Actieprogramma Verkeersveiligheid

Transcriptie

1 Actieprogramma Verkeersveiligheid Drechtsteden vastgesteld: 12 september 2013 RPV

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Gedragsactiviteiten SCHOOL op SEEF (4-12 jarigen) 4 TotallyTraffic (12-16 jarigen) 5 Jonge bestuurders (16-25 jarigen) 7 Bestuurders (25-60 jarigen) 8 Senioren 9 3. Verkeershandhaving Onderzoek en infrastructuur Regionale regie en communicatie Begroting 17 LIJST MET AFKORTINGEN 19 BIJLAGEN 1. Evaluatie actieprogramma verkeersveiligheid Voorbeeld samenwerkingsovereenkomst SCHOOL op SEEF 3. Voorbeeld samenwerkingsovereenkomst TotallyTraffic 4. Gedetailleerde begroting Overzicht eigen bijdrage per wegbeheerder

3 1. Inleiding Het voorliggende regionale actieprogramma verkeersveiligheid Drechtsteden is een uitwerking van de regionale Beleidsvisie verkeersveiligheid en is gebaseerd op de uitgevoerde evaluatie van het Actieprogramma verkeersveiligheid Drechtsteden De evaluatie is in bijlage 1 opgenomen. Voor de beschrijving van de activiteiten voor 2014 tot en met 2016 wordt aangesloten bij de indeling van de activiteiten conform het landelijke Strategisch Plan Verkeersveiligheid en het vorige regionale Actieprogramma verkeersveiligheid Drechtsteden Hiermee worden verbanden tussen landelijk, provinciaal en regionaal verkeersveiligheidsbeleid inclusief activiteiten beter zichtbaar. De activiteiten zijn op 1 tot 2 A4-tjes per doelgroep of activiteiten overzichtelijk in dit actieprogramma opgeschreven. Hierbij wordt per doelgroep of activiteit aandacht besteed aan: Achtergrond; Doelstelling; Activiteiten; Budget; Subsidiepercentage. Er wordt onderscheid gemaakt in de volgende activiteiten : Hoofdstuk 2: Gedragsactiviteiten 0 tot 100 jaar: o 4-12 jarigen o jarigen o jarigen o jarigen o 60 jaar en ouder Hoofdstuk 3: Verkeershandhaving; Hoofdstuk 4: Onderzoek en infrastructuur; Hoofdstuk 5: Regionale regie en communicatie. Tot slot wordt in hoofdstuk 6 de RPV activiteitenbegroting voor de periode 2014 tot en met 2016 gepresenteerd. 3

4 2. Permanente verkeerseducatie Primair onderwijs (4-12 jarigen) Achtergrond De afgelopen jaren is voor de basisscholen in de Drechtsteden de structurele aanpak van verkeerseducatie vormgegeven door het succesvolle programma SCHOOL op SEEF ( Het herkenbare beeldmerk van dit programma is de zebra Seef (zie afbeelding 2.1). Het programma streeft naar een duurzame en kwalitatief hoogwaardige aanpak van verkeerseducatie op basisscholen door: actuele theoretische en praktische verkeerseducatie; een veilige schoolomgeving en school-thuisroutes; communicatie met ouders; een planmatige organisatie. Afbeelding 2.1: beeldmerk Seef Sinds de initiatie van SCHOOL op SEEF in 2007 is de term een begrip in de regio geworden. Met 52 deelnemende schoollocaties aan het project verkeersleerkracht heeft het programma een duidelijke plek in de regio gekregen. Echter niet alle doelstellingen zijn gehaald. Dus er zijn nog doelstellingen te halen voor de periode 2014 tot en met Het programma zal op een nieuwe wijze worden doorgezet, waarbij de initiatiefase van de eerste 3 jaar is afgerond. Voor 2014 tot en met 2016 zal met name worden ingezet op het zelfstandig en structureel kunnen werken met een schoolactieplan na drie jaar deelname en het verbeteren van programmaonderdelen als ouderbetrokkenheid, certificering, schoolomgevingen en begeleidingskosten. Ook is het belangrijk om scholen na drie jaar van deelname aan het project verkeersleerkracht te stimuleren om daadwerkelijk zelfstandig en structureel met het programma aan de slag te gaan. Voorgesteld wordt om dit stimuleren te doen door middel van het opzetten van drie kennisnetwerken en organiseren van workshops SCHOOL op SEEF binnen de Drechtsteden voor betrokken partijen als schoolcontactpersonen verkeer, verkeersouders, wijkagenten, verkeersleerkrachten, VVN en gemeenten. Voor het juiste schaalniveau voor SCHOOL op SEEF wordt gedacht aan drie lokale netwerken met een netwerkcoach: Alblasserdam, Papendrecht en Sliedrecht; Dordrecht; Hendrik-Ido-Ambacht en Zwijndrecht. 4

5 Binnen deze drie lokale netwerken zijn voldoende basisscholen actief om een netwerk te vormen van verkeersveiligheidsexperts. Voor de periode 2014 tot en met 2016 wordt niet meer met het quotum van deel te nemen schoollocaties aan het project verkeersleerkracht gewerkt. Er is inmiddels een goede spreiding over de deelnemende gemeenten in de Drechtsteden (zie bijlage 2). Per school wordt gezocht naar maatwerk in verkeerseducatie en wordt meer vraaggericht gewerkt. Gedacht wordt aan een maximum budget van 1.250,- per school per jaar als de school een driejarig traject via het project verkeersleerkracht heeft doorlopen. Overleg vindt plaats met verkeersleerkrachten en scholen hierover. De subsidiemogelijkheden voor uitvoering van SCHOOL op SEEF bedragen maximaal 75% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. Doelstelling Voor het schoolseizoen is de doelstelling dat tenminste 50% van de basisscholen in de regio zelfstandig en structureel werkt aan projecten vanuit SCHOOL op SEEF. Op de scholen wordt de aanstelling van VVN verkeersouders en het behalen van het Verkeersveiligheidslabel binnen het programma gestimuleerd. Binnen de regio wordt gewerkt aan het opzetten van lokale netwerken met netwerkcoach en workshops voor partijen binnen SCHOOL op SEEF. Er wordt vraaggericht gewerkt. Monitoring en aansturing van de activiteiten vindt plaats door de subwerkgroep schoolgaande jeugd. Activiteiten Accountmanagement SCHOOL op SEEF; Stimuleren van scholen tot deelname aan projecten binnen SCHOOL op SEEF; Stimuleren deelnemende scholen aan SCHOOL op SEEF tot het behalen van het Verkeersveiligheidslabel; Stimuleren van gemeenten tot het nemen van initiatief tot het verkeersveilig inrichten van schoolomgevingen en het sluiten van SCHOOL op SEEF samenwerkingsovereenkomsten met scholen (zie voorbeeld in bijlage 2); Bewaken kwaliteit praktische verkeerslessen en inzet / aanschaf van bijbehorende materialen voor SCHOOL op SEEF; Werving en opleiding verkeersouders; Continuering en inhoudelijke ondersteuning van jaarlijkse activiteiten voor scholen met VVN: De scholen zijn weer begonnen (september), praktische verkeersexamens (april) en fietsverlichtingsacties (november). Budget ,- Subsidie De subsidiemogelijkheden voor uitvoering van SCHOOL op SEEF activiteiten bedragen maximaal 75% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. Voortgezet onderwijs (12-16 jarigen) Achtergrond Voor verkeerseducatie binnen het voortgezet onderwijs zijn de afgelopen jaren door het ROV-ZH en haar partners alle verkeerseducatiemodules in één programma gebundeld: TotallyTraffic ( 5

6 Het herkenbare beeldmerk van dit programma is het gele verkeersbord met zwarte rand (zie afbeelding 2.2). Het programma bevat onder andere de volgende modules: Voortgezet Fietsvaardig Knalrood De Nieuwe Route Fiets zonder Beats Openbaar Vervoer De Dode Hoek LaMaZien RoadTrip Kruispunt / Streetbeat Zeven Sloten Alcohol, Drugs en Verkeer Moondog Afbeelding 2.2: beeldmerk TotallyTraffic De doelstelling van het programma is dat scholen binnen het voortgezet onderwijs structureel en zoveel mogelijk aan de slag gaan met de modules uit TotallyTraffic. Per school is de samenstelling van de modules afhankelijk van het beoogde doel van de educatie en het onderwijsniveau van de docenten / leerlingen. Maatwerk per school is noodzakelijk. De RPV streeft naar het afsluiten van overeenkomsten tussen scholen, RPV en gemeente (zie voorbeeld in bijlage 3) om te komen tot structurele verkeerseducatie. Focus: fietsers Binnen de modules van TotallyTraffic is er een sterk accent op het beïnvloeden van fietsgedrag van 12 tot 16 jarigen. Hoe fiets je met een oortje in? Hoe ga je om met mobieltjes in het verkeer? En wat zijn moeilijke situaties in het verkeer. Naast gastlessen binnen TotallyTraffic wordt jaarlijks de fietsverlichtingsactie in het najaar uitgevoerd, welke met name gericht is op de kwetsbare groep van fietsende middelbare scholieren in de regio. Deze actie bestaat uit voorlichting vooraf, mogelijkheid tot verbetering van de fietsverlichting door een (mobiele) fietsenmaker, en handhaving achteraf (politie). De wens is om deze actie die positief wordt ontvangen door scholen, ouders en scholieren te continueren. De subsidiemogelijkheden voor uitvoering van TotallyTraffic bedragen maximaal 75% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. 6

7 Doelstelling Om te komen tot een structurele inzet van TotallyTraffic is de doelstelling om tussen RPV, gemeenten en scholen in totaal 10 overeenkomsten af te sluiten (= circa 50% van de scholen binnen het regionale voortgezet onderwijs) om de inzet van verkeerseducatie binnen het voortgezet onderwijs te borgen. Naast TotallyTraffic is de doelstelling om jaarlijks in het najaar een fietsverlichtingsactie in samenwerking met VVN, Fietsersbond, politie en (mobiele) fietsenmakers te organiseren gericht op het verbeteren van het gebruik van fietsverlichting door regionale jongeren van 12 tot 16 jaar. Monitoring en aansturing van de activiteiten vindt plaats door de subwerkgroep schoolgaande jeugd. Activiteiten Accountmanagement TotallyTraffic; Uitvoering, organisatie en planning modules TotallyTraffic; Opstellen overeenkomsten structurele verkeerseducatie TotallyTraffic; Uitvoering fietsverlichtingsactie. Budget ,- Subsidie De subsidiemogelijkheden voor uitvoering van TotallyTraffic activiteiten bedragen maximaal 75% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. Jonge bestuurders (16-25 jarigen) Achtergrond Voor de doelgroep jonge bestuurders wordt gekozen voor een aansprekende aanpak die aansluit bij landelijke en provinciale activiteiten en campagnes. Vanuit het Ministerie Infrastructuur & Milieu is de stichting TeamAlert ( in het leven geroepen om verkeersveilig gedrag onder jongeren onder de aandacht te brengen. Verkeer is namelijk doodsoorzaak nummer 1 onder jongeren. Vanuit Europa is er een vergelijkbaar initiatief: Responsible Young Drivers (RYD) Van landelijk en Europees ontwikkelde aansprekende activiteiten van TeamAlert en RYD zal de regio gebruik gaan maken. Jonge automobilisten, scooterrijders en fietsers zullen in de regio via campagneteams bij evenementen, uitgaansgelegenheden en in centra op een positieve wijze over hun verkeerservaringen worden aangesproken. Hiervoor zijn verschillende campagnes landelijk voor ontwikkeld waar veel gebruik wordt gemaakt van social media en eigen initiatief plus creativiteit van jongeren. De afgelopen drie jaar zijn hier goede proefervaringen mee opgedaan. Jongeren spreken hierbij jongeren aan. De zogenaamde peer-to-peer benadering. Ook zullen met jongerenorganisaties overeenkomsten worden gesloten om het onderwerp verkeersveiligheid onder de aandacht te brengen. Voor de jonge automobilisten worden aanvullend op het puntenrijbewijs voor jongeren en de proef begeleid rijden vanaf 17 jaar (2toDrive) de succesvolle praktijkdagen jonge automobilisten in de regio gecontinueerd. Eenmaal per twee jaar zal een praktijkdag een gemeente aandoen. De gemeenten zorgen voor de uitnodiging en locatie. 7

8 Doelstelling Het verzorgen van aanvullende voorlichting en uitdagende activiteiten voor jonge bestuurders in de Drechtsteden over verkeersregels en gevraagd verkeersveilig gedrag. Activiteiten Aansprekende voorlichting over verkeersregels en verkeersveilig gedrag voor jongeren bij regionale / lokale evenementen en / of projecten; Tweejaarlijks organiseren van aanvullende praktijkdagen jonge automobilisten in een gemeente; Sluiten van overeenkomsten met jongerenorganisaties in de regio (eventueel scootermeetings). Budget ,- Subsidie De subsidiemogelijkheden voor uitvoering van activiteiten jonge bestuurders bedragen maximaal 75% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. Bestuurders (25-60 jaar) Achtergrond Voor de doelgroep bestuurders wordt gekozen voor een aanpak die aansluit bij de landelijke campagnes en campagneteams van het Ministerie van Infrastructuur & Milieu Daar kun je mee thuis komen. Zo zal worden aangesloten bij de landelijke Bob-, vermoeidheid-, afleidings-, zichtbaarheids- en snelheidscampagnes in het verkeer. Co-creatie Daarnaast kiest de RPV Drechtsteden met ondernemers en burgers voor een co-creatie in de verkeersveiligheidsaanpak. Samen met ondernemers en burgers wordt gezocht in projecten naar beoogd doelgedrag en worden hiervoor activiteiten ontwikkeld en overeenkomsten verkeersveiligheid (safetydeals) voor gesloten om uiteindelijk een cultuuromslag in denken en doen te bewerkstelligen. Focus: fietsers Binnen deze doelgroep zijn ook fietsers een focusgroep. Samen met deze focusgroep moeten afspraken over gewenst doelgedrag worden geformuleerd. Voor fietsers zal conform de afspraken uit de landelijke Beleidsimpuls verkeersveiligheid regionaal een plan van aanpak voor fietsers in 2013 voor gemeenten worden ontwikkeld. De Fietsersbond Drechtsteden kan hierin een belangrijke rol spelen als organisatie. Zij kunnen voorlichting geven in de regio en de RPV adviseren over te nemen maatregelen. Volwassen bestuurders Voor de rest van de doelgroep uitgegaan van succesvolle landelijke activiteiten als educatieve maatregelen na handhaving (EMA: Educatieve Maatregel Alcohol en EMG: Educatieve Maatregel Gedrag). De aanpak voor volwassen bestuurders is met name gericht op voorlichting van de reguliere HELM- GRAS speerpunten: Helmgebruik, Gordel, Roodlichtnegatie, Alcohol (en drugs- en/of medicijnengebruik) en Snelheid in het verkeer. Uit de PROV Zuid-Holland 2011 blijkt dat het merendeel van de Drechtstedenaren de aanpak van deze speerpunten ook steunt: ruim 90% van de respondenten. Uit het zelfde rapport blijkt ook dat er in de regio nog regelmatig met alcohol-, drugs- en/of medicijnen wordt gereden en dat met name tussen 8

9 2005 en 2011 het drugs- en medicijnengebruik weer is gestegen. De voorlichting wordt met name op regionale en lokale evenementen gegeven waarbij gebruik wordt gemaakt van de inzet campagneteams. Daarnaast wordt de komende jaren gewerkt aan het verbeteren van de informatie over verkeersregels voor regionale inwoners en tips voor verkeersgedrag. Uit de PROV Zuid-Holland 2011 blijkt dat bestuurders behoefte hebben aan meer informatie over nieuwe (91%) en bestaande verkeersregels (76%). Doelstelling Het verzorgen van aanvullende voorlichting en informatie voor burgers en ondernemers in de Drechtsteden over verkeersregels en verkeersveilig gedrag. Focusgroepen hierbij zijn fietsers. De doelstelling is om samen met burgers en ondernemers door middel van co-creatie aan de slag te gaan om de verkeersveiligheid in wijken, op bedrijventerreinen en onderweg te verbeteren. Activiteiten Inzet van campagneborden op de belangrijkste regionale invalsroutes; Voorlichting over verkeersregels en verkeersveilig gedrag (o.a. Bob sport campagne) bij regionale / lokale evenementen en / of projecten; Het sluiten van verkeersveiligheidsovereenkomsten met ondernemers en buurtorganisaties; Plan van aanpak fietsveiligheid voor gemeenten. Budget ,- Subsidie De subsidiemogelijkheden voor uitvoering van activiteiten voor bestuurders bedragen maximaal 50% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. Senioren (60 jaar en ouder) Achtergrond Senioren zijn een focusgroep binnen dit actieprogramma. Het aantal verkeersongevallen en slachtofferregistraties bij senioren is de afgelopen jaren als enige bij een doelgroep toegenomen in de regio. Daarnaast maakt de groep senioren een steeds groter deel uit van de regionale samenleving. Vanuit de RPV en haar partners wordt er naar gestreefd dat senioren zolang mogelijk zelfstandig kunnen functioneren en verkeersveilig aan het verkeer kunnen deelnemen. De afgelopen jaren zijn hiervoor regionaal cursussen en draaiboeken ontwikkeld op het gebied van: praktische autorijvaardigheid (BROEM); scootrijvaardigheid; (elektrische) fietsvaardigheid en verkeersregels. De cursussen zullen tweejaarlijks in een gemeente georganiseerd in samenwerking met de RPV. De gemeente zorgt voor de uitnodigingen van de cursussen en locatie. Deelnemers aan de cursus betalen een eigen substantiële bijdrage. Aanvullend kunnen waar mogelijk op lokaal niveau extra cursussen voor organisaties worden georganiseerd. 9

10 Samenwerking met seniorenorganisaties zal worden gezocht (o.a. Blijf Veilig Mobiel) en oversteeksituaties in de openbare ruimte kunnen worden onderzocht op de mate van seniorenproof. Doelstelling In de periode 2014 tot en met 2016 zoveel mogelijk mensen van 60 jaar en ouder de mogelijkheid bieden om tweejaarlijks binnen hun gemeente hun kennis en vaardigheden ten aanzien van hun verkeersdeelname (per auto, scootmobiel of fiets) te laten toetsen. Hierbij worden gemeenten per toerbeurt bezocht. Voor de scootmobielcursus wordt actief samengewerkt met de Sociale Dienst Drechtsteden en wordt verdere samenwerking met externe partijen gezocht. Activiteiten 3 BROEM dagen in verschillende gemeenten per jaar; 3 scootmobielcursussen in verschillende gemeenten per jaar; 3 (elektrische) fietscursussen in verschillende gemeente per jaar; 3 keer per jaar een voorlichtingsavond en opfriscursus verkeersregels voor senioren in verschillende gemeenten per jaar. Budget ,- Subsidie De subsidiemogelijkheden vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU hebben alleen betrekking op BROEM dagen en bijbehorende voorlichtingsavonden en opfriscursussen indien deelnemers aanwijsbaar een eigen bijdrage betalen. De kosten van scootmobielcursussen en (elektrische) fietscursussen zijn vanuit de provinciale BDU niet subsidiabel. Voor de scootmobielcursus wordt subsidie aangevraagd bij de Sociale Dienst Drechtsteden. 10

11 3. Verkeershandhaving Achtergrond Vanuit de beschreven beleidskaders en de onderzoeksgegevens van het PROV Zuid-Holland 2011 blijkt dat samenwerking op verkeershandhaving een belangrijk onderdeel is van dit regionale actieprogramma verkeersveiligheid. De bevindingen vanuit het PROV Zuid-Holland met betrekking tot de overschrijding van de maximum snelheden in de Drechtsteden maken duidelijk dat er op het gebied van voorlichting, weginrichting en/of handhaving nog werk aan de winkel is in de regio: 22% geeft aan de maximum snelheid van 80 km/uur te overschrijden; 28% geeft aan de maximum snelheid van 60 km/uur te overschrijden; 23% geeft aan de maximum snelheid van 50 km/uur te overschrijden; 26% geeft aan de maximum snelheid van 30 km/uur te overschrijden. Met uitzondering van de maximum snelheid van 60 km/uur liggen de overschrijdingen ongeveer op de percentages van andere Zuid-Hollandse regio s. Binnen de Drechtsteden wordt de maximum snelheid van 60 km/uur minder overschreden als in de andere Zuid-Hollandse regio s. Omdat op wegen met een maximum snelheid van 100 km/uur de handhaving door het Korps Landelijke Politie Diensten wordt verzorgd, zijn deze resultaten niet meegenomen in dit actieprogramma. De RPV zet in op continuering van de campagne Veilig verkeer? Ik doe mee! in Zuid-Holland-Zuid waar op de 20 locaties met de meeste verkeersslachtoffers en ongevallen intensief en positief wordt gehandhaafd. Positief omdat mensen voorafgaand aan daadwerkelijke bekeuringen eerst worden geïnformeerd over de actie op de weg. Ook wordt de fietsverlichtingscampagne Ik wil je zien! en bijbehorende handhaving ieder najaar en winter gecontinueerd. De resultaten zijn positief. Het aantal fietsers zonder verlichting in de regio neemt af. Ook wordt de campagne gewaardeerd. Voor wat betreft de handhavingsspeerpunten alcohol, gordelgebruik en fietsverlichting scoort de regio Drechtsteden vergelijkbaar met andere Zuid-Hollandse regio s. Het drugs- en medicijngebruik ligt echter hoger in de regio. Samen met de politie wordt gekeken of hier een aparte voorlichtings- en handhavingsaanpak voor mogelijk is. De Bob sport campagne wordt gecontinueerd. Verkeershandhaving is conform CROW- en SWOV publicaties integraal onderdeel van verkeersveiligheidsbeleid. De komende jaren zijn de drie pijlers van samenwerking, integrale aanpak en Duurzaam Veilig met name van toepassing op het onderdeel verkeershandhaving in de regio, waarbij iedere RPV partner haar verantwoordelijk neemt: De wegbeheerder verzorgt een Duurzaam Veilige weginrichting na vooroverleg met politie / OM / LPTV; De wegbeheerder maakt een projectplan indien een weginrichting niet haalbaar is en beargumenteert op basis van gegevens waarom toch verkeershandhaving wordt wenst; Bij een voldoende Duurzaam Veilige weginrichting en / of onderbouwd projectplan worden afspraken gemaakt over inzet van het Regionale VerkeersHandhaving Team (RVHT) of politie. Vooral omdat verzoeken van burgers of bedrijven tot verkeershandhaving zowel bij de politie als bij de wegbeheerders binnen komen is een goede samenwerking en afstemming binnen de regio noodzakelijk. 11

12 Subsidie De subsidiemogelijkheden voor handhavingsmaterialen bedragen maximaal 50% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. Doelstelling Het behouden van de structurele regionale samenwerking op het gebied van verkeershandhaving, waarbij op een projectmatige wijze wordt gewerkt aan het verbeteren van de objectieve en subjectieve verkeersveiligheid op basis van een regionaal afspraken voor provinciale, gemeentelijke en waterschapswegen. Activiteiten Verkeersveiligheidshandhaving een vast agendapunt binnen overlegstructuren; Continueren regionale handhavingscampagne Veilig Verkeer? Ik doe mee!; Continueren regionale fietsverlichtingscampagne Ik wil je zien!; Inzet materialen handhavingsactiviteiten (bijv. Bob-sleutelhangers, hartjes Rij met je hart, fietsverlichtingslampjes, enz.). Budget 2.500,- Subsidie De subsidiemogelijkheden voor handhavingsmaterialen bedragen maximaal 50% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. 12

13 4. Onderzoek en infrastructuur Achtergrond Door een lagere registratiegraad van verkeersongevallen door politie sinds de nieuwe registratiemethode vanaf 2010 wordt onderzoek naar onveilige locaties lastiger. Desondanks is er nog steeds de openbare webbased ongevallendatabase ViaStat-Online (VSO) waar wegbeheerders uit de regio van ongevallendata gebruik kunnen maken. Het ROV-ZH financiert dit abonnement op VSO. Binnen VSO zijn naast ongevallendata ook de bruikbare applicaties Speed Profiles (met rijsnelheden op wegen) en Meldingen Veilig Verkeer opgenomen. Deze applicaties worden niet vergoed door het ROV-ZH. De op initiatief van de provincie Zuid-Holland in 2009 ontwikkelde analysemethode PRIOS: PRIoritering van OngevalsclusterS is komen te vervallen. Vanuit de RPV Drechtsteden worden wegbeheerders gestimuleerd om integrale verkeersveiligheidsmaatregelen te treffen waarbij aandacht is voor gedragsactiviteiten en handhaving. Samenwerking met belanghebbenden (o.a. hulpdiensten) en een Duurzaam Veilige weginrichting staan centraal. Gedegen onderzoek hierbij naar ongevallencijfers, rijsnelheden, meldingen en gedragsobservaties is noodzakelijk om een eventueel verkeersveiligheidsknelpunt in kaart te brengen. Verkeersveiligheidsknelpunten waar uit onderzoek blijkt dat de kwetsbare focusgroepen fietsers, senioren en jonge bestuurders betrokken zijn verdienen hierbij extra aandacht. Dit zelfde geldt voor schoolomgevingen Voor kleine infrastructurele maatregelen (tot circa euro) om het gedrag van verkeersdeelnemers te wijzigen kan de RPV Drechtsteden jaarlijks een BDU subsidieaanvraag indienen bij de provincie Zuid-Holland. Voor de regionale handhavingscampagne Veilig Verkeer? Ik doe mee! zullen jaarlijks de 20 meest objectief onveilige locaties samen met de politie worden geanalyseerd en acties voor worden geformuleerd om de situatie te verbeteren. Naast de aanpak van nog bestaande verkeersveiligheidsknelpunten streeft de RPV Drechtsteden naar een eenduidige wegencategorisering in de regio, waarbij weggebruikers aan de hand van de richtlijnen uit de CROW-publicatie Basiskenmerken Wegontwerp kunnen herkennen welke rijsnelheid en gedrag van hun wordt verwacht. De RPV Drechtsteden stimuleert wegbeheerders om te komen tot een regionaal wegencategoriseringsplan en het waar mogelijk hanteren van de CROW-richtlijnen voor wegontwerp. Tot slot wordt het maatschappelijk draagvlak van verkeersveiligheidsmaatregelen in de Drechtsteden tweejaarlijks onderzocht in de PROV Zuid-Holland. Ook de effecten van de Bob sport campagne worden jaarlijks onderzocht. Daarnaast is de ambitie om het schoolrouteonderzoek naar het voortgezet onderwijs uit 2009 te herijken. Doelstelling Het stimuleren van de regionale wegbeheerders tot een (structurele) aanpak van verkeersveiligheidsknelpunten infrastructuur op basis van kennis en onderzoek. Verantwoordelijkheid van de aanpak van een verkeersveiligheidsknelpunt ligt bij de desbetreffende wegbeheerder. De RPV Drechtsteden wil hierin een faciliterende rol spelen en door middel van onderzoek maatregelen en effecten monitoren. 13

14 Activiteiten Stimuleren van regionale wegbeheerders tot gedegen integraal onderzoek naar verkeersituaties, waarbij samenwerking en Duurzaam Veilig centraal staan; Samen met politie onderzoek naar de objectief 20 meest de onveilige locaties in de regio; Lobby voor nut en noodzaak betere registratiegraad ongevallencijfers; Streven naar een gemeenschappelijke wegencategorisering; Verzorgen provinciale BDU subsidieaanvragen voor kleine infrastructurele maatregelen; Analyse tweejaarlijks gedragsonderzoek PROV Zuid-Holland plus onderzoek Bob sport campagne en vertaling resultaten naar actieprogramma; Herijking van schoolrouteonderzoek uit Budget 5.000,- Subsidie De subsidiemogelijkheden voor uitvoering van onderzoeksactiviteiten bedragen maximaal 50% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. 14

15 5. Regionale regie en communicatie Regionale regie Achtergrond Binnen de regio Drechtsteden vindt structureel verkeersveiligheidsoverleg plaats in de bestuurlijke RPV en werkgroepen. Uit de evaluatie blijkt dat deze structuur de verkeersveiligheidspartners goed bevalt. De regionale regie vindt plaats onder de bestuurlijke leiding van de regionaal ambassadeur verkeersveiligheid, welke wordt ondersteund door de inhoudelijk RPV projectleider en RPV secretaris. De regionale regie bestaat voor de RPV secretaris uit: organisatie plus verslaglegging van de RPV en RWV en subwerkgroep schoolgaande jeugd overleggen; BDU subsidieregeling (o.a. controle, bundelen en indienen aanvragen en declaraties); budgetbewaking (o.a. opstellen jaarrekening, controle facturen); bestuurlijke ondersteuning t.b.v. RPV voorzitterschap; advisering RWV, RPV, PVVB en provinciaal platform verkeersveiligheid; bijwonen provinciaal secretarissenoverleg; bewaken voortgang programma. De regionale regie bestaat voor de inhoudelijk RPV projectleider uit: trekker projecten / activiteiten actieprogramma; opstellen en afstemmen voorstellen; opstellen en afstemmen offertes en opdrachtverleningen; bijwonen themabijeenkomsten ROV-ZH; bijwonen provinciaal overleg regionale projectleiders; advisering RWV, RPV, PVVB en provinciaal platform verkeersveiligheid; volgen landelijke ontwikkelingen verkeersveiligheid; accountmanager SCHOOL op SEEF; accountmanager TotallyTraffic. De ambassadeur verkeersveiligheid, projectleider en secretaris dragen de Beleidsvisie Verkeersveiligheid en dit bijbehorende actieprogramma uit in de regio Drechtsteden. Doelstelling Continuering en facilitering van regionaal verkeersveiligheidsoverleg en netwerkactiviteiten met maatschappelijke partners om te komen tot een verkeersveiligere regio. Het uitnodigen van ondernemers, scholen, organisaties en hogere overheden voor inspiratie en out of the box denken voor verkeersveiligheidsactiviteiten. Activiteiten Regisseren van overleg en activiteiten voor de verkeersveiligheid in de regio; Monitoring en verantwoording van activiteiten voor de verkeersveiligheid in de regio; Kennis delen en subsidieafstemming op het gebied van verkeersveiligheid; Benaderen en faciliteren van organisaties waar vanuit het regionale netwerk signalen komen tot verbeteringen ten aanzien van verkeersveiligheid. Budget ,- 15

16 Subsidie De subsidiemogelijkheden voor uitvoering van de regisseursactiviteiten bedragen maximaal 100% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. Communicatie en publiciteit Achtergrond In 2003 is gestart met het landelijk afstemmen van de op het algemene publiek gerichte verkeersveiligheidscampagnes. Hiervoor is een landelijke pay-off ontwikkeld: Daar kun je mee thuis komen. Elk jaar wordt een campagnekalender hiervoor vastgesteld en worden de effecten gemeten op het gebied van kennis, houding en gedrag. De RPV ontvangt deze effecten ook in de vorm van een rapportage via het ROV Zuid-Holland (ROV-ZH). Het Ministerie van Infrastructuur & Milieu draagt zorg voor de landelijke communicatieactiviteiten, ontwerp van materialen en productie van radio- en TV spots. Alle inwoners van de Drechtsteden komen door deze campagne in aanraking met verschillende verkeersveiligheidsaspecten. De communicatie met RPV partners (scholen, ondernemers, maatschappelijke organisaties, enz.) kan worden verbeterd. De RPV Drechtsteden is nu vooral een overheidsproject, waar het in de toekomst veel meer een gemeenschappelijk maatschappelijk verkeersveiligheidsproject zou moeten worden conform de beleidsvisie. Voor scholen zijn er al en Doelstelling De doelstelling is dat inwoners, scholen en ondernemers in de Drechtsteden en specifieke doelgroepen vanuit de RPV voorlichting krijgen over verkeersregels plus gewenst verkeersveilig gedrag en worden gestimuleerd tot eigen initiatieven voor een veiligere leefomgeving of werkgebied. Activiteiten De volgende activiteiten vallen binnen voorlichting en communicatie verkeersveiligheid: Schrijven persberichten (RPV projectleider en/of uitvoerder activiteit); Opzet en beheer website RPV Drechtsteden; Opzet en beheer twitteraccount RPV Drechtsteden; Op de hoogte houden RPV partners van campagnes en materialen Daar kun je mee thuis komen. Budget 5.000,- Subsidie De subsidiemogelijkheden voor uitvoering van voorlichtings- en communicatieactiviteiten bedragen maximaal 50% van de kosten vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU. 16

17 6. Begroting Voor verkeersveiligheidsactiviteiten in de Drechtsteden is een totale financiële begroting gemaakt over de komende jaren. In tabel 6.1 is dit overzicht opgenomen. Voor een gedetailleerd begrotingsoverzicht wordt naar bijlage 4 verwezen. Activiteiten Doelgroep Begroting SCHOOL op SEEF 4-12 jaar TotallyTraffic jaar Jonge bestuurders jaar Verkeerscampagnes jaar Senioren 60 jaar Materialen verkeershandhaving Allen Onderzoek Allen Regionale regie Allen Communicatie en publiciteit Allen TOTAAL Tabel 6.1: Begroting RPV Drechtsteden De totale projectkosten voor het programma worden op jaarbasis gemiddeld geraamd op Aan de hand van een jaarlijkse evaluatie kan deze begroting de komende jaren nog aangepast worden. Van de wegbeheerders binnen de RPV wordt een jaarlijkse gezamenlijke bijdrage van gevraagd: circa 27% van de begrotingskosten. Van de begroting komt jaarlijks in aanmerking voor een financiële bijdrage vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling Brede Doel Uitkering (BDU) Verkeer en Vervoer. Scootmobielcursussen en (E-)fietscursussen senioren zijn anno 2013 niet subsidiabel vanuit de BDU. Voor de begroting gelden de volgende uitgangspunten: Vanuit de provinciale Uitvoeringsregeling BDU voor gedragsbeïnvloeding wordt voor de activiteiten: o regionale regie maximaal 100% subsidie verkregen, o 0 tot 25 jarigen maximaal 75% subsidie, o overig 50% subsidie en o voor BROEM-activiteiten geldt een verplichte eigen bijdrage voor deelnemers. De gemeentelijke wegbeheerders binnen de RPV zijn bereid om in de periode 2014 tot en met ,30 per inwoner op jaarbasis aan de RPV te betalen. Dit is dezelfde bijdrage als voor de periode 2011 tot en met De waterschappen Hollandse Delta en Rivierenland dragen ook ieder een bedrag bij van bij. De kosten van infrastructurele verkeersveiligheidsmaatregelen zijn niet in deze begroting opgenomen. In de begroting is ten opzichte van de begroting rekening gehouden met: Geen financiering van het educatieprogramma JONGleren in het verkeer voor 0 tot 4 jarigen door kinderdagverblijven en peuterspeelzalen; Meer zelfstandige uitvoering van het educatieprogramma SCHOOL op SEEF voor 4 tot 12 jarigen en inzet op netwerkvorming; 17

18 Toenemende activiteiten voor het verkeerseducatieprogramma TotallyTraffic; Uitbreiding van activiteiten voor de doelgroep senioren met (e)fietscursussen; Extra budget voor gedragsaanpak van de jonge bestuurders in de regio (bromfiets, fiets en auto) ten opzichte van overige bestuurders; Extra budget voor plan van aanpak fietsveiligheid en behoud budget voor fietskeuringen; Behoud budget voor materiaalkosten bij gedragscampagnes door politie en campagneteams; Budget voor communicatie en publiciteit. 18

19 LIJST MET AFKORTINGEN AVOC = Aanpak Verkeersongevallen Concentraties) Bob = Bewust Onbeschonken Bestuurder BDU = Brede Doel Uitkering Verkeer en Vervoer BROEM = Breed overleg Ouderen en Mobiliteit (autorijvaardigheidstraining senioren) CED-Groep = Centrum Educatieve Dienstverlening Groep (schoolbegeleidingsdienst) CROW = het nationale kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte DVS = Dienst Verkeer en Scheepvaart van het Ministerie van Verkeer & Waterstaat EMA = Educatieve Maatregel Alcohol EMG = Educatieve Maatregel Gedrag EHK = Essentiële Herkenbaarheidskenmerken HelmGRAS = 5 speerpunten verkeershandhaving: Helm, Gordel, Roodlichtnegatie, Alcohol en Snelheid KLPD = Korps Landelijke Politie Diensten LPTV = Landelijk Parket Team Verkeer (voorheen BVOM: Bureau Verkeershandhaving Openbaar Ministerie) MPCV = Meerjaren Programma Campagnes Verkeersveiligheid OM = Openbaar Ministerie PPS = Publiek Private Samenwerking PRIOS = Prioritering Ongevalsclusters PROV = Periodiek Regionaal Onderzoek Verkeersveiligheid PVE = Permanente Verkeerseducatie RPV = Regionale Projectgroep Verkeersveiligheid (bestuurlijk niveau) RWV = Regionale Werkgroep Verkeersveiligheid (ambtelijk) ROV-ZH = Regionaal Ondersteuningsbureau Verkeersveiligheid Zuid-Holland RVHT = Regionaal Verkeershandhavingsteam SWOV = Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid VSO = internetapplicatie ongevalgegevens ViaStat-Online VVN = Veilig Verkeer Nederland WMO = Wet Maatschappelijke Ondersteuning 19

20 BIJLAGEN 1. Evaluatie actieprogramma verkeersveiligheid Voorbeeld samenwerkingsovereenkomst SCHOOL op SEEF 3. Voorbeeld samenwerkingsovereenkomst TotallyTraffic 4. Gedetailleerde begroting Overzicht eigen bijdrage per wegbeheerder

21 BIJLAGE 1. Evaluatie actieprogramma verkeersveiligheid

22 Evaluatie Actieprogramma Verkeersveiligheid Drechtsteden versie: 16 mei

23 Inleiding De evaluatie van een driejarig meerjarenplan in het derde jaar van de looptijd is nooit volledig, omdat het nog onduidelijk is of plandoelstellingen in het derde jaar ook daadwerkelijk worden gehaald. Desondanks geven de uitgevoerde activiteiten en samenwerking in 2011, 2012 en 2013 voldoende handvatten om te evalueren en inzicht te krijgen of de doelstellingen gehaald zijn. Een eigen evaluatie is van belang om de RPV beleidslijnen binnen de regio voor de komende jaren te kunnen uitzetten. Binnen de evaluatie wordt hierna onderscheid gemaakt in: Organisatie en samenwerking; Inhoudelijke activiteiten; Handhaving; Communicatie en publiciteit; Financien; Lokale activiteiten verkeersveiligheid. Organisatie en samenwerking De samenwerking binnen de bestuurlijke RPV en haar twee ambtelijke werkgroepen RWV en Schoolgaande Jeugd heeft de afgelopen jaren op een constructieve, kritische en hechte wijze plaatsgevonden. De samenwerking heeft geleid tot een aantal succesvolle activiteiten en keuzes om bepaalde activiteiten anders of niet uit te voeren. Voorzitterschap, projectleiding en secretariaat RPV Een belangrijke rol de afgelopen jaren was weggelegd voor de bestuurlijke RPV voorzitter. Ferdinand van den Oever, wethouder Verkeer & Vervoer in Dordrecht vervulde de rol van voorzitter tot het voorjaar van Vanaf 19 mei 2011 is deze rol ingevuld door Wilco Scheurwater, wethouder Verkeer & Vervoer in Papendrecht. Op 24 mei 2012 is RPV voorzitter Wilco Scheurwater ook officieel benoemd tot regionaal ambassadeur verkeersveiligheid samen met 7 collega RPV voorzitters in Zuid-Holland. De acht ambassadeurs hebben het manifest Ieder verkeersslachtoffer is er 1 teveel. Maak van de Nul een Punt ondertekend. Naast voorzitter van het bestuurlijk RPV overleg neemt de RPV voorzitter deel aan het provinciaal platform verkeersveiligheid en is hij betrokken bij startmomenten ten aanzien van verkeersveiligheidscampagnes, SCHOOL op SEEF en TotallyTraffic. De ambtelijke RPV ondersteuning vond plaats door de RPV secretaris en inhoudelijk projectleider die korte lijnen met elkaar onderhouden. Gedurende de looptijd van het programma hebben geen personele wijzigingen in de taken van secretaris en projectleider plaatsgevonden wat voor continuïteit heeft gezorgd in de uitvoering van activiteiten en behalen van afgesproken doelstellingen. Het werk van de secretaris was met name gericht op: organisatie plus verslaglegging van de RPV en RWV overleggen; BDU subsidieregeling (o.a. controle, bundelen en indienen aanvragen en declaraties); budgetbewaking (o.a. opstellen jaarrekening, controle facturen); bestuurlijke ondersteuning t.b.v. RPV voorzitterschap; advisering RWV, RPV, PVVB en provinciaal platform verkeersveiligheid; bijwonen provinciaal secretarissenoverleg; bewaken voortgang programma. 2

24 Het werk van de inhoudelijk projectleider was met name gericht op: trekker projecten / activiteiten actieprogramma; opstellen en afstemmen voorstellen; opstellen en afstemmen offertes en opdrachtverleningen; trekker en ondersteuning subwerkgroep schoolgaande jeugd; bijwonen themabijeenkomsten ROV-ZH; bijwonen provinciaal overleg regionale projectleiders; advisering RWV, RPV, PVVB en provinciaal platform verkeersveiligheid; volgen landelijke ontwikkelingen verkeersveiligheid; accountmanager SCHOOL op SEEF; accountmanager TotallyTraffic. De afgelopen jaren zijn RPV voorzitter (50 uur), secretaris (300 uur) en projectleider (500 uur) binnen het aantal afgesproken jaarlijkse uren gebleven. Regionale Werkgroep Verkeersveiligheid (RWV) Binnen de RWV heeft een goede kritische en opbouwende samenwerking plaatsgevonden doordat veel partners goed bekend zijn met het vakgebied, al geruime tijd structureel samenwerken en bekend plus betrokken zijn bij de regio. Samenwerking op RPV terrein met bovenregionale partners heeft veelal via de RPV voorzitter, projectleider en / of secretaris gelopen. Implementatie van activiteiten van bovenregionale partners verloopt ook via genoemde personen. Onderwerpen die ambtelijk in het RWV overleg zijn besproken en tot activiteiten hebben geleid zijn: Nieuwe activiteiten RPV actieprogramma (o.a. Drivexperience en BoB sport campagne); Verankering RPV in Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden; Monitoring voortgang RPV actieprogramma ; Verkeersveiligheidsprofiel RPV Drechtsteden; Verkeersregelaars bij evenementen. Landbouw- en loonwerkverkeer in de regio; GGD alcoholverkeerscursus Zuid-Holland-Zuid; Regionale en lokale subsidieaanvragen provinciale BDU gedragsbeïnvloeding; Presentaties (o.a. visie MVD01., Meldpunt Veilig Verkeer, Categoriseringsplan Hollandse Delta, Periodiek Onderzoek Verkeersveiligheid Zuid-Holland, etc.); Verkeershandhaving (o.a. campagne Veilig Verkeer? Ik doe mee!); Regionale Mobiliteitsweek. De inzet van lokale ambtelijke capaciteit voor regionale RWV overleg en activiteiten (60 uur) staat binnen de uitvoering van een aantal activiteiten onder druk. Redenen hiervoor zijn: Ontbreken voldoende personele bezetting; Prioriteit voor lokale werkzaamheden boven RPV activiteiten. Vanuit de RWV is de afgelopen jaren gebleken dat de samenwerking met ROV Zuid-Holland, politie, Openbaar Ministerie, VVN en Fietsersbond een duidelijke meerwaarde heeft. RPV partners hebben nu meer inzicht in wat men voor elkaar kan betekenen om de verkeersveiligheid te verbeteren. 3

25 Subwerkgroep schoolgaande jeugd De meeste activiteiten zijn gericht op schoolgaande jeugd en jongeren (0 tot 25 jaar). Binnen de werkgroep stonden drie hoofdoelgroepen inclusief activiteiten centraal: 4-12 jaar: Uitvoering van praktische verkeerseducatie, ondersteuning verkeersouders / scholen, verkeersexamens, voorlichting en inrichting schoolomgevingen via het ROV programma SCHOOL op SEEF op basisscholen in de regio; jaar: Verkeerseducatie en voorlichting op scholen binnen het voortgezet onderwijs in de regio via het ROV programma TotallyTraffic; jaar: Verkeerseducatie en voorlichting aan jongeren via projecten als Drivexperience, Streettalk, 2toDrive, Drop it en Scooter Elite bij gemeenten in de regio. Het accent binnen de subwerkgroep lag de afgelopen jaren met name op SCHOOL op SEEF en TotallyTraffic. Bestuurlijk is hiervoor een hoog draagvlak en ook vanuit het ROV worden deze twee programma s uitgebreid gestimuleerd en (door)ontwikkeld. De samenstelling van de subwerkgroep is gedurende de looptijd van het actieprogramma gewijzigd. De gemeente Zwijndrecht neemt ambtelijk geen deel aan de werkgroep en de gemeente Papendrecht is ambtelijk op eigen verzoek agendalid. In de werkgroep hebben de volgende leden permanent zitting: Gemeente Dordrecht (voorzitter) RPV projectleider (secretariaat) Gemeente Alblasserdam Gemeente Papendrecht (agendalid) Stichting CED-Groep (schoolbegeleidingsdienst) Veilig Verkeer Nederland (VVN) Politie ROV Zuid-Holland Subwerkgroep senioren Tijdens de looptijd van het actieprogramma is de werkgroep senioren opgeheven omdat de BROEMen scootmobieldagen uit ontwikkeld waren, er een compleet draaiboek voor de regionale organisatie ligt en hierdoor minder ambtelijke werkdruk is. De projectleider geeft nu jaarlijks opdracht aan VVN district Zuid-Holland voor uitvoering van jaarlijks drie BROEM- en scootmobieldagen in gemeenten. Vanuit kosten is besloten om een goedkopere rijsimulator voor de BROEM-dagen in te zetten en vooraf prijsafspraken te maken met VVN. Samenwerking vindt plaats met de Sociale Dienst Drechtsteden bij de uitvoering van de scootmobieldagen. Bij de organisatie en uitvoering van deze cursus worden gemeentelijke medewerkers van de afdeling WMO en scootmobielleveranciers betrokken. Ook worden opticien en audicien ingeschakeld. Vanuit de WMO Drechtsteden worden de RPV scootmobieldagen voor 50% mede gefinancierd. Subwerkgroep techniek en uitvoering In het bestuurlijke RPV overleg van 19 mei 2011 is besloten om onderwerpen op het gebied van verkeerstechniek en uitvoering onderdeel te laten worden van de RWV omdat leden van deze werkgroep ook deelnemen aan de RWV. 4

26 Externe samenwerking Samenwerking met aanpalende beleidsvelden als zorg / welzijn / onderwijs of marktpartijen is verder ontwikkeld maar heeft nog op te beperkte schaal plaats gevonden. Vanuit de projectleiding was veel tijd nodig om voldoende invulling te geven aan SCHOOL op SEEF, TotallyTraffic en initiatie van nieuwe activiteiten (bijv. BOB sport campagne). Externe samenwerking was het meest zichtbaar bij de organisatie van RPV activiteiten als: Praktijkdagen jonge automobilisten: autodealers; TotallyTraffic: TeamAlert, RaNED, Theatermaker Johan Cahuzak, Stichting CED-Groep, FietsNED; De scholen zijn weer begonnen: brandweer, politie, ambulancediensten, buurtpreventie, BOA s, Theatermaker Johan Cahuzak, VVN; SCHOOL op SEEF: VVN, externe verkeersleerkrachten; Scootmobieldagen: zorgconsulenten WMO, audicien en opticien; BROEM-dagen: audicien, opticien en rijschoolhouders. Voor een versterking van de integrale aanpak van verkeersveiligheid is een verder gaande samenwerking met andere instanties de komende jaren van belang. Zowel vanuit het Strategisch Plan Verkeersveiligheid, Beleidsimpuls Verkeersveiligheid, Maak van de Nul een Punt als vanuit de regio wordt dit onderkend. Inhoudelijke activiteiten Op basis van het actieprogramma zijn de afgelopen jaren bestaande activiteiten gecontinueerd en nieuwe activiteiten geïnitieerd. De activiteiten hadden de hoofdthema's: 1. verkeerseducatie, 2. verkeershandhaving en 3. communicatie. Hierbij is gewerkt conform de doelgroepenbenadering binnen permanente verkeerseducatie (PVE), educatie van 0 tot 100 jaar. Hierna worden de uitgevoerde activiteiten inhoudelijk beknopt geëvalueerd. JONGleren in het verkeer (0-3 jarigen) Door een lage kosteneffectiviteit van en gering draagvlak ten aanzien van het voorschoolse educatieve programma JONGleren in het verkeer voor kinderdagverblijven / peuterspeelzalen (0-3 jaar) is dit programma de afgelopen jaren komen te vervallen in het RPV actieprogramma. Daarnaast heeft de provincie Zuid-Holland gedurende de looptijd van het actie programma besloten Jongleren in het verkeer niet meer vanuit de BDU te subsidiëren. Hierdoor ontbrak naast een inhoudelijke stimulans ook de financiële stimulans. Binnen het RPV actieprogramma is hierdoor geen sprake meer van een totale permanente verkeerseducatie van 0 tot 100 jaar. SCHOOL op SEEF (4-12 jarigen) De ontwikkeling van passagier tot zelfstandig verkeersdeelnemer maakt een structurele aanpak van verkeerseducatie noodzakelijk. De fasen van de motorische en de zintuiglijke ontwikkeling van 4-12 jarigen, hun eigen verkeersrol en de interactie daarvan met andere weggebruikers dienen hierbij als uitgangspunt. 5

27 Voor de scholen in de Drechtsteden is deze structurele aanpak van verkeerseducatie vormgegeven door middel van het programma SCHOOL op SEEF ( SCHOOL op SEEF streeft naar een duurzame en kwalitatief hoogwaardige aanpak van verkeerseducatie op basisscholen door: actuele theoretische en praktische verkeerseducatie; een veilige schoolomgeving en school-thuisroutes; communicatie met ouders; een planmatige organisatie. In totaal nemen in het kalenderjaar basisschoollocaties deel in de Drechtsteden aan het project verkeersleerkracht binnen SCHOOL op SEEF. Binnen het programma krijgen basisscholen op basis van 8 groepen in het eerste jaar 80 uur inzet van een verkeersleerkracht, in het tweede jaar 50 uur en in het derde jaar 30 uur. Doelstelling is dat scholen na het derde jaar zelfstandig praktische verkeerseducatie in alle groepen kunnen geven, al dan niet met nog een coachende rol van een verkeersleerkracht. Daarnaast kunnen scholen binnen SCHOOL op SEEF een Verkeersveiligheidslabel halen. Inmiddels hebben 23 schoollocaties dit label gehaald. Eén basisschool is inmiddels gestopt met het project verkeersleerkracht en werkt met het programma Streetwise van de ANWB. Streetwise valt ook binnen SCHOOL op SEEF. De doelstelling dat tenminste 40% van de basisscholen in 2013 in de regio aan het programma SCHOOL op SEEF zou meedoen is bereikt. Naast deze hoofddoelstelling was de inzet erop gericht om verkeersouders op scholen te werven en op te leiden. In totaal zijn er 35 geregistreerde VVN verkeersouders op scholen in de regio. Verkeersouders zijn nodig om de (verkeers)leerkracht te ondersteunen bij de uitvoering van praktische verkeerslessen op het schoolplein en/of schoolomgeving. Uitvoering in kleine groepjes onder begeleiding van ouders is essentieel om de lessen goed te kunnen uitvoeren. In 2012 is in samenwerking met het Steunpunt West van VVN gestart met extra werving en scholing van (potentiële) verkeersouders. De afgelopen jaren is ook gewerkt aan een evenwichtige spreiding van deelnemende scholen aan het project verkeersleerkracht in de regio Drechtsteden. Hiervoor is extra inzet geweest in met name de gemeenten Dordrecht en Sliedrecht, zodat er in kalenderjaar 2013 sprake is van een evenwichtige spreiding. Het valt op dat de betrokkenheid ten aanzien van SCHOOL op SEEF bij de gemeenten Zwijndrecht en de wijkteams van politie nog beperkt is. Binnen de genoemde SCHOOL op SEEF activiteiten zijn van 2011 tot en met 2013 ook de volgende activiteiten uitgevoerd en gesubsidieerd: Regionale start van de campagne Scholen zijn weer begonnen bij de start van een nieuw schoolseizoen: 2011 in Alblasserdam, 2012 in Sliedrecht en in 2013 in Papendrecht; Dode Hoek lessen op basisscholen door rijschool Wierks (groep 7 en 8); VVN Verkeersexamens op basisscholen door VVN, scholen en/of gemeenten (groep 7); ANWB Streetwise op basisscholen door de ANWB; CO2 gastlessen op basisscholen door de CED-Groep tijdens de Europese Mobiliteitsweek Drechtsteden. 6

28 TotallyTraffic (12-16 jarigen) De school is nog steeds een heel belangrijke intermediair als het gaat om de vorming van verkeersveilig gedrag van 12 tot 16 jarigen. Immers, alle jongeren in deze leeftijdsfase zijn daar te bereiken. Cruciaal is maatwerk per school, daar elke school autonoom is in de wijze waarop zij hun lesaanbod vormgeven, en er grote verschillen zijn in (verkeer en andere) problematiek, onderwijsvisie en dergelijke. Het ROV Zuid-Holland heeft hiervoor een programma voor verkeerseducatie in het voortgezet onderwijs ontwikkeld: TotallyTraffic ( Hierbinnen zijn er voor allerlei type scholen en leerlingen educatiemodules beschikbaar. In de Drechtsteden is dit programma vanaf 2010 uitgerold. Anno 2013 neemt 50% van de scholen binnen het voortgezet onderwijs modules binnen TotallyTraffic af. Een goede balans na drie jaar inspanningen voor TotallyTraffic waar in de Drechtsteden is gekozen voor uitvoering van modules door gastdocenten op scholen. Doelstelling van 40% is bereikt. Eind 2013 worden de samenwerkingsovereenkomsten met de schoollocaties voor de komende drie jaar afgesloten. Naast de doelstelling van deelname aan TotallyTraffic is ieder najaar op de scholen in het voortgezet onderwijs ingezet op voorlichting over het voeren van juiste en volledige fietsverlichting. De actie bestaat uit het vooraf informeren van scholieren over fietsverlichting, scholieren daarna op school de kans geven om hun verlichting door een fietsenmaker te laten repareren, waarna de politie een aantal weken later over ging tot handhaving op de schoolthuisroutes. De RPV heeft bij de fietsverlichtingsactie gebruik gemaakt van de landelijke campagnematerialen voor fietsverlichting conform Ik wil je zien! Vanaf 2012 moeten scholen zich vanuit kosteneffectiviteit aanmelden voor de actie. Het moeten aanmelden leidt tot deelname van slechts een beperkt aantal van 3 enthousiaste schoollocaties voor de actie in de Drechtsteden. In 2009 zijn schoolthuisroutes van VO scholieren van en naar school in de Drechtsteden in kaart gebracht. Van de 10 belangrijkste knelpunten op deze routes zijn door de wegbeheerders nader onderzocht en zijn of worden op 5 knelpunten aanpassingen gedaan. Programma s jongeren jarigen In 2011 tot en met 2013 is een voorzichtige start gemaakt met verkeerseducatie en voorlichting voor jongeren van 16 tot en met 25 jaar in de regio. De doelgroep met de hoogste risicocijfers in het verkeer en waarvoor verkeer doodsoorzaak nummer 1 is. Via aansprekende projecten van TotalText en TeamAlert is hieraan gewerkt: Drivexperience: praktijkdagen voor jonge automobilisten bij gemeenten in de regio: Dordrecht (2011), Heerjansdam (2012) en Alblasserdam (2013); Streettalk: een team van TeamAlert is in de binnenstad van Dordrecht tijdens het Big rivers festival geweest om jongeren ludiek aan te spreken op hun verkeersgedrag; 2toDrive: ook in de regio Drechtsteden is per 1 november 2011 het landelijke experiment met begeleid rijden voor 17-jarigen van start gegaan bij rijscholen; Drop it: in 2012 zijn tijdens de introductiedagen van de hogeschool Dordrecht de slechte fietsgewoontes van aankomend studenten aan de orde geweest en gedropt in een kliko; Scooter Elite: in 2012 zijn de sociale en scootervaardigheden van de studenten op het ROC Da Vinci College getest. 7