Hoofdstuk 29. Ondernemersklimaat

Transcriptie

1 Hoofdstuk 29. Ondernemersklimaat Samenvatting Van alle respondenten jonger dan 65 jaar geeft 13% aan momenteel zelfstandig ondernemer te zijn, 6% heeft er serieus over nagedacht maar het uiteindelijk toch niet gedaan en 9% heeft er een beetje over gedacht. Daarnaast denkt één op de tien Leidenaren erover om in de komende twee jaar (misschien) zelfstandig ondernemer te worden. De zelfstandig ondernemers zijn in een groot aantal sectoren actief met als top zes ICT, gezondheidszorg, advies/consultancy/communicatie, zakelijke dienstverlening, financiële/juridische dienstverlening en detailhandel. Ook voor Leidenaren die serieus overwogen hebben om voor zichzelf te beginnen zijn dit de meest favoriete sectoren. Alleen ICT lijkt uit te zijn om als zelfstandige in te beginnen. De groep van 9% die het zelfstandig ondernemerschap een beetje heeft overwogen noemt veelal persoonlijke motieven als reden dat het bij overwegen is gebleven. Als belangrijkste reden hiervoor wordt met name de onzekerheid en risico s genoemd die gepaard gaan met het zelfstandig ondernemerschap. In mindere mate wordt verder opgemerkt dat privéomstandigheden het niet toelieten, dat de benodigde persoonlijke eigenschappen ontbreken, tijdgebrek of de huidige baan toch nog wel leuk is. Slechts 5 personen noemen zaken waar de gemeente mogelijk bij van dienst kan zijn, zoals het missen van een startkapitaal en het missen van informatie. Eenderde van de Leidenaren die het zelfstandig ondernemerschap serieus hebben overwogen, heeft tijdens de opstartperiode in meer of mindere mate problemen ervaren, zoals met het zoeken naar een bedrijfsruimte of met de financiering. Deze problemen hebben voor sommigen wel, voor anderen niet geleid tot de beslissing om uiteindelijk toch niet voor zichzelf te gaan beginnen. Grafiek S29: Problemen (in % ondernemerschap serieus overwogen hebben en het wel/niet hebben gedaan, indicatief) Bedrijfsruimte gezocht 79% Mogelijkheden van financiering onderzocht 1 75% Informatie gemist of andere problemen 24% 0% 25% 50% 75% 100% Ja, en ervoer problemen Ja, maar geen problemen Nee 1

2 Vragenlijst Alleen aan 65-minners De gemeente probeert kansen te bieden voor startende ondernemers en Leidenaren die voor zich zelf willen beginnen of als freelancer of zelfstandige aan het werk willen. 1. Heeft u er in de afgelopen twee jaar ooit aan gedacht om zelfstandig ondernemer te worden of bent u het al? Ik ben al langer dan twee jaar zelfstandig ondernemer Ja, ben het sinds 0-2 jaar Ja, wel over gedacht, niet gedaan Was het alleen een gedachte of heeft u serieus geïnformeerd? Alleen gedachte Waarom alleen bij denken gebleven? --> Vraag 7 Serieus geïnformeerd --> Vraag 7 2. In welke sector zou u voor u zelf willen beginnen of werkt u zelfstandig? 3. Heeft u hierbij ook naar bedrijfsruimte gezocht? Ja Liep u bij het zoeken van bedrijfsruimte ook tegen problemen op? Ja, nl 4. Heeft u hierbij ook al de mogelijkheden van financiering onderzocht? Ja Liep u hierbij tegen problemen aan? Ja, nl 5. Heeft u hierbij informatie gemist? Ja Welke informatie heeft u gemist? Ja, nl 6. Bent u bij het zoeken tegen andere problemen aangelopen? Ja Welke problemen? Ja, nl als nog niet zelfstandig werkzaam: 7. Denkt u erover om in de komende twee jaar zelfstandig ondernemer te worden? Ja, zeker Ja, misschien 2

3 Uitkomsten De gemeente probeert startende ondernemers en Leidenaren die voor zichzelf willen beginnen kansen te bieden en op weg te helpen. Om te illustreren welk belang het college hecht aan een sterk Ondernemingsklimaat heeft het een prominente plaats gekregen in het actieplan Stedelijke Economie en Arbeidsmarkt in de vorm van het Verbeteringsplan Ondernemersklimaat. Ondernemers kunnen terecht bij het Servicepunt Bedrijven van de gemeente met vragen over belastingen, vergunningen, bestemmingsplannen, mogelijkheden voor bedrijfsruimte, subsidiemogelijkheden en starterprojecten. Daarnaast kunnen zij een beroep doen op de Kamer van Koophandel coachpool en het Microfinanciering infopunt. Beide acties komen voort uit het Leids actieplan Stedelijke Economie en Arbeidsmarkt. In dit hoofdstuk wordt gekeken naar het zelfstandig ondernemerschap in Leiden en de overwegingen en/of problemen die Leidenaren die ondernemerschap overwegen tijdens hun startperiode tegen komen Zelfstandig ondernemerschap Van alle respondenten geeft 13% aan momenteel zelfstandig ondernemer te zijn, 6% heeft er serieus over nagedacht maar het uiteindelijk toch niet gedaan en 9% heeft er een beetje over gedacht. Tabel 29.1a: : Huidig en potentieel zelfstandig ondernemerschap in Leiden (18-64 jaar) Al langer dan 2 jaar zelfstandig ondernemer Sinds 0-2 jaar zelfstandig ondernemer 3% Serieus over nagedacht, niet gedaan 6% Beetje over nagedacht, niet gedaan 9% Niet over nagedacht 72% Totaal 100% Mannen, jarigen en middelbaar en hoger opgeleiden zijn relatief vaker zelfstandige. Leidenaren van jaar en middelbaar en hoger opgeleiden denken hier relatief vaker serieus over. Grafiek 29.1b: Zelfstandig ondernemerschap in Leiden (18-64 jaar) Totaal 3% 6% 9% Man 3% Vrouw 3% 5% % 5% 6% 15% % % 3% Lager 4% 3% 6% Middelbaar 9% 3% 6% Hoger 4% 0% 25% 50% 75% 100% Zelfstandige, > 2j Zelfstandige, 0-2j Nee, wel serieus over gedacht Nee, wel beetje over gedacht 3

4 Sectoren van zelfstandig ondernemerschap De zelfstandig ondernemers en de Leidenaren die dit serieus overwogen hebben, is gevraagd in welke sector ze actief zijn/ zouden willen zijn. Onderstaande tabel laat een divers beeld zien, waarbij geen van de sectoren er echt uit springt. Het valt op dat ICT uit lijkt te zijn om als zelfstandige in te beginnen. Tabel 29.1c: Sector waarin actief (in % zelfstandig ondernemer of dit serieus overwogen, indicatief) Is nu zelfstandig ondernemer Zelfstandig ondernemerschap serieus overwogen Gezondheidszorg (en geestelijke zorg, arts) 15% I(C)T 16% 3% Financiële en juridische dienstverlening 9% Advies/consultancy/coaching/makelaar/communicatie Zakelijke dienstverlening Detailhandel 9% 9% Bouw 5% 4% Cultureel 4% Productie/installatie/electro/olie/metaal 5% 5% Sport, toerisme, evenementen organisatie 2% 5% Onderwijs 2% 5% Journalistiek/media 4% 2% Anders (textiel, grafisch, handel, horeca, astrologie, laborant, autobranche, transport, schoonmaakbranche) Redenen van afweging en ervaren problemen In de vorige paragraaf bleek dat 15% van de Leidenaren van jaar in de afgelopen twee jaar wel eens het zelfstandige ondernemerschap de revue heeft laten passeren, sommigen een beetje (9%), anderen wat serieuzer (6%). Voor de eerste groep van 9% die het een beetje heeft overwogen blijken persoonlijke motieven veelal de reden dat het bij overwegen blijft. Als belangrijkste reden hiervoor wordt met name de onzekerheid en risico s genoemd die gepaard gaat met het zelfstandig ondernemerschap. In mindere mate wordt verder opgemerkt dat de benodigde persoonlijke eigenschappen ontbreken, dat privé-omstandigheden (gezinssituatie/leeftijd/ gezondheid) het niet toelieten/ te moeilijk maakten, tijdgebrek of de huidige baan toch nog wel leuk is. Slechts 5 personen noemen zaken waar de gemeente mogelijk bij van dienst kan zijn, zoals het missen van een startkapitaal en het missen van informatie. Tabel 29.2a: Waarom niet zelfstandig geworden (terwijl wel serieus overwogen) Onzekerheid, risico, durf niet 31% Privé (combinatie met gezin niet haalbaar, gezondheidreden/leeftijd) 22% Gedoe Andere baan/werk toch leuker Heb er de capaciteiten niet voor/moet nog veel leren Moet nog actie beginnen Mis startkapitaal Druk met andere zaken 3% Weet niet waar ik informatie kan krijgen 2% 4

5 Eenderde van de Leidenaren die het zelfstandig ondernemerschap serieus hebben overwogen, heeft tijdens de opstartperiode in meer of mindere mate problemen ervaren. Deze problemen hebben voor sommigen wel, voor anderen niet geleid tot de beslissing om uiteindelijk toch niet voor zichzelf te beginnen. Om een indruk te krijgen van de ervaren problemen is de respondenten gevraagd deze toe te lichten. Onderstaand een overzicht van de meest genoemde problemen. Tabel 29.2b: Problemen (in % ondernemerschap serieus overwogen hebben en het wel/niet hebben gedaan, indicatief) Afg. 2 jaar ondernemer geworden Afg. 2 jaar serieus over gedacht Bedrijfsruimte gezocht Ja, problemen tegengekomen 5% 14% Ja, maar geen problemen gehad 14% Nee, geen ruimte gezocht 81% 79% Mogelijkheden van financiering Ja, problemen tegengekomen Ja, maar geen problemen gehad 5% 25% Nee, geen financiering gezocht 8 6 Informatie gemist of andere problemen Ja, problemen tegengekomen 22% 25% Nee 7 75% Toelichting Meeste bedrijfsruimte te duur (4x), Te weinig kleine ruimtes/verzamelgebouwen (4x), Geen aantrekkelijke en betaalbare ruimte (4x), Kon gewoon niet vinden wat ik zocht (3x) Vanuit bank terughoudend gereageerd (5x), Financieel risico was te groot (3x), Rente was te hoog (3x), Wordt vaker doorverwezen, onduidelijk (2x) Info over voeren van een goede boekhouding (3x), bij KVK alleen algemene informatie (3x), Weinig branchespecifieke informatie (3x), Informatie over kostenbewaking, alles is duur (2x),problemen met formulieren KVK en belasting (2x) 29.3 Toekomstig ondernemerschap Ook de komende jaren zullen weer vele Leidenaren de afweging maken of ze wel of geen zelfstandig ondernemerschap verkiezen. Onderstaande tabel laat zien dat één op de tien Leidenaren erover denkt om in de komende twee jaar (misschien) zelfstandig ondernemer te worden. Of ze dit ook daadwerkelijk zullen doen is afhankelijk van vele factoren, zoals zojuist besproken. Tabel 29.3: Denkt erover om in komende twee jaar zelfstandig ondernemer te worden Is op dit moment zelfstandig ondernemer 13% Ja, zeker 2% Ja, misschien Nee 7 Totaal 100% 5