Verandering van Tijdperk: unieke kans voor glastuinbouw

Transcriptie

1 Verandering van Tijdperk: unieke kans voor glastuinbouw Naaldwijk, 15 Oktober 2015 twitter.com/janrotmans

2 We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken

3

4 19 de Eeuw vs 21 ste Eeuw industriële revolutie angst voor machines langdurige onrust sociale ongelijkheid Marx digitale revolutie angst voor robots steeds meer onrust sociale ongelijkheid Piketty

5 Kantelperiode 1. samenleving wordt decentraal en bottom-up 2. economie wordt decentraal en circulair 3. nieuwe macht ontstaat

6 Samenleving 3.0

7 Overgang naar Samenleving 3.0 Opbouw van Samenleving 3.0 Voorontwikkelingsfase Kantelperiode De afbeelding kan momenteel niet worden weergegeven. Doorontwikkelingsfase Verticaal Centraal Top-down Horizontaal Decentraal Bottom-up We zitten hier Tijd

8 Burger Initiatieven

9 Explosie van BurgerCoöperaties

10 Economie 3.0

11 Oude Economie vs Nieuwe Economie banken energiebedrijven taxibedrijven hotelketens boekenwinkels platenmaatschappij financiële coöperaties google, tesla, van de bron Uber Airbnb Amazon Itunes

12 Economische Kanteling - robotisering en automatisering - digitalisering van productieproces - ontbundeling& ontvlechting - circulaire & bio-economie

13

14

15

16 Economie 3.0 deeleconomie digitale economie circulaire economie maker-economie robot-economie bio-en groene economie

17 Traditionele Sectoren in Transitie Energie van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam Bouw van aanbod & product naar vraag & dienst Zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht Onderwijs van organisatie centraal naar leerling centraal Agrofood van efficient& lineair naar biobaseden circulair

18 elk verdienmodel in elke sector van elk bedrijf staat onder druk

19 Nieuwe Economie is booming Clean Tech Industry snelst groeiende industrie in de wereld 300 miljard dollar in % groei t.o.v China Duitsland VS Italië Nederland $ 60 miljard $ 45 miljard $ 40 miljard $ 17 miljard $ 5 miljard

20 Nieuwe Economie in Nederland Nieuwe Economie = ca. 2-4% van BNP in % -20% bij15% groeiper jaar in % -50% bij15% groeiper jaar

21 Rendement van Nieuwe Economie elke euro geïnvesteerd in de groene economie levert 3 euro rendement op voor economie elke euro geïnvesteerd in de zwarte economie kost de samenleving 2 euro PBL, 2013

22 Fossiel Mausoleum

23

24 Wat betekentditvoor de glastuinbouw?

25 Westland DuurzaamsteGemeente ligging [groen gebied, nabij steden] economisch kapitaal ++ sociaal-cultureel kapitaal ++ ecologisch kapitaal +-

26 TransitieGlastuinbouw wasserbombe affaire 1988 transitie in glastuinbouw van wasserbombe naar smaakbom innovatie: cherrytomaat, trostomaat, vleestomaat transport werd verbeterd visie Greenport Westland 2020

27 glastuinbouw één van de meest innovatieve sectoren in Nederland NIET een van de duurzaamste!

28 Energie 3% duurzame energie [doel %!] energie-efficiëntie stabiel [laatste 10 jaar] CO2-uitstoot daalt licht [op niveau 1990] energiegebruik per m2 kas constant sterke kostenfluctuaties door aardgasprijzen

29 KasalsEnergiebron prachtig revolutionair concept 2005 concept 2007 prototype proefprojecten???? grootschalige toepassing

30 Milieu bestrijdingsmiddelen overschrijden norm normoverschrijdingen van 3000 keer waterkwaliteit ver onder de maat [Westboezem] illegale lozingen door glastuinbouwers mentaliteitsverandering nodig! Hoogheemraadschap Delfland

31 Urgentie: waarom veranderen?

32 EconomischPerspectief toenemende internationale concurrentie schaalvergroting: bedrijven bedrijven bedrijven?? afname glastuinbouwopp: 400 ha sinds % van cultuurgrond is glastuinbouw

33 Alarmbellen glastuinbouw dreigt ten onder te gaan veel telers in financiële problemen niet vraaggestuurd maar aanbodgestuurd prijzen onder druk, verzadigde markt sector te versnipperd, te weinig samenwerking

34 Alarmbellen ondernemers vergrijzen snel weinig aanvoer van nieuwe kundige telers kennis verdwijnt en veroudert greenports beconcurreren elkaar geen krachtenbundeling maar lokaal denken

35 We produceren de verkeerde dingen

36 3 van 5 bedrijven sneuvelen in kantelfase van transitie

37 Survival of the Fittest niet de grootste bedrijven overleven, ook niet de slimste bedrijven, maar de meest adaptieve bedrijven

38 Het RoerMoet Om nieuwe oriëntatie nieuwe producten nieuwe verdienmodellen

39 Urgentie: wat te doen?

40 Waanzin: steeds hetzelfdeblijvendoenen tochbetereresultatenverwachten Einstein

41 RadicaleInnovatie incrementele innovatie: dingen slimmer doen proces innovatie: dingen efficiënter doen radicale innovatie: dingen anders doen

42 VeranderStrategie DualeStrategie ontwikkel schaduwlijn binnen bedrijf experimenteer met nieuw verdienmodel zoek samenwerken nieuwe partners

43 Niche Producten zeekraal zeewier lamsoor kruiden & cressen snel groeiende niche-markten

44 ZilteLandbouw economie ontwikkelen rondom zilte landbouw ha landbouw in Nederland verzilt in jaar maakt gebruik van zouttolerante planten traditionele en nieuwe (biologische) gewassen duurzame, rendabele landbouw met zout kwelwater zeeaster, zeekraal, zeekool zilte bloembollenteelt combinatie viskweek en zilte gewassen

45

46 Meerlagenteelt

47 NieuweKlanten& Afzetmarkten pharmacie cosmetica verpakking kleding zorg

48 NieuweKlanten

49 Duurzaam gezond schoon kwaliteit veilig zonder verspilling

50

51 Rob Baan Koploper micro-groenten voeding & gezondheid LED-lampen slimme marketing vraaggestuurde productie

52 Duurzaam energieleverend geen chemische bestrijdingsmiddelen gesloten watersysteem verwaarden reststoffen geen afval

53 GlastuinbouwbedrijfLans trostomaten geothermie bespaart 28 miljoen m3 gas/jaar, huishoudens energieleverend 13 warmtekrachtkoppelingsinstallaties

54 Circulair& Biobased van restmateriaal producten maken van plantenresten veevoer, bouwmateriaal Nova Lignum aubergineteler in Zevenbergen afwerkplaten uit de auberginekas cross-overs met pharmacie, cosmetica

55 KruisbestuivingenNodig cross-overs nodig tussen: boeren en chemici glastuinbouw en melkveehouderij telers en bouwers boeren met voedingsdeskundigen

56 Slimmer & BeterOrganiseren niet alleen via traditionele branche-organisaties vooral via innovatiehubs & communities regionale samenwerking is cruciaal kantelaar, koplopers en verbinders

57 Industriebeleid3.0 duurzaam industriebeleid glastuinbouw grootschalige investeringen faciliterende overheid niches & traditionele bedrijven verbinden barrières & belemmeringen wegnemen

58 glastuinbouw staat voor de grootste opgave in 150 jaar