Werken aan doorstroomen studiesucces met behulp van doorstroominformatie

Transcriptie

1 Inspiratiebijeenkomsten doorstroom Werken aan doorstroomen studiesucces met behulp van doorstroominformatie 25 november InHolland in Den Haag 1 december Fonthys in Eindhoven 7 december Deltion in Zwolle

2 Bijeenkomst 25 november WAARDEVOLLE LESSEN VAN DE OVERGANG MBO-HBO Spreker: José Mulder CHECK & CONNECT: LEERLINGEN BETER IN BEELD KRIJGEN ÉN HOUDEN BIJ OVERGANGEN Spreker: Louise Elffers Havisten lijken op het hbo beter te presteren dan mbostudenten. Zo vallen havisten het eerste jaar minder uit en is hun diploma-rendement na acht jaar hoger. Waarom dan lessen trekken uit het mbo? De reden is simpel. 25% van de havisten switched het eerste jaar van studie en/ of instelling. Van deze switchers haalt slechts één op de drie binnen vijf jaar een diploma. Na acht jaar heeft bijna de helft nog steeds geen diploma. Met andere woorden: waar veel mbo-studenten tijdens het eerste jaar het onderwijs verlaten, doen havisten dat gaande de rit of maken zij die rit ellenlang. De keuzes die voor aanvang van het hbo gemaakt worden blijken daarmee zowel voor havisten als mbo-studenten van belang voor latere uitval of vertraging. Vandaar dat ik graag een aantal lessen met u deel die de afgelopen jaren binnen het mbo zijn geleerd wat betreft de overgang mbo-hbo. Voor een succesvolle schoolloopbaan is het belangrijk dat leerlingen betrokkenheid voelen, en tonen, bij hun onderwijsomgeving en hun eigen leerproces. Bij een overgang staat die betrokkenheid onder druk: leerlingen moeten een band opbouwen met de nieuwe onderwijsomgeving. Welke leerlingen hebben hier moeite mee en waarom? Hoe kunnen we ze beter ondersteunen? Naar deze vragen is eerder onderzoek gedaan bij de overgang vmbo-mbo, dat binnenkort wordt uitgebreid naar de overgang mbo-hbo. In deze sessie denken we naar aanleiding van de onderzoeksbevindingen na over de vraag hoe we de betrokkenheid van leerlingen bij overgangen beter kunnen monitoren (check) en stimuleren (connect). DOORSTROOMMONITOR Sprekers: Cor-Jan en Jan Volbers STUDIESUCCES IN HET HOGER ONDERWIJS Spreker: Maartje van den Bogaard Om te weten wat scholen en universiteiten kunnen doen om de overgang zo makkelijk mogelijk te maken, is het belangrijk om te weten welke factoren van belang zijn voor studiesucces in het hoger onderwijs. Er is veel onderzoek gedaan naar dit onderwerp, maar uitkomsten zijn vaak niet eenduidig en bieden weinig aanknopingspunten voor concreet beleid. Ik heb onderzoek gedaan naar studiesucces in het eerste studiejaar bij de TU Delft. Aandachtspunt daarbij was de vraag wat instellingen kunnen doen om het succes van hun studenten te vergroten. Veel beleid in het hoger onderwijs is momenteel gericht op matching en selectie, maar wat voor effecten mag je verwachten van dergelijke maatregelen? Aan wat voor andere maatregelen zouden we kunnen denken als we het succes van studenten willen vergroten? Wat is daarvoor nodig? Tijdens deze sessie vertel ik u over het onderzoek, waarin ik gebruik gemaakt heb van conventionele en niet-conventionele analysemethoden. Deze methoden leiden tot heel andere uitkomsten en daarmee een ander gesprek over studiesucces. Tijdens deze sessie geven wij u de resultaten van de pilot doorstroommonitor vo-wo, een initiatief vanuit het Samenwerkingsplatform Informatie Onderwijs (SION) / Kennisnet in samenwerking met TU/Delft, Universiteit Twente en het Radboud Universiteit Nijmegen. De doorstroommonitor laat zien waar studenten terecht komen in het Hoger Onderwijs, in hoeverre ze switchten van opleidingen, uitvielen, en/of voldeden aan de BSA normen. Het prototype is door zo n 100 scholen in het achterland van voornoemde universiteiten bekeken, waarop een aantal andere ontwerpkeuzes is gemaakt. Over het algemeen was men zeer positief. De grootste toegevoegde waarde van dit product zit in de fijnmazigere analyse van switchgedrag en de uniforme definitie en terugkoppeling van studiesucces. WAT WETEN WE OVER STUDIE(KEUZE)SUCCES? Sprekers: Evelyne Meens, Dimphy Hooijmaaijers en Martine Jansen Welke factoren spelen een rol bij studie(keuze)succes in het hoger beroepsponderwijs? Als gevolg van doorlopend onderzoek binnen Fontys Hogescholen hebben we hier een voorlopig beeld van gekregen. Deze gegevens delen wij graag met u tijdens deze sessie. Verder gaan we gedurende deze sessie met u in gesprek over wat deze resultaten nu voor ons allemaal betekenen Welkomstwoord door Regine von Stieglitz, vestigingsdirecteur InHolland Inleidend woord door Wilma de Koning, bestuurslid Radboud Universiteit Nijmegen Praktijkvoorbeeld door Marianne van Veldhuisen en Cissy Stoker van de Haagse Hogeschool met Tjerk de Blok van het Segbroek College

3 Bijeenkomst 1 december STUDIESUCCES IN HET HOGER ONDERWIJS Spreker: Maartje van den Bogaard Om te weten wat scholen en universiteiten kunnen doen om de overgang zo makkelijk mogelijk te maken, is het belangrijk om te weten welke factoren van belang zijn voor studiesucces in het hoger onderwijs. Er is veel onderzoek gedaan naar dit onderwerp, maar uitkomsten zijn vaak niet eenduidig en bieden weinig aanknopingspunten voor concreet beleid. Ik heb onderzoek gedaan naar studiesucces in het eerste studiejaar bij de TU Delft. Aandachtspunt daarbij was de vraag wat instellingen kunnen doen om het succes van hun studenten te vergroten. Veel beleid in het hoger onderwijs is momenteel gericht op matching en selectie, maar wat voor effecten mag je verwachten van dergelijke maatregelen? Aan wat voor andere maatregelen zouden we kunnen denken als we het succes van studenten willen vergroten? Wat is daarvoor nodig? Tijdens deze sessie vertel ik u over het onderzoek, waarin ik gebruik gemaakt heb van conventionele en niet-conventionele analysemethoden. Deze methoden leiden tot heel andere uitkomsten en daarmee een ander gesprek over studiesucces. INZET VAN DOORSTROOMINFORMATIE TEN BEHOEVE VAN ADVISERING SPREKERS: COR-JAN EN JAN VOLBERS Tijdens deze prikkelende en een tikkeltje controversiële sessie gaan we met elkaar de discussie aan over hoe nu doorstroominformatie in te zetten in een ondersteunende rol. De wens voor een meer evidence-based voorlichting is namelijk groot. Er zijn legio aan mogelijkheden om doorstroominformatie in te zetten in een ondersteunende rol, waarvan de minst beangstigende vorm is het maken van een verwantschapsboom van opleidingen op basis van feitelijk switchgedrag uit het verleden. Een iets betwistbaar informatieproduct zou zijn om inzichtelijk te maken wat de kans op een diploma is, gegeven een bepaald eindcijfer op het centraal schriftelijk. Genoeg stof om samen het hoofd over te buigen! WAT WETEN WE OVER STUDIE(KEUZE)SUCCES? Sprekers: Evelyne Meens, Dimphy Hooijmaaijers en Martine Jansen Welke factoren spelen een rol bij studie(keuze)succes in het hoger beroepsponderwijs? Als gevolg van doorlopend onderzoek binnen Fontys Hogescholen hebben we hier een voorlopig beeld van gekregen. Deze gegevens delen wij graag met u tijdens deze sessie. Verder gaan we gedurende deze sessie met u in gesprek over wat deze resultaten nu voor ons allemaal betekenen. EEN BETERE AANSLUITING MET STUDENT ANALYTICS Spreker: Theo Bakker Een succesvolle overstap van het VO naar het HO is een groot goed. Zowel studenten als onderwijsinstellingen zijn ermee gebaat dat de aansluiting zo optimaal mogelijk is. Met nieuwe analysetechnieken (student analytics) wordt het steeds beter mogelijk om de student bij de overgang persoonlijk te begeleiden op die onderdelen waar het echt nodig is. In deze sessie verkennen we met elkaar de mogelijkheden van student analytics aan de hand van de toepassing ervan binnen de VU. Daarbij kijken we naar de volgende vragen: Welke gegevens zijn beschikbaar en met elkaar te verbinden? Hoe zijn nieuwe inzichten vervolgens in de praktijk te gebruiken en voor wie? Hoe kunnen VO en HO elkaar en de student zo informeren dat deze nieuwe inzichten daadwerkelijk ontstaan en verzilverd kunnen worden? Welkomstwoord door Nienke Meijer, bestuursvoorzitter Fontys Inleidend woord door Hein van Asseldonk, vice-voorzitter VO-raad Praktijkvoorbeeld door Dorien Stals en Piet Verstappen

4 Bijeenkomst 7 december DE VMBO-MBO OVERGANG: WELKE FACTOREN ZIJN VAN INVLOED OP DE AANSLUITING TUSSEN VMBO EN MBO? Spreker: Hanke Korpershoek WAT KAN HET VO DOEN OM STUDIESUCCES TE VERHOGEN? Sprekers: Bert Jan Flim en Jelle Nauta Het jaarlijkse rapport propedeuseresultaten van In deze sessie komen verschillende factoren aan bod die van invloed zijn op de vmbo-mbo overgang. De kennis komt voort uit een reviewstudie bestaande uit een wetenschappelijk deel ( Wat weten we uit onderzoek? ) en een beleidsgericht deel ( Welke beleidsruimte hebben vo-scholen en mbo-instellingen? ). We bespreken 5 thema s: (1) achtergrondkenmerken van leerlingen, (2) factoren in de sociale omgeving van leerlingen, (3) cognitieve kenmerken van leerlingen (bv. prestaties), (4) niet-cognitieve kenmerken van leerlingen (bv. motivatie) en (5) school- en omgevingsfactoren (bv. beleid). De focus ligt op de veranderbare factoren die de aansluiting tussen vmbo en mbo kunnen versoepelen. WAARDEVOLLE LESSEN VAN DE OVERGANG MBO-HBO Spreker: José Mulder de Friese hogescholen laat forse verschillen zien in percentages studieuitval onder Friese vo-scholen. Wij, als coördinatoren van het Aansluitingsnetwerk, hebben met afzonderlijke scholen gesprekken gevoerd over factoren die het studiesucces positief zouden kunnen beïnvloeden. Scholen hebben ook de beschikking over schoolrapportages van HBO-Aansluitingsmonitor. Dit tevredenheidsonderzoek onder eerstejaars studenten geeft de school aanknopingspunten over aspecten die het studiesuccescijfer mede verklaren. Scholen vertalen hun schoolrapportage in concrete verbeteracties is onze ervaring. In deze sessie maakt u kennis met enkele opvallende uitkomsten van ons onderzoek en is ruim tijd voor discussie over welke activiteiten positief uitwerken op studiesucces. De vergelijkende rapportage van havisten en mbo ers over de tevredenheid van de aansluiting naar het hbo vindt u op de website Havisten lijken op het hbo beter te presteren dan mbostudenten. Zo vallen havisten het eerste jaar minder uit en is hun diploma-rendement na acht jaar hoger. Waarom dan lessen trekken uit het mbo? De reden is simpel. 25% van de havisten switched het eerste jaar van studie en/ of instelling. Van deze switchers haalt slechts één op de drie binnen vijf jaar een diploma. Na acht jaar heeft bijna de helft nog steeds geen diploma. Met andere woorden: waar veel mbo-studenten tijdens het eerste jaar het onderwijs verlaten, doen havisten dat gaande de rit of maken zij die rit ellenlang. De keuzes die voor aanvang van het hbo gemaakt worden blijken daarmee zowel voor havisten als mbo-studenten van belang voor latere uitval of vertraging. Vandaar dat ik graag een aantal lessen met u deel die de afgelopen jaren binnen het mbo zijn geleerd wat betreft de overgang mbo-hbo. KIES OP MAAT Sprekers: Cor-Jan en Jan Volbers Kies op Maat is een initiatief vanuit SURF en Studiekeuze123 om de mobiliteit van studenten in het hoger onderwijs te verhogen. Studenten kunnen zich aanmelden en uit het gezamenlijke aanbod van modules kiezen om ook vakken aan een andere HBO-instelling te volgen. Dit biedt meer flexibiliteit voor studenten om hun eigen studiepad te kiezen, deficiënties weg te werken of zich te ontwikkelen in een specifieke richting. Inmiddels maken vele duizenden studenten hier gebruik van. Op dit moment verkent Kies op Maat de mogelijkheid om de achterliggende databestanden te analyseren, presenteren en in te zetten voor visievorming omtrent het curriculum van aangesloten onderwijsinstellingen. Tijdens deze sessie geven we u aan de hand van een praktijkvoorbeeld wat de mogelijkheden zijn Welkom en inleidend woord door lid van het CvB Deltion College Praktijkvoorbeeld door Onno van Helden, Stichting voorgezet onderwijs Lelystad, rector van De Rietlanden

5 Werken met doorstroominformatie Om talentontwikkeling van jongeren te stimuleren is het belangrijk de jongere goed te (leren) kennen en zodoende goed te volgen in zijn of haar ontwikkeling. Dit kan alleen als er een goede aansluiting is tussen de verschillende onderwijssectoren die de jongeren in hun loopbaan bezoeken. Deze overgang is kansrijker wanneer wij leerlingen nog gerichter begeleiden bij of voorbereiden op deze overstap. Projectleider Mike Jolink / mikejolink@vo-raad.nl