Toekomst Europaplein Leeuwarden - een gelijkvloers turboplein -

Transcriptie

1 Toekomst Europaplein Leeuwarden - een gelijkvloers turboplein -

2 Toekomst Europaplein Leeuwarden - een gelijkvloers turboplein - Het kwaliteitsmanagementsysteem van BonoTraffics bv is gecertificeerd op basis van ISO 9001 Niets uit dit bestek/drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van BonoTraffics bv, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd. Projectomschrijving Toekomst Europaplein Leeuwarden Opdrachtgever Vereniging Monument Europaplein Projectnummer BVL001 Datum 26 februari 2014 Status Definitief Projectleider Mente Bonestroo Akkoord projectleider

3 Voorwoord Een bijzondere opdracht! Op verzoek van de gemeenteraad van Leeuwarden, naar aanleiding van een Burgerinitiatief, een gelijkvloerse variant ontwikkelen voor het Europaplein. Dit bij velen bekende plein vormt een bijzondere stadsentree van Leeuwarden met belangrijke stedenbouwkundige en cultuurhistorische waarden. De ambtelijke organisatie heeft een keuze gemaakt voor een inrichting van het plein, waarin een grote groep van bewoners en belanghebbenden zich niet kan vinden, het zogenaamde tunnelplan. Aan ons BonoTraffics bv de uitdaging om een gelijkvloers alternatief uit te werken, als tegenhanger van de gemeentelijke variant. Als adviesbureau zijn we gewend aan het werken voor overheden. We worden regelmatig gevraagd om namens een overheid plannen te maken en deze te communiceren en overleggen met betrokkenen om zo tot overeenstemming, draagvlak en uitvoering te komen. In dit geval heeft de gemeente een oplossing die zij graag zo spoedig mogelijk tot uitvoering zou willen brengen, maar de gemeenteraad heeft naar aanleiding van een Burgerinitiatief een pas op de plaats gemaakt. Lijdt de gemeente aan tunnelvisie? De gemeenteraad wil graag een alternatief zien, een alternatief waarvoor het Burgerinitiatief zich inzet. Het is goed dat het democratisch proces zo werkt! In deze rapportage hebben wij onze ideeën verwerkt in een ontwerp. Wij hebben in de rapportage een onafhankelijke, onpartijdige en objectieve mening gegeven. Aan u als gemeenteraad de keuze. Bij uw afwegingen wordt u veel wijsheid toegewenst. Figuur 0.1: de huidige situatie 3

4 Samenvatting Dit is de samenvatting van de rapportage Toekomst Europaplein Leeuwarden. In het rapport zelf zijn de achtergronden en afbeeldingen terug te vinden. Dit rapport is te downloaden op de website van Bonotraffics bv, Daar zijn ook de digitale ontwerpen, filmpjes van de microsimulaties en filmpjes vanuit de beleving van automobilist en fietser te vinden. Inleiding De gemeente Leeuwarden heeft het voornemen het Europaplein te reconstrueren. Er is hiervoor een plan ontwikkeld bestaande uit een turborotonde direct rond de fontein op het middenplein in combinatie met de aanleg van drie tunnels voor het ongelijkvloers oversteken van langzaam verkeer en één gelijkvloerse oversteek ter hoogte van de Harlingerstraatweg oost. Figuur: 0.2: het gemeentelijke ontwerp 4

5 Europaplein Leeuwarden Figuur 0.3: visualisaties gemeentelijke ontwerp De opdracht Het gemeentelijke plan kan op weinig draagvlak rekenen omdat het plan ongewenst vergaand ingrijpt op zowel het monumentale karakter van het plein als de huidige inrichting. Bovendien wordt ernstig getwijfeld aan de verkeerskundige noodzaak van de herinrichting. Een grote groep belanghebbenden heeft daarom een Burgerinitiatief genomen hetgeen gehonoreerd is door de gemeenteraad. In het raadsbesluit is de volgende opdracht verwoord: Een plan voor een gelijkvloerse reconstructie van het Europaplein te ontwikkelen in een samenwerkingsverband van de dienst Stadsontwikkeling, twee vertegenwoordigers van de Vereniging Monument Europaplein en de architect J.G.C. Vegter, opdat de raad een verantwoorde keuze kan maken tussen het plan voor een turborotonde en een gelijkvloerse reconstructie van het plein. Meer dan burgers, grotendeels wijkbewoners en omwonenden, maar ook uit andere delen van Leeuwarden en omgeving, hebben de Vereniging Monument Europaplein () opgericht als reactie op het gemeentelijke ontwerp. Deze heeft een Burgerinitiatief georganiseerd en heeft vervolgens verkeersadviesbureau BonoTraffics bv gevraagd een gelijkvloerse oplossing te ontwikkelen. 5

6 Het probleem Er is gestart met het nader onderzoeken van het probleem want in de bestaande situatie wordt nauwelijks een probleem ervaren. De gemeente Leeuwarden heeft in 2011 onderzoek laten doen. Dit is vastgelegd in de eindrapportage Variantenstudie reconstructie Europaplein 1. Hierin staat aangegeven: het verkeer op het plein blijft voortdurend rijden. Het beeld van het plein zelf betreft een vlotte verkeersafwikkeling waarbij ruimte lijkt te zijn voor meer verkeer. Dit laatste is ook bevestigd door aanwezigen tijdens de bewonersavonden. Ondanks de doorstroming op het plein zelf, bevestigt het onderzoek van maart 2011 dat het plein overbelast is en dat er een duidelijk capaciteitstekort bestaat. De overbelasting is zichtbaar op die takken die het meest ongunstig liggen in de voorrangsregeling of die een groot verkeersaanbod hebben. In de ochtendspits is er de wachtrij vanuit het westen op de Harlingerstraatweg. In de avondspits staat de wachtrij op de Heliconweg en in mindere mate ook op de Valeriusstraat. Bijkomend gevolg van deze wachtrijen is dat sluipverkeer ontstaat via de wijken en via de brede fietspaden op de Heliconweg waardoor hier gevaarlijke verkeersituaties ontstaan. Het Europaplein functioneert in de huidige situatie dus niet conform het gemeentelijk beleid. Prognose intensiteiten Inmiddels wordt volop gewerkt aan de Haak om Leeuwarden. Deze aanleg zal een aanzienlijke impact hebben op de afwikkeling van het verkeer in en rond Leeuwarden. De huidige verkeerssituatie in en om de stad is daarom niet representatief. Het gaat vooral om de toekomstige verkeerssituatie. Bij het inschatten van toekomstige verkeersintensiteiten wordt gebruik gemaakt van verkeersmodellen. Dit zijn rekenmodellen waarbij op basis van bepaalde uitgangspunten berekeningen worden gemaakt met betrekking tot de toekomstige afwikkeling van het verkeer. De gemeente maakt gebruik van een eigen statisch verkeersmodel gebaseerd op het Nieuwe Regionale Model (NRM). De prognoses van de gemeente zijn gebaseerd op berekeningen met een lokaal model uit In 2011 is er een nieuw NRM uitgekomen. Om toch iets over de ontwikkelingen te kunnen aangeven, is daarom in 2011 een nadere analyse uitgevoerd vertaald in de memo Achtergrond verkeersafwikkeling. In deze memo (Leeuwarden Vrij Baan, 17 november 2011 van het College aan de gemeenteraad Leeuwarden) heeft een eerste bijstelling plaatsgevonden op basis van de kennis van dat moment. Hieruit bleek dat de eerder geprognosticeerde cijfers naar beneden zijn bijgesteld. Daarom is het planjaar gewijzigd van 2020 naar Inmiddels zijn er nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS-cijfers) waaruit nadrukkelijk blijkt dat de aannames uit 2011 nog steeds fors te hoog zijn. Uit nadere analyse van BonoTraffics bv, mede op basis van de meest recente CBS-cijfers, blijkt dat de gemeenteprognoses onjuist zijn. De waarden zijn erg hoog, moeilijk te verklaren en gebaseerd op oude uitgangspunten. De verschuivingen in de verkeersstromen op het Europaplein zijn enigszins te verklaren door de Haak om Leeuwarden. Deze nieuwe weg kan zorgen voor veranderde routekeuzes van het autoverkeer. De absolute en relatieve veranderingen door de gemeente gehanteerd zijn echter dermate groot, dat daar grote vraagtekens bij moeten worden gezet. De enorme toenames (tot 2,5 x de huidige intensiteiten!) van het gemotoriseerd verkeer op het Europaplein zijn niet te verklaren als gekeken wordt naar de meest recente CBS-gegevens met een lichte geprognosticeerde 1 Eindrapportage variantenstudie reconstructie Europaplein, 20 mei 2011 door Witteveen en Bos 6

7 bevolkingsgroei, een afname van de beroepsbevolking en de daarmee samenhangende verwachting dat het vermeende aantal arbeidsplaatsen niet opgevuld kan worden door de beroepsbevolking. Afwikkeling De afwikkeling op het plein zelf verloopt goed, nu en in de toekomst. De afwikkelingsproblemen doen zich vooral voor op de toevoerwegen van het plein die enkelbaans zijn uitgevoerd. Het is daarom zeer de vraag of de afwikkeling van het verkeer op het plein wordt verbeterd door aanleg van een turborotonde met tunnels. Wat is daarvan de winst voor de afwikkeling ten opzichte van de huidige situatie? BonoTraffics bv heeft met behulp van het dynamisch zeer gedetailleerd en betrouwbaar microsimulatiemodel Vissim de beide oplossingen doorgerekend en gesimuleerd. Hierbij zijn de ontwerpen in detail nagebootst en zijn de verkeersintensiteiten zoals door de gemeente aangedragen, toegedeeld aan deze ontwerpen. Conclusie 1: Het Europaplein zelf heeft in de bestaande situatie geen probleem en beschikt over voldoende capaciteit. In de spitsperioden zijn in beperkte mate wachtrijen aanwezig op de aanvoerwegen. Dit probleem wordt vooral veroorzaakt door de beperkte capaciteit van de toevoerwegen aangezien die enkelstrooks zijn uitgevoerd. Conclusie 2: de door de gemeente geprognosticeerde toekomstige intensiteiten zijn veel te hoog en gebaseerd op verouderde uitgangspunten. De nieuwste CBS-gegevens laten een geheel ander beeld zien, o.a. een stabilisatie van de bevolking en arbeidsplaatsen. De komst van de Haak om Leeuwarden heeft positieve consequenties voor de afwikkeling op het Europaplein omdat doorgaand verkeer via de Haak kan worden afgewikkeld. 7

8 De gemeentelijke oplossing Het gemeentelijke ontwerp voor een turborotonde in combinatie met tunnels op drie locaties en één gelijkvloerse oversteek, is opmerkelijk. Een dergelijke turborotonde levert namelijk maar weinig extra capaciteit. In de eerder vermelde variantenstudie 1 staat: Voor een in 2020 goed functionerende turborotonde is een rotonde nodig met drie rijstroken op het plein en minimaal twee opstelstroken naar de rotonde toe (zie figuur 0.3). Door deze indeling is in drie van de vier gevallen ook sprake van twee afrijdende stroken. Dit heeft tot gevolg dat de toeleidende wegen vlak voor de rotonde (tussen de flats) aanzienlijk breder worden en er een inpassingsprobleem ontstaat voor de huidige ventwegen en/of fietspaden. Dit vanwege de noodzakelijke drie opstelstroken op de noord- en zuidas. Zie onderstaande figuur 0.3 van de standaard spiraal turborotonde.. Figuur 0.3: standaard spiraal turborotonde Het gemeentelijke ontwerp (zie figuur 0.2 op pagina 4) voldoet niet aan deze conclusie. Het gemeentelijke ontwerp heeft 2 korte opstelstroken en 2 afrijdende stroken en ook geen 3 rijstroken op het gehele plein. Op basis van een nadere analyse door BonoTraffics bv met een dynamische microsimulatie blijkt nadrukkelijk dat het gemeentelijke ontwerp niet functioneert. Dat wil zeggen: de oplossing kan de door de gemeente zelf aangedragen intensiteiten niet verwerken Dat is ook heel logisch: de gemeentelijke turborotonde levert namelijk nauwelijks extra capaciteit. In plaats van een ovaal plein met forse capaciteit wordt de capaciteit terug gebracht naar een variatie op de standaard turborotonde. Daarnaast zijn in de huidige situatie de fietsers ook al uit de voorrang, waardoor het ongelijkvloers kruisen van langzaam verkeer voor de afwikkeling geen extra winst oplevert. Een ongelijkvloerse oplossing heeft daarom nauwelijks voordeel voor de afwikkeling van gemotoriseerd verkeer ten opzichte van de huidige situatie. Het plein zelf heeft in de bestaande situatie geen afwikkelingsprobleem en de gemeentelijke oplossing biedt geen extra capaciteit. De 8

9 winst moet dus vooral uit het optimaliseren van de aan- en afvoerwegen worden gehaald. De tunnels hebben daarnaast ook nog een aantal andere nadelen (zie conclusie 4 en 5). In de rapportage Europaplein Leeuwarden, historische-ruimtelijke analyse, uitgevoerd door dhr. ir. J.O.D. Kloosterman zijn de kernkwaliteiten van het plein benoemd: ellipsvormige en ruim bemeten hoofdruimte, op ooghoogte vrijwel geheel te overzien, als eenheid te beleven, heldere buitenbegrenzing door middel van in maat en vorm vergelijkbare flatgebouwen, open, regelmatige ruimteopbouw met concentrische indeling, rondgaande (verkeers-)beweging, gekoppeld aan hoofdassen uitvalsweg en ringweg, samenhang, evenwichtige verdeling van verkeersfunctie en groene ruimte, fontein/zuil centraal geplaatst zonder te domineren, sobere uitstraling gerelateerd aan oorsprong uit de Wederopbouwperiode. In het gemeentelijke ontwerp zijn deze kernwaarden niet terug te vinden. Conclusie 3: de keuze voor een turborotonde met ongelijkvloerse oversteken is vanuit capaciteits- en afwikkelingsproblematiek onjuist. Deze turborotonde heeft nauwelijks extra capaciteit ten opzichte van de huidige situatie en bovendien steken de fietsers in de bestaande situatie al over, uit de voorrang. De door de gemeente ontworpen turborotonde biedt daarom geen oplossing. De wachtrijen op de aanvoerwegen zullen blijven. Conclusie 4: de ongelijkvloerse oversteken (in de vorm van tunnels) hebben belangrijke nadelen, nl.: 1. de kosten; tunnels zijn erg duur; 2. de grote kans op het ontstaan van sociaal onveilige situaties (door tunnels waarbij doorzicht door de tunnels ontbreekt); 3. het grote afbreukrisico (d.w.z. dat de situatie onomkeerbaar is); 4. het ontbreken van comfort voor het langzame verkeer door de zeer steile hellingen. Dit is ook zeer nadelig voor ouderen en minder validen. Conclusie 5: het gemeentelijke plan tast het karakter van het bestaande plein sterk aan. De fontein wordt omkaderd door asfalt. Het bestaande groene ovale middenplein verdwijnt volledig. Door de komst van tunnels wordt niet alleen in het horizontale vlak de inrichting totaal veranderd maar ook in het verticale vlak. De huidige rustige uitstraling verdwijnt. Conclusie 6: het definitieve ontwerp van de gemeente is strijdig met het monumentale karakter van het Europaplein en is strijdig met de welstandsnormen. De enige aanpassing die de gemeente doorvoert naar aanleiding van de conclusies van de commissie Ruimtelijke Kwaliteit van Hûs & Hiem, is een beperkte hoogte-aanpassing. Dit werkt echter extra nadelig voor de afwikkeling van het langzame verkeer, omdat de tunnels dieper komen te liggen. De uitvoering van dit aangepaste plan wordt bovendien duurder en het ongemak voor het langzame verkeer groter. 9

10 Alternatieve oplossingen BonoTraffics bv is van mening dat de realisatie van een gelijkvloerse oplossing goed mogelijk is. De gemeentelijke turborotonde biedt niet de mogelijkheid om de door de gemeente geprognosticeerde aantallen te kunnen verwerken, waarbij bedacht moet worden dat deze waarden veel te hoog en onrealistisch zijn. Om de aantallen die de gemeente heeft geprognosticeerd daadwerkelijk goed te kunnen afwikkelen, zijn veel ingrijpender maatregelen nodig. Daarvoor ontbreekt eenvoudigweg de ruimte. Bovendien is de afwikkeling van zulke enorme hoeveelheden verkeer in een stedelijke omgeving niet gewenst. Uit de door ons bijgestelde prognose blijkt dat de noodzaak voor extreme (ongelijkvloerse) oplossingen niet aanwezig is en dat prima volstaan kan worden met gelijkvloerse oplossingen. De aanpak BonoTraffics bv heeft een aanpak gevolgd waarbij de huidige situatie uitgangspunt is. Deze situatie is gesimuleerd en vervolgens is het gemeentelijke ontwerp doorgerekend en zijn alternatieve oplossingen ontwikkeld, waarbij naast de afwikkeling voor gemotoriseerd verkeer ook aandacht is voor: de kernkwaliteiten van het plein; de kosten (inclusief afbreukrisico); de afwikkeling van het langzame verkeer; de veiligheid (sociale en verkeersveiligheid). Alternatieven Er zijn drie gelijkvloerse oplossingen uitgewerkt, waarbij er naast de afwikkeling op het plein zelf ook nadrukkelijk aandacht is geweest voor de afwikkeling op de aan-en afvoerwegen en de oversteken voor langzaam verkeer: een turboplein met oversteek voor langzaam verkeer uit de voorrang; een turboplein met oversteek voor langzaam verkeer in de voorrang; een turboplein met oversteek voor langzaam verkeer in de voorrang, verder van het plein gelegen. De eerste oplossing geeft de afwikkeling van gemotoriseerd verkeer prioriteit, waarbij het langzame verkeer moet wachten, bij de tweede oplossing heeft de afwikkeling van langzaam verkeer prioriteit. De derde oplossing is een tussenoplossing, het langzame verkeer steekt iets verder van het plein in de voorrang over, waardoor ook de afwikkeling van het gemotoriseerde verkeer goed en vlot verloopt. Bovendien is dit een veiliger oplossing omdat de fietsers snelheid moeten minderen en voor alle verkeersdeelnemers het zicht op elkaar goed is. Het gemotoriseerde verkeer heeft op deze terug gelegen oversteken door beter zicht meer aandacht voor het overstekende langzame verkeer. Analyse Uit nadere analyse van de afwikkeling op deze turbopleinen blijkt dat de alternatieve gelijkvloerse oplossing bestaande uit een turboplein met teruggelegen oversteken, beter functioneert dan het gemeentelijke ontwerp. Hierbij is gebruik gemaakt van het zeer betrouwbare, gedetailleerde en wetenschappelijk onderbouwde dynamische microsimulatiemodel Vissim waarbij de door de gemeente aangedragen intensiteiten voor alle verkeersdeelnemers zijn gesimuleerd voor de ochtend- en avondspits (voor filmbeelden van de simulaties: zie 10

11 Bovendien blijkt uit de analyse dat het alternatief turboplein met teruggelegen oversteken een betere afwikkeling biedt dan het gemeentelijke ontwerp in de situatie waarbij de verkeersstromen met 25% worden verhoogd. Dit blijkt uit: het programma rotondeverkenner (om een eerste indruk te verkrijgen); de uiterst gedetailleerde simulatie met microsimulatieprogramma Vissim. Met de door de gemeente aangedragen intensiteiten voor 2025, biedt géén van de onderzochte varianten een aanvaardbare afwikkeling. Op basis van de onverklaarbare hoge prognoses van de gemeente, zijn voor een goede afwikkeling en doorstroming van het verkeer zeer ingrijpende maatregelen noodzakelijk op de gehele stadsring. De oplossing turboplein met teruggelegen langzaam verkeersoversteken biedt de best mogelijke verkeersafwikkeling omdat: het plein in stand wordt gehouden waardoor het plein een aanmerkelijk betere verkeersafwikkeling biedt dan een geconcentreerde turborotonde door de aanwezigheid van veel meer capaciteit (de ovaal is veel groter dan de cirkel van de geconcentreerde turborotonde); de aanvoerwegen worden over een aanzienlijke lengte verdubbeld waardoor extra oprijcapaciteit wordt geboden; de teruggelegen oversteken weinig invloed hebben op de afwikkeling van het op- en afrijdende gemotoriseerde verkeer. De gelijkvloerse rotonde met terug gelegen oversteken is zorgvuldig vorm gegeven met aandacht voor: lage rijsnelheden door goede snelheidsremming; voldoende lengte voor het langzame verkeer voor het oprijden van de oversteekplaats; voldoende zicht van langzaam en gemotoriseerd verkeer op elkaar; de haakse bochten voor het fietsverkeer om de oversteeksnelheid te matigen; zebramarkering vóór de oversteek van de fietser. 11

12 Voorkeur De gemeente heeft criteria mee gegeven ter vergelijking van de oplossingen. In de onderstaande tabel zijn deze weergegeven met een beoordeling van de oplossingen op deze aspecten. Aspecten/variant Ongelijkvloers Gemeentelijk ontwerp Turboplein langzaam verkeer uit voorrang Gelijkvloers Turboplein langzaam verkeer in voorrang Turboplein langzaam verkeer in voorrang teruggelegen Doorstroming autoverkeer Veiligheid en doorstroming fietsverkeer en voetgangers - doorstroming langzaam verkeer sociale veiligheid verkeersveiligheid /+ Ruimtelijke kwaliteit Ontsluiting van aanliggende wijken Financiën = zeer goed, + = goed, 0 = neutraal, - = slecht, -- = zeer slecht De oplossing van het turboplein met de terug gelegen langzaam verkeersoversteken, met het langzaam verkeer in de voorrang, heeft verre de voorkeur. Een visualisatie van de voorkeursoplossing is aan het eind van deze samenvatting bijgevoegd. Deze oplossing heeft een aantal andere grote voordelen ten opzichte van het gemeentelijke ontwerp: een gefaseerde aanpak is mogelijk waardoor beter maatwerk geleverd kan worden en er beter geanticipeerd kan worden op daadwerkelijke ontwikkelingen; hierdoor is er geen afbreukrisico (geen onomkeerbare situatie); de oplossing is aanmerkelijk goedkoper (tenminste 10 miljoen euro goedkoper dan het gemeentelijke ontwerp (uitgaand van een kostprijs van 14 miljoen euro voor het gemeentelijke ontwerp); het monumentale karakter van het plein blijft gehandhaafd; er ontstaat geen sociale onveiligheid doordat gelijkvloers wordt overgestoken; de fietsers en voetgangers moeten wel beperkt omrijden of omlopen maar kunnen in de voorrang oversteken en hoeven geen hoogteverschillen te overbruggen; er zijn geen steile hellingen dus goede gebruiksmogelijkheden voor iedereen, ook ouderen en minder validen; de bereikbaarheid van het Eurohotel is gewaarborgd. Conclusie 7: er is een gelijkvloers alternatief -de turborotonde met terug gelegen oversteken- dat het gemotoriseerde verkeer veel beter afwikkelt, veel minder ingrijpend is en aanmerkelijk goedkoper is dan het gemeentelijke ontwerp. 12

13 Resumerend De aanleiding voor de herinrichting van het Europaplein én de noodzaak om het plein gereed te maken voor de toekomst, is veel minder groot dan in eerste instantie werd aangenomen. Dat betekent dat nu het moment van bezinning is aangebroken. Bezinning op de vraag of een dergelijke extreme, onomkeerbare ingreep voor een bedrag van minimaal 14 miljoen euro op dit moment verantwoord is. Bovendien is veel te weinig aandacht besteed aan andere belangen. De mogelijkheid om subsidies te verkrijgen lijkt een belangrijke rol te spelen. Aangezien het gemeentelijke ontwerp geen oplossing is, bieden we een oplossing waarbij het bestaande plein wordt geoptimaliseerd. De winst voor de afwikkeling van het gemotoriseerde verkeer wordt vooral veroorzaakt door een betere aanvoer van het verkeer te realiseren. Dat kan door de aanvoerwegen te verdubbelen over een aanzienlijke lengte zoals in het ontwerp is aangegeven. Daarnaast is het zeer wenselijk het langzame verkeer beter te faciliteren. In de bestaande situatie is het fietsverkeer uit de voorrang. Het is wenselijk dit te veranderen en de fietsers en de voetgangers in de voorrang te laten oversteken. Om deze oversteken op een veilige manier te laten plaatsvinden, wordt aanbevolen de oversteken teruggelegen aan te leggen. Dit heeft als nadeel dat het langzame verkeer voor bepaalde oversteekbewegingen enigszins moet omrijden of omlopen, maar het grote voordeel is dat daardoor veel veiliger kan worden overgestoken. De snelheid van zowel het gemotoriseerde verkeer als het langzame verkeer wordt lager. Dit wordt bereikt door: snelheidsremmers; de noodzaak om haakse bochten te maken voordat overgestoken kan worden; de voorrangsregeling; een goed zicht van alle verkeersdeelnemers op elkaar. Naast de verkeerskundige voordelen hebben de drie gelijkvloerse turbopleinen allen de volgende pluspunten: het monumentale karakter van het plein blijft volledig behouden (o.a. behoud middenplein, fontein, groen, ovaal enz.); de kosten zijn veel minder hoog dan bij de gemeentevariant; de oplossing is sociaal veilig; er doet zich door de flexibiliteit geen afbreukrisico voor; het Eurohotel blijft goed en direct bereikbaar; goede gebruiksmogelijkheden voor ouderen en minder validen (geen steile hellingen). 13

14 Kort samenvattend: het gemeentelijke ontwerp biedt geen oplossing! Het ontwikkelde gelijkvloerse alternatief met teruggelegen langzaam verkeersoversteken wikkelt het gemotoriseerde verkeer zelfs BETER af. Langzaam verkeer moet enigszins omrijden maar heeft dan ook geen hinder van hoogteverschillen/hellingen en sociale onveiligheid. Daarnaast blijft het monumentale karakter behouden en het bestaande plein wordt niet vernield. Per saldo scoort het gelijkvloerse alternatief op vrijwel alle aspecten beter zodat de gelijkvloerse oplossing met teruggelegen oversteken voor langzaam verkeer verre de voorkeur verdient. 14