Wie (ver)draagt de vrijheid van onderwijs? Pleidooi voor een pedagogische invalshoek. Maarten Simons KU Leuven
|
|
- Gabriël ter Linde
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wie (ver)draagt de vrijheid van onderwijs? Pleidooi voor een pedagogische invalshoek Maarten Simons KU Leuven
2 1. Een politiek-juridische kwestie met pedagogische ondertoon 2. Waarom (geen) vrijheid van onderwijs (meer)? 3. Een (nieuwe) pedagogische taal voor de vrijheid van onderwijs? 4. Wie is drager van de vrijheid van onderwijs?
3 Een politiek-juridische kwestie met pedagogische ondertoon Waarom (geen) vrijheid van onderwijs (meer)? Een (nieuwe) pedagogische taal voor de vrijheid van onderwijs? Wie is drager van de vrijheid van onderwijs?
4 EVEN TERUG IN DE TIJD We weten goed wat ons het monopolie op onderwijs heeft gekost om nu niet alles op te offeren, en dus niet de fout te begaan om terug te keren naar deze onwaardige morele en intellectuele onderdrukking. Martelaren van de vrijheid, u heeft de ketens doorbroken waarmee men onze ziel zelf had geketend. ( ) Deze ketens zie ik, heren, in het recht op toezicht ( ). (M. Morel- Danheel, Katholieke stem)» Leidt elke macht, en vooral de macht die we vandaag zeker moet vastleggen, niet op een natuurlijke manier tot despotisme? Laten we toe dat die macht een middel krijgt om op een dag opnieuw het onderwijs te hermonopoliseren, met de grondwet in de hand? ( ) En waar zal de vrijheid zijn, wanneer de macht een groot aantal inrichters plaatst onder haar zeden en haar belangen. ( ). ( ) alle instellingen zijn open voor de ouders die van rechtswege inspecteurs en de enige die competent zijn.» (M. Morel- Danheel) «Door onze sociale staat te organiseren op een brede schaal, en door aan burgers elke vrijheid te geven die compatibel is met het handhaven van de staat, moeten we er ook op toe zien dat de jeugd een instructie krijgt die maakt dat alle Belgen hun liberale instituties kunnen appreciëren en dat ze kunnen genieten van het geluk dat er door wordt mogelijk gemaakt. Tot wat leidt het bij minder gefortuneerde burgers, alsze slaven blijven van ontwetendheid, van fanatisme en van vergissingen.» (Dam, Liberale stem)
5 EEN POLITIEK-JURIDISCHE KWESTIE Opvoeding Individueel Particulier Gezin Kerk vrijheid van: staatspedagogiek vrijheid voor: persoonsvorming vrijheid voor: burgerschapsvorming vrijheid van: indoctrinatie Staat Samenleving Algemeen Collectief Onderwijs MAAR MET PEDAGOGISCHE ONDERTOON
6 Een politiek-juridische kwestie met pedagogische ondertoon Waarom (geen) vrijheid van onderwijs (meer)? Een (nieuwe) pedagogische taal voor de vrijheid van onderwijs? Wie is drager van de vrijheid van onderwijs?
7 ECONOMISCHE- FINANCIËLE KWESTIE ETHISCH-LEVENS- BESCHOUWELIJKE KWESTIE Politiek Juridisch Vrijheid als pedagogische kwestie Bestuurlijk LEER-THEORETISCHE KWESTIE SOCIAAL-CULTURELE KWESTIE
8 ECONOMISCHE- FINANCIËLE KWESTIE ETHISCH-LEVENS- BESCHOUWELIJKE KWESTIE beroepskwalificaties Politiek Juridisch burgerschap Vrijheid als pedagogische kwestie LEER-THEORETISCHE KWESTIE evidence-based personalisering Bestuurlijk kwaliteitscontrole gelijke onderwijskansen inclusief onderwijs SOCIAAL-CULTURELE KWESTIE
9 Een politiek-juridische kwestie met pedagogische ondertoon Waarom (geen) vrijheid van onderwijs (meer)? Een (nieuwe) pedagogische taal voor de vrijheid van onderwijs? Wie is drager van de vrijheid van onderwijs?
10 NAAR EEN (SCHOOL)PEDAGOGISCHE TAAL Verschillende benaderingen, en verschillende vormen van leren: Sociologisch: leren als socialisatie in normen en waarden Economisch: leren als investeren, kwalificeren van/als menselijk kapitaal Politiek: leren als sociale emancipatie en harmonisering/burgerlijke catechese Cultureel: leren als initiatie in rituelen en culturele codes (bio-)psychologisch: leren als ontwikkeling(sfasen) en groei, identificatie en imitatie
11 NAAR EEN (SCHOOL)PEDAGOGISCHE TAAL externe benaderingen worden vaak toegepast op de school: introduceren van een buitenstaandersperspectief: instrumentele visie op school Risico 1: school slechts (al dan niet efficiënte/effectieve) infrastructuur voor leren Risico 2: modelleren van school naar specifieke vorm van leren: socialisatie, initiatie, werkplek leren, imitatie,. wat is typisch voor schoolse vormen van leren?
12 NAAR EEN (SCHOOL)PEDAGOGISCHE TAAL democratie als politieke vorm school als pedagogische vorm specifieke vorm/organisatie van macht in naam van vrijheid en gelijkheid niet meest efficiënt en effectief ambivalente reacties specifieke vorm/organisatie van leren in naam van vrijheid en gelijkheid niet meest efficiënt en effectief ambivalente reacties
13 NAAR EEN (SCHOOL)PEDAGOGISCHE TAAL gezin SCHOOL samenleving school is historische uitvinding, kan verdwijnen, kan worden her-uitgevonden unieke setting: de tijd/ruimte/leer-stof die de samenleving vrij-maakt voor de komende generatie om zich te vormen als eennieuwe generatie ensamenleving te vernieuwen gevaarlijke setting: bestaande orde staat altijd op het spel tendens om school (en leerling/leerkracht) te temmen of neutraliseren
14 SCHOOL (1) schoolse gelijkheid: herkomst/afkomst is niet bepalend voor toekomst aangesproken worden als leerling zorgen dat jongeren leerling kunnen zijn/blijven
15 SCHOOL (2) schoolse vrijheid: iedereen kan alles leren (als assumptie) wie/wat we zijn en wie/wat we kunnen worden zijn ontkoppeld bestemming ligt niet (van nature/sociaal) vast, zelf bestemming zoeken/geven
16 SCHOOL (3) schoolse vorming: je leren verhouden tot wat je beïnvloedt vorming als: -in vorm brengen -aan vorm/conditie werken voorbereiding: basisconditie (geen topprestaties) nieuwe verhouding (tot zichzelf, anderen, wereld)
17 VERSCHILLENDE SCHOOL-VORMEN ELEMENTAIRE VORMING BASIS VORMING INTERESSE VORMING
18 WAT VRAAGT DE SCHOOL VAN DE SAMENLEVING? niet: vastleggen van ideaal mensbeeld/maatschappijbeeld & jongeren vormen naar dat beeld wel: vastleggen van basisgrammatica s van het maatschappelijke leven & jongeren middelen geven om te werken aan hun basisconditie (zichzelf in vorm brengen, voorbereiden) eerder vormings- middelen (inhouden) dan vormings- idealen (doelen)
19 Een politiek-juridische kwestie met pedagogische ondertoon Waarom (geen) vrijheid van onderwijs (meer)? Een (nieuwe) pedagogische taal voor de vrijheid van onderwijs? Wie is drager van de vrijheid van onderwijs?
20 WIE DRAAGT EN VERDRAAGT VRIJHEID? (conclusie) STELLING (pedagogische verantwoordelijkheid & vrijheid) (oude generatie) leerkrachten gezin SCHOOL samenleving (keuze-vrijheid) leerlingen (komende generatie) ( vormings -vrijheid) (vrijheid oprichting) wie behoort de vrijheid van onderwijs toe? vanuit een pedagogische benadering dus als we uitgaan van school maken niet (in eerste instantie) de ouders en/of de besturen maar komende generatie tegenover de vrijheid (in gelijkheid) van leerlingen, staat een pedagogische verantwoordelijkheid (en vrijheid) kritische vraag: wie draagt en verdraagt de vrijheid van de komende generatie en de school
Mogen leraren ook iets (terug) verwachten van de school en van de samenleving?
Mogen leraren ook iets (terug) verwachten van de school en van de samenleving? Aanzet tot een pedagogische agenda Maarten Simons KU Leuven Maarten.simons@kuleuven.be Als pedagoog?! Pedagogus: slaaf die
Nadere informatieTHEMA 4: MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID
THEMA 4: MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID De volgende teksten zijn commentaren bij enkele kerkelijke documenten die te maken hebben met opvoeding en onderwijs. Deze Vaticaanse teksten spreken bepaalde
Nadere informatie1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. Geschiedenis 1. 2.
1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. (Dalton is geen methode, geen systeem, maar een manier van denken.) Helen Parkhurst, founder Met meer dan 400 scholen is het daltononderwijs
Nadere informatieROTTERDAM 28 MARCH 2017
ROTTERDAM 28 MARCH 2017 KUNST IN DE CONTEXT VAN HET ONDERWIJS ONDERWIJS IN DE CONTEXT VAN DE KUNST Gert Biesta Brunel University London Universiteit voor Humanistiek NLA University College, Norway EEN
Nadere informatieBurgerschapsvorming LVGS
Burgerschapsvorming LVGS Jacomijn van der Kooij Hoop 2 Een brede blik op burgerschap Mini-college Burgerschapsvorming en goed onderwijs Sinds 2006 verplicht: Wet actief burgerschap en sociale integratie.
Nadere informatieIdentiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017
Identiteitsontwikkeling en/in het curriculum? inspiratiemiddag persoonsvorming Amersfoort, 28 september 2017 Voorstellen Alderik Visser a.visser@slo.nl Voorheen: docent geschiedenis en filosofie Nu: leerplannen
Nadere informatieMorele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012
Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele
Nadere informatieWeten waar we goed in zijn 1
Inburgering als voortdurend proces voor allen Lezing ter gelegenheid van de Conferentie Burgerschapsvorming. Islamitisch Onderwijs Ingeburgerd. Jaarbeursgebouw Utrecht Zaterdag 4 juni 2005. A.M.L. van
Nadere informatieGelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017
Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017 11/6/2017 2 1. Cultuur 2. Cultuuronderwijs 3. Gelijke kansen 4. Doorlopende leerlijn 6-11-2017
Nadere informatieDe Victoria Schaal. Foto-illustraties
De Victoria Schaal Foto-illustraties KU Leuven, 2015 De Victoria Schaal Pedagogische grondopties voor katholieke schoolidentiteit - Diagram MONOLOOGSCHOOL. Een katholieke school van, voor en door katholieken.
Nadere informatieVALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept
VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg een populair recept een maatschappelijk probleem add some learning opgelost! deze bijdrage een perspectief
Nadere informatieWe zullen het zelf moeten doen
We zullen het zelf moeten doen Amsterdam, april 2017 Beste Paul Verhaeghe, De drievuldigheid of triniteit die we van het Christendom kennen paste Freud op de mens toe door hem te begrijpen vanuit id, ego
Nadere informatieDe stem verheffen. Leerlingparticipatie als pedagogische uitdaging
De stem verheffen Leerlingparticipatie als pedagogische uitdaging Prof.dr. Micha de Winter Faculty of Social Sciences Dept. of Education Utrecht, the Netherlands Participatie: hype, hyperbool,of hyperbelangrijk?
Nadere informatieActuele vragen met betrekking tot de vrijheid van onderwijs. Fenneke Zeldenrust
Actuele vragen met betrekking tot de vrijheid van onderwijs Fenneke Zeldenrust Vrijheid van onderwijs, artikel 23 Grondwet - Vrijheid van stichting - Vrijheid van richting - Vrijheid van inrichting Een
Nadere informatieDe sociale pedagogiek is springlevend en dat zullen ze weten in Rotterdam!
De sociale pedagogiek is springlevend en dat zullen ze weten in Rotterdam! Lezing t.g.v. de opening van het schooljaar 2016-2017 van de Masteropleiding Pedagogiek Joop Berding en Wouter Pols Pedagogiek
Nadere informatieInhoud. Deel 1 Politiek liberalisme, neutraliteit en de scheiding tussen kerk en staat
Inhoud Inleiding 1. Overheidsfinanciering van religie in een postseculier tijdperk 2. Kerk en staat in België: drie domeinen van financiering 2.1 Financiering van erkende levensbeschouwingen 2.2 Organisatie
Nadere informatieSchoolcultuur en medezeggenschap. WMS-congres 2017, Ede, 29 november 2017
Schoolcultuur en medezeggenschap WMS-congres 2017, Ede, 29 november 2017 Elementen van cultuur Holistisch Historisch bepaald Sociale constructie Zacht, de menselijke factor Moeilijk te veranderen 2 Samenhang
Nadere informatieMaarten Simons Laboratorium voor Educatie en Samenleving PPW KU Leuven
Maarten Simons Laboratorium voor Educatie en Samenleving PPW KU Leuven Aantrekkelijkheid? Gangbaar scenario (aan de basis van het huidige systeem) Aanpassing van de opleiding Aanpassing van arbeidsomstandigheden
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1
Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle
Nadere informatieVisie op burgerschap en sociale integratie
Visie op burgerschap en sociale integratie CNS De Regenboog Inleiding Tegenwoordig leven we in een multiculturele samenleving. Burgerschap is in toenemende mate belangrijk geworden. Kennis hebben over
Nadere informatieRECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN
Wim Weymans RECHT EN SAMENLEVING ANDERS BEKEKEN Filosofische perspectieven Recht en samenleving anders bekeken Filosofische perspectieven Wim Weymans Acco Leuven / Den Haag Verantwoording 13 Inleiding 17
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE 7 1 INLEIDING EN VRAAGSTELLING 13
Inhoudsopgave 7 1 INLEIDING EN VRAAGSTELLING 13 1.1. Inleiding 13 1.1.1 De Vreedzame School 13 1.1.2 De pedagogische opdracht van de school 15 1.1.3 Burgerschapsvorming in het onderwijs 16 1.1.4 Wat vermag
Nadere informatieDe morele intuïtie van kinderen
De morele intuïtie van kinderen Respect en verantwoordelijkheid, vrijheid en geweten Tom Kroon Eerder publiceerde Tom Kroon de theoretische toelichting bij een methode morele vorming en een brochure voor
Nadere informatieEen levensbeschouwelijk vak op school: een kans of een last?
Een levensbeschouwelijk vak op school: een kans of een last? Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra Goedroen Juchtmans 13 mei 2016 Uitgangspunten huidige organisatie levensbeschouwelijke vakken
Nadere informatieVoorstel van resolutie. betreffende de invoering van een nieuw onderwijsvak rond burgerschap, filosofie en levensbeschouwing
stuk ingediend op 1437 (2011-2012) Nr. 1 19 januari 2012 (2011-2012) Voorstel van resolutie van mevrouw Elisabeth Meuleman betreffende de invoering van een nieuw onderwijsvak rond burgerschap, filosofie
Nadere informatieTIJDSCHRIFT "MET ZORG" Thema: Divers jaargang 1 nummer 3 maart 1996
TIJDSCHRIFT "MET ZORG" Thema: Divers jaargang 1 nummer 3 maart 1996 INHOUDSTAFEL Woord vooraf Het management binnen de welzijnssector Br. dr. R. Stockman Gedrags- en persoonlijkheidsproblemen vanuit een
Nadere informatieKBO4: Leidraad werkcollege sessie 5. Sofie Mertens & Liesbeth Stevens
KBO4: Leidraad werkcollege sessie 5 Sofie Mertens & Liesbeth Stevens 1. Uitwisseling teksten Thema s Opvoedende rol van de leraar Pedagogische dilemma s Leerkracht, wie ben je Homogene groepen Tekst 4:
Nadere informatieUitwisseling Teksten
KBO4 - Sessie 5 Karen Ryckaert Sofie Mertens Uitwisseling Teksten Heterogene groepen Opvoedende rol van de leraar Pedagogische dilemma s Leerkracht, wie ben je? werkcollege 1 Uitwisseling Teksten Heterogene
Nadere informatieIdentiteit. Roelofsbrink CK Den Ham (0546)
Identiteit Roelofsbrink 6 7683 CK Den Ham (0546) 672542 juni 2017 Voor u ligt het identiteitsdocument van GBS Domino in Den Ham. In dit document beschrijven we aan de hand van vier bouwstenen wie we zijn
Nadere informatie16/12/2014 VORMING VOOR DE TOEKOMST VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS
VORMING VOOR DE TOEKOMST VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS 1 TRAJECT VORMING 8 mei 12 september 14 december 14 Toekomst SO inkleuren Visietekst subgroepen Synthesetekst Inkleuring en concretisering - Terugkoppeling
Nadere informatieMaster in de seksuologie
Master in de seksuologie Faculteit Geneeskunde Kiezen voor de opleiding seksuologie De seksuologie is een erg jonge wetenschap amper iets meer dan een eeuw oud, waarvan de ontwikkeling lang heeft geleden
Nadere informatieIn welke mate kunt u zich vinden in het benoemen van vrijheid, gelijkheid/gelijkwaardigheid en solidariteit als basiswaarden voor
Ontwikkelteam Burgerschap Ronde Derde ronde () REFERENTIE BU000880 Naam Coen Gelinck Organisatie Nederlandse Vereniging van Leraren Maatschappijleer (NVLM) E-mailadres coengelinck@nvlm.nl Namens wie geeft
Nadere informatieInhoud. Hoofdstuk 1. De institutionalisering van het ingrijpen in opvoeding in de. Hoofdstuk 2. Sociale opvoeding in het regime van de Wet op de
5 Inhoud Inleiding 11 Hoofdstuk 1. De institutionalisering van het ingrijpen in opvoeding in de jonge natie-staat België 15 Van 1830 tot aan de vooravond van de Wet op de Kinderbescherming van vijftien
Nadere informatieVerslag college 4: De staat van burgerschapsonderwijs en een blik op de toekomst
Verslag college 4: De staat van burgerschapsonderwijs en een blik op de toekomst In de collegereeks Democratie en burgerschap, georganiseerd door ProDemos en de Universiteit van Amsterdam, kijken we naar
Nadere informatieVrijheid van onderwijs
Vrijheid van onderwijs Ledenpeiling van 9 t/m 27 februari 2012 Aanleiding In maart 2012 geeft de Onderwijsraad een advies over de vrijheid van onderwijs dat mogelijk zal leiden tot wijzigingen in het onderwijsbestel.
Nadere informatieKwetsbare gemeenten, ondernemende burgers
Kwetsbare gemeenten, ondernemende burgers Een nieuw sociaal paradigma voor opvoeding, onderwijs en jeugdbeleid MICHA DE WINTER Jeugdzorg-problemen zijn niet oplosbaar binnen de jeugdzorg Stelselherziening
Nadere informatieDe schoolbrochure. Jenaplanschool Lieven Gevaert. van het GESUBSIDIEERD OFFICIEEL LAGER ONDERWIJS
De schoolbrochure van het GESUBSIDIEERD OFFICIEEL LAGER ONDERWIJS Jenaplanschool Lieven Gevaert 2017-2018 1 Inhoudsopgave 1. Het pedagogisch project van Jenaplanschool Lieven Gevaert... 3 1.1. Inleiding
Nadere informatieDe Vreedzame School. Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs
De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame School (1999) toenemende gedragsproblematiek in scholen grensoverschrijdend
Nadere informatieBELVUE MUSEUM. Jongeren eerst!
BELVUE MUSEUM Jongeren eerst! HET BELvue Beheerd door de Koning Boudewijnstichting Geopend in 2005 als centrum voor democratie en geschiedenis Belangrijkste doelgroep: jongeren 2 Democratische waarden
Nadere informatieHoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid
Hoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid Inleiding Wij vinden het belangrijk dat u uw kind met een gerust hart naar één van onze kindercentra brengt. In deze brochure laten wij u zien dat wij
Nadere informatieDe lijn van links naar rechts
De lijn van links naar rechts Korte omschrijving werkvorm Met deze werkvorm gaat u met de leerlingen in gesprek over liberale en sociale standpunten. Aan de hand van standpunten wordt een lijn gevormd
Nadere informatieGeluk en Capabilities: een filosofische analyse. Ingrid Robeyns Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte
Geluk en Capabilities: een filosofische analyse Ingrid Robeyns Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Wijsbegeerte Geluk: welke bijdrage door filosofen? De academische filosofie is veel heterogener
Nadere informatieDe Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap
De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap Congres Leve het jonge kind! 2011 Deelsessie Democraatjes in de dop? Mirjam van der Ven, Eduniek Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame
Nadere informatieBurgerschap op school
Studiedag Burgerschap op school Brussel, 8 februari 2018 Programma voormiddag 9u30 10u15: Plenair Resultaten ICCS onderzoek: Hoe doet Vlaanderen het in internationaal perspectief? Ellen Claes, Dorien Sampermans,
Nadere informatieBURGERSCHAP. Lesbrief 1: Wat is Burgerschap?
BURGERSCHAP Lesbrief 1: Wat is Burgerschap? WAT GAAN WE VANDAAG DOEN? Introductie en kennismaking Absenties Module, Boeken, methoden en andere dingen Lesbrief 1: WAT IS BURGERSCHAP? Afsluiting INTRODUCTIE
Nadere informatieEdukans Dik Verboom Sen. Program Advisor
Edukans Dik Verboom Sen. Program Advisor Religieuze Waarden, Onderwijs en Doel van deze workshop 1. 2. 3. Inzicht krijgen in religie als drijfveer voor sociaalmaatschappelijk handelen; Verkennen van morele
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo I
Opgave 3 Ramadan in de post-seculiere samenleving 12 maximumscore 4 verlichtingsfundamentalisme: laïciteit: verbannen van religie uit openbaar onderwijs en politiek 1 verlichtingsvijandig multiculturalisme:
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieInhoud 1 Gezinsopvoeding als politiek probleem 2 Zorgethiek: een politiek filosofisch vocabulaire
Inhoud 1 Gezinsopvoeding als politiek probleem 13 De probleemstelling 13 1.1 Goede gezinsopvoeding: een persoonlijk, maatschappelijk en politiek belang 13 1.2 Opvoedingsondersteuning 16 1.2.1 Wetenschappelijke
Nadere informatieOp expeditie naar waarde(n)
Op expeditie naar waarde(n) 21e eeuwse educatie Effectief leiderschap Vakmanschap: de leraar doet ertoe! Verbinding met de gemeenschap Waardengedreven onderwijs Op expeditie naar waarde(n) De hele opvoeding
Nadere informatieVRAGEN OVER HET ARTKEL HET MULTICULTURELE DRAMA
Vak Maatschappijleer Thema de multiculturele samenleving Datum december 2013 Onderwerp Socialisatie en cultuur VRAGEN OVER HET ARTKEL HET MULTICULTURELE DRAMA Het multiculturele drama 1. a. Wat wordt bedoeld
Nadere informatieCultuur in de Spiegel
Cultuur in de Spiegel Naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 14 september 2011 Aanleiding Vragen vanuit het werkveld over: Inhoud cultuureducatie
Nadere informatieBildung. Decanensymposium 20 september 2017 Daan Roovers
Bildung Decanensymposium 20 september 2017 Daan Roovers Wie ben ik? Filosoof Programmamaker (Human: Filosofisch Kwintet; What s the Right Thing to Do?; Rode Hoed) Docent Publieksfilosofie UvA Voormalig
Nadere informatieStandaard Eurobarometer 84. Die publieke opinie in de Europese Unie
Die publieke opinie in de Europese Unie Opiniepeiling besteld en gecoördineerd door de Europese Commissie, Directoraat-generaal Communicatie. Dit werd opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de Europese
Nadere informatieGewetensvol handelen: Wat houdt dat in? Op zoek naar goede zorg. Claudicatiocongres 10 maart 2016 Mirjam Kleinveld
Gewetensvol handelen: Wat houdt dat in? Op zoek naar goede zorg. Claudicatiocongres 10 maart 2016 Mirjam Kleinveld Mirjam Kleinveld? Praktiserend fysiotherapeut, m.n afdeling geriatrie van het Jeroen Bosch
Nadere informatieGeneration What? 1 : Jongeren over Politiek
Generation What? 1 : Jongeren over Politiek De Generation What enquête peilde niet alleen naar de zogenaamd politieke opvattingen van jongeren, maar ook naar hun meer fundamentele houding tegenover het
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?
Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van
Nadere informatieMaatschappijleer in kernvragen en -concepten
Maatschappijleer in kernvragen en -concepten Deel I Kennis van de benaderingswijzen, het formele object Politiek-juridische concepten Kernvraag 1: Welke basisconcepten kent de politiek-juridische benaderingswijze?
Nadere informatieBeginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren
Beginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren Partij van de Arbeid (PvdA) Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) Christen-democratisch Appèl (CDA) Democraten
Nadere informatieDe beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten. Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag
De beste krachten, zoeken, vinden en ook inzetten Atriumlezing Gabriël van den Brink 12 april 2012 Den Haag Out of the box denken begin Out of the box denken slot Geloofwaardigheid staat centraal Onze
Nadere informatieBRABANTS ERFGOED ALS MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL
BRABANTS ERFGOED ALS MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL monumenten van het verleden, motoren van de toekomst Pieter van Wesemael Hoogleraar Architectural Design & Urban Cultures Technische Universiteit Eindhoven
Nadere informatieVan Rechtswege(n) Politìeke en rechtsfilosofische stromingen door de eeuwen heen & DIEDERIK VANDENDRIESSCHE ACADEMIA PRESS
Van Rechtswege(n) Politìeke en rechtsfilosofische stromingen door de eeuwen heen KOENRAES & DIEDERIK VANDENDRIESSCHE ACADEMIA PRESS Inhoudstafel Woord vooraf. Deell HlSTORISCH OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE
Nadere informatieVerbeelding van de samenleving
Verbeelding van de samenleving denken, dromen en doen na de verzorgingsstaat 11. extra bijeenkomst: vragen & discussie http://zorgenparticipatie.wordpress.com/ Verbeelding van de samenleving in 10 colleges
Nadere informatiePROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN
PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken
Nadere informatie-Onze school behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijsnet. Het schoolbestuur is de gemeente Olen.
Pedagogisch project 1. situering onderwijsinstelling 2. levensbeschouwelijke uitgangspunten 3. visie op ontwikkeling en opvoeding 4. het schoolconcept 1. Situering onderwijsinstelling 1.1 Een gemeenteschool:
Nadere informatieDe Vreedzame School. Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs
De Vreedzame School Sociale competentie en actief burgerschap in het basisonderwijs Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame School (1999) toenemende gedragsproblematiek in scholen grensoverschrijdend
Nadere informatie2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw
2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 1830 1870: Javaanse boer werkt voor Nederlandse staat: - cultuurstelsel - Herendiensten van verliespost naar wingewest Vanaf 1870: modern imperialisme particuliere bedrijven
Nadere informatieToetsing en Afsluiting
Programma van Toetsing en Afsluiting Examen 2020 Afdeling vwo, leerjaar 4 PLANNING SCHOOLEXAMENS 2017-2018 DATUM VAK OMSCHRIJVING TIJD/MIN BIJZONDERHEDEN PERIODE 1 maatschappijleer schoolexamen 1 50 NOVEMBER
Nadere informatieobs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl
obs Jaarfke Torum 15 9679 CL Scheemda Postbus 60 9679 ZH Scheemda 0597 592524 jaarfke@planet.nl 1 Actief burgerschap en sociale integratie: Door de toenemende individualisering in onze samenleving is goed
Nadere informatieGemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be
Gemeentelijke basisschool De Knipoog Cardijnlaan 10 2290 Vorselaar 014/51 27 00 0478/28 82 63 014/ 51 88 97 directie@deknipoog.be Elementen van een pedagogisch project 1 GEGEVENS M.B.T. DE SITUERING VAN
Nadere informatieOnderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten
Onderwijs-pedagogische visies van mbo-docenten Do-mi-le 15 mei 2014 Carlos van Kan Onderzoeker carlos.vankan@ecbo.nl Mijn professionele interesse Het helpen ontwikkelen van een kritisch onderzoeksmatige
Nadere informatieCHRISTENEN IN DE SAMENLEVING
Domènec Melé CHRISTENEN IN DE SAMENLEVING Inleiding op de sociale leer van de Kerk 2018 INHOUDSOPGAVE LIJST VAN AFKORTINGEN... 9 INLEIDING... 13 Hoofdstuk I DE SOCIALE LEER VAN DE KERK... 17 De maatschappelijke
Nadere informatie17 juni 2011. Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie
Symposium Verschil moet er zijn? 17 juni 2011 Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie Programma 13.30 Introductie en welkom door dr. Inge Versteegt, mede namens prof. Dr. Veit Bader en dr.
Nadere informatieKatholiek onderwijs anno Domini Diaken drs. Titus G.W. Frankemölle Zeegse, 22 maart 2018
Katholiek onderwijs anno Domini 2018 Diaken drs. Titus G.W. Frankemölle Zeegse, 22 maart 2018 Titus Frankemölle diaken bisdom Breda Catharinaparochie Oosterhout voorzitter NKSR vicevoorzitter CEEC rector/algemeen
Nadere informatieBetreft: Bijzonder onderwijs voorziet in maatschappelijke behoefte
Aan geadresseerde Den Haag, Ridderkerk, Voorburg, Zwolle, 28 juni 2006 Ons kenmerk: 60626119.HL/vhl Betreft: Bijzonder onderwijs voorziet in maatschappelijke behoefte Geachte heer, mevrouw, Nederland staat
Nadere informatie1 Inleiding EEN PRAKTIJK VAN WOONRUIMTEVERDELING Macht in de praktijk 4
Hoofdstuk 1 Verhalen over macht 1 Inleiding 1 1.1 EEN PRAKTIJK VAN WOONRUIMTEVERDELING 1 1.2 Macht in de praktijk 4 2 Privaat of publiek, privaat en publiek 6 2.1 Een kwestie van etiketten plakken 6 2.2
Nadere informatieMULTIPERSPECTIVITEIT EN ERFGOEDEDUCATIE
MULTIPERSPECTIVITEIT EN ERFGOEDEDUCATIE Carla van Boxtel Meerstemmig erfgoed - 8 juni 2016 Genk MULTIPERSPECTIVITEIT Vormen van multiperspectiviteit Het belang van multiperspectiviteit Didactiek PERSPECTIEVEN
Nadere informatieICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie
AR-COM SAMENLEVING-DOC-1718-032 ICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie Ellen Claes, Marc Hooghe, Dorien Sampermans, Lies Maurissen, Greet Louw International Civic
Nadere informatiePijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van
Nadere informatiePedagogisch denken over toetsen. Toetscultusversus toetscultuur. Den Haag. Conferentie GEU Prof. Dr. Roger Standaert
Pedagogisch denken over toetsen. Toetscultusversus toetscultuur Den Haag. Conferentie GEU 08.06.2017 Prof. Dr. Roger Standaert Een vleugje Nederlands-Belgische geschiedenis Grondwettelijke vrijheid van
Nadere informatieGRO TE REIS. Het leven is één WAAR DE SCHOOL VOOR STAAT 2
Schoolbrochure GRO TE REIS Het leven is één WAAR DE SCHOOL VOOR STAAT 2 het onderwijsaanbod 8 typisch Daltonschool 14 WAAR DE SCHOOL VOOR STAAT Onze kernwaarden 1 3 4 5 6 7 2 3 Leren leven, leren leren
Nadere informatieDe school als morele gemeenschap Een programma
De school als morele gemeenschap Een programma Programma 1. De school als morele gemeenschap. 2. Zuil 1: de integere onderwijsinstelling. 3. Zuil 2: de morele leergemeenschap. 4. Zuil 3: morele vorming
Nadere informatieWat kunnen we bereiken met participatie in het integraal waterbeheer? Jan Van Damme, Instituut voor de Overheid
Wat kunnen we bereiken met participatie in het integraal waterbeheer? Jan Van Damme, Instituut voor de Overheid Overzicht Over burgerzin en burgerparticipatie Waarom doen wij het? Wat willen we bereiken
Nadere informatieInhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO
Inhoud VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN Inleiding quiz Situering HW binnen SO Specifieke vakken binnen HW Lessentabel Profiel leerlingen Vervolgopleidingen Jaarplan Ruben Delafontaine Inleiding quiz Surf
Nadere informatieICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie
ICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie International Civic and Citizenship Survey ICCS-2016 ICCS = internationaal vergelijkend onderzoek bij leerlingen uit het
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2009 - I
Beoordelingsmodel Opgave 1 Religieuze ervaring 1 maximumscore 5 een bruikbare definitie van religie 1 drie problemen die zich kunnen voordoen bij het definiëren van religie 3 meerdere religieuze tradities;
Nadere informatieSpeelruimte van betekenis
Uitnodiging: Speelruimte van betekenis Conferentie voor opleiders levensbeschouwelijke, godsdienstige en morele vorming over de paradigmawisseling in hun vak Op 31 oktober en 1 november 2011 vindt de conferentie
Nadere informatieDe Vreedzame School. Voor peuters en kleuters 20 november 2012 Mirjam van der Ven CED-groep Eduniek. De Vreedzame School: democratie moet je leren
De Vreedzame School Voor peuters en kleuters 20 november 2012 Mirjam van der Ven CED-groep Eduniek Wat is er aan de hand met onze jeugd? Aanleidingen voor het ontstaan van De Vreedzame School (1999) Toenemende
Nadere informatieCohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in eerstejaars
Cohortoverzicht maatschappijleer cohort 2015 Deze studenten zijn in 2015-2016 eerstejaars VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS VT/DT OidS 2015/2016 2015/2016 2016/2017 2016/2017 2017/2018 2017/2018
Nadere informatieOpgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst?
Opgave 1 Heeft het vrijwilligerswerk toekomst? 1 maximumscore 2 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk beargumenteerd met behulp van kernconcept sociale cohesie 1 maatschappelijk belang van vrijwilligerswerk
Nadere informatieEEN VRAAG CADEAUTJE OF CADEAUBON?
DE TERUGKEER VAN HET LESGEVEN & HET WERK VAN DE LERAAR Gert Biesta Brunel University London & Universiteit voor Humanistiek EEN VRAAG CADEAUTJE OF CADEAUBON? IJSSELGROEP ONDERWIJSGESPREK 11 OKTOBER 2018
Nadere informatieCOMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK
COMPENDIUM VAN DE SOCIALE LEER VAN DE KERK INHOUDSTAFEL INLEIDING Een integraal en solidair humanisme a) Bij het aanbreken van het derde millennium 1 b) De betekenis van dit document 3 c) Ten dienste van
Nadere informatieCompetenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject
Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject Deze lijst is het onderzoekresultaat van een PWO-traject binnen de lerarenopleidingen van de KAHO Sint-Lieven,
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo 2007-II
Van kind tot burger: Volksopvoeding via het onderwijs in Nederland (1780-1920) Gebruik bron 1. Op grond van deze bron kan Hermanus Johannes Krom gezien worden als een voorbeeld van een Nederlandse patriot.
Nadere informatieFilosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!
Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet
Nadere informatieRapportage van de werkgroep identiteit en eigenheid
Rapportage van de werkgroep identiteit en eigenheid De rapportage van de werkgroep identiteit, samengesteld uit twee directeuren en twee GMR-leden (ouder en leerkracht) per bestuur, is door de stuurgroep
Nadere informatie2de bach PSW. Mediarecht. Lesnotities. uickprinter Koningstraat Antwerpen B EUR
2de bach PSW Mediarecht Lesnotities Q uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen www.quickprinter.be B17 3.00 EUR Nieuw!!! Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be MEDIARECHT 2014-2015 INHOUD
Nadere informatieWis & Cº project. Beste schooldirectie, beste leerkracht,
FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN CENTRUM VOOR INSTRUCTIEPSYCHOLOGIE EN TECHNOLOGIE DEKENSTRAAT 2 BUS 3773 BE-3000 LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN Wis & Cº project Beste schooldirectie,
Nadere informatie5,9. Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Samenvatting door een scholier 1448 woorden 6 februari 2011 5,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Pluriforme samenleving In Nederland wonen ruim zestien miljoen mensen.
Nadere informatie