Regionaal Competentiemanagement Naar een onderzoeks- en beleidsagenda

Transcriptie

1 Programma BRUG-conferentie op 27 november 2013: Regionaal Competentiemanagement Naar een onderzoeks- en beleidsagenda 10:30 Ontvangst 10:50 Opening door voorzitter Prof. dr. Jouke van Dijk (Rijksuniversiteit Groningen) 11:00-11:45 Keynote: Prof. dr. Sietske Waslander (Onderwijsraad /TiasNimbas-Universiteit Tillbug) Een andere kijk op onderwijs 11:45-12:30 Keynote: Prof. dr. Rolf van der Velden (Universiteit Maastricht / ROA) Wat verwachten werkgevers van afgestudeerden? 12:30 13:30 Lunch Workshopronde 1 Dynamiek en Carrierelijnen Mobiliteit & migratie Competenties en Matching 13:30-14:00 Arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen Katinka van Brakel / UWV (Inter)sectorale mobiliteit Menno de Vries / UWV De groeiende kloof tussen 21 century recruitmentstrategieën en skills Geert Jan Waasdorp / Intelligence Group 14:00-14:30 Vrouwen overal aan het werk: afname van regionale verschillen in arbeidsdeelname van vrouwen Niels Kooiman / CBS Baanverlies van werknemers in regio s in relatie tot globalisatie Bart Loog / CBS Methodiek van de spanningsindicator Jeroen van de Berg en Michel Smoorenburg / UWV 14:30-15:00 Pauze Workshopronde 1 Dynamiek en Carrierelijnen Mobiliteit & migratie Competenties en Matching 15:00-15:30 Carrierelijnen van De eerste carrierestappen van Overscholing en skills mismatches schoolverlaters student-ondernemers Rolf van der Velden / ROA Marten Middeldorp / RUG Vikor Venhorst / RUG 15:30-16:00 Regionale arbeidsmarktdynamiek Inge Noback / RUG De veerkracht van regionale arbeidsmarkten Anet Weterings / PBL Henri de Groot/Stefan Groot / VU 16:00-16:15 Pauze 16:15 Plenaire opbrengst inventariseren 16:45 Borrel

2 Een andere kijk op onderwijs Prof. dr. Sietske Waslander TiasNimbas-University of Tilburg In de toekomstige kennis- en informatiesamenleving is ieders talent hard nodig voor onze collectieve welvaart. Onderwijs wordt gezien als dé motor van de economie en dé bepalende concurrentie factor. Het huidige Nederlandse onderwijs scoort in internationale vergelijkingen hoog. Maar waar andere landen zich verbeteren, stagneert de ontwikkeling in Nederland. In de oplossingen die worden aangedragen zijn veelvoorkomende elementen: het individualiseren van het leren; (veel) meer aandacht voor ICT; meer aandacht voor 21st century skills (o.a. communicatie, creativiteit, problemen oplossen). Een andere kijk op onderwijs komt tot ogenschijnlijk paradoxale oplossingen, die op de langere termijn waarschijnlijk duurzamer zijn. Wat verwachten werkgevers van afgestudeerden? Prof. dr. Rolf van der Velden ROA-University of Maastricht Wat verwachten van afgestudeerden, welke kenmerken zijn doorslaggevend bij de selectie? Dit onderzoek is gebaseerd op een internationaal onderzoek onder Europese werkgevers waarbij we vignetten hebben gebruikt om het selectieproces te simuleren. Arbeidsparticipatie van jonggehandicapten: Wajongers aan het werk Katinka van Brakel UWV Arbeidsparticipatie van jonggehandicapten: Wajongers aan het werk Jonggehandicapten vormen een bijzondere groep op de arbeidsmarkt. Hoewel het de maatschappelijke en politieke wens is dat ook mensen met een ziekte en/of gezondheidsgerelateerde beperking participeren op de arbeidsmarkt, gaat het niet altijd vanzelf. Er is vaak langdurige ondersteuning nodig bij het vinden en behouden van werk. Veel jonggehandicapten zijn aangewezen op eenvoudig werk en elementaire taken. De veranderingen op de arbeidsmarkt met veranderde functie-eisen heeft mogelijk gevolgen voor de arbeidsparticipatie van deze groep. In deze workshop gaan we in op de ontwikkelingen in arbeidsparticipatie van Wajongers en wat bevorderende en belemmerende factoren voor arbeidsparticipatie van deze groep zijn. 'Naar een transparantere arbeidsmarkt met de nieuwe spanningsindicator arbeidsmarkt' Jeroen van den Berg en Michel van Smoorenburg UWV Samenvatting: Door UWV is een spanningsindicator arbeidsmarkt ontwikkeld. De indicator geeft een indruk van hoe krap of ruim een beroep is op de regionale arbeidsmarkt. Technisch geeft de indicator de verhouding weer tussen het totaal aantal openstaande vacatures en het aantal ingeschreven kortdurend werkzoekenden. In dit paper wordt geschetst waarom voor deze indicator is gekozen, gelet op de verschillende alternatieven. Uitgangspunt voor de spanningsindicator arbeidsmarkt is het aantal vacatures op internet. Dit heeft een aantal risico's, zoals het gevaar van dubbeltellingen en een ongelijk marktbereik per sector. Het ongelijke marktbereik per sector is aangepakt door de aantallen te wegen (en op te hogen) naar totalen die consistent zijn met de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dit levert een gedetailleerd beeld op van de vraag/aanbod-verhouding op naar beroepsgroep en regio. Een aantal uitkomsten wordt getoond, waaruit blijkt dat de verschillen naar beroepsgroep groot kunnen zijn, maar de verschillen naar regio over het algemeen beperkt blijven. Verder is bekeken in hoeverre de spanningsindicator arbeidsmarkt meerwaarde heeft ten opzichte van de regionale werkloosheidspercentages.

3 De spanningsindicator arbeidsmarkt heeft diverse toepassingsmogelijkheden in de praktijk en wordt door diverse belanghebbenden gebruikt. Bijvoorbeeld voor werkzoekenden die willen weten in welke beroepen de kans op werk het hoogst is. Of voor werkgevers die hun wervingsstrategie willen bepalen op basis van de beschikbaarheid van personeel. Voor beleidsmakers kan het houvast geven ten aanzien van het te voeren (regionale) arbeidsmarktbeleid. Zeker wanneer de uitkomsten op het niveau van beroepsgroepen worden gekoppeld aan de verwachte toekomstige knelpunten. Baanbeëindiging en internationalisering Bart Loog (Wendy Smits) CBS Samenvatting: Er is weinig bekend over de baanzekerheid van werknemers die in dienst zijn bij internationaal georiënteerde bedrijven. Enerzijds ondervinden bedrijven die op een internationale markt opereren meer concurrentie, hetgeen gepaard gaat met zowel meer baancreatie als baanvernietiging (Pisu, 2008) en met minder baanzekerheid. Bovendien kunnen deze bedrijven makkelijker bedrijfsonderdelen naar het buitenland verplaatsen (Scheve & Slaughter, 2004). Anderzijds vraagt het opzetten en onderhouden van internationale (handels)relaties goed gekwalificeerd personeel (Statistics Netherlands, 2011). Investeringen in (bedrijfsspecifieke) kennis en vaardigheden van medewerkers lonen alleen als medewerkers langere tijd bij het bedrijf in dienst blijven (Becker, 1964). Daarnaast heeft internationale handel niet alleen effect op de werkgelegenheid in bedrijven die aan internationale handel doen maar ook op de werkgelegenheid in sectoren die veel concurrentie ondervinden van import. In deze bijdrage onderzoeken we hoe de kans op baanbeëindiging voor werknemers in Nederland samen met de mate van internationalisering. We kijken daarbij naar verschillende indicatoren van internationalisering (1) de eigendomsverhoudingen van het bedrijf waarin iemand werkzaam is (Nederlands versus buitenlands eigendom) (2) de mate waarin het bedrijf aan internationale handel (import en export) doet en (3) de mate van import en exportpenetratie in de sector waarin het bedrijf opereert. Sectorale mobiliteit van WW ers na het vinden van een baan Menno de Vries UWV Inhoud Een kerntaak van UWV is het stimuleren en ondersteunen van mensen in de WW om nieuw werk te vinden. In een tijd van een haperende economie en dalende werkgelegenheid wordt de kans om een baan te vinden snel kleiner. WW ers uit sectoren die te lijden hebben van de economische crisis, kunnen vaak niet op korte termijn opnieuw aan het werk in hun oude sector. Daarom is het belangrijk dat men kansen benut in andere sectoren. In de presentatie laten we deze sectorale mobiliteit van WW ers zien door de sector waarin men voorafgaand aan de WW werkte, te vergelijken met de sector waar men een nieuwe baan vindt. Ook de regionale verschillen in de sectorale mobiliteit van WW ers komen aan bod. De groeiende kloof tussen 21 century recruitment strategieën en skills Auteur: Geert-Jan Waasdorp Inhoud Waar de zoek & match opties voor werkgevers steeds verder verharden door o.a. de opkomst van semantic search, advanced boolean logic en people aggregators, ligt er tegelijkertijd een grotere behoefte aan de zachtere skills door werkgevers. De behoefte en matchstrategie liggen steeds verder uit elkaar. Kan het gat gedicht worden en hoe? Tijdens deze interactie presentatie worden de laatste trends en ontwikkelingen op gebied van e-matching getoond en tegelijkertijd gaan we in discussie hoe c.q. of harde zoekmechanismen gekoppeld kunnen worden aan de 21 century skills De workshop wordt geleid door Geert-Jan Waasdorp, directeur Intelligence Group. Het internationale onderzoeksbureau op gebied van arbeidsmarktcommunicatie en recruitment. Waasdorp staat bekend om praktijk kennis met academische inslag.

4 Vrouwen overal aan het werk: afname van regionale verschillen in arbeidsdeelname van vrouwen. Auteur: Niels Kooiman (Katja Chkalova) CBS Nederlandse regio s die worden gekenmerkt door een afnemende potentiële beroepsbevolking als gevolg van demografische krimp en vergrijzing kampen in de meeste gevallen ook met een achterblijvende arbeidsdeelname. Vooral vrouwen hebben er minder vaak een betaalde baan dan in groeigebieden. In deze studie analyseerden wij de ontwikkeling in regionale verschillen in arbeidsdeelname van vrouwen tussen 2000 en Hieruit blijkt dat sprake is van convergentie: de arbeidsdeelname van vrouwen in krimpregio s neemt bovengemiddeld toe, waardoor de regionale verschillen kleiner worden. Aan de aanbodzijde en de vraagzijde van de arbeidsmarkt zoeken wij naar mogelijke oorzaken voor de snel slinkende gender employment gap, zowel nationaal als in de krimpregio s. Overscholing en skills mismatches Rolf van der Velden (Jim Allen, Mark Levels) ROA De presentatie gaat in op feiten en mechanismen van overscholing en skills mismatches. Het is gebaseerd op PIAAC data en tracht een antwoord te geven of overscholingseffecten nu moeten worden verklaren door heterogene skills of door instituties. De eerste carrierestappen van student-ondernemers Viktor Venhorst (Sierdjan Koster) RUG Ondernemerschap neemt een steeds prominenter plek in het curriculum van universiteiten en hbo instellingen in. Studenten worden gestimuleerd om al tijdens de studie ideeen in de praktijk te brengen, al dan niet ondersteund door bedrijfsverzamelgebouwen. We weten echter nog niet veel over de impact van deze ervaring als student-ondernemer. In dit paper onderzoeken we welk effecten er zijn op de kans dat men na het afstuderen nog steeds een bedrijf runt. We kijken ook of er een betere winstgevendheid is. Daarnaast gaan we na of student-ondernemerschap juist leidt tot een betere uitgangspositie op de arbeidsmarkt: wat is de kans op een baan, en wat zijn de verdiensten daaruit? Uit onze analyse blijkt ervaring als student-ondernemer leidt tot een grotere kans op ondernemerschap na het afstuderen, maar ook op een grotere kans op een baan. Er is dus ook een cv-effect. We vinden echter geen effect op de winstgevendheid. Bij de ex-student-ondernemers in loondienst bestaat zelfs kans op een negatief effect op het loon. De veerkracht van regionale arbeidsmarkten Anet Weterings PBL Hoe sterk de verschillen de Nederlandse regionale arbeidsmarkten in hun vermogen om economische schokken in de werkgelegenheid op te vangen? Deze vraag staat centraal in de binnenkort te verschijnen PBL-studie 'De veerkracht van regionale arbeidsmarkten'. We hebben deze vraag beantwoord door te onderzoeken hoeveel mogelijkheden ontslagen werknemers hebben om een nieuwe baan te vinden. Deze mogelijkheden hangen niet alleen af van regionale verschillen in aantal beschikbare banen, maar ook van de regionale sectorstructuur: zijn er voldoende banen in sectoren die (deels) vergelijkbare kennis en vaardigheden vragen als de door de schok getroffen sector? Uit de studie blijkt dat de veerkracht van regionale arbeidsmarkten binnen Nederland sterk verschilt. In deze presentatie bespreken we de belangrijkste bevindingen van het onderzoek en gaan we in op wat de consequenties hiervan zijn voor beleid. Aangezien arbeid maar beperkt mobiel is betreft dit vooral implicaties voor beleid op

5 Carrièrelijnen van schoolverlaters Marten Middeldorp (Arjen Edzes, Jouke van Dijk) RUG De literatuur op het gebied van carrièrepaden is op dit moment vooral gericht op het verklaren van verschillen tussen landen, die dan bijvoorbeeld zijn ontstaan door verschillen in onderwijssystemen, instituties of regulering van de arbeidsmarkt. Op het lokale of individuele niveau is echter nog steeds weinig kennis over de invloed van individuele keuzes en uitkomsten. In deze bijdrage laten we aan de hand van longitudinaal gekoppelde microdata zien dat voor schoolverlaters in 2006 geldt dat vroege baanstabiliteit tijdens de carrièrestart ertoe leidt dat zij na ruim vier jaar vaker een baan hebben en een hoger salaris verdienen dan vergelijkbare personen. Starten in een zeer stedelijke omgeving lijkt hierbij, tegen de verwachting in, juist een negatief effect op de carrièrestart te hebben.