Emissiereductie Afvalverbranding

Transcriptie

1 TNO Milieu, Energie en Procesinnovatie Business Park E.T.V. Laan van Westenenk 501 Postbus AH Apeldoorn TNO-rapport R 2001/131 Emissiereductie Afvalverbranding Reductie van rookgasemissies bij verbranding van huishoudelijk afval in Nederland Vergelijking van 1999 met T F info@mep.tno.nl Datum Maart 2001 Auteurs Ir. P.D.M. Meulman Projectnummer Trefwoorden Bestemd voor - afvalverbranding - inventarisatie - emissies - vergelijking 1995 en 1999 Vereniging van Afvalverwerkers Postbus DH Utrecht Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van TNO. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor onderzoeksopdrachten aan TNO, dan wel de betreffende terzake tussen de partijen gesloten overeenkomst. Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belanghebbenden is toegestaan TNO

2 TNO-MEP R 2001/131 2 van 17 Samenvatting en conclusies In 1995 is door TNO een inventarisatie uitgevoerd van de rookgasemissies van de destijds in bedrijf zijnde afvalverbrandingsinstallaties (AVI's). De emissies van deze installaties zijn destijds vergeleken met de emissies van de installaties in Deze inventarisatie toonde aan dat de ontwikkelingen op het gebied van afvalverbranding en rookgasreiniging tot een sterke reductie van de emissies van AVI's leidden. In de jaren daarna van 1995 tot 1999 zijn wederom grote veranderingen opgetreden. Er zijn nieuwe installaties in bedrijf gegaan, waardoor de totale hoeveelheid verbrand afval is vergroot. Daarnaast zijn bestaande, veelal kort in bedrijf zijnde installaties, vaak verregaand geoptimaliseerd. In opdracht van de Vereniging van Afvalverwerkers is door TNO opnieuw een inventarisatie gemaakt van de landelijke rookgasemissies door AVI's in Nederland, nu voor het jaar De resultaten van deze emissies zijn daarbij vergeleken met de uit de voorgaande inventarisatie bekende emissies in De inventarisatie van de huidige emissies heeft zich beperkt tot de gegevens vermeld in de milieujaarverslagen van Waar nodig is aanvullende informatie gevraagd bij de betreffende afvalverbrandingsinstallatie. De geïnventariseerde emissies betreffen de in het Besluit Luchtemissies Afvalverbranding (BLA) gereguleerde rookgascomponenten. De resultaten van de inventarisatie zijn weergegeven in tabel S-1. Opgemerkt dient te worden dat de nauwkeurigheid van de resultaten van de uitgevoerde inventarisatie wordt bepaald door de nauwkeurigheid die de bedrijven bij het opstellen van hun milieujaarverslagen hebben gehanteerd. De milieujaarverslagen zijn opgesteld in overeenstemming met de daarvoor geldende voorschriften. De metingen en berekeningen, die voor het opstellen van de milieujaarverslagen zijn gebruikt, bevatten echter enkele onnauwkeurigheden, bijvoorbeeld door onnauwkeurigheid van de meetapparatuur of door onzekerheid over de representativiteit van de gebruikte discontinue metingen. Deze factoren leiden tot onnauwkeurigheid van de resultaten van deze studie.

3 TNO-MEP R 2001/131 3 van 17 Tabel S - 1 Jaarlijkse rookgasemissies van AVI's in Nederland in 1995 en 1999 Component Eenheid Emissie Emissie Reductie (%) t.o.v Stof % HCI % HF % CO % C Hyl) % SO % NO,(2) % Som zware metalen3) % Cd kg/jr % Hg kg/jr % PCDD/F g I-TEQ/jr 7 1,2 82% NH3 48 4) Doorzet afval ) Uitgedrukt als CH4 2) Uitgedrukt als NO2 3) Som zware metalen = Sb, Pb, Cr, Cu, Mn, V, Sn, As, Co, Ni, Se, Te 4) De NH3-uitstoot van AVI's werd in 1995 nog niet gemeten. Tabel S-1 laat zien dat de jaarlijkse rookgasemissies van AVI's, ondanks de grotere afvaldoorzet, zijn gereduceerd. De daling is het sterkst voor HC1, zware metalen, SO2 en dioxines. Voor koolmonoxide is de totale jaarvracht niet of nauwelijks gedaald ten opzichte van de situatie in Als de emissies worden uitgedrukt per ton verbrand afval dalen de rookgasemissies sterker. Voor CO is de emissie per ton afval afgenomen met 41%. Voor dioxines is de emissie afgenomen met 89%. Alle andere componenten vertonen een procentuele daling van de emissie per ton verbrand afval tussen de 41% en 89%. Tenslotte is de totale uitstoot van AVI's vergeleken met de landelijke emissies in Nederland. Voor bijna alle componenten is het aandeel van de emissies door AVI's gedaald. Alleen voor koolmonoxide is een lichte stijging waargenomen. Het aandeel van AVI's aan de landelijke emissies is de afgelopen 5 jaar het sterkst afgenomen voor kwik; Dit is afgenomen van ongeveer 22% naar ongeveer 15%. Voor cadmium is tevens een relatief sterke afname bereikt, het aandeel is afgenomen van 12% naar ongeveer 5%. De bereikte emissiereductie wordt veroorzaakt door gebruik van nieuwe verbrandingstechniek, extra rookgasreiniging en procesoptimalisatie. Een belangrijke factor bleek te zijn dat in 1999 nauwelijks nog gebruik werd gemaakt van het passeren van de rookgasreiniging (bypass bedrijf), terwijl dit in 1995 bij enkele installaties regelmatig gebeurde.

4 TNO-MEP - R 2001/131 4 van 17 De berekende reducties zoals vermeld in tabel S-1 zijn echter niet alleen veroorzaakt door verbeterde verbrandingsprocessen en rookgasreiniging. In 1995 zijn voor enkele installaties conservatieve schattingen gebruikt voor de rookgasemissies. Dit heeft als gevolg dat in 1995 de werkelijke emissies naar verwachting lager waren dan vermeld in tabel S-1. Daarnaast is momenteel analyseapparatuur beschikbaar met een lagere detectiegrens dan in Indien de concentratie lager is dan de detectiegrens, wordt veelal de detectiegrens gebruikt als waarde voor de rookgasemissie. Door meetapparatuur met een lagere detectiegrens te gebruiken, verlaagt de in de milieujaarverslagen weergegeven emissie. Dit veroorzaakt een daling in de berekende emissies, die niet werkelijk is opgetreden. Tenslotte hebben de gegevens uit de milieujaarverslagen een zekere onnauwkeurigheid, die de bepaalde reductie beïnvloed. De verwachting is derhalve, dat de werkelijk opgetreden emissiereductie lager is dan weergegeven in tabel S-1. Het is echter niet de verwachting dat de conclusies van deze studie belangrijk wijzigen door deze onnauwkeurigheid.

5 TNO-MEP R 2001/131 5 van 17 Inhoudsopgave Samenvatting en conclusies 2 1. Inleiding 6 2. Uitvoering van de inventarisatie 7 3. Resultaten 8 4. Nauwkeurigheid van de resultaten Vergelijking met de landelijke emissies Referenties Verantwoording 17 Bijlage 1 Continue en discontinue metingen

6 TNO-ra poort TNO-MEP R 2001/131 6 van Inleiding In 1995 is in opdracht van de Vereniging van Afvalverwerkers (VVAV) een emissieonderzoek uitgevoerd naar de rookgasemissies van de Nederlandse afvalverbrandingsinstallaties (AVI's). In dit onderzoek is een inventarisatie gemaakt, waarbij de rookgasemissies van AVI's voor 1990 en 1995 in kaart zijn gebracht. De afgelopen jaren hebben wederom grote veranderingen plaatsgevonden; AVI's zijn gemoderniseerd en er zijn nieuwe installaties gebouwd. In opdracht van de VVAV heeft TNO-MEP een nieuw overzicht gemaakt van de huidige emissies bij afvalverbranding in Nederland. Deze resultaten zijn vergeleken met de emissies in De inventarisatie is betrokken op de in het Besluit Luchtemissies Afvalverbranding (BLA) vermelde rookgascomponenten. In 1995 zijn alle AVI's bezocht en is een vragenlijst aan de AVI's gezonden, waarin de gegevens over de emissies en de werking van de betreffende AVI werden opgevraagd. Aan de hand van deze gegevens zijn destijds de jaarvrachten van de verschillende componenten en de emissies per ton afval bepaald. Sinds april 1997 is in de Wet Milieubeheer opgenomen dat AVI's een milieuverslag moeten opstellen. Primair doel van deze milieujaarverslagen is het Bevoegd Gezag te informeren over de resultaten van de afvalverbranding op het gebied van het milieu. Sinds 1999 is het Besluit Milieuverslaglegging officieel van kracht. Veel afvalverbrandingsinstallaties zijn al in 1996 of 1997 begonnen met het vastleggen van de resultaten in een milieujaarverslag. Alle milieujaarverslagen bevatten onder andere een beschouwing van de emissies naar de lucht. De milieujaarverslagen over 1999 zijn gebruikt als informatiebron voor de inventarisatie van de huidige rookgasemissies. Voor de installaties waarbij niet alle benodigde informatie in het milieujaarverslag wordt vermeld, is aanvullende informatie gevraagd bij de betreffende AVI. Indien gegevens bekend zijn van de uitgevoerde continu metingen, zijn in de milieujaarverslagen deze gegevens gebruikt. In alle andere gevallen is de gemiddelde uitstoot bepaald aan de hand van de beschikbare gegevens van de verplichte, periodieke metingen. In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de in deze studie gebruikte gegevens en de resultaten van de inventarisatie. Hoofdstuk 2 bevat een korte omschrijving van de uitvoering van de studie. Hoofdstuk 3 geeft de resultaten van de inventarisatie weer. In hoofdstuk 4 wordt aandacht besteed aan de nauwkeurigheid van deze resultaten. Tenslotte volgt in hoofdstuk 5 een beschouwing op de resultaten, waarbij de huidige emissies worden vergeleken met de emissies in Tevens wordt hierbij een vergelijking gemaakt van de uitstoot door AVI's ten opzichte van de totale landelijke emissies in Nederland.

7 TNO-MEP -- R 2001/131 7 van Uitvoering van de inventarisatie Bij het vaststellen van de rookgasemissies in 1995 is uitgegaan van de destijds door TNO uitgevoerde inventarisatie. Voor de emissies in 1999 wordt gebruik gemaakt van de wettelijk verplichte metingen (1999) en de beschikbare milieujaarverslagen. In 1995 waren in Nederland de volgende AVI's in bedrijf: NV Huisvuilcentrale NH, Alkmaar ARN, Weurt GDA, Amsterdam Avira, Duiven AVR, Rijnmond Gevudo, Dordrecht Roteb, Rotterdam Inmiddels is de AVI in Roosendaal weer in bedrijf genomen. Daarnaast is door Essent Milieu een installatie in Wij ster geopend. In Moerdijk is de AZN installatie in bedrijf genomen. Tevens is een nieuwe installatie gebouwd in Twente. Deze nieuwe installaties zijn in het overzicht voor 1999 meegenomen. De installatie van Roteb in Rotterdam behoort nu tot de AVR en staat in de lijst als AVR Rotterdam. Voor 1999 zijn dus de volgende installaties geïnventariseerd: AVR (locaties Rotterdam en Rijnmond) NV Huisvuilcentrale NH, Alkmaar ARN, Weurt GDA, Amsterdam Avira, Duiven Gevudo, Dordrecht AVI Twente, Hengelo Watco, Roosendaal Essent Milieu, Wij ster AZN, Moerdijk Door deze groei van het aantal AVI's is de totale hoeveelheid verbrand afval sterk toegenomen. Om toch een reële vergelijking te kunnen maken tussen 1995 en 1999, wordt naast de totale jaarvracht tevens een vergelijking gemaakt op basis van de emissies per ton afval.

8 TNO-MEP - R 2001/131 8 van Resultaten De resultaten van de inventarisatie zijn samengevat in de onderstaande tabellen. Tabel 3-1 toont de jaarlijkse rookgasemissies door AVI's voor de jaren 1995 en In tabel 3-2 zijn voor dezelfde jaren de gemiddelde emissies per ton verbrand afval weergegeven. De tabellen hebben betrekking op alle AVI's die in het betreffende jaar in bedrijf waren. Tabel 3-1 Jaarlijkse rookgasemissies van AVI's in Nederland in 1995 en Component Eenheid Emissie Emissie Reductie (%) Stof % HCI % HF % CO % C,Hyl) % SO % NO,(2) % Som zware metalen3) % Cd kg/jr % Hg kg/jr % PCDD/F NH34) g I-TEQ/jr 7 1,2 82% 48 4) Doorzet afval ) Uitgedrukt als CH4 2) Uitgedrukt als NO2 3) Som zware metalen = Sb, Pb, Cr, Cu, Mn, V, Sn, As, Co, Ni, Se, Te 4) De NH3-uitstoot van AVI's werd in 1995 nog niet gemeten. Alle in tabel 3-1 genoemde resultaten van 1999 zijn gebaseerd op de milieujaarverslagen en de door de AVI's beschikbaar gestelde informatie. De getallen van 1995 zijn overgenomen uit de voorgaande inventarisatie [Hesseling, 1995]. In 1995 werd bij de afvalverbrandingsinstallaties de NH3-concentratie nog niet gemeten. Tegenwoordig worden bij de afvalverbrandingsinstallaties ook voor NH3 metingen uitgevoerd in verband met de regelbaarheid van de DENOX installaties. Omdat in 1995 geen metingen zijn gedaan voor de concentratie van NH3, kan de verandering van NH3-uitstoot niet worden vergeleken met Voor de huidige situatie is wel de jaarvracht NH3 bepaald.

9 TNO-MEP - R 2001/131 9 van 17 In tabel 3-2 worden de rookgasemissies weergegeven per ton afval. Tabel 3-2 Rookgasemissies per ton afval door AVI's in Nederland in 1995 en Component Eenheid Emissie Emissie Reductie (%)5) Stof kg/ton 0,02 0,003 79% HCI kg/ton 0,05 0,007 85% HF kg/ton 0,002 0, % CO kg/ton 0,2 0,09 41% C.Hyl) kg/ton 0,01 0,005 65% SO2 kg/ton 0,09 0,01 85% NO,(2) kg/ton 0,7 0,3 57% Som zware metalen3) kg/ton 0,002 0, % Cd g/ton 0,06 0,01 82% Hg g/ton 0,08 0,02 79% PCDD/F mg I-TEQ/ton 0,002 0, % NH34) kg/ton 0,009 4 ) 1) Uitgedrukt als CH4 2) Uitgedrukt als NO2 3) Som zware metalen = Sb, Pb, Cr, Cu, Mn, V, Sn, As, Co, Ni, Se, Te 4) De NH3-uitstoot van AVI's werd in 1995 nog niet gemeten. 5) De weergegeven emissies in 1995 en 1999 zijn afgeronde getallen. De reductie (%) is berekend met behulp van de niet-afgeronde getallen. De tabellen tonen dat voor alle in beschouwing genomen componenten zowel de totale emissie door AVI's als de emissie per ton afval verminderd is. Voor koolmonoxide is de totale jaarvracht ongeveer gelijk gebleven, voor alle andere componenten is de totale jaarvracht gedaald. De daling is het sterkst voor HC1, zware metalen, SO2 en dioxines. Uitgedrukt per ton afval dalen alle rookgasemissies sterker. Voor CO is de emissie per kilo verbrand afval het minst afgenomen, namelijk 41%. Voor dioxines was de daling ten opzichte van 1995 het sterkst (89%). Verklaring voor de berekende reductie De resultaten van de inventarisatie tonen een relatief sterke emissiereductie voor de periode van 1995 tot Deze reductie wordt door meerdere redenen veroorzaakt. Ten eerste zijn er verbeteringen aan de AVI's aangebracht, waardoor de emissie wordt gereduceerd. Tevens bestaat er nu meer bedrijfservaring met de installaties dan in In 1995 waren installaties nog maar pas in bedrijf of net uitgerust met nieuwe rookgasreiniginginstallaties. Een belangrijk verschil tussen de situatie in 1995 en 1999 is de correctie die moet worden aangebracht voor zogenaamd bypass bedrijf. Bypass bedrijf is de situatie waarbij de rookgassen buiten de rookgasreiniginginstallatie om worden geleid en

10 TNO-MEP R 2001/ van 17 derhalve (deels) ongereinigd worden geëmitteerd. Dit kan plaatsvinden tijdens open afstoken (sommige AVI's) en bij storingen in de rookgasreiniginginstallatie. Ten opzichte van 1995 is in 1999 veel minder gebruik gemaakt van bypass bedrijf. In 1995 werd de rookgasreiniging bij op- en afstook in bypass bedrijf geplaatst. Dit verhoogde de totale emissie van enkele componenten sterk. Door verbeteringen die sindsdien zijn aangebracht, wordt de rookgasreiniging nog slechts in bypass geplaatst in geval van storingen en wordt daarbij de installatie direct afgestookt. Dit betekent dat het rookgasdebiet sterk daalt en dat de tijdsduur dat de reinigingsunit wordt gepasseerd maximaal een half uur per keer is. Door meer bedrijfservaring is het aantal storingen ook sterk gedaald. Het feit dat bypass bedrijf veel minder voorkomt dan in 1995, heeft sterk bijgedragen aan de emissiereductie voor enkele componenten, bijvoorbeeld dioxinen. Daarnaast spelen bij de berekende reductie de volgende factoren een rol: Nieuwe installaties gebruiken nieuwe, moderne verbrandingstechnieken, waardoor de uitstoot van schadelijke stoffen wordt beperkt. Bestaande installaties zijn verbeterd en verder uitgebreid met nieuwe rookgasreinigingapparatuur, waardoor lagere emissies worden gehaald. In 1995 hadden enkele AVI's nog niet voldoende bedrijfservaring met de nieuwe installaties. Tevens waren nog geen goede metingen beschikbaar. In die gevallen is destijds een conservatieve schatting gemaakt, waarbij de emissies werden afgeschat als de concentraties zoals genoemd in het BLA. Omdat een conservatieve schatting is gebruikt, kan een deel van de berekende reductie voor de periode van 1995 tot 1999 zijn veroorzaakt door deze schatting uit Als de concentratie van een bepaalde component lager is dan de detectiegrens van de meetapparatuur, wordt de detectiegrens gebruikt als waarde. Door gebruik van nieuwe, betere apparatuur met een lagere detectiegrens kunnen lagere concentraties worden gemeten, wat leidt tot een lagere geregistreerde emissie.

11 TNO-ra poort TNO-MEP R 2001/ van Nauwkeurigheid van de resultaten De bepaling van de gemiddelde emissies per ton afval en de bijbehorende totale jaarvrachten heeft een bepaalde nauwkeurigheid. Er zijn meerdere factoren die deze nauwkeurigheid bepalen. Ten eerste heeft meetapparatuur een zekere onnauwkeurigheid, daarnaast is de toegepaste methodiek (discontinue metingen vs. continue metingen, validatie) van belang. In dit hoofdstuk worden de belangrijkste onnauwkeurigheden besproken. De genoemde factoren zullen niet in alle afzonderlijke situaties of voor alle componenten gelden of optreden. Tevens hebben niet alle factoren een gelijke invloed. In de inventarisatie worden echter resultaten van meerdere installaties en milieujaarverslagen gebruikt, daarom is het van belang alle onnauwkeurigheden in beschouwing te nemen. Onderstaande lijst geeft een overzicht van belangrijke factoren die de resultaten van de uitgevoerde inventarisatie beïnvloeden. Onnauwkeurigheden De nauwkeurigheid van de getallen uit tabel 3-1 en 3-2 wordt door meerdere factoren veroorzaakt. Belangrijkste bronnen van onzekerheid of onnauwkeurigheid zijn: Bij gebruik van de data van discontinue metingen wordt er bij de milieujaarverslagen van uitgegaan dat er representatieve metingen zijn gedaan, uitgevoerd bij representatieve procesomstandigheden. Ondanks dat de betrokken partijen eraan werken de metingen onder representatieve condities uit te voeren, kunnen de condities tijdens de metingen afwijken van de gemiddelde condities. Gevolg hiervan is dat gebruik van discontinue metingen een onzekerheid met zich meebrengt voor wat betreft de nauwkeurigheid van de resultaten. Bij het opstarten en het uit bedrijf nemen van de installatie zullen de emissies anders zijn dan onder normale omstandigheden. Deze veranderingen van omstandigheden en ook storingen in het proces worden niet meegenomen in de milieujaarverslagen indien gebruik wordt gemaakt van discontinue metingen. Dit effect treedt altijd op bij gebruik van discontinue metingen en kan worden beperkt door de installatie zo weinig mogelijk uit bedrijf te nemen. Bij enkele installaties kan via een bypass een deel van de rookgasreiniging tijdelijk worden uitgeschakeld. Dit gebeurt in geval van calamiteiten en bij sommige installaties bij het in en uit bedrijf nemen. De gevolgen hiervan worden niet meegenomen bij discontinue metingen. Er is voor de inventarisatie wel een correctie gemaakt voor bypass bedrijf. Omdat geen metingen kunnen worden uitgevoerd tijdens bypass bedrijf, is deze correctie gebaseerd op aannames en ervaringen, wat een onnauwkeurigheid met zich mee brengt. Alle meetapparatuur heeft een bepaalde onnauwkeurigheid, die invloed heeft op de resultaten van deze inventarisatie. De nauwkeurigheid en de calibratie van de meetapparatuur wordt bewaakt en voorgeschreven door het bevoegd gezag, waardoor de onnauwkeurigheid wordt beperkt. Deze onnauwkeurigheid treedt altijd op bij het uitvoeren van metingen en is in deze situatie niet bijzonder te noemen. Er kan onderscheid worden gemaakt in:

12 TNO-MEP -- R 2001/ van 17 De meting van de concentraties in het rookgas. De meting van het rookgasdebiet. Dit rookgasdebiet wordt gebruikt om de gemeten concentraties om te rekenen in een bepaalde vracht per kilo afval en heeft hierdoor direct invloed op de resultaten zoals vermeld in tabel 3-1 en 3-2. De bepaling van de hoeveelheid verwerkt afval. Dit is in feite de som van de gewogen vrachten van het veelal per vrachtwagen aangevoerd afval. Deze hoeveelheid verwerkt afval wordt in de milieujaarverslagen gebruikt voor de berekening van de totale jaarvrachten en heeft hierdoor direct invloed op het eindresultaat. Bij de uitgevoerde metingen is de concentratie van enkele componenten soms lager dan de detectiegrens van de meetapparatuur. In die situaties wordt veelal gerekend met de detectiegrens. Dit levert dan een maximum concentratie in plaats van de werkelijke concentratie. Er is niet altijd inzicht in de wijze waarop de bedrijfsmetingen worden verwerkt tot de in het milieujaarverslag genoemde gemiddelden. Er wordt momenteel gewerkt aan een branche brede duidelijkheid, waarmee dit wordt voorkomen. Bovenstaande beschouwing laat zien dat de getallen met enige voorzichtigheid dienen te worden gebruikt. Tevens is duidelijk, dat de keuze tussen continue en discontinue metingen de onnauwkeurigheid mede bepaalt. Discontinue metingen zijn veelal nauwkeuriger, maar door de onzekerheid omtrent representativiteit zijn deze metingen een belangrijke oorzaak van onnauwkeurigheid van de resultaten van de inventarisatie. Op de continue en discontinue metingen wordt in bijlage 1 verder ingegaan. Uit deze evaluatie volgt dat de resultaten een niet verwaarloosbare onnauwkeurigheid hebben. Het is echter niet de verwachting dat de conclusies van deze studie belangrijk zullen wijzigen door deze onnauwkeurigheid. Dit betekent dat ten opzichte van 1995 de emissies van alle componenten zijn gereduceerd, wat nog eens extra tot uitdrukking komt in de vergelijking van de emissies per ton afval.

13 TNO-MEP R 2001/ van Vergelijking met de landelijke emissies In tabel 5-1 zijn de landelijke luchtemissies van de BLA-componenten vergeleken met de emissies afkomstig van de AVI's. De landelijke totale emissies zijn ontleend aan de Emissieregistratie [Berdowski 1997; Van Harmelen, 2000], te weten de opgave voor 1995 en voor 1999 (de meest recente uitgave). Bij de vorige inventarisatie waren de gegevens voor 1995 gebaseerd op prognoses. In deze huidige studie worden de achteraf vastgestelde emissiegegevens voor 1995 gebruikt. Voor 1999 zijn nog geen exacte gegevens bekend, voor dit jaar zijn de emissies wederom gebaseerd op prognoses. Tabel 5-1 Overzicht emissies in ton per jaar. Component Emissies Emissies Emissies Emissies totaal Neder- AVI's 1995 totaal Neder- AVI's 1999 land in 1995 land in 1999 Stof HCI HF CO C.Hy1) SO NO.2) Som zware metalen3) Cd 1,51 0,18 1,01 0,055 Hg 1,04 0,23 0,529 0,082 PCDD/F4) 74,1 7 34,8 1,2 NH35) ) ) Uitgedrukt als CH4 2) Uitgedrukt als NO2 3) Som zware metalen = Sb, Pb, Cr, Cu, Mn, V, Sn, As, Co, Ni, Se, Te Landelijke emissie = Sb, As, Cd, Cr, Cu, Hg, Pb, Ni, Se, Zn 4) Dioxines uitgedrukt in g I-TEQ per jaar 5) De NH3-uitstoot van AVI's werd in 1995 nog niet gemeten. In de afgelopen 5 jaar is de totale emissie van alle afvalverbrandingsinstallaties in Nederland afgenomen. De reductie was het sterkst voor HC1, S02, zware metalen en dioxines. Per ton afval waren de reducties sterker (40-90%). Het aandeel van de emissies van AVI's aan de landelijke emissie is tevens afgenomen. Dit is weergegeven in tabel 5-2. Vooral voor Cd en Hg is het aandeel verkleind. Voor NH3 is geen vergelijking mogelijk, omdat de NH3-uitstoot in 1995 nog niet werd gemeten. Het aandeel voor 1999 is gebaseerd op de laatste cijfers die bekend zijn bij de Emissieregistratie, dit betekent dat het slechts gebaseerd is op prognoses. Dit is dus een onnauwkeurigheid bij de vergelijking met de resultaten van 1995.

14 TNO-MEP - R 2001/ van 17 Tabel 5-2 Procentuele bijdrage aan de totale uitstoot in Nederland. Component Stof 0,15 0,04 HCI 14,4 10,0 HF 0,53 0,26 CO 0,05 0,07 C.Hyl) 0,003 0,002 SO2 0,19 0,07 N0x2) 0,40 0,36 Som zware metalen3) 0,85 0,65 Cd 11,9 5,5 Hg 22,1 15,3 PCDD/F 9,4 3,5 NH3 1) Uitgedrukt als CH4 2) Uitgedrukt als NO2 3) Som zware metalen = Sb, Pb, Cr, Cu, Mn, V, Sn, As, Co, Ni, Se, Te Landelijke emissie = Sb, As, Cd, Cr, Cu, Hg, Pb, Ni, Se, Zn 4) De NH3-uitstoot van AVI's werd in 1995 nog niet gemeten. 4) 0,03

15 TNO-MEP R 2001/ van Referenties Referenties Hesseling, W.F.M., Ir. J. de Koning, juni 1995 Emissiereductie Afvalverbranding Reductie van rookgasemissies bij verbranding van huishoudelijk afval in Nederland, Vergelijking van 1995 met 1990 TNO-rapport R Berdowski, J.J.M., Emissies in Nederland, trends en doelgroepen 1995 en ramingen 1996 Ministerie van VROM, nr. 38, augustus 1997 Van Harmelen, A.K., Emissies en afval in Nederland Jaarrapport 1998 en ramingen 1999 CCDM, nr. 6, november 2000 Milieujaarverslagen Milieujaarverslag 1999 Afvalverwerking Regio Nijmegen 31 maart 2000 Milieujaarverslag 1999 AVI Twente Juni 2000 Milieujaarverslag 1999 Avira Milieujaarverslag 1999 AVR Milieujaarverslag 1999 AZN Moerdijk Overheidsverslag maart 2000 Milieujaarverslag Essent Milieu, Wij ster 1 juli 2000 Jaarverslag 1999 Gemeentelijke Dienst Afvalverwerking Amsterdam

16 TNO-MEP R 2001/ van 17 Milieu en Arbo jaarverslag 1999 Gevudo Afvalverwerking NV Juni 2000 Milieujaarverslag 1999, publieksverslag NV Huisvuilcentrale N-H, Alkmaar Juni 2000 Milieujaarverslag 1999 Watco Afvalverwerking Roosendaal B.V. Maart 2000 Aanvullende informatie Persoonlijke mededeling mw. Sagel, Essent Milieu Persoonlijke mededeling mw. Van Empel, AVI-Twente Persoonlijke mededeling dhr. Van Schendel, Gevudo Afvalverwerking NV Persoonlijke mededeling mw. Kennis, ARN Persoonlijke mededeling dhr. Veenendaal, AVR Rotterdam

17 TNO-MEP R 2001/ van Verantwoording Naam en adres van de opdrachtgever: Vereniging van Afvalverwerkers Catherijnesingel 55 Postbus DH UTRECHT Namen en functies van de projectmedewerkers: Ir. P.D.M. Meulman, Projectleider Ing. W.F.M. Hesseling, Adviseur Namen van instellingen waaraan een deel van het onderzoek is uitbesteed: n.v.t. Datum waarop, of tijdsbestek waarin, het onderzoek heeft plaatsgehad: November 2000 Maart 2001 Ondertekening: Goedgekeurd door: Ir. P.D.M. Meulman Projectleider Ing. S. van Loo Afdelingshoofd

18 TNO-MEP - R 2001/131 1 van 1 Bijlage 1 Bijlage 1 Continue en discontinue metingen Twee soorten metingen Bij alle installaties vinden de metingen van de emissies naar de lucht op twee manieren plaats. Ten eerste zijn er eigen, continue metingen waarvan de uurgemiddelde waarden worden bepaald. Voor de uurgemiddelde waarden geldt dat 97% van de uurgemiddelde emissie meetwaarden van een bepaalde component over een bepaalde periode onder de in het Besluit Luchtemissies Afvalverbranding genoemde norm moet liggen. Deze continue metingen worden uitgevoerd door het bedrijf zelf. Jaarlijks worden verificatiemetingen uitgevoerd door een onafhankelijk bureau. Daarnaast vinden er meestal vier maal per jaar controle metingen plaats. In enkele gevallen worden deze metingen minder frequent uitgevoerd. Deze controle metingen worden uitgevoerd door een onafhankelijk bureau. Eén meetserie bestaat uit drie meetsessies van een uur naar alle componenten, zodat er drie uurgemiddelde emissiewaarden kunnen worden berekend. Van een aantal componenten wordt de hoogst gemeten waarde vergeleken met de BLA norm. Deze hoogste waarde mag niet hoger zijn dan de in het BLA genoemde norm. Deze controle vindt plaats voor de componenten stof, zware metalen, cadmium, kwik, zoutzuur, fluorwaterstof en dioxinen en furanen. Door iedere installatie is zelf bepaald welke gegevens worden vermeld in het milieujaarverslag, de continue metingen of de discontinue metingen. Omdat bij de continue metingen het gemiddelde wordt bepaald uit ongeveer 8000 uurwaarden in plaats van 12 uurwaarden zoals beschikbaar van de discontinue metingen, wordt voor zover mogelijk meestal gekozen voor de continue waarden. In enkele gevallen is in het milieujaarverslag aangegeven dat de resultaten van de continue metingen niet betrouwbaar zijn, in die gevallen is alsnog gebruik gemaakt van de discontinue metingen. Voor de componenten die niet continu gemeten worden, zijn de jaarvrachten ook bepaald aan de hand van de discontinue metingen. In de gebruikte milieujaarverslagen zijn voor zover beschikbaar de gegevens van de continue metingen gebruikt. In de overige gevallen zijn de resultaten van de periodieke metingen gebruikt. Hieruit volgt dat de inventarisatie uit deze studie voor zover mogelijk is gebaseerd op continue metingen. Voor de componenten die niet continue worden gemeten, zijn discontinue resultaten gebruikt.