Brazilië en de Grondstoffenbonanza. KNAG Lezing Dr. Wouter Jacobs University of Antwerp Ghent University GOLLS Research Network

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Brazilië en de Grondstoffenbonanza. KNAG Lezing -19-6-2014 Dr. Wouter Jacobs University of Antwerp Ghent University GOLLS Research Network"

Transcriptie

1 Brazilië en de Grondstoffenbonanza KNAG Lezing Dr. Wouter Jacobs University of Antwerp Ghent University GOLLS Research Network

2 De Opstelling

3 2009 Brazilië 2013

4 De Feiten Inwoners: 202 miljoen (5 e in de wereld) Oppervlak: 8,5 miljoen Km2 (5 e in de wereld) BNP: 2450 miljard US$ (7 e economie van de wereld) 5% Landbouw 30% Industrie 65% Diensten BNP per Capita: US$ Federatie van 27 staten en 1 federaal district (Brasilia) Commercial Powerhouse: Sao Paulo State

5 De Geografie

6 De WIC mentaliteit Holland neemt de suikerhandel van de Portugezen over in de Braziliaanse koloniën

7 Shortlived Brazilian Empire 1808: Portugese koning vestigt zich in Rio de Janeiro Afschaffing handelsbeperkingen Afschaffing verbod op maakindustrie 1822: Onafhankelijkheid van Brazilië Economische groei gebaseerd op Koffie en Rubberhandel Afschaffing slavernij 1888 Sterke Immigratie vanuit Europa en Azië 1889: Koning Afgezet- Brazilië wordt Republiek

8 Manaus: Centrum van de Rubberhandel

9 Politiek in de 20 ste Eeuw Militaire Junta: : Terugkeer naar Democratie Periode Cardoso ( ) Periode Lula ( ) Periode Rouseff (sinds 2010)

10 B van BRIC van Goldman Sachs

11 De B van BRIC

12 Global Commodity Bonanza

13 B van BRIC en de Grondstoffenhandel

14 De B van BRIC 21,4% van de bevolking onder de armoedegrens 10% van de hoogste inkomensgroep bezit 42.9% van de welvaart. Corruptie en Criminaliteit Slechte Infrastructuur: 41 ste op de World Bank Logistics Performance Index.

15 Beleid en Strategie Versnelde Groei Programma (PAC) Grootschalige publieke investeringen in infrastructuur Stimulering van private (buitenlandse) investeringen Energy, Housing & Sanitation, Urban Transportation, Transport& Logistics Totaal 170 miljard Nationaal Plan Logistiek en Transport (PNLT) Totaal 20 miljard Verbeteren wegen, zeehavens, luchthavens, binnenvaart en spoor

16 Gateway Regions: Transport en Infrastructuur 1. Amazone: Belem, Manaus, Porto Velho 2. Noordoosten: Itaqui, Recife/Suape, Pecem 3. Zuidoostelijke Mega City Region: Santos, Sao Sebastiao, Sepetiba 4. Zuiden: Rio Grande, Porto Alegre (Jacobs, Pegler, Reis & Pereira, 2012)

17 Porto de Santos Tema: Logística Internacional Prof. Manoel AS Reis 17

18 Porto de Santos Prof. Manoel AS Reis

19 Investeringen Zuidoostelijke MegaCity Zuidoosten Investeringen (Milhões R$) UF Havens 2014/ /17 ES Vitória RJ Itaguaí/Rio de Janeiro Manaus/Itacoatiara Porto Velho SP Santos/São Sebastião TOTAAL Santarém Vila do Conde Macapá Belém/Miramar/Outeiros Itaqui Pecém Cabedelo Suape/Recife Maceió Aratu/Salvador Porto Sul / Ilhéus Vitória Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Paranaguá/Antonina Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul Porto Alegre Rio Grande

20 Investeringen - Noordoost Noordoosten Investeringen (Milhões R$) UF Havens 2014/ /17 MA BA PE CE PA AL Itaqui Aratu / Salvador / Porto Sul / Ilhéus Recife/Suape Pecém Cabedelo Maceió Manaus/Itacoatiara Porto Velho TOTAAL Santarém Macapá Belém/Miramar/Outeiros Vila do Conde Itaqui Pecém Cabedelo Suape/Recife Maceió Aratu/Salvador Porto Sul / Ilhéus Vitória Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Paranaguá/Antonina Rio Grande Porto Alegre Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul

21 Investeringen Zuidelijke Regio Zuiden Investeringen (Milhões R$) PR SC RS Havens Paranaguá - Antonina Imbituba/Itajaí/ São Francisco do Sul Porto Alegre/ Rio Grande TOTAAL Manaus/Itacoatiara Porto Velho 2014/ / Santarém Vila do Conde Macapá Belém/Miramar/Outeiros Vitória Itaqui Pecém Aratu/Salvador Porto Sul / Ilhéus Maceió Cabedelo Suape/Recife Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Paranaguá/Antonina Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul Porto Alegre Rio Grande

22 Investeringen Amazone Macapá Santarém Belém/Miramar/Outeiros Manaus/Itacoatiara Vila do Conde Itaqui Pecém Porto Velho Amazone St Havens Cabedelo Suape/Recife Investeringen Maceió Aratu/Salvador Ilhéus/Porto Sul (Milhões R$) 2014/ /17 Rio Grande Porto Alegre PA Vitória Belém/Miramar/Outeiro/ Itaguaí/Rio de Janeiro Santos/São Sebastião Vila do Conde Paranaguá/Antonina AM Itajaí/Imbituba/São Francisco do Sul AP Santarém/ Itacoatiara/Manaus Macapá RO Porto Velho TOTAAL

23 Railroad Transportation in Brazil Expansions PNLT 2010 EF (Ferrovia Norte-Sul) Panorama/SP - Rio Grande/RS (1.600 km)

24 Koffie

25 Koffie Rond 1840 Brazilië de grootste koffieproducent ter wereld (63% van Brazilie s totale exports in 1890). Momenteel 1/3 van de wereldproductie (49 miljoen bags) Tot begin jaren 1990 sterk gereguleerd via nationale quota, matige kwaliteit. Sinds jaren 1990 meer kwaliteit en concurrentie (bijv. toetreding Sara Lee)

26 Suiker/ Ethanol

27 Suikerriet historisch belangrijk export product Totale Productie: 558 MMT Grootse producent van suiker ter wereld 25% productie, 50% van de exports Grootste producent van ethanol ter wereld 20% productie, 20% van de exports Ethanol goed voor 17.8% van de Energiematrix: sinds 1970s gestimuleerd door de overheid als brandstof voor autos. Belangrijkste productiecentra: SauPaulo, Alagoas, Pernambuco, Suiker/ Ethanol

28 Soja

29 Soja 27 miljoen hectare aan productiegrond Matto Grosso, Parana, RioGrande, Gioas Totale Productie 70 MMT (2 e van de wereld 30 MMT export Bonen 14 MMT export Meals Belangrijkste afzetmarkt: China (85%) Uitbreiding productie naar Noordoosten Vervanging van katoenproductie Maranhao, Para, Bahia, Tocantins In 2008: grote producenten, federale overheid en banken maken afspraken om geen soja en palmolie af te nemen uit de Amazone en nieuw ontboste gronden Lokale afzetmarkt: Biodiesel. Grote eigenaren sojaplantages zijn Vale, Petrobras, Repsol Vleesproductie

30 Soja, Infrastructuur en de Arc of Deforestation (Jacobs&Pegler,2011)

31 Citrus Start citrusproductie in jaren 1960 Belangrijkste citrusproducenten: Cutrale, Citrovita/Citrosuco en Louis Dreyfus SaoPaulo s Citrus Belt belangrijkste productiecentrum in wereld 85% van de wereldexport: EU belangrijkste markt Belangrijskte afzetmarkt is de EU

32 Ertsen en Mineralen

33 Ruwe Olie

34 Ruwe Olie

35 Braziliaanse Handelspartners Export: $256 Miljard Auto s Schoeisel Koffie Soja IJzererts Import: $239 Miljard Machineonderdelen Transportonderdelen Elektronica Olie Kunstmest

36 Buitenlandse Investeringen

37 Buitenlandse Investeringen (Deloitte, 2014)

38 Buitenlandse Investeringen (Deloitte, 2014)

39

40 Een Samba op Klompen

41 Braziliaanse Investeringen in Nederland Cutrale (Haven van Rotterdam) Citrusconcentraat Amaggi (M&S office in Rotterdam) Sojaproducent Copersucar (Europees HQ Rotterdam) Suikerproducent Petrobras- BTG Pactual (Europees HQ- Rotterdam) Staatsoliebedrijf en Zakenbank Marfrig (Eigenaar van Albert van Zoonen, Amstelveen) Vleesverwerker

42 Conclusies Historische Handelsrelatie: Maurits de Braziliaan De Braziliaanse economie nog steeds zeer afhankelijk van Grondstoffen Nederland met de Rotterdamse haven belangrijke exportbestemming voor Braziliaanse grondstoffen Brazilië belangrijke investeringsmarkt voor Nederlandse bedrijven, m.n. procesindustrie, logistiek, offshore, chemie..maar.

43 Wij worden wereldkampioen!

Brazilië en de afhankelijkheid van grondstoffen. KNAG Lezing Dr. Wouter Jacobs Erasmus Universiteit Rotterdam

Brazilië en de afhankelijkheid van grondstoffen. KNAG Lezing Dr. Wouter Jacobs Erasmus Universiteit Rotterdam Brazilië en de afhankelijkheid van grondstoffen KNAG Lezing 11-11-2016 Dr. Wouter Jacobs Erasmus Universiteit Rotterdam 2009 Brazilië 2013 Staples Trap en Dutch Disease Staples Theory (Innis, 1954) Groei

Nadere informatie

Minas Gerais - de handelsbalans van 2015 & de handel met Nederland in 2016.

Minas Gerais - de handelsbalans van 2015 & de handel met Nederland in 2016. Minas Gerais - de handelsbalans van 2015 & de handel met Nederland in. Inleiding Minas Gerais is met 20 miljoen inwoners de tweede Braziliaanse deelstaat. Minas heeft het lands derde grootste BNP, met

Nadere informatie

Vreugdenhil Yachts. presents: Brazil and the YACHT INDUSTRY

Vreugdenhil Yachts. presents: Brazil and the YACHT INDUSTRY 1 Vreugdenhil Yachts presents: Brazil and the YACHT INDUSTRY Onderdelen Brazilië Algemeen São Paulo Jachtindustrie Vreugdenhil Yachts Brazilië algemeen Yachting in BRIC-landen China: Yachting is verspreid

Nadere informatie

Bijlage 1 HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. 700047-2-050b1

Bijlage 1 HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. 700047-2-050b1 Bijlage 1 HAVO 2007 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje 700047-2-050b1 Politiek en ruimte Opgave 1 Mogelijke toetreding van Turkije tot de EU bron 1 Tekstfragment Op 3 oktober 2005 zijn de 25 lidstaten

Nadere informatie

Presentatie HISWA. Marktentree Brazilië. >> Als het gaat om internationaal ondernemen en samenwerken

Presentatie HISWA. Marktentree Brazilië. >> Als het gaat om internationaal ondernemen en samenwerken Presentatie HISWA Marktentree Brazilië 2 NL EVD Internationaal stimuleert internationaal en een positieve beeldvorming van Nederland in het buitenland. 3 Kerntaken Stimuleren en ondersteunen van Nederlandse

Nadere informatie

Docenteninformatie. Leerlingenmateriaal. Lesbrief. Booming Brazilië

Docenteninformatie. Leerlingenmateriaal. Lesbrief. Booming Brazilië 8 Lesbrief Booming Brazilië Foto 1 Het strand van Copacabana, een wijk in de Braziliaanse stad Rio de Janeiro Docenteninformatie Brazilië is het land van voetbal, carnaval en de samba. Maar het is ook

Nadere informatie

Bijlage 1 HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. 700047-2-050b1

Bijlage 1 HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. 700047-2-050b1 Bijlage 1 HAVO 2007 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje 700047-2-050b1 Politiek en ruimte Opgave 1 Mogelijke toetreding van Turkije tot de EU bron 1 Tekstfragment Op 3 oktober 2005 zijn de 25 lidstaten

Nadere informatie

Brazilië Fabian Mobach 19-03-2014

Brazilië Fabian Mobach 19-03-2014 Brazilië Fabian Mobach 19-03-2014 Inhoudsopgave: Hoofdstuk 1: informatie over Brazilië. blz.4 Hoofdstuk 2: Geschiedenis. blz.5 Hoofdstuk 3: Bevolking. blz.6 Hoofdstuk 4: Cultuur. blz.7 Hoofdstuk 5: Sport.

Nadere informatie

REGIOANALYSE: CEARÁ. 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Ceará

REGIOANALYSE: CEARÁ. 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Ceará 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Ceará REGIOANALYSE: CEARÁ Met als hoofdstad Fortaleza (ooit gesticht door Nederlanders), ligt de deelstaat Ceará in het noordoosten van Brazilië en grenst aan de Braziliaanse

Nadere informatie

REGIOANALYSE: PARÁ. 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Pará

REGIOANALYSE: PARÁ. 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Pará REGIOANALYSE: PARÁ 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Pará De deelstaat Pará, met hoofdstad Belém, ligt in het oosten van de noordelijke regio van Brazilië en grenst aan Suriname en Guyana in het noordwesten,

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om

Nadere informatie

World Cup in Brazilië

World Cup in Brazilië World Cup in Brazilië Waarschuwingsniveau 1, neem de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen Gepubliceerd: 11 maart 2014 Tenzij anders aangegeven zijn de op deze pagina vermelde URL's alleen beschikbaar in

Nadere informatie

REGIOANALYSE: MARANHÃO

REGIOANALYSE: MARANHÃO 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Maranhão REGIOANALYSE: MARANHÃO De deelstaat Maranhão ligt in het noordoosten van Brazilië en de hoofdstad is São Luis. Maranhão heeft de tweede langste kust in het land

Nadere informatie

REGIOANALYSE: MINAS GERAIS

REGIOANALYSE: MINAS GERAIS 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Minas Gerais REGIOANALYSE: MINAS GERAIS Minas Gerais ligt in het zuiden van Brazilië en grenst aan de deelstaten Espírito Santo en Rio de Janeiro in het zuidoosten, de

Nadere informatie

Brazilië: een nieuwe, kansrijke speler op het wereldtoneel. Brazilië

Brazilië: een nieuwe, kansrijke speler op het wereldtoneel. Brazilië Brazilië: een nieuwe, kansrijke speler op het wereldtoneel Generaties Brazilianen is geleerd dat hun land het land van de toekomst is - en deze belofte lijkt nu waargemaakt te worden. Brazilië beschikt

Nadere informatie

13/ uur Turkije Nederland onder 19 (vr), Atatürk Olympiad Stadium, Istanboel

13/ uur Turkije Nederland onder 19 (vr), Atatürk Olympiad Stadium, Istanboel KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 10/10 13.00 uur Georgië Jong Oranje (EK-kw), Mikheil Meskhi Stadium, Tbilisi 15.00 uur Turkije Nederland onder 19 (vr), Güngören Yahya

Nadere informatie

Booming Brazilië Praktijkverhalen over zaken doen Praktijkverhalen over zaken doen

Booming Brazilië Praktijkverhalen over zaken doen Praktijkverhalen over zaken doen Booming Brazilië Praktijkverhalen over zaken doen 1 Inhoudsopgave Woord vooraf 2 Kennismaking 4 Louwrens Dijkstra, Hyva Group BV 46 Jerry Luyke, Paré BV 50 Joris van Wijk, CMP Information Brazil 54 Wim

Nadere informatie

26/ uur Portugal Nederlands vrouwenelftal (WK-kw), Dr. José Vieira Carvalho, Maia

26/ uur Portugal Nederlands vrouwenelftal (WK-kw), Dr. José Vieira Carvalho, Maia KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum 24/10 Groepswedstrijden UEFA Europa League 26/10 17.00 uur Portugal Nederlands vrouwenelftal (WK-kw), Dr. José Vieira Carvalho, Maia 29/10-02/11 Val

Nadere informatie

REGIOANALYSE: BAHIA. 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Bahia

REGIOANALYSE: BAHIA. 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Bahia REGIOANALYSE: BAHIA 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Bahia De deelstaat Bahia, met hoofdstad Salvador, ligt in het Noordoosten van Brazilië en grenst aan de Atlantische Oceaan in het oosten en de staat

Nadere informatie

23/ uur Nederlands vrouwenelftal Griekenland (WK-kw), Stadion Woudestein (Excelsior). Rotterdam

23/ uur Nederlands vrouwenelftal Griekenland (WK-kw), Stadion Woudestein (Excelsior). Rotterdam KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum 05-06/11 Groepswedstrijden UEFA Champions League 07/11 Groepswedstrijden UEFA Europa League 13-18/11 EK-kwalificatietoernooi Onder 19, Georgië 13/11

Nadere informatie

Hoofdstuk 27 Landenrisico

Hoofdstuk 27 Landenrisico Hoofdstuk 7 Landenrisico Open vragen 7. Het IMF verdeelt de wereldeconomie in industrielanden, opkomende industrielanden en ontwikkelingslanden. Binnen de opkomende industrielanden en ontwikkelingslanden

Nadere informatie

FRANS GUYANA. Macapá. Belém. Manaus Ceará Fortaleza Rio Grande do Norte Natal. Porto Velho Recife Pernambuco BRAZILIË BRASILIA.

FRANS GUYANA. Macapá. Belém. Manaus Ceará Fortaleza Rio Grande do Norte Natal. Porto Velho Recife Pernambuco BRAZILIË BRASILIA. Brazilië VENEZUELA GUYANA SURINAME FRANS GUYANA 625km COLOMBIA Boa Vista Macapá Belém Amazone Manaus Ceará Fortaleza Rio Grande do Norte Natal Porto Velho Recife Pernambuco BRAZILIË Salvador da Bahia BOLIVIA

Nadere informatie

24-10 19.00 uur Nederlands vrouwenelftal Frankrijk (vr), Jan Louwers Stadion, Eindhoven

24-10 19.00 uur Nederlands vrouwenelftal Frankrijk (vr), Jan Louwers Stadion, Eindhoven KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum 20/25-10 1 e ronde EK-kwalificatie Vrouwen onder 19, Zwitserland 20-10 16.00 uur Zwitserland Israël, SC Cham, Eizmos 18.00 uur Nederland Roemenië,

Nadere informatie

17/ uur Bosnië en Herzegovina Nederlands zaalvoetbalteam (play-off EK-kw), Ju KSC Mladost, Visoko

17/ uur Bosnië en Herzegovina Nederlands zaalvoetbalteam (play-off EK-kw), Ju KSC Mladost, Visoko KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 17-18/09 Groepswedstrijden UEFA Champions League 17/09 20.00 uur Bosnië en Herzegovina Nederlands zaalvoetbalteam (play-off EK-kw),

Nadere informatie

Presentatie Themadagen Granen. De (on)mogelijkheden van de Oekraïense akkerbouwsector

Presentatie Themadagen Granen. De (on)mogelijkheden van de Oekraïense akkerbouwsector Presentatie Themadagen Granen De (on)mogelijkheden van de Oekraïense akkerbouwsector Wie is Theeuwes Holding? 112 jaar oud familiebedrijf Handel, verwerking en productie van granen, oliehoudende zaden

Nadere informatie

Hoe is de ligging van het land?

Hoe is de ligging van het land? BRASIL REPORT Brasil report Wist je dat.. Het tussen de winter wel 17 tot 19 graden is. Geografisch Hier ligt Manaus. In dit nummer: geografisch 1\2 Cultuur 2\3 geschiedenis 3\4 Economisch 4\5 Staat indeling

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8 Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf

Nadere informatie

Nee, want de voorraden lopen juist terug in Indonesië.

Nee, want de voorraden lopen juist terug in Indonesië. Plusles Energiebronnen in Indonesië Module 2 Bronnen van energie Hoofdstuk 6 Energie, milieu en ruimte in Brazilië Indonesië is een groot eilandenrijk in Zuidoost-Azië. Het land bestaat uit meer dan 17.000

Nadere informatie

Zuidoost Brazilië vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Zuidoost Brazilië vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/82629 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk oktober 2015

Care IS klantbijeenkomst. Hotel Van der Valk oktober 2015 Care IS klantbijeenkomst Hotel Van der Valk oktober 2015 Welkom Wij heten u van harte welkom in Van der Valk Hotel 2 Programma 19.00 uur Ontvangst 19.30 uur Opening 19.40 uur Chinese groeivertraging 20.00

Nadere informatie

ECONOMIE. Begrippenlijst H8 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn

ECONOMIE. Begrippenlijst H8 VMBO-T2. PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw. Bewerkt door D.R. Hendriks. Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn ECONOMIE VMBO-T2 Begrippenlijst H8 PINCODE 5 e editie vmbo-kgt onderbouw Bewerkt door D.R. Hendriks Sint Ursula Scholengemeenschap, Horn Versie 1 2013-2014 Hoofdstuk 8 Eerlijke handel? Paragraaf 8.1 Waar

Nadere informatie

4,6. Samenvatting door L. 989 woorden 30 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde

4,6. Samenvatting door L. 989 woorden 30 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde Samenvatting door L. 989 woorden 30 november 2016 4,6 5 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde SAMENVATTING AK HOOFDSTUK 1. VWO 2. Primaire sector: landbouw, visserij, mijnbouw, jacht. Secundaire sector: industrie,

Nadere informatie

Paspoort Een internationaal paspoort, dat minimum nog 6 maanden geldig is na datum van de terugreis, is vereist, alsook een ticket heen en terug.

Paspoort Een internationaal paspoort, dat minimum nog 6 maanden geldig is na datum van de terugreis, is vereist, alsook een ticket heen en terug. Brazilië praktisch! Paspoort Een internationaal paspoort, dat minimum nog 6 maanden geldig is na datum van de terugreis, is vereist, alsook een ticket heen en terug. Visum De Belgische en de Luxemburgse

Nadere informatie

10e Guardian Group Fatum Pensioen- en Bedrijven dag FUTURE READINESS. Connecties maken. (historische lessen voor de toekomst van Curaçao?

10e Guardian Group Fatum Pensioen- en Bedrijven dag FUTURE READINESS. Connecties maken. (historische lessen voor de toekomst van Curaçao? 10e Guardian Group Fatum Pensioen- en Bedrijven dag FUTURE READINESS Connecties maken (historische lessen voor de toekomst van Curaçao? S.M. de Sola 5 juni, 2015 Santa Barbara Resort Curaçao We can almost

Nadere informatie

Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2015

Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2015 Bronnenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2015 Inhoud pagina Bronnen bij A The North & South of England 2 Bronnen bij B De geografie van Twitter 4 Bronnen bij C Natura 2000 en de IJsseldelta

Nadere informatie

Go to

Go to Go to http://www.consiliariuslocalis.com Booming Brazilië Praktijkverhalen over zaken doen 1 Inhoudsopgave a Woord vooraf 2 Kennismaking 4 Louwrens Dijkstra, Hyva Group BV 46 Jerry Luyke, Paré BV 50 Joris

Nadere informatie

Land, volk en cultuur

Land, volk en cultuur Land, volk en cultuur Land van uitersten en contrasten Brazilië in het-kort Natuur en milieu Economie, maatschappij en politiek Geschiedenis Jaartallen 12 14 16 22 26 36 Maatschappij en dagelijks leven

Nadere informatie

Algemene Vergadering 26/04/2018. Belgian Feed Association All rights reserved

Algemene Vergadering 26/04/2018. Belgian Feed Association All rights reserved Algemene Vergadering 26/04/2018 Algemene Vergadering Oorsprong - Origine causerie Jacques Van Outryve 26/04/2018 Jacques Van Outryve Europees en landbouwjournalist Boer & Tuinder Lector Hogeschool VIVES

Nadere informatie

REGIOANALYSE: PERNAMBUCO

REGIOANALYSE: PERNAMBUCO REGIOANALYSE: PERNAMBUCO 1. Politiek-bestuurlijke omgeving Pernambuco De deelstaat Pernambuco, met als hoofdstad Recife, ligt in het Noord Oosten van Brazilië en grenst aan de Atlantische Oceaan in het

Nadere informatie

06/ uur Nederlands zaalvoetbalteam Hongarije (vr), Topsporthal Fitland XL, Sittard

06/ uur Nederlands zaalvoetbalteam Hongarije (vr), Topsporthal Fitland XL, Sittard KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd 06/01 20.00 uur Nederlands zaalvoetbalteam Hongarije (vr), Topsporthal Fitland XL, Sittard 07/01 20.00 uur Nederlands zaalvoetbalteam Hongarije

Nadere informatie

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan? Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze

Nadere informatie

1. Kaartbeeld van de wereld 1

1. Kaartbeeld van de wereld 1 Beeldvorming Brazilië 1. Kaartbeeld van de wereld 1 Hieronder staan 20 landen die je bekend moeten zijn vanuit de aardrijkskundelessen en de media. Verenigde Staten Zuid-Afrika Argentinië Thailand Turkije

Nadere informatie

F.I.T. Project Afrika (SSA) Africa Platform of Ghent University Association 22 mei 2014 Johan Malin

F.I.T. Project Afrika (SSA) Africa Platform of Ghent University Association 22 mei 2014 Johan Malin F.I.T. Project Afrika (SSA) Africa Platform of Ghent University Association 22 mei 2014 Johan Malin Economische context Potentieel SSA neemt niet af Bron: World Bank Global Economic Prospects, January

Nadere informatie

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Nigeria 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Marèl Smit & Anne Jekel H3T3 1.Bevolking en welvaart in Nigeria Nigeria

Nadere informatie

GIS LEIDT TOT ENERGIE

GIS LEIDT TOT ENERGIE GIS LEIDT TOT ENERGIE Jack Verouden Chief Surveyor Shell International Copyright of Royal Dutch Shell plc 1 ROYAL DUTCH SHELL - PROFIEL Wij zijn actief in meer dan 90 landen Wereldwijd, hebben we meer

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde havo 2007-II

Eindexamen aardrijkskunde havo 2007-II LET OP: Je kunt dit examen maken met de 52e druk of met de 51e druk van de atlas. Schrijf op de eerste regel van je antwoordblad welke druk je gebruikt, de 52e of de 51e. Elke opgave bestaat uit enkele

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,

Nadere informatie

6,1. Werkstuk door een scholier 3053 woorden 13 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde INHOUDSTAFEL

6,1. Werkstuk door een scholier 3053 woorden 13 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde INHOUDSTAFEL Werkstuk door een scholier 3053 woorden 13 april 2002 6,1 243 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde INHOUDSTAFEL De bevolking Het carnaval Het klimaat Landbouw en veeteelt Bosbouw en visserij Mijnbouw en

Nadere informatie

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving

Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Persconferentie 12/02/2014 Nulgroei in 2014: opluchting, maar geen opleving Internationale conjunctuur en economische toestand 2 Verbetering ondernemersvertrouwen in 2013, maar terugval in 2014 30,00 NBB-barometer

Nadere informatie

KNVB-agenda KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND. knvb.nl. Activiteit. (Ned.tijd)

KNVB-agenda KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND. knvb.nl. Activiteit. (Ned.tijd) KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 05-13/03 Cyprus Cup 2014 (Nederlands vrouwenelftal) 05/03 13.30 uur Canada Finland, Nicosia 13.30 uur Nederland Australië, Larnaca

Nadere informatie

Beknopte algemene informatie over Suriname

Beknopte algemene informatie over Suriname Beknopte algemene informatie over Suriname 17 maart 2016 Usha P. Adhin MEd. Hoofd Bureau Internationale Betrekkingen Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur Locatie van Suriname - Ligt op de noordoostkust

Nadere informatie

Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers

Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020 Gerard Blom & Patrick Essers Contents Koepelvisie Strategic Board Delta Region Strategische Innovatie Agenda Innovatiethema

Nadere informatie

De kloof wordt breder. Boekverslag door H woorden 15 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde

De kloof wordt breder. Boekverslag door H woorden 15 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde Boekverslag door H. 1034 woorden 15 februari 2007 6.6 80 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 2 het Noorden tegenover het Zuiden 2 Noord- Zuidverhoudingen 2.1 De kloof wordt

Nadere informatie

Bas Pulles, Commissaris NFIA. NDL/HIDC seminar NL = logistieke kracht Duiven, 28 november 2013

Bas Pulles, Commissaris NFIA. NDL/HIDC seminar NL = logistieke kracht Duiven, 28 november 2013 Delen is Bas Pulles, Commissaris NFIA NDL/HIDC seminar NL = logistieke kracht Duiven, 28 november 213 Agenda Agenda Directe Buitenlandse Investeringen (DBI) wereldwijd NFIA resultaten 24-213 (t/m 31-1-213)

Nadere informatie

Voetafdruk van de Nederlandse consumptie, 2005

Voetafdruk van de Nederlandse consumptie, 2005 Indicator 14 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De hoeveelheid land die nodig is

Nadere informatie

STATION POLITIEK Geografie van de Braziliaanse dood

STATION POLITIEK Geografie van de Braziliaanse dood Lerarenopleiding RUG Cathelijne de Busser en Chris Diederiks VOORBLAD STATION POLITIEK Geografie van de Braziliaanse dood Iedereen zal vroeg of laat sterven, maar op welke manier je tot je eind komt, verschilt

Nadere informatie

ZAKENDOEN MET RUSLAND

ZAKENDOEN MET RUSLAND ZAKENDOEN MET RUSLAND Evelien Staelens Areamanager 23.01.2014 Exportboost Rusland FEVIA Agenda 1. Situering 2. Waarom Rusland 3. Uitdagingen 4. Hoe de Russische markt te benaderen 5. FIT-dienstverlening

Nadere informatie

Nederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad

Nederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad Nederland in Europese systemen en netwerken Internationale Concurrentiepositie van de Noordvleugel van de Randstad Mark Thissen Aanleiding: Verzoek EZ De vernieuwende ruimtelijk-economische visie op de

Nadere informatie

Circulaire Economie. Urgentie en ongemakkelijke waarheden rond circulariteit Prof. Arnold Tukker Universiteit Leiden - CML en TNO

Circulaire Economie. Urgentie en ongemakkelijke waarheden rond circulariteit Prof. Arnold Tukker Universiteit Leiden - CML en TNO Circulaire Economie Urgentie en ongemakkelijke waarheden rond circulariteit Prof. Arnold Tukker Universiteit Leiden - CML en TNO Lineair Take make waste Planned obsolence Selling stuff Circulair: Lange

Nadere informatie

Arm en Rijk. Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten

Arm en Rijk. Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten Arm en Rijk Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten 2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten De rijke Verenigde Staten Je kunt op verschillende manieren aantonen dat de VS een rijk land is. Het BNP

Nadere informatie

Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen?

Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met

Nadere informatie

Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert

Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert 1 Fossiele grondstoffen worden steeds duurder Petroleumprijs in dollar per vat Hernieuwbare grondstoffen: opbrengst per ha stijgt voortdurend

Nadere informatie

Internationale handel visproducten

Internationale handel visproducten Internationale handel visproducten Marktmonitor ontwikkelingen 27-211 en prognose voor 212 Januari 213 Belangrijkste trends 27-211 Ontwikkelingen export De Nederlandse visverwerkende industrie speelt een

Nadere informatie

Inhoud. 11 Brazilië en de Brazilianen. 153 Centraal Brazilië. 41 Geschiedenis en politiek. 67 Cultuur en kunst. 199 Het zuiden.

Inhoud. 11 Brazilië en de Brazilianen. 153 Centraal Brazilië. 41 Geschiedenis en politiek. 67 Cultuur en kunst. 199 Het zuiden. Inhoud 1 2 3 7 Kaarten & plattegronden 9 Woord vooraf 11 Brazilië en de Brazilianen 12 Landschap en geologie 15 Klimaat en vegetatie 19 Een volk van migranten 2 Economie: de reus die is ontwaakt 33 De

Nadere informatie

12/ uur Nederlands vrouwenelftal België (WK-kw), IJsseldeltastadion (PEC Zwolle), Zwolle

12/ uur Nederlands vrouwenelftal België (WK-kw), IJsseldeltastadion (PEC Zwolle), Zwolle KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 06-11/02 Toernooi Nederland onder 15 jaar, Emirhan Sports Complex, Antalya, Turkije 08/-2 13.00 uur Nederland Ierland, 06/02 13.00

Nadere informatie

De internationale concurrentiepositie van Nederland als logistiek land

De internationale concurrentiepositie van Nederland als logistiek land De internationale concurrentiepositie van Nederland als logistiek land Algemene Ledenvergadering NDL Amsterdam, 22 april 2016 Drs. René Buck Directeur Buck Consultants International Buck Consultants International

Nadere informatie

Globalisering 2.0: Europa in woelig vaarwater?

Globalisering 2.0: Europa in woelig vaarwater? Globalisering 2.: Europa in woelig vaarwater? Jan Van Hove Chief Economist, KBC Groep NV Professor Internationale Economie, KU leuven 22 ste Maritiem Symposium 23 mei 218 KBC Economic Research Europa op

Nadere informatie

Winnaars en verliezers

Winnaars en verliezers Winnaars en verliezers Regionaal economische concurrentie in Nederland en Vlaanderen Mark Thissen & Frank van Oort Project: Napoleon, platform 31 & PBL RSA Nederland Voorjaarsdag 2014: Mobiliteit en Infrastructuur

Nadere informatie

Lions exchange 2013 Brazilie

Lions exchange 2013 Brazilie Lions exchange 2013 Brazilie Amsterdam- Parijs Rio de Janeiro Porto Alegre, via deze weg zou ik naar het verre Brazilie vertrekken voor de uitwisseling van de Lions. Na een reis van 35 uur kwam ik dan

Nadere informatie

UITDAGINGEN BINNENVAART

UITDAGINGEN BINNENVAART UITDAGINGEN BINNENVAART PROMOTIE BINNENVAART VLAANDEREN 2012 09 18 WATERWEGEN West Europa heeft het dichtste waterwegennetwerk van de EU 90 miljoen inwoners EUR 910 miljard BBP 320 miljoen ton via Rijn

Nadere informatie

14/12 12.00 uur Loting achtste finales UEFA Champions League, Nyon 13.00 uur Loting 1/16 en achtste finales UEFA Europa League, Nyon

14/12 12.00 uur Loting achtste finales UEFA Champions League, Nyon 13.00 uur Loting 1/16 en achtste finales UEFA Europa League, Nyon KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd 06-12 Groepswedstrijden UEFA Europa League 08-12 10.00 uur Algemene Vergadering Amateurvoetbal, Zeist 10-12 15.00 uur Algemene Vergadering Betaald

Nadere informatie

05/04 16.30 uur Griekenland Nederlands vrouwenelftal (WK-kw), Pankrition Stadium, Heraklion

05/04 16.30 uur Griekenland Nederlands vrouwenelftal (WK-kw), Pankrition Stadium, Heraklion KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum 26/03 16.30 uur België Speelsters onder 15 jaar, Tubize 01-02/04 Kwartfinales UEFA Champions League 03/04 Kwartfinales UEFA Europa Leauge 05/04 16.30

Nadere informatie

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg Prof. dr ir R. Rabbinge Prov. Gelderland / Arnhem, 19 oktober 2015 1 Bio-fuel in historisch perspectief ethanol Energie uit Bieten en Bintjes, Chemisch

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo I

Eindexamen aardrijkskunde vwo I Zuidoost-Azië Opgave 5 Cassaveteelt in Thailand en Vietnam Bestudeer de bronnen 1 en 2 die bij deze opgave horen. Gebruik bron 1. 3p 19 Beredeneer in drie stappen hoe de teelt van cassave snel tot landdegradatie

Nadere informatie

Resultaten 2014 Rotterdam Partners

Resultaten 2014 Rotterdam Partners Resultaten 0 Rotterdam Partners Rotterdam Partners International Trade & Investment is in 0 actief betrokken geweest bij de realisatie van 0 projecten in de Rotterdam regio. Hiervan waren confirmed projects,

Nadere informatie

Meerkeuzevragen. Vragenlijst. 1. Wat grenst niet aan Zweden?

Meerkeuzevragen. Vragenlijst. 1. Wat grenst niet aan Zweden? Meerkeuzevragen Vragenlijst 1. Wat grenst niet aan Zweden? a) De botnische golf, Het skagarrak, het Kattegat b) De Oostzee c) Finland, Noorwegen d) Denemarken 2. Het grootste deel van de Zweedse bevolking

Nadere informatie

F Lees bron 1 en beantwoord daarna opdracht 1.

F Lees bron 1 en beantwoord daarna opdracht 1. Antwoordmodel: Expert Overheidsbeleid Het crisisteam is samengesteld. Jij bent als expert overheidsbeleid ingevlogen om vast te stellen wat de overheid doet om ruimtelijk ongelijkheid te verminderen. De

Nadere informatie

Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk

Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Investeringen door buitenlandse bedrijven hebben een belangrijke toe gevoegde

Nadere informatie

Marktontwikkelingen vloeibare biobrandstoffen

Marktontwikkelingen vloeibare biobrandstoffen Marktontwikkelingen vloeibare biobrandstoffen Inhoud 1. Productschap MVO 2. Producten en toepassingen 3. EU Stimuleringsbeleid biobrandstoffen 4. Productie- en exportcijfers 5. Prijsontwikkelingen 6. Vergroten

Nadere informatie

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1 dinsdag 21 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 55e druk.

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1 dinsdag 21 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 55e druk. Examen HAVO 2019 tijdvak 1 dinsdag 21 mei 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 55e druk. Dit examen bestaat uit 32 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

1.349.585.838 inwoners in 2013 (1,35 miljard) Grote steden: Shanghai (22,3 miljoen inw.), Peking (19,3 miljoen inw.) en Hangzhou (15 e stad)

1.349.585.838 inwoners in 2013 (1,35 miljard) Grote steden: Shanghai (22,3 miljoen inw.), Peking (19,3 miljoen inw.) en Hangzhou (15 e stad) China Grootste land ter wereld 1 van de BRIC-landen 1.349.585.838 inwoners in 2013 (1,35 miljard) Shanghai Delta rijkste van China Grote steden: Shanghai (22,3 miljoen inw.), Peking (19,3 miljoen inw.)

Nadere informatie

10/04 19.00 uur Nederlands vrouwenelftal Albanië (WK-kw), Stadion Helmond Sport, Helmond Kwartfinales UEFA Europa Leauge

10/04 19.00 uur Nederlands vrouwenelftal Albanië (WK-kw), Stadion Helmond Sport, Helmond Kwartfinales UEFA Europa Leauge KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 05-10/04 Eliteronde EK-kwalificatie Vrouwen onder 19, Nederland 05/04 16.00 uur Oostenrijk Ierland, Sportpark DVS '33, Ermelo 18.30

Nadere informatie

ANTWOORDEN HOOFDSTUK 5

ANTWOORDEN HOOFDSTUK 5 ANTWOORDEN EINDTOETS HOOFDSTUK 5 RONDKOMEN ANTWOORDEN HOOFDSTUK 5 TOETS 1 RONDKOMEN 1 Prioriteiten stellen. 2 B 3 2,55 + 2,80 = 5,35 4 52 27 : 12 + 95 : 2 + 40,50 : 3 + 25 = 203. 5 A 3; B 4; C 2; D 1.

Nadere informatie

Terms of Reference Evaluatie Economische diplomatie in Latijns-Amerika

Terms of Reference Evaluatie Economische diplomatie in Latijns-Amerika Terms of Reference Evaluatie Economische diplomatie in Latijns-Amerika 1. Inleiding... 1 2. Economische diplomatie: definitie en afbakening... 2 3. Evaluatievragen... 2 4. Methode van onderzoek en criteria

Nadere informatie

1. Open de CD-rom van De Wereld 2. Kies Australië. 5. Kies kaartsoort rechts. 8. Kies start en oefen

1. Open de CD-rom van De Wereld 2. Kies Australië. 5. Kies kaartsoort rechts. 8. Kies start en oefen 0 0 Blinde kaart Australië en Nieuw-Zeeland Opdracht.. Kies Australië Opdracht.. Kies Australië. Kies verder Voor wie meer kan: Opdracht t/m : Zelfde als opdracht t/m, Maar dan niveau. Voor wie nòg meer

Nadere informatie

HET DEELNAME FOMULIER WK2014 (Brazilië)

HET DEELNAME FOMULIER WK2014 (Brazilië) Wereldkampioenschap 2014 Brazilië HET DEELNAME FOMULIER WK2014 (Brazilië) LET OP DIT FORMULIER BEVAT GEEN REGLEMENT. VRAAG UW ORGANISATOR OM HET REGLEMENT TOE TE VOEGEN. Manuas Arena Amazonia 42.374 Fortaleza

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. economie CSE KB. tijdvak 1

Bijlage VMBO-KB. economie CSE KB. tijdvak 1 Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 economie CSE KB KB-0233-a-14-1-b Slim uitgeven informatiebron 1 Motorrijtuigenbelasting per kwartaal. Gewichtsklasse Benzine Diesel LPG-gas 651 t/m 750 44 126 44 751 t/m

Nadere informatie

Resultaten 2014 Rotterdam Partners

Resultaten 2014 Rotterdam Partners Resultaten 0 Rotterdam Partners Rotterdam Partners International Trade & Investment is in 0 actief betrokken geweest bij de realisatie van 0 projecten in de Rotterdam regio. Hiervan waren confirmed projects,

Nadere informatie

Brazilië een land van tegenstellingen

Brazilië een land van tegenstellingen Brazilië een land van tegenstellingen Presentatie voor de Stichting Sociaal en Cultureel Werk in Holten maandag 18 november 2013. A het moderne BRIC-land (voor de pauze) B het Brazilië van de Indianen

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.2 Het moderne imperialisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.2 Het moderne imperialisme Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met

Nadere informatie

Vraag & Aanbod Dag van de Maakindustrie

Vraag & Aanbod Dag van de Maakindustrie Vraag & Aanbod Dag van de Maakindustrie Workshop Internationaal Ondernemen Micha van Lin, Hoofd Internationaal Ondernemen Patrick Walison, Adviseur Internationaal Ondernemen 6-12-2011 1 FME-CWM Werkgeversorganisatie

Nadere informatie

KNVB-agenda KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND. knvb.nl. Activiteit. (Ned.tijd) 25-26/02 Achtste finales UEFA Champions League

KNVB-agenda KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND. knvb.nl. Activiteit. (Ned.tijd) 25-26/02 Achtste finales UEFA Champions League KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND KNVB-agenda Datum Tijd Activiteit 25-26/02 Achtste finales UEFA Champions League 26/02-01/03 Development tournament Nederland onder 16 jaar, Portugal (deelnemers Duitsland,

Nadere informatie

De omvangrijke problemen in Brazilië met water en waterbeheer bieden veel meer kansen voor inbreng van Nederlandse expertise en kennis.

De omvangrijke problemen in Brazilië met water en waterbeheer bieden veel meer kansen voor inbreng van Nederlandse expertise en kennis. Brazilië Samenvatting Onlangs heeft het Nederlandse adviesbureau Arcadis één van de grootste opdrachten op het gebied van watermanagement en engineering in Brazilië binnengehaald. Het betreft het ambitieuze

Nadere informatie

THE SPECIALIST FOR LATIN AMERICA

THE SPECIALIST FOR LATIN AMERICA THE SPECIALIST FOR LATIN AMERICA HOLA BRAZIL Prijs vanaf : 2.105 pp 10 dagen / 8 nachten Standaard hotels - Dubbele kamer SAMENVATING RIO DE JANEIRO - SALVADOR DA BAHIA Individuele rondreis Brazilië. Beleef

Nadere informatie

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 20 juni 9.00-11.30 uur. Bij dit examen horen bijlagen.

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 20 juni 9.00-11.30 uur. Bij dit examen horen bijlagen. Examen HAVO 2007 tijdvak 2 woensdag 20 juni 9.00-11.30 uur aardrijkskunde Bij dit examen horen bijlagen. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 60 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk

Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk Mainport en blueports: samenwerken aan multimodaal netwerk Jaarcongres Nederlandse Vereniging van Binnenhavens, Venlo, 5 oktober 2012 Hans Smits, CEO Havenbedrijf Rotterdam N.V. 1 Haven Rotterdam in cijfers

Nadere informatie

5,7. Keuzeopdracht door een scholier 2049 woorden 6 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inleiding:

5,7. Keuzeopdracht door een scholier 2049 woorden 6 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Inleiding: Keuzeopdracht door een scholier 2049 woorden 6 april 2003 5,7 95 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding: 1) Voorwoord 2) bevolking 3) Industrie 4) Geschiedenis 5) Amazonegebied 6) Amazone rivier

Nadere informatie

Ondernemingsplan. Prosoe

Ondernemingsplan. Prosoe Ondernemingsplan Prosoe 1. De ondernemer 1.1 Persoonlijke gegevens 2 1.2 Persoonlijke motieven 3 1.3 Persoonlijke kwaliteiten 3 2. Het Marketingplan 2.1 De onderneming 4 2.2 Idee 4 2.3 De markt 4 2.3.1

Nadere informatie

Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014

Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 Export-update Noord- en Zuid-Amerika - juli 2014 1. Samenvatting en conclusies De Nederlandse uitvoerwaarde is in 2013 met 1,0% gestegen t.o.v. dezelfde periode in 2012 tot 433,8 miljard euro. De bescheiden

Nadere informatie