MabThera. rituximab. Wat is MabThera? Wanneer wordt MabThera voorgeschreven? EPAR-samenvatting voor het publiek

Transcriptie

1 EMA/614203/2010 EMEA/H/C/ EPAR-samenvatting voor het publiek rituximab Dit is een samenvatting van het Europees openbaar beoordelingsrapport (EPAR) voor. Het geeft uitleg over de aanpak van het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP) bij de beoordeling van het geneesmiddel, een proces dat tot doel heeft een positief advies voor vergunningverlening en aanbevelingen voor de gebruiksvoorwaarden van vast te stellen. Wat is? is een geneesmiddel dat de werkzame stof rituximab bevat. Het is verkrijgbaar in de vorm van een concentraat waarvan een oplossing voor intraveneuze infusie (indruppeling in een ader) wordt gemaakt, en als een oplossing voor subcutane (onderhuidse) injectie. Wanneer wordt voorgeschreven? wordt gebruikt bij volwassenen voor de behandeling van: twee vormen van non-hodgkinlymfoom (kanker van het lymfatische weefsel) die folliculair lymfoom en diffuus grootcellig B-cel non-hodgkinlymfoon worden genoemd. kan op zichzelf of in combinatie met chemotherapie (geneesmiddelen voor de behandeling van kanker) worden gebruikt. Het kan als een intraveneuze of subcutane injectie worden toegediend; chronische lymfocytische leukemie (CLL, een kanker van de B-lymfocyten, een type witte bloedcel). Hierbij wordt intraveneus toegediend in combinatie met chemotherapie; ernstige reumatoïde artritis (een ziekte die ontsteking van de gewrichten veroorzaakt), waarbij samen met methotrexaat intraveneus wordt toegediend; twee vormen van ernstige vasculitis (ontsteking van de kleine en middelgrote bloedvaten) die granulomatose met polyangiitis (GPA of granulomatose van Wegener) en microscopische polyangiitis (MPA) heten. wordt intraveneus toegediend samen met corticosteroïden. Dit geneesmiddel is uitsluitend op doktersvoorschrift verkrijgbaar. 7 Westferry Circus Canary Wharf London E14 4HB United Kingdom Telephone +44 (0) Facsimile +44 (0) info@ema.europa.eu Website An agency of the European Union European Medicines Agency, Reproduction is authorised provided the source is acknowledged.

2 Hoe wordt gebruikt? moet worden toegediend onder nauwlettend toezicht van een ervaren professioneel zorgverlener. moet altijd worden toegediend in een omgeving waar faciliteiten voor het reanimeren van patiënten onmiddellijk beschikbaar zijn. Bij gebruik in combinatie met chemotherapie wordt op de eerste dag van elke chemotherapiecyclus toegediend. Vóór elke infusie moeten patiënten een antihistaminicum (ter voorkoming van allergische reacties) alsook een koortswerend middel krijgen. Ook kunnen patiënten als onderdeel van hun behandeling een corticosteroïde nodig hebben. Bij de behandeling van non-hodgkinlymfoom bedraagt de gebruikelijke dosis bij intraveneuze toediening 375 mg per vierkante meter lichaamsoppervlak (berekend aan de hand van de lengte en het gewicht van de patiënt). Het aantal en de frequentie van de infusies zijn afhankelijk van het type lymfoom dat wordt behandeld. Sommige patiënten die één volledige dosis als intraveneuze infusie hebben gekregen, kunnen volgende doses als subcutane injectie toegediend krijgen. De aanbevolen dosis voor subcutane injectie is mg, onafhankelijk van het lichaamsoppervlak van de patiënt. In geval van CLL wordt zes keer intraveneus toegediend: de eerste dosis bedraagt 375 mg/m 2, de volgende vijf doses zijn 500 mg/m 2. Om bijwerkingen door vernietiging van de kwaadaardige lymfocyten te voorkomen, moeten patiënten vóór de behandeling voldoende gedronken hebben en behandeld worden met geneesmiddelen die helpen de urinezuurconcentratie stabiel te houden. In geval van reumatoïde artritis wordt toegediend als twee intraveneuze infusies van mg met een tussenpoos van twee weken. Doorgaans reageren de patiënten binnen 16 tot 24 weken na de eerste behandeling. Na 24 weken kan de behandeling worden herhaald, afhankelijk van de respons bij de patiënt. Patiënten die gebruiken voor reumatoïde artritis of voor GPA/MPA moeten een speciale kaart krijgen met uitleg over de symptomen van bepaalde soorten infecties die als bijwerking van kunnen optreden en de aanwijzing dat ze onmiddellijk medische zorg moeten inroepen als ze deze symptomen ondervinden. Zie voor alle details de samenvatting van de productkenmerken, die ook onderdeel van het EPAR is. Voor de behandeling van GPA en MPA wordt toegediend als een intraveneuze infusie van 375 mg/m² eenmaal per week gedurende vier weken. Hoe werkt? De werkzame stof in, rituximab, is een monoklonaal antilichaam, dat wil zeggen een soort eiwit dat een specifieke structuur (een zogenoemd antigen) op bepaalde lichaamscellen kan herkennen en zich daaraan hecht. Rituximab is ontwikkeld tegen het antigen CD20 dat zich op het oppervlak van B-lymfocyten bevindt. Hechting van rituximab aan het antigen veroorzaakt celdood. Dit is nuttig bij lymfoom en CLL, omdat zo de kwaadaardige B-lymfocyten worden vernietigd. Bij reumatoïde artritis worden de B-lymfocyten in de gewrichten gedood, wat ertoe bijdraagt dat de ontsteking afneemt. Bij GPA en MPA wordt door de vernietiging van de B-lymfocyten de aanmaak van antineutrofiele cytoplasmatische antistoffen (ANCA) verlaagd en de ontsteking verminderd; ANCA zijn een soort antistoffen die vermoedelijk een belangrijke rol spelen bij het aanvallen van de bloedvaten. Hoe is onderzocht? is onderzocht voor beide vormen van non-hodgkinlymfoom: EMA/76051/2014 Blz. 2/5

3 voor folliculair lymfoom is beoordeeld in één hoofdonderzoek waaraan 322 patiënten deelnamen die nog niet eerder voor folliculair lymfoom waren behandeld. Er werd onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van toevoeging van aan standaardchemotherapie (CVP: cyclofosfamide, vincristine en prednisolon) door te bepalen hoe lang de patiënten leefden zonder dat de ziekte terugkwam. In drie andere onderzoeken uit de gepubliceerde wetenschappelijke literatuur werden de effecten bestudeerd van toevoeging van aan andere vormen van chemotherapie. In drie onderzoeken werd ook het gebruik van als op zichzelf staand middel bestudeerd: in één onderzoek werd gekeken naar het algemene responspercentage op bij 203 patiënten bij wie eerdere behandelingen niet waren aangeslagen, en de beide andere studies betroffen onderhoudsonderzoeken bij in totaal patiënten (334 patiënten wier ziekte na eerdere behandeling was teruggekeerd, en nog niet eerder behandelde patiënten), waarbij werd gekeken hoe lang de patiënten leefden zonder dat de ziekte verergerde. Daarnaast werd subcutaan toegediende vergeleken met intraveneus toegediende in een onderzoek onder 127 patiënten met folliculair lymfoom. werd toegediend voorafgaand aan CHOP-chemotherapie (met cyclofosfamide, doxorubicine, vincristine en prednisolon) of CVPchemotherapie. De voornaamste graadmeter voor werkzaamheid was gebaseerd op de hoeveelheid rituximab in het bloed als subcutaan dan wel intraveneus werd toegediend, om aan te tonen dat een toereikende hoeveelheid werd bereikt bij subcutane toediening. In het onderzoek werd ook gekeken naar het percentage patiënten bij wie de behandeling geheel of gedeeltelijk aansloeg. De reactie op de behandeling werd beoordeeld met behulp van lichaamsscans en de klinische gegevens van patiënten; voor diffuus grootcellig B-cellymfoom werd de werkzaamheid van als aanvulling op CHOP-chemotherapie beoordeeld in een onderzoek met 399 patiënten die allen ouder dan 60 jaar waren. De voornaamste graadmeter voor de werkzaamheid was hoe lang de patiënten leefden zonder dat de ziekte verergerde of totdat ze moesten overstappen op een andere behandeling. Voor CLL werd de werkzaamheid van als aanvulling op FC -chemotherapie (fludarabine en cyclofosfamide) onderzocht bij 817 patiënten die niet eerder waren behandeld, en bij 552 patiënten bij wie de ziekte was teruggekomen na eerdere behandeling. De belangrijkste graadmeter voor de werkzaamheid was de tijdsduur tot verslechtering van de toestand van de patiënt. In aanvullende onderzoeken uit de gepubliceerde wetenschappelijke literatuur werd gekeken naar de effecten van toevoeging van aan andere typen chemotherapie. Voor reumatoïde artritis werd bij 517 patiënten onderzocht. De effectiviteit van toevoeging van aan methotrexaat werd vergeleken met die van toevoeging van placebo (een schijnbehandeling). Het onderzoek beoordeelde hoeveel patiënten na 24 weken een verbetering met 20% hadden vertoond van de belangrijkste verschijnselen van reumatoïde artritis. Voor GPA en MPA werd vergeleken met cyclofosfamide, een ander geneesmiddel bij vasculitis, in één onderzoek gedurende 18 maanden onder 198 nieuwe of eerder behandelde patiënten (van wie ongeveer drie kwart GPA had). De voornaamste graadmeter voor de werkzaamheid was het aantal patiënten dat zes maanden na aanvang van het onderzoek symptoomvrij was (volledige remissie) en geen verdere behandeling met corticosteroïden meer nodig had. Welke voordelen bleek tijdens de studies te hebben? Bij non-hodgkinlymfoom hadden patiënten die kregen betere resultaten dan degenen die het middel niet kregen: patiënten met folliculair lymfoom die naast CVP-chemotherapie kregen, leefden gemiddeld 25,9 maanden zonder dat de ziekte terugkwam, tegenover 6,7 maanden voor patiënten EMA/76051/2014 Blz. 3/5

4 die alleen CVP kregen. Uit de drie aanvullende onderzoeken bleek ook dat toevoeging van aan andere vormen van chemotherapie de prognoses van de patiënten verbeterde. In de onderzoeken met als op zichzelf staande behandeling reageerde 48% van de patiënten bij wie een eerdere behandeling niet had aangeslagen, wel op. Uit het onderhoudsonderzoek onder patiënten bij wie de ziekte was teruggekeerd na eerdere behandeling, bleek dat de patiënten die met werden behandeld gemiddeld 42,2 maanden leefden zonder dat de ziekte verergerde, tegen 14,3 maanden voor patiënten die dit middel niet kregen. Uit het onderhoudsonderzoek bij patiënten die nog geen eerdere behandeling hadden gekregen, bleek dat de patiënten die kregen 50% minder risico liepen op verergering van de ziekte. Bij subcutane toediening van was de hoeveelheid werkzame stof vergelijkbaar met de hoeveelheid werkzame stof van met intraveneuze toediening. Het responspercentage voor patiënten die subcutaan kregen, was eveneens vergelijkbaar met het percentage patiënten dat intraveneus kreeg; patiënten met diffuus grootcellig B-cellymfoom bij wie werd toegevoegd aan CHOPchemotherapie leefden gemiddeld 35 maanden zonder dat de ziekte verergerde of de behandeling gewijzigd hoefde te worden, tegen 13 maanden voor patiënten die alleen CHOP kregen. Ook bij CLL-patiënten werden betere resultaten geboekt als zij kregen. Patiënten die niet eerder waren behandeld, leefden gemiddeld 39,8 maanden zonder dat hun ziekte verergerde als zij naast FC ook kregen, terwijl deze tijd voor patiënten die alleen FC kregen, 32,2 maanden was. Van de patiënten bij wie de ziekte was teruggekeerd na eerdere behandeling, leefden degenen bij wie aan de behandeling was toegevoegd, 30,6 maanden zonder dat de ziekte verergerde, tegen 20,6 maanden voor patiënten die alleen FC kregen. De aanvullende onderzoeken lieten ook zien dat toevoeging van aan andere vormen van chemotherapie betere resultaten gaf voor patiënten met CLL. Bij reumatoïde artritis bleek werkzamer dan placebo. Van de patiënten die kregen, vertoonde 51% verbetering van de verschijnselen, vergeleken met 18% van de patiënten die placebo kregen. Bij GPA en MPA was er bij 64% van de patiënten (63 van de 98) die kregen een volledige remissie, in vergelijking met 55% van de patiënten (52 van de 95) die cyclofosfamide kregen. Welke risico s houdt het gebruik van in? Bij gebruik voor de behandeling van non-hodgkinlymfoom of CLL zijn de meest voorkomende bijwerkingen van (waargenomen bij meer dan 1 op de 10 patiënten) bacteriële infecties, virale infecties, bronchitis (ontsteking van de luchtwegen in de longen), neutropenie (laag gehalte aan neutrofielen, een soort witte bloedcellen), leukopenie (verlaagd aantal witte bloedcellen), febriele neutropenie (met koorts gepaard gaande neutropenie), trombocytopenie (verlaagd aantal bloedplaatjes), reacties als gevolg van de infusie (voornamelijk koorts, rillingen en bevingen), angiooedeem (zwelling onder de huid), misselijkheid, jeuk, huiduitslag, haaruitval, koorts, koude rillingen, zwakte, hoofdpijn en een afname van het gehalte aan IgG (een soort antistof). Bij gebruik voor de behandeling van reumatoïde artritis zijn de meest voorkomende bijwerkingen (waargenomen bij meer dan 1 op de 10 patiënten) hoofdpijn, ontsteking van de bovenste luchtwegen (verkoudheden), urinewegontsteking en reacties als gevolg van de infusie. Bij gebruik voor de behandeling van GPA of MPA zijn de meest voorkomende bijwerkingen (waargenomen bij meer dan 1 op de 10 patiënten) diarree, perifeer oedeem (opzwellen van de enkels en voeten), spierspasmen, gewrichtspijn en rugpijn, duizeligheid, trillen, slapeloosheid, hoesten, EMA/76051/2014 Blz. 4/5

5 dyspneu (moeizame ademhaling), neusbloedingen en hypertensie (hoge bloeddruk); sommige van deze bijwerkingen kunnen optreden als reactie op de infusie. In het onderzoek waarbij subcutaan met intraveneus werd vergeleken, waren de bijwerkingen vergelijkbaar, met uitzondering van reacties op de toedieningsplaats (pijn, zwelling, roodheid), die vaker voorkwamen bij de subcutane toediening. Zie de bijsluiter voor het volledige overzicht van alle gerapporteerde bijwerkingen van. mag niet worden gebruikt bij mensen die overgevoelig (allergisch) zijn voor rituximab, muizeneiwitten of voor enig ander bestanddeel van het middel. De samenstelling van voor subcutaan gebruik mag niet worden gebruikt bij patiënten die allergisch zijn voor de stof hyaluronidase. mag evenmin worden gebruikt bij patiënten met een actieve ernstige infectie of een ernstig verzwakt afweersysteem. Daarnaast mogen patiënten met reumatoïde artritis, GPA of MBA niet toegediend krijgen in geval van ernstig hartfalen (onvermogen van het hart om voldoende bloed door het lichaam te pompen) of ernstige hartziekte. Waarom is goedgekeurd? Het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP) heeft geconcludeerd dat de voordelen van groter zijn dan de risico's en heeft geadviseerd een vergunning te verlenen voor het in de handel brengen van dit middel. Overige informatie over De Europese Commissie heeft op 2 juni 1998 een in de hele Europese Unie geldige vergunning voor het in de handel brengen van verleend. Het volledige EPAR voor is te vinden op de website van het Europees Geneesmiddelenbureau: ema.europa.eu/find medicine/human medicines/european Public Assessment Reports. Zie de bijsluiter (ook onderdeel van het EPAR) of neem contact op met uw arts of apotheker voor meer informatie over de behandeling met. Deze samenvatting is voor het laatst bijgewerkt in EMA/76051/2014 Blz. 5/5