inzake de belasting op het privaat gebruik van de vervoermiddelen met de Beslissing nr. E.T van 20 oktober 2011 en de opschorting ervan; het aan btw onderwerpen van de handelingen van de notarissen en de gerechtsdeurwaarders; de behandeling door de rechtbank van door de Administratie opgelegde boeten; de diverse wijzigingen als gevolg van de VAT-Package met de wijziging inzake de organisatie van de evenementen. Lexfin Btw 2012 is een echt naslagwerk. Een dagelijks hulpmiddel voor accountants, fiscale raadgevers, boekhouders, fiscalisten, fiscale advocaten en, meer in het algemeen, voor elke onderneming en voor iedereen die zich het domein van de btw op een praktische manier wenst eigen te maken. En er is meer. Dit boek is een samenvatting van de volledige en permanent up-to-date commentaar op de btw die u vindt op Surf naar voor meer informatie Suggesties of opmerkingen zijn steeds welkom via op redactie@standaarduitgeverij.be. Veel leesplezier. De auteurs, Yves Bernaerts, vennoot Ernst & Young Tax Consultants. Julien Brouckaert, zaakvoerder Vat-Experience Comm.V. Roland Werniers, zaakvoerder Vat-Solutions Comm.V.

2 4 Btw Overzicht Delen Overzicht Delen DEEL 1 Inleiding 51 DEEL 2 Belastingplicht 65 DEEL 3 Belastbare handelingen 207 DEEL 4 Invoer 419 DEEL 5 Maatstaf van heffing 461 DEEL 6 Tarieven 511 DEEL 7 Vrijstellingen met betrekking tot uitvoer 619 DEEL 8 Aftrekregeling 669 DEEL 9 Teruggaaf van belasting 809 DEEL 10 Verplichtingen van de btw-belastingplichtige 861 DEEL 11 De aangifte 957 DEEL 12 De bijzondere regelingen 985 DEEL 13 De bewijsmiddelen 1025 DEEL 14 Sancties 1093 DEEL 15 Vervolgingen Gedingen 1133 DEEL 16 Verjaringen 1155 Trefwoordenregister 1171

3 Btw 5 DEEL 1 Inleiding 51 HOOFDSTUK 1 De omzetbelasting 53 1 De Europese Richtlijnen 53 HOOFDSTUK 2 De grote lijnen van de btw 54 1 Algemene werking van de btw 54 HOOFDSTUK 3 De btw en de invoering van de euro op 1 januari HOOFDSTUK 4 Enkele opmerkingen inzake btw-fraude 54 HOOFDSTUK 5 Uitbreiding van de Europese Unie 54 HOOFDSTUK 6 Misbruiken 55 1 Voorafgaand 55 2 Economische context 55 3 Toepassingsvoorwaarden 55 4 Omzetting in de Btw-wetgeving 56 5 Een maximalistische administratieve circulaire? 57 6 Omstandigheden om misbruik te voorkomen 60 7 Behoud van de keuze voor de minst belaste weg 60 8 Inwerkingtreding van de antimisbruikbepalingen in België 61 9 Evolutie in de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie Het arrest Weald Leasing De feiten Schema van de gebruikte structuur De erbij betrokken vennootschappen en de overeenkomsten De verwachte winsten dankzij de opgezette structuur De door het Hof ontwikkelde redenering Indien het misbruik wordt bevestigd door de nationale wetgever Knipperlichten Rechterlijke beslissing verleent gezag van gewijsde (res iudicata) en misbruiken 64 HOOFDSTUK 7 Cases 64 DEEL 2 Belastingplicht 65 HOOFDSTUK 1 De belastingplichtige 67 1 Definitie van de belastingplichtige Inleiding Essentiële kenmerken Hoedanigheid van de persoon Aard van de werkzaamheid Geregelde werkzaamheid Zelfstandige uitoefening Niet-essentiële kenmerken Met of zonder winstoogmerk Hoofdzakelijk of aanvullend 70 2 Soorten belastingplichtigen De gewone belastingplichtige De landbouwondernemer De vrijgestelde kleine onderneming Vrijstellingsregime De vrijgestelde belastingplichtige 71

4 6 Btw 2.3 De occasionele belastingplichtige De vrijwillige occasionele belastingplichtige De van ambtswege toevallige belastingplichtige Juridische entiteiten Btw-eenheid Inleiding Werking Territoriale beperking, begeleidende maatregelen Regeling hoofdelijke aansprakelijkheid Ten onrechte toepassing van de regeling btw-eenheid Wie kan deel uitmaken van een btw-eenheid? Optioneel karakter Verplichting om deel uit te maken van een btw-eenheid Aftrek Eindbestemming Aanvang en einde van de activiteiten van de btw-eenheid Insolventie van een lid of van het lid dat als vertegenwoordiger optreedt Subrogatie van rechten en verplichtingen 82 3 Begin en einde van de belastingplicht Begin van de belastingplicht Einde van de belastingplicht Concrete toepassing Faillissement Verkoop bij uitvoerend beslag Vereffening van een onderneming (eenmanszaak, vennootschap) 84 4 Openbare instellingen en instellingen van openbaar nut Toestand vanaf 1 juli Inleiding De btw-belastingplicht van de publiekrechtelijke lichamen vanaf 1 juli Lijst van de handelingen Vrijgestelde belastingplichtige Retributie en belasting Gemengde belastingplicht Aftrekregeling Concrete toepassingen Drankgelegenheden Inzamelen van afvalwater Beheer van rioleringen Autonome gemeenteregieën Particulariteiten inzake belastingplicht intergemeentelijke samenwerkingsverbanden Vooraf Intercommunales Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden 97 5 Intercommunale verenigingen Definitie Belastingplicht 97 6 Buitenlandse belastingplichtigen Buitenlandse belastingplichtigen die in België een vaste inrichting hebben De in het buitenland gevestigde belastingplichtigen Het begrip zetel van bedrijfsuitoefening Niet in België gevestigde organisatoren van manifestaties en beurzen in België Merchandising 99 7 Particulariteiten inzake belastingplicht Wisselagenten en wisselagentcorrespondenten Algemeen Belastingplicht van wisselagenten en wisselagentcorrespondenten Gemengde belastingplicht Bijzondere regeling Kunstschilders, beeldhouwers, graveerders en keramiekbewerkers Kostendelende verenigingen Algemeen Definitie Door de deelnemers verrichte handelingen Draagwijdte van artikel 44, 2, 1bis van het W. Btw Handelsvereniging bij wijze van deelneming en de tijdelijke handelsvereniging Algemeen Handelsvereniging bij wijze van deelneming 102

5 Btw Tijdelijke vereniging Handelsbeurzen Algemeen Terbeschikkingstelling, ten behoeve van de inzenders, van een standplaats samen met bijkomende leveringen en diensten Terbeschikkingstelling, ten behoeve van de inzenders, van een standplaats zonder bijkomende leveringen en diensten Inkomgeld betaald door de bezoeker Vereenvoudigde regeling op het stuk van aangiften en betaling Terbeschikkingstelling van stalling voor rijtuigen Kunstgalerijen De exploitant van de zaal komt tussenbeide in de verkoop van de tentoongestelde voorwerpen De exploitant van de zaal komt niet tussenbeide in de verkoop van de tentoongestelde voorwerpen Beheer van flatgebouwen Syndicus Algemeen Toestand na 1 augustus Rechtspersoon als syndicus Bijkomende financiële verrichtingen Prestaties van bedrijfsrevisoren, al dan niet verenigd in een burgerlijke vennootschap Stagiairs en medewerkers Algemeen Bedrijfsrevisoren verenigd in een burgerlijke vennootschap Stagiairs en medewerkers Arbitrage Scheidslieden Filatelistische verenigingen en clubs Zelfstandige journalisten en dagbladcorrespondenten De belastingplicht van zaakvoerders en bestuurders Fysieke personen als zaakvoerder/bestuurder Rechtspersonen als zaakvoerder/bestuurder Vereffenaars, commissarissen, bedrijfsrevisoren Sporttrainer Prostituees Nationale Loterij Verdelers en onderverdelers Het reisbureau als belastingplichtige De belastingplicht van holdingmaatschappijen Homepartyverkopen Notarissen en gerechtsdeurwaarders Administratieve toleranties Vrijstellingsregeling Verzekeraars Stagedoende architecten Schippers Makelaars en lasthebbers Depots van wasserijen, ververijen, stomerijen en stoppage-inrichtingen Verplichtingen van de depothouder Verplichtingen van de onderneming Bezorgers van kranten, reclamedrukwerk en handelsmonsters Personen die tussenkomst verlenen bij de inlassing van aankondigingen Handelaars in recuperatiestoffen en producten Ophaaldienst van afval Inkopen van huiden Plaatsvervangende apothekers en apothekersprovisors Provisors Plaatsvervangende apothekers Dagbladen en weekbladen Groeperingen van melkproducenten Terbeschikkingstelling van ruimte voor het aanbrengen van reclame of reclameborden door particulieren Stickers of andere reclamemedia op een wagen Zelfstandige verkopers bij de werving van abonnees in de gas- en electriciteitssector alsmede bij de operatoren inzake telecommunicatie Toepassingsgebied Na te leven formaliteiten om de onderhavige beslissing te kunnen toepassen Regeling van de belastingplichtige betreffende nieuwe gebouwen (en ermee samenhangende terreinen) Inleiding Lichamelijke goederen 123

6 8 Btw Belastbare handelingen Btw-termijn Belastingplicht Belastingplichtigen van rechtswege Vrijwillige belastingplichtige Bijgebouw: al dan niet te beschouwen als een nieuw gebouw Prefabgebouwen Nieuwe regelgeving van toepassing vanaf 1 januari Algemeen Niet-vrijgestelde levering van een gebouw en het bijhorend terrein in de zin van artikel 1, 9, 2 van het Btw-wetboek Misbruik Nieuw gebouw Nieuw gebouw: begrip gebouw in aanbouw De tijdelijke handelsvennootschap Btw-eenheid Btw-herzieningstermijn Onroerende leasing Regeling van de belastingplicht m.b.t. nieuwe vervoermiddelen Inleiding Begrip nieuwe vervoermiddelen Ambtshalve toevallige belastingplichtige Bedoelde personen met betrekking tot het recht op aftrek voorzien in artikel 45, 1bis, van het Wetboek Btw Bedrag van de aftrekbare btw Absolute beperking Werkelijke aftreklimiet Doel van het recht op aftrek Ontstaan van het recht op aftrek Verplichtingen 133 HOOFDSTUK 2 Vrijstellingen op de belastingplicht Inleiding Algemeen Hiërarchie Eigenlijke vrijstellingen en de gemengde belastingplicht Vrijstelling om reden van de hoedanigheid van de dienstverrichter Notarissen Periode tot 31 december 2011: de notaris als vrijgestelde belastingplichtige Periode vanaf 1 januari 2012: de notaris als gewone belastingplichtige Advocaten Algemeen Btw-statuut in België van de buitenlandse advocaten Advocatenvennootschappen Ere-advocaten Gerechtsdeurwaarders Periode tot 31 december 2011: de gerechtsdeurwaarder als vrijgestelde belastingplichtige Periode vanaf 1 januari 2012: de gerechtsdeurwaarder als gewone belastingplichtige Medische en paramedische beroepen Artsen Tandartsen Beoefenaars van paramedische en aanverwante beroepen Veeartsen De externe diensten voor preventie en bescherming op het werk Verhuur van medische of paramedische apparatuur Alternatieve geneeskunde Diëtisten en podologen Vrijstelling van de belasting voor het vervoer van menselijke organen, bloed en melk Vrijstellingen wegens sociale of culturele redenen Algemeen Afwezigheid van winstoogmerk bij vzw Behoud btw-vrijstelling bij overschotten AGB Subsidies Algemeen Afwezigheid van winstoogmerk bij vzw Behoud btw-vrijstelling bij overschotten Algemeen Cafetaria s en kantines die uitgebaat worden door vrijgestelde belastingplichtigen Autonome gemeentebedrijven (AGB s) 150

7 Btw Wat met subsidies? Inrichtingen voor gezondheidszorg en diensten van sociale aard Ziekenhuizen en andere verplegingsinstellingen Diensten voor gezinshulp Vervoer van zieken of gewonden met speciaal daartoe uitgeruste vervoermiddelen Sommige zelfstandige groeperingen van personen Levering van moedermelk, menselijke organen en menselijk bloed Vrijstellingen inzake maatschappelijk werk en sociale zekerheid Diensten verricht door zelfstandige afgevaardigden ten voordele van ziekenfondsen Gemeenschappelijke bepaling Het verschaffen van spijzen en dranken Sportinrichtingen en inrichtingen voor lichamelijke opvoeding Algemeenheden Begrip exploitanten Bijkomende diensten Organisatoren van sportevenementen Onderwijs Aard van het onderwijs Draagwijdte van de vrijstelling Instellingen voor sportonderricht Diensten betreffende onderwijskeuze en gezinsvoorlichting Cultuur Verhuur van voorwerpen van culturele aard Bibliotheken en leeszalen Musea, monumenten, natuurmonumenten, plantentuinen en dierentuinen Voordrachtgevers, artiesten, theaterbureaus en beroepssportbeoefenaars Organisatoren van diverse voorstellingen Bepaalde terbeschikkingstellingen van personeel Instellingen die geen winstoogmerk hebben Bijdrage Toepassingen Koerswijziging? Representatieve organisaties Nieuwe regelgeving vanaf 1 januari Handelingen ten eigen bate verricht ter verkrijging van financiële steun Algemeen Probleemstelling en analyse Leveringen en intracommunautaire verwervingen bestemd voor een overeenkomstig artikel 44 vrijgestelde werkzaamheid Diverse vrijgestelde handelingen Door de auteur of toondichter gesloten contracten voor uitgave van letterkundige werken of van kunstwerken Contract voor uitgave Auteur of toondichter Letterkundig werk of kunstwerk Nieuwe regeling van het kunstenaarsstatuut vanaf 1 juli Handelingen inzake verzekeringen en herverzekeringen Algemeen Makelaars en lasthebbers bij verzekeringen Subagenten Schade-expert Backoffice-activiteiten Averijcommissarissen Tussenpersonen inzake verzekeringen Verlenen van bijstand bij autopech Aanbrengvergoeding voor boekhouders, accountants e.d Handelingen inzake kredietverrichtingen Handelingen inzake gelddeposito s, rekening-courantverkeer, schuldvorderingen, cheques en andere handelspapieren Handelingen inzake betalings- en ontvangstverrichtingen, inzake deviezen, bankbiljetten en munten Financiële verrichtingen alsmede handelingen vanwege makelaars inzake financiële verrichtingen Algemeenheden Het arrest Ludwig van het Europese Hof van Justitie Bemiddeling inzake kredieten Het arrest Skandinaviska Enskilda Bankenzaak van het Europese Hof Verstrekking van een emissiegarantie Verhandeling van groenestroomcertificaten Verhandeling van warmtekrachtcertificaten Diensten m.b.t. verkoop en aankoop van aandelen, vermogensbeheer Leveringen van postzegels, fiscale zegels en soortgelijke waarden 192

8 10 Btw 5.8 Handelingen inzake weddenschappen, loterijen, kansspelen en geldspelen Inleiding Wettelijke beschikkingen Omschrijving, definiëring van de begrippen weddenschappen, loterijen Automaten De exploitatie van een automaat De andere handelingen Prijskampen Bijzondere gevallen Andere spelen Uitzonderingsbepaling Tussenpersonen bij weddenschappen Europese rechtspraak: het arrest Henfling Callcenteractiviteiten ten behoeve van een organisator van telefonische weddenschappen Belastingplicht van De Post nv van publiek recht Algemeen Vrijstelling postdiensten: toepassingsgebied ingeperkt vanaf 1 januari Leveringen en diensten met betrekking tot uit hun aard onroerende goederen Leveringen van uit hun aard onroerende goederen Vestigingen, overdrachten en wederoverdrachten van zakelijke rechten op uit hun aard onroerende goederen De verpachting, de verhuur en de overdracht van huur van uit hun aard onroerende goederen Inleiding De wetgeving Domaniale concessies: nieuwe uitzondering vanaf 16 augustus Onroerende financieringshuur De verhuur van safeloketten Actieve en passieve terbeschikkingstelling van een onroerend goed Onroerende verhuur en concessies Verhuur van onroerende goederen en bijkomende prestaties Het arrest Tellmer van het Europese Hof Het Hof Quid België? Besluit Diversen Overdracht van een overeenkomst voor de huur van een opslagplaats Toekenning gebruiksrecht kantoren Overname huurovereenkomst Beleggingsgoud Optionele belastingplicht Historische achtergrond Aanpassing wetgeving vanaf De vrijstelling van artikel 44bis van het Wetboek Optionele belastingplicht Specifiek recht op aftrek Administratieve formaliteiten Facturatieverplichting Het stelsel van de verlegging van de heffing naar de medecontractant Bijzonder geval Belastingplichtige niet in België gevestigd 205 HOOFDSTUK 3 Cases 206 DEEL 3 Belastbare handelingen 207 HOOFDSTUK 1 Algemene benadering 209 HOOFDSTUK 2 Levering van goederen Definitie Volgens de Btw-richtlijn 2006/112/EG Volgens de Btw-wetgeving Toepassingsveld van het begrip levering Het belang van het arrest S.A.F.E Vastlegging van de grenzen van het begrip door het Hof van Cassatie Rechtzetting door het Europese Hof van Justitie 212

9 Btw Openbare orde Preciseringen van het Europese Hof van Justitie Het rechtstreekse verband met een schadeloosstelling Schadevergoeding Forfaitaire vergoeding Reprografie Dienstprestatie of levering van een goed? Levering van organen en moedermelk Bedoelde goederen Voorstelling Lichamelijke goederen Zakelijke rechten Samenvattende tabel De Belgische kroniek van de bebouwde terreinen De gevolgen van het arrest Breitsohl De onvermijdelijke vertragingsmanoeuvers Regelgeving vanaf 1 januari 2011 m.b.t. nieuwe gebouwen en ermee samenhangende terreinen Goederen waarvan de overdracht kan onderworpen worden aan de btw Lichamelijke goederen Nieuwe gebouwen Goederen die als lichamelijke goederen beschouwd worden Uitgesloten goederen Grondvoorwaarden voor het bestaan van een levering Het bestaan van een overeenkomst Contract onder bezwarende titel Contract tot overdracht van de macht om te beschikken Enkele gebruikelijke overeenkomsten die binnen het toepassingsgebied vallen van de artikelen 2 en 10 van het W. Btw Particulariteiten Plaats van levering Vooraf Regelgeving in de Belgische Wetgeving Structuur van de wettelijke ficties Afwijkingen Plaats van vertrek van het vervoer binnen de Gemeenschap Plaats van vertrek van het vervoer buiten de Gemeenschap Werkelijke vertrekplaats van het vervoer bevindt zich buiten de Gemeenschap maar wordt bij fictie verplaatst binnen de Gemeenschap Administratieve beslissing 10 mei 1999, nr. ET ERGA OMNES Levering afkomstig uit derde landen Plaats van levering bij verkopen op afstand (overgangsstelsel) Voorafgaand De context Begrippen Toepassingsvoorwaarden van het speciale regime van de verkopen op afstand Berekening van de drempel voor de verkopen op afstand Optie Particulariteiten Accijnsproducten Roosters van de periodieke btw-aangifte Verplichte facturatie De btw-eenheid en de verkopen op afstand Vermoeden juris tantum m.b.t. de plaats van de levering van een goed in België Plaats van levering van gas en elektriciteit, van warmte en van koude Tijdstip van de levering Hoofdcriterium Tweede criterium De verpachting, de verhuur en de overdracht van huur van uit hun aard onroerende goederen, alsook het gebruik van dergelijke goederen onder de voorwaarden van artikel 19, 1, van het Wetboek Btw Vermoeden juris tantum m.b.t. het tijdstip van de levering van een goed in België Gelijkstelling met een binnenlandse levering Binnenlands regime Verbruiklening Overdracht van een goed ingevolge een vordering door of namens de overheid, de wet of een administratief reglement Met belastbare leveringen gelijkgestelde handelingen Onttrekkingen voor privédoeleinden, voor andere doeleinden dan die van een economische activiteit of voor overdrachten om niet Vier hypothesen inzake de bestemming van de onttrokken goederen 251

10 12 Btw Uitzondering Geen onttrekking niettegenstaande de verstrekking om niet Verrechtvaardiging van het mechanisme Overdracht om niet van goederen die België verlaten Vrijgestelde onttrekking Onttrekking van een onroerend goed door een bouwpromotor om het niet over te dragen Ingebruikneming als bedrijfsmiddel Begrip Voorbeeld Berekening van de kostprijs Verhuur door bouwpromotoren gedurende de btw-termijn Toepassing van artikel 12, 1, 3, van het W. Btw Btw-eenheid Onttrekking van een goed in de zin van artikel 12, 1, 4, van het W. Btw Het onder zich houden van een goed na beëindiging van de activiteit Ultieme oorzaak van onttrekkingen voor een beroepsoprichter Particulariteiten Onttrekking van goederen gebruikt bij een werk in onroerende staat Onttrekking en ingebruikneming van personenauto s en auto s voor dubbel gebruik door constructeurs en handelaars Omvormings- en verbeteringswerken aan een roerend investeringsgoed Toepasselijke tabel Combinatie onttrekkingen/oorzaken van de vijfjaarlijkse of de vijftienjaarlijkse herziening Overbrengingen en niet-overbrengingen Overbrengingen gelijkgesteld met leveringen ten bezwarende titel of kortweg overbrengingen genoemd Definitie Doel Toepassingsvoorwaarden voor de gelijkstelling van de overbrenging met een levering onder bezwarende titel Verzending van goederen buiten de gemeenschap via een andere lidstaat Uitsluiting van het begrip overbrengingen Problematiek van de consignatiezendingen en de afroepingen uit voorraad (call-off stock) Tussen leden onderling in België verrichte intracommunautaire leveringen Overbrengingen niet gelijkgesteld met leveringen ten bezwarende titel (niet-overbrengingen) Geval nr. 1 Uitsluiting van artikel 12bis, 2 de alinea, 4, van het W. Btw Geval nr. 2 Uitsluiting van artikel 12bis, 2 de alinea, 5, van het W. Btw Geval nr. 3 Uitsluiting van artikel 12bis, 2 de alinea, 6, van het W. Btw Geval nr. 4 Uitsluiting van artikel 12bis, 2 de alinea, 7, van het W. Btw Geval nr. 5 uitsluiting van artikel 12bis, 2 de alinea, 8 van het W. Btw Wijziging van bestemming Verplichte omvorming van een niet-overbrenging naar een overbrenging Niet-overbrenging in de zin van artikel 12bis, 2 de alinea, 8, van het Wetboek Btw Contractuele leveringen Particulariteiten Samenvattende tabellen Niet-belastbare overdrachten Niet-leveringsbeginsel Inleiding Niet door artikel 2 van de Btw-richtlijn beoogde handeling Mogelijkheid benut door België - Omzetting De begrippen algemeenheid van goederen en bedrijfsafdeling Het traditionele administratieve standpunt Wijziging van het administratieve standpunt Standpunt van het Hof van Cassatie Partiële splitsing van een vennootschap Overdracht van een portefeuille verzekerings- of levensherverzekeringscontracten Handeling onderworpen aan de btw Toestand vóór het arrest Swiss RE Niet-leveringsbeginsel Mogelijke gelijkstelling van de overdracht van aandelen met een gehele of een gedeeltelijke overdracht van een algemeenheid van een onderneming De onroerende goederen moeten niet noodzakelijk mee overgedragen worden Het standpunt van het Europese Hof van Justitie Nationale rechtspraak Het belang van artikel 29 van de Btw-richtlijn Levering van goederen met een gemengd karakter Voorafgaandelijk Methode van het gemengd gebruik van goederen Methode van de gedeeltelijke integratie Methode Lennartz Methode van de volledige integratie Verkoop van gemengd gebruikte goederen 278

11 Btw 13 HOOFDSTUK 3 Diensten Definitie Voorwaarden tot belastbaarheid Niet-limitatieve lijst van diensten Verhuur van onroerende goederen Strikte interpretatie van het begrip vrijstelling Het begrip onroerende verhuur Jurisprudentie van het Europese Hof Eerste evolutie Latere evolutie van de rechtspraak van het Europese Hof van Justitie Belgische rechtspraak Bijzondere gevallen in verband met de verhuur van onroerende goederen Het begrip enige prestatie Principe Verplichting tot groepering Onderling van elkaar onderscheiden elementen Verplichte maar verschillende fiscale behandeling Eén enkele prestatie en de Btw-eenheid Financieringshuur van onroerende goederen voor nijverheids- of handelsdoeleinden Onroerende leasing Gespecialiseerde onderneming Voorwaarden met betrekking tot de goederen De overeenkomst moet betrekking hebben op gebouwde onroerende goederen De goederen moeten opgericht of verkregen zijn met toepassing van de btw Verkrijging of oprichting overeenkomstig de gespecificeerde aanwijzingen van de huurder (ook leasingnemer of lesse genoemd) De goederen moeten door de leasingnemer worden gebruikt voor zijn activiteit als belastingplichtige Voorwaarden met betrekking tot het contract Het contract moet een niet-eigendomsoverdragend huur- of erfpachtcontract zijn Het mag niet opzegbaar zijn Het moet een koopoptie bevatten Het moet het geïnvesteerd kapitaal weder samenstellen Types leasingverrichtingen Voorwaarde met betrekking tot de leasingnemer Berekening van de huurprijs Handelingen gelijkgesteld met belastbare diensten Niet-contractuele diensten Met diensten gelijkgestelde prestaties Belastingheffing op het gebruik van tot het bedrijf behorende goederen voor andere doeleinden dan deze van de economische activiteit Toestand tot 31 december Belastingheffing op het gebruik van tot het bedrijf behorende voertuigen voor andere doeleinden dan deze van de economische activiteit Toestand tot 31 december 2010 Verlenging voor het jaar Administratieve tolerantie Tabel met betrekking tot de werking van artikel 19, 1, van het W. Btw Toestand tot 31 december Gemengde handelingen Toestand tot 31 december Gratis gebruik van een onroerend goed Toestand tot 31december Toestand vanaf 1 januari 2011 Mist De saga van de beslissing E.T van 20 oktober Terbeschikkingstelling van een PC Uitvoering van een werk in onroerende staat voor doeleinden van zijn economische activiteit, voor privédoeleinden van zijn personeel, en meer algemeen, om niet of voor andere doeleinden dan deze van zijn economische activiteit Het begrip werk in onroerende staat als bedoeld in artikel 19, 2, van het W. Btw Werkingssfeer van artikel 19, 2, van het W. Btw Werk in onroerende staat verricht door een belastingplichtige natuurlijke persoon Werk in onroerende staat uitgevoerd door een rechtspersoon Werk verricht door een belastingplichtige, natuurlijke persoon, zonder tegenprestatie, voor privédoeleinden van zijn personeel en, meer algemeen, om niet of voor andere doeleinden dan deze van zijn economische activiteit Werk verricht door een rechtspersoon, zonder tegenprestatie, voor privédoeleinden van zijn personeel en, meer algemeen, om niet of voor andere doeleinden dan deze van haar economische activiteit Onttrekking van roerende goederen voor de uitvoering van een werk in onroerende staat Opmerkingen Oprichting of verwerving van een gebouw als bedrijfsmiddel Toepassing van artikel 19, 2, 1, van het Btw-wetboek Gelijkstelling in het kader van de btw-eenheid 321

12 14 Btw 6 Commissionairs inzake diensten Principes van de wettelijke factie Tussenpersonen bij vrijgestelde handelingen ingevolge artikel 44 van het W. Btw Arrest van het Hof van Cassatie van 12 november Het arrest Henfling van het Europese Hof van Justitie Reisbureaus Plaats van de diensten Stelsel 2010 Commentaar Het nieuwe begrip belastingplichtige Uitbreiding Weerlegbaar vermoeden van de hoedanigheid van belastingplichtige Weerlegbaar vermoeden van het statuut van niet-belastingplichtige van de in EU gevestigde afnemer Weerlegbaar vermoeden van het statuut van belastingplichtige van de in EU gevestigde afnemer Weerlegbaar vermoeden ingeval van de mededeling van een individueel btw-identificatienummer Onweerlegbaar vermoeden ingeval van uitsluitend privégebruik Onweerlegbaar vermoeden ingeval van gemengd gebruik, behoudens rechtsmisbruik Algemene regelgeving Inleidende tabel B2B-regel Algemene B2C-regel Bijzondere bepalingen Inleiding Werkelijk gebruik en werkelijke exploitatie Bijzondere bepalingen plaatsbepalingsregels Diensten van een reisbureau 353 HOOFDSTUK 4 Intracommunautaire verwervingen Definitie De levering in de lidstaat van vertrek Door art. 39bis, 1, van het W. Btw geviseerde gevallen Door art. 39bis, 2, van het W. Btw geviseerde gevallen Door art. 39bis, 3, van het W. Btw geviseerde gevallen Opmerking Vrijstellingsvoorwaarden voor levering van goederen bestemd voor een andere lidstaat Principes Mededeling van het btw-identificatienummer aan de leverancier Nazicht van de geldigheid van het btw-identificatienummer Waarde van de bevestiging Intracommunautair vervoer Vrijstellingsvoorwaarden bij intracommunautaire levering Toepassingen en rechtspraak Vrijstellingsvoorwaarden bij intracommunautaire leveringen volgens het Europese Hof van Justitie Vrijstellingsvoorwaarden bij intracommunautaire leveringen volgens artikel 39bis van het Btw-wetboek en het Koninklijk Besluit nr Overtuigende documenten De vorm Voortaan certificaat van geldigheid btw-identificatienummer Geen opgelegde termijn waarbinnen het intracommunautaire vervoer moet plaatsvinden Rechtspraak Arrest van de Hoge Raad der Nederlanden van Arrest van 13 december 1999 van het hof van beroep te Antwerpen Arrest van het hof van beroep te Antwerpen van 24 december Arrest van het hof van beroep te Gent van 1 april Arrest van het hof van beroep te Brussel van 4 april Arrest van het hof van beroep te Brussel van 16 oktober Beschikking van 3 maart 2004 van het Europese Hof van Justitie Raad van State in Frankrijk 27 juli Hof van Cassatie 4 november Hof van beroep te Gent 22 november Hof van beroep te Brussel 1 juni Hof van beroep te Antwerpen 27 juni Europese Hof van Justitie Het arrest Teleos 27 september Europese Hof van Justitie Het arrest Collée 27 september Europese Hof van Justitie Het arrest Twoh 27 september Arrest van het hof van beroep te Luik 20 februari Hof van Cassatie Arrest van 29 september Arrest van het hof van beroep te Antwerpen 12 januari Arrest van het hof van beroep te Brussel van 31 maart

13 Btw Arrest van het hof van beroep te Brussel van 10 juni Arrest van het Hof van Cassatie van 2 december Europese Hof van Justitie - Het arrest R. van 7 december Arrest van de Raad van State (Frankrijk) van 25 februari Belang van de intracommunautaire listing Intracommunautaire levering van vervoermiddelen Vrijgestelde intracommunautaire levering Eerste levering binnen een ABC-driehoeksverkeer Toepassingsvoorwaarden van de intracommunautaire verwervingen Welk contract? Welke zijn de gevolgen van het contract? Bij het contract betrokken partijen? De leverancier De verwerver Schema inzake de intracommunautaire verwerving Berekening van de drempel van EUR Principe Niet-belastingplichtige rechtspersonen Bijzondere gevallen Drempel en vrijgestelde belastingplichtigen, leden van een btw-eenheid Plaats van de intracommunautaire verwerving Basisprincipe Ondergeschikte bepaling Veiligheidsbepaling Europese rechtspraak Belgische rechtspraak Praktisch Vergelijkende tabel Chronologische volgorde van een intracommunautaire verwerving Geen opgelegde termijn waarbinnen een intracommunautaire verwerving van goederen moet plaatsvinden Tabel volgens de hoedanigheid van de belastingplichtige Het stelsel van de intracommunautaire verwerving Drempels Driehoeksverrichtingen Principe Levering af fabriek Levering met vervoer door of voor rekening van belastingplichtige A, gevestigd in lidstaat 1 Franco bestemming Schema s en tabellen De inbreng van het Europese Hof van Justitie ABC-leveringen Vereenvoudigde regeling Systematische aanduiding van de bestemmeling als schuldenaar Voorwaarde voor toepassing van de vereenvoudigingsmaatregel Toepasselijke tabel Verband tussen de periodieke aangifte en de intracommunautaire kwartaalopgave Kettingverkopen Vereenvoudigingstelsel Koper-verkoper gevestigd buiten de gemeenschap Driehoeksverkeer Vereenvoudigd stelsel Gebrek aan overeenstemming Het statuut inzake btw van de optredende operatoren bij het driehoeksverkeer B is voor de btw geïdentificeerd in lidstaat B is voor de btw geïdentificeerd in lidstaat Het onecht intracommunautair driehoeksverkeer Driehoeksverkeer tussen twee lidstaten De goederen worden van België verzonden naar een andere lidstaat De goederen worden verzonden vanuit een andere lidstaat naar België Bijzondere gevallen Intracommunautaire verwervingen Door de wet vastgelegde intracommunautaire verwervingen Intracommunautaire levering en verwerving van software Intracommunautaire verwervingen vrijgesteld van btw Intracommunautaire verwervingen van goederen waarvan de invoer of de levering in het binnenland is vrijgesteld Intracommunautaire verwervingen van goederen die recht geven op volledige teruggaaf van de verschuldigde btw Vrijstelling intracommunautaire verwerving van goederen, bij terugkeer van de overgebrachte goederen Intracommunautaire verwerving in België in het kader van een tussen leden van een btw-eenheid in een andere lidstaat verrichte levering Handelingen uitgesloten van het begrip intracommunautaire verwerving Ingebruikneming gelijkgesteld met een intracommunautaire verwerving Principe 400

14 16 Btw 15.2 Vrijgestelde ingebruikneming Geen gelijkstelling met een intracommunautaire verwerving Gebruik door Belgische ingezetenen van voertuigen die hen ter beschikking worden gesteld door hun werkgever in een andere lidstaat Tolerantie inzake het testen en het analyseren van goederen Administratieve tolerantie Overbrenging van materialen door een in een andere lidstaat dan België gevestigde aannemer, in het kader van een werk in onroerende staat in België waarbij de materialen worden ingelijfd in het bouwwerk Principe Administratieve tolerantie Inschrijving van een voertuig in België zonder betaling van de btw Rechtspraak De feiten De zetel van de economische activiteit Het vonnis van de rechtbank van eerste aanleg Bijkomende argumentatie Inverkeerstelling van voertuigen Vrijheid van vestiging Besluit Hof van Cassatie Arrest van 25 september Affectatie gelijkgesteld met een intracommunautaire verwerving in het kader van een door een lid van de btw-eenheid verrichte overbrenging van een andere lidstaat naar België Verleggingsregeling in geval van een intracommunautaire verwerving 404 HOOFDSTUK 5 Het belastbaar feit Opeisbaarheid van de belasting Definities Binnenlandse handelingen Belastbaar feit Opeisbaarheid Voornaamste oorzaak van opeisbaarheid Subsidiaire oorzaken van opeisbaarheid Naarmate van de incassering van de prijs Prestaties van architecten, landmeters en ingenieurs Incassering van de prijs Cheque, giro, wissel en kredietkaarten Particulariteiten Werk in onroerende staat Werk in onroerende staat Diensten verricht voor rekening van overheidslichamen Doorlopende diensten Tijdelijke maatregel Telecommunicatiediensten Tijdstip van opeisbaarheid van de btw en de overdracht van een vruchtgebruik op een gebouw Doorlopende diensten Grensoverschrijdende diensten B2B-situaties Stelsel vanaf Wettekst Commentaar Voorbeelden Voorbeeld Voorbeeld Voorbeeld Opeisbaarheid Intracommunautaire listing Inputverrichtingen Vier hypothesen Outputverrichtingen Twee hypothesen Opname in de IC-listing - Principes Intracommunautaire leveringen Decalageprincipe Opschuiven van opeisbaarheid Afwijking Enige bijkomende oorzaak van opeisbaarheid Intracommunautaire verwervingen van goederen Principe Afwijking Enige bijkomende oorzaak van opeisbaarheid Recapitulatieve tabellen Chronologische onderstellingen Contracten zonder betaling van voorschotten Contracten met betaling van voorschotten Toepasselijke tabel Overbrengingen en bestemmingen 417 HOOFDSTUK 6 Belangrijke algemene tabellen 418

15 Btw 17 HOOFDSTUK 7 Cases 418 DEEL 4 Invoer 419 HOOFDSTUK 1 Basisbegrippen Definitie Invoer Douanestatus van de goederen Btw-gebied Plaats van de douanering Begrip van vrije en dubbele keuzemogelijkheid Vrijgestelde invoer in het kader van het overgangsstelsel Vrijstelling ingesteld bij artikel 40, 1, 1, d), van het Wetboek Btw Eerste onderstelling Tweede onderstelling Basisvoorwaarden voor de vrijstelling Vormvoorwaarden Invoer van goederen met illegale aard Principe Uitzonderingen Bij de douane in te dienen documenten Douanedocument Bijlagen Goederenvervoer dat verband houdt met de invoer van goederen 428 HOOFDSTUK 2 De bestemming Wie kan de hoedanigheid van geadresseerde aannemen? Invoer van goederen ingevolge een contract bevattende overdracht van de macht om als een eigenaar over de goederen te kunnen beschikken De goederen worden niet gemonteerd of geïnstalleerd in België door de leverancier of voor zijn rekening De goederen worden gemonteerd of geïnstalleerd in België door de leverancier of voor zijn rekening Invoer zonder contract waarbij er overdracht is van de macht om als eigenaar over de goederen te kunnen beschikken Invoer met vrijstelling van btw (artikel 40, 1, 1, d), van het Wetboek Btw) Toepassingsvoorwaarden van artikel 15, 3, van het Wetboek Btw Leveringen uit derde landen Plaats van levering in de lidstaat van invoer 432 HOOFDSTUK 3 Belastbaar feit Gelijktijdigheidsprincipe Inleidend schema Tijdstip van voldoening van de btw Het stelsel van de verlegging van de heffing bij invoer Principe Toepassingsvoorwaarden Personen die de bijzondere wijze van betalen bij invoer kunnen aanvragen Invoeren waarop deze wijze van betalen betrekking heeft Vergunning Bedrag van de vooruit te betalen btw Bij de invoer te vervullen formaliteiten Boekhoudkundige verplichtingen Bijzonderheden m.b.t. de btw-eenheid 440 HOOFDSTUK 4 Maatstaf van heffing De douanewaarde Doel van artikel 34 van het Wetboek Btw Toe te passen wisselkoers Heffingen, rechten en belastingen Plaats van bestemming Kosten die moeten worden begrepen in de maatstaf van heffing bij invoer Toepassing Tussenkomst van een commissionair Samenvattende tabel 446

16 18 Btw HOOFDSTUK 5 Schorsingsregelingen en economische douaneregelingen Begrip en indelingen Structuur van de economische douaneregelingen Goederenstromen bij invoer Goederenstromen bij uitvoer Opsomming van de schorsingsregelingen Doorvoer TIR Algemeen Gevallen waarin dit stelsel van toepassing is Goedkeuring van voertuigen en van containers Waarborgen Communautair en gemeenschappelijk douanevervoer Algemeen Vereenvoudigde stelsels Borgtocht Douane-entrepots Algemeen Soorten douane-entrepots Publieke entrepots Particuliere entrepots Beperking Vergunning om een douane-entrepot te beheren Publieke entrepots Particuliere entrepots C, D en E Goederen die onder de regeling douane-entrepot kunnen geplaatst worden Zekerheid Bijzondere modaliteiten Andere dan douane-entrepots (btw-entrepots) Actieve veredeling Definitie Schorsingssysteem Terugbetalingssysteem Verlenen van de regeling Plaatsing onder de regeling Maatstaf van heffing Beëindiging van de regeling Actieve veredeling enkel met het oog op de vrijstelling van btw Behandeling onder douanetoezicht (B.O.D.) Definitie Verlenen van de regeling Tijdelijke invoer van goederen met vrijstelling Begrip Vergunning Tijdelijk gebruik Gebruik door Belgische ingezetenen van vervoermiddelen door de werkgever van een derde land ter beschikking gesteld Passieve veredeling 456 HOOFDSTUK 6 Persoonlijke bagage van reizigers Definitieve invoer met gehele vrijstelling Begrip persoonlijke bagage Algemene voorwaarden voor de definitieve vrijstelling Hoeveelheidsbeperking Uitsluitingen van de vrijstelling Wat te doen bij invoer van goederen in grotere hoeveelheden dan deze toegestaan in de vrijstelling? Reizigers vanuit een lidstaat van de gemeenschap Reizigers afkomstig van derdelandsgebieden 459 HOOFDSTUK 7 Fraudebestrijding douane 459 HOOFDSTUK 8 Cases 459

17 Btw 19 DEEL 5 Maatstaf van heffing 461 HOOFDSTUK 1 Algemene bepalingen Definitie: de maatstaf van heffing Afronding van de btw Ten onrechte gefactureerde btw 463 HOOFDSTUK 2 Maatstaf van heffing bij leveringen van goederen en dienstverrichtingen in België De tegenprestatie bestaat uitsluitend uit een geldsom Principe Samenvattende tabel De prijs Begrip prijs Prijs inclusief btw Omrekening van vreemde munt naar euro Contante prijs Koop met gratis krediet Onderscheid tussen roerende leasing, verkoop op afbetaling, huurkoop Maatstaf van heffing bij levering van een bijhorend terrein Complexe handelingen Lasten van de prijs, subsidies, belastingen, rechten en heffingen Lasten van de prijs Subsidies Belastingen, rechten en heffingen Transportkosten en verzekeringskosten Verpakkingen Voorschotten Sommen die niet tot de maatstaf van heffing behoren De intresten De kosten voor gewone en gebruikelijke verpakkingsmiddelen als de leverancier instemt met de terugbetaling ervan in geval van terugzending De voorschotten Disconto De prijsverminderingen De btw zelf Schadevergoedingen Waarborgen en bijkomende waarborgen Doorrekening van bepaalde kosten en prestaties Doorfacturatie tussen hoofdzetel en bijhuis Maatstaf van heffing bij huurkoop Vervreemding voor een niet-gesplitste prijs van een onroerend goed, bestaande uit grond en gebouwen die met toepassing van de btw worden overgedragen Openbare verkoop van roerende en/of onroerende goederen Toevallige wederverkoop door een belastingplichtige van een tweedehandsvoertuig Annulatievergoedingen in de hotelsector De tegenprestatie bestaat niet of niet uitsluitend uit een geldsom Principe Wederzijdse leveringen van goederen of diensten Brouwerijcontracten Wederzijdse prestaties tussen koffiehandelaars of -producenten en hun klanten-dienstverrichters De tegenprestatie bestaat uit de afstand van aandelen, obligaties of andere onlichamelijke roerende waarden Dienstencheques Handelingen inzake groenestroomcertificaten en warmtekrachtcertificaten Overdracht van de naakte eigendom Maatstaf van heffing bij vestiging van een vruchtgebruik Begrip geïnvesteerd kapitaal bij onroerende leasing Handelingen zonder tegenprestatie Voordelen Algemeen Voordelen op personenwagens Voordelen op maaltijden Voordelen inzake outplacement Voordelen inzake personal computers 488

18 20 Btw Voordelen inzake privégebruik woning door personeelslid of bestuurder Gratis drank gegeven door sportclubs aan jeugdspelers Waardering van het voordeel op een zeilschip Waardering van het persoonlijk gebruik van een bedrijfs-gsm Onttrekkingen en ingebruiknemingen van goederen Principe Onttrekking en ingebruikneming van personenwagens Onttrekking en ingebruikneming van gebouwen Schenking van een bedrijfsmiddel Schenkingen aan erkende instellingen Overlijden van een kunstenaar Onttrekkingen in de btw-eenheid Maatstaf van heffing bij handelingen die met diensten gelijkgesteld worden Het schenken van gratis artikelen in ruil voor aanbreng nieuwe klanten Deviezentransacties Minimummaatstaf van heffing Bedoelde goederen Nieuwe gebouwen Werk in onroerende staat Vestiging van een recht van opstal Reisbureaus Begrip Maatstaf van heffing in een reisbureau Btw-eenheid en het reisbureau De lastgever en de commissionair Principe Werking van het art. 29, 1, van het Wetboek Btw in combinatie met de dubbele fictie vervat in het art. 13, 1, van het Wetboek Btw Tweedehandse goederen Onteigening Stelsel van het gezamenlijk aanbod Aanbod van een goed of van een dienst met een ander goed of dienst Aanbod van een goed of van een dienst met een titel waarmee een ander voordeel kan worden verkregen Gratis aanbod van titels, die recht geven op een ander voordeel dan een ristorno in geld, samen met een hoofdproduct of een hoofddienst Gratis aanbod, gezamenlijk met een hoofdproduct of een hoofddienst, van titels die recht geven op een ristorno in geld Toepassing Toepassing Toepassing Kortingsbonnen Aankoopbonnen aan werknemers gegeven in ruil voor loon Enige prijs voor goederen onderworpen aan een verschillend tarief Gietvormen, modellen en ander reproductiematerieel Verhuur en financieringshuur van automobielen Regeling inzake de verkoop van prepaid telefoonkaarten vanaf 1 januari Bijzondere beslissingen Bedragen die tot de maatstaf van heffing behoren Bedragen die niet tot de maatstaf van heffing behoren 507 HOOFDSTUK 3 Maatstaf van heffing bij een intracommunautaire verwerving 509 HOOFDSTUK 4 Maatstaf van heffing bij invoer in België 509 HOOFDSTUK 5 Cases 509 DEEL 6 Tarieven 511 HOOFDSTUK 1 Inleiding Historiek Algemeenheden Hiërarchische volgorde Tabel 513