NEDERLANDSE STAATSCOURANT, OFFICIELE UITGAVE VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN SINDS 1814

Transcriptie

1 . ;j, i NR. 95 SPECIALE BIJLAGE HRM NEDERLANDSE STAATSCOURANT, OFFICIELE UITGAVE VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN SINDS Europese carrière Wat doet het goed in een sollicitatiegesprek vooreen Brusselse baan? Kijk naar het Franse nieuws en onthoud de naam van de presentatrice. III - Outplacement is normaal Ontslag wori twee orc".r minder tra orn dt - El h, het ZOU Zijn. I V,,,I I - Lo pbaanonderzoek F 1 lt het leuk, hoe b_n er]boe\ no'. *.i'aj. Fweeredacteur - mail en v rouv,,.-oud en jong - onderzoeken de kansen en valkuilen. VII=- People-bedrijf Een echt 'people-bedrijf. Zo noemt DSM-manager Van Dijk zijn bedrijf. 'Het is een `toot voordeel dat onze cnn --orzitteree!, F -nam is.' Van onze redacteuren Wat wil je later worden? Erik Jan van Dalen, senior adviseur rijk werk te zoeken dat bij je past. aardig wanneer hij gebruikt wordt in adviseurs Marjo Louwers en Eugène TNO Kwaliteit van Leven, in zijn Leidinggeven is bijvoorbeeld niet combinatie met ouderschapsverlof. Mennega. Outplacement zou volgens bijdrage. Volgens hem beperken de voor iedereen weggelegd. 'De meeste Dan immers komt degene die verlof hen een normaal onderdeel van het meeste organisaties zich tot functie- mensen zijn erg gevlijd als hen ge- opneemt in aanmerking voor een ou- loopbaanbeleid van een bedrijf moe- gerichte scholing en ontwikkeling. vraagd wordt leiding te gaan geven derschapsverlofkorting die kan oplo- ten zijn. Om verschillende redenen kan de moderne werknemer niet meer volstaan met een eendimensionale loopbaan. De ver- Het loopbaanbeleid is vaak toege- en zijn geneigd dit te Baan doen. zon- pen tot SEN van liet minimumloon De bouwsector heeft al miljoenen spitst op een vorm van functieroula- der na te gaan of het eigenlijk wel over de verlofperiode. uitgetrokken om mensen die willen grijzing noodzaakt langer tic, `Het zijn vooral (talentvolle) jon- wat voor hen is, zegt loopbaancoach En hoe zorgt de oudere werknemer of moeten te begeleiden naar ander doorwerken. De economische geren die de bestaande mogehjkhe- Danielle Uitendaal verderop in deze dan dat het leuk blijft tot zijn 65ste? werk binnen de sector en als dat niet en technologische veranderin- den benutten. Veel oudere medewei bijlage. 'We moeten iets met de ouderen. kan er buiten. Het idee is dat alle gen wijzigen functies, vakken kers (vanaf circa 45 jaar) zijn teleur- Eenmaal in het bezit van de juiste Maar het heeft allemaal een hoog werknemers om de vijfjaar een as- gesteld over hun loopbaan of veten baan, moet je zorgen dat je fit blijft "wat-doen-we-met-oma-met-de- sessment kunnen doen bij een onafen gesteld beroepen voortdurend. Wil hoe ze daaraan een wending en plezier blijft houden in- je werk. kerst"-gehalte.' zegt Hans Hattink hankelijke trajectadviseur. In de werknemer een positie op kunnen geven die hun inzetbaarheid Ook moet je je blijven ontwikkelen. van de Adviesgroep Voor Organisa- Noord-Holland loopt sinds enige tijd de arbeidsmarkt behouden, - vergroot,' schrijft Van Dalen. In Voor sommigen zal het een opluch- tie Psychologie (AVOP). 'De werk- een pilot. Wat opvalt is dat deelnedan komt het dus aan op plaats van mensen langdurig het- ring zijn dat dit niet hoeft te beteke- nemer "moet" nog tien jaar. De mers zulke realistische wensen hebzelfde zelfde werk te laten doen, is afv:isse- nen dat iedereen om de zoveel tijd te- werkgever "moet" nog iets met hem. ben. 'Wij komen geen mensen tegen wendbaarheid en beweging. hng essentieel, vindt Van Dalen. rug de schoolbanken in moet. `Het is Dat is tweemaal "moet". Dat duidt die vioolbouwer of directeur willen In deze HRM-bijlage laten onder een groot misverstand dat iedereen er volgens Hattink op dat de arbeids- worden,' zegt sectorbestuurder Frans Een aantal ~-deskundigen geeft meer enkele loopbaanadviseurs zien om de zoveel tijd terug naar school markt er nog helemaal niet klaar Knokke van FNV Bouw. i n deze bijlage aan v; at de moderne wat hun bijdrage kan zijn, zowel voor zou moeten,' zegt Trude Maas, Eer- voor is om ouderen te 'adopteren'. Heeft u ten slotte altijd al willen ve- 'aerknemer moet doen en laten om in jonge. vrouwelijke als voor oudere, ste Kamerlid en president Hay Vi- Een vaak terugkomend advies voor ten hoe je aan een baan bij de Eurode juiste baan te blijven of te komen. mannelijke werknemers. Beide groe- sion Society bij de Hay Group. ` Het ouderen is.overigens dat zij zich pese Commissie komt? 'Om bij de Maar ook ervaringsdeskundigen ko- pen hebben immers behoefte aan het zou beter zijn als we ons realiseren moeten toeleggen op het coachen Commissie te werken moet je over de men aan het woord, bijvoorbeeld op peil brengen en houden van hun dat je tijdens je werk moet leren.' van jongere minder ervaren collega's. grenzen heen kunnen kijken, een hoover het verrassende verloop van wendbaarheid op de arbeidsmarkt. Om het combineren van arbeid en Bedrijven kunnen ondertussen ook toxbehandeling is echt niet nodig.' hun eigen carrière. Tegelijkertijd komt een verbeterde en zorg te vergemakkelijken, zou be- niet achterover leunen. Omdat men- aldus Pieter Kerstens, Human Re- Hit sleutelwoord voor het huidige langdurige inzetbaarheid ook de ar- gonnen moeten worden met de lega- sen niet meer hun hele carrière bij courses Manager bij de Europese leeftijdsbewust loopbaan- en perso- beidsproductiviteit ten goede. lisering van huispersoneel betoogt, één baas werken. zou er, als iemand Commissie. neelsbeleid is employability. 'Em- Linda Woudstra, directeur bij Regel- bij een bedrijf binnenkomt. eigenlijk ployabilitvbeleid is in de praktijk nog Om te voorkomen dat je als werkee- tante B.V. meteen gesproken moeten worden Barbara Nieuwenhuijsen altijd neer woord dan daad,' betoogt met voortijdig uitvalt, is het belang- De Levensloopregeling is vooral erg over zijn ontslag, zeggen organisatie- Jeroen Zonneveld

2 I I STAATSCOURANT NR 95 `Bom dia' is beter dan steeds `goedemorgen!' Van onze redacteur Voor een Europese carrière is het belangrijk om zorgvuldig te opereren. Wat doe je en wat laatje achterwege? Pieter Kerstens, Human Resources Manager bij de Europese Commissie en hoofd van een administratieve eenheid bij de PMO, het Bureau beheer en afwikkeling van individuele rechten, adviseert af en toe naar het Franse nieuws te kijken en de naam van de presentatrice te onthouden. Hoezo neteten sollicit a nten bij de vergelijkend staatsrecht, politieke Europese instellingen iets roeten wetenschap, bestuurswetenschap, inover de presentatie van liet Franse formatiekunde, of internationale betelevisiejorunaal? drijfswetenschap. Het afstudeeron- Daar kan naar gevraagd worden derwerp zou zoiets kunnen zijn als de tijdens de toelatingsexamens in de vergelijking van de sociale zekersollicitatieprocedure, de zogenoemde heidsstelsels in de zes staten die de concoursen, die toegang geven tot de Europese Unie hebben gesticht, als reservelijsten die gebruikt worden het maar zoveel mogelijk een Eurovoor de werving van nieuwe Com- pees onderwerp is. Dan maakt een missie-ambtenaren. kandidaat echt aleen verhoogde kans om bij de Europese Commissie Dat gaat toch te ver? binnen te lopen. Nee. We hebben hier de beste men- Wat een goede binnenkomer kan sen nodig De vraag wat iemand zijn, als er geen concoursen zijn, is vindt van de presentatie van Claire een jaar de opleiding van het Europa Chazal (zonder erbij te vermelden College in Brugge te doen. Dat coldat dit de nieuwslezeres van de lege heeft een leerstof die erop is toe- Franse zender TF1 is, red.) is een gesneden om binnen te komen bij de graadmeter om te kijken of iemand Europese instellingen. Later in de wel eens over de grenzen heen kijkt. carrière kom je allerlei mensen tegen Dat is een heel normale vraag. Je die dat ook gedaan hebben, dus dan moet geinteresseerd zijn in de heb je ook gelijk al een netwerk. Als nieuwsvoorziening in andere landen. ik het zelf over zou moeten doen, zou vindt de jury. en als je dus denkt dat ik ook een jaartje Brugge hebben ge- Een botoxbehandeling is echt niet nodig het om een schrijfster of actrice gaat, daan, los van het feit dat ik alle ga je af als een gieter, relevante leerstof wel kreeg bij mijn studie internationale economie aan En de studiekeuze: waar let je op als je de Universiteit van Tilburg. naar de Commissie f eil.' Het is belangrijk om gelijk al in de Als die kandidaat vervolgens liet geluk onderbouw van je universitaire stu- heeft te worden uitgenodigd voor een die een keuze te maken voor een vak sollicitatiegesprek, teat trekt hij dan waar we hier bij de Commissie em- aan? plooi voor hebben. Het is dan niet De Europese Commissie is een hiëverstandig om puur Nederlands rarchische organisatie op een vrij recht te gaan studeren of een afsta- klassiek administratief model gedeerscriptie over de evolutie van de schoeid. Dat betekent dat je meer ambachtelijke smederij in de negen- kans maakt als je klassiek gekleed tiende eeuw- te produceren. Het sta- bent. De heren kiezen een normaal diepakket moet zoveel mogelijk blijk donker kostuum en een das die daar geven van een internationale oriënta- min of meer bij past - niet overdretie. Er moet iets inzitten van macro- ven: als je in een driedelig kostuum economie. internationaal recht, of komt alsof je naar de bruiloft van je broer gaat, sla je de plank mis. Een felle gele das zou ik ook afraden- `Wij hebben als Nederlanders in tegenstelling tot de andere nationaliteiten echt de neiging tot isolationalisme,' zegt Tenzij je zeker weet dat degene met Pieter Kersten, `Vergelijk maar met de Spanjaarden die kennen elkaar allemaal. Ook de Grieken kennen elkaar STAATS COURANT 1 wie je het gesprek hebt, kickt op gele allemaal en afhankelijk van de politieke kleur helpen ze elkaar of niet. Foto: Wim Beddegenoodts. s~sos ~a~< dassen. Maai als je het niet helemaal zeker weet dan neem je het risico uit of er komma's rondom het woord perfect Nederlands sprak, maar bij ui-aar merkje liet aan als iemand niet Redactie & samenateumg: niet. Voor de dames is een broekpak 'notamment' in de tekst van een nota twijfel tussen mensen hielp deze toch internationaal kan denken? Des. BE. lie.rrenh.ijsen, M-N W. Ifetoredac t, j j o, K cre,de-ed -ie,, e. M Z.nne of een mantelpak geschikt. Bij voor- staan. liever een Duitser dan iemand met Zo'n persoon, bijvoorbeeld een Ne- :e'd, A.I.,a,, der"+ad (,,wdinaa,,. keur geen minirokken, want dat kan een andere nationaliteit. derlander. die zich hier niet kan aan- ;rn.d. ho,rd,edaaev: dr.. WM.C.deJee5 de aandacht afleiden van de intervie- En de _jaarlijkse borrel van de perma- - passen, zal alleen maar met Neder- Redaetieadree, Rede-ie staatscourant wer, en de interviewer kan ook een nepte vertegenwoordiger Tlrona de Het bloed kruipt waar het niet gaan landers praten in de kantines en in de ,1=-A Den Haag dame zijn, of meerdere personen die Bruijn, in de Oratjene in Tervuren, kar? - restaurants. Hij papt nooit aan met Bezoekadres: P,'.nses 8eatrixlaan t 16, z59= At De= H.. tot het oordeel kunnen komen dat je moet je daar geneest zijn als carrière- 'Waar het naar Europese maatstaven mensen van een andere nationaliteit teleïoe.: á 96 39: teo: c7as oa 5s os ze om je vingers hebt willen winden. maker binnen de gelederen van de niet gaan mag, maar je hebt je roots. en zegt steevast `goedemorgen:' als Je verkoopt jezelf het beste aan een Europese Commissie? inteanet: wnwsteatscourant.nl robuuste organisatie als de Europese Op die borrel komen bijna alle Ne- Ad-r<enuaatdeang: 2.J.M..decaan Commissie als een degelijk product derlanders die actief zijn binnen de - a nbr.rh...a ma;tare enen nrwea d=n. an advertenties wedt op aanwaag tcegez nden. en niet als één of andere flierefluiter Europese instellingen. Normaal zijn Vul bij nationaliteit i n dat je Europeaan bent <,,pij root ad:ecenuee antigo ee',: die hier leuk gaat zitten doen of mooi er zo'n duizend mensen, dat is dus Ad.ertentieardern g S.-- t, gaat zitten zijn. echt een grote gebeurtenis. Daar Postbus 27023, 25 0A Den Haag teletoc^ ; fax 070-aas r. 89 moet je bij zijn. Er zijn echt veel De Nederlanders zouden daar ook hij ergens langs loopt. Het klinkt e-maa: ad..-aelec o u.antsad..ni Jullie houden niet rat mooie mensen? mensen die ik maar een enkele keer tael wat meer oog voor kunnen heb- heel onwaarschijnlijk, maar er zijn Toch wel, maar een botoxbehande- per jaar tegenkom en dat is precies ben en elkaar een beetje binnen kun- echt personen - ik schat 1 % van het op alle cpdrae,;ee tot plaatsmg pan ed.=centies,.a-den ie de staat;-,.mant zied-ad,.,.,tve,'oc. ling is echt niet nodig. op die borrel. Dat is dus niet een dag nen loodsen of verder kunnen helpen totaal - die door de concoursen heen sraataceu-am ~a, mepeeeiey, gedeeoeee,d bi; de om met de kippen op stok te gaan. binnen het apparaat van de Europese komen en toch geen gevoel hebben Kate-van Koophandel H- : -.de,.."der nummer Hr.'S1240D0. Eventel. Algemene V.e woerden Een hreetalige oproerling, helpt dat? Hiervoor geldt dat als ik nu nog in Commissie. Daar is niets mis mee. voor de multiculturele v;erkomgeandeopd.echtgever,vwdeeeietaan.aard. Enorm. Ik denk dat ik zonder aarze- Nederland geweest vaas, dan zou ik ving waarin ze hier terecht komen. Ab. menl..: De staat~e."rant~e,a,hiint.p line kan zeggen dat bij de Europese in principe niet naar een dergelijke Moeten de Europese ambtenaren niet Ze worden eruit gefilterd en krijgen a erkde oen. ce pr je n een jaarah neem=nt instellingen 40% van de ambtenaren receptie zijn gegaan, maar sinds ik juist blijk geven vat een Europese van hun chef de vraag of ze niet iets a a g t ; k a«aaiab..eetmg die in vaste dienst zijn ouders hebben hier in Brussel ben, wil ik die recep- geestesgesteldheid in plaats vaa huur anders willen zoeken, of ze komen CC. De pi, eei, a nummer ia 4,15, e d. Klantenservice: tel ; van verschillende nationaliteiten, die tics voor geen geld missen. Het is niet landgenoten een stapje verder te bren- zelf tot de conclusie dat ze een s-er- va _; e maikaa.aad..nl verschillende talen spreken of met ja- alleen leuk om met alle collega's het gen in de hiërarchie? keerde keuze hebben gemaakt. Uro y I renlange activiteiten in den vreemde. glas te heffen en het Wilhelmus te Ja, een Europese instelling is heel bee er: F.~. koema ( o3 z4:m j Als je als kind tweetalig wordt opge- zingen en oprecht blij te zijn voor de langrijk, daar wordt in de concour- De Europese Commissie trapt ze er voed dan is het veel makkelijker om Koningin, maar het is ook fijn om sen specifiek op getoetst. Als je het niet regelrecht uit? ee xaanc,.ram s een.ligace :an sd. no utge~er, Den Haa. andere talen te leren, omdat je een keer gezellig onder elkaar te zijn. Europees standaard-cv neemt. Het heeft Been zin om i-mand te g g de overeenkomst veel beter ziet. Ik Nederlanders hebben in tegenstelling waarop de kandidaat moet aangeven handhaven die niet voldoet. De Arie a.ceo,e,e,hrn ee databe,5,eehten ren zen- heb zelf een Nederlandstalige vader tot de andere nationaliteiten niet wat zijn of haar nationaliteit is dan is instelling gaat dus zeker helpen om 1: 2, a ntd a mb..d.anrde=e.,tg ave.ï.rden"rri,h de en een Franstalige moeder en dat echt de neiging elkaar verder te hel- het een goed initiatief om in te vul- diegene aan een baan in het thuisbij d Sdsdo, ik. rechten coresoen i rq Aes Lstge,-ets bv : c. g, 6eveHende a.te.r. heeft me wel geholpen. Hoewel ik pen, vergelijk maar met de Spanjaar- len: Europeaan. En dan zeg je land te helpen met een aanbeveling vel moet zeggen dat als ik een aan- den, die kennen elkaar allemaal. Ook erbij van Nederlandse, of Franse als dat nodig mocht zijn. Het is in het ee sobficeherechtee c,, v erken van beeld-,dkoes-enaa-= ea"3e,veten bi een clssc.orgeniee. waring heb met een Franstalige col- de Grieken kennen elkaar allemaal origine, net wat van toepassing is. Of belang van de diensten dat die mene.q- g e~e_ed-. et seeid.e,,ht ta Amatel :een. lega,, ik daarover mijn nota's in het en afhankelijk van de politieke kleur ie draagt naar officiële gelegenheden sen hier niet blijven hangen en moei-,5, ; ' ; n Engels schrijf, omdat ik ook allerlei helpen ze elkaar of niet. een reversspeldje met de twaalf lijk blijven doen. nuances in het Frans niet begrijp die Ik had een keer een Duitser boven sterren van de Europese vlag. Dat er wel zijn. Het maakt bijvoorbeeld mij in de hiërarchie, die overigens zijn de kleine symbolen. Sarah Mollink

3 DINSDAG 1 6MEI2006 STAATSCOU RANT N R `Outplacement moet normaal worden' Van onze medewerker Maar die volgzame afhankelijkheid maal. Dat zou het ook moeten zijn ontslagen hadden kunnen worden niet weerbaar. 'Ze hebben ook geen Bedrijven die op een nette is helemaal niet meer van deze tijd, bij bijvoorbeeld een productiemede- voorkomen. Dat stoort me nu ook visie voor de lange termijn. Als je nu' manier van grote groepen vinden Louwers en Mennega. Men- werker' Mennega: 'Je zou moeten zo bij NedCar. De retoriek van beide al weet dat een deel van het werk uit sen doen niet jarenlang meer het- zeggen: Laten we eens kijken hoe partijen is heel traditioneel. Ze doen Nederland in de toekomst zal vermensen af willen, zorgen voor zelfde werk en zeker niet bij hetzelfde lang wij bij elkaar kunnen blijven op alsof die capaciteitsreductie hen is dwijnen naar Oost-Europa en Azië, outplacementtrajecten voor bedrijf, een vaste baan voor het leven een manier dat we er allebei blij mee overkomen.' Louwers: 'Ze laten zich moet je als vakbond nadenken over heeft zijn langste tijd gehad. Bij be- zijn. Zodat jij bier blijft omdat je hier verrassen. hun medewerkers. Organisa- En dat betekent dat ze de uitstroom van mensen. Maar dat drijven zijn veranderingen eerder re- graag bent en niet omdat je niet weg over een paar jaar weer dezelfde el- doen ze niet. Meewerken aan uittieadviseurs Marjo Louwers gel dan uitzondering. Ze moeten kunt en we jou houden omdat we je lende krijgen.' Mennega: 'Ja. Want stroom kunnen ze niet verkopen aan en Eugène Mennega worden voortdurend inspelen op economi- graag hebben en niet omdat we niet het gaat natuurlijk niet om het uit de hun achterban, denken ze.' Ook de Vaak ingehuurd om dat te sche ontwikkelingen en ontvrikkelin- van je af kunnen.' productie nemen van die Smart For- werkgevers vindt hij niet bepaald gen in hun branche. Dat vraagt om Minder four, maar om de vraag of de auto- vooruitstrevend. 'Die zeuren vooral begeleiden. 'Mensen Ultdell- werknemers die net zo flexibel zijn en beladen industrie in Nederland - toekomst over het ontslagrecht. Als ze moeten ken', daar komt een groot van wie het hele potentieel - alles wat Als outplacement een logisch deel is heeft. Ik vraag me af of op die om- reorganiseren willen ze graag van de deel van het werk op neer, ze aan persoonlijke kwaliteiten, ken- van loopbaanontwikkeling, wordt wikkelingen voldoende wordt Inge- slechte mensen af en de goedè.overzeggen ze. `Ontslag zou niet houden en dat zou in Nederland niet nis en vaardigheden in huis hebben - wordt benut en ontwikkeld. kunnen. Maar dat komt niet door zo traumatisch hoeven zijn als Het zou ook moeten betekenen dat het. ontslagrecht; ze hebben zelf hun outplacement een natuurlijk outplacement een normaal onderdeel Als iemand bij een bedrijf binnenkomt, moet er direct zaakjes niet op orde. Ze hebben naonderdeel zou zijn van het wordt van het loopbaanbeleid. Want gesproken worden over zijn vertrek melijk onvoldoende bijgehouden hoe als een baan voor het leven er niet mensen functioneren. wat daar evenmeer -in zit, kan je mensen er maar tueel aan mankeert en waar ze wel loopbaanbeleid van een organisatie'. beter op voorbereiden dat ze in hun goed in zijn. Ze wéten onvoldoende l even meerdere keren van werkgever het minder beladen, denken Louwers speeld. Je hoeft je niet te laten ver- wie goed is en wie niet.' Marj o Louwers is organisatiead- zullen veranderen. Mennega: `Maar en Mennega. Dat is goed voor de rassen. Een bedrijf als Shell doet dat Mennega vindt het uitermate frustreviseur bij adviesbureau Schouten & dat gebeurt niet. We doen net alsof werknemer, die niet wordt ovenallen bijvoorbeeld niet, maar gaat rend dat hij moet `dweilen met Nelissen en Eugène Mennega heeft werving en selectie, loopbaanontwik- door ontslag en liet is ook goed voor uit van scenarioplanning. Op basis de kraan open'. Maar Louwers ziet zijn eigen bureau OisM Advies. Voor keling en outplacement niets met el- de onderneming, omdat die minder van verschillende toekomstscenario's nog wel een lichtpuntje. 'Zeker als een Schouten & Nehssen begeleiden ze kaar te maken hebben.' Louwers: weerstand ontmoet bij het doorvoe- bepalen ze hun beleid.' reorganisatie net achter de rug is, vaak groepsoutplacementtrajecten. `Terwijl je het bij de instroom al zou ren van veranderingen. - Noch de vakbonden, noch de werk- staan bedrijven wel open voor onze Mennega doet de `harde' kant. Hij_ moeten hebben over de uitstroom. Maar zo gaat het dus nog niet. gevers zijn bereid om hun strategie boodschap. Veel reorganisaties geven overlegt met de vakbonden en de on Dat gebeurt bij topbestuurders in het Bedrijven anticiperen niet op reorga- aan te passen aan de huidige ontwik- zo veel ellende, dat ze wel willen dernemingsraad, adviseert de directie bedrijfsleven wel. Zo'n Moberg, die nisaties. maar beschouwen ze als on- kelingen is Mennega's ervaring. nadenken over een andere aanpak om over het sociaal plan en zorgt ervoor heeft toen hij begon bij Ahold al be- voorspelbare natuurrampen. Men- `Beide partijen zijn zo conservatief schade in de toekomst te voorkomen.' dat er een mobiliteitscentrum wordt sproken hoe en wanneer hij weer nega: `Zowel vakbonden als werkee- als de pest.' Vakbonden pamperen ingericht waar mensen begeleid wor- weggaat. Dat vinden we heel nor- vers vragen zich nooit af of massa- werknemers, vindt hij, en maken hen Ineke Bijnagte den naar ander werk. Louwers doet de 'zachte' kant. Ze vangt mensen op en zorgt voor begeleiding, training en coaching. Tot hun grote frustratie bestaat een groot deel van hun werk uit wat Mennega `het uitdeuken van mensen' noemt. Louwers: 'Ontslagen worden staat hoog in de toptien van traumatische gebeurtenissen in een mensenleven, dat zegt al genoeg. Mensen raken er hun zelfvertrouwen door kwijt. Ze hebben het gevoel dat ze nergens meer voor deugen. Wij proberen om mensen hun eigenwaarde terug te geven. Verder steken v,e er veel tijd in om mensen te laten herontdekken wat hun kwaliteiten zijn, want daar zijn ze vaak het zicht op kwijt geraakt.' Volgzame afhankelijkheid Mennega: 'Bedrijven kijken daar over het algemeen te weinig naar. Bedrijven zijn nog in belangrijke mate georganiseerd zoals in de zeventiger en tachtiger jaren toen in Nederland de maakindustrie met geroutineerd werk dominant was. Toen was personeelsbeleid gebaseerd op het wegnemen van de verschillen tussen mensen en het bewaren van de arbeidsrust, want men had maar één grote vrees: dat mensen niet honderdduizend keer hun dingetje zouden doen. En zo is het nog altijd. Mensen moeten allemaal hetzelfde zijn en aan dezelfde eisen voldoen. Er wordt niet gekeken naar wie ze zijn, waar hun kracht ligt en hoe ze zich kunnen ontwikkelen. Mensen kunnen zich daardoor niet los zien van de functie die ze op dat moment vervullen en voelen zich compleet afhankelijk van de onderneming die nu van ze afwil.' `Als je nu al weet dat een deel van het werk in de toekoms verdwijnt, moet je als bond nadenken over de uitstroom van werk'. Foto: IIII Chris Keulen 'ik weet nu wat ik echt wil doen' Peter Suykerbuyk (52) had een leidinggevende functie. die mensen altijd een mental coach, ze konden bij mij. met daar geleerd hoe ik een goede sollicitatiebrief moest schrij- Toen hij ontslagen was, dacht hij dat hij weer zoiets wilde, hun problemen terecht. Tot ik een nieuwe baas kreeg. Hij ven en een goed CV, maar veel belangrijker was dat ik heb maar tijdens het outplacementtraject kwam hij erachter dat vond dat ik wel meer moest afweten van techniek. Ik ben kunnen uitzoeken wie ik echt ben en wat ik echt wil. En dat dat helemaal niet zo is. 'Ik wil teel verantwoordelijkheid dra- een cursus gaan doen, maar dat bleek niet genoeg te zijn. Ze ik in die groep lotgenoten trof: ik stond er niet alleen voor.' gen voor mensen, maar ik tuil niet de hele tijd bezig hoeven 'wilden het serviceniveau verhogen en het technische inzicht We deden onder andere allerlei persoonlijkheidstests en zijn met de belangen van een bedrijf.' dat daarvoor nodig was, zou ik toch nooit krijgen, vond men voor mij was dat een verbijsterende ervaring. Ik dacht altijd uiteindelijk. dat ik een extravert persoon was, maar wat blijkt? Ik ben 'I k ga nu een chauffeursopleiding volgen in de hoop een Toen stond ik dus na 28 jaar ineens op straat, want een eigenlijk tamelijk introvert. Zo kwam ik er dus ook achter baan te vinden als chauffeur voor bejaarden in verpleeghui- andere baan hadden ze niet voor me. Ik had van het bedrijf dat leiding geven eigenlijk niks voor me is. Ik wil gewoon zen. Zo kan ik de zorg voor mensen combineren met mijn geld gekregen voor outplacement en zo kwam ik bij Marjo overzichtelijk werk, een opdracht krijgen die ik kan uitvoeandere grote passie: autorijden. Louwers van Schouten & Nelissen terecht. ren. Mensen van A naar B rijden bijvoorbeeld.' I k werkte tot vorig jaar november als manager bij een bedrijf Ik heb eerst een aantal individuele gesprekken gehad om de Via een re-integratieproject ga ik een chauffeursopleiding i n het midden van het land. Er werken daar 300 mensen en frustraties van me af te praten. Ik voelde me verraden en in doen. Mijn contactpersoon vond dat ik een overtuigend veri k had de leiding over 17 servicemonteurs. Ik was zelf hele- de steek gelaten, dus dat was wel nodig. Daarna ben ik me haal had. Dat klopt. Door het outplacementtraject weet ik maal niet technisch, maar dat hoefde ook niet. Ik was voor in een klein groepje gaan oriënteren op de toekomst. Ik heb wat ik echt tuil en kan ik dat ook overbrengen aan anderen.'

4 IV STAATSCOURANT NR. 95 Iedereen zou moeten nagaan wat hij Van onze redacteur juiste baan' stuit ik ondertussen op den we in groepjes naar buiten ge- Anders zou ik wel eens geen tijd meer volgens - daar is hij weer - consul- Ik ben 27 en werk sinds twee internet op TalentFirst, een bureau stuurd. `Interview elkaar al wande- kunnen hebben om met de inhoud tant mee te worden. jaar bij de Staatscourant. Ik in Amsterdam. Zij bieden onder lend door de Jordaan over de aange- bezig te zijn en dat wil nou juist zo 'Het is belangrijk om in de gaten te meer een TalentFirst Experience, ` een geven fragmenten.' Het idee is een graag. Werk je in een situatie die te- houden hoe je je voelt als je terugl workshop waarin je in één dag ont- rode draad in je leven te ontdekken gen je flatuur indruist, dan is de kans komt van vakantie. Als je echt helesta aan het begin van mijn carrière. Hoe houd ik het dekt welke vervolgrichting je met je en te kijken of je tegen zaken aan- groot dat je vroeg of laat uitvalt. De maal geen zin hebt weer aan de slag leuk, zorg ik dat ik fit blijf en loopbaan wil inzetten'. Ik tref de voi- loopt die je belemmeren. journalistiek blijkt goed bij mij te te gaan, moetje daar wat mee. Als je c van de directeur. 'Ik lig even voorkom ik dat ik voortijdig Na de lunch is het tijd voor de talen- passen. Een andere optie zou iets als nooit meer de kriebels hebt als je iets in bad te relaxen.' is de boodschap. tenanalyse. Thuis hebben we via in- consultant zijn. `Maar volgens mij uitval? En zit ik eigenlijk wel moet doen, moet je ook bij jezelf te Als snel wordt ik teruggebeld. Ik temet een testje ingevuld, de zoge- moet jij gewoon genieten van wat je raden gaan. Blijf dingen opzoeken op de goede weg? mag meedoen. noemde MDI-gedragsanalyse. De doet,' zegt Minderhoud. `Daarbij waar je de kriebels van krijgt, anders test bestaat uit 24 rijtjes met vier moetje natuurlijk wel bewust naar je groei je niet meer, maar blijf bij je- Normaal gesproken bestaat een Twintigers en dertigers woorden. Per rijtje moet worden aan- omgeving blijven kijken en zorgen zelf. De meeste mensen zijn erg geloopbaanbegeleidingstraject uit ze- `Meestal zijn het twintigers er derti- gegeven welke twee woorden het dat je voldoende uitdagende taken vlijd als hen gevraagd wordt leiding ven tot tien gesprekken, zegt psycho- gers die meedoen aan onze trainin- meeste bij je passen en welke het min- naar je toe trekt en voldoende over te gaan geven en zijn geneigd dit te ste. Uit deze test van tien minuten is dingen mee mag praten.' gaan doen, zonder na te gaan of het een testrapport van 25 pagina's ge- Uitendaal, de loopbaancoach uit eigenlijk wel iets voor hen is.' rold. `Ongelofelijke hè?' zegt Minder- Aerdenhout, is tot een min of meer Iedereen zou voor zichzelf moeten Blijf dingen opzoeken waar je de kriebels van krijgt houd. Toch heeft hij veel vertrouwen zelfde conclusie gekomen. `Dat ziet nagaan wat hij eigenlijk diep van in de uitkomst. `Het klopt bijna altijd er goed uit, alles wijst tot nu toe op - binnen had willen worden, 'vindt Uien als mensen zich er niet in kunnen journalistiek,' mailt ze. Uit de ver- tendaal. `Veel mensen willen een vinden, blijkt vaak dat ze er later ach- schillende testen blijkt tijdens ons camping in Frankrijk. Dan zeg ik: loge Danielle Uitendaal van Uiten- gen,' zegt Herbert Minderhoud, een terkomen, dat het toch zo is.' gesprek dat ik actief, serieus en goed, ga maar uitzoeken wat je modaal Coaching in Aerdenhout. Een van de freelance trainers betrokken ' Barbara houdt van het nieuwe en kwaliteitsgericht ben. Ook Uitendaal gelijkheden daartoe zijn. Vervolgens traject kost zoveel tijd omdat er tus- bij TalentFirst. 'Nee, het zijn niet al- ongewone,' zo lees ik in het testrap- raadt leidinggeven aan grote groepen kun je beslissen of je dit wel of niet sentijds ruimte moet zijn voor bezin- tijd alleen vrouwen die meedoen. Bij port. 'Ze houdt haar focus op het re- collega's af. Als ik iets anders zou gaat doen en dit ook accepteren. Het ning en reflectie. legt ze uit. Ze neemt in companytrájectén zijn het voor sultaat gericht. Ze onthoudt zich van willen doen, zou bestuurskunde stu- is belangrijk goed te kijken naar wie ook wel assessments af, maar haar het merendeel mannen.' emotionele betrokkenheid bij het deren iets kunnen zijn om daar ver- je bent en wat je wilt bereiken. Kijk voorkeur gaat uit naar loopbaantra- We zijn met vijf deelnemers en twee nemen van beslissingen. Zij is zeer jecten omdat je dan echt samen tot trainers en zitten aan een grote ovale vaardig in het stellen van goed vooreen oplossing komt in plaats van dat tafel in een lichte ruimte in een pand bereide vragen en het destilleren van - de expert aan het eind van de dag midden in de Jordaan. Aan de muur informatie. Zij communiceert meestal zegt wat iemand het beste kan gaan hangen slogans als 'Je wensen zijn koel en direct, anderen kunnen haar doen. een voorgevoel van hetgeen je daad- zien als afstandelijk en bot.' Het Het prijskaartje Ik heb die tijd en ook de zak met geld werkelijk kunt bereiken - Goethe'. meeste neem ik graag aan, maar door niet die je ervoor moet meebrengen. Na een voorstelrondje en een aan- dat laatste laat ik me wat uit het veld Het normale tariefvoor de TalentFirst Experience is 1050 (exclusief Eigenlijk is het dan niet mogelijk tot moediging te bedenken wat voor jou slaan. Ben ik bot? een weloverwogen oordeel te komen, een bhv). Particulieren die de workshop op eigen kosten willen volgen, flow-nmnrenr was - een moment -zegt Uitendaal. Toch wil ze een po- waarop je de tijd vergat, een moment krijgen 50% korting en betalen dus 525 (exclusief btw). Ga je voor Genieten ging wagen, zodat ik een indruk kan waar je energie van kreeg - wordt Uit de rest van het rapport blijkt dat een arrangement inclusief een anderhalf uur durend coechingskrijgen. We spreken af dat ik haar ons uitgelegd dat het belangrijk is je ik een grote behoefte heb aan vrijheid gesprek dan betaal je respectievelijk 1300 en 650. mijn cv en functieomschrijving stuur. oorspronkelijkheid te hervinden. Ie- en nogal eigenwijs ben. Daarnaast Bij Uitendaal Coaching kost een loopbaangesprek voor particulieren Zij stuurt mij een zevental testen die der moet een lijstje maken met zeven houd ik ervan dingen nauwkeurig uit per sessie van anderhalf uur E 80. Betaalt de werkgever dan betaalt ik thuis kan invullen. Ook maken we fragmenten uit je leven die voor jou te zoeken. Leidinggeven zou ik kun- die 190 per gesprek. Een loopbaanontwikkelings- of beroepseen afspraak om hierover te praten. op wat voor manier dan ook van be- nen, maar dan wel aan maximaal een keuzeassessment kost Op zoek naar een workshop 'vind de tekenfis zijn geweest. Vervolgens wor- man of drie, vier.

5 diep van binnen had willen worden STAATSCOURANT NR. 95 V eerlijk en kritisch naar waar zaken van hun human capital vervolgens stagneren en of de situatie waarin je moeten aangeven op hun jaarrekeje bevindt goed voor je is, ning. 'Goed ontwikkeld personeel maakt een bedrijf meer waard.' Logisch Verder is het belangrijk af en toe stil Het klinkt allemaal zo logisch, maar te staan en te kijken: is het gelopen ja, je moet bet je wel allemaal even rem zoals we wilden? Je leert als je tijd aliseren en het vervolgens ook in de voor reflectie hebt. Je moet dus erpraktijk brengen. Niet iedereen is er- gens gaan werken waar dat kan. van overtuigd dat je je hiervoor tot Daarnaast kun je volgens Maas beter een deskundige moet wenden. Trude in een bedrijf werken waar er veel Maas, bijvoorbeeld, ziet weinig toe- van jouw soort zijn, zodat je van elgevoegde waarden inn allerhande kaar kunt leren. Werkje bij een klein loopbaantrajecten. Zij is president bedrijf waar weinig mensen zoals jij Hay Vision Society bij Hay Group, zijn, dan kun je besluiten in een neteen onderzoeks- en adviesbureau op werk te gaan participeren, bij behet gebied van Human Resources roepsvereniging bijvoorbeeld. Management. Tevens vervult Maas Bedrijven zouden volgens Maas om diverse commissariaten en is ze Eer- dezelfde reden kunnen besluiten ste Kamerlid voor de PvdA. 'Ik denk mensen te outsourcen naar een ander dat je heel veel zelf kunt, zegt ze. 'Je bedrijf, waar ze een soort stage kunkunt ook best zelf bedenken: waarom nen lopen. ben ik zo moe? Wat geeft me energie? Maak vervolgens een ontwikkelplan Kinderen? en bedenk af en toe wat je ook al En wat nou als ik kinderen zou vuilweer wilde en watje gedaan hebt, dat len, staan die een carrière in de weg? te bereiken Kijk verder waar je je 'Wil je carrière maken dan moet je kunt profileren. Zeg, bijvoorbeeld gewoon hard werken, maar ook geduidelijk in vergaderingen waar je het luk hebben,' zegt Maas. Vrouwen over wilt hebben. Verder moetje heel zouden eigenlijk moeten zorgen dat bewust keuzes maken. Ik zie veel ze een baas hebben met een w ermensen van baan veranderen zonder kende moeder of vrouw en dochters dat ze daar goed over nagedacht heb- `zodat hij aan den lijve ondergaat dat ben. Ik zeg: 80% blijft hetzelfde, dat het niet vanzelf gaat'. Kinderen krijben je namelijk zelf.' gen moet carrièretechnisch gezien kunnen, vindt ze. Als werkgevers wil- Je marktwaarde len dat vrouwen bij hen blijven wer- Goed en dan zit je daar. Om je ken nadat ze kinderen hebben gekremarktwaarde op peil te houden, gen, zouden ze volgens haar gewoon Volgens mij moet jij gewoon genieten van watje doet moet de werknemer van de toekomst wat meer rekening moeten houden zich vervolgens blijven ontwikkelen, met de wensen van hun personeel. zo boor je vaak. Hoe doe je dat? Loopbaancoach Uitendaal merkt in ` Het is een groot misverstand dat ie- haar praktijk dat veel jonge moeders dereen om de zoveel tijd terug naar vastlopen omdat ze willen vasthouschool zou moeten,' zegt Maas. 'Het den aan oude patronen. Veel vrouzou beter zijn als we ons realiseren dat wen denken de zorg voor kinderen je tijdens je werk moet leren. Als je dat 'er even bil te doen'. 'Zo werkt het doet, kijkje op een hele andere manier niet,' zegt ze. 'Je moet je missie bijtegen klussen aan. Bij het aannemen stellen. Je kunt niet meer tot acht uur van nieuwe taken zou je het criterium 's avonds op kantoor blijven, accepmoeten hanteren of je er wat van leert. teer dat. Doe je dat niet dan bestaat Groei je in je expertise door bepaalde de kans dat je voortdurend het idee projecten te doen? Vervolgens moetje hebt een slechte collega, werknemer, dit wel op je cv kunnen zetten en dus moeder of partner te zijn. Je kunt zou het mogelijk moeten zijn langs een niet blijven doen hoe je deed. Het opleidingsinstituut te gaan en een hoeft allemaal niet minder te worstempel, een certificaat, te krijgen den, maar wel anders.' door te zeggen: ik heb dit en dit ge- Nou, duidelijk. daan en er dat van geleerd. Het gaat er dus om wat je bijleert.' - Bedrijven zouden de ontwikkeling Barbara Nieuwenhuijsen Een levensloopregeling: doen of toch maar niet? Werknemers moeten voor 1 juli beslissen of ze willen deel- jaarlijks 613 sparen. In de levensloopregeling 12% van je een jaar in dienst bent. Het is meestal onbetaald, al kan in nemen aan de levensloopregeling. Wat is verstandig? loon. Wil je dus meer sparen dan die 613 dan kan de le- een CAO een gedeeltelijke loondoorbetaling geregeld zijn. I n principe is het een goede regeling, vindt Ellen van vensloopregeling gunstiger zijn. Het is niet toegestaan aan Met je levenslooptegoed kun je je inkomen tijdens het ver- Waaijen van Mr. E. van Waaijen Loonbelastingadviseurs in beide regelingen deel te nemen. l of aanvullen. Bosch en Duin. 'De levensloopregeling stelt mensen in 'Waar je ook aan moet denken, is ofje nog van plan bent in Om het opnemen van ouderschapsverlof te bevorderen staat fiscaal gesubsidieerd wat geld opzij te zetten voor ver- het buitenland te gaan werken. Daar kan je je levensloopre- komt wie deelneemt aan de levensloopregeling en ouderl of of calamiteiten. Wat je wel moet realiseren is dat er al schapsverlof neemt, bovendien in aanmerking voor de ouheel veel verlofregelingen zijn en datje niet spaart voor een derschapsverlofkorting. Hiervoor hoef je je levensloopterecht op verlof, maar alleen de financiering ervan. De ham- goed niet daadwerkelijk op te nemen. De ouderschapsvervraag is dus: kun je er gepast gebruik van maken, zonder lofkorting bedraagt maximaal 50% van het minimumloon Een andere keuze is het beleggen dat hetje carrière schaadt? Als je lang hebt gespaard en ge- van je netto-loon over de verlofperiode. noegen neemt met een lager inkomen, kun je er zo vierjaar Een keuze die je ook nog kan maken, is gewoon je netto tussenuit. Je kunt je afvragen of dat verstandig is. loon beleggen, zegt Van Waaijen. Dan heb alles tenminste Vragen die je jezelf moet stellen zijn: denk je ergens in je geling niet mee naartoe nemen. Als je een pensioengat helemaal zelf in de hand. loopbaan behoefte te zullen hebben aan extra verlof? Kun hebt kan het wel weer aardig zijn aan de levenslooprege- Zelf gaat Van Waaijen wel deelnemen aan de levensloopreje makkelijk wat extra geld opzij zetten? Heb je de moge- ling deel te nemen. Je kunt het verlof altijd nog ergens an- geling. Ze is directeur-grootaandeelhouder en daarom uitlij kheid deel te nemen aan een spaarloonregeling?' Als dit ders voor gebruiken. Dat kan niet als je extra bijstort in je gesloten van deelname aan de spaarloonregeling. Ze hoeft laatste zo is, dan is de spaarloonregeling volgens Van pensioenregeling.' dus niet te kiezen tussen beide regelingen en neemt ge- Waaijen in veel gevallen gunstiger. Als je vierjaar gespaard Gebruik je de levensloopregeling voor ouderschapsverlof woon die waar ze voor in aanmerking komt, hebt, dan valt het bruto gespaarde bedrag, netto vrij. Dit dan is hij 'verrekte aardig', vindt Van Waaijen. Ouderbedrag is vrij te besteden. In de spaarloonregeling mag je schapsverlof is een wettelijk recht, tenminste als je minimaal

6 DINSDAG 16 HEI 2006 Van onze redacteuren Ben van Dijk, corporate vice president Human Retources bij DSM wereldwijd omschrijft DSM als `een echt people bedrijf'. `Het is een groot voordeel dat onze bestuursvoorzitter. Peter Elverding een HR-man is.' DSM Limburg heeft een ziekteverzuim van 2,7%. Dat is laag. Hoe doet u dat? DSM heeft naast de re ere vakantie- en ATV-dagen vijftien ziekte-afhankelijke vrije dagen. Deze bonusdagen krijg je erbij in het jaar volgend op het meetjaar. De dagen dat je ziek bent geweest worden op deze extra dagen in mindering gebracht. Het doel hiervan is het ziekteverzuim te verlagen, met succes. Werken bij DSM is topsport STAATSCOURANT NR. 95 V11 DSMti is ook een echt ntaonenbedrjf. In uw 'Triple P verslag' (People, planet, profit) over 2005 staat dat de man/vroenv verhouding 78%22 is. Eind 2005 naren er slechts 14 vrouwelijke executives in dienst. Lukt het niet om vrouwen aan te trekken? Het begint al bij de studiekeuze. Jongens kiezen veel vaker voor bètavakken. In 2007 zullen er 200 afgestudeerden zijn in de chemische technologie, terwijl de vervangingsvraag alleen al meer dan het dubble is. De Ben van Dijkt `Er is heel veel jong talent dat baat kan hebben van een coachende senior.' Foto: Annemiek Mommers meeste afgestudeerden zijn mannen. We hebben daarom ook weinig vrou- het is ook buitenlanders versus Ne- We kijken naar de kwaliteit van de levert daarvoor deels vakantiedagen operator uit de Verenigde Staten snel wen in leidinggevende posities. Men- derlanders en verschillen in ervaring betrokkene, in en deels draagt DSM een aantal besluit naar Nederland te komen. Bij sen met een technische achtergrond en achtergrond. In 1990 bestond ons dagen bij. Ze werkt hier meer dan managers ligt dat anders. blijken in de praktijk het beste profiel personeel wereldwijd voor 62% uit En oudereibeleid? veertig jaar en kan zich zo alvast te hebben voor de meeste leidinge- Nederlanders en voor 28,ó uit niet- Ik onderscheid drie invalshoeken: voorbereiden op haar pensioen. An- Hebben mensen die in ploegendienst wende posities. We zoeken daarom Nederlanders. In 2005 bestond ons de sociaal maatschappelijke, de dere ouderen kiezen er bijvoorbeeld werken ook mogelijkheden out zich te ook in het buitenland en proberen personeel voor 33% uit Nederlanders macro-economische en de bedrijfs- voor niet meer van acht tot vijf, maar ontwikkelen? vrouwen te recruteren bij andere be- en voor 67% uit niet-nederlanders. economische. van negen tot zes te werken. Mensen die opvallen kunnen eruit drijven. Maar ja, de pool is klein. Kijkje naar de sociaal maatschappe- gepikt worden en zich bijvoorbeeld Nu is wereldwijd 11% van onze Betekent dit dat er in Limburg werk- lijke invalshoek dan is het belangrijk Kat dat altijd? Wensen in ploegen- ontwikkelen tot manager. Als je het managers vrouw. In 2015 willen we gelegenheid verloren is gegaan 2 een aantal vooroordelen weg te neop 15% zitten. Dat is heel ambitieus. Het aantal werknemers bij DSM in men. Op sommige plaatsen is weinig dienst kwenen toch niet zomaar hult werktijden veranderen? in je hebt, kan het. maar haalbaar.. Nederland is afgenomen, maar dat respect voor ouderen. Hier op straat Wij zeggen altijd: werken bij DSM Maar je kunt ook twintig jaar hetligt niet alleen aan efficiencyoperaties ben je al gauw een oude lul. Dat be- is topsport. Je moetje gewoon reali- zelfde blijven doen? Lukt liet te vrouwen die al binnen zijn en verschuiving van productie naar gint al bij 50. Hoe anders is dat in seren dat het veel energie kost. Ja, mits je je ontwikkelt. vast te houden' andere landen. Een deel van de Azië. Daar hebben mensen respect Daarbij moet je goed kijken onder Ja, het verloop bij DSM is bijzonder afname wordt veroorzaakt door ver- voor ouderen. Die houding dat je al- welke condities een bepaald persoon De Amerikaanse topmat Jack IVidsch laag. Onder managers is het verloop koop van onderdelen. Daarnaast is les aan ze te danken hebt, is hier ver het beste van zichzelf kan geven. Ie- zegt dat je ieder jaar de slechtste 10% 2%. Vrouwen hebben daarnaast het buitenlandpercentage gestegen te zoeken, mand die in ploegendienst werkt vat je bedrijf zou moeten ontslaat. natuurlijk te maken met gezinsplan- door grote acquisities. Macro-economisch gezien moeten kan niet zomaar zijn werktijden Rat vindt u daarvan,' hing. Daar omheen hebben wij zeker we ervoor zorgen dat we ondanks de aanpassen, maar we kunnen hier Dat is een typisch Amerikaanse stijl. in Nederland een heel actief beleid. Maar is het niet gek dat de werkgele- vergrijzing de ouderenzorg en de wel tot een andere inrichting van de Het is goed je te richten op de Als de functie het toelaat kan er thuis genheid bij DSM in Nederland pensioenen betaalbaar houden. ploegen komen of iemand bijvoor- achterblijvers en te kijken of ze nog gewerkt worden, we bieden kinder- afneemt, terwijl -de ontzet niet 5% is Bedrijfseconomisch hebben-we ook beeld alleen nog dagdiensten laten meedoen. maar 10% ontslaan gaat opvang en ouderschapsverlof. toegenetten? met de vergrijzing te maken en wel draaien. veel te ver. Dat is enerzijds een kwestie van meer omdat over 5 à 10 jaar een hele grote Wordt daar ook gebruik vat ge- werk met minder mensen. We heb- groep met pensioen gaat. Van onze In het Triple P verslag staatt dat in Worden mensen die goed presteren maakt? 2006 gemiddeld 18 uur per irtedewer- extra beloond? Wij meten regelmatig de behoeftes ker aan zijn ontwikkeling wordt Ja, we hebben bonusregelingen op dit gebied. Uit die metingen blijkt besteed. Hoe ziet tnv entplovability- Van onze seniormana ers gaat zo meteen waarbij het uitgangspunt is: hoe bedat men wel vindt dat het aantal o beleid er precies alt? - ter je presteert hoe hoger je g bonus. vrouwen binnen het bedrijf niet snel bijna 50% met pensioen E m pl oya bilit y i s een ge d ee ld e veean t- genoeg toeneemt, maar verder voelt woordelijkheid en niet van de werk- En als iemand slecht gepresteerd men veel support om zaken te facili- gever alleen of van de werknemer /reeft? teren en staat men over het algemeen ben een efficiencyslag gemaakt. Het seniormanagers gaat zo meteen bijna alleen. We houden daarom systema- Dan krijgt hij geen bonus. Ook kan open voor het belang van verschil- is niet zo dat iedereen harder moet 50% met pensioen. Dat is een groot tisch stroomgesprekken waarin geke- het gebeuren dat zijn vaste salaris lende soorten skills. Zelf heb ik een werken. Daarnaast hebben we be- probleem, maar dat kunnen we ma- ken wordt of de werknemer nog vol- niet geïndexeerd wordt. team van vier executives waaronder paalde zaken geoutsourced. Zo had- nagen. doende inzetbaar is. Als dat niet zo twee vrouwen. Dat is een hele inte- den we eerst eigen besvakingsperso- is wardl ezr r:an gemaakt hoe de in- 1st tnv HR principles staat: :cerhuteressante mix. neef in dienst en werken we nu met Is er ook beleid gericht op andere leef- zetbaar; a', beterd kan worden. roers zijn voor ons liet belangrijkste een extern beveiligingsbedrijf. Dat tijdsgroepen? kapitaal. Waarom neemt te - in navol- Hoe bedoelt te dat 2 leidt niet tot minder werkgelegen- We kennen een levensfasebeleid., Gaat het dat alleen ont de inzetbaar- ging vat onderzoek dat Wijers ooit Als mannen een probleem constate- heid. Deze mensen zijn alleen niet maar dat is met name gericht op ou- beid binnen DSM of ook die er buiten? heeft laten doen - de ontwikkeling van ren gaan ze onmiddellijk door naar meer bij ons in dienst. deren. In principe om die binnen DSM, uw button capital dat niet mee op de de oplossing. Vrouwen zeggen: laten maar als er onverhoopt arbeidsplaat- balans?, w e het nog even van een andere kant Maar uw hoofdkantoor zit in Heerlen Waarom? - sen vervallen, dan richten we ons DSM is een echt people bedrijf. Het bekijken. Zijn er niet meer wegen ere de werkloosheid in Zuid-Lintburg Omdat wij denken dat ouderen een ook op die buiten DSM. is een groot voordeel dat onze bevan A naar B? Mannen kiezen vaak is hoog. Hoe geeft ei op dit punt invul- hele belangrijke rol kunnen spelen, stuursvoorzitter, Peter Elverding een de obvious route. Vrouwen leggen lieg aan het begrip 'maatschappelijk bijvoorbeeld door het coachen van Jhórdt met alle needewerkers dit soort HR-man is. Er wordt steeds meer meer creativiteit in innovaties. verantwoord ondernemen? jonge mensen. Er is heel veel jong ta- gesprekken gevoerd? geld besteed aan opleidingen. We Ook bij het nemen van besluiten zie Wij creëren nog wel degelijk verkge- lent dat veel baat kan hebben van We hebben een groep caa 3000 ma- 'weten wel dat gemiddeld per werkje verschillen. Mannen zeggen: zijn lenheid door bier in Limburg te in- een coachende senior. Ouderen zijn nagers die heel systematisch gevolgd nemer 18 uur per jaar besteed wordt we het allemaal eens? Laten we een vesteren. Daarnaast hebben wij op ook goed in staat anderen te besluit nemen. Vrouwen willen, voor ons terrein in Geleen een `open cam- coachen: voor hen staat er niks meer er besloten wordt, het voorgenomen pus'. Allerlei kleine bedrijfjes kunnen op het spel. Vrouwen willen het nog van een andere kant bekijken besluit eerst bij wat mensen checken. zo gebruik maken van onze infra- Daarnaast willen we ouderen in staat structuur. Zo helpen we beginnende stellen actief bezig te zijn met hun in- Kost dat niet veel te reel tijd? ondernemers. Ook is er het plan zetbaarheid. We willen ervoor zor- wordt. Iedere drie jaar moeten zij een aan opleidingen, maar hoeveel we Dat valt wel mee. Je creëert er ook voor een ' Health Valley', een samen- gen dat ze goed getraind blijven, dus soort assessment doen. Daaruit volgt daaraan uitgeven weten we niet een groter draagvlak mee. werkingsproject met ondermeer de bieden we bijscholing en jobrotatie. welke opleidingen ze moeten doen. precies. Dat is nog heel decentraal Doordat vrouwen zeggen: laten we Universiteit Maastricht. Een derde punt van dit beleid richt Ook wordt vastgelegd wat hun vol- geregeld. We zullen dat veel preciezer het nog even van een andere kant be- zich op de balans tussen werk en gende stap zal zijn. Dit is een wereld-- gaan meten en dit vervolgens uitkijken, wordt een grotere groep col- Heeft u ook beleid gericht op alloch- privé. Daarvoor hebben we een tijde- wijd uniform programma. Voor de drukken als percentage van de totale lega`s al in een vroegtijdig stadium tonen? lijke ouderenregeling in het leven ge- rest van het personeel vinden lokaal payrol. We zijn hier dus mee bezig. geïnvolveerd. Wij registreren niet hoeveel allochto- roepen. Mijnsecretaresse maakt loopbaangesprekken plaats. Deze Diversiteit is voor ons overigens bre- nen we in dienst hebben. We hebben daar bijvoorbeeld gebruik van, groep is in de regel minder mobiel. Barbara Nieuwenhuijsen der dan alleen mannen en vrouwen, ook geen streefbeleid op dit punt.. Ze werkt nu een dag per week niet en Het is niet erg waarschijnlijk dat een Jeroen Zonneveld

7 VIII STAATSCOURANTNR.95 Kappen en draaien: bijzondere loopbanen Van een handel in hijskranen naar producent van kunst Jeroen Everaert (40) directeur bij producent in kunst en cultuur Mothership ' Ooit een bedrijf in hijskranen en nu produ- zomervakantie en ik heb letterlijk elke dag cent in kunst en cultuur; het lijkt ver uit el- gebeld tot er weer iemand was. Weer gekaar te liggen, maar dat valt mee. De basis praat als brugman: ik moet ertussen. Ik i s steeds hetzelfde: praten, praten, praten. werd aangenomen.' Tot je een voet tussen de deur hebt. ' Terwijl ik mijn bedrijf runde deed ik de ' Op de middelbare school wilde ik al naar kunstacademie. Op de dag dat ik mijn dide kunstacademie. Maar ik bleef zitten. Ik ploma haalde, ben ik daarmee opgehouden: was ook hevig verliefd en wilde trouwen. ik werd kunstenaar. Ik had al exposities, dus Dan maar werken, dacht ik. Ik werd verte- het ging best goed. Ik had onder andere een genwoordiger in ladders en trappen. Ik heb interactieve grafsteen ontworpen - op een dat werk vier jaar met veel plezier gedaan touchscreen kan je berichten voor de overleen het ging me goed af. Ik kom uit een ge- dene intikken - en daar trok ik veel aandacht zin van Jehova's Getuigen en zoals je weet mee. Maar ik vond kunstenaar zijn een vergaan die ongegeneerd langs de deuren. Dit schrikking. Veel te eenzaam. was net zoiets als bijbels verkopen. Al krijg 'Toen kwam ik Boris van Berkum tegen van je met ladders wel meer respons. Showroom Mama, een kunstinstelling in ' Toen zocht ik het letterlijk hogerop. Ik Rotterdam. Samen met hem heb ik zes jaar kwam bij een handel in hoogwerkers te- die club gerund. Tot er ineens moeilijk werd recht. Dat was een geweldige tijd. Ik kreeg gedaan over subsidie. En dat ging er bij ons daar zo veel vrijheid om te zijn wie ik was. niet in: we werkten ons de tyfus, hadden Daar kwam ik in contact met een Belgisch successen, dan geen geld meer krijgen? concern in torenkranen die worden ge- Dan maar niet, dacht ik, ik verdien het zelf bruikt voor het bouwen van hoge flats. Zij wel bij elkaar. En ik heb weer een bedrijf wilden de Nederlandse markt veroveren en opgezet: Mothership. Dat heb ik nu 1,5 dat vonden ze wat voor mij. Mijn baas dacht jaar. Ik noem mezelf cultuurproducent. Ik dat die kranen te duur waren voor de zorg ervoor dat de kunstenaar kan doen Nederlandse markt. Hij zei: "Ik denk niet waar hij goed in is en ik doe de zakelijke dat dat lukt. Maar als 't kan, kan jij het." Ik dingen. Ik praat met de opdrachtgever, reheb dat bedrijf opgezet en het is me gelukt. gel het geld, zorg voor personele onder- ' Toen ging mijn huwelijk stuk. Ik was 30, steuning bij grote projecten. Het bleek een had een mooi huis, een vette auto, maar ik gat in de markt. Bedrijven die iets met dacht: is dit het nou? Ik viel ook van mijn kunst of cultuur willen, weten vaak niet hoe geloof, dus dat idee om ooit in het paradijs ze het moeten aanpakken en de creatieven te komen, viel weg. Het leven is nu, niet in Nederland ontbreekt het aan zakelijk morgen, vond ik en ik besloot alsnog naar inzicht. Die zijn te lang gewend geweest de kunstacademie te gaan. Dat was in de zich te laven aan de subsidietiet.' i (advertentie) (advertentie) z o KA N +t re Ook MAAR ~A. TS S PURGO-A1R w~ b OE WET ANDERS TELrFooN : 'q ui ww. puf,go. nl

8 1 STAATSCOURANT NR. 95 Veel ambitie is goed nieuws voor de bouw I X Pan onze redacteur vraagd. En daar moet een structuur 'Het loopbaanproject heeft drie doel- In Noord-Holland deden tussen Het project kent ambitieuze doelstel- Vanaf 1 juli kunnen mensen onder.' groepen, legt Jolanda Snoek uit: pre en november mensen lingen. In het eerste jaar moeten er Het idee voor zo'n loopbaanstruc- ventie, ambitie en re-integratie. Bij een intaketraject. Uiteindelijk wer trajecten starten, in drie jaar die werkzaam zijn in de bouwtuur kwam op tafel tijdens cao-on- de eerste groep gaat het om mensen den 565 transitietrajecten gedaan. tijd per jaar. Dat lijkt veel, sector op 28 plaatsen in - derhandelingen vier jaar geleden. voor wie het werk te zwaar dreigt te 60% viel in de doelgroep ambitie. maar volgens Frans Kokke hoeven Nederland terecht voor loop- Toen werd besloten tot een pilot in worden en die zicht krijgen op uitval Frans Kokke was aangenaam verrast de bouwbedrijven niet bang te zijn Noord-Holland. In de onderhande- en ziekte. De tweede doelgroep baanadvies. De sector trekt be- door deze uitkomst. 'Ik had zelf niet voor een overschot aan werknemers tingen voor de cao is afge- staat uit mensen die zich verder wil- gedacht dat mensen zo gericht zijn die zich willen laten omscholen van miljoenen uit om mensen die sproken de pilot om te zetten in een len ontwikkelen. 'De grootste groep op de eigen ontwikkeling en ont- timmerman tot opzichter of calculawillen of moeten te begeleiden structurele voorziening. Kokke: 'De bestaat hierbij uit timmermannen, plooiing. Er is dus. veel ambitie. Ik tor. 'In de pilot hebben we gezien dat naar ander werk binnen de onderhandelingen over die cao duur- metselaars en dergelijke maar het den heel lang maar over het loop- kan ook gaan om iemand die een adsector. In Noord-Holland baanbeleid waren we het snel eens, ministratieve functie heeft binnen loopt al enige tijd een pilot. Wij komen geen mensen tegen die vioolbouwer Werkgevers zien dat het goed func- een bouwbedrijf en bijvoorbeeld tioneert, dat ze mensen moeten vast- doorstroomt naar de afdeling P&O. of directeur willen worden Trajectadviseur Jolanda Snoek heeft houden en dat die zich moeten ont- Die heeft.ook behoefte aan een opin adviescentrum Heerhugowaard plooien.' leiding,' aldus Snoek. goede ervaringen opgedaan met het De afspraak tussen werkgevers en Hiernaast wordt geëxperimenteerd vind dat goed nieuws voor de be- mensen realistische wensen hebben. loopbaanproject. Een timmerman werknemers is dat alle werknemers in met een derde doelgroep. Dit zijn de drijfstak.' Wij komen geen mensen tegen die vimet nekklachten volgt een opleiding de bouw om de vijf jaar een assess- re-integratiekandidaten. Deze mensen Trajectadviseur Jolanda Snoek: oolbouwer of directeur willen worom leraar bouwkunde te worden. Hij ment kunnen doen bij een onafhan- zijn arbeidsongeschikt of werkloos. Mensen die zelf contact met ons op- den. Meestal hebben ze zelf al goed is al praktijkbegeleider op een vmboschool. Ook herinnert ze zich een kelijke trajectadviseur. De 28 'loket- Mensen die willen doorstromen naar nemen zijn al bewust bezig met hun rondgekeken en zeggen ze bijvoor- ten' zijn ondergebracht bij de Samen- een hogere functie - de doelgroep loopbaan. Het ligt vaak anders als beeld "er dreigt een tekort aan opvrouw die het werk in de bouw gees- werkingsverbanden, de collectieve 'ambitie' - moeten binnen de bouw- mensen door hun lichaam gedwon- zichters. kan ik dat niet worden?". telijk en fysiek te zwaar vond, maar opleidingscentra in de bouw, maar nijverheid blijven. Voor de groep gen worden om iets anders te gaan Werknemers weten heel goed waar 'preventie' ligt het anders. Snoek: doen. Die hebben bijvoorbeeld bij de werkgelegenheid zit. Daar hoefje 'Die proberen we voor de branche te een lichamelijke keuring te horen ge- ze niet op te sturen.' behouden in verband met de kennis kregen dat het niet verstandig is om Kekke is ook zeer te spreken over de Niet één verzoek om door te groeien is afgewezen en ervaring die ze opgedaan hebben, zo door te gaan. Die staan dan nog werkgevers als het gaat om het loopmaar het is mogelijk dat die ook bui- aan het begin van het proces. Voor baantraject. 'Niet één verzoek om ten de bouw terecht komen.' Het- de preventiedoelgroep is de stap naar door te groeien is afgewezen, we hebdie eraan twijfelde of ze er wel tegen werken daar helemaal onafhankelijk zelfde geldt voor de re-integratiekan- ons toe dus moeilijker. ben nog nooit van een weigering gezou kunnen de hele dag binnen te zit- van. Tot 2008 is er een bedrag van didaten. Zij worden zoveel mogelijk 'Vooral voor het MKB spelen wij boord. We hadden verwacht dat de ten. Een snuffelstage bood uitkomst. 80 miljoen beschikbaar voor de binnen de branche gere-integreerd, een hele belangrijke rol, zijn we het werkgevers wel een beetje zouden te- ' Ze is nu calculator, en schiet door loopbaanbegeleiding. Daarna zal de maar als het niet anders kan ook verlengde van de afdeling P&O, áls gensputteren maar dat is niet gedat bedrijf heen. Ze maakt nu echt sector jaarlijks zo'n 60 miljoen vrij- daarbuiten. die er al is. Voor grote bedrijven is beurd.' carrière. Dat is kicken.' maken voor dit doel. Een flink be- ' Het mooie van dit project, vindt Jo- onze toegevoegde waarde misschien Frans Kokke vindt dat het loop- Frans Kokke, sectorbestuurder van drag, vindt ook Frans Kokke. 'Het landa Snoek. 'is dat mensen zich bij wat minder groot, maar ook vanuit baanmodel van de bouw ook toepas- FNV Bouw. verontschuldigt - zich zegt veel over het belang dat wij. dus ons op hun gemak voelen en zich die bedrijven worden we veel ingezet baar is op andere sectoren. 'Het heeft bijna voor zijn enthousiasme voor werkgevers en bonden, aan loop- vrijblijvend kunnen oriënteren. Ze of krijgen we mensen doorgestuurd.' te maken met je visie, waar je naar ' zijn' project waardoor alle werkne- baanbeleid hechten. Het is een speer- kunnen langzamerhand wennen aan toe wilt met je bedrijfstak. Wij - dus mets in de bouw, ook het technische punt van ons, vrat mij betreft van le- het idee dat ze iets anders moeten Realistisch werkgevers en bonden - willen geen en kantoorpersoneel, om de vijfjaar vensbelang.' doen. Dat is heel veilig. Het is heel FNV-bestuurder Frans Kokke vindt ouderwetse bedrijfstak die zo meteen een loopbaantraject kunnen volgen. Per werknemer is een budget be- anders dan een re-integratiebedrijf niet dat het loopbaanproject functio- niet meer mee kan en waar mensen ' Oók in de bouwnijverheid is er niet schikbaar van Over trajecten dat een resultaatverplichting heeft. neert als een grote overkoepelende weggeconcurreerd worden door te ontkomen aan levenslang leren,' die duurder zijn beslist een commis- In de eerste fasen - bij de intake en de P&O-afdeling voor de bouwsector. goedkope krachten uit het buitenzegt hij. 'Het kan niet anders, daar- sic waarin werkgevers en werkne- oriëntatiefase - hoeft de werkgever 'We zitten niet op de stoel van de land. Als je die visie ook hebt en je van ben ik overtuigd. De ontwikke- mers vertegenwoordigd zijn. ook nog van niks te weten. Dat ge werkgever. Als een werknemer verder zit ook met een structuur van veel liegen in techniek en logistiek gaan beurt in de derde fase als we het per- wil, kan dat, zelfs in de anonimiteit. kleine bedrijven, dan kan dit interesrazendsnel. In communicatief, orga- Veilig soonlijk ontwikkelingsplan gaan op- In de pilot hebben we gezien hoe be- sant zijn.' nisatorisch en technisch opzicht In Noord-Holland wordt al sinds stellen.' De vierde fase is de uitvoe- langrijk begeleiding is. Dat is echt worden ook in de bouw de eisen ho in drie adviescentra geëxperi- ring van het plan en de vijfde is de cruciaal. Je moet mensen echt vastger. Er wordt meer van mensen ge- menteerd met het loopbaantraject. evaluatiefase. pakken.' Astrid van der Werf Ik heb altijd gedacht dat ik niet kon leren Rob Tang (46) is omgeschoold van steiger- kan. Ik kan wel denken dat ik iets op mbobouwer naar veiligheidsdeskundige. Hij niveau wil doen, maar je moet ook kijken of werkt nog steeds voor dezelfde werkgever- dat eigenlijk wel zou kunnen. Ik heb een dag SGB Holland - maar op het terrein van Shell lopen stoeien met allerlei vragen en inzichinpernis bouwt hij niet meerzelfaan steigers ten en daar kwam mbo/hbo uit. Dat was wel maar is hij nu verantwoordelijk voor een veili- verrassend, ja. ge werkplek voor zijn voormalige collega's. 'Ik heb een schakelcursus gevolgd om in het 'Ik dacht altijd dat ik een hekel had aan leerproces te komen en om basiszaken te schrijf- en denkwerk.' leren over zaken als krachten, chemische stoffen, en elektronica. Ik heb dat samen met ' Steigerbouwer is een beroep waarmee je twee collega's gedaan. Speciaal voor ons geen 40 wordt. Nu is er een tilnorm van drieën was eendocentaangetrokkenomons 23 kilo, maar eerder nam je de hele dag door een dag per week les te geven. Dat was een 30 kilo opje nek. Zware stukken til je bovenje kostbare grap. Maar ik wist dat het geldpotje macht omhoog. Ik ',weigerde al om op een hiervoor goed vol zat. Ik heb er dus ook druk onnodig stomme manier te werken, en achter gezet om het zo te doen, heb het bijbestelde al een kraan als zaken te zwaar na geëist. 's Avond er nog iets even bij doen, werden, maar ik heb wel rugklachten en een is niet te doen. Daarna hebben we de cursus arm die overbelast is. voor veiligheidskundige gedaan, ook een 'Ik heb er op zitten wachten eigenlijk, op dag in de week. deze mogelijkheid. Maar ik wist eerder niet 'Lichamelijk is dit werk natuurlijk heel goed te goed wat ik wilde. Er is in het verleden wel doen, mentaal is het soms nog wel z::aar. Het eens over gesproken dat ik uitvoerderswerk is heel anders alsje meteen directeurzitte prazou kunnen gaan doen. Maar daar had ktoch ten. Dat hoefde ik in hetverleden niette doen. wat moeite mee. Kijk, het gaat altijd om Het werk- en denkniveau is er wel, maar het haast, tijd en geld, en ik was bang dat ik er overbrengen daarvan is ook een vak. niet aan zou ontkomen om mensen aan te 'Soms reageren mensen wel een beetje zo sturen op een onveilige manier. Het ongeluk van "kan 'ie het wel?". Maar dan kan ik wel in de Amercentrale heeft dat wel veranderd. even belerend zijn, laten zien datje het wel 'inde eerste instantie was het hoofd P&Ovan kunt. Maar er zijn ook jongens die zeggen mijn bedrijf niet zo enthousiast. Hij zei dat er "knap dat je dat gehaald hebt. Respect". geen behoefte was aan veiligheidsdeskundi- 'Het grote verschil met vroeger is dat ikvroegen. Maar intussen is de Arbo'.vetveranderd ger zelf het gevaar zelf lichamelijk onderen is het ongeluk in de Amercentrale vond, nu denk ik over een ander z'n gevaar, gebeurd. De actualiteit heeft me dus wel in Tegen de oude steigerbouwers zou ik zegde kaartgespeeld. gen: pakje kans, nu liggen zé er. Anders val je 'Ik heb alleen lagere school. Ik heb altijd gewoon uit. En je werkgever kan niet baangedacht dat ik niet kon leren. Dus ik wilde tjes blijven creëren die je wel kunt doen. eerst een test om te kijken wat ik wel en niet Vraag om die cursus!'

9 X STAATSCOURANT NR. 95 Werkgevers moeten zich actiever opstellen Van onze redacteur gelmaat te confronteren met nieuwe wikkeling van hun werknemers. Zij De traditionele loopbaan is dingen. Dat voorkomt angst voor bepalen hoeveel autonomie iemand nieuwigheden die je ziet bij ouderen krijgt, Er is onder leidinggevenden verleden tijd, zo wordt vaak die al jarenlang hetzelfde werk doenn veel gemakszucht Uit onderzoek gezegd. De toekomstige werk- Deze angst is het grootste obstakel blijkt dat leidinggevenden geneigd nemer is flexibel en mobiel en voor veranderingen. zijn de uitdagende klussen te laten Mensen zijn van nature niet flexibel, bovenal zélf verantwoordelijk uitvoeren door werknemers die al maar op zoek naar veiligheid. Ik uitdagende taken hebben zonder te voor zijn ontwikkeling. klinkt denk dat het voor iedereen beter is kijken of deze mensen die uitdagende het. Bijzonder hoogleraar als werknemers zich blijven ontwik- taken wel naar behoren uitvoeren. Loopbaancompetenties Anne- kelen. Ze worden flexibeler. maar ik Dit geeft hen een veilig gevoel. Ze denk ook dat ze uiteindelijk gelukki- zouden de uitdagingen beter over lies van Vinnen plaatst kantte- ger worden. Mensen hebben de nei- hun werknemers moeten verdelen. keningen bij de volledige eigen ging terug te vallen in oude gewoon- Het uitdelen van uitdagingen heeft verantwoordelijkheid van tes. Tegelijkertijd zie je iedere keer nut. Als steeds dezelfde mensen worwerknemers op dit punt. dat ze een nieuw stapje doen, dat dit den uitgedaagd, blijven de mogelijke enorm goed is voor het zelfvertrou- competenties van anderen onderbe- Werknemers hebben hun wen. nut. ontwikkeling, flexibiliteit en mobiliteit niet volledig in Sovnoge bedrijven hanteren een stop- Hoe moet ervoor gezorgd worden dat lichmtodel. Van sonvnige functies is dit ook echt gebeurt? eigen hand, zegt zij. Ze zijn vastgesteld dat je ze niet langer dan In het POP-gesprek [POP staat voor afhankelijk van hun leidingge- een bepaald aantal jaren mag vervul- Persoonlijk Ontwikkelingsplan, red] vende en hun karakter. lep. Na vier jaar springt het licht op wordt nu veelal alleen van de kant oranje en gordt de werknemer trien- van de werkgever naar de medewer- Annelies van Vianén is verbonden delijk verzocht eens om zich been gaan ker gekeken. Heeft hij de gestelde aan de Universiteit van Amsterdam. te kijken. Na zesjaar springt het licht doelen bereikt? Je zou de werknemer Eind maart sprak zij een oratie uit op rood. Wie dan zelfrog geen niernee in dit gesprek ook feedback kunnen met de titel Zelf doen. Over de maak- functie gevonden heeft, wordt over- laten geven aan de leidinggevende. baarheid van loopbanen. geplaatst. Inspraak is er dan niet meer Geeft hij de werknemers genoeg uitbij. Zouden leer werkgevers dit dagende dingen te doen? Die toetsing Hoe mobiel zijn werknemers eigenlijk? systeem moeten hanteren? is er helemaal niet. Ook in de beoor- Je hebt interne en externe mobiliteit. Nou, neem mijn eigen baan. In de deling van de leidinggevende zou dit Interne mobiliteit is die binnen een wetenschap leef je door de opbouw een plaats moeten krijgen. organisatie en externe die naar bui- van kennis. Het lijkt mij niet verstapten. Er wordt al jaren eor_r:id dat dig als wetenschappers om de vier Moeten werknemers niet ook gewoon de externe mobiliteit zal tc iepen. jaar iets anders gaan doen. Dat is en- zelf met hun vuist op tafel slaan? Ja, natuurlijk wel. Maar de werkgever moet hier wel oor naar hebben. Als hij geen ruimte biedt, kun je als Mensen denken al snel dit kan ik, dus dit doe ik werknemer hoog of laag springen, maar gebeurt er niets. De leidinggevende is op dit punt een zwaar on- `Uit onderzoek blijkt dat leidinggevenden geneigd zijn de uitdagende klussen Kijk je naar de cijfers dan wijst niets zin. Maar ook als wetenschapper derschatte factor. Krijgt iemand die te laten uitvoeren door werknemers die al uitdagende taken hebben, zonder te op een toegenomen mobiliteit. Het moet je je blijven ontwikkelen. Ik in een vorige baan gewend was aan kijken of deze mensen die uitdagende taken wel naar behoren uitvoeren,' zegt hangt van de economie af boe mobiel kan geen gebruik meer maken van de veel autonomie, in een nieuwe baan bijzonder hoogleraar Annelies van Vianen. 'Ze zouden de uitdagingen beter men is. Ook zie je dat jongeren onder technieken van tien jaar geleden. Er weinig autonomie. Dan raakt zo ie- over hun werknemers moeten verdelen.' Foto: Johannes Abellng de 2= iets mobieler zijn. Uit onder- gaat geen jaar voorbij of je leert zelf. mand na een tijdje toch gebrainzoek blijkt echter dat de meeste men- Dat moet, ander kun je het niet bij- waskt en gaat hij het eng vinden om gisch bepaald. Je moet een beetje in meer aandacht besteed moeten vorsen nog steeds streven naar een vaste houden. Je ontwikkelen zit dus ei- nieuwe stappen te maken. Ook per- lijn met je karakter werken. den aan wat voor werksituatie het baan. Ons hele economische systeem genlijk in mijn functie ingebakken. soonlijke kenmerken kunnen invloed best bij iemand past. Sollicitanten is daar ook op ingericht. Zonder Dat is niet bij alle banen zo. Neem hebben op het verloop van iemands Gaat dit vaak mis? moeten zich bewust zijn van hun bevaste baan krijg je bijvoorbeeld geen een medewerker van de financiële ad- loopbaan. Langere mensen worden Vaker dan je denkt. Het blijkt dat de hoeften. hypotheek. ministratie die daar al lange tijd bijvoorbeeld vaak als competenter bedrijfscultuur, de sfeer in veel be- Opvallend is dat veel werkgevers Driekwart van de werknemers zou werkt. Juist voor dit soort mensen is gezien voor leidinggevende functies langrijkere mate bepalen of iemand denken dat mensen zonder veel noechter wel in een andere functie of op het heel nuttig om afwisseling te dan hun kleinere collega's. het ergens naar zijn zin heeft, dan de ten op hun zang flexibel zijn en dat ze een andere afdeling binnen hun be- brengen in de taken die ze doen. inhoud van het werk. Hier zou veel die dus moeten hebben. Terwijl uit drijf willen werken. Toch is de in- Mensen houden ervan competent te In uw oratie zegt ti verder dat een meer aandacht voor moeten zijn in onderzoek blijkt dat mensen die geen terne mobiliteit relatief laag. Wat ik zijn. Ze denken al snel dit kan ik, dus loopbaan ook begrensd wordt door ie- sollicitatieprocedures. Werkgevers duidelijke eisen stellen aan hun werkdus zeg is: zorg nou dat die interne dit doe ik. De gedachte om iets heel Bands karakter. Hoe bedoelt u dat? moeten een duidelijk beeld schetsen omgeving vaker ontevreden zijn over beweeglijkheid voldoende van de anders te gaan doen, komt vaak niet Mensen zullen en moeten een werk- van hun organisatie. Sollicitanten hun werk en sneller weer weg willen. grond komt. Hiermee creëer je een bij ze op. omgeving zoeken die bij hun past. Ie- moeten hier naar vragen. De ene psypositieve bereidwilligheid. Wat jam- dereen heeft zijn natuurlijk grenzen. chiater houdt er bijvoorbeeld van om Barbara Nieuwenhuijsen mer is, is dat dit thema meestal pas Dus moeten ierkgevers hiervoor zor- De een heeft veel behoefte aan auto- via strakke protocollen te werken en op de agenda komt als het te laat is. gen? nomie, de ander niet. De een houdt past goed bij een organisatie als het Als mensen al minder beweeglijk zijn Ja, ik denk dat veel leidinggevenden ervan dingen een voor een af te han- RIAGG, de ander kan zich beter als geworden. Ik zeg daarom: begin zich niet realiseren hoeveel invloed ze delen. De ander doet graag meerdere zelfstandige vestigen. Dit interview verscheen eerder in de werknemers op jonge leeftijd met re- hebben op de flexibiliteit en de ont- dingen tegelijk Dat is 100% bioio- Ook in sollicitatietrainingen zou Steatvrossr,nnt vee 3t maart 2006.

10 Legalisering huispersoneel hard nodig STAATSCOURANT NR.95 De legalisering van huispersoneel is de zaam zijn, onlangs massaal in opstand om het emancipatiegolf, die nodig is om beide groe- komt helaas door het nu nog geldende inforderde emancipatiegolf, die nodig is om belang van hun arbeid aan te tonen en daar- pen, de hoger- en de lageropgeleiden, met el- mele karakter niet in aanmerking voor studiehoger- en lageropgeleiden met elkaar Hun carrière in de kinderopvang mee legalisering van hun verblijf in dit land af kaar te verbinden tot een sterke samenleving. punten. te dwingen. In Nederland hebben wij op deze Alleen dan kan een netwerk ontstaan van per- wordt daardoor ernstig de pas afgesneden en te verbinden tot een sterke samenle- markt vrijwel niet te maken met illegalen zon- sonen, dat in alle openheid zijn diensten kan het is dan ook niet verwonderlijk dat deze ving, betoogt Linda Woudstra. Alleen der verblijfsvergunning, maar hebben wij de aanbieden, het huishouden verzorgt, kinderen jonge meiden teleurgesteld zijn in wat deze sadan kan een netwerk ontstaan van arbeid zelf geillegaliseerd. mee opvoedt en ouderen de helpende hand menleving hen aan kansen te bieden heeft. Met biedt. De vraagmarkt is al volledig aanwezig de erkenning van dit werk als volwaardige arpersonen, dat in alle openheid zijn en bijstandsmoeder, die de zorg voor en staat te springen om tegen een respectabel beid kunnen veel jongeren hun opleiding voor diensten kan aanbieden, bet huishou- haar kinderen wil combineren met be- uurloon van gemiddeld 7 tot 9 deze mensen leidster in de kinderopvang wel afronden. den verzorgt, kinderen mee opvoedt J taalde arbeid als oppas. wordt simpel- een inkomen te bieden. In tegenstelling tot wat weg verteld dat dit geen baan is en dat zij het het Sociaal en Cultureel Planbureau beweert, en ouderen de helpende hand biedt. et ethische probleem dat hierachter recht op een uitkering verliest als zij deze werk- namelijk dat vrouwen in Nederland niet méér schuilgaat is dat vrouwen die de voorzaamheden gaat verrichten. Werken als prosti- zouden gaan werken als er kwalitatief betere waarden willen creëren om buitenhuis eer dan mensen zoeken per twee is gelukkig wel gelegaliseerd, dus niets kinderopvang zou zijn, ben ik van mening dat te werken gebruik moeten maken van allermaand via de site staat haar in de weg om haar uitkering tegen ouders andere keuzes maken wanneer er indi- hande illegale diensten. Meestal aangeboden M naar een alternatief voor het bekende deze baan in te wisselen. Het recht op een uit- viduele zorg voor handen komt die is afge- door vrouwen, die door een lagere of voor de bord bij de supermarkt, waar doorgaans vraag kering wordt immers in deze leuke job niet di- stemd op het kind in zijn eigen of een huiselijke economie nauwelijks relevante opleiding, veel en aanbod van huishoudelijke hulp en oppas rect verspeeld. Kiest zij echter voor oppassen, leefomgeving. te weinig kansen hebben op de reguliere arelkaar weten te vinden. Niet alleen tweeverdie- dan verliest zij niet alleen haar recht op een uit- beidsmarkt. Beide groepen zitten met het proners plaatsen een zoekopdracht voor een oppas kering, maar zou eigenlijk een onderneming oor de huidige beperkingen in wet- en bleem dat het gevoel van eigenwaarde eo zelfregelgeving worden beide partijen die respect door deze situatie wordt ondermijnd. met elkaar een zeer waardevolle trans- Het zelforganiserend vermogen van deze vrouactie Door de huidige beperkingen in wet- en regelgeving worden kunnen afsluiten, gemarginaliseerd en ge- wen, die inmiddels allemaal veel hoger opge- criminaliseerd. Werkt de opdrachtgever vol- leid zijn dan in de tijd van Wollstonecraft, kan gens de regeling vrijgesteld huispersoneel nog door een simpele aanpassing in de regelgeving beide partijen gemarginaliseerd en gecriminaliseerd. legaal samen omdat zij zich netjes beperken tot tot een grote toename leiden van de arbeidshet inhuren van dezelfde kracht op maar twee participatie van vrouwen en daarmee een dagen van de week. Dan ontstaat toch genre- enorme impuls geven aan groei van de econoaan huis, ook ouderen zoeken naar een ge- moeten starten en zich inschrijven bij de Ka- tenswroeging als de oppas een uitkering blijkt mie. Wanneer de werkster en de oppas in alle schikte hulp die hen behulpzaam is bij het ko- mer van Koophandel. Het is dan ook niet ver- te hebben, haar inkomen niet opgeeft of zij de vrijheid en openheid hun werk kunnen doen, ken of het verzorgen van het huishouden. Per wonderlijk dat veel oppassen, zich niet op oppas toch voor meer dagen nodig blijken te wordt pas echt de weg gebaand naar een vollemaand worden meer dan 1000 huishoudelijke straat vertonen met hun oppaskindjes uit angst hebben. dig geëmancipeerde samenleving. hulpen, thuishulpen. oppassen en gastouders herkend te worden en zo hun uitkering te ver- Volledig vrijstelling van belastingen en premies bemiddeld uit een actief bestand van liezen. op deze arbeid en het recht om bij te verdienen cv's en vinden meer dan honderd een betrek- Daarmee is er niet veel veranderd sinds Wol]- naast een bijstandsuitkering zoals Arnold king bij een particuliere opdrachtgever. Toch stonecraft in 1792 A Vindication of the Rights Heertje bepleit, een idee dat ook deels werd bevindt deze arbeidsmarkt zich nog in de sche- of A oman schreef. Zij pleitte ervoor dat vrou- overgenomen door de Raad voor Werk en merzone van onze economie. Mensen die be- wen niet alleen hun intellect ontwikkelen, maar Inkomen, biedt een simpele en doeltreffende schikbaar zijn voor het verrichten van huis- ook legale hervormingen afdwingen die vrou- oplossing voor het gestelde probleem. Op dit houdelijke werkzaamheden of de zorg voor wen toelaten tot studies en betaalde arbeid. Ze moment staan bovendien veel sociaal-pedago- Linda Woudstra kinderen overnemen, staan vaker bekend als stelt daarbij dat wie afgesloten van het pu- gische werkers (SPW'ers) die hun studie niet zwartwerkers dan als gerespecteerde deelne- blieke gebeuren leeft, niet anders kan dan zich hebben afgerond omdat zij geen stageplaats De auteur is directeur van Regeltante BV en men aan onze samenleving. Niet voor niets bezighouden met kleinigheden, emotionele konden vinden in de reguliere kinderopvang, wvnv.regeltante.nl, een landelijk interactief kwamen de illegalen, die in de Verenigde Sta- (particuliere) problemen. bij Regeltante ingeschreven. Het werken bij bemiddelingsbureau voor oppas en huishoudelijk ten vaak in de huishouding en als nanny werk- De legalisering van huispersoneel is de derde een particulier gezin om ervaring op te doen, personeel. Zij heeft twee schoolgaande dochters. XI Kappen en draaien: bijzondere loopbanen ' Het water stroomt soms van mijn rug af Hans Alders, Commissaris van de Koningin i n Groningen Hans Alders ( Nijmegen, 1952) groeide op in merkt door het bedrijfsleven en het maatde Nijmeegse volkswijk Bottendaal onder schappelijk middenveld. En worden ook de geparfumeerde rookvan de Dobbelman- ruimschoots benut. Uit een onderzoek van fabriek. Zijn vader werkte als stoker bij de Elsevier van vorig jaar zou blijken dat hij op zeepfabriek, waar de merken Biotex en Cas- zijn minst evenveel verdient met zijn acht tella vandaan kwamen. De arbeiderszoon betaalde bijbanen, onder andere bij het bleek goed te kunnen leren en mocht naar pensioenfonds PGGM en de Gasunie, als het Dominicuscollege. 'ik heb het daar maar met zijn koninklijke commissariaat in Groeen paar jaar volgehouden. Niet dat ik niet ningen. Een zondagskind? Nee, dat lijkt wilde deugen - ik heb mijn hele leven maar zo: 'Ik moet zeggen dat ik autodidact gedeugd - maar iedere vlieg zorgde voor ben. Van de voorkant zie ik er onbewogen afleiding.' Alders moest overstappen naar uit, alsof het me allemaal maar aan is komen een school waar een jongen als hij gewoon waaien, maardat is schijn: hetwater stroomt een vak kon leren. De detailhandelsschool soms van mijn rug af. Ik moet er meer voor om precieste zijn. 'Ik heb die school ook niet doen, dan iemand met opleiding.' Een anekafgemaakt. Het was de tijd van de democra- dote: Alders meldt zich als groentje (aankotisering van het onderwijs en in Nijmegen mend Kamerlid) bij de Tweede Kamer voor ging dat nogal heftig. Ik gooide op school een kennismakingsgesprek. Zijn toekomstiook mijn kont tegen de krib, ik ging er volop ge fractiegenoten vragen hem naar zijn tegenaan als activist.' Zonder diploma's opleiding.'opdatmomentzwaaidededeur ging Hans aan de slag in een ziekenhuis, open. Iemand kwam vertellen dat staatssedeed uitzendwerk, ging in militaire dienst cretaris Schwietert was afgetreden omdat en was onderwijl politiek zeer actief. hij had gelogen over zijn academische vor- ' Mijn politieke carrière begon toen ik frac- ming. "Als ik al in de verleiding zou zijn tieassistent werd bij de Nijmeegse PvdA- gekomen om te liegen over mijn opleiding - fractie. Eerst onbetaald, later betaald als drs. J.G.M.Alders,datklinkt heel goed -dan secretaris.' De secretaris werd fractievoor- is dat bij deze afgeblokt," zei ik.' Alders zitter, de fractievoorzitter werd lid van de heeft zijn hele leven al gedeugd. Tweede Kamer, het Kamerlid werd minister, 'Als ik nu een advies moet geven aan jonge de minister werd baas van de milieupoot van mensen, zou ik zeggen: ga zo lang mogelijk e de VN (UNEP in Genève), en sinds 1996 is studeren, ga niet meteen werken. Als je Alders Commissaris van de Koningin in Gro- gestudeerd hebt, gaat het je allemaal wat ningen. Een schier ongelofelijk loopbaan makkelijker af.' Komt Alders ooit nog terug voor iemand die zijn school niet heeft afge- als eminence grise in een kabinet? 'Nee, ik maakt. Alders is niet alleen een bekwaam kijk er in elk geval niet naar uit. Ik wil niet bestuurder, zijn kwaliteiten zijn ook opga- hetzelfde doen.'

11 X111 STAATSCOURANT NR. 95 Ook vijftigplussers moeten zweten in de i Í Van onze redacteur vooral te richten op vijftigplussers zowel de werkgever als de werkne- Ouderenhype compleet delijkt hij. `Als je niet voldoende vrij- Er van uitgaande dat ik tot die in hun loopbaan zijn vastgelopen mer is het van groot belang dat de Via een vriend en een kleine omweg heid hebt, moet je die veroveren.' of bij reorganisaties buiten de boot werknemer gedurende de laatste tien kom ik terecht bij Uitendaal Verder zou ik op het werk het meest mijn vijfenzestigste doorwerk, dreigen te vallen. De aangeboden jaar nog fris en gemotiveerd blijft. Coaching voor loopbaanbegeleiding, gedijen als ik betrokken ben bij over- ' moet'' ik nog tien jaar. Dit training leert de werknemers `weer Het moet ook de laatste jaren nog personeelsontwikkeling en training. zichtelijke, kortcyclische projecten, vooruitzicht jaagt mij geen - naar de toekomst te kijken en de mo- leuk en uitdagend blijven. Essentieel Danielle Uitendaal zelf vertelt mij met een kop en een staart, denkt schrik aan, integendeel. gelijkheden die deze biedt'. Boven- daarin is dat de leidinggevende de dat zij niet gespecialiseerd is in oude- Hattink. dien maken ze een plan voor het ver- werknemer aanspreekt op wat hij ren en verwijst mij door naar de Ad- Op mijn leeftijd is het vaak zo dat je Mijn huidige werk bij de dere verloop van de carrière. Op elke goed kan.' viergroep Voor OrganisatiePsycho- er last van krijgt dat je geen focus- Staatscourant bevalt nog pagina van de website is een banner Voor alles komt het erop aan om logie (AVOP) in Amsterdam. Vol- punt meer hebt, betoogt Hattink. steeds heel goed. Wel vraag van de NOVOS vacaturebank pro- voor jezelf alle mogelijkheden op een gens de AVOP-website gaat het hier ', Naar wil over vijf jaar staan? je minent in beeld. Welke condities heb je daarvoor no- i k me soms af hoe ik het de De verleiding is te groot om deze dig. Vaak is er meer mogelijk dan je komende tien jaar ga aanpak- banner ongebruikt te laten. NOVOS zou denken.' Hij dringt erop aan dat ken. Kan ik het beste gewoon blijkt een netwerkorganisatievan en- Als oudere krijg je steeds meer last ik in mijn hoofd ruimte maak, het dememende senioren te zijn en de verleden achter me laat. 'Je moet zo doorgaan? Zit er voor mij van de baas die voor je voeten loopt website behandelt allerlei onderroer- daarbij niet te veel vasthouden aan nog een stapje omhoog in? pen die senioren interesseren, zoals de vaste rituelen en patronen, waar je Moet ik, gezien mijn leeftijd, werk, hobby's, gezondheid, finan- naar leeft.' Veel van mijn leeftijdgeniet juist een Stapje terug ciën, extra inkomen uit uw huis en rij te zetten en daaruit te kiezen, ad- om een `professioneel bureau met noten leven `achterwaarts'. 'Die wildoen? Of ga i k het roer no g De NOVOS-site bevat ook een vaca- ook je partner bij, want het kan gaan HRM-markt'. Van de ongeveer dat ze willen worden wat ze willen slecht testament spekt de schatkist. viseert Peeters mij. `En betrek daar een brede en eigen inbreng in de len blijven wat ze zijn in plaats van één keer drastisch Omgooien turebank voor 'vraag en aanbod van om een keuze met gevolgen voor je twintig medewerkers heeft direc- zijn. Je moet nog knokken om ertoe en iets doen wat ik altijd al ondernemende senioren'. De zoek- relatie. Het kan bijvoorbeeld gaan teurleigenaar Hans Hattink zelf het te doen. Je moet dus niet achterhad willen doen? mijn geval echter snel de teleurstel- een vaste baan, met pensioenopbouw; hoede. Hij reageert telefonisch en- Als oudere werknemer heb ik toegefunctie voor kandidaten levert in om de vraag of je de zekerheid van thema 'active aging' onder zijn waarts leven, maar voorwaarts.' Om mij me oriënteren over een mo- lende melding op: 'er zijn geen vaca- en allerlei andere voordelen, gaat thousiast op mijn vraag om loop- voegde waarde voor anderen, vindt gelijk antwoord op deze vragen, eerst tures binnen uw zoekcriteria', verruilen voor een onzeker bestaan baanadvies. `Als u wilt reageren op Hattink. Dat betekent vooral het onmaar eens wat gegoogled op termen Omdat de NOVOS-website op zijn als zelfstandig ondernemer.` Vooral mijn plannen voor een nieuw te or- dersteunen, coachen en begeleiden als `55= en werk', `loopbaan vijftig- beurt weer terugverwijst naar het bu- in mijn geval beveelt Peeters aan niet ganiseren AVOP-programma voor van collega's. `Die toegevoegde - plussers', 'ouderenbeleid' en `oude- reau 50+Carrière wordt het tijd om lang meer. te wachten met het maken ouderen, dan kan ik voor u wel een waarde moet je dan wel aan je rolleren op de arbeidsmarkt'. Al snel stuit daar contact mee op te nemen. Wil- van een_ keuze. `Over vijfjaar ben je verkort traject in elkaar zetten. Zo ga's uitleggen. En zij moeten het jou je dan bijvoorbeeld op de campagne lem Peeters, een van de twee partners zestig, dan is het veel moeilijker om snijdt het mes aan twee kanten.' Dit gunnen. Dit hangt nauw samen met van de Regiegroep Grijs Werkt on- van dit kleine bureau en zelf gepen- nog iets anders te gaan doen.' klinkt veelbelovend, dus ga ik op zijn je eigen attitude. Je moet in eik geval En als om mijn enthousiasme voor aanbod in. niet meer blijven meedoen met het een nieuwe carrièrestap nog verder te 'De ouderenhype is nu compleet. We spelletje "wie heeft de grootste?"'in temperen, voegt Peeters hieraan toe moeten iets met de ouderen. Maar zijn begeleidingspraktijk zet Hattink Ouderenbet A heeft een hoogg dat het `waanzinnig lastig' is om via het heeft allemaal een hoog "wat- dan ook niet zozeer in op competenwat-doen-we-met-oma-met-de-kerst-gehalte een normale sollicitatieprocedure er- doen-we-met-oma-met-de-kerst"-ge- ties, maar meer op waarden. gens anders aan de slag te komen. halte,' roept Hattink geanimeerd. Maar zal ik dan de komende jaren ' De kans dat je wordt aangenomen 'De werknemer "moet" nog tien jaar. nog wel of niet proberen een positie der het motto `Senior Pover, werken sioneerd, is graag bereid eens met mij als vijftigplusser is in Nederland nu De werkgever "moet" nog iets met te veroveren als leidinggevende? met ervaring'. Die is bedoeld om de van gedachten te wisselen. Hij krijgt 1%. En dat is geen grapje,' bena- hem. Dat is tweemaal "moet". Dat Daarover uit Hattink zijn twijfels. urgentie van leeftijdsbewust perso- wel vaker mensen langs met dezelfde drukt hij. 'Je hebt pure mazzel gehad duidt er volgens Hattink op dat de 'Op de eerste plaats is leidinggeven neelsbeleid voor bedrijven te popula- vraag. `Zij zijn allemaal, net als jij op datje op je vijftigste nog bent aange- arbeidsmarkt er nog helemaal niet aan professionals heel moeilijk. Zij riseren. Voor werknemers is er wel zoek naar carrièremogelijkheden nomen bij de Staatscourant.' klaar voor is om ouderen te 'adopte- laten zich niets vertellen. De kunst wat algemene informatie te vinden, voor de komende tien jaar,' vertelt Toch ziet de arbeidsadviseur wel per- ren'. `Het is onze taak als advies- daarbij is om mensen te verleiden en maar nauwelijks aanwijzingen voor Peeters. 'De vraag is vaak of je nog spectief. 'Je hebt veel mogelijkheden, bureau erover na te denken hoe het niet mensen te binden zonder vrijde oplossing van mijn vragen. moet doorgaan bij je huidige werkge- maar je moet kiezen.' Hij wijst er op bedrijf waar jij werkt jouw vraag beid. Het is beter je te concentreren Meer perspectief lijkt de website ver, of dat je nog iets nieuws moet dat ik niet alleen moet blijven focus- gaat oppakken,' voegt hij eraan toe. op de inhoud, op begeleiding en wsvw.5oplustop.nl te bieden. Bij na- beginnen bij een ander bedrijf of als sen op het journalistieke werk dat ik Hattink's eerste advies is: 'ga niet mentorschap. Als oudere, ervaren dere beschouwing blijkt het Talent kleine zelfstandige.' al jaren doe. 'Je kunt bijvoorbeeld zelf weg, wacht daarmee tot je even- collega moet je je collega's dienen, Ontdek Plan voor vijftigplussers dat ook gebruik maken van je huidige tueel een regeling als oudere werkre- zodat zij de klus kunnen klaren. Jij hier te vinden is, bedoeld te zijn voor Partner erbij betrekken activiteiten in de ondernemingsraad mer krijgt aangeboden. Als je zelf moet hen faciliteren, van de boot afmensen die vlak voor hun pensioen De normale procedure is dat een en de vakbond. Dat zijn nieuwe er- opstapt, verlies je daarmee alle rech- helpen, volgens. het idee "moeders zitten of al gepensioneerd zijn. Mij- werkgever 50+Carrière benadert om waringen waar je je voordeel mee ten. Bovendien ben je nog niet wel- helpen moeders".' zelf reken ik nog niet tot de doel- na te gaan op welke manier een vijf- kunt doen en die de basis kunnen kom op de arbeidsmarkt. Wij mer- Hattink is ervan overtuigd dat oudegroep die geholpen moet worden bij tigplus werknemer een nieuw; loop- zijn voor een andere loopbaan. Op ken wel dat de arbeidsmarkt nu ont- ren meer dan jongeren de behoefte het ontdekken van `verborgen talen- baanperspectief kan ontwikkelen. basis van vergelijkbare activiteiten zettend aantrekt. Maar ouderen krij- hebben om de domeinen maatschapten en capaciteiten' op het terrein Vaak betrekt het bureau naast de heb ik zelf indertijd de overstap gen pas een kans als de jongeren op pij, privé en werk te laten samenvalvan hobby's en vrijwilligerswerk. werknemer zelf ook zijn leidingge- gemaakt naar personeelswerk.' Tot zijn.' len. `Waarom zou je je per se oog op Misschien de website ww's'. 50plus- vende in het traject. Peeters: `de lei- slot van ons gesprek adviseert In de visie van Hattink heb ik als je werk moeten bewijzen? Dat kan carriere.nl dan van adviesbureau dinggevende is er tenslotte verant- Peeters mij eens een cv op te sturen, vijfenvijftigplusser behoefte aan veel toch ook op maatschappelijk vlak?' 50+Carrière in Amsterdam? Dit bu- woordelijk voor dat de werknemer zodat hij met zijn compagnon kan vrijheid van handelen. 'Als oudere Het komt er uiteindelijk op neer dat reau richt zich op werknemers en zijn verantwoordelijkheid neemt kijken naar mijn mogelijkheden op krijg je steeds meer last van de baas ik volgens Hattink moet nadenken hun leidinggevenden. Het lijkt zich voor zijn eigen loopbaan. Voor e ar ei smar t. die je voor de voeten loopt,' verdui- over mijn eigen waarden daarover

12 DINSDAG t6tfei2006 STAATSCOURANTNR.95 assessmentzaal voor een betere toekomst als het ware `mijn eigen brochure te naar toe? Waar word je enthousiast je toch al doet. Vooral een rol als ven, terwijl het misschien beter zou het leidinggeven is niet je sterkste schrijven'. van?' En omdat de tijd dringt en een mentor is voor jou geschikt.' Omdat passen van functie te veranderen. kant.' concludeert Van der Meer. ' collega intussen de resultaten uit de ik tijdens het interview had aangege- Het gaat erom welke rol je het beste Maar dat zie je vaker bij creatieve Spannend testzaal brengt, schakelt Van der ven het `een afgang' te vinden als ik kunt vervullen in een organisatie. mensen. De vraag is of je wel geluk- Omdat het er bij AVOP niet van Meer snel over naar het bespreken over tien jaar nog precies hetzelfde In jouw geval zou je best zinvol kig zou worden in een leidinggekomt, ga ik verder op zoek naar mo- bezig kunnen zijn in een mentorrol, vende functie.' En nogmaals komt de gelijkheden om mijn eigen competen- zonder de lasten van een manage- GITP-consultant met het advies het ties en perspectieven in kaart te bren- Ouderen krijgen pas een kans als de jongeren op zijn mentfunctie.' meer te zoeken in rollen met ingregen. Via een collega kom ik terecht Aan de ene kant blijkt uit deze, ver- diënten uit het leidinggeven, zoals bij de Haagse vestiging van het inter- korte, testen, dat ik graag zelf veel het mentor- of docentschap: Mijn nationaal HR-. adviesbureau GITP, wil bepalen en vol zit met allerlei - vragen zijn daarmee voldoende Dit bureau wil `het toonaangevende van de -resultaten van de verschil- zou doen als nu, gaat Van der Meer ideeën. Aan de andere kant komt beantwoord. Ik weet genoeg. adviesbureau zijn voor de besturing lende tests. daar apart op in. `Je moetje afvragen mijn profiel niet helemaal overeen van de interactie tussen mens en or- Van der Meer: `Een totale omwente- waarom je dat een afgang zou vin- met wat je van een leidinggevende ganisatie. GITP laat zich hierbij lei- ling lijkt op jouw leeftijd niet zo den. Je ziet dit vaker bij mensen, bij- zou mogen verwachten. 'Misschien den door zijn klanten, vakkennis, reeel. Verandering kun je beter zoe- voorbeeld bij leidinggevenden, die ben je minder autonoom dan je zelf maatschappelijke ontwikkelingen en ken in een belendend gebied van wat tot het eind willen blijven leidingge- denkt en de beheersmatige kant van Jeroen Zonneveld de v. et en se ap.' Bij -- blijkt consultant en ontwikkelingspsycholoog Marjan van der Meer bereid mij een verkort 'ontwikkelassessment' aan te bieden. Zij vertelt dat GITP meer vragen krijgt van vijftigplussers over de voortzetting van hun loopbaan. GITP heeft speciaal voor deze doelgroep assessments en trainingen ontwikkeld. Nu wordt het spannend en serieus. althans dat is het eerste dat bij me opkomt als liet gaat om een assessment. Het is toch de bedoeling datje jezelf enigszins bloot geeft en geconfronteerd wordt met je sterke, maar ook je zwakke kanten. Vooral dat l aatste kan best pijnlijk worden. Maar voor de goede zaak van n, - :,i toekomst en het nut van dit artikel heb ik het er graag voor over. Het ontwikkelassessment dat n maal een hele dag duurt, heeft \'. der Meer voor mij ingekort tot ee halve dag. De bedoeling ervan is e achter te komen, op basis van wat I zelf wil, voor welke functies ik a schikt zou zijn, aan welke verbet punten ik zou moeten werken en welke manier ik mijn loopbaan ze kunnen voortzetten. Kortom. 'vat wil ik en wat kan ik? Normaal gaat aan de assessmentdag een intakegesprek vooraf. Daarin gaat de consultant samen - met de kandidaat na wat precies de aanleiding is van het assessment en wat het meest geschikte programma is. Vervolgens moet de kandidaat twee formulieren invullen. Het eerste bevat vragen over de loopbaan en de gevolgde opleidingen, het tweede bevat een zelfanalyse. De assessmentdag zelf bestaat meestal uit een capaciteitsonderzoek om te bepalen welk verbale, cijfermatige en abstract analytische intelligentieniveau de kandidaat heeft. Vervolgens voloer er persoonlijkheidstests, praktij,,, - mulaties door middel van een rollei, spel met professionele acteurs, een l oopbaanoriëntatie en een diepte-inten iew. Later volgt nog een gesprek over de uitslag van het assessment en over een eventueel vervolgtraject. XIl i E-assessment Die twee formulieren vul ik ter plekke even in, zodat er een basis ligt voor het verkorte ontwikkelassessment. Als vraag die ik beantwoord v, fl zien, formuleer ik dat ik wil weten of ik geschikt ben voor het geven van l eiding. Bovendien wil ik over tien jaar verder zijn gekomen, dan waar i k nu sta in mijn loopbaan. Daarna laat Van der Meer mij op een pc een verkort zogenoemd "e-assessement" invullen, dat nu beperkt is tot een verkorte persoonlijkheidstest. Vervolgens vraagt Van der Meer mij mee te gaan naar de testzaal, waar andere kandidaten zitten te zweten op verschillende assessmenttests. Voor mij staat een pc met twee tests klaar. De eerste is een loopbaanwaardetest en de tweede een loopbaanoriëntatietest. In totaal beantwoord ik een paar honderd vragen over de manier waarop ik mij in verschillende werksituaties zou opstellen. Nog maar net bekomen van al die persoonlijke vragen, start Van der Meer onmiddellijk met het diepte-interview. 'Wat waren, terugkijkend op je leven, de mooie momenten en wat waren de vervelende momenten? Waar wil je de komende tien jaar

13 Employability, een veelal onbenutte kans STAATSCOURANT NR. 95 XV Employability is in de praktijk kans. Waarom dan toch die focus op leeftijd in veelal toegespitst op een vorm van functierou- waar het technologische innovaties betreft. nog altijd meer woord dan daad, organisaties? Veel oudere medewerkers doen latie. Het zijn vooral (talentvolle) jongeren die Maar hoe lang nog? We scoren zwak op het constateert Erik Jan van Dalen. Dat langdurig hetzelfde werk. Het resulteert in er- de bestaande mogelijkheden benutten. Veel punt van verspreiding van kennis en de allocamoct veranderen. `Dit kansrijke varingsconcentratie: ze weten of kunnen veel oudere medewerkers (vanaf circa 45 jaar) zijn tic van kennis voor product- en dienstenontop één vakgebied en dat maakt ze beperkt in- teleurgesteld over hun loopbaan of weten niet wikkeling. Men noemt dit de innovatieparaconcept verdient bredere toepassing. zetbaar op andere gebieden. Om die reden is er hoe ze daaraan een wending kunnen geven die dox. Door een tekort aan sociale innovatie Het loont.' al snel sprake van een ogenschijnlijke samen- hun inzetbaarheid vergroot. Het resultaat blijft de technologische innovatie achter en hang tussen veroudering en verminderde inzet- is blijven zitten waar je zit (een ogenschijnlijk daarmee de productiviteit van organisaties. De e aanpak van de gevolgen van de ver- baarheid, terwijl de samenhang feitelijk afkan- veilige keuze). oplossingsrichting zit in (de combinatie van) c grijzing is een groot maatschappelijk kelijk is van de periode dat iemand hetzelfde hoogwaardige arbeid, dynamisch management D vraagstuk. Ook bij organisaties groeit werk doet. et idee voor een persoonlijke scholings- en flexibele organisatievormen. Uit onderzoek het probleembesef. Een veelgehoorde aanpak rekening van voormalig SER-voorzit- blijkt dat succesvolle, innovatieve bedrijven is de ontwikkeling van ouderenbeleid of leef- ffectief leeftijdsbewust personeelsbeleid ter Wijffels, zou beslist soelaas bieden zich precies hierop onderscheiden. tijdsbewust personeelsbeleid. De regering heeft zou moeten zijn toegespitst op verbre- voor deze groep. Werkgever, werknemer en hierop twee jaar geleden ingespeeld door mid- - ding van employability. Employability is overheid (via fiscale prikkels) stimuleren spa- mployability is een voorwaarde om so-. delen vrij te maken voor de Tijdelijke Stimule- een - samentrekking van employment (werk) en ren voor scholing en ontwikkeling. In een tijd ciale innovatie van de grond te krijgen. ringsregeling Leeftijdsbewust Personeelsbeleid. ability (bekwaamheid) of adaptability (aanpas- waarin veel 40-plussers al lang hetzelfde werk - Immers: bestaande talenten en compe- Organisaties kunnen subsidie verkrijgen om singsvermogen). Intussen is het verworden tot. meen en het moeilijk vinden om uit hun be- tentjes van medewerkers moeten vorder nntzelf aan de slastaande -te aan. Gelet op zekerheden het grote aan =:een zelfstandig los begrip te -dat komen betekent: inzetba+r- ztjh Prikkels tvikkeld én behoudeá. - Veel inedenëtkez- he- > tal aanvragen. staat het thema van leeftijdsbe- heid van medewerkers. Naast kwaliteiten nodig. schikken over specialistische expertise, die pas wast beleid stevig op de agenda. In de uitroer- (competenties) en gezondheid moet een mede- Kenmerkende lessen van toegepast en succes- in combinatie met aanpalende disciplines antking ervan in arbeidsorganisaties schuilt echter werker ook bereid zijn zelf te werken aan in- vol employabilitybeleid zijn: woord kan geven op klantverwachtingen. Dat maar al te vaak een onterechte focus op leeftijd zetbaarheid. Geen kunnen zonder willen. Participatieve beleidsontwikkeling:- praten kan bijvoorbeeld door intensieve, interdisciplials sleutelvariabele. De verschillen tussen men- Employabilitybeleid stuurt rechtstreeks op af- mét de doelgroep van het beleid in plaats van naire samenwerking met als doel complexe sen van eenzelfde leeftijd zijn groot en nemen wisseling van werk en is daarmee een effectief achter de bureaus praten óver de doelgroep (maatschappelijke) vraagstukken aan te paktoe naarmate de leeftijd stijgt. We kennen alle- middel om inzetbaarheid op peil te houden, Een enthousiaste initiatiefnemer die ken. Of door middel van effectief ketenspel: in- `- maal ingedutte en inflexibele vijftigers die uit- ongeacht iemands leeftijd. Employability- idealisme en doorzettingsvermogen koppelt novatie in de keten van toeleverancier tot leveaan een rationele onderbouwing, bijvoor- ring aan de klant. beeld via een risico-analyse: wat gebeurt er Waar employability thans nog hoofdzakelijk Maar al te vaak ligt er een onterechte focit5 als we niets doen? wordt uitgewerkt in de richting van de indivi- Klein beginnen. Pilots op één locatie of duele medewerker. verdient het in de nabije op leeftijd als sleutelvariabele. binnen één afdeling zijn kansrijker dan one toekomst beter. Er liggen kansen om het te big-bang om leeftijds- of employabilitybeleid verbreden tot een concept dat meerwaarde geuit te rollen nereert voor de hele organisatie en de innovatellen 'hoe lang ze nog moeten', maar kennen investeringen laten zich terugverdienen via Borging in strategische organisatiedoelen. tiekracht van de Nederlandse samenleving. tegelijkertijd actieve en energieke vijftigers. productiviteitsverbeteringen. De Nederlandse Als employabilitybeleid bijdraagt aan de Meer innoverend vermogen levert revenuen Drie factoren hebben meer invloed op inzet- arbeidsproductiviteit per uur is in absolute realisatie van strategische doelen. zullen voor alle stakeholders: individuele medev;erbaarheid dan uitsluitend leeftijd, en wel: lang- zin al hoog. Potentiële productiviteitswinst directie, lijnmanagers en medewerkers eerder ker, organisatie en samenleving. Zo maak je durig hetzelfde werk doen, zwaar werk met zit veeleer in tot op hogere leeftijd gezond en geneigd zijn het beleid en de bijbehorende employability tot een 'win-win' concept. fysieke belasting en iemands leef- en werkstijl. productief doorwerken. instrumenten te omarmen. Alledrie bieden aanknopingspunten voor be- Wat werknemers en werkgevers in de praktijk Employabilitybeleid helpt een organisatie haar Erik Jan van Dalen leid. Want alledrie zijn ze - in tegenstelling tot doen aan employability- of leeftijdsbeleid is strategische doelen te realiseren door onderl eeftijd - in meer of mindere mate beïnvloed- vaak beperkt tot functiegerichte scholing en scheidend vermogen en talenten te ontwikke- De auteur is senior adviseur TNO Kwaliteit van baar. Een prachtige, maar veelal onbenutte ontwikkeling. Soms ook is er loopbaanbeleid, len. Nederland staat aan de internationale top leven i Kappen en draaien: bijzondere loopbanen Breipatronen ontwerpen en mensen uit de knoop halen Gerda Faber, arbeidsdeskundige, mede-eigenaar re-integratiebureau Novatief Werkzaken in Leeuwarden Gerda Fabers loopbaan begon in het on- loon. 'Van een vriendin hoorde ik dat GAK derwijs, als lerares handvaardigheid, on- Arbeidsintegratie begeleiders zocht. Ik der een slecht gesternte. 'Het was midden wist niets van die sector, maar heb gesollijaren tachtig huilen met de pet op qua citeerd en nu werk ik alweer meer dan tien werkgelegenheid voor hoger opgeleiden. jaar in de arbeidsintegratie.' I k heb mijn brood moeten verdienen met Wat kan zij kwijt van haar creatieve aspiralesgeven op verschillende scholen, een ties? Genoeg. Ze ontwerpt de folders, bropaar uurtjes hier, een paar uurtjes daar. En chures en kerstkaarten voor het bedrijf vaak ook maar voor kort. Veel invalwerk. Ik waar zij nu werkt, Novatief Werkzaken. 'Ik heb heel wat bossen bloemen en boeken- ben heel visueel ingesteld. Als ik een cliënt bonnen in ontvangst mogen nemen.' Op of werkgever in spe tegenover me heb, kijk een gegeven moment was Gerda het ik wat hij of zij voor kleren draagt, naar de sprokkelen van lesuren zat en ze besloot kleuren en patronen. Zou die man zijn sokom in het bedrijfsleven een negen-tot-vijf- ken zelf kopen? Waarom draagt die vrouw baan te zoeken. En die vond ze snel: 'Ik blauw? Rood zou veel beter staan. Dat ging aan de slag bij PTT Post als medewer- soort dingen denk ik dan.' ker van de telefonische helpdesk. In die Creativiteit is voor Gerda nieuwe, ongetijd moest je nog alles weten van alle pro- wone combinaties maken. Wat dat betreft dutten. Daar moest ik een opleiding van is haar werk, waarin veel aankomt op invenzeven maanden voor volgen. Ik heb heel tiviteit om mensen met beperkingen aan goed leren bellen, verder was het niet zo passend werk te helpen en het bij elkaar uitdagend, maar ik had tenminste een vast zoeken van onverwachte mogelijkheden inkomen.' In 1989 viel haar oog op een een creatieve aangelegenheid. vacature bij textielgroothandel 'Lanarte'. 'Mensen hebben vaak verborgen kwalitei- Het bedrijf zocht een ontwerper van brei- ten. Je moet daarvoor vaak buiten hun patronen. Nu kon Faber haar creatieve as- werkervaring zoeken: in hun hobby's, hun piraties combineren met de zekerheid van interessevelden. Dan kun je heel onvereen vast inkomen. 'ik ontwierp patronen wachte loopbaanwendingen tot stand helvoor eigen collecties, voor Libelle, Mar- pen brengen,' vertelt Faber. 'Ik had bijgriet en Noveau. Elk damesblad heeft zijn voorbeeld een keer een installateur, die al eigen publiek, dus ik heb verschillende op heel jonge leeftijd last van zijn heupen smaken en modes bediend.' Medio jaren kreeg. In zijn vrije tijd knapte hij oldtimers ' 90 zakte de breimarkt in. Breien raakte uit op, en ook dat werd te zwaar. Hij kon nog de mode. 'Ik heb er zes jaar gewerkt. Toen wel een andere hobby blijven beoefenen: zette de malaise in. Eerst de babycollectie antieke spulletjes zoals schilderijlijstjes en eruit en vervolgens volgde er meer in- kandelaars verzamelen en opknappen. Het die last kreeg van een zogenaamd zwem- De functie van re-integratieconsulent zit krimpmaatregelen.' Haar werkweek fijnere werk dus. Daar zijn we op doorge- mersoor, een chronische ontsteking door. Gerda in meerdere opzichten als gegotenschrompelde ineen tot twintig uur. Ze ver- gaan en nu is hij tandtechnicus.' Zo hielp ze de vochtige atmosfeer in de keuken (veel 'Toen ik op de lagere school zat, was ik l iet La Norte voor een baan in een interi- ook een balletdanseres met artrose in de stomen en koken) kreeg een baan in de vastbesloten om verpleegster te worden. eurzaak, maar haar nieuwe baas bleek niet voeten aan een baan als bewegingsthera- keuken van een Mexicaans restaurant, waar Ik ben uiteindelijk dan toch in de verzorbepaald punctueel met het uitbetalen van peut en een kok van een instellingskeuken een veel droger klimaat heerst. ging terecht gekomen.' Het kan verkeren.