Brazilië en de Grondstoffenbonanza. KNAG Lezing Dr. Wouter Jacobs University of Antwerp Ghent University GOLLS Research Network
|
|
- Nina Veenstra
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Brazilië en de Grondstoffenbonanza KNAG Lezing Dr. Wouter Jacobs University of Antwerp Ghent University GOLLS Research Network
2 De Opstelling
3 2009 Brazilië 2013
4 De Feiten Inwoners: 202 miljoen (5 e in de wereld) Oppervlak: 8,5 miljoen Km2 (5 e in de wereld) BNP: 2450 miljard US$ (7 e economie van de wereld) 5% Landbouw 30% Industrie 65% Diensten BNP per Capita: US$ Federatie van 27 staten en 1 federaal district (Brasilia) Commercial Powerhouse: Sao Paulo State
5 De Geografie
6 De WIC mentaliteit Holland neemt de suikerhandel van de Portugezen over in de Braziliaanse koloniën
7 Shortlived Brazilian Empire 1808: Portugese koning vestigt zich in Rio de Janeiro Afschaffing handelsbeperkingen Afschaffing verbod op maakindustrie 1822: Onafhankelijkheid van Brazilië Economische groei gebaseerd op Koffie en Rubberhandel Afschaffing slavernij 1888 Sterke Immigratie vanuit Europa en Azië 1889: Koning Afgezet- Brazilië wordt Republiek
8 Manaus: Centrum van de Rubberhandel
9 Politiek in de 20 ste Eeuw Militaire Junta: : Terugkeer naar Democratie Periode Cardoso ( ) Periode Lula ( ) Periode Rouseff (sinds 2010)
10 B van BRIC van Goldman Sachs
11 De B van BRIC
12 Global Commodity Bonanza
13 B van BRIC en de Grondstoffenhandel
14 De B van BRIC 21,4% van de bevolking onder de armoedegrens 10% van de hoogste inkomensgroep bezit 42.9% van de welvaart. Corruptie en Criminaliteit Slechte Infrastructuur: 41 ste op de World Bank Logistics Performance Index.
15 Beleid en Strategie Versnelde Groei Programma (PAC) Grootschalige publieke investeringen in infrastructuur Stimulering van private (buitenlandse) investeringen Energy, Housing & Sanitation, Urban Transportation, Transport& Logistics Totaal 170 miljard Nationaal Plan Logistiek en Transport (PNLT) Totaal 20 miljard Verbeteren wegen, zeehavens, luchthavens, binnenvaart en spoor
16 Gateway Regions: Transport en Infrastructuur 1. Amazone: Belem, Manaus, Porto Velho 2. Noordoosten: Itaqui, Recife/Suape, Pecem 3. Zuidoostelijke Mega City Region: Santos, Sao Sebastiao, Sepetiba 4. Zuiden: Rio Grande, Porto Alegre (Jacobs, Pegler, Reis & Pereira, 2012)
17 Porto de Santos Tema: Logística Internacional Prof. Manoel AS Reis 17
18 Porto de Santos Prof. Manoel AS Reis
19 Investeringen Zuidoostelijke MegaCity Zuidoosten Investeringen (Milhões R$) UF Havens 2014/ /17 ES Vitória RJ Itaguaí/Rio de Janeiro Manaus/Itacoatiara Porto Velho SP Santos/São Sebastião TOTAAL Santarém Vila do Conde Macapá Belém/Miramar/Outeiros Itaqui Pecém Cabedelo Suape/Recife Maceió Aratu/Salvador Porto Sul / Ilhéus Vitória Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Paranaguá/Antonina Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul Porto Alegre Rio Grande
20 Investeringen - Noordoost Noordoosten Investeringen (Milhões R$) UF Havens 2014/ /17 MA BA PE CE PA AL Itaqui Aratu / Salvador / Porto Sul / Ilhéus Recife/Suape Pecém Cabedelo Maceió Manaus/Itacoatiara Porto Velho TOTAAL Santarém Macapá Belém/Miramar/Outeiros Vila do Conde Itaqui Pecém Cabedelo Suape/Recife Maceió Aratu/Salvador Porto Sul / Ilhéus Vitória Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Paranaguá/Antonina Rio Grande Porto Alegre Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul
21 Investeringen Zuidelijke Regio Zuiden Investeringen (Milhões R$) PR SC RS Havens Paranaguá - Antonina Imbituba/Itajaí/ São Francisco do Sul Porto Alegre/ Rio Grande TOTAAL Manaus/Itacoatiara Porto Velho 2014/ / Santarém Vila do Conde Macapá Belém/Miramar/Outeiros Vitória Itaqui Pecém Aratu/Salvador Porto Sul / Ilhéus Maceió Cabedelo Suape/Recife Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Paranaguá/Antonina Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul Porto Alegre Rio Grande
22 Investeringen Amazone Macapá Santarém Belém/Miramar/Outeiros Manaus/Itacoatiara Vila do Conde Itaqui Pecém Porto Velho Amazone St Havens Cabedelo Suape/Recife Investeringen Maceió Aratu/Salvador Ilhéus/Porto Sul (Milhões R$) 2014/ /17 Rio Grande Porto Alegre PA Vitória Belém/Miramar/Outeiro/ Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Vila do Conde Paranaguá/Antonina AM Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul AP Santarém/ Itacoatiara/Manaus Macapá RO Porto Velho TOTAAL
23 Railroad Transportation in Brazil Expansions PNLT 2010 EF (Ferrovia Norte-Sul) Panorama/SP - Rio Grande/RS (1.600 km)
24 Koffie
25 Koffie Rond 1840 Brazilië de grootste koffieproducent ter wereld (63% van Brazilie s totale exports in 1890). Momenteel 1/3 van de wereldproductie (49 miljoen bags) Tot begin jaren 1990 sterk gereguleerd via nationale quota, matige kwaliteit. Sinds jaren 1990 meer kwaliteit en concurrentie (bijv. toetreding Sara Lee)
26 Suiker/ Ethanol
27 Suikerriet historisch belangrijk export product Totale Productie: 558 MMT Grootse producent van suiker ter wereld 25% productie, 50% van de exports Grootste producent van ethanol ter wereld 20% productie, 20% van de exports Ethanol goed voor 17.8% van de Energiematrix: sinds 1970s gestimuleerd door de overheid als brandstof voor autos. Belangrijkste productiecentra: SauPaulo, Alagoas, Pernambuco, Suiker/ Ethanol
28 Soja
29 Soja 27 miljoen hectare aan productiegrond Matto Grosso, Parana, RioGrande, Gioas Totale Productie 70 MMT (2 e van de wereld 30 MMT export Bonen 14 MMT export Meals Belangrijkste afzetmarkt: China (85%) Uitbreiding productie naar Noordoosten Vervanging van katoenproductie Maranhao, Para, Bahia, Tocantins In 2008: grote producenten, federale overheid en banken maken afspraken om geen soja en palmolie af te nemen uit de Amazone en nieuw ontboste gronden Lokale afzetmarkt: Biodiesel. Grote eigenaren sojaplantages zijn Vale, Petrobras, Repsol Vleesproductie
30 Soja, Infrastructuur en de Arc of Deforestation (Jacobs&Pegler,2011)
31 Citrus Start citrusproductie in jaren 1960 Belangrijkste citrusproducenten: Cutrale, Citrovita/Citrosuco en Louis Dreyfus SaoPaulo s Citrus Belt belangrijkste productiecentrum in wereld 85% van de wereldexport: EU belangrijkste markt Belangrijskte afzetmarkt is de EU
32 Ertsen en Mineralen
33 Ruwe Olie
34 Ruwe Olie
35 Braziliaanse Handelspartners Export: $256 Miljard Auto s Schoeisel Koffie Soja IJzererts Import: $239 Miljard Machineonderdelen Transportonderdelen Elektronica Olie Kunstmest
36 Buitenlandse Investeringen
37 Buitenlandse Investeringen (Deloitte, 2014)
38 Buitenlandse Investeringen (Deloitte, 2014)
39
40 Een Samba op Klompen
41 Braziliaanse Investeringen in Nederland Cutrale (Haven van Rotterdam) Citrusconcentraat Amaggi (M&S office in Rotterdam) Sojaproducent Copersucar (Europees HQ Rotterdam) Suikerproducent Petrobras- BTG Pactual (Europees HQ- Rotterdam) Staatsoliebedrijf en Zakenbank Marfrig (Eigenaar van Albert van Zoonen, Amstelveen) Vleesverwerker
42 Conclusies Historische Handelsrelatie: Maurits de Braziliaan De Braziliaanse economie nog steeds zeer afhankelijk van Grondstoffen Nederland met de Rotterdamse haven belangrijke exportbestemming voor Braziliaanse grondstoffen Brazilië belangrijke investeringsmarkt voor Nederlandse bedrijven, m.n. procesindustrie, logistiek, offshore, chemie..maar.
43 Wij worden wereldkampioen!
Brazilië en de afhankelijkheid van grondstoffen. KNAG Lezing Dr. Wouter Jacobs Erasmus Universiteit Rotterdam
Brazilië en de afhankelijkheid van grondstoffen KNAG Lezing 11-11-2016 Dr. Wouter Jacobs Erasmus Universiteit Rotterdam 2009 Brazilië 2013 Staples Trap en Dutch Disease Staples Theory (Innis, 1954) Groei
Nadere informatieMinas Gerais - de handelsbalans van 2015 & de handel met Nederland in 2016.
Minas Gerais - de handelsbalans van 2015 & de handel met Nederland in. Inleiding Minas Gerais is met 20 miljoen inwoners de tweede Braziliaanse deelstaat. Minas heeft het lands derde grootste BNP, met
Nadere informatieVreugdenhil Yachts. presents: Brazil and the YACHT INDUSTRY
1 Vreugdenhil Yachts presents: Brazil and the YACHT INDUSTRY Onderdelen Brazilië Algemeen São Paulo Jachtindustrie Vreugdenhil Yachts Brazilië algemeen Yachting in BRIC-landen China: Yachting is verspreid
Nadere informatieBijlage 1 HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. 700047-2-050b1
Bijlage 1 HAVO 2007 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje 700047-2-050b1 Politiek en ruimte Opgave 1 Mogelijke toetreding van Turkije tot de EU bron 1 Tekstfragment Op 3 oktober 2005 zijn de 25 lidstaten
Nadere informatiePresentatie HISWA. Marktentree Brazilië. >> Als het gaat om internationaal ondernemen en samenwerken
Presentatie HISWA Marktentree Brazilië 2 NL EVD Internationaal stimuleert internationaal en een positieve beeldvorming van Nederland in het buitenland. 3 Kerntaken Stimuleren en ondersteunen van Nederlandse
Nadere informatieDocenteninformatie. Leerlingenmateriaal. Lesbrief. Booming Brazilië
8 Lesbrief Booming Brazilië Foto 1 Het strand van Copacabana, een wijk in de Braziliaanse stad Rio de Janeiro Docenteninformatie Brazilië is het land van voetbal, carnaval en de samba. Maar het is ook
Nadere informatieBijlage 1 HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. 700047-2-050b1
Bijlage 1 HAVO 2007 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje 700047-2-050b1 Politiek en ruimte Opgave 1 Mogelijke toetreding van Turkije tot de EU bron 1 Tekstfragment Op 3 oktober 2005 zijn de 25 lidstaten
Nadere informatieBrazilië Fabian Mobach 19-03-2014
Brazilië Fabian Mobach 19-03-2014 Inhoudsopgave: Hoofdstuk 1: informatie over Brazilië. blz.4 Hoofdstuk 2: Geschiedenis. blz.5 Hoofdstuk 3: Bevolking. blz.6 Hoofdstuk 4: Cultuur. blz.7 Hoofdstuk 5: Sport.
Nadere informatieREGIOANALYSE: CEARÁ. 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Ceará
1. Politiek-bestuurlijke omgeving Ceará REGIOANALYSE: CEARÁ Met als hoofdstad Fortaleza (ooit gesticht door Nederlanders), ligt de deelstaat Ceará in het noordoosten van Brazilië en grenst aan de Braziliaanse
Nadere informatieREGIOANALYSE: PARÁ. 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Pará
REGIOANALYSE: PARÁ 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Pará De deelstaat Pará, met hoofdstad Belém, ligt in het oosten van de noordelijke regio van Brazilië en grenst aan Suriname en Guyana in het noordwesten,
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8
Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om
Nadere informatieWorld Cup in Brazilië
World Cup in Brazilië Waarschuwingsniveau 1, neem de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen Gepubliceerd: 11 maart 2014 Tenzij anders aangegeven zijn de op deze pagina vermelde URL's alleen beschikbaar in
Nadere informatieREGIOANALYSE: MARANHÃO
1. Politiek-bestuurlijke omgeving Maranhão REGIOANALYSE: MARANHÃO De deelstaat Maranhão ligt in het noordoosten van Brazilië en de hoofdstad is São Luis. Maranhão heeft de tweede langste kust in het land
Nadere informatieREGIOANALYSE: MINAS GERAIS
1. Politiek-bestuurlijke omgeving Minas Gerais REGIOANALYSE: MINAS GERAIS Minas Gerais ligt in het zuiden van Brazilië en grenst aan de deelstaten Espírito Santo en Rio de Janeiro in het zuidoosten, de
Nadere informatieBrazilië: een nieuwe, kansrijke speler op het wereldtoneel. Brazilië
Brazilië: een nieuwe, kansrijke speler op het wereldtoneel Generaties Brazilianen is geleerd dat hun land het land van de toekomst is - en deze belofte lijkt nu waargemaakt te worden. Brazilië beschikt
Nadere informatie13/ uur Turkije Nederland onder 19 (vr), Atatürk Olympiad Stadium, Istanboel
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 10/10 13.00 uur Georgië Jong Oranje (EK-kw), Mikheil Meskhi Stadium, Tbilisi 15.00 uur Turkije Nederland onder 19 (vr), Güngören Yahya
Nadere informatieBooming Brazilië Praktijkverhalen over zaken doen Praktijkverhalen over zaken doen
Booming Brazilië Praktijkverhalen over zaken doen 1 Inhoudsopgave Woord vooraf 2 Kennismaking 4 Louwrens Dijkstra, Hyva Group BV 46 Jerry Luyke, Paré BV 50 Joris van Wijk, CMP Information Brazil 54 Wim
Nadere informatie26/ uur Portugal Nederlands vrouwenelftal (WK-kw), Dr. José Vieira Carvalho, Maia
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum 24/10 Groepswedstrijden UEFA Europa League 26/10 17.00 uur Portugal Nederlands vrouwenelftal (WK-kw), Dr. José Vieira Carvalho, Maia 29/10-02/11 Val
Nadere informatieREGIOANALYSE: BAHIA. 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Bahia
REGIOANALYSE: BAHIA 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Bahia De deelstaat Bahia, met hoofdstad Salvador, ligt in het Noordoosten van Brazilië en grenst aan de Atlantische Oceaan in het oosten en de staat
Nadere informatie23/ uur Nederlands vrouwenelftal Griekenland (WK-kw), Stadion Woudestein (Excelsior). Rotterdam
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum 05-06/11 Groepswedstrijden UEFA Champions League 07/11 Groepswedstrijden UEFA Europa League 13-18/11 EK-kwalificatietoernooi Onder 19, Georgië 13/11
Nadere informatieHoofdstuk 27 Landenrisico
Hoofdstuk 7 Landenrisico Open vragen 7. Het IMF verdeelt de wereldeconomie in industrielanden, opkomende industrielanden en ontwikkelingslanden. Binnen de opkomende industrielanden en ontwikkelingslanden
Nadere informatieFRANS GUYANA. Macapá. Belém. Manaus Ceará Fortaleza Rio Grande do Norte Natal. Porto Velho Recife Pernambuco BRAZILIË BRASILIA.
Brazilië VENEZUELA GUYANA SURINAME FRANS GUYANA 625km COLOMBIA Boa Vista Macapá Belém Amazone Manaus Ceará Fortaleza Rio Grande do Norte Natal Porto Velho Recife Pernambuco BRAZILIË Salvador da Bahia BOLIVIA
Nadere informatie24-10 19.00 uur Nederlands vrouwenelftal Frankrijk (vr), Jan Louwers Stadion, Eindhoven
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum 20/25-10 1 e ronde EK-kwalificatie Vrouwen onder 19, Zwitserland 20-10 16.00 uur Zwitserland Israël, SC Cham, Eizmos 18.00 uur Nederland Roemenië,
Nadere informatie17/ uur Bosnië en Herzegovina Nederlands zaalvoetbalteam (play-off EK-kw), Ju KSC Mladost, Visoko
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 17-18/09 Groepswedstrijden UEFA Champions League 17/09 20.00 uur Bosnië en Herzegovina Nederlands zaalvoetbalteam (play-off EK-kw),
Nadere informatiePresentatie Themadagen Granen. De (on)mogelijkheden van de Oekraïense akkerbouwsector
Presentatie Themadagen Granen De (on)mogelijkheden van de Oekraïense akkerbouwsector Wie is Theeuwes Holding? 112 jaar oud familiebedrijf Handel, verwerking en productie van granen, oliehoudende zaden
Nadere informatieHoe is de ligging van het land?
BRASIL REPORT Brasil report Wist je dat.. Het tussen de winter wel 17 tot 19 graden is. Geografisch Hier ligt Manaus. In dit nummer: geografisch 1\2 Cultuur 2\3 geschiedenis 3\4 Economisch 4\5 Staat indeling
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8
Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf
Nadere informatieNee, want de voorraden lopen juist terug in Indonesië.
Plusles Energiebronnen in Indonesië Module 2 Bronnen van energie Hoofdstuk 6 Energie, milieu en ruimte in Brazilië Indonesië is een groot eilandenrijk in Zuidoost-Azië. Het land bestaat uit meer dan 17.000
Nadere informatieZuidoost Brazilië vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/82629 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieCare IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk oktober 2015
Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk oktober 2015 Welkom Wij heten u van harte welkom in Van der Valk Hotel 2 Programma 19.00 uur Ontvangst 19.30 uur Opening 19.40 uur Chinese groeivertraging 20.00
Nadere informatieECONOMIE. Begrippenlijst H8 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn
ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H8 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 8 Eerlijke handel? Paragraaf 8.1 Waar
Nadere informatie4,6. Samenvatting door L. 989 woorden 30 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Samenvatting door L. 989 woorden 30 november 2016 4,6 5 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde SAMENVATTING AK HOOFDSTUK 1. VWO 2. Primaire sector: landbouw, visserij, mijnbouw, jacht. Secundaire sector: industrie,
Nadere informatiePaspoort Een internationaal paspoort, dat minimum nog 6 maanden geldig is na datum van de terugreis, is vereist, alsook een ticket heen en terug.
Brazilië praktisch! Paspoort Een internationaal paspoort, dat minimum nog 6 maanden geldig is na datum van de terugreis, is vereist, alsook een ticket heen en terug. Visum De Belgische en de Luxemburgse
Nadere informatie10e Guardian Group Fatum Pensioen- en Bedrijven dag FUTURE READINESS. Connecties maken. (historische lessen voor de toekomst van Curaçao?
10e Guardian Group Fatum Pensioen- en Bedrijven dag FUTURE READINESS Connecties maken (historische lessen voor de toekomst van Curaçao? S.M. de Sola 5 juni, 2015 Santa Barbara Resort Curaçao We can almost
Nadere informatieEindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2015
Bronnenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2015 Inhoud pagina Bronnen bij A The North & South of England 2 Bronnen bij B De geografie van Twitter 4 Bronnen bij C Natura 2000 en de IJsseldelta
Nadere informatieGo to
Go to http://www.consiliariuslocalis.com Booming Brazilië Praktijkverhalen over zaken doen 1 Inhoudsopgave a Woord vooraf 2 Kennismaking 4 Louwrens Dijkstra, Hyva Group BV 46 Jerry Luyke, Paré BV 50 Joris
Nadere informatieLand, volk en cultuur
Land, volk en cultuur Land van uitersten en contrasten Brazilië in het-kort Natuur en milieu Economie, maatschappij en politiek Geschiedenis Jaartallen 12 14 16 22 26 36 Maatschappij en dagelijks leven
Nadere informatieAlgemene Vergadering 26/04/2018. Belgian Feed Association All rights reserved
Algemene Vergadering 26/04/2018 Algemene Vergadering Oorsprong - Origine causerie Jacques Van Outryve 26/04/2018 Jacques Van Outryve Europees en landbouwjournalist Boer & Tuinder Lector Hogeschool VIVES
Nadere informatieREGIOANALYSE: PERNAMBUCO
REGIOANALYSE: PERNAMBUCO 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Pernambuco De deelstaat Pernambuco, met als hoofdstad Recife, ligt in het Noord Oosten van Brazilië en grenst aan de Atlantische Oceaan in het
Nadere informatie06/ uur Nederlands zaalvoetbalteam Hongarije (vr), Topsporthal Fitland XL, Sittard
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd 06/01 20.00 uur Nederlands zaalvoetbalteam Hongarije (vr), Topsporthal Fitland XL, Sittard 07/01 20.00 uur Nederlands zaalvoetbalteam Hongarije
Nadere informatieInternationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?
Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze
Nadere informatie1. Kaartbeeld van de wereld 1
Beeldvorming Brazilië 1. Kaartbeeld van de wereld 1 Hieronder staan 20 landen die je bekend moeten zijn vanuit de aardrijkskundelessen en de media. Verenigde Staten Zuid-Afrika Argentinië Thailand Turkije
Nadere informatieF.I.T. Project Afrika (SSA) Africa Platform of Ghent University Association 22 mei 2014 Johan Malin
F.I.T. Project Afrika (SSA) Africa Platform of Ghent University Association 22 mei 2014 Johan Malin Economische context Potentieel SSA neemt niet af Bron: World Bank Global Economic Prospects, January
Nadere informatieNigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria
Nigeria 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Marèl Smit & Anne Jekel H3T3 1.Bevolking en welvaart in Nigeria Nigeria
Nadere informatieGIS LEIDT TOT ENERGIE
GIS LEIDT TOT ENERGIE Jack Verouden Chief Surveyor Shell International Copyright of Royal Dutch Shell plc 1 ROYAL DUTCH SHELL - PROFIEL Wij zijn actief in meer dan 90 landen Wereldwijd, hebben we meer
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde havo 2007-II
LET OP: Je kunt dit examen maken met de 52e druk of met de 51e druk van de atlas. Schrijf op de eerste regel van je antwoordblad welke druk je gebruikt, de 52e of de 51e. Elke opgave bestaat uit enkele
Nadere informatieAlternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde
Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,
Nadere informatie6,1. Werkstuk door een scholier 3053 woorden 13 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde INHOUDSTAFEL
Werkstuk door een scholier 3053 woorden 13 april 2002 6,1 243 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde INHOUDSTAFEL De bevolking Het carnaval Het klimaat Landbouw en veeteelt Bosbouw en visserij Mijnbouw en
Nadere informatieNulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving
Persconferentie 12/02/2014 Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Internationale conjunctuur en economische toestand 2 Verbetering ondernemersvertrouwen in 2013, maar terugval in 2014 30,00 NBB-barometer
Nadere informatieKNVB-agenda KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND. knvb.nl. Activiteit. (Ned.tijd)
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 05-13/03 Cyprus Cup 2014 (Nederlands vrouwenelftal) 05/03 13.30 uur Canada Finland, Nicosia 13.30 uur Nederland Australië, Larnaca
Nadere informatieBeknopte algemene informatie over Suriname
Beknopte algemene informatie over Suriname 17 maart 2016 Usha P. Adhin MEd. Hoofd Bureau Internationale Betrekkingen Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur Locatie van Suriname - Ligt op de noordoostkust
Nadere informatieMaintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers
Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020 Gerard Blom & Patrick Essers Contents Koepelvisie Strategic Board Delta Region Strategische Innovatie Agenda Innovatiethema
Nadere informatieDe kloof wordt breder. Boekverslag door H woorden 15 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Boekverslag door H. 1034 woorden 15 februari 2007 6.6 80 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 2 het Noorden tegenover het Zuiden 2 Noord- Zuidverhoudingen 2.1 De kloof wordt
Nadere informatieBas Pulles, Commissaris NFIA. NDL/HIDC seminar NL = logistieke kracht Duiven, 28 november 2013
Delen is Bas Pulles, Commissaris NFIA NDL/HIDC seminar NL = logistieke kracht Duiven, 28 november 213 Agenda Agenda Directe Buitenlandse Investeringen (DBI) wereldwijd NFIA resultaten 24-213 (t/m 31-1-213)
Nadere informatieVoetafdruk van de Nederlandse consumptie, 2005
Indicator 14 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De hoeveelheid land die nodig is
Nadere informatieSTATION POLITIEK Geografie van de Braziliaanse dood
Lerarenopleiding RUG Cathelijne de Busser en Chris Diederiks VOORBLAD STATION POLITIEK Geografie van de Braziliaanse dood Iedereen zal vroeg of laat sterven, maar op welke manier je tot je eind komt, verschilt
Nadere informatieZAKENDOEN MET RUSLAND
ZAKENDOEN MET RUSLAND Evelien Staelens Areamanager 23.01.2014 Exportboost Rusland FEVIA Agenda 1. Situering 2. Waarom Rusland 3. Uitdagingen 4. Hoe de Russische markt te benaderen 5. FIT-dienstverlening
Nadere informatieNederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad
Nederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad Mark Thissen Aanleiding: Verzoek EZ De vernieuwende ruimtelijk-economische visie op de
Nadere informatieCirculaire Economie. Urgentie en ongemakkelijke waarheden rond circulariteit Prof. Arnold Tukker Universiteit Leiden - CML en TNO
Circulaire Economie Urgentie en ongemakkelijke waarheden rond circulariteit Prof. Arnold Tukker Universiteit Leiden - CML en TNO Lineair Take make waste Planned obsolence Selling stuff Circulair: Lange
Nadere informatieArm en Rijk. Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten
Arm en Rijk Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten 2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten De rijke Verenigde Staten Je kunt op verschillende manieren aantonen dat de VS een rijk land is. Het BNP
Nadere informatieOnderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen?
Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met
Nadere informatieBiobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert
Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert 1 Fossiele grondstoffen worden steeds duurder Petroleumprijs in dollar per vat Hernieuwbare grondstoffen: opbrengst per ha stijgt voortdurend
Nadere informatieInternationale handel visproducten
Internationale handel visproducten Marktmonitor ontwikkelingen 27-211 en prognose voor 212 Januari 213 Belangrijkste trends 27-211 Ontwikkelingen export De Nederlandse visverwerkende industrie speelt een
Nadere informatieInhoud. 11 Brazilië en de Brazilianen. 153 Centraal Brazilië. 41 Geschiedenis en politiek. 67 Cultuur en kunst. 199 Het zuiden.
Inhoud 1 2 3 7 Kaarten & plattegronden 9 Woord vooraf 11 Brazilië en de Brazilianen 12 Landschap en geologie 15 Klimaat en vegetatie 19 Een volk van migranten 2 Economie: de reus die is ontwaakt 33 De
Nadere informatie12/ uur Nederlands vrouwenelftal België (WK-kw), IJsseldeltastadion (PEC Zwolle), Zwolle
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 06-11/02 Toernooi Nederland onder 15 jaar, Emirhan Sports Complex, Antalya, Turkije 08/-2 13.00 uur Nederland Ierland, 06/02 13.00
Nadere informatieDe internationale concurrentiepositie van Nederland als logistiek land
De internationale concurrentiepositie van Nederland als logistiek land Algemene Ledenvergadering NDL Amsterdam, 22 april 2016 Drs. René Buck Directeur Buck Consultants International Buck Consultants International
Nadere informatieGlobalisering 2.0: Europa in woelig vaarwater?
Globalisering 2.: Europa in woelig vaarwater? Jan Van Hove Chief Economist, KBC Groep NV Professor Internationale Economie, KU leuven 22 ste Maritiem Symposium 23 mei 218 KBC Economic Research Europa op
Nadere informatieWinnaars en verliezers
Winnaars en verliezers Regionaal economische concurrentie in Nederland en Vlaanderen Mark Thissen & Frank van Oort Project: Napoleon, platform 31 & PBL RSA Nederland Voorjaarsdag 2014: Mobiliteit en Infrastructuur
Nadere informatieLions exchange 2013 Brazilie
Lions exchange 2013 Brazilie Amsterdam- Parijs Rio de Janeiro Porto Alegre, via deze weg zou ik naar het verre Brazilie vertrekken voor de uitwisseling van de Lions. Na een reis van 35 uur kwam ik dan
Nadere informatieUITDAGINGEN BINNENVAART
UITDAGINGEN BINNENVAART PROMOTIE BINNENVAART VLAANDEREN 2012 09 18 WATERWEGEN West Europa heeft het dichtste waterwegennetwerk van de EU 90 miljoen inwoners EUR 910 miljard BBP 320 miljoen ton via Rijn
Nadere informatie14/12 12.00 uur Loting achtste finales UEFA Champions League, Nyon 13.00 uur Loting 1/16 en achtste finales UEFA Europa League, Nyon
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd 06-12 Groepswedstrijden UEFA Europa League 08-12 10.00 uur Algemene Vergadering Amateurvoetbal, Zeist 10-12 15.00 uur Algemene Vergadering Betaald
Nadere informatie05/04 16.30 uur Griekenland Nederlands vrouwenelftal (WK-kw), Pankrition Stadium, Heraklion
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum 26/03 16.30 uur België Speelsters onder 15 jaar, Tubize 01-02/04 Kwartfinales UEFA Champions League 03/04 Kwartfinales UEFA Europa Leauge 05/04 16.30
Nadere informatieEnergie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg
Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg Prof. dr ir R. Rabbinge Prov. Gelderland / Arnhem, 19 oktober 2015 1 Bio-fuel in historisch perspectief ethanol Energie uit Bieten en Bintjes, Chemisch
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde vwo I
Zuidoost-Azië Opgave 5 Cassaveteelt in Thailand en Vietnam Bestudeer de bronnen 1 en 2 die bij deze opgave horen. Gebruik bron 1. 3p 19 Beredeneer in drie stappen hoe de teelt van cassave snel tot landdegradatie
Nadere informatieResultaten 2014 Rotterdam Partners
Resultaten 0 Rotterdam Partners Rotterdam Partners International Trade & Investment is in 0 actief betrokken geweest bij de realisatie van 0 projecten in de Rotterdam regio. Hiervan waren confirmed projects,
Nadere informatieMeerkeuzevragen. Vragenlijst. 1. Wat grenst niet aan Zweden?
Meerkeuzevragen Vragenlijst 1. Wat grenst niet aan Zweden? a) De botnische golf, Het skagarrak, het Kattegat b) De Oostzee c) Finland, Noorwegen d) Denemarken 2. Het grootste deel van de Zweedse bevolking
Nadere informatieF Lees bron 1 en beantwoord daarna opdracht 1.
Antwoordmodel: Expert Overheidsbeleid Het crisisteam is samengesteld. Jij bent als expert overheidsbeleid ingevlogen om vast te stellen wat de overheid doet om ruimtelijk ongelijkheid te verminderen. De
Nadere informatieBuitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk
Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Investeringen door buitenlandse bedrijven hebben een belangrijke toe gevoegde
Nadere informatieMarktontwikkelingen vloeibare biobrandstoffen
Marktontwikkelingen vloeibare biobrandstoffen Inhoud 1. Productschap MVO 2. Producten en toepassingen 3. EU Stimuleringsbeleid biobrandstoffen 4. Productie- en exportcijfers 5. Prijsontwikkelingen 6. Vergroten
Nadere informatieExamen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1 dinsdag 21 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 55e druk.
Examen HAVO 2019 tijdvak 1 dinsdag 21 mei 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 55e druk. Dit examen bestaat uit 32 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatie1.349.585.838 inwoners in 2013 (1,35 miljard) Grote steden: Shanghai (22,3 miljoen inw.), Peking (19,3 miljoen inw.) en Hangzhou (15 e stad)
China Grootste land ter wereld 1 van de BRIC-landen 1.349.585.838 inwoners in 2013 (1,35 miljard) Shanghai Delta rijkste van China Grote steden: Shanghai (22,3 miljoen inw.), Peking (19,3 miljoen inw.)
Nadere informatie10/04 19.00 uur Nederlands vrouwenelftal Albanië (WK-kw), Stadion Helmond Sport, Helmond Kwartfinales UEFA Europa Leauge
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 05-10/04 Eliteronde EK-kwalificatie Vrouwen onder 19, Nederland 05/04 16.00 uur Oostenrijk Ierland, Sportpark DVS '33, Ermelo 18.30
Nadere informatieANTWOORDEN HOOFDSTUK 5
ANTWOORDEN EINDTOETS HOOFDSTUK 5 RONDKOMEN ANTWOORDEN HOOFDSTUK 5 TOETS 1 RONDKOMEN 1 Prioriteiten stellen. 2 B 3 2,55 + 2,80 = 5,35 4 52 27 : 12 + 95 : 2 + 40,50 : 3 + 25 = 203. 5 A 3; B 4; C 2; D 1.
Nadere informatieTerms of Reference Evaluatie Economische diplomatie in Latijns-Amerika
Terms of Reference Evaluatie Economische diplomatie in Latijns-Amerika 1. Inleiding... 1 2. Economische diplomatie: definitie en afbakening... 2 3. Evaluatievragen... 2 4. Methode van onderzoek en criteria
Nadere informatie1. Open de CD-rom van De Wereld 2. Kies Australië. 5. Kies kaartsoort rechts. 8. Kies start en oefen
0 0 Blinde kaart Australië en Nieuw-Zeeland Opdracht.. Kies Australië Opdracht.. Kies Australië. Kies verder Voor wie meer kan: Opdracht t/m : Zelfde als opdracht t/m, Maar dan niveau. Voor wie nòg meer
Nadere informatieHET DEELNAME FOMULIER WK2014 (Brazilië)
Wereldkampioenschap 2014 Brazilië HET DEELNAME FOMULIER WK2014 (Brazilië) LET OP DIT FORMULIER BEVAT GEEN REGLEMENT. VRAAG UW ORGANISATOR OM HET REGLEMENT TOE TE VOEGEN. Manuas Arena Amazonia 42.374 Fortaleza
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. economie CSE KB. tijdvak 1
Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 economie CSE KB KB-0233-a-14-1-b Slim uitgeven informatiebron 1 Motorrijtuigenbelasting per kwartaal. Gewichtsklasse Benzine Diesel LPG-gas 651 t/m 750 44 126 44 751 t/m
Nadere informatieResultaten 2014 Rotterdam Partners
Resultaten 0 Rotterdam Partners Rotterdam Partners International Trade & Investment is in 0 actief betrokken geweest bij de realisatie van 0 projecten in de Rotterdam regio. Hiervan waren confirmed projects,
Nadere informatieBrazilië een land van tegenstellingen
Brazilië een land van tegenstellingen Presentatie voor de Stichting Sociaal en Cultureel Werk in Holten maandag 18 november 2013. A het moderne BRIC-land (voor de pauze) B het Brazilië van de Indianen
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.2 Het moderne imperialisme
Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met
Nadere informatieVraag & Aanbod Dag van de Maakindustrie
Vraag & Aanbod Dag van de Maakindustrie Workshop Internationaal Ondernemen Micha van Lin, Hoofd Internationaal Ondernemen Patrick Walison, Adviseur Internationaal Ondernemen 6-12-2011 1 FME-CWM Werkgeversorganisatie
Nadere informatieKNVB-agenda KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND. knvb.nl. Activiteit. (Ned.tijd) 25-26/02 Achtste finales UEFA Champions League
KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 25-26/02 Achtste finales UEFA Champions League 26/02-01/03 Development tournament Nederland onder 16 jaar, Portugal (deelnemers Duitsland,
Nadere informatieDe omvangrijke problemen in Brazilië met water en waterbeheer bieden veel meer kansen voor inbreng van Nederlandse expertise en kennis.
Brazilië Samenvatting Onlangs heeft het Nederlandse adviesbureau Arcadis één van de grootste opdrachten op het gebied van watermanagement en engineering in Brazilië binnengehaald. Het betreft het ambitieuze
Nadere informatieTHE SPECIALIST FOR LATIN AMERICA
THE SPECIALIST FOR LATIN AMERICA HOLA BRAZIL Prijs vanaf : 2.105 pp 10 dagen / 8 nachten Standaard hotels - Dubbele kamer SAMENVATING RIO DE JANEIRO - SALVADOR DA BAHIA Individuele rondreis Brazilië. Beleef
Nadere informatieExamen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 20 juni 9.00-11.30 uur. Bij dit examen horen bijlagen.
Examen HAVO 2007 tijdvak 2 woensdag 20 juni 9.00-11.30 uur aardrijkskunde Bij dit examen horen bijlagen. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 60 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatieMainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk
Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk Jaarcongres Nederlandse Vereniging van Binnenhavens, Venlo, 5 oktober 2012 Hans Smits, CEO Havenbedrijf Rotterdam N.V. 1 Haven Rotterdam in cijfers
Nadere informatie5,7. Keuzeopdracht door een scholier 2049 woorden 6 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inleiding:
Keuzeopdracht door een scholier 2049 woorden 6 april 2003 5,7 95 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: 1) Voorwoord 2) bevolking 3) Industrie 4) Geschiedenis 5) Amazonegebied 6) Amazone rivier
Nadere informatieOndernemingsplan. Prosoe
Ondernemingsplan Prosoe 1. De ondernemer 1.1 Persoonlijke gegevens 2 1.2 Persoonlijke motieven 3 1.3 Persoonlijke kwaliteiten 3 2. Het Marketingplan 2.1 De onderneming 4 2.2 Idee 4 2.3 De markt 4 2.3.1
Nadere informatieExport-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014
Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 1. Samenvatting en conclusies De Nederlandse uitvoerwaarde is in 2013 met 1,0% gestegen t.o.v. dezelfde periode in 2012 tot 433,8 miljard euro. De bescheiden
Nadere informatie