Ganganalyse van hulpvraag tot ortheseplan. Jos Deckers Themadagen Gymna 2017

Transcriptie

1 Ganganalyse van hulpvraag tot ortheseplan Jos Deckers Themadagen Gymna 2017

2 Jos Deckers 40 jaar kinesitherapeut in revalidatiecentrum Hoensbroek Cursussen (open inschrijving en incompany): Ganganalyse en Looptraining, basis en vervolg Prothesetraining, basis en vervolg Traumabehandeling in de revalidatie Boek Ganganalyse en Looptraining (nieuwe uitgave in mei 2017) 2

3 3

4 Orthesekeuze 4

5 Normaalgang en GRK

6 Shock absorption Single leg stance Push off Acceleration Deceleration 6

7 Grondreactiekracht Klaas Postema 7

8 Grondreactiekracht 8

9 Grondreactiekracht 9

10 10

11 11

12 12

13 13

14 14

15 15

16 16

17 17

18 Heel Rocker Ankle Rocker Forefoot Rocker 18

19 Immobilisatie enkelgewricht

20 Voorwaarden orthese Flexibel hakgedeelte: Kleiner flexiemoment in Loading Response Vermindering clonus Snellere footflat Geen inbedding calcaneus : Bewegingsvrijheid Proneren suppineren verbeteren Voldoende stabiliteit in single leg stance Mogelijkheid tot dorsaalflexie 10 : Voorkomen van hyperextensie Flexibele voorvoet Makkelijk inzetten van zwaaifase Schaal aan voorzijde indien onvoldoende kracht in de kuitmusculatuur 23/03/

21 Comfortable Walking Speed 21

22 Van hulpvraag tot Plan 22

23 Hulpvraag Reden verwijzing Probleemzijde Klacht/hulpvraag cliënt Pijn staan/lopen Instabiliteit staan/lopen, struikelen/vallen Loopafstand/loopduur/verminderde snelheid Vermoeidheid tijdens lopen Loopkwaliteit verminderd Problemen met huidige voorziening Anders: 23

24 Lichamelijk onderzoek Statiek Mobiliteit heup, knie, enkel, MTP1 Spierkracht heup, knie, enkel Sensibiliteit 24

25 Functionele testen Opstaan vanuit zit Proef van Romberg (gnostische sensibiliteit) Kniebuigingen vanuit stand Test Trendelenburg Opdrukken op de tenen Lengte kuitmusculatuur 25

26 Ganganalyse 26

27 27

28 Patiëntkenmerken Mogelijkheden dorsaalflexoren Mogelijkheden plantairflexoren Mogelijkheden quadriceps Mogelijkheden heupstrekkers Mobiliteit enkelgewricht Mate van spasticiteit Mate van instabiliteit Cognitieve mogelijkheden/beperkingen Lengte onderbeen Gewicht Te bereiken loopsnelheid Te bereiken activiteitenniveau 28

29 K-levels: activiteiten niveau s

30 Zorgplan Klinische behandeldoelen (Beoogd functioneren) Staan ondersteunen/verbeteren Lopen ondersteunen/verbeteren Struikelen/vallen verminderen Pijn verminderen Loopsnelheid vergroten Actieradius vergroten (<1km) (>1km) vermoeidheid tijdens lopen verminderen 30

31 Zorgplan Klinische behandeldoelen (Beoogd functioneren) Beoogde activiteiten Lopen op oneffen terrein Traplopen Fietsen Autorijden Participeren in: Dragen confeectieschoenen ADL zelfstandig in orthese en kleding aan- en uitdoen 31

32 Casus 1:Wat is het hoofdprobleem? Hulpvraag: -veilig lopen Wat zie je? Wat is zijn hoofdprobleem? Probleemgebied? (PLOUVOn) 23/03/2017 Ganganalyse en looptraining Wat - Jos Deckers zou je doen? 32

33 Dhr vdg. Peroneus uitval. L 3 km/u 500m geen standaard x x x x x x x x x x x 33

34 Hoofdprobleem Wat? Moeilijke zwaaifase Instabiele steunfase Welke fase? Zwaaifase Steunfase Relatie met vorige fase? Welke strategieën? Nieuwe strategie Hanetred Dropfoot Overdreven bekkenlift Onvoldoende axiale belasting Snelle footflat Overstrekking knie Verkorte standfase Voorwaarde scheppende actie Push Ortho EVO 34

35 Hulpvraag Stabieler lopen struikelen/vallen verminderen Loopafstand vergroten Loopsnelheid verhogen Vermoeidheid tijdens lopen verminderen Loopkwaliteit verbeteren 35

36 Zorgplan Staan ondersteunen/verbeteren Lopen ondersteunen/verbeteren Struikelen/vallen verminderen Loopsnelheid vergroten Actieradius vergroten (>1km) vermoeidheid tijdens lopen verminderen 36

37 Lopen op oneffen terrein Traplopen Autorijden Zorgplan Klinische behandeldoelen (Beoogd functioneren) Dragen confectieschoenen ADL zelfstandig in orthese en kleding aan- en uitdoen 37

38 Oplossing? Hogere loopsnelheid (minder energieverbruik) Ganganalyse en looptraining - Jos Deckers Stabiliteit in de steunfase 23/03/

39 Push Ortho EVO Indicaties Verminderde controle van de voetheffers tijdens de zwaaifase en de loading response (heelstrike / foot flat) eventueel in combinatie met enkelinstabiliteit. Aandoeningen waarbij uitval van de voetheffers kan voorkomen zijn: CVA, hernia, multiple sclerose, postpoliosyndroom, spierdystrofie, ruggenmergletsel. CONTRA-INDICATIES Uitval of gebrek aan controle van de kuitmusculatuur, matige tot zware spasticiteit, extreme spitsvoet, voetdeformaties. 39

40 Casus 2: Wat is het hoofdprobleem? Hulpvraag: -veilig lopen Wat zie je? Wat is zijn hoofdprobleem? Probleemgebied? (PLOUVOn) Wat zou je doen? 40

41 Dhr D. L+R 1 km/u 50m rollator standaard x x x x x x x x x x x x x 41

42 Hoofdprobleem Wat? Instabiliteit in de steunfase dropfoot Welke fase? Steunfase zwaaifase Relatie met vorige fase? Welke strategieën? Nieuwe strategie Exorotatie Rompneiging naar voren Rollator Voetplaatsing in exorotatie Voorwaarde scheppende actie Toe off bijderzijds Toe off beiderzijds 42

43 Hulpvraag Stabieler staan en lopen struikelen/vallen verminderen Vermoeidheid tijdens lopen verminderen Loopkwaliteit verbeteren 43

44 Zorgplan Staan ondersteunen/verbeteren Lopen ondersteunen/verbeteren Struikelen/vallen verminderen Loopsnelheid vergroten Actieradius vergroten (<1km) vermoeidheid tijdens lopen verminderen 44

45 Beoogde activiteiten Zorgplan Klinische behandeldoelen (Beoogd functioneren) Lopen op oneffen terrein Dragen confectieschoenen ADL zelfstandig in orthese en kleding aan- en uitdoen 45

46 Oplossing? Hogere loopsnelheid (minder energieverbruik) Stabiliteit in de steunfase 46

47 Toe off Indicaties Verminderde controle van de voetheffers tijdens de zwaaifase en de loading response (heelstrike / foot flat) in combinatie met uitval of gebrek aan controle van de kuitmusculatuur Contra indicaties Zware spasticiteit, extreme spitsvoet, voetdeformaties. Maatwerk mogelijk 47

48 Eisen op basis van analyse Patiëntkenmerken in kaart brengen patiëntkenmerken Welke problemen moeten ondersteund/verholpen worden Ondersteuning van problemen Mogelijkheden van aanwezige functies behouden Zo hoog mogelijke actieradius in de comfortabele loopsnelheid van de gebruiker en met zo laag mogelijk energieverbruik Zo normaal mogelijke werking van de GRF, dwz: Mogelijkheid tot inveren na heelstrike (minder inzet quadriceps) Voet vlak op de ondergrond in midstance (stabiliteit) Tibia 10 geïnclineerd in midstance (voorkomen hyperextensie) Mogelijkheid tot dorsaalflexie door scharnier of flexibele voorvoet (mogelijkheid tot knieflexie faciliteren) 48

49 Wanneer starten met (tijdelijke) orthese? Zo vroeg mogelijk: Natuurlijk herstel wordt niet vertraagd door orthese Wél ondersteuning in het natuurlijk herstel Vermijden van onnodige strategieën aan gezonde zijde Voorkomen dat deze onnodige strategieën geautomatiseerd worden Zo snel mogelijk naar beste efficiëntie (loopsnelheid, energieverbruik) 49

50 Beenlengte verschillen steeds oplossen!! Elke orthese verlengt het aangedane been Bij de Toe-off familie wordt zelfs de uitlijning bepaald door hakhoogte > bergop lopen >circumductie, abductie, bekkenheffing, vaulting >verhoging energieverbruik 50

51 Keuzes: schacht Bij kracht plantairflexoren minder dan 4: Afsteuning aan voorzijde tibia (GRF) Bij verminderde kracht quadriceps: Invering hielgedeelte KEVO De benodigde kracht van de dorsaalflexoren is hoger tussen heelstrike en footflat dan in de zwaaifase De orthese moet 8-10 dorsaalflexie toe kunnen laten om hyperextensie van de knie te voorkomen Bij niet bereiken 0-stand in het enkelgewricht: maatwerk 51

52 Keuzes: uitvoering Hoe hoger Spasticiteit Gewicht gebruiker Loopsnelheid Activiteitenniveau Hoe zwaarder de uitvoering van de orthese Meer neiging naar koolstof Meer neiging naar maatwerk 52

53 Orthesekeuze 53

54 Basisprincipes training en voorzieningen Normaalgang benaderen Zo weinig mogelijk strategieën Loopsnelheid zo hoog mogelijk (Comfortable Walking Speed) Energieverbruik zo laag mogelijk Gewicht Gewicht onderbeen/schoen zo laag mogelijk Normale momenten Voet vlak op de grond in midstance Stand tibia bij kniestrekking Rotaties zoveel mogelijk toelaten 54

55 Looptraining met orthese Inschakelen in gangbeeld Nog aanwezige problemen oplossen Juiste keuze loophulp Automatiseren Generaliseren 55

56 56

57 Orthesekeuze Te weinig kracht kniestrekkers > KEVO Enkelmobiliteit <-5 > maatwerk Rekening houden met: Mate van spasticiteit Kracht plantairflexoren Te bereiken activiteitenniveau Loopsnelheid Te lopen afstanden Gewicht gebruiker 57

58 58

59 Ganganalyse van hulpvraag tot ortheseplan Jos Deckers Themadagen Gymna 2017

60 60

61 61

62 Verschijnt mei 2017 Uitgave in full color Meer dan 200 foto s en tekeningen Uitgewerkte casuïstiek Inhoud: 1. Looptraining binnen het holistische therapiemodel 2. Het normale looppatroon 3. Van probleemanalyse tot behandelstrategie 4. Algemene looptraining 5. Neurologische probleemgebieden 6. Orthopedische en aanverwante problematiek 7. Beenorthesen 8. Orthopedische schoenaanpassingen 9. Loophulpmiddelen Toegang tot website met downloads en extra informatie, zoals presentaties, video s, website-links, enz Uitgebreide inhoudsopgave en proefhoofdstuk het normale looppatroon op:

63 Contactgegevens: Tel Ganganalyse en looptraining - Jos Deckers